150.- èf I f 3000.- f 750.- f 250.- 1125.- 140.- éi HET UITGELEIDE DER PATERS JEZUÏETEN fill V oornaamste N ieu ws DINSDAG 16 FEBRUARI 1932 Roerende tooneelen moeilijkheden der Rege ering mkMm ERNSTIGE VECHTPARTIJ TE AMSTERDAM Twee agenten en een burger gewond Ö®1 AUTO IN DE LEIDSCHE VAART De bestuurder verdronken IJslandsche stoomtrawler DE H. VADER EN CHINA Chineesch beroep ERNSTIGE RELLETJES TE BRASTAGI Vechtpartijen tusschen Chineezen en Bataks POLITIEKE MOORDENARES Indische studente kriigt 9 iaar 11 ARBEIDSVREDE IN DENEMARKEN Dreigend conflict vermeden CHINA IN HOOGER BEROEP Verzoek tot bijeenroeping Volkenbondsvergadering NAAR EEN MANDSJOERIJSCHE REPUBLIEK? Zitting van den Jaoanschen Geheimen Raad OP 20 JUNI NAAR LAUSANNE DE BAROMETER BOM ONTDEKT IN HET VATICAAN ÜUREAUX NA8SAULAAN 49 ADVERTENTIEN 35 ct. p. regel VKAAG- EN AANBOD-ADVERTEN TIES, 14 regels 60 ct p. plaatsing; elke regel meer 15 ct. bü vooruitbet Bij contract belangrijke korting. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN tusschen den tekst 60 ct per regel. DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN VIER EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. IS!)ftO AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL (Van onzen bijzonderen Spaanschen correspondent) DRAADLOOZE TELEGRAFIE BIJ DE POLITIE De getroffen burger werd In een café ge- EEN GROOTE TRAWLER ■ppgiplllJI na» WÊÊBÊÊSm In aanvaring geweest met een ijsberg DERTIEN PERSONEN GEWOND Een artistieke stand WEERBERICHT m Telefoon No. 13866 (drie lijnen) Postrekening No. 5970. ABONNEMENTENvoor Haarlem en Agentschappen: per week 25 ct.; per kwartaal 3.25; per post, per kwartaal 3.58 by vooruitbetaling. Alle abonné's op dit blad zijn ingevolge de verzekeringsvoor waarden tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen >ij een ongeval met doodel ijken afloop bij verlies van een hand een voet of een oog bii verlies van een duim of wijsvinger bii een breuk van been of arm anderen vinger aij verlies van *d Madrid, 7 Febr. 1932. De overdracht der kerken en bezittingen van de Paters Jezuïeten is overal in den lande in vollen gang. Geen enkele wanklank wordt vernomen. De Paters bepalen zich tot een fier protest, en de bevolking heeft zich tot dusver rustig gehouden. Maar overal Is den Paters Jezuïeten een schitterend uitge leide gedaan. Thans kan de Regeering tot- haar beschaming zien, hoe zij met haar sectarische maatregelen vrijwel alleen staat tegenover de groote meerderheid van de be volking. Ware het niet, dat de Regeering in de onderscheidene provincies een groote troe penmacht ter beschikking van de plaatselijke overheid had gesteld, dan zou het, ondanks de dringende aanmaning van de Paters Je zuïeten zelf, alom tot uitbarstingen zijn ge komen. Want zelfs aan de lankmoedigheid van een Süanjaard komt een eind. De conflicten, die zich voordoen, zijn meer van vormelijken aard. Zoo verklaarde b.v. de directeur van het beroemde „Observatorio del Ebro", Pater Rodés, toen de plaatselijke overheid de inrichting in beslag kwam ne men, dat deze wetenschappelijke instelling subsidie van den Staat genoot, zoodat zij dus ten deele als een staatsinstelling was te beschouwen en de Staat kon toch moeilijk beslag leggen op zijn eigen bezit! Meer malen doet zich ook het geval voor, dat de goederen der Jezuïeten niet eens hun werke lijk bezit blijken te zijn. Bij de inbeslagne ming verschijnt dan de eigenlijke bezitter,, en krijgt ten antwoord, dat hijzijn eigen dom langs wettelijken weg kan terugeischen! Zoover mij bekend, is nog slechts in één zoo'n geval volledige genoegdoening in uit zicht gesteld n.l. inzake het seminarie (de „Universiteit", zooals men hier veelal zegt) van Comillas, dat eigendom is van den H. Stoel, en dat Z.Exc. Mgr. Tedeschini namens Z. H. den Paus in het memorandum, waar over ik u schreef, heeft opgeëischt. En dan zijn er neg gevallen, zooals dat van het college Santo Domingo te Orihuella (bij Mur- cia). Dit college is eigendom van het diocees. Op een avond verscheen de burgemeester met een geweldige politiemacht, nam het ge bouw in beslag, en joeg den rector eruit niettegenstaande diens protest, en zonder dat er een notarieele acte van een en ander werd opgemaakt uitdrukkelijk in strijd d-;s met art. 8, eerste lid van het ontbindings- aecreet. Er is terzake dan ook een krachtig protest tot de Regeering gericht, ondertee kend dcor een aantal geneesheeren, advoca ten, en arbeiders. Waarlijk, de Com missie tot Liquidatie, die krachtens art. 7 met de uitvoering van het decreet belast is, en waartoe leden van vijf ministeries behoo- ren, heeft wil van haar werk! Het fiere protest van den pater-overste der Jezuïeten te Toledo, dat hij tegelijk met de sleutels van de door hem beheerde ge bouwen aan den vertegenwoordiger van de plaatselijke overheid overhandigde, mag ik niet onvermeld laten; „Als overste der Paters Jezuïeten in deze stad breng ik te uwer kennis, dat ik heden het gebouw en de kerk ontruimd heb, om te voldoen aan het decreet der Regeering d.d. 23 Januari van dit jaar. Bij het overreiken van de sleutels van het gebouw wensch ik vast te stellen, ten overstaan van den vertegenwoordiger der Re geering, en om mij te kwijten van mijn ge wetensplicht, de belangen der Orde, die mi) waren toevertrouwd te verantwoorden; lo. dat de leden der Orde, die zich in deze plaats zjjn komen vestigen, nooit om eenige reden door de overheid ter verantwoording behoefden te worden geroepen; 2o. dat zij hun heilige bediening hebben uitgeoefend met grooten ijver, en tot meer dere eer van God. en het heil der zielen, waarbij zij zich steeds moeite gaven, om niet alleen goede Katholieken te vormen, maar ook goede burgers door kosteloos onder wijs te verschaffen aan de werkende klassen en vele anderen op te leiden tot liefdewerk in gevangenissen, ziekenhuizen en in de wonin gen der zieken zelf en in het algemeen door allen in te prenten het begrip van onder danigheid en eerbied jegens de overheid, be zorgd als wij waren voor de grootheid en het aanzien van ons vaderland; wij hebben altijd het volk van Toledo liefgehad en die liefde was wederkeerig; 3o. dat zij zich thans, onderworpen als ze zijn aan de gestelde overheid, genoodzaakt zien, om afscheid te nemen, en hun kerk, t'V V In New-York zijn onlangs 420 automobielen in gebruik genomen, welke voorzien zijn van draadlooze telegrafie en welke den geheelen dag dcor de stad patrouille maken. Door «en oproep worden de auto's nu onmiddel lijk gewaarschuwd, wanneer zij zich naar een of andere plaats moeten begeven. hun huis en hun goederen te verlaten; maar dat afscheid en dat achterlaten zijn niet vrij willig, en bijgevolg doen zij geen afstand van de rechten, die zij als zonen en vertegen woordigers der Katholieke Kerk, als burgers, en als leden van een wettig gevormde ge meenschap, thans en in de toekomst bezit ten rechten, die hun verleend zijn door de wetten van dit land. en 4o. dat zij hun hartelijken dank uit spreken jegens de stad Toledo voor de be wijzen van genegenheid en eerbied, die zij altijd van haar ontvangen hebben, meer in het bijzonder van de waardige overheden, zoowel kerkelijke als burgerlijke en militaire, waarmee zij op de meest hartelijke wijze hebben omgegaan; en voorts aan hun vele weldoeners, voor al de weldaden, die zij van hen ontvangen hebben; en aan hun ontel bare en dierbare vrienden in deze stad die wij allen uit naam van God zegenen." Roerend ook was het afscheid, dat deze week plaats vond op het college van O. L. Vr. „del Recuerdo" te Chamartin de la Rosa, in de onmiddellijke nabijheid van Madrid Daar waren in den vroegen morgen samen gekomen de leerlingen, voormalige studen ten, en hun familieleden, om afscheid te nemen van hen, die tot dusver de meesters en opvoeders van zoovelen geweest waren. Na de H. Mis, waaronder allen tot de H. Tafel naderden, richtte pater Martinez diep ontroerd het woord tot zijn leerlingen, en wekte hen op, dat zü, nu men misschien voor altijd afscheid ging nemen, hun heele leven zouden blijven inrichten naar de deug den, die zij hier geleerd hadden, en toch nooit deze muren zouden vergeten, waar binnen zij te zamen geleefd hadden, en zich altijd v zouden herinneren de spreuk, die op het portaal bij de trap te lezen stond; „Onder uw heiligen mantel heeft mijn moe der mij hier bevolen." Nadat de zegen ge geven was, en men voor het laatst den lof zang ter eere van de H. Maagd gezongen had, verlieten allen diep onder den indruk de kapel, terwijl velen hun tranen niet kon den bedwingen. In het college van de „Onbevlekte Ont vangenis" te Madrid had eenzelfde plechtig heid plaats. Zonder dat een bijzondere uit- noodiging verzonden was, hadden alle leer lingen, en tal van voormalige studenten, zich in de kapel vereenigd. Ook hier werd een plechtige H. Mis opgedragen, en de H. Com munie aan honderden leerlingen en oud leerlingen uitgereikt. Het was één getuigenis van katholiek geloof, en van aanhankelijk heid en dankbaarheid jegens de paters, die gedurende meer dan een kwart-eeuw in dit college hun werk van beschaving en opvoe ding hebben verricht. Een der paters nam minzaam afscheid van zijn leerlingen in dezer voege: „vandaag hoeven we de lijst niet af te roepen jullie bent er allemaal er is niemand afwezig!" Intusschen reizen regeeringsambtenaren rond, om de nu verlaten colleges aan hun nieuwe bestemming en bezetting te doen be antwoorden. En niet zelden staan zy voor de grootste moeilijkheden. Daar is büvoor- beeld de Universiteit van Bilbao, waar de regeering thans ontzettend mee aan het tob ben is. Er is een commissie benoemd, die propaganda moet maken voor de „neutrale" universiteit, die in het gebouw van de ka tholieke zal worden ingericht. De gelegen heid tot inschrijving van leerlingen is ge opend. En men zal het een week afwachten. Kan men in dien tyd 50 pCt. by'een krygen van het aantal studenten, die vroeger de universiteit bezochten, dan zal de regeering de faculteit der rechtsgeleerdheid op richten! Alleen deze!! De sommen, die voor een en ander noodig zijn, zullen, over het geheele land, ver over de in beslag genomen „rijkdommen" der Jezuïeten heengaan. Maar er is reeds een heerlijk wetsontwerp betreffende enkele nieuwe belastingen! Intusschen blijft de peseta dalen, en groeit het ontzettend ieger van bedelaars, die men hier in iedere straat, bij iedere kerk, in elk station van spoor of metro, by tweeën of drieën tegelijk aantreft moeders met zuigelingen, vaders met twee of drie kinderen ongelukkigen, die geen armen of geen beenen meer hebben, en hun lichamelijke gebreken dikwijls op stootende wyze aan de voorbijgangers vertoonen In den afgeloopen nacht heeft op den Singel bij de Lijnbaansteeg een ernstige vechtpartij plaats gehad. Ongeveer half twee werd in de Lynbaan- steeg een scheldparty gehouden tusschen een vrouw, die uit het raam hing en eenige mannen. Plotseling kwam een man naar beneden, waarop een vechtpartij ontstond. Twee agenten in burger, die in de buurt wa ren wilden de vechtenden scheiden. Zij wer den echter dadelijk van alle kanten aange vallen. Een der agenten kreeg een paar trappen, terwijl de ander met een scherp voorwerp, dat later bleek een schroeven draaier te zyn, dwars door den linkerwang werd gestoken. Intusschen waren de vech tenden op het Singel gekomen en een der twee agenten maakte daar gebruik van zyn revolver, waaruit hij drie schoten heeft gelost. Een dezer schoten heeft een der vechtenden in de zyde getroffen. Op deze schoten kwam spnedig assisten tie voor de in het nauw gebrachte agen ten opdagen. ^■Ifl iiiiihéi Maandag arriveerde in de Vissehershaven te IJmuiden een stoomtrawler van buiten gewone afmetingen. Het is de eerste IJsland sche trawler die Nederland aandoet. bracht. Het was een 25-jarig los werkman, die in de Tuinstraat woont. Deze man, zoomede de beide agenten werden door den Geneeskundigen Dienst naar het B;nnen- gesthuis vervoerd. De werkman is daar opgenomen, terwyi de beide agenten wer den verbonden. Een van de twee. die in den wang was gestoken, kon naar huis gaan, terwijl de ander, die erg overstuur was, met een ziekenwagen naar huis werd gebracht. Politie-agenten hebben intusschen de daders opgespoord. Vief van hen werden gearresteerd en overgebracht naar het bu reau in de Warmoesstraat. Het zijn allen jonge mannen, die in den Jordaan wonen. De vijfde ligt in het zie kenhuis. Naar den zesde werd in den vroe gen morgen nog gezocht. Maandagavond half 7 is te Haarlem ter hoogte van het viaduct, -vaar de tram van Amsterdam naar Zandvoort de spoorbaan HaarlemRotterdam passeert, een luxe auto, bestuurd door den heer J. P. M. G., direc teur van de Intern. Koffiehandel Mij., we nende in de Clematislaan te Aerdenhout, in het water van de Leidsche Vaart gereden. De autobestuurder is verdronken. Bewoners van huizen aan de overzijde van de vaart hebben gezien, dat, toen de auto in het water lag, de bestuurder er aan den kant van het stuur uit is gekropen en naar den walkant wilde gaan; blijkbaar is hij uit gegleden of door koude bevangen, waardoor hij onder het ijs verdween. Den geheelen avond', tot bij middernacht, is men bezig geweest met dreggen naar het lijk. Het is pas hedenmorgen om 7 uur op ongeveer honderd meter van de plaats, waar de auto te water is geraakt, gevonden. Door de garage van N. Pimentel te Heem stede Is de auto gisterenavond nog uit het water gehaald. Het bleek, dat ê'e linkervoor- band lek was, zoodat het ongeluk vermoede- lyk daaraan moet worden toegeschreven. De heer G. was 32 jaar oud en vader van drie jeugdige kinderen. Een tragische om standigheid' is wel, dat, wanneer de heer G. rustig in den auto was blijven zitten, totdat er hulp zou zijn opgedaagd, het ongeval niet deze treurige wending zou hebben genomen, want het stuur van den auto is niet onder water geraakt. Ook vernemen wij, dat .de heer G. een goed zwemmer was. Mogelijk is het, dat hij onder het ijs geraakt is, en, zich willende redden, den verkeerden kant uitge- zwommen is. In de Vissehershaven te IJmuiden is aan gekomen de IJslandsche stoomtrawler „Gyl- lir" RE 267. Dit is voor de eerste maai dat in IJmuiden een IJslandsch visschersvaar- tuig zyn vangst lost. De „Gyllir". die in 1926 gebouwd werd door de Schiffsbau-Gesellschaft „Unter- weser" te Wesermünde meet 365 ton bru to en is derhalve ca. 100 ton grooter dan de grootste IJmuider treiler. De afmetingen bedragen; lengte 148,6, breedte 25.3 en holte 11.2. De machine is 760 P.K. en geeft het vaartuig een snelheid van 12'A mijl. Er be vindt zich aan boord een installatie voor draadlooze telegrafie, zoowel voor zenden als ontvangst. De bemanning telt 24 koppen. De trawler had 120 ten of 2400 kisten visch aan boord, van goede kwaliteit, in hoofdzaak bestaande uit kabeljauw. Deze enorme hoeveelheid visch was ge vangen in 5 dagen. De helft dezer lading werd Maandag verkocht en bracht ruim f 6000 op. Wy vernamen nog. dat de trawler tijdens een zwaren sneeuwstorm in het hooge Noorden in aanvaring is geweest met een ijsberg. Men dacht er zonder schade te zijn afgekomen, maar toen de voorsteven door het lossen der lading omhoog kwam bleek daarin een deuk en een scheur te zit ten. Het vaartuig zal vermoedelük in Am sterdam gerepareerd worden. Door dezen buitengewoon grooten aan voer van kabeljauw is de pros van deze vischsoort sterk gedaald, zeer ten nadeele van de aan de markt zunde Hollandsche trawie VATICAANSCHE STAD, 15 Febr. (Reu ter) De Chineesche vertegenwoordiger te Genève, Yen, heeft schriftelijk een beroep gedaan aan Z. H. den Paus, wien hij smeekt om woorden ten gunste van zijn land. Z.Em. Kardinaal-Staatssecretaris Pacelli antwoordde, dat de H. Vader hem (Yen) zijn goede wenschen zendt en hem verzekert van zijn gebeden voor den terugkeer van den vrede. MEDAN. 13 Febr. (ANETA) Ernstige ChineeschBataksche relletjes zijn uitge broken te Brastagi, tengevolge van een vechtpartij op den passar. Vijfhonderd Ba taks nemen aan de vechtpartijen deel. Som migen rijden in auto's rond en werpen met steenen naar de Chineesche voorbijgangers en kedehs. De geheele politiemacht van Brastagi, Kabandjahe en Petjeren is samen getrokken. Drie en twintig personen wer den gearresteerd, terwijl dertien personen werden gewond, van wie drie ernstig. Poli tieposten zijn uitgezet om te vookomen, dat de Bataks hun kampongs verlaten. vO CALCUTTA, 15 Febr. (Reuter). De studente Binadas, die zes Februari een aanslag op het leven van gouverneur Stanley Jackson heelt gepleegd, is tot negen jaar verzwaarde ge vangenis veroordeeld. Zij hoorde haar von nis lustig aan en verklaarde, dat de maatre gelen van de regeering zelfs een teere vrouw als zij haar geslacht kunnen doen vergeten. zy had echter geen persoonlijken haat te gen Jackson, hoewel hij de vertegenwoordi ger was van een systeem, dat driehonderd millioen van haar vclk onder het slavenjuk deed zwoegen. A KOPENHAGEN. 15 Febr. (Reuter). H^t groote loonconflict in Denemarken is ge- lukkigerwqze vermeden, doordat een voor stel van den staatsbemiddelaar door werk nemers en werkgevers is aangenomen. De thans in de Deensche industrie gel dende looncontracten worden voorloopig voor een jaar verlengd. Er zullen echter on derhandelingen worden aangeknoopt over een eventueele wijziging dezer contracten. Men weet, dat de Deensche werkgevers 'n 20-procents loonsverlaging wilden doorvoe ren; komenden Donderdag wilden zij rond 100.000 arbeiders uitsluiten. De vakvereeni- gingen hadden reeds de algemeene staking afgekondigd. GENEVE. De Chineesche vertegenwoordi ger by den Volkenbond heeft besloten offi cieel de bijeenroeping van ds Bondsvergade ring te verzoeken. Deze zal vermoedelijk de volgende week bijeenkomen. Het is echter nog niet zeker, dat deze, zooals de Chineezen verhopen, het optreden van Japan zal veroordeeleen. TOKIO, 15 Febr. (V.D.) Heden is de Ge heime Raad in zitting bueengekomen. Aan deze zitting namen, behalve de eerste minister Inoekai, de chefs van den generaien en ad miralen staf deel. Het lid van den Gehei men Raad Ioen verklaarde zich tegen de vorming van een Mandsjoerijschen staat, aangezien hy Mandsjoerije als een deei van Japan beschouwde. Eerste minister Inoekai wees er echter op dat de nieuwe Mandsjoerijsche staat in eco nomisch en politiek opzicht met Japan zou samenwerken. Daarin iag de beste waarborg voor den vrede m het Verre Oosten. Na een langdurig debat keurde tenslotte de Ge heime Raad de politiek van de Japansche regeering tegenover China goed. Het telegraafagentschap „Sjimboen Rengo" deelt mede, dat alle voorbereidingen zijn ge nomen voor het uitroepen van de Mandsjoe rijsche republiek. Deze zal op 17 Februari te Moekden worden uitgeroepen. PARIJS, 11 Febr. (V.D.). Naar te Parys verluidt, bestaat het voornemen de confe rentie van Lausanne op 20 Juni a-s., dus 10 dagen voor het einde van het Hoover- moratorium-jaar, te openen, Bij een auto-ongelnk te Heemstede is een bewoner uit Aerdenhout om het leven ge komen. Bom ontdekt in het Vaticaan. De moordenares van den gouverneur van Calcutta tot 9 jaar zware gevangenisstraf veroordeeld. Verwacht wordt, dat in Juni de Zuiderzee- afsiuitdijk tusschen Wieringen en De Vlieier gereed zal zijn. Auto-ongeluk nabij Wytgaard (Fr.)twee ernstig gewonden. De verduistering door een advocaat, gepleegd te Limmen, voor de Amsterdamsche Recht bank. Chineesch beroep op den H. Vader. Vrijwel mislukte stakingsbeweging in Spanje. De leden van den Stahlhelm worden vrijge laten in hun keuze voor of tegen Hinden burg. Ernstige relletjes tusschen Chineezen en Bataks te Brastagi. De actie in het heerenkleedingbedrijfte genmaatregelen van arbeiderszijde. Vaische munter te Amsterdam gearresteerd. Nieuwe aanslag in Ierland Het dreigend arbeidsconflict in Denemarken vermeden De too~ tand in de Nederlandche mi'n- industrie vraagt om regeeringssteun. Vüf- lionderd arbeiders ontslagen. Drievoudig Amerikaansch protest tegen het Japansche optreden te Sjanghai. De herstelconferentie te Lausanne zou 20 Juni worden geopend. Nieuwe vischlosregeling te IJmuiden. Crisisheffingen in den Indischen Volksraad. Benoemingen in het Aartsbisdom. By een overval in Fransch-Marokko werden veertien militairen gedood. Electrische treinverbinding Amsterdam- Dordrecht? Uitgifte schatkistpapier. Crisisstemming te Parijs in verband met kies wetdebat in den Senaat. Hitier wijst Hindenburg's candidatuur af. Miss Slade uit Bombay uitgewezen. Barometerstand 9 uur v.m.: 7.78 vooruit. J. J. WEBER Sc ZOON OPTICIENS FABRIKANTEN Groote Houtstraat 166 Haarlem Licht op; De lantaarns moeten morgen worden opgestoken om 5.44. Verwachting: Zwakke tot matigen J j Noordelijke tot Westelijken wind, ge- jj deeltelijk bewolkt, weinig of geen re- gen; temperatuur om het vriespunt S s nachts; overdag toenemende dooi. S 5 Hoogste barometerstand 780.7 te S Malinhead. Laagste barometerstand 748.3 te 2 Isafjord. ■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■«■■■■eau VATICAANSCHE STAD, 15 Febr. (Reuter). Een verdacht pakket, dat Zaterdagavond acn- ter den steenen leeuw op de graftombe van Paus Innocentius XI is gevonden en gewor pen werd in de fontein voor net nieuwe Va- ticaansche station, werd neden naar fort Prenestino getransporteerd. Daar zal net door eventueel terzake deskundigen worden geopend. Nader seint Reuter, dat het pakket een groote bom inhield, van buitengewone springkracht.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1932 | | pagina 1