Nieuwe Haarlemsche Courant | 1932 | 19 maart 1932 | pagina 7

i

FINANTIEEL OVERZICHT

HET NIEUWE WINKELPAND

DER FIRMA GERZON

IS ROOKEN GEZOND?

SPORT EN SPEL
K. S. V. „ONZE GEZELLEN"

T- Y. B. B.—ONZE GEZELLEN

BELGIË—NEDERLAND

HOCKEY

DE WEDSTRIJDEN VAN
MORGEN

ATHLETIEK
H. A. V. „HAARLEM"

DAMMEN

OM DE HAARLEMSCHE DAM
KAMPIOENSCHAPPEN 1932

DERDE KLASSE COMPETITIE
VAN DEN NEDERL. DAMBOND

OM DE PERSOONLIJKE
KAMPIOENSCHAPPEN DER
„HAARL. DAMCLUB"

ZWEMMEN

H. F. C—NEPTUNUS

PROVINCIAAL NIEUWS

BENNEBROEK

BLOEMENDAAL

CENTRALE

raBHEELMDIGE KLINIEK

HAARLEMMERLIEDE
EN SPAARNWQUDE

HAARLEMMERMEER

NIEUW-VENNEP

Voor alles matigheid

GROOTE VULKAAN

Sterk verhoogde werking

Seer.; J. J. Loerakker, Leeuwerlkstr. 13,
Haarlem-N.

Programma voor Zondag:

Tybb ionze Gezellen 1, 2.30 uur (Bis
schopsbeker).

Onze Gezellen 3Onze Gezellen a (vriend
schappelijk).

Onze Gezellen bSantpoort, 2 uur.
Alliance cOnze Gezellen c, 1 uur.

TYBB b asp.—Onze Gezellen asp., 3 uur.

Voor den Bisschopsbeker krijgen we een
Plaatselijke Federatiekamp tusschen Onze
gezellen en de Haarlemsche kampioen van
e le klasse.

Voor dezen zwaren wedstrijd verschijnt
Onze Gezellen geheel volledig in de navol-
Bende opstelling:

De Reus
Van Roon Jr. Wolfers Sr.
Wndström Heesakkers Schippers
0lfers Jr. Van Roon Sr. Elferink

Verhappen de Reus Jr.

ANTWERPEN, 13 Maart (VX>.) Naar
vernemen zal ook de linksbuiten van het
Selgisch elftal vervangen moeten worden
degens een opgeloopen blessure. Deze speler
vervangen worden door Bastin van de
Antwerp F.O.

Al is de competitie al sinds eenige weken
Beëindigd, toch wordt nog eiken Zondag
Piet den kleinen bal gespeeld, zij het in
Promotie-degradatie-, beslissings-, beker- of
B°g andere wedstrijden.

Zoo staan voor Zondag een vijftal wed-
"frliden van Haarlemsche elftallen op het
programma, waarvan geen enkele wedstrijd
Pi een gelijke afdeeling.

Allereerst de jaarlijksche wedstrijd om het
kampioenschap van Haarlem tusschen Bloe-
hiendaal en M.H.C., waaraan bet bezit van
®en wisselbeker verbonden is. Het zou voor
«et pas gedegradeerde M.H.C. zoo prettig
2ljn, als zij dezen wedstrijd wist te winnen,
hiaar wij vreezen, dat Bloemendaal er anders
0yer denkt. Inderdaad lijkt Bloemendaal ons
dan ook sterker. De wedstrijd vindt plaats
°P het terrein van Bloemendaal achter
Zomerzorg.

Voor de derde ronde van den Tresllng-
hdter speelt de spiksplinternieuwe 3e klasse
aampioen H.B.S. 2 tegen den spikplinter-
nieuwen le klasser, Gooi 1. Dat is 'n hope
loze strijd voor H.B.S. 2 in Bussum.

Bloemendaal 2 vervolgt haar promotie
wedstrijden met een thuiswedstrijd tegen
Alkmaar en gezien beider praestaties in de
reeds gespeelde wedstrijden, doet Bloemen
daal 2 weer opnieuw een stap naar de pro
motie-klasse. Zouden wij het volgend sei
zoen M.H.O. 1 tegen Bloemendaal 2 zien
Vrijden?

M.H.C. 3 heeft nog een competitie-wed
strijd te goed tegen Amsterdam 4. Van wei
nig belang meer voor de ranglijst, maar toch
zal Amsterdam 4 haar hoogere plaats op die
ranglijst tegenover M.H.C. 3 willen recht
vaardigen.

Tenslotte 'n na-competitie-wedstrtjd H.B.S.
"^-Leiden. Twee bekende tegenstanders, die
dkaar kennen. H.B.S. vat deze na-compe-
titie echter zeer ernstig op en zulks belooft
weinig voor de gasten, waarmede maar ge-
2egd wil worden, dat een Haarlemsche over
winning verwacht kan worden.

De 10 X 400 M. om Elswout

Als slot van de serie onderlinge wedstrij-
«en, welke de H. A. V. „Haarlem" dezen win
ter om en nabij Kraantje Lek heeft gehou
den, vindt Zondagmorgen a.s. een 10 x 400
AI- estafette-wedstrijd om Elswout plaats,
Waarbij zoowel start als finish zich by
kraantje Lek bevinden.

Naar het aantal inschrijvingen te oordee-
ien zullen zeker een drietal, mogelijk zelfs
vier ploegen deelnemen.

Als prys is o.a. uitgeloofd een aantal zit
plaatsen voor den wedstryd HaarlemH. V.
V. Medio April wordt de geheele training
haar het Haarlem-terrein overgebracht.

stand van den wedstryd om het tweede
^mase damkampioenschap van Haarlem en
°mstreken 1932 luidt thans als volgt:

Spelers. gesp. gew. rem. verl. pnt.

C. Dikkeboom ..6 3 2 1 8

2- R. C. Stappers ..4 3 1 0 7

2 C. Kool 5 3 1 1 7

L- J. Froonhof ..5 1 3 1 5

5- N. j. h. Koers 5 1 3 1 5

Ph. C. Ameling Jr. 3 0 3 0 3

H. G. J. Andriessen 5 113 3

8- H. C. Onkenhout 3 0 2 1 2

9- A. Smit 5 0 2 3 2

Het officieele wedstrijdprogramma voor
de derde klasse competitie (afdeeling Noord)
van den Nederlandschen Dambond luidt als
volgt:

21 Maart 1932: Oostzaan I—IJmuiden I;
„Haarlemsche Damclub" III„Aalsmeer" I.

29 Maart 1932: IJmuiden I—Chr. Damver.
„Amsterdam-Noord" I.

4 April 1932: Chr. Damver. „Amsterdam-
Noord" IOostzaan I.

5 April: IJmuiden I„Haarlemsche Dam
club" III.

11 April 1932: „Haarlemsche Damclub" III
Oostzaan I.

15 April 1932: „Aalsmeer" I„Chr. Damv.
Amsterdam-Noord" I.

18 April 1932: Oostzaan I—.Aalsmeer" I;
Chr. Damv. „Amsterdam-Noord" I„Haarl.
Damclub" III.

29 April 1932: .Aalsmeer" IIJmuiden 1

De stand van den wedstryd om het 3de
klasse clubkampioenschap 1931/32 der „Haar
lemsche Damclub" (Groep B.) luidt thans
als volgt:

Nr. Spelers gsp. gw. rem. vrl. pnt. j

1. W. J. A. Matla ..11 6 4 1 16

2. T. Kerkman 11 6 3 2 15

3. C. Kool 11 6 3 2 15

4. H. C. Onkenhout 11 6 3 2 15

5. H. W. C. v. Rhoon 11 6 1 4 13

6. H. C. Stappers 11 6 1 4 13

7. Th. C. v. d. Sluys 11 5 2 4 12

8. P. A. Nooy 11 4 1 6 9

9. L. J. Froonhof 10 3 2 5 8

10. B. Henneke 10 2 2 6 6

11. Ph. G. Amelung Jr. 11 3 0 8 6

12. P. T. Glaser 11 1 0 10 2

Qe man die voor het eerst van zjjn leven
den scheeven toren in Pisa ziet.

Zondag speelt H. F. C. een bekerwedstrijd
tegen Neptunus uit Rotterdam. Met het vól
gende elftal komt H. F. C. uit:
v. d. Togt
Smit A. v. Baasbaak

R. Jongeneel Kruyer P. Jongeneel
Houtkoper Koreman Miezérus Dorsman

Chapon

Raadsvergadering. Gisteravond kwam
de raad der gemeente Bennebroek onder
voorzitterschap van den burgemeester, ba
ron K. G. van Hardenbroek, in voltallige
zitting in openbare vergadering ten gemeen
tehuize byeen.

De notulen werden onveranderd goedge
keurd.

Onder de ingekomen stukken was een
goedkeuring van Ged. St. van oe geldlee-
ning groot fr 13.000 voor den Zwarteweg.

Voor de nieuwe schoolgeldregeling was de
koninkiyke goedkeuring afgekomen.

Besloten werd een stukje grond aan den
Meerweg aan te koopen voor 2.50 per M2.

Ten slotte werd nog aangenomen het voor
stel om voor 1.grond van mej. A. L.
Willink aan te koopen ten behoeve van de
School met den Bybel. De gemeente ver
bond zich daarby, dezen grond weer over
te dragen aan de Ver. Timotheus.

Goedgekeurd werd de wyziging rekening
courant-overeenkomst met de Bank van
Ned. Gemeenten. Deze wyziging hield in de
eventueele toelating, dat de rente in debet
met een half pet. kan verhoogd worden en
geld op dat crediet niet voor kapitaals-uit
gaven mag worden aangewend.

Vastgesteld werden de voorschotten aan
byzondere scholen ingevolge art. 101 der
Lager Onderwyswet 1920, over het Jaar 1932.
groot: voor de School met den Bybel
380.80, voor de R. K. Meisjesschool
660.24, voor de R. K. Jongensschool
538.11

Na eenige toelichting werd de wyziging
bezoldigingsregeling voor den gemeente
veldwachter goedgekeurd.

Het adres van de gemeente Bloemendaal
inzake onmatigen scholenbouw bracht een
aangename discussie, die niet geheel tot de
strekking van dit adres beperkt bleef. Beslo
ten werd, adhaesie aan dit adres te betui
gen. De heer Dubbis wilde om princlpleele
gronden geacht zyh, te hebben tegenge
stemd.

Behandeld werden eenige schoolgeldrecla
mes, die alle toegewezen konden worden.

Verlaging huren woningbedrijf.

In verband met de loonsverlaging in het
bloembollenbedryf stelden B. en W. voor, de
huur der woningen van het Wonlngbedryf
met 10 pet. te verlagen.

De huren van de woningen waren vol
gens den voorzitter aan den hoogen kant.
Het jaariyksch verlies van het Wonlngbedryf
zal met 600 verhoogd worden door oeze
verlaging.

De voorzitter zelde in dit verband nog,
dat hy groote bewondering voelde voor de
houding der arbeidersbevolking by den on-
tegenzeggeiyk scherpen noodtoestand, die in
het bloembollenbedryf heerscht.

Spr. hoopte met deze voorgestelde verla
ging een voorbeeld tot navolging aan de
particuliere huiseigenaren te geven.

Er was van den R. K. Volksbond namens
eenige huurders een adres binnengekomen,
om, nu de loonen in het bollenbedryf met
20% verlaagd waren, ook de huren met 20%
te verlagen.

De voorzitter vroeg de meening der leden
en was wel bereid, de voorgestelde 10% even
tueel te verhoogen.

De heer Van Bakel stelt 15 pet. verlaging
voor. Het lid baseert deze verlaging op den
noodtoestand en wil in verband hiermede
dengenen, die nog niet door loonsverlaging
getroffen zyn, geen verlaging verleenen. Spr.
vindt deze verlaging eigeniyk niet voldoende,
maar moet rekening houden met de ge-
meente-financiën.

De heer Dubbis wil geiyken tred houden
met de loonsverlaging in het bloembollen
bedryf en stelt 20% verlaging voor.

De heer Van Lierop geeft cyfers van het
voorstel der R. K. raadsfractie: de huizen
van 7.50 worden dan verlaagd met 1.15,
van 5.70 met 0.85 van 5.40 met 0.80,
van 4.90 met 0.75. Voorts wordt dan
voorgesteld de perceelen Schoollaan no.'s 16
en 18 en Wilhelminaplein 16 niet te verla
gen, den heer De Jager met 5%.

Het voorstel-Dubbis werd hierna het eerst
als het verst strekkend in stemming ge
bracht en met één stem voor verworpen.

Het voorstel-Van Bakel werd hierna met
aigemeene stemmen aangenomen. Het jaar
iyksch verlies vcor het Woningbedryf zal
hierdoor met 860.6C /erhoogd worden.

Na uitvoerige toelichting stelt de voorzit
ter voor de huur van de woning van den
heer de Jager van 5.90 op 5 te bren
gen. By verwerping van 4 tegen 3 stemmen
werd het voorstel van de R. K. fractie (5 pet.
verlaging) aangenomen.

Aan het verzoek van den heer G. van
Beek, hoofd der O. L. school om verlaging
van de woninghuur werd gedeeltelik vol
daan (met 14.4 pet. van 468.— tot 400).

De verschillende huurverlagingen treden
met 1 April a.s. in werking.

Het voorstel ingevolge art. 7 der Bouwver
ordening inzake den Ryksstraatweg (ver
breeding met een 3 M. voetpad ten Oosten
van den weg) werd aangenomen.

By de rondvraag werden verschillende za
ken van minder belangryken aard behan
deld.

De voorzitter gaf ten slotte nog eenige in
lichtingen betreffende het bevredigend ver
loop der werkverschaffing, hetgeen den heer
Dubbis aanleiding deed zyn om B. en W. be
treffende deze werkzaamheden zyn dank
over te brengen.

De Raad ging hierna in comité.

Oplichting. Proces-verbaal werd opge
maakt tegen den 49-jarigen M. L. uit Am
sterdam, die als advertentie-colporteur voor
een tydschrift optrad en onder valsche
voorlichting by adverteerders goede zaken
deed.

HET LOON BIJ DE
WERKVERSCHAFFING

Door de Commissie voor Sociale Belangen
is in zake het loon bij de werkverschaffing
het volgende advies uitgebracht:

wy hebben de eer u te berichten, dat in
onze vergadering van 12 Maart J.I.. het op
7 Maart j.l. by het Gemeentebestuur inge
komen adres van werkgevers in het bloem
bollenbedryf uit deze streek, om advies in
onze handen gesteld, een punt van ampele
bespreking heeft uitgemaakt.

By deze bespreking zrijn al dadelijk zoo
vele punten naar voren gebracht, die over
weging verdienen of waarmede rekening te
houden is, dat het de Commissie niet moge-
iyk was op zóó korten termijn een defini
tief advies uit te brengen dat bevrediging
zou kunnen schenken.

De bloemistpatroons dringen er op aan
de uitkeering aan werkloozen die alhier bij
de „werkverschaffing" te werk zijn gesteid
te verminderen, omdat in het bloembollen
vak het overeengekomen loon van ƒ26 in
gaande 1 Maart 1932 tot 21 per week ver
laagd is.

De Commissie kan aan den eenen kant
gevoelen, dat een uitkeering van 26 per
week aan hen, die by de „werkverschaffing"
?gjn, in de gegeven omstandigheden een be
zwaar kan opleveren voor adressanten in
verband met de tewerkstelling van seizoen
arbeiders ln hun bedrijf, aan den anderen
kant staan onderscheidene overwegingen,
die de Commissie weerhouden maar dade-
iyk met een voorstel te komen om aan het
verlangen van betrokkenen te voldoen.

Als men in aanmerking neemt, dat de nor
male huurprijs van een deugdeiyke arbei
derswoning od heden plus minus 5 fa
per week bedraagt, dat de werkloozen hier
byna uitsluitend productief werk verrichten
en dat een menschwaardig bestaan voor
menschen die werken willen moet zijn ge
waarborgd, dan kan hieruit reeds blijken,
dat de zaak allerlei stekelige kanten heeft.

Maar al is de Commissie nog niet dadelijk
bereid een voorstel in te dienen om aan den
wensch van adressanten te voldoen, zy wil
nu wel reeds een voorstel doer, om aan het
bezwaar van de bloemist-patroons tegemoet
te komen.

Als voorloopigen maatregel zou de Com
missie in overweging willen geven om, af
gescheiden van de loonen bij de „werkver
schaffing", te bepalen, dat zy, die door be
middeling van de Arbeidsbeurs worden ge
roepen om werkzaam te worden gesteld in
het bloembollenbedryf, ontslagen zullen
worden by de „werkverschaffing" met in
gang van den datum, waarop zy in genoemd
bedryf werk kunnen vinden.

KENAUPARK 26A - Telefoon 12644

Spreekuren:
van 9—11 en 1 tot 2,
Dinsdag van 6.30 tot 8.30
Zaterdagmiddag GEEN spreekuur

Gemeenteraad. Een openbare vergade
ring van den Raad dezer gemeente wordt
Maandag 21 Maart te 14.30 ure ('snam.
2% uur) in het Raadhuis te Overveen ge
houden.

Als eenig punt komt op de agenda voor:
Verzoek om medewerking ex art. 72 L.O.-
wet 1920 door de vereeniging „De Bloemen-
daalsche Montessorischool".

Politie-voetballerü. Gistermiddag heeft
de Bloemendaalsche Politie-vcetbalvereeni-
ging een match gespeeld tegen de Haagsche
Politie-voetbalver. om het kampioenschap
der Westeiyke afdeeling. Er werd met I1
geiyk gespeeld. Hiermee zouden de Bloemen
dalers kampioen zyn, als niet de Hagenaars
geprotesteerd hadden tegen de beslissing, ge
nomen in een vorigen wedstryd. Wordt den
Haag in 't gcjyk gesteld, dan ontgaat hier
mee de kampioenstitel aan de Bloemen
dalers.

Gemeenteraad. Een openbare vergade
ring van den Raad dezer gemeente wordt
Woensdag 23 Maart, des v.m. 10 uur, ge
houden.

Mooie onderscheidingen. Bij do Paasch.
tentoonstelling te Amsterdam behaalde onze
plaatsgenoot de heer L. van Reeuwyk met
een inzending ongeregistreerde schapen met
lammeren den eersten prys met een drie
jarigen ram; eersten prys een wollen deken,
uitgeloofd door Hlllebrands, en met een 2-
jarigen ram den tweeden prys, terwyl de
landbouwer P. van Reeuwyk te vyfhuizen
met een Inzending oiide schapen met lam
meren een derden pry's en me ttweejartge
schapen met lammeren een eersten prys wist
te veroveren.

St. Deus-Dedit Donderdag hield de
vakvereeniging „St. Deus-Dedit" een korte
ledenvergadering.

Voorzitter opende de vergadering met den
Chr. groet en heette allen hartelijk welkom.
Spr. deelde mede dat a.s. Zondag ten H Mis
zal worden opgedragen voor de vereeniging
en verzocht alle leden, dan te communicee-
ren.

Behandeld werd: le het werkloozenvraag-
stulc; 2e de landarbeiders wet; 3e de wet op
arbeidsrecht; en 4e. de nieuwe steunregeling
van 15 Jan. 1932.

Ook werd besproken het crisis-comité. De
voorzitter deelde mede, dat de heer J. Otte
te Hoofddorp was gekozen als zittend lid
der vereeniging en dat de collecte aan de
kerk alhier voor de Textielarbeiders f 32
heeft opgebracht.

Bij de rondvraag vroeg Th. Otte of er voor
de werklooze arbeiders nu werk komt aan de
werkverschaffing, aangezien de tegenwoor
dige ploeg al drie weken, in dienst is. De
voorzitter zei, dat hierover nog geen klacht
is binnengekomen bij het bestuur. De bedoe
ling is, om Maandag a.s. met een nieuwe
ploeg te beginnen en dan 14 dagen te*laten
werken.

Er zal verzocht worden om tot Donderdag
te laten werken, dus van Donderdag tot over
veertien dagen.

Na nog eenige bespreking sloot de voor
zitter de vergadering met den christeiyken
groet.

14—19 Maart 1932

Had niet Ivar Kreuger zich van het leven
beroofd, dan zouden ongetwyfeld de beurzen
vast gestemd zyn geweest naar aanleiding
van den verkiezingsuitslag ln Duitschland,
welke weliswaar aan von Hindenburg niet de
wetteiyk vereischte meerderheid heeft ge
bracht, maar toch een moreele overwinning
voor den ouden held van Tannenberg betee-
kent. Algemeen is men er van overtuigd, dat
by de herstemming de uitslag niet twyfel-
achtig kan zyn en dat de verkiezing van von
Hindenburg van het allergrootste belang is
voor de politieke rust in Europa. Wel heeft
men ook met schrik gezien dat de commu
nisten over meer dan 4 millioen stemmen
beschikken en op zichzelf een niet te on
derschatten gevaarselement vormen, maar
dit heeft de vreugde niet kunnen temperen.

De dood van Kreuger heeft echter roet in
het eten gegooid en op alle Internationale
beurzen een zeer ongunstige uitwerking ge-
bad, ondanks het feit, dat de voornaamste
er bij betrokken landen zich hebben gehaast
bekend te maken, dat zij er niet veel nadeel
van zullen ondervinden.

Het Kreuger concern beschikte over een
kapitaal van 270 millioen Zweedrche Kronen
en haa zijn vertakkingen vrywel over de
geheele wereld n.l. in Amerika, Canada,
Texas, de Philippünen, Mexico, Chili, Peru,
Ecuador, Argentinië, Brazilië, Indië, China,
Japan, Australië, Nieuw-Zeeland, Columbia,
Zuid-Afrika, Algerije, Holland België,
Duitschland, Hongarije, Griekenland, Por
tugal, Roemenië, Turkije, Zwitserland,
Yoego-Slavië, Oostenrijk, Noorwegen, Fin
land, Denemarken, Littauen, Letland, Est
land, Italië, Polen, Frankrijk en Engeland.

In minder dan 20 jaar tyds heeft Kreuger
kans gezien van een klein Zweedsch lucifer
fabriekje een machtige wereldorganisatie te
maken, die behalve 75 pCt. van de wereld-
luciferindustrie tal van andere belangen om
vatte. De grondslag van zyn financieele ope
raties berustte gewconlyk op het volgende
principe. Tegen verkvygmg van een conces
sie (meestal monopolie! voor de vervaardi
ging en den verkoop van lucifers, verstrekte
hy aan de regee.iugen van de desbetreffende
landen voorschotten, waarvoor hy later
staatsobligaties ontving. Deze transacies
werden meesal afgesloten met de regeeringen
van die landen, welke bezwaariyk een beroep
op de internationale geldmarkt konden doen
uithoofde van het geringe vertrouwen, dat
zy genoten, zooals Ecuador, Roemenië, Let
land, Polen, Yoego-Slavië, e.d. Niettemin
was b.v. ook aan Frankrijk een groote lee
ning verstrekt en wel van 75 milioen. Door
de vertrouwenscrisis van de laatste jaren is
op het zoo gevormde enorme effectenbezit 'n
aanzleniyk bedrag verloren, terwyl de ban
kiers in den allerlaatsten tyd niet bereid ble
ken verdere credieten te verstrekken, wat ten
slotte tot de illiquiditeit van 't concern heeft
geleid. Zeker mag men de geniale wyze be
wonderen waarop Ivar Kreuger de geheele
wereld met 'n net van bedrijven wist te om

spannen. Echter is tevens het gevaar van de
groote one-man's business weer eens te meer
bewezen. In Stockholm werd slschts tenge
volge van het ylings afgekondigde morato
rium een run op de banken voorkomen.

In overeenstemming met de houding van
alle beurzen gedroeg zich ook de New-York-
sehe beurs. Een enorm aanbod van Kreu|er-
fondsen veroorzaakte op alle afdeelingen 'n
nerveuse stemming, welke nog geaccentueerd
werd door den zelfmoord van den Kodak
koning en millionnair Eastmann en het zeer
ongunstige jaarverslag der U. S. Steel Cor
poration. Deze grootste staalmaatschappy
ter wereld leed in het afgeloopen jaar een
bedryfsverlies van 6.303.000 tegen een winst
over 1930 van 93.520.000. Ook in het nu
loopende jaar is nog geen verbetering inge
treden, terwijl het aantal onuitgevoerde or
ders tot een recordlaagte Is gevallen.

Hoewel men op den tweeden beursdag
van de week op alle beurzen reeds over den
eersten schrik heen was, was van de meer
optimistische stemming van de laatste we
ken nergens sprake. Vooral de berichten uit
het Amerikaansche bedrijfsleven luiden nog
zeer ongunstig en de nieuwe daling van het
aantal verladen wagons lokte aanbod in
spoorwegfondsen uit. De stemming voor dit
fonds was den laatsten tyd toch reeds zeer
zwak omdat men blijkbaar overweegt, dat
een opleving ln het spoorwegbedrijf niet te
verwachten is zoolang het geheele bedryfs-
leven niet levendiger wordt.

En juist in dezen tyd, nu de jaarverslagen
loskomen, blijkt telkens weer, dat de meeste
maatschappyen over het afgeloopen jaar
weer slechter hebben gewerkt dan in 1930.
De Studebaker Corporation zag de netto
winst van f 1.570.000 teruggebracht tot
825.000, terwij) de totale omzet weer met
13 y. pCt. is gedaald. De American Smelting
boekte een daling van het surplus van 37
millioen tot 23 millioen, terwyl de Wor-
thington Pump, na ln 1930 nog een winst
van 2.056.093 te hebben behaald, In 1931
een verlies leed van 660.158. Ook het Jaar
verslag der Bethlehem Steel Corporation
klaagt over de sterke daling van winst en
bedrijvigheid over het afgeloopen jaar; de
bedrijvigheid bedroeg slechts 38.6 pCt. van
de capaciteit tegen nog 61.7 pCt. in 1930.
Tengevolge van de gedeprimeerde stemming
veroorzaakt door de moeilijkheden van het
Kreuger-concem, wegen deze ongunstige be
richten natuurlijk extra zwaar, terwijl men
er de vorige week waarschijnlijk lichter over
zou hebben gedacht. De beurs is nu eenmaal
een apparaat, dat tegenwoordig dikwijls nog
meer door psychologische dan door materi-
eele factoren wordt beïnvloed, hoewel ten
slotte natuurlijk alleen gunstige materieele
gegevens het definitieve herstel zullen kun
nen brengen, hetgeen eerst zal kunnen
plaats vinden wanneer weer op een winstge
vende basis wordt gewerkt. En de tydsbepa-
ling van dit „wanneer" is zelfs voor den
oudsten en gewieksten beursrot een onmoge-
lykheid.

Rg.

Reeds geruimen tyd wordt te Haarlem de
Groote Houtstraat ter hoogte van het Ver-
wuift aanzienlijk versmald door de schut
ting, die het bouwwerk voor de firma Ger-
zon afsluit. De Haarlemmers moeten zich
daarvoor eenige opofferingen getroosten,
maar als straks de hindernis wordt wegge
nomen, zullen zy hun bekenden uit andere
steden met trots op de verfraaiing wyzen,
die dit gedeelte van Haarlems voorname
winkelstraat zal hebben ondergaan, wy zyn
in staat een afbeelding te geven van het
nieuwe winkelpand, dat daar gebouwd wordt

Het, ook uit een architectonisch oogpunt,
fraai ontworpen pand wordt opgetrokken
uit baksteen met in den gevel een sobere
ïynversiering in glas, die des avonds ver
licht zal zyn. Het front is 28 meter breed;
het nmgazyn 40 M. diep. Lans den beganen
grond komen een reeks etalages met daar
achter een galerij en een nieuwe serie eta
lages. Architect is de heer A. Moen te Heem
stede. De bouw wordt in twee tempi uitge
voerd. Gehoopt wordt, dat het geheel in
September van dit Jaar gereed zal zyn.

In ons land wordt er alle jaren voor mll-
lioenen en nog eens millioenen „rook" de
lucht in geblazen.

Denk eens na: voor millioenen en nog
maals millioenen! Dat is een som!

Sedert den oorlog heeft het rooken een
groote uitbreiding genomen.

In onzen jongen tijd waren de sigaretten
op het land om zoo te zeggen onbekend.

Tegenwoordig is het slgarettenrooken een
doodgewoon en alledaagsch verschynsel.
Niet alleen in de stad, maar ook op het land.
Iets waaraan de jeugd helaas al te dapper
meedoet, 'n Mode die door de vrouwen al
even graag wordt gevolgd

De vraag nu, of het rooken schadeiyk is,
werd door bevoegden en deskundigen meer
dan eens behandeld. Het zal met het rooken
wel zyn, zooals met alles. Voor den een na-
deellger dan voor den ander.

Oordeel van een Dnitscb geleerde

Toch willen we hier wel even overschrij
ven wat we zoo juist, onder den titel van:
„Is rooken gezond?" in een Duitsch tyd
schrift hebben gelezen. Het is van de hand
van doctor Klimaszewski, een bekwaam na-
tuurarts te München.

Toen de Spanjaarden Amerika ontdekt
hadden, bemerkten zij dat de inboorlingen,
om zich tegen de insecten te vrijwaren, ge
droogde kruldenbladeren. die opgerold wa
ren, rookten. Dat was dus een middel om
van de lastige insecten zoo weinig mogeiyk
last te hebben. Nu eenter begonnen de Span
jaarden ook die opgerolde bladeren te roo
ken uit louter na&pery. En heden ziet men
dus de menschen, mannen zoowel als vrou
wen, rooken en smoken, als er geen vliegen
en muskieten te bespeuren zyn. Heeft de
rooker(ster) zich wel eens rekenschap gege
ven, waarom hy (of zy) eigeniyk rookt?
Cntbeert de niet-rooker iets door het niet
gebruiken van tabak?

De gevolgen van het rooken zyn nochtans
ernstig genoeg. In de tabak steekt als „een
droge distillatie" nicotine en nog andere
stoffen. Het gift schaadt vooral de bloed
vaten, de oogen, de nieren, zoodat aderver
kalking, nierontsteking, oogzwakte, maag-
en keelontstekingen, tongziekte, ja, tong
en lipkanker het gevolg kan zyn niet alleen
maar inderdaad ook dikwerf is In het by-
zonder is het gevaar voor tering te duchten
by de rookers. Een Weensoh onderzoeker
schreef: door de scheikundige prikkeling van
het tabaksstof wordt een groot aantal te
ringzieken onder de tabaksbewerkers (en
werksters) gevonden.

Zelfs op nog jeugdigen leeftyd kan men
door tabaksrooken aderverkalking krijgen of
vroeg oud worden. Soms ziet men dat de
slagaders dt ht gegroeid zyn. Dat men hier
door hersenberoerten krygt is geen wonder.
Ook het afsterven der teenen, voeten, ja
zelfs geheele beenen is mogeiyk. ln dit ver
band schryft de „Aertzliche Rundschau"
over twee gevallen:

Een man van 39 en een van 36 Jaar moes
ten de beenen afgezet worden. Dat kwam
door het rooken van 10 tot 30 sigaretten per
dag. Doctor Klimaszewski zag zelfs een of
ficier, 45 jaar oud ïyder aan hartvatenver
kalking. groote oogzwakte en nierontsteking,
een soort aanvallen krijgen van vallende
ziekte, uitsluitend door het overmatig rooken
van tabak.

Hoe natter een sigaar of sigaret is, hoe
slechter voor den rooker. Een mensch, die
reeds een zwak punt in zyn lichaam heeft,
staat verslechtering van dat zieke orgaan
te wachter, als hy rookt.

Dat sommige zware rookers een hoogen
ouderdom bereiken, mag niemand tot de
conclusie doen komen dat rooken onschade-
ïyk zou zyn Een krachtige natuur kan ze-
keriyk schade overwinnen Maar men denke
ook aan de duizenden anderen die van
Jongs af hun lichaam ondermijnen en mis
schien reeds van hun geboorte af niet van
de sterkste zyn, tengevolge van z.gn. bloed
armoede.

Zooals u ziet, gaat die doctor Klimaszewski
er met den groven kam door. Een feit is het
echter, dat iemand, die aan het rooken ver
slaafd is, nog moeliyker dat genot kan
opgeven, dan een drinker het gebruik van al
coholhoudende dranken.

Gondsche pijpen

De smakeiykste pyp is nog altyd de Goud-
sche, zoo geheeten omdat de stad Gouda
eeuwenlang ds halve wereld van die van klei
gebakken pypen (die in 1637 werden uitge
vonden) heeft voorzien.

Dat de pijpenindustrie, in het buitenland
vooral, tot het scheppen van echte kunst
werken heeft aanleiding gegeven, is gemak-
keiyk te zien als ge even voor de uitstalkas

ten wilt vertoeven van de greote pypenwin-
kels. Meerschuim en barnsteen zijn er op
alle moge.ijke manleren verwerkt en om
zoo'n kunstwerk te bema'htigen moet ge
diep, ja soms heel diep in uw beurs tasten.

In Duitschland, vooral in Beieren, gebruikt
men zeer lange pype.i, d.w z. pijpen met
zeer lange stelen en dito koppen. Tusschen
den steel en het mondstuk is een buisje van
elastiek (het roer) aangebracht, zoodat de
pyp naar beneden hangt, wat bij het werken
of heen en weer loopen, gemakkeiyk is. Zij
zyn ook bij ons ten lande bekend en waren
hier in vroeger jaren nog al in gebruik. Men
ziet ze thans nog maar in hoofdzaak op het
land, waar ze in woningen van sommigen
dienst doen als wandversiering.

Vuurkolommen van 300 Meter

De Kilaoëea op Hawaii, de grootste wer
kende vulkaan der wereld, toonde den laat
sten tyd een buitengewoon sterke activiteit.
Met tusschenruimte van slechts enkele dagen
zond hy geweldige vlammenzuilen de lucht
in, die het heele eiland Hawaii des nachts
in een spookachtig licht hulden.

Een der laatste uitbarstingen bood een
schouwspel van nooit geziene pracht. Uit
60 kleine kraters schoten witte vlammen
omhoog. De geheele reusachtige bergklomp
van den Kilaoëea, die een oppervlakte van
8 vierkante mijlen beslaat, gloeide. Tegen
middernacht volgde een kleine aardbeving,
vergezeld van onderaardsch gerommel. De
bewoners van Hllo, de eenige grootere
plaats, ongeveer 30 myien van den krater
verwyderd, die reeds aan de regelmatige,
meestal ongevaarlyke uitbarstingen van den
vulkaan gewoon waren, geraakten in de
grootste opwinding. Ook op het observato
rium werd het raadzaam geacht zich terug
te trekken.

Heel den volgenden dag hielden de aard.
bevingen aan Den volgenden nacht hoorde
men een geweldigen knal uit den reusacb-
tigen krater, het leek wel of er een zware
ontploffing had plaats gehad, daarna volgde
een uitbarsting, zooals nog nooit werd aan
schouwd.

Een vuurzuil van minstens 300 M. hoogte
schoot sissend omhoog reusachtige, afge
koelde lava-massa's werden m de lucht ge.
slingerd. De nitte maakte het verblyf in Hilo
haast onmogeiyk. By zonder gevaarlyk waren
de gasdamper., zoodat alle bewoners van
gasmaskers voorzien werden of zich in gas-
vrije huizen begaven,

Vier uren lang hield de geweldige ultbar.
sting aan. de grootste die tot nu toe bekend

is; toen hield plotseling alles opNa

twee dagen waagden de eerste onderzoskers
zich in het kratergebied en kwamen zy tot
de ontdekking, dat de hoofdkrater zich ra
dicaal veranderd had.

De hoogte van den Kilaoëea was ongeveer
met 200 meter verminderd, de krater zelf
was meer aan een myi in omvang toegeno
men.

Een byzondere waaghals van het obser
vatorium daalde ln den nieuwen krater af
en stelde vast, dat de vulkaan, die sedert
menschenheugenis haast ononderbroken in
werking is, biykbaar uitgedoofd is. Tenmin
ste, de onderzoeker kon geen enkel spoor
van werking constateeren, in het bijzonder
was er geen ontwikkeling van rook vast te
stellen. Dat hy echter definitief uitgedoofd
zou ziin, wordt echter sterk betwyfeld, daar
het geheele eiland zeer vulkanisch Is. Indien
hy werkeiyk uitgedoofd was. zou dat Voor
Hawaii overigens zeer gevaarlijk zyn, want
dan was het te vreezen dat de machten in
het inwendige der aarde een ander punt
zochten, waardoor zy zich een weg baanden.
De regeering heeft dan ook een versterkte
observatie van den Kilaoeëa bevolen en te
vens moeten alle andere vulkanen streng ge.
controleerd worden. Verder moet speciaal een
byzondere observatie uitgeoefend worden op
de vulkanen, die reeds lang uitgedoofd zyn,
maar die heel goed weer opnieuw in werking
kunnen treden, terwyl hun randen reeds be
volkt zijn.

Naar men ons mededeelt, heeft het Car-
negie-instltuut besloten, de som van 200.000
dollar beschikbaar te stellen om in Hilo een
eigen observatorium in te richten, dat met
de meest moderne wetenschappelyke toestel
len is voorzien. De voorbereidende werk
zaamheden zyn reeds begonnen.

Tien Amerikaansche onderzoekers zijn van
plan zoodra de hoofdkrater van den
Kilaoëea voldoende afgekoeld is, diep in den
krater af te dalen, ten einde definitief te
kunnen vaststellen of de grootste vulkaan der
aarde fd dan niet geheel uitgedoofd is.