HET
VAN DEM
s DE VOJAINIDEiNI VA
T ÜUilNIDORP
^ÜJ^ETOH
VlLy LANGS
DONKERE PADEN
i
DE BRUG
DER ZUCHTEN
MINISTER VAN DEFENSIE
BEZUINIGING BIJ DE NED.
SPOORWEGEN
„ST. CHRISTOFFEL" EN R.K.
WERKLIEDENVERBOND
„EL DEBATE" OPNIEUW
VERSCHENEN
ECONOMISCHE EN SOCIALE
KRONIEK
4e kwartaal 1931
■4
•4
•4
•4
•4
■4
4
MGR. C. C. PRINSEN 80 JAAR
Heilwenschen en een geschenk
DE NOOD IN HET BOEREN-
BEDRIJF
Telegram aan de Koningin
UITVOER CONTROLE BUREAU
LEVERING VAN TARWE
IN NOORD- EN ZUID-
HOLLAND
RADIO-OMROEP
Naar het Engelsch door J. Scheepens
De a.s. zitting van den Amhemschen ge
meenteraad zal een historische zitting wor
den. De bundel verschenen praeadviezen
heeft met een Ingebonden „Amusante Week
blad" althens de dikte ge.aten. Het belang
rijkst hiervan is dat praeadvies met betrek
king tot „de brug".
Men herinnert zich dat op 't stadsbestuur-
«jk verzoek aan den Minister te dezer zake
een ministerieel verbluffend duidelijk ant
woord inkwam of nu oogenblikkelijk of
minstens de eerste 5 jaar geen brug. De prae-
adviseur doet dan 'n diepen duik in de his
torie en brengt daaruit in herinnering de
voorwaarden door den raad destijds aan
medewerking bij de totstandkoming der
vaste rivieroverbrugging verbonden, o.a. dat
bij de uitvoering de alsdan geldende arbeids
overeenkomsten zullen worden toegepast en
dat de werkkrachten zooveel mogelijk van
de Arbeidsbeurs zullen worden betrokken. Dit
is wel heel mooi, maar Zijne Excellentie
bleef, blijft en zal zich blijven stellen op het
standpunt dat het Rijk nimmer voorwaar
den aanvaardt. (De opmerking dat de mees
te in aanmerking komende aannemers de
C. A. toepassen wordt eenvoudig weerlegd
door de overweging dat de aannemers, welke
geen C. A. erkennen op economisch gunsti
ger berekeningen kunnen inschrijven. Red.)
In het praeadvies worden de opritten uit
voerig beschouwd. Dit is een welhaast zuiver
gemeentelijke aangelegenheid en de ruime
behandeling vindt oorzaak in den wensch
van B. en W. om het volle licht te doen val
len op de groote verdienste van ret z.g.
eveneens breed uitgewerkte plan-Schaap.
Bij doorgang van den bouw worden verschil
lende onteigeningen aan de Ooststraat. Rijn
kade, Kadestraat en Marktstraat, alsmede
verplaatsing van verschillende gemeente
diensten noodzakelijk.
In verband met alles, plus de noodzake
lijkheid, heeft men de „nullen-nota" nog
eens en nog eens bekeken en zoowaar men
heeft nög bezuinigingen gevondenHoe is
't mogelijk? Het is maar een slordige 4 ton.
De raming ziet er nu naast de oude als
volgt uit:
Oude Raming Nwe Ram.
1. Toegangsweg aan de
Stadzijde zonder kunst-
Werken ƒ426.000 426.000
2. Kunstwerken 310.000 200.000
3. Toegangsweg, over
zijde 235.000 „235.000
4. Verbinding hiervan
met Eldenschen dijk 575.000 575.000
5. Verlengde Stads-
blokkenweg 45.000 45.000
6. Onteigening stad-
zijde 616.0000-135.0000
(waarde vrijkomende
bouwterrein, waarde af
braak) 481.000 v 200.000
2.072.000 1.681.000
Ten. laste van ieder der belanghebbenden
komt:
Rijk Provincie Gemeente
1 213.000 (Yt) 213.000(^1
2 100.000(H) 100.000(H)
3 117.500(%) 78.300(H) SO.OOO^/e)
4 287.500(H) 191.600(H) 95.800VU)
5 22.500(H) 15.000(H) 7.500(1/e)
6 100.000(H) 100.000(H)
427.500—) 697.000— 555.000
De brug zal dus van de gemeente voors
hands een uitgaaf vorderen van rond
555.500.
Bij aanhouding van een 5-jarige annuïteit
op basis 5 H pCt., derhalve 5.9 pCt. moet op
een jaarhjkschen last van ƒ33.075 worden
gerekend, waarbij komt 10.000 wegens
wachtgelden brugpersoneel en ƒ20.000 we
gens gemis van het surplus aan bruggeld.
Aldus zou na de totstandkoming van de
brug een jaarlijksche last van ƒ63.075 op da
begrooting komen te drukken. B. en W. zyn
voornemens een voorstel in te dienen tot
vorming van een fonds te dien behoeve. Het
aantal opcenten op de fondsbelasting zal be
houdens goedkeuring met 2 worden ver
hoogd (verwacht revenu 90.000); de op
brengst der bruggelden boven ƒ20.000, wor
den gereserveerd (verwacht 105.000) Uit bel
de middelen kan hetzij het te leenen bedrag
met 195.000 verminderd worden (bespa
ring ƒ11.517 per jaar), hetzij de lasten der
eerste dan volgende jaren belangrijk worden
verlicht.
B. en W. stellen voor:
I. de aan de medewerking door haar ver
bonden voorwaarden in te trekken.
II de in I ingetrokken voorwaarden (d.l.
met betr. tot C. A. en betrekken van arbei-
lers over Arbeidsbeurs) in wensch-vorm uit
te spreken.
III. te besluiten tot de strikt noodzakelijke
onteigeningen.
IV. te besluiten tot het aangaan van de
door den Minister gewenschte overeenkomst
met het Rijk en B. en W. te machtigen de
noodig gebleken wijzigingen in dit concept in
overleg met Rijk en Provincie aan te
brengen.
De raad van Arnhem heeft zich nu dus
principieel uit te spreken: De vaste brug nu
of nooit!
De gewone audiëntie van den Minister
van Defensie, zal in plaats van op Woens
dag 30 Maart worden gehouden op Maan
dag 4 April a. s„ aanvangende om 2 uurn.m.
Met de op de stations der Nederlandsche
Spoorwegen werkzaam zijnde leerling-kler
ken, die nog geen vaste aanstelling hebben,
zal het dienstverband niet worden ver
nieuwd.
Centralisatie van de Katholieke
W erknemers-vakbonden
Voor de afd. Utrecht van de R. K. Ver-
eeniging van Handelsreizigers „St. Chris-
toffel", hield de heer A. C. de Bruijn, voor
zitter van het R. K. Werkliedenverbond,
een rde over „Centralisatie van de Katho
lieke Werknemersvakbonden lis noodzake-
hjk, althans hoogst gewenscht."
Na uitvoerig de sociale nuttigheid van
iederen arbeid te hebben aangetoond, be
sprak de heer De Bruijn de wenschelijkheid
om geen onderscheid te maken tusschen
verschillende soorten van werknemers,
waarna hij aantoonde, dat ook een ver-
eeniging als St. Christoffel tot de vakver-
eenigingen behoort.
Het splitsen van de werknemers in hoofd
en handarbeiders kan beteekenen eenbreken
van de macht teg enhet kapitalisme.
Naar aanleiding van "het opnieuw ver
schijnen van het Kath. Spaansche hoofd
blad „El Debate", dat wegens zijn strijd
voor de rechten der Kath. Kerk in Spanje,
door de Spaansche Regeering gedurende
geruimen tijd werd vreboden, heeft het
bestuur van de R. K. Journalisten Vereeni-
ging d.d. gisteren een telegram aan den
hoofdredacteur van „El Debate" verzonden,
waarvan de vertaling als volgt luidt:
Hoofdredactie „El Debate", Madrid.
Met groote vreugde begroeten wij de
wederverschijning van „El Debate" en de
fiere verklaring, dat in uw houding niets
veranderd is, maar gü den strijd voor de
rechten der Kath. Kerk in Spanje en tegen
het sociaal-democratisch anti-clericalisme
krachtig zult voortzetten.
Ontvang daarmede onze hartelijke ge-
lukwenschen en hoogachting.
Kath. Journalisten Vereeniging
VESTERS, voorzitter.
Uit de zooeven verschenen „Economische
en Sociale Kroniek van Nederland, de Over-
zeesche gewesten en het Buitenland" (vierde
kwartaal 1931), samengesteld door het Cen
traal Bureau voor de Statistiek, nemen wij
het volgende over.
De ontwikkeling der economische verhou
dingen gedurende 1931 heeft de verwach
tingen van hen, die bij den aanvang van het
jaar meenden te mogen hopen op een spoe
dig einde van de inzinking, ernstig teleur
gesteld. Slechts het karakter der depressie
veranderde; de depressie zelf bleef aanhou
den en nam zelfs in hevigheid toe.
Ook voor Nederland was 1931 een jaar van
toenemende economische moeilijkheden.
De werkloosheid was het geheele jaar van
80 tot 100 pet. grooter dan in 1930.
De nijverheid ging in stijgende mate ge
bukt onder velerlei moeilijkheden, gevolg
van de, met het voortschrijden der depres
sie, afnemende koopkracht in binnen- en
buitenland, deels ook van de daling van den
pondenkoers, de verscherpte concurrentie
van landen met gedaalde valuta, de toene
mende exportbelemmeringen, om van de
onzekerheid tengevolge van het nog steeds
dalend prijspeil niet te spreken. Het feit, dat
er nog steeds industrieën zijn, die in een
betrekkelijk gunstige positie verkeeren, ver
mag het algemeen beeld toch niet te ver
anderen.
Bij den landbouw liet de oogst van akker
bouwgewassen, zoowel wat de opbrengst per
H.A. als wat de kwaliteit aangaat, veel te
wenschen over. De prijzen der producten,
welke, na in het 4e kwartaal iets te zijn op-
geloopen, zich aan het eind van 1931 onge
veer op hetzelfde niveau bewogen als het
jaar tevoren, waren meerendeels 40 tot 60
pet. lager dan in het tijdvak 1924—1929. De
veehouderij geraakte in de tweede helft van
het jaar door een sterke daling der belang
rijkste veeteeltproducten waartegen het
goedkooper worden der voedermiddelen lang
niet opwoog diep in de crisis.
De toestand in den tuinbouw was over de
geheele linie zeer slecht, behalve wat de
productie van vroege groenten aangaat,
waarvoor nog betrekkelijk redelijke prijzen
werden bedongen.
De uitkomsten der zeevisscherij waren in
1931 over het algemeen zeer onbevredigend.
Voor de haringvisscherij was dit een gevolg
van de zeer lage prijzen, terwijl bij de
stoomtrawlvisscherij de vangsten van de
dure vischsoorten geregeld zeer teleurstel
lend en de prijzen der overige vischsoorten
meestentijds laag waren.
De zich ophoopende financieele moeilük-
heden in vele landen oefenden in toenemen
de mate een ongunstigen invloed op den
goederenhandel uit. Sinds September vond
op vele markten als gevolg van de daling
van het pond sterling een verdere sterke
prijsdaling plaats. Tegen het einde van 1931
heerschte dan ook veelal een flauwe stem
ming.
In- en uitvoer bleven, naar de waarde,
verminderen; op het einde van het jaar
waren zij gedaald tot beneden het laagste
punt van de depressie 1922—1923. Naar het
gewicht was de achteruitgang, voor zoover
deze al bestond, nog gering. De uitvoer was
zelfs nog iets omvangrijker dan in 1930,
maar in de laatste maanden van 1931 maak
ten de omstandigheden, die den buitenland-
schen afzet bemoeilijkten, zich duidelijk
voelbaar. Ten slotte nam ook ons land zijn
toevlucht tot maatregelen, welke den invoer
moeten beperken.
Dezelfde omstandigheden deden uiteraard
den toch reeds ongunstigen toestand van
het reederijbedrijf nog verergeren. Vooral in
de algemeene vrachtvaart lijden de reeders,
die hun schepen nog in de vaart houden,
groote verliezen. In snel toenemend tempo
is dan ook tonnage opgelegd. Ook voor de
binnenschipperij en de beurtvaart bleef de
toestand slecht.
De daling van het indexcijfer der groot-
handelsprijzen hield aan: in het tweede
halfjaar nog sterker dan in het eerste.
*U
-4
•4
Loi WERKBIJ
43. Zoo kwam Jaap met zyn parapluie in het Byendorp aan.
Zyn vrouw, die al tegen de buurjuffers verteld had dat
haar man nög niet thuis was, stond hem met 'n kwaad
gezicht op te wachten. „Waar heb je dat parasolletje ge
haald?" riep Mevrouw de Bie uit en ze greep een grooten
veger en wilde Ja«p te lijf gaan.
44. „Ik zal alles vertellen, als je maar stil wilt zijn", riep
Jaap verschrikt uit, maar daar moest Mevrouw de Bie
niks van hebben. „Ik zal je", schreeuwde ze en nu begon
het lieve leven. Ze draafden rond de tafel; een schildery
vloog van den wand en by dat alles stond hun zoontje met
een lachend gezicht toe te kijken.
De neiging om de arbeidsvoorwaarden in
voor de arbeiders ongunstigen zin te wü'zi-
gen, die het geheele jaar 1931 was waarge
nomen, werd in het vierde kwartaal in
sterke mate merkbaar. Maatregelen als
loonsverlaging, verkorting van werktijd, ont
slag vonden in een toenemend aantal geval
len toepassing. Ook by de onderhandelingen
in het particuliere bedrijf over de loonrege-
lingen-1932 kwam het streven van werkge-
verszyde tot vermindering der arbeidsvoor
waarden duidelijk naar voren. Het Rijk en
sommige andere overheidslichamen besloten
tot verlaging van salarissen en loonen van
hun personeel in 1932
De kosten van het levensonderhoud daal
den: zoowel te Amsterdam en 's-Gravenhage
voor arbeidersgezinnen met 7.3, voor gezin
nen van meergegoeden met 8.2 pet. Een
naar verhouding groot deel van deze daling
viel in het laatste kwartaal.
De val van de koersen van aandeelen was
in 1931 weinig geringer (in pet. zelfs grooter)
dan in 1930, hoewel minder geiykmatig:
driemaal werd zij door een stijging van
eenige beteekenis onderbroken, op het eind
van het jaar was deze onderbreking zelfs
van vry langen duur. Het wisseldisconto
heeft in 1931 ongekend lage standen te zien
gegeven, maar na eind September liep het
vrij aanzienlijk op. Hetzelfde geldt voor de
prolongatierente. Het emissiebedrijf was over
het algemeen zeer slap, met uitzondering
echter van eenige in totaal aanzienlijke obli
gatie-emissies van overheidslichamen. Ver
melding verdient de buitengewone stijging
van den goudvoorraad in Nederland; de Ne
derlandsche Bank zag deze hatelijk tot bo
ven f 900 millioen oploopen.
Maandag is er in de parochie van St. Ja
cob te 's Hertogenbosch een groote feest
vreugde geweest, een vreugde lie uitging
over het geheele Bossche Bisdom en het
katholieke Nederland, nu Mgr. C. C. Prinsen
den feestdag vierde, die tachtig jaren beëin
digde van zijn zegenrijk en ijverig leven.
Talrijk waren de schriftelijk ingekomen
gelukwenschen en de bloemstukken.
Van de Diocesane en plaatselijke R. K.
Werkliedenvereeniging kwam ieder een
bloemstuk in, van het R.K. Huisvestings
comité, van de parochiale Altaarwacht, van
de St. Vineentius. en St. Elisabetrvereeni.
ging, het parochiaal zangkoor enz.
Om twaalf uur begaf Z.H. Exc. Mgr. A.
P .Diepen zich naar de pastorie van St.
Jacob met den vicaris-generaal van het bis
dom Mgr. F. N. J. Hendrikx, waar ook de
leden van 't kathedraal kapittel, Mgr. A.
Hermus, Mgr. H. F. M. Sweens, deken J.
Brekelmans, deken dr. J. M. M. Maas aan
wezig waren, verder Mgr. prof. dr. Goossens,
prof. P. van Grinsven en vele geestelijken,
het voltallig kerkbestuur der parochie en de
portretschilder Antoon van Wely.
Z.H. Exc. Mgr. Diepen sprak den 80-jari-
gen pastoor toe. Mgr. zeide gekomen te zijn
om dank te zeggen en een klein stoffelijk be.
wijs van dien dank aan te bieden: het door
Anton van Wely, die Mgr. de grootmeester
der Nederlandsche portretschilders noemde,
geschilderde portret van Mgr. Prinsen.
Na deze lof. en dankrede van zijn Bis
schop dankte en antwoordde Mgr. Prinsen
in hartelijke bewoordingen.
In naam van het kerkbestuur en de pa
rochianen sprak daarop mr. P. H. Loeff. Spr.
zeide, dat zonder eenige aansporing, de pa
rochianen hun offertjes hebben bijeenge
bracht zoodat nu toch zeker één, en naar
spr. vertrouwde, twee beelden konden wor
den. aangeboden om in het front van de
kerk te plaatsen.
Na het schildery van Anton van Wely be
zichtigd te hebben namen de hooge gasten
afscheid van den jubilaris en toen volgde
een zeer drukke receptie.
Was des morgens het parochiaal zangkoor
na de Hoogmis gekomen om een zanghulde
te brengen des namiddags werden er aubades
aan Mgr. Prinsen gebracht.
Om vijf uur kwamen burgemeester mr.
Van Lanschot, de wethouders Krijgsman,
Houtman en Meuwese en de gemeente.se-
cretaris persooniyk en namens de gemeente
den eereburger van de stad complimentee.
ren.
Het bestuur van de Melkfederatie, voor
zitter de heer J. Biemond te Bleiswijk, welke
federatie bestaat uit den Bond van Melk
veehouders (lid van de Hollandsche Maat
schappij van Landbouw), den Centralen
Boeren- en Tuindersbond van den R. K.
Land- en Tuinbouwbond, Bisdom Haarlem,
heeft Dinsdagavond het volgende telegram
gezonden aan H. M. de Koningin:
„Melkpryzen bü melkveiling Persoonsdam
te Rotterdam heden van 1.80 tot 3.20
per 100 L. Kwantum 75.000 L. per dag. Ver
zoeken U onderdanig, doch dringend zoo
spoedig mogelijk Uw tusschenkomst te wil
len verleenen.
Boerenstand wordt met totalen ondergang
bedreigd."
Voorts werd een tweede telegram gezon
den aan den Minister van Binnenlandsche
Zaken en Landbouw, dat luidt als volgt:
„Melkprijzen op melkveiling Persoonsdam
te Rotterdam van 1.80 tot 3.20 per 100 L.
Kwantum 75.000 L. per dag. Verzoeken U
dringend om onmiddeliyk ingrijpen. Boeren
stand wordt met totalen ondergang be
dreigd. Verzoeken dringend ons nog deze
week een onderhoud toe te staan."
Een alledaagsch
geval
YTTT
Een sombere dag in Maart. De regen valt
by stroomen en hult kerken en huizen, stra
ten en pleinen in 'n waas, dat als een gordijn
over heel de stad hangt. Het is een van die
mistroostige dagen, die wel meer in het
vroegst van het voorjaar en in het najaar
voorkomen. Zoo'n dag, waarop alle menschen
uit hun humeur zijn en het leven slechts van
den donkeren kant bekijken.
Onafgebroken regent het, alles is donker
en somber, en ziet er hopeloos triest uit. Een
enkele voetganger, die noodwendig de straat
op moet, loopt, diep in den kraag van zijn
regenjas weggedoken, dicht langs den huizen
kant voort, zich zooveel mogelijk haastend,
om thuis, op kantoor, of elders te komen.
In een voorbij rijdende tram zit totaal
verloren gaande in een hoekje een enkele
passagier, terwijl de conducteur, als een dief
in zijn cel, op het achterbalcon heen en weer
drentelt. Nu en dan passeert een auto, hoog
de modder opspattend.
De straten van de zich zoo langzamerhand
tot groote stad uitbreidende provincieplaats
zyn nagenoeg uitgestorven. Wie zal in zulk
hondenweer ook de straat op gaan, als het
niet hoogst noodzakelük is?
Maar niet eenieder is zoo gelukkig, in een
behoorlijk verwarmd vertrek het troostelooze
schouwspel buiten gade te kunnen slaan.
Eenzaam en deerniswekkend loopt daar, in
schamele kleeren als men het nog kleeren
kan noemen gehuld, een man, die onder
zijn gescheurde en gehavende jas zorgvuldig
een harmonica tegen den regen beschermt.
Hy is een toonbeeld van armoede en ellende;
op z'n kleeren, op z'n gezicht, kortom op heel
z'n persoon ligt de stempel der misère. In
zichzelf mompelt hij voor anderen onver
staanbare klanken, terwül hy het leed, dat
deze dag hem weer gebracht heeft, en nog
brengen zal, overdenkt. Nog niets heeft bi)
verdiend vandaag. In zulk weer kan hij toch
onmogelijk spelen. Waar zal hy den nacht
moeten doorbrengen, zonder geld en zonder
tehuis? Op deze dingen concentreert zie*1
natuurlijk zijn heele denken. En onophoude
lijk valt de regen in steeds hetzelfde eentonig®
rhythme....
Maar eindeiyk lijkt de schünbaar schiet
Onuitputtelijke watervloed iets in hevigheid
te verminderen, en ja, daar breekt een klein
lichtstraaltje door den donkeren hemeL D®
man haalt zyn harmonica te voorschün, om
van dit oogenblik van droogte het za'
slechts van korten duur zyn, ziet hy reeds
te profiteeren. Hij begint te spelen, en schel
klinken de tonen door de stille straat: „HappV
day's are here again". Is het toeval, dat hU
juist dit speelt, of is het zélf bespotting....'
Wie zal zeggen, wat in het gemoed van
dezen man, op wiens gelaat de vele slagen,
die het leven hem heeft toegebracht, zoo dui-
deiyk hun sporen hebben achtergelaten, om
gaatHij speelt en speelt, met een bit
teren glimlach om de samengeknepen lippen,
tot.... plots, met een knap de notenreek®
wordt afgebroken en de man wegvlucht voor
een naderenden politie-agent.
De regenval wordt weer heviger en ginds
loopt hy, nög angstiger voor den reeds zoo
nabij zijnden nacht....
Hy vervolgt doelloos, met het hart in dé
schoenen, zijn weg. Waarheen deze zal lei
den....?
Het Uitvoer Controle Bureau van Aard
appelen, Groenten en Fruit zal 8 April a.s.
te Utrecht de algemeene vergadering hou
den.
In deze agenda zal o.m. de heer ir. A. W.
v. d. Plassche een lezing houden over: „Wat
is de reden, dat het Amerikaansche product
een goeden naam heeft op de wereldmarkt?"
De besturen der Tarwe-Organisaties voor
Noord-Holland en Zuid-Holland hebben be
sloten den leden-aangeslotenen gelegenheid
te geven de tarwe eerder te leveren, dan by
een normale afroeping door de V. I. T. A.
het geval zou zyn. De organisatie is bereid
de tarwe, welke reeds ligt opgeslagen in pak
huizen en eigendom is van de telers, na
classificatie over te nemen tegen den vollen
prijs, welke op dat moment geldt. De ver
dere bewaarkosten neemt dan de organisatie
voor hare rekening.
De tarwe, welke nog op de bedrijven ligt,
zal door de districten worden geclassificeerd
en naar pakhuizen worden gebracht, welke
door de organisatie hiervoor worden aange
wezen. Ook deze tarwe zal direct na levering
in het pakhuis door de organisatie worden
betaald naar den vollen prijs, welke op dien
datum geldt.
Geen vervoer mag plaats hebben dan op
leveringskaart en vervcerbewüs.
De telers, die ongedcrschte tarwe bezit
ten, behoeven voorloopig met het dorschen
geen haast te maken.
De bedoeling is, dat in den loop van
Maart, April en Mei zoo mogelük alle tarwe
door de organisatie wordt overgenomen en
betaald, voor zoover zij in deze maanden nog
niet aan de V. I. T. A. kon worden geleverd.
DONDERDAG 31 MAART
HUIZEN, 298 M. 8.00—9.15 KRO. 10.00
NCRV. 11.00—2.00 KRO. Hierna NCRV.
8.009.15 en 10.00 Gramofoonpl. 10.15 Zie-
kendienst. 10.45 Gramofoonpl. 11.30 Godsd.
Halfuurtje. 12.15 KRO-orkest o. 1. v. J. Ger
ritsen. 2.00 Handwerkcursus. 3.00—3.20 Vrou
wenhalfuurtje. 4.00 Ziekenuurtje. 5.00 Cursus
Handenarbeid v. d. jeugd, 5.45 Cello-recital
door H. R. Franke. Vleugel: Mej. A. Hen
driks. 6.45 Knipcursus. 7.00 Vragenhalfuur-
tje. 7.45 Ned. Chr. Persbureau. 8.00 Zangver-
eeniging „Weesper Mannenkoor" o. 1. v. J.
Boon. O.a. Wiegenlied, Brahms. 9.00 Cause
rie over Jeugdwerk. 9.30 Vervolg concert.
O.a. 3 Vlaamsche liederen, De Clercq en
Soldatenkoor, Chr. Gounod. 10.00 Vaz Dias.
10.3011.30 Gramofoonplaten.
HILVERSUM, 1875 M. AVRO-Uitzending.
8.00 Gramofooonplaten. 10.30 Concert.
Toos van Veen (zang), Leo Wolfsbergen
(zang), Egb. Veen (piano). 11.00 Voordracht
door Rolien Numan. 11.30 Vervolg concert.
12.00 Omroeporkest o. 1. v. N. Treep. 2.00
J. Combrink: Handweven. 2.20 Pauze. 2.45
Max Tak: De groote symphonie-orkesten en
hun leiders. 3.30 Zang door Geertruida van
Vladderacken. Jan Poortenaar (piano). 4.00
Ziekenuur. 5.00 AVRO-Kamerorkest on de?
leiding van L. Schmidt. Intermezzo: Zang
door Charlotte Jaeckel. Piano: Egb. Veen.
6.30 Sportpraatje door H. Hollander. 7.00
Kamerorkest (vervolg). 7.30 J. Peper: Cau
serie over Handels-Onderwy's. 8.00 Gramo
foonplaten. 8.15 Concertgebouw-orkest onder
leiding van Dr. Willem Mengelberg. Maria
Ivogün (zang). O.a. Londensche Symphonie,
Haydn; Mozart-aria's; Salomé's Tanz, R.
Strausz. In de pauze: Kon. 's-Hertogenbosch'
Mannenkoor o. 1. V. P. Kallenbach. 10.30 VaZ
Dias. 10.40 Gramofoonplaten. 11.00 Uit Rest-
„Haeck", Den Haag. Orkesten o. 1. v. Bali
Tot en Cornelius Corlolban.
DAVENTRY, 1554 M. 10.35 Morgenwü-
ding. 10.5011.05 Tijdsein Berichten. 12.20
Orgelconcert door Reg. Foort. 1.20 Shepherd's
Bush Paviljoen-orkest onder leiding va»
Harry Fryer. 2.05 Lezing. 2.202.50 Gramo
foonplaten.. 3.20 Kerkdienst vanuit de West
minster. 4.05 BBC-Dansorkest o. L v. Henry
Hall. 4.50 Grosvenor House-orkest o. 1. v. J-
Meeus. 5.35 Kinderuur.. 6.20 Berichten. 6.5H
Frank Merrick speelt Haydn's piano
sonates. 7.10 en 7.40 Lezing. 7.50 „De Zi
geunerbaron", operette van Joh. Strausz,
BBC-concert, koor en solisten o. 1. v. Adrian
Boult. Regie: Gordon McConnnell en John
Watt en Maurice Cole (piano). O.a. Prélude
uit de „Suite Bergamasque", Debussy. 10.50
Kerkdienst. 11.0512.00 BBC Dansorkest o.
1. v. Henry Hall.
PARIJS „RADIO PARIS", 1725 M. 8.05,
12.50 en 7.50 Gramofoonpl. 9.05 Dito. 9.20
Vanuit het Ambigu-Theater: „La Retraite"
van Bayerlein (tooneel).
KALUNDBORG, 1153 M. 11.20—1.20
Concert uit Rest. „Wivex". 2.204.20 L.
Peil's orkest. M. m. v. P. Heilmann (zang)
en F. Jensen (piano). 7.308.40 Haydncon-
cert m. m. v. Strenkkwartet en solisten en
F. Jensen (piano). O.a. Schotsche liederen
en Strijkkwartet Op. 76, Nr. 4, B-dur. 9.35—
10.15 Deensche muziek o. 1. v. Gröndahl. O.a.
Suite voor strijkorkest A-moll, Nielsen. 10.18
11.50 Moderne dansmuziek.
LANGENBERG, 473 M. 6.25—7.20 en
10.4011.20 Gramofoonplaten. 11.2012.35
Haydn-herdenking. 12.451.50 Concert o. 1.
v. Eysoldt. 4.205.20 Concert door het We-
rag-orkest. 7.20 Concert onder leiding van
Wolf. 0.a. Fragm. uit ,De Tooverfluit",
Mozart. 7.50 Uit de operettes van Suppè,
Sted. Orkest van Münster o. 1. v. Wolf m.
m. v. solisten. 9.20 Berichten en hierna tofc
10.20 Concert o. 1. v. Wolf. 10.20—11.20 Con
cert uit Café Corso.
BRUSSEL, 508 en 338 M. 508 M.: 12.35
2.05 Gramofoonplaten. 5.20 Concert o. 1. v.
Meulemans. 6.05 en 6.50 Gramofoonplaten,
8.20 Concert o. 1. v. André. M. m. v. Mej,
Gravis (zang) en G. Valentin (tenor). OA
Ouv. Sommemachtstraum, Mendelssohn,
Serenade Toselli en Pas des Fleurs, Délibes.
338 M..: 12.35—2.05 Gramofoonpl. 5.20
Concert door het Omroeporkest. 6.50 Gra
mofoonplaten. 8.20 Concert door het Om
roeporkest m. m. v. het koor „Pogen". O.»-
Vie Parisienne, Offenbach.
ROME, 441 M. 7.20 Gramofoonpl. 8.05
Beethovenconcert o. 1. v. Santarelli. M. m«
v. Arrigo Serato (viool). O.a. 3de Leonore-
Ouverture en fragm. uit de 9de Symphonie.
9.05 Radio-tooneel. Hierna vervolg concerts
O.a. vioolconcert D-dur.
ZEESEN, 1635 M. 7.20 Concert door het
Leipziger Symphonie-orkest o. 1. v.
Fritzsche. 8.20 Haydn-herdenking m. m. v.
orkest, strijkkwartet en solisten, 9.50 Berich
ten en hierna Concert. (Dansen en marscheO
van Tschaikowsky).
69
Peter zou een langen morgen met zijn
vader kunnen doorbrengen, en Carina vroeg
zich af, of hy den moed zou hebben, zyn
vader het geheim mede te deelen, dat hy
nog in zijn hart bewaarde. Voor Jim ver
langde zij, dat hü het weten zou en toch
vreesde zy het oogenblik der openbaring
voor hem. Het zou een vreeselijke slag voor
hem zyn, en zy was overtuigd, dat er groote
veranderingen op zouden volgen.
TWAALFDE HOOFDSTUK.
•Gedurende de volgende dagen leefde Ca
rina voortdurend in een angstige stemming.
Haar behagen in Rome groeide niet, zooals
het vroeger by elk verblijf in de Eeuwige
8tad steeds had gedaan, zy merkte, dat de
Katholieke Kerk steeds dieper en dieper
indruk maakte op Peter, en tevens dat Jim,
telkens wanneer hy kon, met beslistheid elk
bezoek aan katholieke kerken vermeed.
Wanneer hy er al eens eene bezocht, was
het als een bezoeker, met den Baedeker in
de hand. Te voren bracht hij zich uitstekend
op de hoogte van alle kunstwerken, welke
er te bezichtigen waren, en van de bijzon
derheden op bouwkundig gebied.
Van de St. Pieter hield hy niet en hij
kwam daar rond voor uit, terwül hij Peter
reeds tevoren zijn meening had te kennen
gegeven, bevreesd als hij was, dat Carina
hem een geheel tegenovergestelde zou trach
ten op te dringen. Het was vanaf het begin
tot het einde één groote vergissing, beweer
de hij: de afmetingen waren monstrueus en
gedisproportionneerd. De standbeelden in
Barok-stijl vond hy malle figuren. Neen, dan
de Piëta van Michel Angelo! Doch hij werd
weer ongerust, toen hij Carina voor de groep
zag neerknielen en een kort gebed verrich
ten dien kant ervan had hij niet vermoed.
Maar Carina wist Peter te wijzen op de
schoonheden van de talrüke schilderwerken
en mozaïeken in de basilieken, op de groote
kunstvaardigheid van de verschillende wer
ken van Bernini, zyn prachtig tabernakel en
het reusachtige baldakijn boven de groep
der Apostelen, de gouden wolken, waaraan
St. Petrus' Stoel bevestigd was.
Terwül Jim discussieerde en argumenteer
de, bleef Peter zwügen, doch in zijn oogen
glinsterde het. Hij zag droefgeestig hoe Ca
rina neerknielde voor het tabernakel; hy
zelf bleef naast zyn vader staan, en durfde
haar niet navolgen.
Toen zij het majestueuze gebouw verlie
ten sprak Jim op eenigszins ongeduldigen
toon:
Ik weiger eenvoudig om iets in dit
bouwwerk te bewonderen, om zyn groote af
metingen!
St. Pieter was de belichaming van iets,
wat hü intens haatte. Meer dan een der
andere basilieken herinnerde deze kerk hem
aan de dogmatische züde van Carina's ge
loof. Aan den Paus bijvoorbeeld. Het Paus
schap had hij altijd veroordeeld, en hy ver
langde niet bü een openbare audiëntie te-
indien zij dit wilde, maar aan Peter zou hy
daarvoor geen toestemming geven. Het was
jammer, zoo had hü reeds by zichzelf opge-
genwoordig te zijn. Carina mocht het doen,
merkt, dat de rustige protestantsche sfeer
van Linfold er nog niet in was geslaagd, in
Carina de vurigheid en den ijver te vermin
deren, waarmee zy haar geloof beleed.
En in de St. Pieter gevoelde hij zich van
alle kanten omringd door al die vüandige
invloeden, welke nog steeds zulk een ge
weldige hindernis vormden tusschen hem
en zyn vrouw, die wel .hun liefde niet bena
deelde, maar toch de volkomen uitstraling
ervan in den weg stond. Nu hij zoo zeker was
van haar liefde, was hij begonnen de schei
ding in geesteiyke zaken minder sterk te ge
voelen; ze kon hem met zulk een by na god
delijke teederheid bejegenen. Maar hier was
dat geloof overal tegenwoordig en zeer na-
drukkeiyk, zoodatj het hem weer prikkelde
zooals in den beginne, en al te scherp de
scheiding, die onafwijsbaar bleef bestaan,
deed gevoelen.
St. Pieter.... de Paus.... de lange rij der
Pausen.... meer dan twee honderd zestig
Pausen, in onafgebroken opeenvolging, sinds
de tyden, dat St. Petrus zelf, waarschijnlijk
op deze plaats, waar de Kerk was verrezen,
met het hoofd naar beneden was gekruisigd.
Een legende, misschienHij geloofde niet,
dat er eenig overtuigend argument was aan
te voeren om te bewijzen, dat St. Petrus ooit
in Rome was gekomen. De overlevering
toonde u de plaats waar hij gewoond had,
zyn altaar, de doopvont, waar hij doopte, en
de duistere, vreeselijke gevangenis, waar men
hem gevangen hield.
Niemand had hier ooit aan getwijfeld,
voordat de Reformatie de hand sloeg aan de
onverwoestbare rots van Petrus.
Terwijl hij bij de Confessie stond, waar
Carina in gebed neerknielde, sloeg hij de
menschen gade, die in dichte rijen zich be
gaven naar het bronzen beeld van den hei
ligen Petrus en den afgesloten voet gingen
kussen.
En overal, in marmer en in brons, op graf
tomben en baldakünen die Driekroon, en de
groote sleutels, welke hem herinnerden aan
de drievuldige waardigheid, de groote macht,
aan St. Petrus en zijn opvolgers geschonken.
Het maakte, ondanks alles, indruk op
iemand. Oók op Jim Mallory, die onrustig
naar den uitgang wandelde, waar hü Carina
opwachtte, tot zy zich weer bü hem zou
voegen.
Ze kwam eenige minuten later de kerk uit,
gevolgd door Peter, en vanaf de hooge trap-
pen-galerij zagen zy neer op de Piazza, aan
weerszijden afgesloten door Bernini's ryke
kolonnade, en als het ware verlicht door de
zilveren stralen uit Madema's fonteinen.
Vandaag was de hemel hoog en stralend
blauw, hier en daar onderbroken door die
zware, statige witte wolken, welke ongetwij
feld de Renaissance-ar tisten geïnspireerd
hadden bij het uitbeelden der wolkenge
vaarten, waarop zy hun heiligen ten hemel
lieten varen.
Er is nog veel tijd over voor de lunch,
zei Peter, nu we er toch zoo dicht by zijn,
konden we wel een wandeling maken naar
den Janiculum.
Uitstekend, zei Mallory.
Terwijl Jim naast Carina de trappen af
daalde, bleef de jonge Mallory wat achter.
Hij zag om naar de portiek, waarboven de
beeltenis van Christus, de sleutels overhan
digend aan den knielenden Apostel. Inder
daad, vanaf den drempel der Kerk werd
men tegenover dit groote feit gesteld en
binnen liet het u geen enkele maal los. De
pelgrims, die hier kwamen, deden dit niet
alleen om God en Zyn goddeiyken Zoon te
vereeren, doch ook om betuiging van ge
hoorzaamheid te doen aan den Plaatsbekle
der van Christus op aarde. Het Hoofd der
Katholieke Kerk, wiens onbetwiste macht
over millioenen zich uitstrekte, in vroeger
eeuwen, zoowel als thans, en aan wiens stem
nog steeds door allen met vreugde werd ge-"
hoorzaamd.
Peter maakte het kruisteeken en sprak:
Heer, ik geloof! Vermeerder mün ge
loof....
Toen de Zondag kwam, stond Jim er op,
den ochtenddienst in de Engelsche Kerk bü
te wonen. Waarschüniyk, indien hij met zün
vrouw alleen in Rome was geweest, zou nil
met haar naar een der Roomsche kerkge
bouwen zijn gegaan, om er de H. Mis bü' t®
wonen, omdat dit ten slotte in zekeren zin
deel uitmaakte van het programma eene?
Rome-reis. Hij wist, dat tal van Engelschen.
wanneer zij in Rome waren, hun geweten W
slaap susten met de bewering, „dat zij G°"
even goed in de eene als in de andere kerK
konden vereeren en er hun gebeden stor
ten", terwijl de leden der High-Church al®
argument aanvoerden, dat dit tenslotte de
„Katholieke Kerk van Italië" was. Maar an
deren, die minder bezwaar maakten tegen
subtiele grenzen van „geographisch Katho
licisme" hadden geen bezwaar en gingen ge"
nieten van de schoone muziek in St. Piete?
of Lateranen, van de statige processies van
Kardinalen en Priesters en zelfs van wa»
Browning, de dichter, noemde, den,,., .fceer-
ïyken, dichten, verrassenden wierookgeur".
Maar Jim achtte het zich tot plicht Pet®*
een goed voorbeeld te geven van christelijk
gedrag. Hy deelde hem mee, dat hU zich
even voor elf uur gereed moest houden. .j
.(Wordt vervolg®®
