DE SCHORSING VAN „EL DEBATE"
De censuur - Madrid en Moskou
DE VRIJHEIDSHELD DER NIEUWE WERELD
GEORGE WASHINGTON
TWEEDE BLAD
VRIJDAG 12 FEBRUARI 1932
BLADZIJDE 1
ONDER DE WILDE INDIANEN
11
En waarom zouden we
treuren?
1732 - 22 FEBRUARI - 1932
REMBRANDT THEATER
rTYTTVVFTTTTTTTVTTYVVyyyTTVT
HAARL. VOETBAL BOND
Wedstrijden voor Zaterdag afgelast
Van onze Rechtbank
Rectificatie
W
0e ijsbaan te Velsen geopend.
De cultuurfüm In
het Rembrandt-thea
ter van a.s. Zondag
morgen voert de toe
schouwers naar de
Berg- en Chulipi In
dianen van Zuid-
Amerika. De eersten
kan men rekenen
onder de geciviliseer
de en de laatstge
noemden onder de
wilde Indianen, Dr.
Baessler, die volgens
zijn eigen getuigenis
vijf maal met een
expeditie naar die
streken is getrokken,
licht de film nader
toe en vertelt met
een benijdenswaardige
eloquentie verschil
lende bijzonderheden
en eigenaardigheden
van de hier genoemde
Indianen.
Het is dan ook niet
zoo gemakkelijk in
eenige woorden weer
te geven, wat tijdens
de voorstelling dooi
den spreker zooal
wordt gezegd, vooral
niet wijl al het ge
sprokene parallel loopt
met de beelden van
de film. Doch in ieder
geval krijgt men een
volmaakten indruk
van de leefwijze en
gewoonten dezer In-
iianen-stammen. Bij-
zonderen nadruk legt
Dr. Baessler op het feit dat de wilde In
dianen zooveel zuiverder en natuurlijker
zijn dan de geciviliseerde, daar de laatsten
in zekeren zin door het blanke ras geheel
zijn bedorven. We meenen goed te doen hier
een opmerking te lanceeren, die in dit ver
band niet geheel en al van belang ontbloot
is en wel deze, dat men iets dergelijks niet
kan wijten aan de civilisatie, doch aan de
slechte elementen onder de blanke rassen.
Doch die zijn niet alleen voor de Indianen
doch ook voor de blanken zelf een gevaar,
waartegen men op zijn hoede kan en dient
te zijn. Immers, ook Dr. Baessler is niet
zooals zijn voorgangers of andere expeditie
leiders te vuur en te zwaard door deze
contreien getrokken en zoo zullen er nog
wel meer werkelijk beschaafde menschen
zijn, veronderstellen we.
Wat de film zelf betreft, veel van wat men
Eenige Berg-Indianen, die in steenen holen in de berg leven
te zien krijgt, ls nieuw voor negenennegentig
procent van het menschdom, daar men er
tot nog toe niet in geslaagd is, vanwege de
buitengewone haat, die deze Indianen tegen
blanken hebben, van hen een film te ma
ken. Een krachtig ingeworteld bijgeloof aan
allerhande geesten en hun buitengewoon
vreemde zeden maken het laud van Peru
zoo goed als ontoegankelijk voor onbekende
blanken.
Daarom ls het zien van deze film hoogst
interessant, mede, zooals gezegd, door den
verklarenden „tekst" van Dr. Baesler. Alleen
lijkt het ons om speciale redenen gewenscht,
dat slechts strikt volwassenen er nota van
nemen.
Zoowel het gesproken woord als de bege
leidende tekst is bovendien in t Duitsch.
L. V.
Chulipi-Indiancn tijdens den maaltijd
{Van onzen bijzonderen Spaanschen
correspondent)
Madrid, 7 Febr. 1932.
Het Katholieke dagblad „El Debate" blijft
voorloopig geschorst. Dat heeft de heer
Alcala Zamora nog eens extra bevestigd.
Voor onbepaalden tijd. Over de reden daar
van zoo aanstonds.
Nog nooit heeft de pers in Spanje zulk
een afschuweliiken toestand mee emaalct
als thans. Zelfs liberale bladen geven toe,
dat het onder de dictatuur van Primo de
Rivera niet zóó erg was. Toen had men
hier een voorafgaande keuring van de bla
den. Die hebben we nu nog, maar ••nder een
anderen naam, en met veel schadelijker uit
werking. De opzet is heel anders. Thans
kunnen de bladen alles publiceeren, maar ze
weten, dat, als ze het doen, ieder oogenblik
schorsing voor onbepaalden tijd te wachten
is. Want er zijn zekere vage artikelen in de
wet, die onmiddellijk toegepast kunnen wor
den, zoodra er maar iets in de pers ver
schijnt, wat de regeering onaangenaam is.
Dan zijn er van die voorafgaande vriende
lijke waarschuwingen, goedbedoelde wenken,
(o, zoo goed bedoeld!), ofwel: een rondschrij
ven aan de gouverneurs van de provincies,
welk schrijven deze heeren alsdan ter
kennis van de respectievelijke pers brengen
Het is 'n methode van voorafgaand angst-
aanjagen, welke lederen dag weer verhindert
dat de bladen hun meening zeggen en
welke hen dwingt, om hun eigenlijke opinie
te verminken. Geen wonder, dat men reeds
een vergelijking heeft gemaakt tusschen
wat de dictatuur in zeven jaar tegen üe
pers heeft gedaan, en wat er in tien maan
den van „bevrijding" en democratie is ge
beurd. Op die wijze werkt de wet reeds,
zonder dat ze wordt toegepast. En zooals
ze. werkt, staat het niet eens in de letter
van de wet. Wanneer dan bij ongeluk een
of ander blad de vage voorschriften niet
met de juiste woordenkeus heeft weten te
omzeilen, volgt onmiddelliik en onverbid
delijk de zwaarste toepassing schorsing.
Dat is dan ook het geval geweest met „El
Debate". Andere bladen hebben óók gepro
testeerd tegen het bekend decreet inzake de
opheffing der Jezuïeten-orde. Maar ze heb-
.ben dat op minder rechtstreeksche wijze ge
daan, minder heftig, en veel handiger:
door b.v. te zeggen, dat ze niet in staat
waren, kritiek uit te oefenen; dat er in
zulke gevallen geen juister commentaar ge
leverd kon worden, dan door te zwijgen! En
zoo werd „EI Debate" het kind van de
rekening. Een openlijke beoordeeling van
het betreffende decreet zal men voorloopig
in geen enkele Spaansche courant aantref
fen; d. w. z.: een beoordeeling naar waar
heid. Tot schade van het openbare leven,
waarin de pers zulk een vooraanstaande
plaats inneemt.
Ziedaar de vrijheid van denken, die de
mannen der revolutie een eersten eisch ge
noemd hebben! Zouden er nog wel echte li
beralen, mannen der vrijheid, onder hen
zijn! De vrijheid, die zij brengen, is de vrij
heid des verderfs. Het volk, de maatschap
pelijke instellingen, en de individuen richten
zij ten gronde.
Zoo zijn de feiten. Vrijheid van gedachte
om zijn gedachte te uiten bestaat niet
ln deze democratische republiek. Wat we wel
hebben: een groepeering van feitelijk onwet
tige partijen, zooals die der monarchisten,
die wèl bestaan mogen, op voorwaarde, dat
ze hun beginsel niet al te vurig verdedigen!
De onderdrukking van de vrije opinie in
Spanje, de voortdurende voorafgaande be
dreiging, die de pers in haar beschavings
werk belemmert, de plotselinge schorsing
voor korter of langer tijd, die haar als een
zwaard boven het hoofd hangt, en met één
slag het leven van een courant vernietigen
kan, zonder dat d&n een waarschuwing tot
haar gericht wordt werkt met duivelsche
Het ls 22 Februari a.s. tweehonderd jaar
geleden, dat George Washington de eerste
president van de Vereenigde Staten van
Noord-Amerika en de grondlegger van de
onafhankelijkheid van de Unie, te Bridges
Creek, in Westmoreland, in het graafschap
Virginia, werd geboren.
Sprekende over den geboortedag van
George Washington, zeide Daniël Webster,
de bekende Amerikaansche staatsman, o. m.
,De naam van Washington is innig ver
bonden met alles wat, voor altijd, het meest
essentieele is van de welvaart, de vrijheid,
de vrije instellingen, den roem van het va
derland. Deze naam was een macht tot het
verzamelen van een natie, in het uur van
groote gevaren en tegenspoeden. Deze naam
scheen, in den storm -an den oorlog, als
een vuurbaken tot troost en geleide voor de
vrienden van het vaderland. Hij vlamde op
ftls een meteoor tot afweer van de vijanden.
Deze naam was, in dagen van vrede, een
magneet, welke tot zich trok het gansche
vertrouwen van een volk, de liefde van een
natie, de eerbied van geheel de wereld. Deze
naam, in den loop der tijden verspreid over
de geheele aarde, geuit in alle talen, zal
altijd worden uitgesproken met hartelijke
dankbaarheid doir een ieder, in wiens borst
de naam van Washington gevoelens van
menschelijk recht en menschelijke vrijheid
heeft opgewekt.
In de steden en de dorpen, in openbare
tempels en in den familiekring, te midden
van alle leeftijden en seksen worden heden
met vreugdevolle stemmen, met dankbare
harten, opnieuw de deugden van den vader
van ons vaderland besproken. En zoo zal
het ook zijn in alle tijden die komen."
En vijf dagen na den dood van Washing
ton zeide John Marshall, afgevaardigde van
Virginia: „Hij was de eerste in den oorlog,
de eerste in den vrede, de eerste in de har
ten van zijn landgenooten."
Met de hierboven aangehaalde woorden
van Webster en Marshall is de liefde getee-
kend, de vereering geschetst van het Ame
rikaansche volk voor George W ishington,
den aanvoerder in den onafhankelijkheids
oorlog, den politieken leider, d„n eersten
president van de Noord-Amerikaansche Unie.
En bij het bestudeeren van zijn leven, in
zijn werkzaamheid, zijn uitingen, zijn eer
lijkheid en tr ouw, zijn onbaatzuchtigheid,
zijn liefde voor zijn land begrijpen wij die
liefde en genegenheid, die trouw aan de
nagedachtenis van den man, die eens als
Cincinnatus geroepen van. zijn velden om
zijn volk te leiden en aan te voeren, geen
hoogere begeerten kende dan het welzijn
van land en volk en ln wlen, zooals Gulzot
sluwheid. De vrijheid, die heet te heerschen,
is als 't ware het lokmiddel, dat den vijan
den der Regeering vertrouwen moet inboeze
men, om hen alsdan in de val te lokken,
waar zij den dood vinden.
Zóó regeert ook Stalin. En werkelijk, juist
dezer dagen bevatte een revolutionnair biad
een oproep aan het adres van de Regeering,
om met onverbiddelijke gestrengheid
op te treden tegen alwie zich niet onder
werpt aan de revolutionnaire beginselen, en
het begrip v r ij h e i d niet al te belachelijk
te maken! Alsof het nog niet genoeg was!
Het blad verwijst naar den toestand van de
pers in Rusland. Daar heeft men alleen de
communistische pers, die van begin tot eind
aan de verdediging van de Sovjets gewijd
is: daar is de journalist slechts een onder
deel van het raderwerk van den commumsti-
schen Staat!
Geen wonder, dat hier in andere bladen,
dan die, welke de Regeering zijn toegedaan,
verband gelegd wordt tusschen Moskou en
Madrid. De z.g. „vierde gelofte", waarop de
uitdrijving der Jezuïeten gegrond is (deze
gelofte beteekent dan de gehoorzaamheid
der Orde aan een buitenlandsche macht
den H. Stoel) is slechts een erbarmelijke uit
vlucht. Die gelofte slaat slechts op een deel
der Jezuïeten terwijl bovendien de ge
hoorzaamheid aan den Paus voor alle Ka
tholieken plicht is, zoodat men op die manier
alle Katholieken van Spanje op straat zou
moeten zetten. Het antwoord der Katholie
ken nu komt hierop neer, dat zij met min
stens evenveel recht van de Regeering kun
nen zeggen, dat deze zelf van een andere
macht afhankelijk is! Voeg daarbij het ge
weldig aantal vrijmetselaars in de Kamer
minstens 180 van de 400. Nu worden heel
veel dingen duidelijk. Nu wordt ê,lles duide
lijk. De haat der Loge tegen het Vaticaan
en de Katholieke Kerk verklaart het vrij
metselaarskarakter van het decreet, waarbij
de gehoorzaamheid aan den H. Stoel als een
staatsmisdrijf wordt uitgelegd. Communisme
en vrijmetselarij, die oppermachtig zijn in
Rusland en Mexico, hebben thans vrij spel
in Spanje, en hun eerste doel is: een stelsel
matige vervolging van de Katholieke Kerk
zonder éénig middel te verafschuwen. De
ontbinding der Jezuïeten-orde is slechts een
onderdeel. Maar men heeft de maatschappij
reeds in haar geledingen getroffen in het
GEORGE WASHINGTON
in zijn „Memoires" schreef, twee karakter
trekken domineerden: groote toewijding aan
de zaak van zijn land en eer. vastberaden on
afhankelijkheid in oordeel en leiding, in
dienst van zijn volk.
Een zeldzaam mooie en gave persoonlijk
heid, zonder eerzucht, aan zich zelf twijfe
lende, zich zelf en zijn belangen vergetende
om beter en volkomener zijn land to kunnen
dienen, voorzichtig, stoutmoedig, eerlijk naar
zijn overtuiging levende.
Toen hij door het Amerikaansch congres
werd benoemd tot opperbevelhebber van <ïe
Amerikaansche troepen in den strijd tegen
Engeland, heeft hij die functie niet begeerd.
Tot zijn dood bleef hij, naar het scheen,
sceptisch gestemd ten opzichte van zijn be
kwaamheid voor de taa.c, waartos hij ge
roepen was. Vóór hij het ambt aanvaardde,
waarvoor hij geen soldij wenschte,, vroeg hij
„every gentleman in the room", zich steeds
te willen herinneren, dat hij zich niet be
schouwde als geschikt voor zijn taak, maar
dat hij haar aannam als een verplichting
hem eenstemmig opgelegd. En in gelijken
geest schreef hij aan zijn vrouw.
Maar toen hij gerospen was het hoofd te
zijn van den strijd, zag men hem overal en
hij dwong de bewondering af van de veld-
heeren in Europa, die, naar de getuigenis
van Franklin in een brief, gericht tot Was
hington, over de kaart van Noovd-Amerika
stonden gebogen om de bewegingen van de
legers, de veldslagen te kunnen volgen.
„At present," schreef Franklin o.m. „I en
joy that pleasure for you: as I frequently
hear, the old generals of this martial
country speak with sincere approbation and
great applause of your conduct and join in
giving you the character of one of the
greatest captains of the age." 1)
Zeer zeker, toen hij opperbevelhebber werd
had hij zijn sporen reeds verdiend op het
slagveld, in den zevenjarigen oorlog tusschen
Frankrijk en Engeland, waarin hij streed als
Amerikaansch kolonist aan de zijde van het
laatste land. Maar tusschen den zevenjarigen
oorlog en het moment, waarop hij aan het
hoofd stond van het Amerikaansche leger,
was een reeks van jaren verloopen. waarin
hij weer planter was, het zwaard met den
p.ocg had verwisseld.
En toen hij tot president der Unie werd
gekozen had hij evenmin dit ambt begeerd,
maar hij nam het weer aan, omdat hij
meende zijn land daardoor van dienst te
kunnen zijn. Hij kende ook de moeilijkheden.
Want toen hij, na zijn verkiezing, door het
volk juichend werd begroet, zeide hij: „my
station is new, I walk in unrotten ground."
(Het ls een heel nieuwe positie voor mij).
Als een of andere humorist door de radio
een liedje zong op vroolijke gebeurtenissen
tijdens een begrafenis, meenden we mis
schien, dat deze liedjeszanger een overladen
fantastisch brein bezat. Een begrafenis viert
men toch niet en daar heerscht toch droefe
nis, verdriet, omdat een dierbaar mensch is
heengegaan Over het verdeelen van erfenis-,
sen zullen we niet spreken, dit hoofdstuk is
al te gevaarlijk.
Maar hoe vindt u deze authentieke adver
tentie in „de Volkskrant"?
UITSPANNING ,,'T LINDENHOF"
Uitstekende gelegenheid voor het houden
van Begrafenissen.
GOEDE CONSUMPTIE
BILLIJKE PRIJZEN
Aanbevelend,
H. BLÏKMAN,
TEL. 1518 ENSCHEDE.
Commentaar is vrijwel overbodig.
„En waarom zouden we treuren?"
Je moet toch met je gasten ergens naar
toe, als je nu eenmaal volgens de wet „be
graven" moet.
En dan kan men bij de uitspanning ,,'t
Lin denhof" lekker eten en drinken voor een
koopje!
onderwijs, in de liefdadigheid, in het parti
culiere leven en in het godsdienstige.
Alfonso als leider der vereenigde
monarchisten?
MADRID, 8 Februari 1932. In welingelich
te kringen wordt hier verklaard, dat het in
het begin van deze maand tot een verzoe
ning is gekomen tusschen de beide monar
chistische groepen de aanhangers van den
gewezen koning Alfonso XIII en die van
Don Alfonso Carlos, de z.g. Carlisten. Ex-
koning Alfonso is thans erkend als leider der
beide groepen, die voortaan één groep zullen
vormen. Op zijn beurt heeft Alfonso XIII
schriftelijk verklaard, dat hij, mocht hij een
maal wederom tot het koningschap geroepen
worden, de bijzondere voorrechten der voor
malige Carlistische partij zal erkennen.
Twee maal wer J hij president en weer was,
in 1796, zijn herkiezing zeker, maar hij wei
gerde. Hij was toen 64 jaar en verlangend
naar de landelijke rust, na jaren van strijd
en werkzaamheid.
In zijn beroemd „farewell address" richtte
hij zich tot 'het Amerikaansche volk vol
hartelijke en welgemeende raadgevingen van
een „old and affectionate friencl," zooals hij
schreef.
Wie over George Washington schrijft,
moet, noodwendig, ook de geschiedenis van
de Amerikaansche Unie, in de periodes van
haar strijd, haar wording en haar ontwikke
ling memoreeren.
Washington teekenen als mensch, staats
man en soldaat eischt als achtergrond het
Amerika der 18c eeuw, toen. het nog kolo
niaal bezit van Engeland was. de Noord-
Amerikanen onderdanen van den Britschen
koning waren en onderworpen aan de En-
gelsche wetgeving, zonder meer zeggens
macht dan over lokale aangelegenheden.
Van Washington's jeugd is ons weinig of
niets bekend. Wij bezitten geen gegevens,
welke erop wijzen, dat de jonge George een
ander leven leidde dan andere knapen van
zijn leeftijd, dan de zoons van andere fami
lies in gelijke omstandigheden. Landbouw,
vischvangst, jacht en een klein beetje leeren
maakten zijn bestaan uit Zijn opvoeding
was nog al gebrekkig. Hij was de oudste zoon
van Augustine Washington en Mary Ball,
de tweede vrouw van Augustine, die eerst
met Jane Butler gehuwd was geweest.
In 1747 verliet George de school en krijgen
we wat meer van zijn leven te weten.
Nauwelijks is hij zestien jaar, of hij wordt
opzichter over de bezittingen van lord Far-
fax en blijft drie iaar in die betrekking.
Hij gaat met zijn stiefbroer Lawrence, uit
het eerste huwelijk van zijn vader, ln 1751
naar West-Indië, waar hij de kinderpokken
krijgt.
Teruggekeerd ziet hij de dreigende tee
kenen van den oorlog tusschen Engeland en
Frankrijk.
De Franschen waren met de Engelschen
den wedstrijd om koloniaal berit begonnen.
In het begin der 18e eeuw was de oorlog tus
schen Frankrijk en Engeland geëindigd met
den vrede van Utrecht (1712), waarbij de
Engelschen nieuwe koloniale winsten hadden
te boeken.
Na den vrede van Aken (1748) btgon de
strijd opnieuw tusschen beiue landen en wel
in Noord-Amerika.
Tusschen de Engelsche en Fransche ne
derzettingen waren grensgeschillen ontstaan
en George Washington, pas een en twintig
laar, krügt van den Engelschen gouverneur
Rob-rt Diniddie. de opdracht, om als „agent"
de Franschen te waarschuwen tegen ver
dere grensovertredingen. Hij kweet zich. in
den winter, ondanks vele gevaren en ontbe
ringen zóó van zijn opdracht, dat hij bü zijn
terugkeer in Virginia, benoemd werd tot
luitenant-kolonel van het Virginia-regiment
onder kolonel Joshua Fry.
Wij ontvingen van den H. V. B. bericht,
dat de wedstrijden der Zaterdagmiddag-
competitie, waaronder begrepen die voor de
adspiranten, in verband met de onbespeel
baarheid der terreinen zijn afgelast.
Bij aanhoudende vorst zal de H. V. B. ook
Zondag niet laten spelen.
Lezing voor werkloozen
Gistermiddag werden de werkloozen in het
ontspanningslokaal in Gebouw „St. Bavo"
verrast door een lezing over de H. Liduina,
door den weleerw. heer H. P. J. Figelet. Spr.
besprak het leven van deze Nederlandsche
Heilige en spoorde allen aan een voorbeeld
aan haar te nemen en hun kruis blijmoedig
te dragen. De heer De Bie dankte den eerw.
spr. en verzocht hem in zijn gebeden de cri
sis te herdenken, zoodat deze spoedig opgehe
ven zal zijn.
De Haarlemsche Rechtbank deed gisteren
de volgende uitspraken:
D. B., betonwerker, wonende te Gronin
gen, thans gedetineerd in het H. v. Bew. te
Utrecht. „Diefstal", een jaar gev.straf o.v.
H. B. v. 't L., koopman, wonende te
Zaandam. „Meineed", acht maanden gev.
straf o.v.
J. H. C. v. G., koetsier, gedomicilieerd te
Amsterdam, thans gedetineerd. „Diefstal",
tien maanden gevstraf waarvan 5 maan
den voorw. met een proeftijd van drie jaar
en bijz. voorwaarde en aftrek prev.hecht.
J. de M„ los werkman, zonder vaste
woonplaats, .diefstal in vereeniging", acht
maanden gevangenisstraf o.v.
W. B., chauffeur, wonende te Krommenie.
„Veroorzaken van zwaar lichamelijk letsel
door schuld" 50 boete subs. 25 dagen
hechtenis o.v.
In het op 9 Februari 1932 door deze Recht
bank uitgesproken faillissement van de N.V.
Handel Maatschappij „Alvana", kantoor-
houdende te Heemstede, zijn als curatoren
vermeld: mr, dr. W. P. Vis, advocaat en
procureur te Haarlem en G. H. Prinsen
Geerligs te Haarlem.
Men gelieve hiervoor te lezen: mr. dr.
W. P. Vis, advocaat en procureur te Haar.
lem en mr. P. J. Prinsen Geerligs, directeur
Hypothecaire Beleggingsbank te Haarlem,
Jansweg 52.
De zevenjarige oorlog was begonnen tus
schen beide landen, een strijd in Amerika
tusschen het Romaansche en het Angelsak
sische ras. Engeland won het pleit en Frank
rijk moest bij den Parijschen vrede van 1763
Canada en het geheele gebied tusschen de
meren en tusschen Alleghanis en Missisippi
afstaan.
De beteekenis van desen strijd voor de
Amerikaansche Unie kan niet. hoog genoeg
worden geschat. De koloniën hadden nu een
rijk' achterland Ze waren bevrijd van de
dreigende nabuurschap van de Franschen.
Slechts nog Spanje, dat reeds lang geen
groote mogendheid meer was, deelde met
Engeland de macht over Amerika.
De koloniën hadden nu geen bescherming
van het moederland meer noodig Er dreig
den geen gevaren meer van den kant der
buren.
Washington had in den oorlog meegedaan.
Hij en vele duizenden Amerikanen hadden
in de rijen van het Britsche leger gevoch
ten. Officieren en manschappen waren ge
vormd door den strijd, in het open veld, in
de oerwouden en in de versterkte plaatsen.
En daarbij kwam nog, dat de burgers der
verschillende koloniën elkaar hadden ont
moet in het leger, hun wederzijdsche be
langen besproken. Zij hadden voor Ameri
kaansche belangen gevochten. Zij begonnen
rich Amerikanen te voelen. En als één volk.
De zevenjarige oorlog heeft den sterken
band. tusschen de Amerikanen en Groot-
Brittannië losgeknoopt. En den. Amerikanen
te gelijk 't bewustzijn gegeven, dat zij de
kracht hadden op eigen beenen in de wereld
te kunnen staan.
Na den vrede trouwde George Washing
ton met Martha Dandridge, de weduwe van
Daniël Parke Curtis. Door zijn huwelijk werd
hij een van de rijkste menschen in de En-
gfelsche koloniën. Hij was in staat zijn bezit
tingen te vergrooten.
Vele jaren bleef hij rustig op zijn plantage
te Mount Vernon, wélke hij var. zijn stief
broeder Lawrence had geërfd. Hij behoorde
tot de trouwste leden van den kerkeraad
der Episcopale kerk eri was reeds tal van
malen, evenals vele vooraanstaande plan
ters, gekozen in het huis van afgevaar
digden van Virginia. Maar de zaken, die
daar werden behandeld, waren van weinig
beteekenis, betroffen slechts locale aangele
genheden.
Na vele jaren als een patriarch te hebben
geleefd, al had hij nog lang niet den pa
triarchalen leeftijd bereikt, kwam de opstand
der Amerikaansche koloniën tegen Engeland.
De uitbreiding der Engelsche koloniale be
zittingen, doo- den vrede van Parijs, was
slechts verkregen door een geweldige inspan
ning en door een aanzienlijke stijging van
den schuldenlast. Dit laatste had tot gevolg,
dat de EngePche regeering op de gedachte
kwam. in de Noord-Amerikaansche Koloniën
nieuwe belastingen te heffen.
Deze nieuwe belastingen waren de directe
oorzaak van het uitbreken der vijandelijk
heden tusschen de koloniën en het moeder
land, waren de lont in het open kruitvat der
opstandigheid. De brand, die zoo lang had
gesmeuld, laaide op.
We hebben hier te doen met den alouden
strijd om zelfstandigheid, om economische en
politieke onafhankelijkheid. Reeds lang had
den de Amerikaansche koloniën den econo-
mischen druk van Engeland gevoeld.
Toen kwam de beruchte stempelbelastlng,
welke 22 Maart 1765 door den Engelschen
koning werd bekrachtigd.
De stempelbelasting, die het gebruik van
gestempeld papier voor rechtszaken van al
lerlei aard voorschreef en een stempel eischte
op ieder boek, op iedere krant, op iedere
speelkaart was economisch van weinig be
teekenis en kon niet als drukkend worden
beschouwd. Maar de Amerikanen kwamen er
tegen in verzet, omdat zij in de wet een
schending zagen van hun oude goede rechten.
Zij waren van meening, dat het Britsche
parlement niet de bevoegdheid had hun be
lastingen op te leggen. „No taxation without
representation", was de leuze. „Geen belas
ting zonder vertegenwoordiging."
29 Mei 1765 stelde in het Virginische huis
van afgevaardigden Patrick Henny zijn fa
meuze resolutie tegen de stempelwet op.
Washington viel hem bij.
In November van hetzelfde jaar zou de wet
in werking treden, maar in October kwam
men bijeen te New York, in het zgn. stem-
pelwetcongres, om te protesteeren tegen de
nieuwe lasten. Want bij deze nieuwe belas
ting was het niet gebleven. Ze was door meer
dere gevolgd en ging gepaard met allerlei
bepalingen, waardoor de Amerikaansche han
del werd bemoeilijkt.
De toestand werd al meer en meer gespan
nen, doch eerst 5 September 1774 werd te
Philadelphia opnieuw een congres gehouden,
waarin Washington als vertegenwoordiger van
Virginia optrad. Van dien datum begint
de nationale carrière van Washington, welke
eerst met zijn dood zou eindigen.
Nog was er geen oorlog, nog poogden de
afgevaardigden van alle koloniën Georgia
was afwezig de geschillen langs vreedza-
men weg op te lossen. Engeland weigerde,
beschouwde Massachusetts, van wien 't voor
stel tot het bijeenroepen van het congres was
uitgegaan, als een rebel.
19 April 1775, toen de Engelsche generaal
Gage bij het dorp Lexington poogde de wa-
penvoorraden van de opstandige Noordame
rikanen te nemen, viel het eerste schot in den
Amerikaanschen onafhankelijkheidsoorlog.
En nu treedt Washington op den voor
grond. Reeds lang wist hij, zoo schreef hij
in zijn brieven, dat de oorlog moest komen.
Hij had zich geen illusies gemaakt, dat men
buiten den strijd zou kunnen blijven. Hij
verwachtte den oorlog.
We zullen Washington niet volgen in zijn
strijd tegen Engeland. We weten het: Enge
land moest zijn Amerikaansche koloniën op
geven.
23 December 1783 was de oorlog geëindigd
en Washington keerde naar zijn plantage te
rug, die veel had geleden in den tusschen-
tijd.
„In dien tijd", zoo schreef een van zijn
biografen, „begon de groote vereering van
liet Ariierikaansche volk voor Washington. Hi,
had een positie in het Amerikaansche pu
blieke leven en in het Amerikaansche poli
tieke systeem ingenomen als nooit een man
voor en na hem. Overal de geweldige veree
ring voor den man, die de onafhankelijkheid
van zijn land had verzekerd tegen een over-
machtigen vijand."
Hij keerde, na zijn tweede presidentschap,
naar Mount Vernon terug.
Niet lang zou hij van de welverdiende rust
kunnen genieten.
Op den 12den December 1799 verliet hij,
als gewoonlijk, ondanks het slechte weder
zijn huis. Hij keerde terug, na gedurende
vele uren tn den sneeuw en den régen te
zijn geweest. Toen voor het diner werd ge
scheld, bleef hij, om zijn familie niet te
laten wachten, in de natte kleeren. Den vol
genden morgen was hij heesch. Den nacht
daarop kreeg hij koorts en kon moeilijk adem
halen. Hij wilde dien nacht niet dat zijn
echtgenoote een dienstmeid riep. Hij wachtte
den dag af. In den morgen kon hij bijna niet
meer spreken. Een aderlating gaf hem geen
verlichting. Dr. Craik, zijn oude metgezel in
de veldtochten in Ohio (tegen de Franschen)
en in den onafhankelijkheidsoorlog, kwam
met andere geneesheeren. De middelen, wel
ke men hem gaf, bleven zonder uitwerking.
De zieke liet zijn vrouw roepen en zij brach*
hem twee testamenten, waarvan zij er een
voor zijn oogen verbrandde. Het was vijf uur
in den avond. Hij wachtte het einde, dat hij
voorzag, rustig af. Om tien uur poogde hü
te spreken en zeide tot zijn secretaris Lear,
aan wien wij de beschrijving van Washing
ton's laatste oogenblikken hebben te danken:
,Jk zal heengaan. Laat mij op behoorlijke
wijze begraven, maar niet eerder dan drie
dagen na mijn dood." Toen Lear, niet in
staat te spreken, een teeken gaf, dat hij
alles zou doen, keek Washington hem aan en
zeide: „Begrijp je me?'' Toen Lear bevesti
gend antwoordde, zeide de stervende: „Dat s
goed." Dat waren zijn laatste woorden.
Ongeveer tien minuten vóór zijn dood was
zijn ademhaling moeilijk, ofschoon volkomen
rustig. Hij trok zijn hand uit de mijne, zoo
schrijft Lear verder en voelde zijn pols. Ik
zag zijn gelaat veranderen. Ik zei dit tegen
dr. Craik. die bij den haard stond. De hand
van den generaal viel langs het bed. Ik nam
ze in de mijne en drukte haar tegen mijn
hart. Craik bedekte met zijn handen de oogen
van den stervende. Washington sliep rustig
in.
Terwijl wij bleven staan, door smart be
vangen, zeide mevrouw Washington, die bij
den haard was gezeten: „Is hij heengegaan?"
Ik kon niets zeggen en gaf haar, met da
hand, een teeken, dat haar echtgenoot was
overleden. „Het is goed," zeide ze met zachte
stem: Alles is nu gedaan. Ik zal hem spoe
dig volgen."
Washington, op den 14den December ge
storven, werd den 18den begraven.
Hij had geen kinderen. Het Amerikaansche
volk in dien tijd zeide, dat Washington
slechts de vader van zijn volk kon zijn.
J. SCHAAP.
1) Ik verheug me over uw succes: want
herhaaldelilk hoor ik de oude generaals van
tilt krijgshaftig land (hier is Frankrijk be
doeld) met echte instemming, met een groote
bewondering over uw optreden spreken en
allen kennen u eenstemmig de beteekenis
toe van een der grootste veldheeren dezer
eeuw.
