MARIA-ST'CHTiiïG
tweede blad
IETS OVER DE
COOK-EILANDEN-MISSIE
DINSDAG 22 MAART 1932
BLADZIJDE 1
DE NIEUWE BRUG TE SYDNEY
's Werelds grootste spanbrug
R. K. KAPPERS IN
HAARLEM
Oprichting van een bond
R. K. GEMEENTERAADSLEDEN
„DE LEEUWERIK"
N. V. HYPOTHECAIRE
BELEGGINGSBANK
WANDELSPORT
„KINDERVOEDING"
HET STAATSVISSCHERS-
HAVENBEDRIJF
Benoeming assistent directeur
MUZIEK
KAMERMUZIEK-AVOND
ILONA DURIGO
EEN GOEDE ARRESTATIE
IECEREN MIDDAG VAN
2-3 UUR POLIKLINIEK
DE WRAAK VAN EEN
HUURDER
OPBRENGST KERKCOLLECTEN
VOOR DE TEXTIELARBEIDERS
PALM-PASCHEN
mm
/4ÉÉi|r
m
Zooals wy reeds hebben bericht, Is
Zaterdag de grootste spanbrug ter wereld,
nL die over de haven van Sydney, welke
negen milliosn pond heeft gekost, ingewijd.
Juist toen premier Lang het lint, dat den
toegang tot de brug versperde zou doorsny-
^en had een eigenaardig incident plaats.
Een politie-agent te paard rende naar vo-
ton en sneed het lint met zijn sabel aoor.
Hy werd terstond door een politie-officier
Van zijn paard getrokken.
De politie-beambte is onmiddellijk in
hechtenis genomen. Onmiddeliyk werd
nadat de minister-president Lang het lint
opnieuw had laten vastmaken en op offici-
eele wijze had doorgeknipt een onder-
toek ingesteld, hetwelk aan het licht bracht,
hat de politie-bambte lid is van een rechts-
radicale anti-Communistische organisatie,
bisteren al waren geruchten in omloop, dat
°°r deze organisatie een aanslag tegen mi
nister Lang was beraamd.
Eindelyk ziet Sydney een lang gekoesterde
"ensch in vervulling gaan.
De geheele bevolking verheugde zich dan
°ok, terwyi de vreugdevolle sfeer nog werd
verhoogd door de stralende zon, 't geschitter
Van de militaire uniformen, het geronk van
he vliegmachines, den donder van de kanon-
nen en den optocht van de rijk gepavoiseerde
tohepen
Na de opening drongen duizenden zich over
he brug, terwyi een speciale trein met 600
Passagiers er eveneens overheen reed.
In den namiddag voerden de vliegmachi
nes, hierin by gestaan door een aantal oor
logsschepen een aanval uit op het fort Den-
hison.
's Werelds grootste spanbrug, zoo is het
nieuwe bouwwerk in de haven van Sydney
Senoemd en zy is dien naam waardig, als
uien verschillende cyfers, welke er op be
trekking hebben, bekükt, aldus de Tel. De
brug zelf heeft, zooals reeds gezegd, negen
uiillioen pond sterling gekost, meer dan het
hubbele van den prijs, waarvoor zy eigenlijk
gebouwd zou worden. En er komen nog ver
scheiden milliocnen by voor electrificatie
Van spcoriynen en andere werkzaamheden,
hie tegeiykertyd zyn verricht.
De spanning der brug is 500 Meter en de
hoeveelheid staal, die zich aldus in de lucht
verheft, is ruim 37.000 ton. De grootste
stoomschepen, die zich in deze wateren be
vinden, tot 20000 ton, kunnen ongehindérd
°nder de brug door en zelfs bij hoog water
blyft er nog een flinke tusschenruimte.
Sydney Harbour is zulk een groot natuur
lek amphitheater, dat zelfs dit kolossale
bouwwerk er „klein" door wordt. Men verge-
Hike eens: Er is in Londen sprake var. een
nieuwe Waterloobrug van één boog; als men
he Theems neemt by London Bridge en zich
®r een zuster-Theems van dezelfde breedte
naast denkt, dan overspant de nieuwe ha-
Venbrug van Sydney deze beide rivieren. Als
Londen dus een nieuwe Waterloo-brug gaat
bouwen, zal zy aanzieniyk kleiner zijn dan
hie van Sydney.
Londen beschouwt het gouden kruis, dat
°P St. Pauls kathedraal staat, als het hoog-
Ete punt der stad. Maar als deze kathedraal
eens naast de nieuwe brug stond, dan zou
kij nog 25 meter beneden de brug blijven.
Het bouwen van de spanning is met bui
tengewoon groote zorg geschied en jaren
lang heeft de bevolking van Sydney kun
nen gadeslaan hoe de twee stukken elkaar
langzamerhand over het water heen nader
den. Toen kwam het oogenblik waarop de
twee armen elkaar bijna raakten, bijna,
want zij mochten elkaar ook nog niet ra
ken, er bleef en kleine gaping. Op 7 Augus
tus 1930 werden er planken over de opening
gelegd en op een hoogte van 125 meter bo
ven den waterspiegel stapte mr Ennis, de
leider van dit grootsche werk, van het eene
eind over naar het andere. Alvorens de twee
einden aaneengesloten konden worden, moss
ten nog eenige technische werkzaamheden
geschieden: een taak, die een wijle groote
zorg baarde aan de ingenieurs, was het
brengen van de einden in hun juisten stand,
doch ook dit werk is zonder incidenten ver-
loopen: een meesterstukje der techniek.
Het brugdek.
Het brugdek is circa 50 meter breed en
biedt plaats voor vier spooriynen, een bree-
den rijweg en twee voetpaden. Het aanleg
gen van dezen weg was eveneens een moei
lijke taak, welker uitvoering achttien maan
den arbeid heeft gevergd. Op den rijweg, die
17 meter breed is, kunnen gemakkelijk zes
files auto's etc, verkeeren.
Sydney, anderhalve eeuw geleden nog een
onbeduidend plaatsje, is thans de derde stad
van het Britsche ryk, met een bevolking van
1K millioen zielen, dat is bijna de helft van
het totaal der bevolking van Nieuw Zuid-
Wales. Het is de voornaamste haven van
Australië en het grootste deel van zijn
scheepvaart moet de brug passeeren. Dat
deze stad groote behoefte had aan de brug
blijkt wel uit het feit, dat er eiken dag ruim
100.000 menschen van den Noordelijken kant-
worden vervord naar de handelswijken aan
de Zuideiyke overzijde en ditzelfde aantal
moet ook weer van Zuid'naar Noord gebraent
worden. Het gevolg van de ingebruikneming
der brug zal zijn, dat heele vloten veerboot-
jes nu buiten gebruik raken; verouderd wa
ren zij al, want het oversteken der rivier in
veerbootjes was vaak levensgevaarlijk en
kostte veel tyd, omdat zij tusschen de oce-
aanstoomers door moesten schieten, indien
er ergens een opening was in de lange reeks
groote schepen.
Al deze bezwaren worden nu ondervangen;
electrische treinen zullen het publiek over
de nieuwe brug brengen in niet meer den
anderhalve minuut.
Volgens de beschrijvingen van hen, die den
bouw hebben gadegeslagen, past het stalen
gevaarte goed in het prachtige panorama,
dat Sydney biedt. Staat men er dichtbij,
zoo vertellen zij, dan imponeert het web van
stalen lijnen. Van een afstand gezien, a-ls de
ochtendnevelen of de avondschaduwen de
scherpe mazen van het reuze-web licht ver
doezelen, biedt de brug een prachtig beeld.
De kroon van den boog steekt boven alles
uit en zooals de St. Pieter in Rome en St.
Pauls in Londen voor den bezoeker het sym
bool zijn van glorie en geschiedenis dezer
steden, zoo vormt de brug voor den bezoe
ker het symbool van de prestaties der mo
derne techniek, in de belangrykste stad van
een jong rijk.
Een avondbeeld van 't wonder van techniek te Sydney. De lichtende lijnen, die veel over
eenkomst vertoonen met rails, zijn ontstaan door het passeeren der verlichte schepen
langs de lang geopende lens.
Foto van een speelgrc-ep vrn het „Vincke- Schulchor", dat Donderdag 24 Maart des
avonds 8 uur in den Stadsschouwburg een uitvoering geeft onder leiding van Dr.
Wilhelm Kölsche. Een gedeelte van het programma wordt per radio uitgezonden.
Op uitnoodiging van het Bestuur van de
R.K. Kiesvereeniging in den Provincialen
Kieskring Velsen kwam Zaterdag een aantal
R.K. gemeenteraadsleden bijeen in gebouw
„St. Bavo" te Haarlem.
De voorzitter van het Kieskringbestuur
de heer J. J. Bisschop te Beverwijk, opende
de bijeenkomst met den Christeiyken groet
en richtte woorden van welkom tot de aan
wezigen, waartoe ook behoorde het Staten
lid Dr. Droog, wethouder te Heemstede. Spr.
deelde mede, dat het Bestuur der Kamer-
Centrale Haarlem verzocht had de organi
satie van R.K. gemeenteraadsleden ter hand
te nemen, overeenkomstig het verlangen van
het Bestuur der R.K. Staatsparty. Ten einde
eenigszins op de hoogte te komen, waren
eenige gegevens gevraagd aan het Partij
bureau, waarna men had ontvangen Statu
ten en Reglement van het Centraal Advies
bureau voor Gemeentepolitiek. Daarby wa
ren gevoegd enkele bijlagen en tevens hoe
men dacht kringen te vormen.
Bij afwezigheid van den Secretaris van
het Kringbestuur werd de heer Jac. Annes,
bestuurslid, als secretaris aangewezen, die
daarna eenige berichten van verhindering
ter kennis bracht, n.l. van wethouder H. Ko
ning te Hoofddorp, wethouder P. G. van
Wees te Nieuwer-Amstel en de raadsleden
N. J. Tabak te Halfweg en C. A. M. Jonck-
bloedt te Heemstede, die met de stichting
van een Bond sympathiseerden.
Voorts kwamen nog mondelinge berichten
van verhindering in. Vertegenwoordigers
waren aanwezig van Beverwijk, Velsen, Ben-
nebroek, Haarlemmermeer, Halfweg, Heem
slede, Wijk aan Zee en Duin en Oudêr-
Amstel.
Vervolgens nam de vergadering kennis
van een tweetal circulaires betreffende de
indeeling hetgeen tot eenige gedachtewisse
ling aanleiding gaf. Stemmen gingen op, dat
men het wenscheiyk achtte, dat om Haar
lem een kring werd gevormd door de R.K
gemeenteraadsleden in den Prov. Kieskring
Velsen en samenwerking te verkrijgen met
den Prov. Kieskring Haarlem.
Voorts werd ook wenschelijk geacht, dat
zoo mogelijk Amstelland met Amsterdam
een kring zou kunnen vormen, n.l. Aalsmeer.
Uithoorn, Ouder- en Nieuwer-Amstel, terwyi
ook stemmen opgingen om Abcoude, Baam-
brugge, Vinkeveen, Wilnis en Mijdrecht in
den kring Amsterdam op te nemen. Ver
schillende redenen werden daarvoor aange
voerd. In beginsel verklaarden alle aanwe
zigen zich berëid tot medewerking om tot
organisatie van R.K. gemeenteraadsleden te
komen.
Den secretaris werd opgedragen het resul
taat dezer vergadering mede te deelen aan
het Bestuur der Kamer-Centrale Haarlem
en aan het Centraal-Adviesbureau voor ge
meentepolitiek. Aan alle R.K. raadsleden
zullen de gegevens worden verstrekt.
Onder dank voor aller medewerking sloot
de voorzitter de vergadering met den Chris-
teiyken groet.
De directie van hotel „De Leeuwerik" en
café-restaurant „De Poort van Kleef" heeft
aan den heer Bern. Ooms, architect te
Haarlem, opdracht gegeven tot het maken
van plannen voor verbouwing en moderni
seering van bovengenoemd hotel en café.
Het voorloopig ingediende plan is door de
schoonheidscommissie reeds goedgekeurd,
zoedat de aanbesteding binnen enkele we.
ken zal kunnen plaats vinden.
In de jaarlijksche a'gemeene vergadering
van aandeelhouders van de Naamlcoze Ven
nootschap „Hypothecaire Beleggingsbank" te
Haarlem, herdacht de voorzitter het over
lijden van den ccmmissaris, den heer W. R.
Esser, onder het uitspreken van dank voor
de belangrijke diensten, die de.:e aan de
Eank bewezen heeft. Er werd besloten in de
vacature voorloopig niet te voorzien.
Het verslag en de balans en winst- en ver
liesrekening werden ongewijzigd goedge
keurd; het dividend werd, ingevolge het ge
dane voorstel, bepaald op 7 pCt., tegen
inlevering van dividendbewijs no. 9 (betaal
baar van 21 Maart af, ten kar.tcre der Bank
of bij de Twentsche Eank N.V.; terwijl 15
oprichtingsbewyzen uitgeloot werden en
alzoo met 100 per stuk betaalbaar zyn.
De heer Mr. J. A. de la Hayze, die als
commissaris aan de beurt van aftreding was,
werd als zoodanig herkozen.
De H. W. V. „Dudok de Wit" houdt Maan
dag Tweeden Paaschdag een nationalen
marsch van pl.m. 60 K.M.: HaarlemAlk
maar heen en terug De start vangt aan
des morgens om 8 uur van af het hotei
Bellevue, Houtplein hoek Baan.
De Vereeniging „Kindervoeding" reikte in
de afgeloopen week uit in hare afdeelingen:
Zostectraat: Maandag 164 porties, Dinsdag
163, Woensdag 153, Donderdag 156, Vrijdag
166, Zaterdag 129 porties.
Overtonstraat: Maandag 126 port'es, Dins
dag 133, Woensdag 116, Donderdag 123, Vrij
dag 131, Zaterdag 117 porties.
De heer Van Dyk, handelseeonoom te
Delft, is benoemd tct assistent van het
Staatsvisschershavenbedryf te IJmuiden.
Werd de voorlaatste serie kamermuziek
avonden van de Haarlemsche Toonkunst-
afdeeling met een Hona Durigo-avond ge
opend, thans was het aan het bestuur dezer
afdeeling gelukt het seizoen met een der-
geiyken, hoogst belangrijken en aantrekke-
ïyken avond te kunnen besluiten.
Belangrijk en aantrekkelijk voor dat deel
van het kunstminnend concertpubliek, dat
geen uiterlijk effect begeert. Want dat is
dezen kunstenaar geheel vreemd. Ook voor
hen, die gaarne een glansryke, stralende
stem willen hooren, is een Durigo-avond
niets. Dergeiyke bezoekers keeren onbe
vredigd huiswaarts, want de stem' dezer
zangeres is donker getimbeerd, klinkt als
liet ware voortdurend omfloerst. En wan
neer men by dit alt-geluid van glans kan
spreken, dan is deze nog gedekt en zacht
gekleurd.
Nog minder schenkt zy voldoening aan
hen, die liefst liederen van hartstochte-
ïyken en geagiteerden aard, of muziek, die
begeestert en meesleept, willen hooren. zy
kiest geheel andere liederen, die haar stem
gunstig liggen en waarvan zy het karakter
van nature aanvoelt.
By haar hoort men verklanking van
Wfemoed en melancholie, doch ook van
hoop en berusting. En dat op een artis
tieke, aangrijpende wyze, zooals men zel
den te hooren krijgt Daarmede treft zy
steeds een ieder, die hiervoor gevoelig is,
diep in het hart, schenkt zy ongekende
ontroering en algeheele voldoening. Niet,
dat zy geen andere stemmingen kan ver
wekken, Wij hoorden thans van haar o.a.
het opgewekte, byna naïeve „Mailied", het
charmante „Mit einem gemalten Bande",
beide van Beethoven, het aardige, hupsche
„Der Musensohn" van Schubert en hei-
gracieuze „Frühling fiber's Jahr" van Wolf.
En niémand zal geheel onbevredigd zyn
gebleven.
Doch haar force ligt in een diepzinnig
lied als „Wonne der Wehmut" van Beet
hoven, in dat klagende „Heiss mich nicht
reden, heiss mich schweigen" van Schubert
en in het troostlooze „Die Bekehrte" van
Wolf. Dan brengt ze hare hoorders onder
diepen indruk en zou men wenschen dat
er telkenmale eenige minuten van abso
lute stilte volgden, in geen geval niet
werd geapplaudisseerd.
Wellicht omdat het een Goethe-pro-
gramma was, vermeldde het ook eenige
liederen van Schaick. Deze hebben ons.
qua muziek, niet voldaan Alleen het mid
dencouplet van „Nachklang" deed zuiver
geïnspireerd aan.
Over de techniek van Hona Durigo
spreekt men natuurlyk niet meer, men
weet dat zy daar ver boven staat. Maar
wel dient met grooten lof te worden ver
meld de voortreffelijke begeleiding van den
pianist Hans Schouwman. Immers sloot hij
zich tot in de kleinste finesses aan.
O. K.
Maandagavond jl. had in een der zalen
van den heer K. de Louw in de Spekstraat
alhier een bespreking plaats van verschil
lende kappers, die hiervoor waren uitgenoo-
digd, om te trachten op te richten een R.K.
Kappersvereeniging te Haarlem.
De vergadering stond onder leiding van
den heer C. Stokman, lid van den Gemeen,
teraad van Haarlemmerliede.
Op deze vergadering was uitgenoodigd en
aanwezig de heer T J. J. v. Tetering, voor
zitter van de R.K. Haarlemsche Midden-
standsvereeniging, tevens lid van den Ge
meenteraad van Haarlem
Door den Voorzitter werd op verschillende
gronden aangetoond, dat het tydstip thans
was aangebroken om over te kunnen gaan
tot het oprichten van een R.K. Kappersver.
eeniging te Haarlem. Door nagenoeg alle
aanwezigen werd aan deze bespreking deel
genomen en de voor- en nadeelen werden
onder de oogen gezien.
Door den heer Van Tetering werden ver
schillende punten opgehelderd en tevens en.
kele toezeggingen gedaan. Spreker deelde
mede dat in voorbereiding is de oprichting
van een Nederlandschen R.K. Kappersbond.
Dit werd door den Voorzitter gretig over
genomen en hy meende, dat er dan toch
geeneriei hinderpaal meer in den weg zou
staan en deze Haarlemsche afdeeling dan
toch zeker zou kunnen worden opgericht.
Na verschillende discussies in buitenge
woon vredelievenden zin te hebben opgelost,
werd besloten om een oproep te zenden aan
alle RK. Kappers van Haarlem en omstre
ken op Donderdag 31 Maart as., om dan
verder deze besprekingen voort te zetten en
daadwerkelyk deze Haarlemsche afdeeling
op te richten.
Deze vergadering is toegankelijk voor alle
R.K. Kappers en Coiffeurs.
Te Epe is aangehouden een 27-Jarige han
delsreiziger uit Haarlem, verdacht van aan
randing van kinderen op buitenwegen in
deze gemeente. Reeds meermalen bereikten
de politie klachten van ouders. Met dezen
gearresteerde schynt men ook den dader
van vroegere aanrandingen in handen te
hebben. De man heeft bekend en' is te
Zutphen opgesloten.
Zijn lijdelijk verzet tegen uitzetting
Het is geen pretje met je heele hebben-en-
houden op straat te worden gezet. Toch ge
beurt het wel eens, dat een huiseigenaar zich
door omstandigheden gedwongen ziet, met
behulp van een deurwaarder tot zoo n dras.
tischen maatregel over te gaan. Dat zülks
gewoonlijk niet erg naar den zin van den
betrokken huurder is, spreekt vanzelf.
Een in de Schagchelstraat alhier woonach
tige winkelier wil of kan zyn huur niet
betalen. De eigenaar van het door hem ge
huurde pand heeft nu gedreigd hem op
sfraat te zullen laten zetten, als hij niet
binnen een bepaalden tijd zijn achterstallige
huur betaald heeft.
De winkelier schynt niet van plan te zyn
te betalen, maar hij is er toch óók niet op
gesteld door den „sterken arm" aan den kant
van den weg te worden gezet. Hij heeft
waarschijnlijk een gezond stel hersens, zoo.
dat hy ook wel begrijpt, dat verzet hem
niet zal kunnen baten. Maar dezen smaad
zoo maar op zich laten zitten, dat kan hy
ook niet doen, dacht hij.
E>e man zocht een middel om zich op zijn
huisbaas te kunnen wreken en in zyn vin.
dingryk brein werd het volgende idee ge
boren. Na ryp beraad besloot hy hef onder
staande plakkaat voor zijn winkelruit te
hangen:
„Prima vochtige woning te huur. Be.
slist van alle gebreken en ongemak,
ken voorzien. Ideale verblyfplaats
voor ratten en aille mogeiyk ander
ongedierte. Dit alles voor slechts 10
per week.
Haast u, haast u, dat komt nooit
meer terug!
Te bevragen by onze afdeeling win
kelhuizen."
De opbrengst der kerkcollecten van j.l.
Zondag by de kerken is parochiegewijze als
volgt: Kleverpark 25.93%; Groenmarkt
60.71 yt Spaame 36.66%; St. Lidwina
48.28; St. Bavo (Haarlem N.) 21.51; St.
Bavo 58.72%; St. Jozef 30.24; Amster.
damstraat 57.27. Totaal 344.34.
«•ft
„Pa'mbessem" te Roermond. Volgens oud
gebruik krijgen de kinderen te Roermond op
Palm zondag een palmbezem, beladen met
allerlei lekkers
Zooals ik gezegd heb, is er in Rawtonga
een dokter, maar niet op de buiteneilanden.
2oo moest ik dokteren op Atin; het Engel-
sche gouvernement verschaft de medicijnen.
Ltot is dan ook de reden, dat ik te Rotter
dam den medicijnencursus gevolgd heb, om
to staat te zyn, die arme menschen zooveel
toogeiyk by te staan. Dikwijls genoeg heb ik
zelf voor veertien dagen naar den zolder
Lggen te kijken, wachtende op betere aagen.
Maar voor welke eigenaardige gevallen men
Lan komen te staan, bewijst het volgende:
to Mauke viel een jongen uit een cocosbooin
°P een stomp en scheurde den buik open,
toodat de darmeneruit kwamen. Het volk
togon te schreien en liep naar den priester,
want een dokter was er niet en in vier
baanden tyd zou er geen schip komen. Pa
tor Lehman ging er naar toe en zag dat er
aanstonds gehandeld moest worden.
Na alles gereinigd te hebben, stepte hij
*to ingewanden weer in den buik en naaide
Leze tog met een gewone naald en witten
toaad, omdat hij met anders bij de hand
Lad. Toen móest die jongen doodstil blijven
Lggen; en na een maand of >oo kon hij
^eer opstaan. Toen het schip vier maanden
Ladien weer terug kwam, werd hy naar Raw-
tonga gestuurd om voorzichtigheidshalve
?**ch by den dokter te vertoonen. „Ik zou
Let niet beter hebben kunnen doen!" ant-
boordde deze.
Nog zoo'n geval; myn misdienaar, een
v«ntje van veertien jaar, viel uit een hoo
ien boom, brak een arm, en ontwrichtte den
IJhderen aan den eliebcog. Gelukkig had ik
ton wenschen dikwyis gezegd, bij zco'n geva.
Ladeiyk naar me toe te komen, omdat we
to het eerste begin natuurlyk meer
*ans hebben met succes te kunnen helpen,
Lan later, als de, zwelling al begonnen is.
Daar kwam er een op een drafje naar me
°e en nog geen tien minuten na het onge-
was ik ter plaatse. Alles schreide, en de
tongen lag bewusteloos en bebloed. Toen ze
toe aan zagen komen, gingen ze allemaal op
to en dachten waarschijnlijk: „daar is onze
Lieve Heer, nu zyn we klaarl" Maar ik was
net zoo bang als zy, «en dacht: „wat moett
ik aanvangen?" Om tyd te winnen en na te
denken, en vertrouwen in te boezemen, zei
ik: „koud water er over!" Ik begon te mas-
seeren en te trekken aan den ontwrichten
arm, denkende; „wat zal ik doen?" En na vijf
minuten sprong het gewricht in het gelid.
Om vertrouwen te geven, deed ik juist, of ik
dat allemaal van te voren wist. Zij keken
tegen me op, maar ik dacht toch: „ja. die
ontwrichting, dat was misschien een gemaK-
kelijk geval, maar nu de gebroken arm, wat
kan ik daaraan doen?" Ik voelde de botten
over elkaar zitten, maar ze staken gelukkig
niet door het vleesch. Ik weer aan het mas-
seoren en trekken, en na tien miuuten
sprong ook dat in het gelid. Toen wat spal
ken en de noodige verbind-ng, en de jongen
was klaar. Ik vroeg of het pijn gedaan had.
„Neen," was het antwoord. Zes weken na
dien speelde het ventje alweer, juist als
andere kinderen.
In zulke gevallen weifelt men niet, doch
pakt aan, omdat er toch geen dokter is, on
geen schip, dat hem brengen kan; God helpt
als men doet wat men kan. Hoeveel gevallen
zóu ik nog kunnen vertellen, ook waar auto
suggestie moet geholpen hebben, omdat ze
vertrouwen in ons hebben. Geen raad weten
de, gaf ik een flesch water, waar ik een kruis
over gemaakt had, nauwkeurig aanduidend
hoeveel lepels per dag ze mochten gebruiken.
En, jandoppie, na een paar dagen wat en ze
kant en klaar! Maar nu oen ik blij dien
medischen cursus in Rotterdam gevolgd te
hebben, om beter in staat te zyn te helpen.
Nu is het maar een kwestie niet te geleerd
Le willen doen.
Maar het geesteiyke werk is verreweg het
voornaamste. Alleen de laffe -dropsaan, die
te lamlendig is, om de wet Gods te onder
houden, is er langzaam toe gekomen, het
bestaan van Gcd te negeeren. Die eenvou
dige natuurkinderen hebben een diep geloof
in een Opperwezen. Ook als heiden geloof
den ze er vast in; en ook nu ze Christen
geworden zijn. Er zyn goede, minder goede,
en laffe Katholieken. Maar zelfs die laffe
Katholieken willen goed sterven, omdat ze
den moed hebben, rouwmoedig te zeggen: „ik
heb gezondigd!"
Paulo Kuraia was een ruwe kerel, dronk
als een vat en kwam zoowat nooit naar de
kerk. Toen zijn broer me kwam zeggen, dat
hy een soort beroerte had gekregen, was ik
bevreesd om zyn arme ziel. Ik dacht: „ik
moet mijn plicht doen!" ging er dadelijk
naar toe en zag, zoover ik over hem kon
oordeelen, dat het rheumatische koorts was.
De gewrichten waren ook aangedaan. Niet
veel kans om te genezen. Ik vroeg op den
man af: „Paulo, wil je de Heilige Sacra
menten ontvangen?" „Ja, natuurlijk", zei
Paulo, „ik ben toch Katholiek; ik voel dat ik
sterven zal, en ik wil goed sterven!"
Goede Paulo, hy was wel ruw, maar altijd
goed voor my, en wilde niets tegen den
godsdienst hooren. Heeft God hem misschien
daarom de genade gegeven van een zaligen
dood? Want hij is een zaligen dood gestor
ven, zich geheel overgevend aan Gods H. Wil
en alle pijnen gelaten aannemend! Hij deed
niets dan bidden tot het laatste toe. Met een
vol hart en tranen in de oogen bad ik de
gebeden der stervenden; „Vertrek, christen
ziel, keer terug tot uwen God, Die u eeuwig
gelukkig maken zal!"
Hoe dikwijls heb ik gedacht bij zoo'n sterf
bed: „Gave God my de gunst mee te mogen
gaan, met deze eenvoudige ziel!" Maar
ach, ik moest het barre leven weer in; maar
toch niet lang treurend, want ook ik wil
wachten op den goeden Herder, die me me
nemen zal in zijn vertrouwelijke armen.
Als men op den top van een der heuvels
staat op Atin, en men tuurt naar het Oos
ten, kan men by zeer helder weer Mitiaro
zien liggen, op een afstand van 25 Engelsche
zeemijlen, dus ongeveer 35 K.M. Takutea
kan men ook duidelijk zien, maar daar wo
nen geen menschen. Ten Zuid-Oosten van
Atin ligt Mauke, op een afstand van 45 Eng.
zeemijlen, ongeveer 65 K M. Dat zyn de drie
eilanden, die nog al dicht by elkaar liggen:
Atin, Mauke en Mitiaro. En toch baat het
niets. Het is te ver om te zwemmen en sche
pen zijn er niet, en de gewone zeilbootjes
zijn te gevaarlyk. Het is altyd een reis van
een dag en dan kan er veel gebeuren. De
Stille Zuidzee ls stil, maar kan opeens ra
zen als 'n brieschende leeuw. Wel wagen de
Maori zich van het eene eiland naar het
andere en de paters gaan mee als het moet,
maar het is gevaarlyk. Als we nu een bootje
van twee ton bijvoorbeeld konden hebben,
met een aanhangmotor, een krachtig ma
chientje, was de moeilijkheid opgelost. Men
kan wel zeker zijn van twee uren goed weer
en kalme zee. Het is dan zaak, zoo'n kalm
uurtje af te wachten, en men is in een wip
in Mitiaro, men doet er zyn dienst, en is
weer in een wip in Mauke. En zoo maar op
Pater Petrus van Mogen, van de congre
gatie der H. H. Harten, de sch: ijver
van deze belangwekkende bijzonderhe
den over de Cook-eilanden, die In een
gc< stelijke eenzaam tr bi, waai van wö
ons hier moeilijk een Idee ".unnen vor
men, gedurende 15 jaar onder 'Ie Maori's
vertoefde. Toch zal hij straks /oer '«aar
deze moeilijke missie vertrekken; hij
vraagt echter den steun van onze
lezers. De Nieuwe Haart. Coura.it is
bereid giften vcor dezen dapperen mis
sionaris in ontvangst te nemen.
en neer. Nu mag dat bootje niet te groot
zyn, want er zyn geen havens en'we moeten
bij machte zyn het met een man of acht
op de klippen te beuren en te trekken.
De „Voorplanting des Geloofs" geeft ons
geld om te leven, wy moeten zeer zuinig
zijn, maar het gaat, als men eenmaal ge
woon is aan het Kanaksche voedsel, wat in
het begin een zware dobber is, en als men
zich weet te behelpen en alles aanpakken
kan. Want men moet alles zelf doen, en als
de menschen helpen, moet men zelf bysprin-
gen. Doch voor bijkomende onkosten hebben
we niets. De reizen met die schoeners zyn
lang en duur. Een biechtreis, die toch min
stens tweemaal per jaar moet gebeuren, om
de paters zelf ook eens gelegenheid te geven
om te biechten, komt heel licht op honderd
of twee honderd gulden. Een zekeren pater
Joachim Kerdal, die al vyftien jaxen met
my in de zelfde missie is, heb ik nog nooit
gezien, cmdat de afstanden zoo groot zyn.
Welnu, die man is een paar jaren lang al
leen geweest op Manihiki, het Noordelyke
gedeelte van de groep en 1200 K.M. van Raw
tonga af. wy waren verplicht hem eens
in het jaar een anderen pater te sturen, om
hem de gelegenheid te geven om te biechten
Dat was een reis van om en om de vyf hon
derd gulden, eens kwam het tot zeshonderd
gulden!
Als men nu weet, dat op de eilanden zelf
niets gemaakt wordt, ahsoluut niets en alles
van Amerika. Engeland of Nieuw-Zeeland
moet komen, kan men veronderstellen, met
welke onkosten het gepaard gaat, vanwege
de vracht enz. En terzelfder tijd ziin wy in
de meest vergeten missie van de wereld, ter
nauwernood kent men de Cook-eilanden!
Nu moeten wy een katechisten-school op
richten. Op Rawtonga, het hoofdeiland, is
een zusterschool, die omvalt. Ze moet dus
hernieuwd worden.
Rome heeft aangedrongen, op Mangaia de
missie te beginnen. Dat heb ik in 1930 ge
daan. Daar had nog nooit een priester ge
woond en ik was er een jaar lang de eenig-
ste katholiek, met een jongen, die meegeko
men was van Rawtonga. Of die toestand
aangenaam was? Daar behoef ik niet op te
antwoorden, dat kan iedereen begrypen. Al
leen zyn, alleen en nog eens alleen, is niet
aangenaam; maar het is Gods werk, dus
moet het gedaan worden. Vóór dat ik Man
gaia verliet, om naar Holland te komen, heb
ik het geluk gehad de eerste familie van
Mangaia te doopen. Ik heb er een man van
Atin, met zyn vrouw en kinderen naar toe
gebracht als katechist. maar er is nog geen
kerk, huis of school. Ik heb wel zes of ze
ven maanden lang getimmerd en geknutseld
om een voorloopig bedehuisje te maken, met
altaar, banken en biechtstoel en een plaats
om te slapen, te eten enz., maar wat er ko
men moet. is nog niet klaar. Zoo ook Pu-
kapuka. Het is aandoeniyk te hooren, dat er
reeds negen en zestig katholieken zyn, zon
der dat er ooit een priester by hen gewoond
heeft. Ze zyn bekeerd door ons krantje
„Torea" dat over Nieuw-Zeeland en Samoa
hen bereikte, een paar keer in het jaar;
want Pukapuka ligt zeer afgelegen en ver
laten in den Grooten Oceaan. En zoo gaat
het maar door. "Soms voelt men. dat het te
veel wordt; vooruit willen en niet kunnen,
omdat we geen middelen hebben. In Holland
en elders worden prachtige gebouwen neer
gezet, en wy moeten de H. Mis doen in een
schapenstal of nog minder, wy hebben soms
geen meel om hosties te bakken....
Maar kom, waarom dat klagen, misschien
zyn er wel goede menschen, die nadenken,
en iets voor God alleen willen doen zonder
menschelijke voldoening, omdat ze het ef
fect van hun goed werk niet kunnen zien,
of laten zien; een arme, vergeten missie te
helpen. De tyder. zyn slecht, maar er zyn
nog wel menschen, die overvloed hebben,
zij kunnen geven! O, konden ze slechts één
jaar op zoo'n verlaten eiland zitten, hoe
spoedig en gaarne zouden ze dan helpen!
Maar als ik geen hulp krijg, dan onderwerp
ik me aan Gods H. Wil. Ik ga terug naar
myn eenzame eilanden, en wil de wufte we
reld niet meer zien.
4
P. PETRUS VAN MEGEN S.S.C.C.
Van Borrestraat 9,
Hoensbroek (L.3.
Onze redactie neemt gaarne giften ln ont
vangst van degenen, die Pater Van Megen
geldelijk willen stehnen by zyn zwaren ar
beid in de zoo moeiiyke Missie op de Cook-
eilanden.
