Naar het Land van Overzee
DE HEILIG GRAFKERK
TE JERUZALEM
De Heilige Plaatsen leven
voort in de traditie
LESSEN VAN HET VERLEDEN
In de eeuw der snelheid ook snelle
beslissingen
TWEEDE BLAD
DINSDAG 8 MAART 1932
BLADZIJDE 1
DE H. GRAFKERK VAN KEIZER CONSTANTINUS, 335 NA CHR.
0~J3 JLL
BEGROOTING VAN
WATERSTAAT
Memorie van Antwoord
DE RESTAURATIE VAN MODESTIS
door Benito Mussolini
Toen generaal Gordon Pacha, de geniale
Verdediger van Khartoum, te Jerusalem
kwam en de H. Grafkerk aldaar bezocht,
kon hij er zich maar niet mee vereenigen,
dat deze zóóver binnen de muren ligt, dat
zij het middelpunt der stad kan heeten,
terwijl de evangelies duidelijk zeggen, dat
Jezus buiten den stadsmuur gekruisigd en
begraven werd. Zoo ging hij dan zoeken en
Vond hij buiten den muur een nieuwen
kruisberg, die er uitzag als een schedel of
doodshoofd, met gaten en holten daarin
Voor neus en oogen. De Engelsche generaal
vergat daarbij echter drie dingen: dat de
kruisiging nu 1900 jaar geleden plaats
greep; dat de huidige stadsmuur dagteekent
van de XVIde eeuw; en dat de gaten in
het heuveltje, dat hij voor de Schedelplaats
of Kalvarië hield, van nog jonger dagtee-
kening zijn. En toen hij dan ook, door ko
ningin Victoria ontvangen, haar verslag
tieed van zijn ontdekkingen, hoorde de vor
stin hem aan met de beleefdheid die hoog
geplaatste npersonen eigen is; maar kon zij
toch in 't eind niet nalaten hem toe te voe
gen: „met alle waardeering voor uw scherp
zinnigheid, generaal, denk ik, dat ik het
voortaan nog maar zal houden met de op-
Vatting van mijn koninklijke zuster Sint
Helena".
Sinds David heeft Jerusalem zich altijd
haar het noorden toe uitgebreid, waar in
Pilatus' dagen de plek Golgotha buiten den
stadsmuur lag. Of de latere stadsmuur nu
door Hadrianus of door keizer Commodus
(180192) gebouwd werd, doet hier niets
ter zake: in elk geval liep deze zóó ver naar
het noorden toe, dat de Kalvarieberg bin-
hen zijn gordel kwam te liggen.
Wij, Nederlanders, die ons een berg voor
stellen als een suikerbrood, hebben van den
Kalvarieb erg meestal een geheel valsche
voorstelling. Spreekt Vondel ook niet van
sen „kruisberg hard van steen," alsof dit
een hooge rots was? Als kinderen denken
wij onwillekeurig daarbij aan een berg als
een toren, zooals primitieve schilders dat
Verbeeld hebben: en nog altijd wordt een
..kruisweg" liefst aangelegd tegen een heu
vel, om dan, als op de H. Landstichting, te
eindigen in een hoogen top.
Maar Golgotha, wat wij den Kalvarie
berg noemen, is niet meer geweest dan
een glooiing van het terrein, een kleine,
rotsa<»htige verhevenheid, die des te meer
„relief" verkreeg, omdat er tusschen dit ge
steente en het verdere, rotsachtige verloop
van het landschap een kloof of verdieping
lag. Langs die kloof lagen tuinen tegen de
helling aan, en in een van deze tuinen had
Jozef van Arimathea een nieuw graf in de
rots laten uitkappen. *"h+ bestond uit
twee kamertjes. In het tweede was een nis
gerond over een steenen bank, naar Joodsch
gebruik. Op die bank werd het lijk neerge
legd. De ingang, in den vorm eener lage
deuropening, werd gesloten door een ron
den steen, als een molensteen, die daarvóór
gerold werd.
Op schilderijen ziet men dikwijls, dat de
vrome vrouwen die Christus begeleiden naar
het graf, de doeken, de nagels en de door
nenkroon des Heeren meedragen. Deze re
lieken zouden dan aldus bewaard zijn. Maar
waar bleef het H. Kruis na den dood des
Heeren?
De Romeinsche Wet bepaalde, dat de
schandpaal waaraan een misdadiger gestor
ven was, uit den weg moest geruimd worden
als onzuiver. Deze werd geen tweeden keer
gebruikt voor een terechtstelling. De fol
tertuigen werden weggenomen, wellicht
langs den weg geworpen. Kwamen zij ter
plaatse in een kloof of kuil terecht? Daar
schijnt zich niemand om bekommerd te
hebben. Moesten de vrome vrouwen niet
gruwen, bij de gedachte alléén al aan het
schandehout der wreede martelie?
Toen de Apostelen overtuigd waren van
Christus' verrijzenis en wisten, wat hun le
venstaak was, hadden zij wel over andere
dingen na te denken dan over het verza
melen van relieken. De eerste kerk had geen
materieele bekommernissen. Zij leidde een
geheel geestelijk leven. En als Paulus het
Kruis verheerlijkte, bedoelde hij dit als
symbool der verlossing alleen. Daarenboven
was heel de aandacht en godsvrucht der
eerste christenen gericht op de heerlijkheid
van den triomfeerenden Godmensch, en
niet, of veel minder, op de smartelijkheid
van den lijdenden Zaligmaker.
Jacobus, een neef des Heeren, leidde als
eerste bisschop der Heilige Stad alhier de
christengemeente. In het jaar 62 stierf hij er
den marteldood en werd opgevolgd doorzijn
broeder Simeon. Deze leidde, vóór de komst
van Titus, zijn kudde naar Pella, in het
over-Jordaansche, vanwaar zij terugkeerden
na de verwoesting der stad. De Romeinen
I. Rotonde van het H. Graf.
II. De Golgotha- kapel.
III. Krypte der H. Helena.
ï>e Golgotha-heuvel, het Graf en de Stadsmuur van Jerusalem in Christus' tijd
hadden heel de pracht van vroeger binnen de
muren verwoest. Jerusalem was een puinhoop
gelijk. Maar buiten de poort lagen Golgo
tha en Jozefs graspelonk onaangetast.
Simeon, de bisschop, leefde tot het jaar
107: met hem leefde de herinnering aan
Jezus' dood en opstanding voort. Zij werd
overlevering in den mond zijner opvolgers.
Na het jaar 135 wordt den Joden verboden
het stadsgebied te betreden. Maar dan zijn
er reeds Greco-romeinen die christen zijn.
Voor dezen gold het verbod niet, of ook
werden de dekreten niet in dezelfde strenge
mate op hen toegepast; en deze christenen,
die heidenen geweest waren, bleven met de
gekerstende Joden in trouwe verbinding.
Tegen het jaar 190 is een zekere Narcissus
bisschop van Jerusalem, geboren in 96 en
van Grieksch-Romeinsche afkomst, hetgeen
pleit voor de eenheid der christenen van
toen. Hij beleefde de tweede verwoesting
van het antiek Jerusalm. Maar reeds vóór
zijn bisschopswijding waren pelgrims naar
de H. Stad gekomen met het doel om te
bidden op de plaatsen, waar de Heiland
Zijn voetspoor had gedrukt. En onder zijn
opvolger Alexander werd deze toevloed nog
grooter. Alexander was bevriend met Ori-
gines, en de bisschop wakkerde zelf de eer
ste topografische onderzoekingen in het ver
woest Jerusalem aan. Toen hij den martel
dood stierf, ging tegen 265 Eusebius van Ce-
sarea geboren worden, die de H.H. plaatsen
methodisch codificeerde. Men had ze niet
uit het gezicht verloren.
Hadrianus' Romeinsche stad
waar Jerusalem stond.
Intusschen hadden groote veranderingen
te Jerusalem plaats gegrepen. Een hocge-
priester der Joden had er weer den vroe-
geren eeredienst hervat, en een valsche
Messias was er opgestaan. Een opstand der
Joden brak uit. Nu was het Julius Severus,
die de opstandelingen versloeg. Misschien
verscheen keizer Hadrianus wel zelf op het
gevechtsterrein. Jerusa'em werd opnieuw
ingenomen. In 135 was de opstand gedempt
en werden duizenden Joden verkocht als
slaven
De H. Stad werd met den bodem gelijk
gemaakt. Zelfs de naam Jerusalem moest
verdwijnen. Een nieuwe Romeinschestad
werd gebouwd, waar de hoofdstad van het
Joodsche rijk gestaan had, en deze heette
voort?, an Aelia Capitolina,
Het werd een stad met forum en theaters.
Hadrianus' beeld stond op het oude tempel
plein en een Kapitool werd gebouwd, waar
Golgotha lag. Voor Hadrianus was er geen
verschil tusschen Christenen en Joden.
Hinderde het hem, dat dezen naar de tem
pelplaats hun handen hieven, en genen
knielden op Calvarië? Eusebius en S. Hiero-
nymus beweren, dat hij beiden sarren wilde.
Maar misschien spotte de scepticus met alle
teergevoeligheid op het gebied van gods
dienst, te meer waar het hier overwonne
nen gold. Kortom: hij liet den grond slech
ten, waar Golgotha lag en de rotsige helling
met het Graf des Heeren. Daar stichtte hij
het kapitool der nieuwe Romeinsche stad,
toen de esplanade er klaar was. Zij zal om
muurd geweest zijn en beplant met myrten-
boschjes. Want Venus kreeg haar beeld
waar het H. Graf door de aarde bedolven
was en Jupiter het zijne, waar vroeger het
Golgotha-heuveltje oprees, dat het Kruis
gedragen had. Zoo was het geloof der Joden
weggevaagd van het plein, voortaan ont
wijd door 's keizers eigen beeltenis; en het
geloof der christenen werd onder het opge
hoopte zand en de fundamenten van het
Romeinsche kapitool met zijn afgoden, be
graven
Wat Hadrianus niet gewild, of niet ge
dacht had, geschiedde: in den trouwen
grond bleven verder èn Graf èn Kruisberg
ongeschonden bewaard, tot een volgend ge
slacht er na ongeveer 180 jaren de heilige
plaatsen zou terugvinden.
Keizer Constantinus en Jerusalem
Een nieuwe tijd begint voor Jerusalem
evenals voor de christenheid, wanneer een
keizer op den troon van Rome het doopsel
ontvangt. Het edikt van Milaan, door Con
stantinus geteekend, schenkt de kerk de
volledige vrijheid. Macarius, bisschop der
H. Stad, ontmoet den keizer bij het con
cilie van Nicea en verkrijgt van hem het
verlof, om de bouwwerken van Hadrianus
op te ruimen en de H. plaatsen op te gra
ven. Na het concilie begint de bisschop
aanstonds de werkzaamheden. En nu
spoedt St. Helena, 's keizers eigen moeder,
naar het heilig' land, om er Jesus' voet
sporen te vereeren. Het spreekt van zelf dat
de koninklijke bedevaartgangster voor deze
opgravingen de levendigste belangstelling
koesterde. De Golgotharots kwam aan het
licht, de H. Grafkerk werd blootgelegd tij
dens haar verblijf in Jerusalem om
trent dien tijd. Maar wat niemand zocht
werd toen tevens gevonden.
In een nis of spleet van den Golgotha
ontdekte men drie kruisen, waaronder den
balk met Pilatus' inschrift: „I. N. R. I."
Niemand had er zich te voren op be
roemd het Kruis des Heeren te bezitten.
Een legende was alsdan zelfs verbreid die
meende, dat dit heilig werktuig der verlos
sing in den hemel was opgenomen, daar
niemand waardig heeten mocht, het op
aarde te bezitten; den 25sten Augustus 325
is het concilie ten einde, en St. Cyrillus van
Jerusalem deelt mede, dat 347 partikels
van het H. Kruis reeds over de geheele we
reld verspreid zijn. Zoo de legende ook het
H. Hout in de armen legt der ge
kroonde vrouw, die het vol vereering om
geeft met haar parelen mantel, het lijdt
geen twijfel dat het, zoo niet door haar
en wonderlijk herkend als dat de legende
wil, gevonden werd bij Macarius' opgra-
vingswerk.
De ontroerende Kruisvinding wordt het
eerst aan Helena toegeschreven door S.
Ambrosius in 395. In 329 was de vrome
vrouw zelf gestorven. Chrysostomos en Am
brosius vermelden beiden, dat het kruis als
zoodanig herkend werd door het opschrift,
waarvan het evangelie spreekt.
Helena zelve liet een basiliek bouwen op
den Olijfberg, en de nog grootendeels be
staande te Bethlehem, mede op aansporing
van den keizer. Deze zond zelf twee archi
tecten uit Byzantium, om een derde kerk al
daar te bouwen, en wel boven Golgotha en
het H. Graf. Deze werd reeds in 335 inge
wijd. De feesten duurden zeven dagen, van
den veertienden tot den een-en-twintigsten
September. Zij zetten in met de plechtige
tooning van het weergevonden kruis des
Heeren; en op dezen dag viert de heele
Kerk nog altijd het feest van Kruisverhef
fing.
Nog altijd heette de stad nu Aelia. Maar
met het aantal der christenen, dat er groeide
binnen de stadsmuren, die „de pelgrim van
Bordeaux" er in 333 zag, kwam ook lang
zaam de oude naam terug. Naar mate het
heidendom afnam, werd Jerusalem weer zich
zelf. Tevergeefs trachtte Juliaan de Afvallige
den tempel der Joden te herbouwen. Op het
einde der vierde eeuw was Jerusalem een
der groote steden van het christendom, waar
vorsten en pelgrims uit alle oorden ver
schenen, kerken en pelgrimshuizen toe
namen en het geloof steeds nieuwe won
deren werkte. De komst van duizenden, uit
Perzië en Klein-Azië, uit Arabië en Afrika,
als de wijding der H. Grafkerk herdacht
werd, bracht er welvaart en bloei. De heele
Oriëntaalsche handel vond er zijn brand
punt.
Verwoestingen door Perzen, Joden
en Moslims.
Zij namen Jerusalem in en richtten er een
vreeselijk bloedbad aan. De geschiedschrij
vers spreken van 33000 dooden. De inwoners
die een handwerk uitoefenden, werden in
ballingschap weggevoerd. Ook de patriarch
en de kruisreliek werden naar Perzië over
gebracht. De kerken van Jerusalem, aan
den Perzischen vuurgod gewijd, gingen in
vlammen op. Wat niet verwoest was door
de Perzen, vernielden na hen de Joden. Deze
waren het, die de poorten der stad geopend
hadden voor den vijand.
Wéér is Jerusalem gedeeltelijk verwoest,
half uitgemoord. Eerst in 627 trekken de
Perzen terug, als keizer Heraclius ze verslaat
en Chosroës sterft. In 630 brengt de keizer
het H. Kruis naar Jerusalem terug en begint
de monnik Modestes er de H. Grafkerk te
herstellen. Zes jaren later maken de Ara
bieren zich meester van de H. Stad.
Deze Arabieren waren altijd gevaarlijke
buren geweest. Mahomeds leer stempelde
hen tot vijanden der chistenen. Van Byzan
tium was geen hulp te verwachten.
In 638 betreedt Omar, hun kalif, Jerusa
lem. Hij bidt in de H. Grafkerk, daar Chris
tus voor den Saraceen een profeet is als
Mahomed. Tot het jaar 1099 blijft het H.
Land nu in de macht van den Islam. Dan
wekt ürbanus II tot den kruistocht op, uit
deernis met de H. Plaatsen, ontsteld over
hun verval.'
Keizer Constantijn had over Golgotha en
het Heilig Graf samen een groote basiliek
gebouwd, naar het klassieke type van een
weelderige Romeinsche woning. Maar er
waren belangrijke grondwerken noodig ge
weest om hier, na de gedane opgravingen,
zulk een groot gebouw op te richten. De
grafkamer zelf werd uit de rots gehouwen en
vrij gelegd, het omringend terrein in ring-
vorm gelijk gemaakt. Zoo werd ook de Gol-
gotha-hoogte naar drie zijden afgekapt, zoo
dat van de vroegere verhevenheid nog maar
iets als een kubus overbleef. Het H. Graf,
met marmer ombouwd, werd door een koe
pelbouw overwelfd: daarbij sloot een lang-
schip aan, dat den Golgotha-kubus omsloot
en over de krypte van S. Helena, waar het
kruis gevonden was, heenreikte, in de lang-
zijde afgesloten door atrium en voorhaL
De monnik Modestes had dit alles zoo
goed mogelijk hersteld. Maar in 935 veran
derden de Muzelmannen een gedeelte der
oude basiliek in een Moskee, omdat kalif
Omar er gebeden had. Moslims en Joden
staken er in 966 den brand in, die het dak
verwoestte, waarbij de patriarch Johannes
levend verbrand werd. In 976 was alleen nog
maar de koepel hersteld. De rest der kerk
lag nog tien jaren daarna open. Dan, in het
onheilsjaar 1009 beval kalif Hakem bi-amr
Illah de systematische vernietiging der ba
siliek. Zij werd nu geheel afgebroken, zoo
ver de hechtheid der benedengedeelten zich
niet daartegen verzetten. Maar wat er nog
van het H. Graf stond, werd met ijzeren
hamers stukgeslagen. Alleen de grondstuk
ken en de bank waarop 's Heeren Lichaam
gerust had, bleven over. De vernietiging was
overigens grondig doorgevoerd.
Nu is het patriarch Nicephorus die den
moed vindt om een herstelling te beginnen.
Maar hij kon alleen denken aan het herstel
van de koepelruimte die het H. Graf bevei
ligen moest. Zelfs mochten de christenen
weer openlijk bidden in het schamel her
stelde kerkgebouw. In 1030 krijgt de keizer
van Byzans de toestemming, om het heilig
dom te herstellen op zijn kosten. Daar werpt
een aardbeving de kerken van Jerusalem
omver. Tot het jaar 1042 aanbrak. Nu was
het een rijk man uit Jerusalem zelf, die door
de keizerlijke bijdragen gesteund, uit eigen
middelen het herstel bekostigde. In 1048
welfde zich dan opnieuw een koepel over
's Heeren geschonden graf. Maar de groote
basiliek van Constantijn werd niet meer her-
Ontleend is aan de Memorie van Ant
woord op het voorloopig verslag der Water-
staatsbegrooting 1932:
Wat betreft de opmerking over salarieering
van de bureelambtenaren kan worden mede
gedeeld, dat binnenkort een aanvulling van
het bezoldigingsbesluit Burgerlijke Rijksamb
tenaren op dit punt kan worden verwacht.
Ook de regeering is er ten volle van over
tuigd, dat de tegenwoordige „verwarde toe
stand" op vervoersgebied veel zorg eischt en
dat een betere afbakening of liever coördina
tie tusschen de verschillends vervoermiddelen
wenschelijk is. Zij heeft reeds in 1929 om
trent dit zeer moeilijk vraagstuk advies ge
vraagd aan de commissie-Patijn. Het rapport
is onlangs uitgebracht en zal binnen eenige
dagen worden gepubliceerd.
Of en in hoever een Vervoerraad te dezen
een oplossing zou kunnen brengen, zal aan
de hand van dit rapport worden overwogen.
De vraag of het wenschelijk is den termijn
van ontzegging der bevoegdheid motorrijtui
gen te besturen te verlengen, is in onderzoek.
De bouw van de brug bij Moerdijk zal zoo
veel doenlijk worden bespoedigd. In verband
met de regeling met de gemeente Arnhem
is het niet onmogelijk, dat de bouw van
een brug bij Arnhem wordt uitgesteld.
Omtrent de ramp met het vliegtuig Ooie
vaar is een nader onderzoek inzake de oor
zaak van het ongeval, aansluitende aan het
bekendgemaakte rapport van de daartoe door
de Siameesche regeering ingestelde commis
sie aanhangig.
Het ligt in het voornemen eerlang de elec-
trificatie van de lijn AmsterdamAmersfoort
te ondernemen. Het denkbeeld om deze elec-
trificatie in te voeren vóór de voltooiing der
spoorwegverbetering in Amsterdam ontmoet
bezwaren. Omtrent de technische zijde v.h.
spoorwegvraagstuk in en om Rotterdam be
staat overeenstemming met de Ned.-Spoor-
wegen en de gemeente Rotterdamonderhan
delingen met de gemeente Schiedam zijn
gaande. Spoedige uitvoering wordt belemmerd
door de zeer hooge kosten, waarvan de ver
deeling tusschen partijen thans niet kan wor
den vastgesteld.
Tegen opheffing van den Oosterspoorweg te
Utrecht bestaat overwegend bezwaar.
steld. Er kwam een veel kleinere ruimte
voor in de plaats die aansloot bij den koepel
bouw en den Golgotha overhuifde. Deze kerk
werd naar den keizer die van Constantinus
Monomagus genoemd. En deze was het, die
de kruisvaarders vonden.
Onder den grond, maar nu geheel buiten
het verkleinde heiligdom gelegen, bleef de
krypte van S. Helena voortbestaan. Precies
zooals deze er nog altijd uitziet, met haar
ongelijke, plompe zuilen en zware hoofdge
stellen, is deze wel onveranderd gebleven in
den toestand waarin de restauratie van kei
zer Monomagus haar gebracht had in 1048.
Ook de Golgothakapel zien wij heden nog,
zooals zij er uitzag in de tweede helft der
Xlde eeuw. Alleen was deze toen met mo
zaïekwerken beeleed. Maar men zag er de
rots en de rotsspleet als heden ten a'age.
Doch met de komst der kru.rvaarders zou
de basiliek een nieuwe gestalte krijgen: een
derde H. Grafkerk, die nagenoeg de kerk
van heden is, ging verrijzen. Een nieuwe tyd
brak aan.
(Wordt vervolgd).
Geen driehonderd jaar duurden vrede en
voorspoed. In 614 verschijnt Chosroës
Palestina met een woeste horde van
vrede en i
Dës II in I
n Perzen.
OE H. GRAFKERK TE JERUSALEM IN 1045
I. De Rotonde van het H. Graf.
II. De krypte van S. Helena.
III. Golgotha.
Ten gevolge van een nieuw amendement
°P de Amerikaansche grondwet zal in 't ver
lig een nieuw gekozen president inplaats
Van op den 4en Maart op 15 Januari zijn
Rmbt aanvaarden en zal een nieuw congres
zlJn werkzaamheden aanvangen in de maand
■Januari, volgende op de verkiezingen die in
November plaats hadden, inplaats van te
jachten tot December var het vlogende
Jaar, hetgeen een jaar plus een maand tijds
verschil beteekende tusschen de verkiezing
het in functie treden. Dit amendement
door beide huizen van het Congres goed
gekeurd en men most nu nog aan de ver
schillende staten ter aanneming worden
Voorgelegd. Het heep de goedkeuring noodig
van 36 state" voordat het zal zijn opgeno
men in de constitutie Dit amendement op
f^n constitutie, die sedert 143 jaren in wer-
,in8 is, is van bijzonder belang als teeken
daarvoor, dat na anderhalve eeuw het tsm-
Po van het bsstuursapparaat dient te wor
den versneld. 140 jaar geleden was het nog
jvel in overeenstemming met de eischen van
5t parlementaire leven dat de president
jachten kon tot den 4den Maart alvorens
jn functie te treden. Het ging er niet slech-
'r om. Evenmin was het erg, dat het Con
ges pas 13 maanden na zijn verkiezing
£°or het volk bijeenkwim. Het Kom' ons
"eden ten dage ietwat zonderling voor, dat
"a de verkiezing van een nieuw Congres het
°Ude neg bleef zitten en wetten maakte al
4- dden de kiezers door het aanwijzen van
SeRatoreu en afgevaardigden van tegenover
stelde partijen duidelijk ge oond, dat zi'
n;et gewenscht waren. Deze wijziging in het
gevoelen van het land kon eerst 13 maan
den later in de wetgeving tot uiting komen,
tenzij de president het gewenscht achtte
p nieuwe leden in een buitengewone zit-
"'2 b'ieen te roepen, hetgeen eerst ver
scheidene maanden na de verkiezing kon
t "ats hebben.
Deze gang van zaken doet in Europa veel
Vreemder aan dan in Amerika, daar zoowel
'n Groot Brittannië als op het Continent
Pet oude parlement aanstonds ophoudt te
tfnetionneeren, zoodra het kiezerskorps tot
ee" koerswijziging heeft besloten, terwijl 't
Pteuw gekozen college aanstonds gereed
In dit artikel verdedigt Musso
lini, de Italiaanschdictatorde
actieve dictatuur tegenover het z.i.
volkomen verouderde, trage parle
mentarisme.
staat om de teugels van het bewind in han
den te nemen. Door spoed te zetten achter
de behandeling der openbare zaken beant
woordt deze methode sneller aan de wen
ding in de openbare meening Het parle
mentair stelsel op zijn best blijft toch traag
en onhandelbaar. Voordat een parlement is
gekozen speelt er zich heel wat af. Belan
gen worden afgewogen, eischen en tegen-
eischen gesteld. Heel een ingewikkelde ver
kiezingsmachine met haar transacties en
compromissen is in werking.
Wanneer het nieuwe parlement tenslotte
zijn zetels heeft ingenomen, moeten alle
hangende kwesties weer door de beide hui
zen worden behandeld. De aanneming van
eiken maatregel gaat gepaard met eindeloos
gekijf en getwist zoodat maanden, misschien
jaren, kunnen verloopen als vorens tenslotte
tot een of anderen maatregel van vitaal be-
"ang kan worden besloten. Een zoo menschlie-
vende en noodzakelijke maatregel als de on
gevallen-wet werd bij ons pas na jaren van
debatteeren aangenomen. Langzamerhand
is onze tijd angstwekkend van snelheid ge
worden. Wij hebben in onze eeuw een ver
drag gesloten met de snelheid er. door dit
verdrag worden wij geregeerd. Heden ten
dage is men in enkele uren van de eene
plaats in de andere waar het anderhalve
eeuw geleden dagen duurde. In een oogen-
blik kunnen wij onze "tem over heel de we
reld laten hooren. Het leven is versneld in
al zijn geledingen. Wij leven in de dagen
van radio, vliegtuig en van de foto-electri-
sche cel. Voor ons zijn de auto, electric.teit,
telegrafie en de telefonie iets gewoons ge
worden, terwijl de stoommachine op den
drempel van veroudering schijnt te staan.
Ook in de regeering moet er snelheid zijn.
En wat een zeldzame paradox is, het was de
19e eeuw, welke het tijdperk van snelheid,
technische vaardigheid en arbeidsverdeling
inluidde. Ook was het de 19e eeuw die alles
in de war stuurde; terwijl deze eeuw de
machtige intelloctueele beschaving voort
bracht waarin wij nu leven, faalde zij op het
voornaamste gebied, n.l. op dat van de po
litiek, de samenvatting van alle geestelijke
inspanning en van alle maatschappelijke
betrekkingen der msnSchheid.
Zoo dit als eens gezegd is het moet nog
eens gezegd worden, dat alles draait en
wentelt om en afhangt van de wetenschap
der politiek.
Van historisch standpunt beschouwd,
wordt deze schijnbare tegenspraak natuurlijk
verklaard door de noodzakelijkheid dat een
eind werd gemaakt aan alle afgesloten kas
ten, standen en kringen, die onnut en daar
om verouderd waren ten tijde der Fransche
revolutie.
De aristocratie was een ongenaakbare kas-
Mussolini
te met een erfelijk koning aan het hoofd, j
Slechts toevalligerwijze en zeer zelden was
het voor een buitenstaander mogelijk een
hooge functie te krijgen. Het genie van Dis
raeli en de sterke wil van Koningin Victoria
waren noodig om in Engeland de oligarchie
te overwinnen van enkele adellijke families
die Engeland van Willem den Veroveraar
tot aan de eeuw van Koningin Victoria toe
hebben beheerscht met de Cromwell-revolu-
tie als eenige onderbreking.
Venetië, Duitschland, Oostenrijk en Span
je hadden hun gesloten kasten, bekroond door
den souverein. Dezen konden besluiten ne
men in het geheim en met spoed ook al
mochten zij later gedwongen worden van
hun handelwijze rekenschap af te leggen.
Het is veel „efficiënter" om een verantwoor
delijke centrale regeering te hebben dan de
staatsmacht te versnipperen en daardoor de
verantwoordelijkheid te verdeelen over groe
pen van politici, die gebonden zijn door de
noodzakelijkheid om te behagen aan wispel
turige kiezersgroepen Amerika heeft zelfs
heden ten dage een deel behouden van de
gezonde traditie om een verantwoordelijk
hoofd over alles aan te stellen. Dit maakt de
generatie van het Byzantijnsche parlemen
tarisme ten schande. De gekozen lichamen
kunnen voornamelijk beschouwd worden als
raadgevende lichamen. De voornaamste func
tie in het Amerikaansche regseringssysteem
is de verkiezing van den president wien de
voornaamste uitvoerende macht wordt toe
vertrouwd. Dit was de kracht van Washing
ton, Lincoln, Roosevelt en Wilson, die leiding
gaven aan de wetgeving en de politiek van
de toekomst vaststelden. De groote onderne
mingen op politiek gebied gingen niet ver
loren in eindelooos gepraat, in uitstellen van
jammerende politici.
De noodzakelijkheid van een dagelijksch
verantwoordelijke macht en snelheid van be
slissing was hooit zoo groot als heden ten
dage. De groote rijkdom en welvaart als ge
volg van het gebruik van stoom en electrici-
teit en moderne machines maakte bijna iedere
mate van verkwisting goed, en deed wanbe
stuur van weinig belang zijn. Doch de harde
tijden, die wij thans beleven, permitteeren
geen verkwisting en gemis aan „effitienty"
in het burgerlijk bestuur. De publieke zaak
mag niet worden opgeofferd aan leege ideo
logie en gevaarlijke experimenten. Harde
noodzaak dwingt ons elk verlies te vermij
den van tijd, energie, productie en rijkdom.
Als wij de beschaving willen redden moe
ten wij een ondoelmatig bestuur voorkomen.
Iedere dag brengt nieuwe gelegenheden en
als wij uitzien naar den horzon kunnen wij
tot de conclusie komen, dat de blanke be
schaving van het Westen ernstig op het spel
staat. Als wij naar het Verre Oosten blikken,
kunnen wij ons er enkel maar over verwon
deren, dat het gemeenschappelijk gevaar ons
niet met nauwer banden samenbindt. Be
sliste en snelle actie is meer dan ooit nood
zakelijk. Kunnen wij tot zulk een actie ko
men in de huidige omstandigheden?
De kwestie wordt steeds meer accuut, of
het parlementaire stelsel niet gefaald heeft
om aan deze hedendaagsche eischen tege
moet te komen. De langzaamheid waarmede
het parlement functioneert past niet in het
tempo van den sprong dien de wereld op het
moment doet. De laatste 100 Jaren hebben
revolutionnaire veranderingen gezien zoowel
in de politieke ideeën als in de economische
theorieën. Er hebben meer plotselinge ver
anderingen plaats gehad dan in alle vooraf
gaande eeuwen. De wereld is, althans stof-
felijkerwijs, een prettiger oord geworden om
in te leven, totdat wij zelfs aankwamen op
het punt dat de werkman een weelde kon ge
nieten waar in vroegere eeuwen zelfs de adel
van gespeend bleef.
Bij dezen marsch voorwaarts waarbij zoo
menigvuldige krachten op sociaal economisch
politiek en wetenschappelijk gebied er het
hare toe bijdragen om snelle beslissingen
noodig te maken probeeren wij nog steeds
temidden van de verschillende parlementaire
stelsels orde te scheppen in een zoo gecom
pliceerd mechanisme.
Indien de regeering moet optreden als
scheidsrechter tusschen armen en rijken en
geroepen wordt zooveel mogelijk geluk te
verbreiden onder allen, dan moet de regee
ring ook in de gelegenheid zijn om snel te
werken.
Wij hebben heden ten dage alle gegevens
te onzer beschikking omtrent wat er voor
handen is aan economische goederen. Wij
weten dat er een overweldigende economische
potentialiteit is in de Vereenigde Staten en
wij weten, dat zoowel Engeland als Duitsch
land gedwongen zijn hard te vechten om hun
economische positie te handhaven tegenover
de Amerikaansche concurrentie. En toch
wordt elk goed vooruitzicht als het ware ge
vangen in de mazen van het parlementaire
stelsel, als het erop aankomt groote beslissin
gen te nemen. Engeland heeft 30 jaar noo
dig gehad om tot het besluit te komen dat
het behoefte had aan tarieven.
De massa komt traag tot veranderingen
en maar al te dikwijls alleen als zij tot wan
hoop wordt gedreven, met het gevolg dat zü
later vaak ontdekt zich te hebben vergist.
Slagwoorden van conservatieve volksmenners
houden het volk binnen de uitgesleten me
thoden van het verleden. Anderzijds brengen
slagwoorden van radicale demagogen de
massa tot omwentelingen, waarvan zij de ge
volgen onmogelijk kunnen beoordeelen. Zoo
als sommige politici de verdienste voor zich
opeischen van een goeden oogst geven de
andere hun tegenstanders de schuld van
slechte tijden. In het geheele streven van
vooruitgang komt de remmende invloed tot
uiting van de baatzuentige bedoelingen van
politieke groepen.
De massa is op de eerste plaats bezorgd
voor haar economische welvaart. Deze is voor
alles noodig, wil men het volk tevreden hou
den. Hierin ligt het groote probleem van de
huidige wereldomvattende werelddepressie.
Met name de werkloozen leveren de moeillijk-
ste kwesties op. Tarieven, ontwapening, her
stelbetalingen en oorlogsschulden maken er
maar een deel van uit. Wij moeten eerst baat
vinden voor de ellende en het lijden, eerst
dan kan de weelde van intellectueel onder
zoek, kunst en wetenschap worden vermeer
derd.
Dikwijls heb ik gezegd, dat, tenzij wij in
dezen geest handelen de toekomst steeds
donkerder en donkerder zal worden. De mas
sa's roepen overal om werk en begrijpen niet
welke krachten het economische heil voor
hen onbereikbaar maken. Ermede voortgaan
hun hoop te geven zonder die hoop in ver
vulling te doen gaan zal hun zeker tot wan
hoop brengen en dan zullen wij er getuige
van zijn. dat de landen geheel aan de con-
tróle van hun regeerders ontsnappen.
Kan de hedendaagsche regeering deze taak
aanvaarden? De massa heeft hierin vertrou
wen gesteld en verwacht een economisch
herstel. Nemen de hedendaagsche regeerin
gen hun toevlucht tot het gebed, dat de oogst
overvloedig moge zijn om het kwijnende volk
te voeden en hun het leven te redden?
Wachten zij op manna uit den hemel? Da
regeeringen kunnen dit beter niet doen. (Da
lezer moge niet vergeten, cat hier de Dictator
Mussolini aan het woord is en hier een zijner
typische half-heidensche uitlatingen doet.
Red), want in den tegenwoordigen tiia is ge
bleken, dat de naties niet enkel van den oogst
leven en dat er geen manna van den hemel
valt voor hen, die zich aan hun verantwoor
delijkheid onttrekken. Als wij erop wachten,
dat de natuur haar loop neemt, dan is het
licht mogeliik, dat de patiënt overlijdt, vooral
daar zijn pijn steeds erger wordt, zijn koorts
hooger en zijn adem korter.
De tijden verg=n een snel en beslissend in
grijpen. In overeenstemming hiermede heeft
het Amerikaansche volk het noodig geacht de
constitutie te wijzigen ten einde de regeering
dichter bij het volk te brengen. De regeering
moet in staat zijn zoodanig te handelen en
regelend op te treden, dat zij het hoofd biedt
aan de voortdurend veranderende sociale,
economische en industrieele krachten welke
den huldigen tijd gemaakt hebben tot de
machtige civillisatie, die wij beleven.
Wij kunnen de uitgeslepen parlementaire
machine niet op'appen en opgewassen maken
tegen de snelheid van heden. De Bestuurs
organisatie moet geen rem zijn voor den
steeds groeienden technischen vooruitgang.
Zij moet de groote rege.aor zijn, welke een
gladden loop verzekert aan alle deelen van
het nationale voortbrengingsapparaat, met
het gevolg, dat alle volksklassen zouden
winnen bij den vooruitgang, dien de genisu
van onze eeuw heeft voortgebraent.
De regeering dient alleen daarvoor, om de
dingen recht te zetten tot aller tevredenheid.
En daartoe zijn activiteit en snelheid drin
gend noodzakelijk.
Nadruk verboden.
Copyright Opera Mundl Pres3
