Hindenburë no.
Slechts 168.452 stemmen tekort
TWEE BISSCHOPPEN ZEGENEN
DEN STILLEN OMGANG
Een historische nacht
TWEEDE BLAD
MAANDAG 14 ;M AART 1932
BLADZIJDE I
OP 10 APRIL A.S. HERSTEMMING
Hitler's aanhang bijna
verdubbeld
Rustige Zondag
De gisteren Ln Duischland gehouden pre
sidentsverkiezing heeft nog geen beslissing
gebracht. In totaal werden er 37.660.377 gel
dige stemmen uitgebracht. Deze waren als
volgt verdeeld:
B-ndenburg 18.661.736
Hitier 11.328.571
Tü'ïimann 4.971.07»
Düstcrberg 2.517.876
Winter 111.052
Hindenburg.
Hindenburg is dus - met 168.452 stemmen
beneden de volstrekte meerderheid gebleven,
Waardoor een herstemming noodzakelijkis
t eworden, welke op 10 April a.s. wordt ge
houden. -
Hitier heeft zijn stemmental bijna ver
dobbeld, terwijl ook communisten en Duitsch-
Oatsonaien in veroudïng met de in 1930 ge
houden Rijksdagverkiezingen iets vooruit
zÜn gegaan.
Ter vergelijking tusschen de verkiezingen
hi '30 en die van gisteren de onderstaande
cÜfers (in millioenen):
1930 1932
Hindenburgpartijen 20.4 18.7
Hitler 6.4 11.3
Communisten ^*5 5.0
Duitsch-nationalen 2.4 2.5
De dag rustig verloopen.
HERLIJN, 13 Mrt (W. B.>. In alle deelen
Van Duitschland is, ondanks een zeer leven
dige verkiezingspropaganda en tal van ver
gaderingen aan den vooravond van den
®temmingsdag, de Zondag oveial rustig ver-
°°Pen.
Ook in Berlijn is het rustig gebleven, afge-
?!rn van hier en daar kleine botsingen tus
sen politieke tegenstanders. Tegen twaalf
hur werd de aandrang bij de stemlokalen wat
hühder, doch vroeg in den middag begon de
stroom van kiezers opnieuw te loopen. Tegen
V1«r uur schatte men de opkomst van de kie
ners cp gemiddeld tachtig procent. Kort voor
^Uiting der lokalen werd de aandrang zeer
fierk, daar alle partijen haar laatste kiezers
hi auto's hadden opgehaald, zoodat het per-
centage van de opkomst tot 85 steeg.
De politie was overal direct bij de hand,
Jaar het dreigde spaak te loopen. Van Zater-
aag!niddag twee tot Zondagmiddag vijf uur
2aren ongeveer 350 personen gearresteerd.
T^gen drie uur brachten veertig communis-
?;h op het kerkhof van Schoeneberg een
•oemenhulde aan een kameraad. Toen zij in
floten front het kerkhof wilden verlaten,
rachtte de politie hen te verspreiden. Ne-
j=ehtien communisten, die het bevel niet wil
ei) opvolgen, werden in an est gesteld,
^er.als vroeger trokken de regeerir-gswijken
®h de lokalen, waar de ministers kwamen
^tornen, de meeste kijklustigen. Even na
?a8en uur zag men rijkskanselier Briining
het café Rudlofi in de Kanonierstrasze bin-
hePgaan, even later gevolgd door Schiele,
hi'-hister voor de voedselvoorziening, staats-
jtretaris Meissner en den Pruisischen minis-
er van Justitie Schmidt.
Het straatbeeld bood een buitengewoon
ayendig beeid door de groote massa men-
t en. filmoperateurs en fotografen. De
Ju'sische eerste-minister Braun stemde in
o^hlendorf terwjl de Duitsch-nationale lei-
var dr. Hugenberg zijn stem in Dahlem uit-
racht.
Do0r de politie waren uitgebreide maat
delen genomen om de orde te handhaven.
c°0r ieder stemlokaal stonden agenten te
j.aard, op de fiets en in vrachtauto's, terwijl
0 aer lokaal bovendien de beschikking had
,(er een dubbelpost, die tot taak had het
;:risport van de stembussen naar het rijks-
^vkiezingsbureau te verzekeren. Op die
anisr hoopte men te vermijden, dat nog op
r„et laatste oogenblik lokalen zouden worden
ervallen.
De drukte begon reeds vroeg.
„^hders dan vroeger was kort na negen
,r> toen de lokalen werden geopend, in de
Oi-H n' waar arders een ^kere lauwheid
'«er de kiezers viel waar te nemen, de op-
v m®t ditmaal zeer sterk. Dit gold vooral
f Qr de communistische wijk, in Zehlendorf,
öa«leni en gedeeltelijk in Steglitz stonden
Ir ^-Kschen al om half tien in lange rijen.
t\i- Neuköln daarentegen was de opkomst tot
W„aa!l «ur zeer matig In all° ziekenhuizen
c;t f3ri vertrekken ingericht voor de duizen-
Êc-, 2ieken dis zlch °P het oogenoiik in de
cT n"che gasthuizen bevinden. In de
1^^'hke arbeiders vijken, in Priedrichshain,
h wedding en cok op den Biilowplatz, vas
volkomen rustig.
(JaatUgschriften werden weinig verspreid.
autonropagandatochten niet waren toe-
kru;stan' Slechts vliegers, die boven de stad
<W bombardeerden Berlijn met dulzen-
strooibiljetten.
Ook in de overige deelen van Duitsch
land is het rustig geweest. Evenals in de
hoofdstad weTd er druk gestemd.
In Oost-Pruisen was het den geheelen dag
prachtig mooi weer. De straten boden hier
het gewone beeld. Bizonder krachtig was de
propaganda van de nationaal-socialisten, die
kinderballonnetjes en hakenkruisvlaggetjes
uitdeelden.
Bremen spant in opkomst van de kiezers
de kroon. Alle voorspellingen moeten zijn
overtroffen. Opmerkelijk was, hoeveel vrou
wen zich onder de kiezers bevonden.
In het Roergebied trad op den voorgrond
van den beslissenden dag een merkbare ont
spanning in, ondanks den opwindenden
strijd vah de afgeloopen weken, zoodat de
politie slechts hier en daar behoefde in te
grijpen Zoo was de toestand in het geheele
industriegebied. In bijna alle groote steden
had tegen twaalf uur meer dan de helft ge
stemd. In Gladbeck hadden de communis
ten op een tachtig meter hoogen schoor
steen een roode vlag geheschen, die op ver
zoek van de politie door een inwoner werd
weggehaald
In het Zuid-Westen van Duischland zijn
al evenmin onlusten voorgekomen. Een in
teressant beeld boden verscheidene lokalen
van Frankfort aan de Main, waar heel wat
sportliefhebbers uit de omliggende bergen
reeds in de vroegte waren opgekomen om te
stemmen. Ook in het Zuiden van Duitsch
land heeft de wintersport veel invloed op de
opkomst van de kiezers gehad.
Spanning tot het laatst.
Elke nieuwe uitslag kon de directe over
winning brengen. De overwinning van Hin
denburg bij de tweede stemming was reeds
absoluut zeker, doch een verkiezing bij eer
ste stemming zou een nieuwe verkiezings
campagne vermijden en een goeden moree-
len indruk maken.
De rekenmachines werkten. De spanning
week niet voor half een. Toen was het zoo
goed als zeker, dat Hindenburg het niet ge
haald had, dat aan zijn verkiezing ongeveer
114 000 stemmen zouden ontbreken. Dat zijn
heel erg dure stemmen.
Groote verrassingen kwamen niet voor,
Het Oosten en het Noorden van Duitsch
land blijken de sterkste steunpunten der
nationaal-socialisten te zijn gebleven. Zuid-
Duitschland was voor Hindenburg gunstig.
Dit bleek reeds uit Hessen-Darmstadt, waar
de nazi's tegenover de landdagverkiezingen
achteruitgingen. Klaarblijkelijk heeft men
daar van de putschplannen van Bocksheim
gehoord West-Duitschland met zijn groote
industrieën heeft de absolute meerderheid
voor Hindenburg gebracht, die verwacht
werd.
De"sociaal-democratische kiezers blijken
zoo goed als allen het parool der partij ge
volgd te hebben, hegeen vooral in Oost-
Saksen en Leipzig duidelijk te zien is.
De indruk in politieke kringen, voor zoo
ver personen in het nachtelijk uur te berei
ken waren, was gematigd bevredigend. Men
verheugde zich over de 'absolute zekerheid,
dat Hindenburg bij tweede verkiezing geko
zen wordt, daar dan slechts een relatieve
meerderheid wordt vereischt. Men betreurt
het echter, dat dit door het ontbreken van
een handjevol stemmen noodig is. Verder
is men matig te spreken over het feit, dat
Hitter's stémmenaarïtal hem bij de rijks-
dagverkiezing, die eenzelfde resultaat zou
opleveren, 190 zetels zou brengen.
De Duitsche gedelegeerden te Loerrach.
LOERRACH, 13 Mrt (V.D.V In het Z.W-
deel van Baden werd drukker gestemd dan
bij de laatste Rijksdag- en landdagverkie
zingen het geval was. Reeds kort na de
openstelling der stembureaux verscheen
Zondagmorgen uit Bazel de Duitsche consul
generaal Foerster, kort daarna de Beyersche
premier Held met zijn zoon, die tot herstel
zijner gezondheid in Zwitserland vertoeft,
in gezelschap van de heeren Freeh, Dr. Mel-
chior en geheimraad Vocke die te Bazel ver
blijven in verband met de besprekingen van
den Raad van Beheer der Bank voor Inter
nationale Betalingen.
Tegen den middag kwam uit Geneve het
grootste aantal der Duitsche gedelegeerden
ter Volkenbondsvergadering en Ontwape
ningsconferentie, ongeveer 25 pers., die te
Loerrach hun stem uitbrachten. Tot ben be
hoorden graaf v. Rhelnbaben, gezant Dr.
Goeppert en von Moellendorf. Zondagmid
dag keerden de gedelegeerden naar Genève
terug.
Hitler.
Toch nog een 5-tal dooden
BERLIJN, 13 Maart (V.D.) Volgens de
na het sluiten der stembureaux ontvangen
berichten uit het geheele Rijk is de aag
overal zeer rustig verloopen. De opkomst der
kiezers was overal grooter dan bij vorige ge
legenheden het geval was. Men kan in het
algemeen rekenen, dat 85 tot 90 pCt. heb
ben gestemd, hier èn daar was de opkomst
zelfs 95 ten honderd.
Ofsohoon de Zondag over het algimeen
rustig is verloopen wordt uit Moers (Neder-
rijn) gemeld, dat het aldaar in dan nacht
op Zondag op verschillende plaatsen der
stad tot bloedige vechtpartijen is gekomen,
waarbij in totaal ongeveer 250 personen uit
alle politieke kampen betrokken waren. Op
een plaats werden vier personen licht ge
wond. Een bijzonder ernstige botsing had
v 5)
plaats voor het gebouw van het Centrum
blad „Echo vom Niederrhein." Tijdens deze
vechtpartij werd geschoten tusschen nazi's en
socialisten. Veertien personen werden ge
wond, van wie twee zwaar. Alle ruiten van
het gebouw werden ingegooid.
Uit Leipzig, Osnabrück en Erlangen Wor
den kleinere botsingen gemeld, waarbij
slechts enkele personen licht werden ge
wond.
Voor het Bruine Huis te München vorm
den zich Zondag in de late middaguren
groote samenscholingen, daar verluidde, dat
de leider der nationaal-socialisten aldaar
zou afstappen. Toen het publiek steeds tal
rijker werd, werd het plein voor het Bruine
Huis dcor de politie ontruimd en afgezet.
Hitler arriveerde later te München.
Twee jongetjes die te Sterwig (Sleeswijk
Holstein) pamfletten, welke door een vlieg
tuig beven de plaats waren uitgeworpen,
wilden grijpen, hadden zich daartoe op het
ijs begeven De jongens zakten door het ijs.
Een van hen verdronk. De ander kon wor
den gered.
In Duitschland hoogste verkiezingslokaal.
Duitschlands hoogste verkiezingslokaal, het
ScLneefernerhaus op de Zugspitze, meldde
reeds om 4 uur 40 's middags het resultaat
der stemming. Hindenburg had hier 106
stemmen verkregen, Hitler 57, Thalmann 8,
Düsterberg 17 en Winter 0. Van de 190
stemmen waren er 188 geldig.
Zondagmorgen tegen half tien is het te
Hueckeswagen tot een ernstige botsing ge
komen tusschen communisten en nationaal-
socialisten. Tijdens het gevecht werd een
communist door een schot in het hoofd ge
dood door een der naz.'s, die uit een andere
plaats afkomstig was. De dader vluchtte het
huis van een partijgenoot binnen. Toen hij
door een communist werd nagezet, werd uit
het huis met een legerpistool vuur gegeven,
waarbij twee communisten werden gedood.
De dader is gearresteerd. Aangezien zich een
groote opwinding van de bevolking meester
maakte, werd uit Wuppertal een detache
ment Schupo ontboden, dat spoedig ter
plaatse verscheen. De Moord-commissie
>Je
set
Een groep Haarlemmers op den Amsterdam schen straatweg in den nacht van den „Stillen Omgang".
heeft in den middag het onderzoek inge
steld.
In de mijnstreek Waldenburg is het
Zaterdag en Zondag tot botsingen gekomen,
waarbij talrijke personen werden gewond
en één persoon werd gedood.
Bij een vechtpartij tusschen propagandis
ten der Nationaal Socialisten, Communisten
en Rijksbanier te Weisstein werdzn Zondag
morgen 8 personen gewond, waarvan een
Rijksbanierslid zwaar.
Te Fellhammer is het Zaterdag bij een
optocht van het IJzeren front tot een bot
sing met Nationaal Socialisten gekomen,
waarbij drie personen werden gewond. Een
werklooze mijnwerker, die niet aan de
vechtpartij had deelgenomen, werd later
dood gevonden. Zichtbare verwondingen
waren niet te constateeren. Door sectie op
het lijk zal worden nagegaan of de man,
naar aangenomen wordt, een hartaanval
heeft gefcad, dan wel of hij bij de botsing
om het leven Ls gekomen.
De kiezersopkomst te Waldenburg en
omgeving was tot den middag slechts matig.
De Aartsbisschop
en Haarlems Bisschop
De nachtelijke Stille Omgangers beleven
in de laatste jaren historische nachten nu
Bisschoppen met hen optrekken om door hun
tegenwoordigheid hun hoogepriesterlijken
zegen te geven aan hetgeen leeken eens
stuwden.
Een historische nacht was het toen Haar
lems Bisschop Zijne Hoegw. Excellentie Mgr.
Aengenent met de Haarlemmers te voet naar
de Mirakelstad wilde pelgrimeeren om den
Stillen Omgang te doen....
Een historische nacht was het toen, bij het
halve eeuwgetij van het Amsterdamsche Ge
zelschap van den Stillen Omgang. Haarlems
Kerkvorst evenals de vorige jaren wederom
zijn voorbeeld stelde in allen eenvoud en
stilte en in Zijn gebed de beden der tien
duizenden als 't ware samenvloeiden...
Een historische nacht is het thans geweest
nu twee Bisschoppen deel hadden aan den
Omgang; nu voor 't eerst na eeuwen een
Aartsbisschop van Utrecht (onder wiens be
stuur eens de Mirakelstad viel toen in 1345
het groote Wonder gebeurde) naar de Mi
rakelstad toog om. omstuwd door twee dui
zend Utrechtenaren, Christus te vereeren m
het Wonder Zijner Altaren
Een historische nacht was het toen Z. H.
Exc Mgr. Jansen de tegenwoordige Aarts
bisschop van Utrecht te ruim twee uur aan
't hoofd van het eerste deel der Urechtsche
pelgrims die te 1 uur in de Mozes en Aa-
ronskerk de Bisschopsmis hadden kunnen
bijwonen, ongehinderd en waardig kon rond
gaan langs de wegen, eens door de Mirakel
processie geheiligd. Aldus hervatte deze
Aartsbisschop de aloude traditie van de be
vordering der Mirakelvereering door den op
volger van Sint Willibrord. Had hij zelf niet
getuigd den Stillen Omgang als gewone om-
ganger in allen eenvoud en stilte te willen
volbrengen om zelf geestelijke winsten er u
te putten en in den waren geest de deelname
door zijn voorbeeld te bevorderen?
Er werd een brok Nederlandsche kerkhis
torie geschreven dezen nacht toen de Aarts
bisschop tusschen twee en half vier met zijn
Utrechtenaren zonder eenig uiterlijk teeken,
geheel in den geest van het stille, in zich
zelf gekeerde gebed tot God, doordealoude
stede trok en toen korten tijd later te on
geveer half vijf Haarlems Bisschop de Ba-
gijnhofpastorie van den deken verliet om
bijna niet opgemerkt door de duizenden zich
stil te voegen tusschen de willekeurige rij
die op 't Spui juist wachtte ten einde door de
Bagijnensteeg te kunnen gaan....
Historische nacht
Een uitnemende organisatie zorgt
daarvoor.
Geen wanklank heeft dien geheiligden
nacht verstoord waarvan nog Zondagmor
gen de niet-katholieke correspondent van
de „Nieuwe Rotterdamsche Courant" getuig
de: „Amsterdam is dan een Roomsch pel
grimsoord."
En alles ging zooals o.a. „De Tel.' een
vorigen keer schreef; de tienduizenden wor
den als door een onzichtbare macht geleid,
'n oningewijde zou denken dat het kluwen der
van alle kanten opkomende groepen en en
kelingen een onuitwarbare opstuwing zou
veroorzaken, maar alles vloeit even orde
lijk en gelijkmatig: men ziet niet wie hier
ordent en regelt maar allen en alles worden
geregeld en geordend. Een uitnemende orga
nisatie zorgt daarvoor, zoo prezen herhaal
delijk ook niet-katholieke bladen.
Te twaalf uur waren wederom de be-
stuurderen van het Amsterdamsche Gezel
schap van den Stillen Omgang met de lei
ders langs den weg, in de kapel van het
gastvrije Maagdenhuis vereenigd. waar patér
Dito O. P, voor hen de H. Mis las. In den
refter zegde de vice-voorzitter de heer L
A P M van den Broeke den zusters dank
voor haar gastvrijheid, pater Dito voor diens
geestelijke gunst en regelde met de bestuur-
deren de heeren J. Takes. Alph. Elsenburg
en Fr. Kristen de verschillende posten langs
den weg en alles wat gedaan moest worden.
Reeds vroeg kwamen de eerste groepen,
terwijl alreeds de extra treinen duizenden
bedevaartgangers van buiten aanvoerden die
deels naar een kerk gingen om eerst een Lof
bij te wonen.
De groote in de latere jaren eerst ge
vormde groepen van verren afstann waren
den eersten nacht gekomen verleden week,
thans kwamen de groepen van de plaat
sen die meer historisch steeds met de Am
sterdammers zijn meegetrokken.
Was verleden week de dichtste stuwing
door de groote groepen van elders in den
voornacht, nu was de geweldigste toevloed
juist door het opkomen der Amsterdam
mers die gewoonlijk later komen, ln den
nanacht.
Nog eens, geen wanklank was er.
Och jaer waren natuurlijk de gebrui
kelijke leestgangers die van Zondagnacht-
partijtjes huiswaarts keerden en die b.v. in
de Amstelstraat heel even hinderlijk dreigden
te worden toen de aartsbisschop met de
Utrechtenaren aankwam. Maar een tactisch
kalm verzoek van enkele Amsterdamsche be
stuursleden bezwoer hier dadelijk het gevaar
Men moet met deze soort Amsterdammers,
die op zichzelf geen kwaad in den zin heb
ben, weten om te gaan. Er was trouwens
veel minder hinderlijk nachtvolk dan vroe
ger wel eens in den voornacht aanwezig was
in de Kalverstraat.
De ondervinding heeft geleerd, dat dit
nachtvolk toch ais van zelf weggevaagd
wordt wanneer de groote stroomen drievou
dig door de Kalverstraat vloeien.
Hinderlijk is 't op schandaal beluste volkje
zooals de groep die met 't echtpaar Bon
opkwam in de Kalverstraat, de groep van
de schandaalcolportage. Er werd echter nier.
gecolporteerd zooals er ook met niets 's nachts
gevent mag worden. Weldra was 't groepje,
dat hinderlijk werd, verdwenen; de politie
wa3 trouwens goed op haar hoede en kweet
zich uitmuntend van haar taak. Vooral ten
aanzien van het ieder jaar toenemend
autoverkeer des nachts verleende zij zeer te
waardeeren huln. Commissaris Harrebommee
inspecteerde zelf de posten en twee politie-
inspecteurs surveilleerden heel den nacht,
terwijl op drukke posten van autoverkeer
agenten op post stonden.
Het karakter van stil gebed.
Overigens was heel de regeling van de
goede orde weer in handen van de bestuur-
deren van het Amsterdamsche gezelschap
en hun helpers. Met zorg heeft het bestuur
dezen uitgekozen teneinde 'n regeling te ver
krijgen die als 't ware niet bemerkt wordt.
Met tact en inzicht zonder eenige ostentatie
moet opgetreden worden. Alles is er op in
gesteld om de voorwaarden te scheppen
dat de Omgangers stil m zich zelf gekeerd,
individueel hun gebed kunnen doen, gedach
tig aan artikel 8 der Bisschoppelijke statu
ten: „de Stille Omgang mag nooit zijn een
manifestatie of protestoptocht, hij moet
blijven een stille bedetocht. Iedere deelnemer
behoort geheel in zich zelf gekeerd, biddend,
zender uiterlijke teekenen, zelfstandig, zon
der zich bij een vereeniging of groep te
denken, den aangegeven weg te maken"
De Amsterdamsche bestuurderen o r g a n 1-
s e e r e n dan ook niets: zij leiden slechts
in goede banen wat uit de geloovige duizen
den zelf naar voren trad. Zij formeeren geen
optocht; zij bevorderen geen manifestatie
zij zorgen met vooruitziend beleid dat
de Stille Omgang zijn aloud karakter van
stil gebed ongerept behoude. Daarom
is door 't bestuur indertijd het z.g. drie-
stroomengebicd ingevoerd ten einde een
ordelijk doorstroomen der heengaande,
terugkomende en om de voormalige H. Stede
rondtrekkende mannen te waarborgen Daar
om is alle zorg besteed om de pelgrims van
buiten weer onmiddellijk te doen vertrek
ken, een goede regeling aer lunchrooms enz.
te bekomen, het hinderlijk venten te voor
komen. En de twee nachten van dit jaar
bewezen weer. hoe go d de voorzorgen zijn
getroffen en hoe juist op het goede tijdstip
het ieder jaar groeiend getal over twee
nachten is verdeeld geworden. Onmogeliik
zou de nauwe binnenstad den toevloed van
thans in één nacht meer kunnen verzwei-
gen. Eerder ware een derde nacht noodig.
Het hinderlijk openzijn van café's van en
kele jaren terug is voorkomen en ook het
venten langs de straat vond zoo goed als
niet meer plaats. Ondanks het enorme be
zwaar van het buiten gebruik stellen van
meerdere kerken der binnenstad in de latere
jaren, heeft het bestuur toch een zoodanige
regeling der kerken, dat de kerkdiensten .op
tijd meestal konden beginnen en eindigen.
Vooruitzien
Natuurlek zullen er weer enkele desiderata
zijn. Steeds komen er verschijnselen ieder
jaar, waarmede in de toekomst rekening
dient te worden gehouden. „Want zoo
geeft het bestuur in zijn gedenkboek zelf
aan want ons bestuur heeft te zien naar
de toekomst om alles te voorkomen, wat het
aloude karakter van den Stillen Omgang als
Stü Gebed zou schaden. Door de hulp van
wijlen ons medebestuurslid commissaris Van
Soest kregen we een regeling mt de politie,
waarbij slechts die restaurants en lunch,
rooms vergunning bekwamen vroeger te ope
nen, waarvan we wisten dat ze noodig waren
voor onze beevaartgangers van buiten, die
trouwei.s zoo spoedig mogelijk met eerstvol
gende gelegenheid naar hun woonplaats te.
rug gaan. Alle idee van vermaak blijve verre.
Thans wordt door de politie ochtendvergun
ning (niet voor den heelen nacht) slechts
dan gegeven, indien de lokalen van buiten
afgesloten zijn, geen sterke drank verkocht
wordt en geen muziek gemaakt. De mede.
werking der politie stellen we op hoogen
prijs. Ons gezelschap organiseert niets de
Stille Omgang is de devotie van den enke
ling. Van een demonstratie, van een optocht,
van een processiestoet is geen sprake Even.
tueel opgekomen dergelijke ideeën hebben we
onmiddellijk tegengegaan, zooals we het pa
rasiteeren der reclame hebben gestuit. Het
colporteeren met geschriften, zij 't met nog
zoo goede bedoelingen, houdt een gevaar
in. Zelfs hebben we de Katholieke Eerste
Hulp bij Ongelukken moeten verzoeken niet
meer door onnoodig gerij met allerlei auto's
er uiterlijk vertoon in zeker opzicht een
binder te zijn voor den Stillen Omgang,
die nog nimmer door een onheil is getrof
fen. Hoe vriendelijk ook vroeger jaren het
enkel verlichte vensterraam ons was, toch
moesten we later verzoeken de verlichte win.
keietalages weer in 't duister te zetten. Ons
eenig doel was immer: het wezer. ongerept
te bewaren als levenskracht voor de toe
komst. Daarvoor namen we met de hoog
gewaardeerde medehelpers langs den weg
onze maatregelen van orde.
„Zoo hebben we het zoogenaamde drie-
stroomen-gebled ln de Kalverstraat Inge
voerd om de beevaartgangers uiteen te
houden, zoo hebben we de verdeeling over
de twee nachten gemaakt, zoo is ons secre
tariaat telken ja^e met kaartsysteem en een
staf van medewerkers bezig de legkaart der
kericbeurten passend te houden. Wat op ons
secretariaat wordt gepresteerd is thans een
heele organisatie op zich zelf. Niet alleen
wordt gezorgd voor een H. Mis maar ook voor
een Lof, als de omgangers van elders te
vroeg in de stad zijn en van de straat
moeten gehouden worden.
„Ook herhaaldelijk hebben we, en me*
succes,, de hulp der zusterorganisaties inge
roepen om de beevaartgangers, die reeds
den Stillen Omgang gedaan hebben, niet
onwillekeurig de nog den Stillen Omgang
doende beevaartgangers te doen hinderen
met een overigens gepaste, maar dan toch
hinderlijke luidruchtigheid. Telken jare
worden aan de zusterorganisaties de juiste
gegevens gevraagd en ons kaartsysteem bij
gewerkt.
„Men vraagt soms wel naar getallen en
in de dagbladen zijn schattingen en be
paalde cijfers gegeven. Zij zijn niet door ons
Gezelschap verstrekt. Wat zeggen cijfers
van jaar tot jaar? Verlies ln aantal kan
winst in beteekenis zijn!"
Het bestuur propageert dan ook overal:
laten er liever tien komen die de ware be
teekenis verstaan, dan honderd nieuwsgieri
gen, want er valt niets te genieten met het
oog, noch met het oor, alleen vcor het
warm vcelend Katholiek gemoed I
Intusschen is de toevloed dit jaar grooter
geweest dan ooit te voren.
Geen vrouwen gaan mee. Op verzoek
van het bestuur, in den geest der oprichters
van het Gezelschap is reeds jaren terug aan
de vrouwen gevraagd dit offer te brengen
ter wille van de echte, stoere mannen-devo
tie in den nacht. En dit offer hebben zü
gebracht. Nu gingen slechts drie A viji
vrouwen mede in den eigenlijken nacht.
Geen te jonge personen en geen zieken
gaan mee daarvoor is de nachtelijke om.
gang niet; de jongeren en kranken kunnen
de vermoeienis niet verdragen en léveren
slechts gevaar op. Ook dit is door de mees
ten ingezien.
Zoo kon de nachtelijke Stille Omgang dit
jaar worden een monument voor het krach
tig mannelijke Godsvertrouwen van den nicu.
wen tijd, waa: bij zich de Stille Omgang aan
sluit dien mannen en vrouwen heel den dag
gedurende de Mirakelweek verrichten.
De Aartsbisschop in de „Mozes".
Met twee groote extra treinen kwamen de
katholieke mannen uit het Sticht naar de
H. Stede. Wegens het tweede lustrum, luis
terde de Aartsbisschop deze nachtelijke
pleehtigneid met zijn hooge tegenwooi d.gneicf
op. Om 1 uur droeg Z. H. Exc. Mgr. J. H. G.
Jansen 'n H. Mis op in de Mozes en Aaron-
kerk, terwijl de leerlingen der Kerkelijke Mu
ziekschool onder de beproefde leiding van
Pater dr. Huigens O.F.M. liturgische gezan.
gen deden hooren. Onder deze .1. Mis nad-
den de leerlingen het voorrecht uit de han
den van den Aartsbisschop de H. Communie
ts ontvangen.
Na de H. Mis ging Z. H. Exc. met de man.
nen van den len trein mee, om den Stillen
Omgang te vc. af te leggen. Men bewon
derde de onvermoeidheid, welke Mgr. aan
den dag legde; met jeugdigen moed gmg
hij aan het hoofd van de Utrechtsche groep.
Om half vijf deed Z. H Excellentie voor
de mannen van den tweeden trein een Pon
tificaal Lof in dezelfde kerk. Wederom
brachten de leerlingen der Muziekschool
liturgische gezangen ten gehoore. Onder het
Lof besteeg pastoor Fr. Du ij ns tee O.E.S.A.
den kansel, om een predikatie te houden over
het onderwerp: „Wij zijn hierheen gekomen
om den Koning-Christus te huldigen in Zijn
H. Sacrament en Zijn Plaatsbekleeder. De
6'ewijde redenaar, die de leider, directeur en
ziel der Utrechtsche beêvaart, sprak onge
veer als volet:
In de Eucharistie is Christus Koning der
liefde, omdat Hij met koninklijke edelmoe
digheid daar alles wegschenkt. Hij is daar
de Koning des lüdens, omdat Hij met
koninklijke grootmoedigheid daar meer ge
leden heeft, dan ooit iemand zou kunnen
lijden. Hij is daar Koning der glorie, omdat
Hij in de Eucharistie dcor een samenloop
van wonderwerken majesteit en glorie ver.
spreid. De gewijde redenaar sprak hier te
vens over de mirakelen der H. Stede.
Christus is boven allss Koning van macht.
Hem bomt toe alle macht in hemel en op
aarde. Daar Hij onzichtbaar is, heeft Hij die
macht overgedragen aan de Pausen en Bis
schoppen. Daarom zijn ook zij koningen.
Christus heeft het hun gezegd: „AUes wat
gij op aarde zult bindenof ontbinden
De Handelingen der Apostelen zeggen van
de Bisschoppen, dat zij door den H. Geest
zijn aangesteld „regere ecclesiam Dei"; zij
moeten Gods Kerk regeeren. „Regere" r«-
geeren, „Rex" komt van „regere" en betee.
kent „koning". Dus de bisschoppen zijn ko
ningen. Daarom hebben de Paus en Bis
schoppen een „potestas ordinaria". een on
beperkte en onbepaalde „jurisdictie". n.L
een wetgevende, oordeelvellende rechterlijke
macht. Daar de jurisdictie van een gewoon
priester beperkt en slechts gedelegeerd is,
stelt deze wel „koninklijke acten" als hij
absolveert, doch is daardoor nog niet een
koning in den vollen zin. De bisschop echter
is krachtens zijn ambt met den Paus een
koning in den vollen zin.
Mannen broeders, aldus pastoor Duynstee
in zijn gloedvolle predikatie, willen wy den
Koning Christus eeren, huldigen wij Hem
dan in de Eucharistie en Zijn Koninklijken
Plaatsvervanger. Hedennacht heeft de Ko
ninklijke Plaatsvervanger onze Aartsbisschop
in het koninklijk offer der H. Mis den Ko
ninklijken Christus aan den Koninklijken
Hemelvader opgedragen.
Huldiging Aartsbisschop.
Na het Pontificaal Lof kwamen de man
nen van den eersten trein met die van den
tweeden trein samen, zoodat de kerk tot in
de uiterste hoeken propvol .as. Een verras,
rende hulde had pastoor Duijnstee den Aarts,
bisschop bereid. Onder de geweldige klanken
van het groote orgel zongen de opgetogen
mannen op de wijze van „Aan U, o Koning
Verschillende ka
tholieken hadden
voor het raam een
versierd beeld ge
zet van de II.
Maagd of van het
H. Hart temidden
van kaarslicht
