IDE GRAPJAS HARLEKIJN!
J
sr
VAN DEN
MADRID'S BISSCHOP OVER
SPANJE'S HEDEN EN TOEKOMST
Een periode van loutering
RADIO MOORS
Gesprongen Handen
amm
«|f£4Jl3-lXTON
LANGS
DONKERE PADEN
HEERENBAAI
s
Stillen de hoest
Maken los
DE VERDRIJVING DER
JEZUÏETEN UIT
SPANJE
Protest der R. K. Werkgevers-
vereeniging
Ruwe Huid Schrale Lippen
RADIO-OMROEP
Hoe Harlekijn de weddensch ap met den houthakker won.
salmiak-tabletten
Landverhuizers
(Naar het Engelsch door J. Scheepens
31
(Van onzen bijzonderen Spaanschen
correspondent.)
Madrid, 7 Febr. 1932.,
Als u den Bisschop deze week nog wilt
spreken, dan moet u er vlug bij wezen, kwam
mijn gedienstige Spaansche vriend en col
lega mij vertellen. Hij gaat vanavond op reis,
en is zeker niet vóór Dinsdag terug. En van
daag is het juist zijn ontvangdag.
Dat liet ik me geen twee keer zeggen. Voor
het Dinsdag was, kon er al zooveel gebeurd
zijn bijvoorbeeld, dat ik aan den anderen
kant van de grens gezet werd, vooral als ze
in de gaten kregen, dat ik nagenoeg lederen
dag van hier een brief naar Holland heb
gestuurd (van bevoegde zijde is me al eens
gevraagd, wat ik hier eigenlijk kwam doen)!
Een kwartier later was ik op het Bis
schoppelijk Paleis. Er waren er heel wat, die
vandaag vóór mij de ruime trappen waren
opgestegen, en thans in de eenvoudige anti
chambre zaten te wachten. Maar aan alles
komt een eind en een uur later kwam ik aan
de beurt.
De audiëntie gaat daar zóó. Van de anti
chambre uit heeft men het gezicht op een
tweede, wat kleinere zaal, waarvan de glazen
deuren gewoonlijk openstaan. In die tweede
zaal zit Monseigneur met zijn bezoeker. Is
hij met dezen klaar, dan komt hij met hem
naar den ingang van de anti-chambre, be
zoeker no. 1 verdwijnt, en no. 2 begeeft zich
met Monseigneur weer in de zaal. Mon
seigneur neemt plaats op een stoel, en zijn
bezoeker op een canapé.
TJ komt toch niet over politiek spreken?
was Monseigneur's eerste vraag, na de be
groeting.
Zeker niet, Monseigneur. Ik zou alleen
graag wat van hooren over het kerkelijk
leven in deze plaats, en wat daar al zoo mee
samenhangt.
Bij deze woorden overhandigde ik mijn
hoogwaardigen Gastheer mijn kaart, met be
geleidend schrijven. Ik sloeg hem gade, ter
wijl hij las. Ik had mij aanstonds aangetrok
ken gevoeld door het goedige, echt Zuidelijke,
en tevens echt priesterlijke voorkomen van
dezen prelaat. Toen hy gereed was met lezen,
klaarde zijn gezicht geheel en al op. Hij zag
het woord „college" staan, dat ergens in den
brief voorkwam, en zei:
Schrijft men dat by u als regel met
een c, niet met een k?
Die vraag verwonderde mij niet. Mgr. Dr.
Eijo y Garay, bisschop van Madrid-Alcala,
interesseert zich voor taalkundige vraagstuk
ken.
Als regel met een c, antwoordde ik.
Maar verscheidenen schrijven toch ook wel
een k. Öat is wat meer moaem.
Deze tijd is ietwat „modemista", zei
Mgr. schertsend.
Zou TJ inij misschien iets willen vertel
len over het godsdienstig leven in deze stad?
vroeg ik nu. Hoe staat het met het kerk
bezoek?
Werkelijk goed. Ik zeg u de volle waar
heid heel wat beter, dan het vóór deze
moeilijke dagen geweest ls.
Men kan dus zeggen, dat het niet alleen
vrouwen zijn, die in de Mis komen?
Zeker niet! En het aantal Communies
ls zelfs groot te noemen.
De huwelijken worden dus ook kerkelijk
gesloten?
Nog niet één percent buiten de kerk.
En de kerkelijke begrafenis?
Wordt door 99% beslist verlangd.
Men kan dus veilig aannemen, dat het
godsdienstig leven er niet op achteruit ls
gegaan?
Wij maken hier een tijd van
loutering door, waaruit wij met
Gods huig als een andere gemeen
schap te voorschijn zullen komen.
Integendeel. (Mgr. werd geestdriftig).
O, u moest eens weten, hoe de menschen
naar de kerk stroomen. Ook de mannen,
hoort u? Waarom? Omdat zij voelen, dat
hun Moeder is aangetast. Want in zijn hart
is dit volk innig Katholiek, al was het tot
dusver in zijn uitingen lauw. Ik heb zelf
meegemaakt, hoe iemand, die jarenlang niet
meer naar de kerk was geweest, en zelfs de
noodzakelijkste gebeden was vergeten, met
een ander meekwam, en tot hem zeide: „Ik
ben alles vergeten, maar zeg me het ..Salve.
Regina" voor, dan zal ik het herhalen". Het
„Salve, Regina" dat is een gebed, dat
iedere Spanjaard kent! En dan de jeugd.
Het is een lust, om te zien, hoe die zich nu
organiseert. Ik zeg u de waarheid!
Hoe is het toch mogelijk, dat slechts
enkelen aan de rest van het volk hun wil
kunnen opleggen? Is de macht der Loge zóó
vérstrekkend in dit land?
Helaas, ja. En toch zijn niet alle vrij
metselaars even groote vijanden van den
godsdienst. Ik heb zelf menschen bij me ge
had, die zeiden: „Ik ben vrijmetselaar, maar
dat, wat nu gebeurt, gaat te ver".
Maar die vrijmetselaars zijn stellig in
de minderheid?
Natuurlijk. U moet ook wel bedenken,
dat tijdens de dictatuur van Primo de Rivera
de Loge zich geweldig heeft ontwikkeld, bij
wijze van reactie, in het geheim, tot zij de
kans schoon zag.
Hoe is de houding van de Regeering
tegenover U persoonlijk?
Mgr. glimlachte.
Wij, bisschoppen, bestaan voor haai
niet, zei hij sarcastisch.
Monseigneur, wat U mij gezegd hebt, en
in het algemeen de indrukken, die ik in dit
land heb opgedaan, doen mij vermoeden, dat
de Katholieke zaak er niet zoo slecht voor
staat, als men op het eerste gezicht zou
zeggen.
Zoo is het inderdaad. Nog eens: wan
neer de Kerk wordt aangetast, voelt iedere
rechtgeaarde Spanjaard dat als een beleedi-
ging van zich zelf. Wij maken hier een tijd
van loutering door, waaruit wij met Gods
hulp als een andere gemeenschap te voor
schijn zullen komen.
Nog geruimen tijd, nadat ik van dezen
waardigen kerkvorst afscheid had genomen,
dacht ik over zijn woorden na. Ja, werkelijk,
de Spanjaard heeft een ontzettend geduld.
Het vuur moet hem na aan de schenen ge
legd worden, vóór hij in actie komt. Maar
dan als hij ontwaakt! De Spanjaard is
ook een mensch van uitersten hij kan
heel plotseling doen en dan gaat het er,
wat men noemt, een beetje Spaansch naar
toe....
ECHTE FRIESCHE
K2»
20-50d.perotw
'dt zachte en ywigc rooktabak
„De RU. Werkgevers in Nederland be
treuren in hooge mate, dat Uw land
de leden der roemrijke Sociëteit van
Jezus den verderen toegang binnen zijn
grenzen heeft ontzegd. Zij beschouwen
dez edaad als een onrechtvaardigheid
en een blaam voor de roemrijke geschie
denis van Spanje en hopen, dat niets
onbeproefd zal worden ge'aten om op
het genomen besluit alsnog terug te
komen.
Voorzitter: STEENBERGHE.
Secretaris: KORTENHORST."
Afschrift van dit telegram werd gezon
den aan den Spaanschen Gezant, te 's-Gra-
venhage en den Hoogeerwaarden Pater
provinciaal der Jezuïeten in Nederland.
Koningstr. 27 TeL 14609, Haarlem
Namens de leden der Algemeene RU.
Werkgeversvereeniging werd het volgend
telegram verbonden aan den President der
Spaansche Republiek:
W V w Ivr 1 w 1 1 Vy w
lÜHMhfcL
Zondag 14 Februari.
KUIZEN, 298 M.: 8.30 NCRV; 9.30 KRO:
5.00 N.C.R.V.; 7.4511.00 K.R.O. 8.30 Mor
genwijding. 9.30 Gramofoonplaten. 10.30
Hoogmis uit de Kerk van den H. Lambertus
te Hengelo (O.). 11.45 Middenstandskwar
tiertje. 12.00 Concert K.R.O.-sextet. 1.45 G.
Bulten: De Ambtenaren en de A.RU.A. 2.10
Literair halfuurtje. 2.30 Vanuit Artis „The
Dutch Gentlemen Band", o. 1. v. F. v. Zan
ten. 4.15 Ziekenlof. 5.00 Orgelspel, door J.
A de Zwaan. 5.50 Kerkdienst van uit de
Groote Kerk te Den Haag, hierna tot 7.45
gewijde muziek. 7.45 Prof. H. Heszemans:
Huwelijk en voorbereiding tot het huwelijk
8.10 Voetbaluitslagen. 8.1510.40 K R.O.-
orkest, o. 1. v. J. Gerritsen, o.a. Ouvert. Le
Roy d'Ys, Lalo, c.a. 9.15 Vaz Dias. 10.40—11
Epiloog, o. 1. v. Pickkers.
HILVERoUM, 1875 M. 8.15 Gymnastiekles.
8.30 Esperantoles. 8.55 Voetbalnieuws. 9.30
Concert V.A.R.A.-philh. orkest, o. 1. v. Harry
Wiggelaar. 10.20 Vervolg concert. 11.20 Ver
volg concert. 12.00 A.V.R.O.-kamerorkest, o.
I. v. Louis Schmidt en gramofoonplaten. 1.45
Reportage van den Holland-België-wedstrijd.
4.00 Gramofoonpl. 4.15 Filmpraatje door
Jordaan. 4.4* Vaz Dias en gramofoonpl. 8.00
Vaz Dias. 8.15—9.00 Omroeporkest, o. 1. v.
N. Treep. 9.00 Schets, door Koos Koen. 9.20
—10.45 Omroeporkest, o. 1. v. N. Treep, m.m.v.
Grethe Weynschenk—Hogenbirk (zang) en
Han Beuker en Wouter Denijs (piano synco
pations). 10.45 Gramofoonplaten. 11.00
12.00 Kovacs Lajos met zijn orkest. Refrein
zang Bob Scholte.
DAVENTRY, 1554 M.: 10.50—11.05 Tijd
sein en berichten. 3.20 Northern Studio
orkest, o. 1. v. Morrison. 4.20 Lezing 4.35
BBC-orkest, o. 1. v. Lewis, m.m.v. Fr. Sale
(bariton). 5.50 Cyril Scott speelt eigen werk.
6.20 Kinderuur. 6.50 Kerkdienst uit Wales
8.15 Kerkdienst. 9.05 Liefdadigheidsoproep.
9.10 Berichten. 9.20 Concert, Radio-Miliair-
orkest, o. 1. v. B. Walton O'Donnell, m.m.v.
Cedric 3harpe (cello), o.a. Walkürenrit,
Wagner en Iste Arlesienne suite, Bizet. 10.50
Epiloog. 11.05—11.20 The Silent Fellowship.
PARIJS „RADIO-PARIS", 1735 M. 8.05;
II.20; 11.50 Gramofoonplaten. 12.40 Orgel
muziek. 1.20 -5.20 Gramofoonpl. 6.50 Gramo
foonpl. 7.20 Vroolijk Halfuurtje. 9.05 Orkest
concert o.l.v. M. André. 10.50—11.50 Gramo
foonplaten.
KALUNDBORG, 1153 M. 11.20—12.20 M.
Hansens orkest. 1.201.50 Harmonika-vir-
tuozen Alex en Richard. 2.202.45 Gramo
foonpl. 2.454.20 Omroeporkest en solkten
o-l.v. Gröndahl. 7.20 Omroeporkest o.l.v. Ree-
sen, o.a. Menuet, Mozart en Ecossaise, Beet
hoven. 3.45 Cello en harp-recital, o.a. Sere
nade, Hasse.'mans. 9.4010.20 Ouden Deen-
sche muziek o.l.v. Reesen. 10.20—11.50 Dans
muziek o.i.v. O. Stalla.
LANGENBERG, 473 M. 6.20—7.45 Concert
„Ja," riep de houthakker van den
Koning; „ik ben de sterkste man van 't
heele koninkrijk; ik heb m'n bijl zóó diep
in dien boomstam geslagen, dat ik een
weddenschap om tien gulden wil aan
gaan, dat niemand haar er uit kan trek
ken."
„Laat ik eens kijken," stelde Harlekijn
voor. „Kijken geeft niets," spotte de hout
hakker; „spierkracht, Jongelief, dat is de
kwestie." Maar Harlekijn bekeek nauw
keurig het lemmet van de bijl.
Daarna trok hij de bijl met één ruk
uit den boomstam en riep: „M'n tien
gulden, ik heb ze gewonnen!"
De slimme Harlekijn had gezien, dat de
houthakker met zoo'n kracht de bijl in
den boomstam gedreven had, dat het
stalen lemmet gebroken was.
uit Hamburg. 10.50 Liederen door W. Strlenz
(bas) en Ebert (piano). 12.201.50 Conceit
oj.v. Wosf. 2.20 Duitsche skikampioenschap
pen. 3.50 —5 20 Militair concert o-l.v. Ger-
lag. 7.20 V/erag-orkest o.l.v. Dr. Schechen
hierna tot 11.20 lichte muziek o.l.v. Wolf.
BRUSSEL, 508 en 338 M. 508 M. 12.35—
2.05 Gramcioonpl. 5.20 Concert o.l.v. F. An
dré. 6.2G Gramofoonpl. 8.20 Operette „WaT-
zertraum", O. Strausz. 338 M. 12.352.05
Gramofoonpl. 5.20 Concert o.l.v. Meulemavis
6.20 Gramofoonpl. 8.20 Concert o.l.v. F. An
dré, o.a. Ouvert. „Dichter und Bauer", Suppé.
9.20 Vervolg concert, o.a. Ballet Henry VIII,
St. Saëns.
ROME, 441 M. 7.20 Gramofoonpl. 8.20
Fransche muziek o.l.v. Santarelli, o.a. uit
Mignon, van Thomas.
ZEESEN, 1635 M. 7.20 Wagner-concert
door het Berlijnsch philharmoniseh orkest
o.l.v. Prof. J. Prüwer. 9.35 Berichten. Hierna
tot 11.50 dansmuziek door de kapel Rink—
Gathé. (Als intermezzo: Reportage van de
Berlynsche Zesdaagsche)
MAANDAG 15 FEBRUARI
HUIZEN, 298 M. Uitsl. NCRV-Uitzending.
8.00 Schriftlezing. 8.158.30 Gramofoon
platen. 10.30 Ziekendienst. 11.00 Chr. Lec
tuur. 11.30—12.30 Gramofoonpl. 12.30 Orgel
concert door Jan Zwart. 2.00 Uitzending voor
scholen. 2.35 Gramofoonpl. 2.45 Causerie
óver Gezinsvoeding. 3.15—3.45 Knipcursus.
4.00 Ziekenuur. 5.00 Causerie door Ds. J.
Versteegt. 5.30 Chr. Liederenuurtje door Joh.
de Heer. 6.30 Verteluurtje voor jongeren. 7.00
Ëngelsche les. 7.30 Politieber. 7.45 Ned. Chr
Persbureau. 8.00 Concert door de H. O. V.
o. 1. v. F. Schuurman. O.a. Ouverture Ana-
creon, Cherubini en 8ste symphonie. Beet
hoven. 9.00 Causerie door P. Keuning. 9.30—
10.30 Vervolg concert. O.a. Suite, Th. v. d.
Byl. ca. 10.00 Vaz Dias. 10.30—11.30 Gramo
foonplaten.
HILVERSUM, 1875 M. Algemeen pro
gramma, verzorgd door de AVRO. 8.00
Gramofoonpl. 10.00 Morgenwijding. 1015
Gramofoonpl. 10.30 Voorlezen door Mr. Ph.
C. la Chapclle. 11.00 Orgelconcert Fr. Hasse
laar. M. m. v. Rosa Walter (zang). 12.00 Gra
mofoonplaten. 12.15 Uit „Tanzklause", Am
sterdam: Tanzturnier orkest Waldmann-
Gietmann (Refreinzang: Hans Schmedes-
hagen). Intermezzo: Zang door G. Leenderts
(vleugel: Eg. Veen). 2.00 Pauze. 2.30 Strijk
kwartet in C gr.t., Mozart (2 violen, altviool
en cello). 3.00 Causerie over het Nieuw-
feminisme. 3.30 Uit „Central", Den Haag:
Willy Honsbeek en zijn orkest. 4.30 Kinder
uurtje. 5.307.00 Kovacs Laios en zijn or
kest. 7.09 Boekenhalfuurtje. 7.30 Gramofoon
platen. 8.00 Omroeporkest o. 1. v. N. Troon,
m. m. v. A. Roodenburg (viool). O.a. Viool
concert Es gr.t., Mozart. 8.45 Gramofoonpl.
9.00 Vervolg Omroeporkest. 9.20—9.50 Pro
gramma, gerelayeerd uit Amerika. Columbia
Broadcasting System.„Hello Europa" pro
gramma. M.m.v. The Fisk Jubilee Singers en
The Fisk University Chorus. 10.00 V*z Dias.
10.10 Omroeporkest: O. a. Potp. „Walzer-
traum", Strausz. 11.0012.09 Gramofoonpl.
DAVENTRY 1554 M. 10.35 Morgenwij
ding. 12.20 Concert. M. Boddey (tenor) en
de Rondo Players (cello-viool-piano). 1.05
Commodore Grand orkest. 2.05 Kookles. 2.20
Gramofoonpl. 4.25 Voor scholen. 4.05 Concert.
R. Keil (clarinet) en G. Vinter (bazuin). 4.35
Moschetto's orkest. 5.35 Kinderuur. 6.20 Be
richten. 6.50 Brahms' strijkkwartetten. 7.10
en 7.40 Lez'ng. 8.20 Vaudeville „Carnival" van
C. Denis Freeman. 9.209.35 Berichten en
Lezing. 10.00 Kamermuziek. A. Thursfield
(sopraan) en het Kutscher Strijkkwartet.
0.a. Kwartet in Bes, Mozart en Liederen van
Schumann en Reger. 11.2012.20 Ambroses
Blue Lyres.
PARIJS „RADIO-PARIS", 1725 M. 8.05
en 12.50 Gramofoonpl. 8.20 RacUo-tooneel o.
1. v. Valmy-Baysse.
KALUNDBORG, 1153 M. 11.20—1.20
Concert uit hotel „Angleterre". 2.504.50
Radio-orkest o. 1. v. Reesen. 7.20 Glinka-
concert o. 1. v. Gröndahl. O.a. Ouvert. „Le-
ben für den Zare", en ouvert. „Rusland und
Ludmilla". 8.05 Jungle-geluiden (piano en
declamatie). 8.40 Stryk-concert o. 1. v. Grön
dahl. O.a. Concerto grosso, op. 6, no. 11, A-
dur. Handel. 9.20—9.50 Zie Hilversum! 9.50
Liederenvoordracht door Lulu Ziegler. Vleu
gel: Otto Mortensen,
LANGENBERG, 473 M. 6.25—7.20 Con
cert uit Hamburg. 11.20—12.10 Gramofoonpl.
12.251.50 Concert o.l.v. Wolf. 4.205.20 Con
cert. Kamerkoor o.l.v. Zimmermann en So
listen. 7.20 Kleine Wérag-orkest o.l.v. Eysoldt.
O.a. Ouvert. „Phedra", Massenet, uit „Ma-
non Lescaut", Puccini. Intermezzo Schubert-
liederen door W. Strienz (bas) en Eg. Grape,
(piano), ca. 9.3011.20 Dansmuziek o. 1. v.
Eysoldt.
BRUSSEL, 508 en 338 M. 508 M.: 12.35—
2.20 Gramofoonpl. 5.20 Dansmuziek uit ho-
Zang door mevr. Floriaval. 8.50 Concert uit
tel Atlanta, Brussel 6.50 Gramofoonpl. 8.20
Antwerpen o.l.v. Louis Devocht. M. m. v. Ch.
Panzera en het St. Caecilia-koor. Les Cris du
monde, Honegger.
338 M.: 12.352.20 Gramofoonpl. 5.20 Se
lectie „Tannhauser", Wagner (Gramofoonpl.)
8.20 Orgelconcert door L. Joos. 9.2010.20
Concert in „Oud-België" te Brussel.
ROMEi 441 M. 7.20 Gramofoonpl. 8.20
Concert, aangeboden door de Italo-Ameri-
cana Petr. Comp. 9.30 Lichte muziek.
ZEESEN, 1635 M. 7.20 Symphonie A-
dur, op. 92, Beethoven. (Omroeporkest van
Berlijn o.l.v. P. Kletzki). 8.10 „Dr. Johann
Fausts Leben und HöTenfahrt" naar oude
gegevens bewerkt door F. Burschell. 9.40 Be
richten en hierna tot 11.50 Dansmuziek door
Oskar Joost en zijn orkest (Intermezzo: Re
portage van de Berlijnsche Zesdaagsche),
MIJNHARDT'S
Doozen 20 en 30 ct. Bij Apoth. en Drogisten
Plljfi,
Langs de stoffige dorpsstraat, geblakerd
door een brandende zon en over de heele
lengte bestreken doorheen scherpen Noord-
Oostenwind, kwam een man aangestapt, een
boerenarbeider, de pet schuin op het hoofd,
een bonten, dichtgeknoopten zakdoek en een
tinnen kan had hij aan een touwtje over
den schouder hangen. Hij kwam van (ijn
werk en sloeg een zijstraat in om naar huis
terug te keeren. De akkers zagen er treurig
uit; de langdurige droogte had aan 't gewas
veel kwaad gedaan. 'tZou weer jen slecht
jaar zijn. Met den rug zijner vereelte hand
wischte hij zich het zweet van zijn gelaat,
en even stond hij stil om naar de akkers
te kijken, die hier al even weinig belooiden
als bij z'n baas, die voortaan geen werk meer
voor hem had. Geen werk! De boer uad zelf
moeite om er te komen, de pachtsom vsas
hoog, de belasting drukkend en dan de
concurrentie! 't Vee bracht niets meer op,
het graan kon het niet volhouden tegen de
buitenlandsche markt en dan moest er nog
misgewas komen bovendien. Op het gelaat
van den kloeken dertiger kwam een bittere
trek, een uiting van wrevel van den man,
die werken kon en werken wil, maar die
geen arbeid vindt.
Nog stond hij in gedachten, toen een
andere arbeider met een leege stortkar hem
tegemoet kwam.
„Zeg Piet, hè je gehoord, dat Toon
Kareisen hier is?" vroeg de boer, z'n paard
stil houdend.
„Toon Kareisen?" vroeg de aangespro
kene verwonderd.
„Och ja, je weet toch wel, dat hij voor een
jaar of vijftien naar Amerika is gegaan. Nu
is hij onverwachts teruggekomen."
„Is hij er rijk geworden?" lachte Piet
ongeloovig.
„Nou, 'tis een heele mijnheer. Gisteravond
zat hij te praten in den Rooden Leeuw; ik
heb er mijn verstand aan verluisterd; van
avond zal hij er weer zitten. Kom d'ook niet
eens kijken, 't Is de moeite waard; hij kan
praten als Brugman."
„Nou ik zal zien," antwoordde Piet en
wandelde verder.
Toon Kareisen! Ja, dien had hij goed ge
kend; 't was z'n kameraad geweest op scnool;
maar Toon deugde niet; hij deugde met
bij den meester, hy deugde niet thuis, nij
deugde nergens voor. Z'n ouders beleefden
veel verdriet van hem en maakten weinig
bedenkingen, toen Toon met een dollen kop
naar Amerika ging. En nu.... Kareisen had
in Amerika leeren werken en kwam als een
rijk man terug, en hy, Piet Schaver, die z'n
heele leven gezwoegd had, was nog even
arm. Waarom kon hij ook niet rijk worden?
Hij kwam bij z'n woning, een leemen keet,
met stroo gedekt. Daar woonde hij met z'n
vrouw en dochtertje bij z'n schoonmoeder
in, aan wie het huisje toebehoorde.
De oude vrouw zat te breien en naast
haar speelde kleinë Doortje met een on
ooglijke houten pop, die zij vóór een jaar
van St. Nicolaas had gekregen.
Na een korten groet ging Piet naar bui
ten achter de woning, waar z'n vrouw op
een ruw houten bank even zat uit te rusten.
Hij sprak lang met haar. Naarmate hij
sprak, stelde ze meer belang in z'n woorden
en aan het fluisterend gevoerde gesprek
maakte zij tenslotte een einde met te zeg
gen: „Waarom niet? Ik kan hier m'n plezier
wel op; 'tis daarginds licht beter."
's Avonds zat Piet Schaver met een groot
aantal boeren in den Rooden Leeuw te luis
teren naar Toon Kareisen. Er was een
enkele onder die bedenkelijk het hoofd
schudde, maar de overigen zaten met open
monden en volgden aandachtig een beschrij
ving van de groote boerderijen, die Kareisen
in Amerika had gezien.
„Maar als het dan zoo goed is in Amerika,
waarom ben je dan terug gekomen?" vroeg
er een, aan het einde der zaal.
„Ho wat, vrindje," antwoordde Toon, „ik
heb ook niet gezegd, dat ik hier blijf; ft
ga over zes weken weer naar Amerika terug
en ik ben maar eens komen kijken, hoe
jullie het hier nog maakt. Ik heb al gezien,
er is hier armoede in overvloed; de pach
ten zijn veel te hoog
„Ja, ja, veel te hoog!" riepen een paar
boeren, den onlangs van den notaris een
aanmaning hadden gekregen.
„De grond levert niet veel op," vervolgde
Kareisen, „en daarginds, waar ik ben, kan ik
tweemaal in 't jaar oogsten; het land kost
er geen geld en de armste boerenknecht van
hier kan er direct een boerderij krijgen, zoo
als er geen in 't heele dorp is."
„Dan gaan we. er ook naar toe," riep een.
lange slungel tegen z'n buurman.
Kareisen had het gehoord. „O, wie met mij
mee wii gaan," sprak hij, „zal er'geen spyt
van hebben. Ik zal hem daarginds goed den
weg wijzen. En als er nog meer liefhebbers
zijn om in Amerika fortuin te maken, die
moeten maar eens bij me komen; je kan er
met je heele huishouden naar toe trekken,
met vrouw en kinderen en ik zal je op alle
mogelijke manieren helpen. Kastelein," zoo
besloot hij, „geef op mijn kosten aan de
menschen een glas bier om op de gezondheid
van Amerika te drinken."
Dit lokte een storm van toejuichingen uit
en Kareisen gold nu in de oogen van die
eenvoudige lieden voor een rijkaard, waar
zelfs Rothschild den hoed voor af zou
nemen.
„Moeder, we gaan naar Amerika," zei
Schaver den volgenden dag tegen de oude
vrouw, „ik heb er genoeg van, hier aanhou
dend om werk te moeten bedelen en dan
nog honger te lijden."
De oude vrouw zag verschrikt op. „Dat
meen je toch niet, Piet? We zijn wel niet
rijk, maar honger behoeven we toch niet te
lijden,, 't Is God geklaagd zoo te spreken."
„Hoor eens moeder," zei de arbeider be
slist, „ik ben het hier moe, ik wil ook wel
eens geld verdienen net als Toon Kareisen;
ik ga, dat staat vast en Mina gaat mee en
Doortje natuurlijk ook," zei hij, op het kleine
meisje wijzend, dat tegen grootmoeders
knieën leunde.
Grootmoeder schudde haar gerimpeld
hoofd: „Piet, jongen, wat ga je toch begin
nen? Wees tevreden met wat Onze Lieve
Heer je geeft en vertrouw de mooie praatjes
van dien Kareisen niet." Maar Piet had er
geen ooren naar en in z'n Zondagsche jas
ging hij bij Toon Kareisen op audiëntie om
de Amerikaansche reis te bespreken.
„Je hebt gelijk," zei Toon, „er zijn er nog
meer die mee gaan: Dirk Vissers, Janus
Hoefijzers, Kees Blaak met z'n vrouw en
nog veel meer. Ze hebben gelijk, daarginds
is geld te verdienen en er zullen nog wel
meer mee gaan."
Inderdaad, er gingen nog meer mee, en
't was een heel gezelschap dorpelingen, dat
na verloop van een week of zes aan de kade
te Rotterdam bijeen kwam om aan boord te
gaan van het groote stoomschip. Ze hadden
te gelde gemaakt wat ze konden en waren
nu gereed voor de groote reis.
Grootmoeder had Piet Schaver vergezeld;
ze weende bijna den heelen dag. Werktuige
lijk volgde het oude mensch den stroom
volk; ze had geen oog voor het geweldige
schip, dat log en onbeweeglijk aan den wal
gemeerd lag; ze had geen blik over voor de'
onafzienbare loods, waar zich een groote
menigte verdrong en voor al het volk, dat
in drukke bedrijvigheid met balen en kisten
op den rug aan boord ging. Afgemat zette
zij zich op een kist neer en weende.
„Niet schreien, grootmoeder," zei kleine
Doortje die voor haar stond. Het kind keek
verwonderd naar de oude vrouw; mét beide
handen hield de kleine een groote groene
parapluie vast als een kostbaren schat, en
de doek, dien moeder haar had omgedaan
om haar tegen den kouden wind te beschut
ten, sleepte haar achterna.
Grootmoeder drukte de kleine aan d'r hart
en barstte in stikken uit, zoodat het kind
onwillekeurig ook begon te schreien. Inmid
dels kwam Piet met z'n vrouw naderbij.
„Kom moeder, wees nu niet bedroefd, zoo
erg is het niet," meende hij.
„Och, dat je mij alleen laat, is zoo erg
niet. Onze Lieve Heer zal me wei aan mijn
eind helpen. Maar ik heb medelijden met
kleine Doortje. Och Piet, och Mina, als jullie
later maar geen spijt hebben."
't Werd tijd om aan boord te gaan. 't Was
een hartroerend afscheid, dat de vertrek
kende landlieden van hun familie namen;
en tusschen die woelende menigte stond
Toon Kareisen, nu niet meer vleiend, maar
norsch en onvriendelijk, met de handen in
de zakken de reizigers aan te sporen om
aan boord te gaan.
De ankerkettingen knarsten bi) het opha
len van hun zwaren last, het signaal met
de stoomfluit weerklonk en langzaam zette
het groote schp zich in beweging naar net
voor de meesten onbekend land.
Twee Jaar verliepen. Een man en een
vrouw in havelooze plunje gingen door de
straten van het stille dorp. Voor een leemen
huisje met strooien dak, aan een zijstraat
gelegen, stonden ze stil en klopten.
„Woont hier vrouw Bartels niet?" vroeg
de vreemdeling.
De man die open deed schudde het hoofd.
„Die is al vijftien maanden dood."
„Dood!" herhaalde de vrouw en tranen
sprongen uit haar oogen. „Ach Piet, waren
we maar nooit weg gegaan."
De man staarde somber voor zich uit.
„Grootmoeder dood. D'oortje begraven daar
ginds in 't verre land. O, die Kareisen was
een bedrieger; had ik maar nooit naar hem
geluisterd." En in machtelooze woede balde
hy de vuist.
's Avonds werd er in den Rooden; Leeuw
verteld, dat Plet Schaver met zyn vrouw
uit Amerika waren gekomen.
„Die is er ook niet rijk op geworden", zei
er een.
„Ryk!" herhaalde een oude, verstandige
boer; ,,'t verwondert me niet dat ze nog ar
mer zyn dan vroeger. Er wordt zoo gemak-
keiyk niet fortuin gemaakt daar ginds."
Is dat je nieuwe boek? Je hebt me nog
niet gezegd hoe het heet:
Ik zou het wel denken, dat het mijn
boek is, maar ik heb 't nog niet geopend.
Het heet hier aarzelde zy even het
heet Paul's bekeering.
Bedoel je mat „bekeering" dat hy zich
bekeerde tot de Katholieke Kerk? vroeg Jim,
terwyl hij de donkere wenkbrauwen fronste.
Ja, zei Carina.
Je laatste boek had ook al die tendens.
Wil Je er misschien propaganda mee maken'
Ze zweeg en dacht: Ja. ook dét haat
hy. Meer nog dan hij Grove haat.
Het was alsof de grond onaer naar voeten
wegzonk. In die diepzinnige dingen der ziei
was zy volkomen van Mallory gescheiden: ze
schenen tot elkander te spreken als van over
diepe zeeën van twijfel ea verdenking.
Ik kan je als m'n vrouw on
mogelijk veroorloven romans van katholieke
strekking te schryven' zei Jim. Je moest
begrypen, dat dit toch niet opgaat. Je moet.
wat je godsdienst betreft, maar heel stil
zijn. Je zult Ie trouwens te Linfo'd zoo zeer
in de minderheid gevoelen, dat het volstrekt
niet staan zou, je luidruchtig te toonen!
Hy gebruikte het zelfde woord als dominee
Humphrey, toen hy dien kwam vertellen,
dat hy met een katholieke vrouw in het
huwelijk ging treden. De goede man had
eerst verbaasd opgekeken, had zoo iets ge
mompeld, als dat Mallory het beste wist,
hoe ie hanaelen, en had ten slofte gezegd:
Maar ik hoop, dat ge zorgen zult, dat
zy niet te luidruchtig vertoon maakt.
Luidruchtig! Zelf had hy de woorden van
den dominee met een yzige koude uitdruk
king aangehoord. En nu hy het effect van
zyn woorden op Carina gadesloeg, bemerkte
hy, dat zy een weinig ineenkromp, alsof ny
haar gewond had.
Ik kan slechts hopen, dat je vriend
Grove je succes overdreef. Hy heeft onge-
twyfeld invloed by de pers. Maar al die
publiciteit vind ik wansmakeiyk.
Carina luisterde onbeweegiyk, en zweeg.
Al haar plezier in haar boek was verdwenen.
Ze wenschte reeds, dat ze het nooit ge
schreven had.
Ja, Jim was vol jaloerschheid op haar
werk. Had Grove haar ook niet gezegd: „Hy
zal willen, dat ge je licht order de koren
maat bedekt!"
Mallory had zich in een crapeud laten
vallen en las de kranten door. Plotseling
hoorde zy hem uitroepen: „Het is ongeloofe-
ïyk, dat men je zoo onkundig heeft gela
ten van dit alles!" Hy slingerde het dag
blad in haar richting. Haar blik werd ge
trokken door 'n groote advertentie in de
rubriek: Uitgeversadvertentiën. Haar eigen
naam stond met vette letters aan den kop
van het blad Carina Ramsden.
Onder den titel van haar boek waren
verschillende uittreksels afgedrukt van de
recensies van haar boek: Paul's Bekee
ring. Ze keek er naar met vochtige oogen
en beefde.
Het succes van dit Jaar Mooier boek
heeft Carina Ramsden ons nog niet ge
geven Een fyn letterkundig product, het
beste werk van deze jonge scbrüfster, We
brangen de schrijfster onze eerbiedige hulde
Een diepe psychologische studie. We kun
nen ons niet herinneren in jaren zulk een
fyngevoelde analyse van het menscheiyk
karakter te hebben gelezen....
Wat zouden Mary en zy hebben gelachen
en zich vroolyk gemaakt hebben om zulk een
advertentie! De woorden: Vierde druk Ugt
ter perse, schenen te wonderyk om waar
te zijn. Als nu Jim nog maar gelukkig was
geweest om haarJim alleende ove
rigen, daarom maalde zij niet. Maar toen zy
Jim aanzag en zijn donkere oogen en saam
getrokken wenkbrauwen bemerkte, verander
de haar genoegen in bitterheid. Ze vond het
zelfs jammer, dat het boek zoozeer de aan
dacht trok. En de krant ontviel haar beven
de handen.
Ik wist niet, dat ik zulk een beroemd
heid tot vrouw kreeg....
O, Jim....
Al die aandacht die men aan je be
steedt, die bekendheid, staan me tegen.
Carina bleef zwygen. Nog bezat zy dien
idealen jeugdyver, die niet doet zien naar
financieele resultaten.
Bedoel je, dat ik myn kunst er aan
geven moet? vroeg zy, bijna met tranen
in de oogen.
Zeker, meen ik dat! Heb ik voor jou
niet eveneens offers gebracht? Ik wil niet
meer dat je by je uitgever nog een voet zet.
En die Richard Grove maakt je wys, dat je
een wonder bent. Hy wakkert je eerzucht
aan.
Bijna buiten adem vroeg Carina:
■*- Dus Grove moet ook worden opgeof
ferd?
Ja. Ik wil niet, dat hy den ganschen
ty.d rond jé heen zwermt
Ti Lange stilte ontstond. Ten langen laat
ste'-Stond Mallory uit zyn ruststoel op en
trad op Carina toe. Hy legde de handen op
haar schouders.
Carina 1
Zy bleef onbeweegiyk zitten.
Carina liefste laat ons daarover
nu niet meer kibbelen! Toen we trouwden,
was ik vol hoop, dat Je tevreden zou zyn
met het leven, dat ik je kon aanbieden. Ik
had je tenslotte iets aan te bieden en ik gaf
Je meer dan je wist toen ik die beloften
deed.
Ja, antwoordde zij vermoeid.
Ze zou spoedig zoo vermoeid zyn van Jim's
onaangename stemming en onophoudelijke
verwijten, dat zy niet eens meer de macht
zou hebben, hem te weerstaan.
Je maakt den indruk, dat je nimmer 'n
zier om me gegeven hebt, ging hy voort. Je
wenscht terug te keeren tot dien 'arbeid die
je ongelukkig maakt en je gezondheid onder-
mynt. Dat heb ik wel gezien by myn bezoek
in Cornwallis dezen zomer. En juist dat wil
de ik je besparen. Carina! Ik zou je willen
leeren te zorgen voor eenvoudiger zaken. Ik
weet, dat je me hardvochtig en onsympa
thiek vindt, maar ik ben het niet, werkelijk
niet! Ik denk om je gezondheid, je welzyn
Dat weet ik, Jim, antwoordde zy.
Je hebt zoo lang naar Grove geluisterd
en zyn adviezen opgevolgd hij je werk. dat ik
heel goed inzie, dat het moeiiyk voor je is
je thans in te denken, dat er aan dat hoofd
stuk van je een einde is gekomen. Maar met
my bén je aan een nieuw hoofdstuk begon
nen, Carina.
In zyn woorden klonk verlangen, om haar
te behagen, want hy was zich terdege be
wust, dat hy nog niets and'rs had gedaan,
tot nu toe, dan zyn eigen zaak bedreven, en
dat hy een andere methode moest gebruiken
dan zyn bevelenden toon en manieren, te
genover een vrouw, die zoo onafhankeiyk
door het leven was gegaan als Carina.
HU had toch getracht haar voor hun hu-
weiyk duideiyk te maken, dat zy er niet
meer aan mocht denken nog ooit te schry
ven. Een minder groot talent zou zyn waar
schuwing onderworpen hebben aangenomen,
maar Carina scheen door zyn ontoegeefelyke
houding veeleer beleedigd dan gegriefd. Maar
zy moest inzien hij moest haar dwingen
in te zien dat het toch in de meesteres
van Linfold onduldbaar was, dat deze ro
mans schreef van uitgesproken katholieke
strekking en met propagandistische bijbe
doelingen! Ze moest zich stil houden niet
luidruchtig zyn zooals dominee Humphrey
zeggen zou.
Want zou het niet moeiiyk zijn die boeken
uit Peter's handen te houden? Uit louter
nieuwsgierigheid zou hy ze van begin tot
eind willen lezen. En dit visioen van Peter
scheen hem te veroordeelen. Hy begreep, dat
hy een verkeerde beweging gemaakt had, en
dat. hoe vruchtbaar de uitwerking misschien
ook kon zyn, hy alleen nochtans te berispen
zou zyn.
Hy greep z'n hoed.
Ik ga een wandeling maken. Carina.
O, ik dacht dat je van plan was in den
namiddag de Sint Paul te bezoeken!
Neen, voor vandaag gevoel ik er niets
meer voor, nog meer kerken te bezoeken
.(Wordt vervolgd),
