ALFONSO DE BOURBON
NAZI'S-ONTHULLINGEN
POOLSCHE EISCH
AAN SOVJET-RUSLAND
koning
BRUENING TEGEN HITLER
Verkiezingsrede te
Karlsruhe
GEEN „FAIT ACCOMPLI
TELONDEN
Tardieu naar huis
Zeppelin gestart
PHILIPPIJNEN NIET
PRIJSGEVEN!
Waarschuwing van Stimson
HUISZOEKINGEN
IN PRUISEN
Proces te Moscou
Graaf Ottakar
Czernint
FINLAND WEER NAT
Alle cafétafeltjes
gereserveerd.
WOENSDAG 6 APRIL
DERDE BLAD
>,OP VACANTIE"
Het boschrijke Fontainebleau
residentie vaat Spanje's
vorst
JONGEN MET TOEKOMST
Zorg voor de veiligheid
Alfonso en het jongetje
In dit verband besprak dr. Brüning nogmaals
Wijdvertakte spionnagedienst.
Alles klaar om de macht
in bezit te nemen
Sinds eenige maanden wordt steeds meer.
Twee tegenstrijdige
bekentenissen
Het slot was, dat in de zitting van heden
Stern op een vraag van den voorzitter een
formeele bekentenis aflegde welke luidde:
„Ik verklaar mijzelf schuldig. Ik handelde
echter op eigen initiatief."
Vervolgens werd Wassiljef verhoord. Deze
beweert, dat Stern onder zijn invloed heeft
gestaan. Hij, Wassiljef was de eigenlijke
ontwerper van den aanslag. Ook Wassil
jef legde de bekentenis af, dat hij schuldig
was.
In het prille lentezonnetje van den Nieuwen Dag.
Een van de meest
tascineerende
persoon lij k-
uit de hedendaagsche
geschiedenis is Alfon
so, financier, sport
man en monarch zon
der troon. Sedert zijn
sprong uit Spanje
haar de veilige ballin-
schap in Frankrijk,
heeft hij en zijn fa
milie zich zooveel
mogelijk verborgen
gehouden voor het
Publiek.
Hoe maken de
bourbons het eigen
lijk?
He wereld, hoe de
mocratisch ook, is er
hieuwsgierig naar.
hellicht ben ik, be
voorrecht met de bui-
ongewone gelegen
heid om de Spaan-
sohe koninklijke fa
milie in haar balling
schap van nabij op te
hemen, in staat die
nieuwsgierigheid te
Voldoen en een duide
lijk beeld te geven
van het leven te Fon
tainebleau, een schil
dering van het intiem
dagelij ksch leven der
koninklijke familie,
Van haar kijk op het
Verleden en van haar
hoop voor de toe
komst.
Fontainebleau! De
voormalige bevoor
rechtte residentie van
Napoleon I is op
hieuw koninklijke residentie geworden,
met dit verschil, dat het niet een keizer
van Frankrijk, maar den koning van
Spanje, Alfonso XIII, huisvest. Doch daar
frankrijk niet langer een keizerrijk is, is
de koning van Spanje niet de gast van een
anderen monarch. Hij is eenvoudig een
Vreemdeling van rang, die in een hotel zijn
intrek heeft genomen met zijn gezin. In
derdaad heeft de verbannen koning het pa
leis met zijn duizend kamers, het Escoriaal
te Madrid, verwisseld met het Savoy-hotel
van Fontainebleau, en hij neemt aan, dat
slechts een tijdelijk verblijf is.
Het koninklijke paar en hun kinderen be
nnen de eerste verdieping van het hotel.
Naast de slaapkamer en de salons van dén
^-koning, de koningin en hun kinderen
hevat de eerste verdieping nog vertrekken
v°or den hertog en hertogin van Lecera,
den markies de Torres en prinses Victoria.
Prins van Asturië, de kroonprins,
vmont op de tweede verdieping met zijn
taf. prjns Alvaro de Bourbon-Orleans, de
erloofde van infante Beatrix, is een trouw
bezoeker van het hotel, zoodra hij vrij heeft
van de Zwitsersche mijnschool, waar hij
studeert.
De Majesteiten hebben haar heele gevolg
dn trouwe bedienden, huisknechten, ka
mermeisjes, livreiknechten, stalmeesters en
voorts meegebracht, lieden, die van ge
dacht op geslacht in dienst van de koningen
^aa Spanje stonden. Voor hen verschilt de
sgenwoordige toestand van den vorigen en-
*mi door het feit, dat er een verandering
van residentie heeft plaats gehad. In dit
*ransche hotel gaat het leven van het ko-
mnklijk hof gewoon door, behalve dan, dat
fle eischen van de befaamde Bourbonsche
pikette niet zoo streng als vroeger in
madrid worden in acht genomen.
Overigens wijst geen enkel uiterlijk tee-
^en erop, dat het hotel een koninklijke
amilie huisvest. Wel staan er steeds ver
scheidene automobielen voor den ingang,
bbch het zijn eerder bescheiden wagens
Van standaard-model, dan de elegante li
mousines, die men zou verwachten. Voor
bet gebouw, loopt een onberispelijk heer,
met een verveeld gezicht, te ijsberen. Hij is
een inspecteur van den veiligheidsdienst,
een detective uit Parijs, die verantwoorde
lijk is voor de veiligheid der koninklijke
familie.
Bij den ingang worden de bezoekers
botvangen door een Spaansch portier in
burger, die de namen noteert in een goud-
bp-snee boek met rood marokijnen band.
~e lijst toont groote namen, Russische aris-
ocraten, ambassadeurs, vertegenwoordigers
Van diplomatieke corpsen, vooraanstaande
ransche persoonlijkheden en beroemdhe-
öea uit de wetenschappelijke, literaire en
artistieke wereld. Want Alfonso heeft veel
rienden, navolgers en nog meer bewonde-
aars. De laatsten belegerden letterlijk het
otel van Fontainebleau in de eerste dagen
an ballingschap en bleven lange uren en
e«s heele dagen staan wachten om een
- dhdteekening te vragen of ongemerkt
te maken. Maar alles was vergeefsch,
ant de koninklijke gasten verschenen op
a aal onverwachte oogenblikken om hun
(jg 0 te nemen en te vertrekken vóór de hel-
had~Vereerders en vereersters in de gaten
dat 60 wat er aan de hand was- Vandaar,
h® bezoekers steeds zeldzamer werden.
r P het oogenblik kan Zijne Majesteit
stig in het bosch gaan wandelen zonder
°°r indringers gestoord te worden.
I e bewoners van Fontainebleau zijn al-
aS gewoon geraakt aan de aanwezigheid
an het gezin van Alfonso XIII. Zij groeten
e leden der familie met respect en storen
®n niet door nieuwsgierigheid. De ex-ko-
mg maakt dagelijks lange wandelingen in
ct bosch van Fontainebleau en gebruikt
®S toe een veryersching in de café's.
Het is weldra een jaar geleden, dat
Spanje's laatste koning onder dra
matische omstandigheden gedwon
gen werd zijn land te verlaten en
als hailing zich te vestigen in Frank
rijk. Louis Lucien, die in de buiten
gewone gelegenheid is geweest ae
Spaansche koninklijke familie tij
dens haar verblijf te Fontainebleau
van nabij waar te nemen, onthult
ons eenige intimiteiten uit het le
ven van den eens zoo populairen
monarch en zijn gezin.
Vaak staat hij onder zijn kuiertocht stil om
een praatje te maken met de kinderen.
Vooral de kleinsten zijn gek op hem, niet
alleen vanwege de kleine cadeautjes, die
hij uitdeelt, maar ook omdat de kinderen
voelen, dat deze vriendelijke „mijnheer"
echt van spelen houdt en van lachen en
grapjes maken. Ziehier een authentieke
geschiedenis, waarin de helden zijn Alfonso
XIII en een jeugdig burger van Fontaine
bleau van den rijpen leeftijd van vier jaren.
Op een goeden dag, tegen tien uur 's mor
gens, keerde de koning terug naar zijn hotel,
toen hij werd aangehouden door een klei
nen jongen.
„Dag, mijnheer de koning!"
„Dag, vriendje".
„Zegt U eens, is het waar dat U een ko
ning is?"
Alfonso boog zich over den jongen en
fluisterde: „Het is zoo".
„Zie je wel", zei het kind geestdriftig;
„Tinus heeft niet gejokt toen hij me zei dat
U een echte koning was".
„Hij heeft niet gejokt", antwoordde de
koning en als bewijs gaf hij zijn nieuwen
kennis een stuk chocolade. De kleine jongen
nam het lekkers aan, bedankte den koning,
liet zich aaien en stapte toen weg met een
nadenkend gezicht. De koning vervolgde zijn
wandeling. Maar nauwelijks had hij een
paar stappen gedaan, toen de jongen weer
op hem afkwam.
„Kunt U mij vertellen", riep hij snuivend,
„wat is een koning eigenlijk?"
„Een koning", antwoordde de vorst glim
lachend, „is de vader van zijn volk, die
waakt over aller geluk, en die het goede
loont en het kwade straft".
„Nu begrijp ik het", zei het kind stra
lend, „Hij is een Sinterklaas zonder
baard!"
Alfonso schoot in een lach. Hij tilde den
kleinen jongen op een schudde hem vriend
schappelijk heen en weer en zei: „Nooit heb
ik van mijn leven een betere beschrijving
van een koning gehoord! Jongen, jij
hebt een groote toekomst. Ik wou maar,
dat mijn onderdanen in Spanje half zoo
intelligent waren!"
Alfonso is opgewekt genoeg in zijn bal
lingschap. Om hem te zien, kuierend on
der de boomen, of langs de boulevards, of
wijn slurpend in den lente-zonneschijn, met
zijn vilthoed schelmsch op zijn rechter
oog en guitig loerend, als hij zijn vrienden
anecdotes vertelt, zou niemand denken
dat hij een afgezette monarch was, maar
eerder een koning op vacantie. Dit schijnt
dan ook Alfonso's eigen kijk op de zaak te
zijn, want hij neemt vast aan, dat binnen
niet al te langen tijd de Bourbons hersteld
zullen worden op den troon van Spanje.
LOUIS LUCIEN.
KARLSRUHE, 4 April (W.B.) Ook rijkskan.
seller dr. Brüning heeft thans een aanvang
met de campagne voor de aa. presidensverkie-
zing gemaakt, door in de hooidstad van Baden
voor een door 6000 personen bijgewoonde ver-
gaering het woord te voeren.
Sprekend over de groote beteekenis der twee.
de stemming voor het rijkspresidentschap,
wees de rijkskanselied er op, hoe bedroevend
het is, dat het Duitsche volk opnieuw ter stem
bus moet gaan. Dat di moet gebeuren is de
schuld van dat deel des volks, dat de cam
pagne voor de rijkspresidentsverkiezing heeft
veroorzaakt.
de door hem destijds in het werk gestelde po
ginggingen, om een verlenging van de ambts
periode van von Hindenburg langs parlemen
tairen weg te verkrijgen. De reden voor deze
pogingen was, aldus de rijkskanselier, in de
omstandigheid gelegen, dat de rijksregeering
inzag, wat speciaal in buitenlandsch politiek
opzicht zou gebeuren.
Wanneer wij door den Rijksdag den ambts-
duur van den president hadden doen verlen.
gen, dan zou dit voor onze positie tegeniver
het buitenland een versterking hebben betee-
kend. Zoolang wij politieke stabiliteit
in Duitschland niet vermogen te waarborgen,
zal het economisch leven zich niet kunnen
herstellen.
Wat een eventueele nationaaLsocialistische
regeering betreft, deze zou volstrekt niet ge
neigd zijn, productief werk te verrichten. Als
voorbeeld kunnen Hessen en andere Duitsche
landen dienen, waar de Nazi's aan het bewind
zijn gekomen. Het doel der nationaal-socialis.
tische partij, de hoogste macht in den staat,
namelijk het rijkspresidentschap, te veroveren,
is van het standpunt der partij gewettigd, van
patriottisch standpunt echter verwerpelijk.
De nationaal-socialistische propaganda he
kelde spreker als een systeem der onverant-
woordelijkste demagogie. Datgene, waarnaar
het nationaal-socialisme streeft, vormt voor
het verdere lot van het Duitsche volk een bui
tengewoon groot gevaar, aldus Brüning. De
groote problemen, die langzaam zijn gerijpt,
zijn slechts dèn met succes tot een oplossing
te brengen, wanneer wij er in slagen, het sys.
teem der laatste twee jaren, het systeem der
huidige regeering te handhaven. Eén ding heeft
de regeering bewezen, namelijk, dat zij zelfs in
zóó ernstige crisis als de huidige, zelfs met zes
millioen werkloozen, het Duitsche vilk rustig
door den emstigsten winter heeft kunnen
heenhelpen.
LONDEN, 5 April. (Reuter). De Fransche
minister-president Tardieu is gisterenavond om
half elf weer naar Parijs vertrokken.
Over de officieele besprekingen met de En-
gelsche ministers, welke Maandag 5Yi uur heb
ben geduurd, is een mededeeling uitgegeven.
De Fransche en Britsche ministers verklaren
hierin dat de Donaukwestie slechts in interna
tionaal verband kan worden opgelost, dat dus
een hartelijke samenwerking tusschen de vier
mogendheden, die Woensdag bijeenkomen, van
groot gewicht is.
In een interview noemde MacDonald ae be
sprekingen met de Franschen zeer hartelijk.
Besluiten waren er niet genomen, dat moest
worden overgelaten aan de 4 mogendheden-
conferentie.
Ook Tardieu liet zich vrij gunstig uit.
's Avonds gebruikten de twee minister-presi
denten samen het diner bij lord Londonderry.
Zij hadden daar alle gelegenheid vertrouwelijk
met elkaar te spreken, daar zij de eenigste gas
ten waren.
Beide regeeringen, zoo verneemt Reuter,
zouden overeenstemming bereikt hebben in
zake de ter sprake komende hulpmiddelen, om
aan de economische en financieele moeilijk
heden der Donaustaten het hoofd te bieden,
en dit was het voornaamste voorwerp van be
spreking.
Wegens afwezigheid der vertegenwoordigers
van Duitschland en Italië is geen definitief be
sluit genomen, zoodat von Bülow en Grandi
niet voor een „fait accompli" zullen komen te
staan.
Van belang is, dat Frankrijk en Engeland
het eens zijn over de methode van hulpverlee
ning. De ineenstorting der Donaulanden kan,
naar him meening, slechts verhinderd worden
door een solidaire aaneensluiting dezer lan
den en door financieelen steun van de vier
groote mogendheden.
Om tot dit doel te geraken is het raadzaam,
dat de vijf Donaustaten gemeenschappelijk de
bepalingen vaststellen voor een nauwere econo
mische samenwerking, waarvoor geen betere weg
schijnt te bestaan dan die van het voorkeurs
douane-stelsel.
Frankrijk, Engeland, Italië en Duitschland
moeten onverwijld naar middelen zoeken om
dezen toestand te saneeren, hetzij door herzie
ning van de op deze staten drukkende lasten,
hetzij door het verleenen van financieelen
steun.
Zelfs de politieke medewerker van de „Echo de
Paris" schrijft, naar Reuter verder meldt: Of
schoon voor overdreven optimisme gewaar,
schuwd moet worden, schijnt de toestand toch
thans veel gunstiger te zijn. In ieder geval
schijnt Mac Donald nauw verwant te zijn met
de voorstellen, welke sir John Simon heeft ge
daan in zijn besprekingen met Tardieu te
Parijs en Genève
De correspondent van de „Echo de Paris"
schrijft verder: Frankrijk verklaart, dat de
vijf Donaustaten eerst zonder inmenging van
derden tot overeenstemming moeten komen en
dat daarna de andere landen stappen zullen
doen om tot een internationale overeenstem
ming te komen.
Tot deze derde staten dienen ook Polen en
Zwitserland te behooren, die verzocht hadden
niet te worden overgeslagen.
Het uitnoodigingsschrijven voor de viermo-
gendheden-conferentie zal voorstellen: het op
richten van een voorkeursdouane-stelsel onder
de Donaustaten, verlaging der douane-tarieven
met tien procent, fir .ncieele en begrootings-
hervormingen, het verleenen van intematio-
len steun en oprichting van een controle
systeem.
FRIEDRICHSHAFEN, 5 April. (WH.) Na
herstel van de gisteren bij den start opgeloopen
beschadiging van het omhulsel, is de „Graf
Zeppelin" vanmorgen onder commando van
kapitein Lehmann met negen passagiers, waar
onder een kind, opgestegen voor den tweeden
tocht naar Zuid-Amerika. De start vlotte goed.
De wind is Noord-Oost.
HONOLOELOE, 4 April. (Reuter.) Naar aan.
leiding van de onafhankelijkheidsverklaring
van de Phüippijnen spreekt Stimson in een
brief de vrees uit, dat, wanneer de Vereenigde
Staten niet meer het bestuur der Philippijnen
in handen zullen hebben, er een economische
chaos, een politieke en sociale anarchie zullen
uitbreken, met als gevolg overheersching der
eilandengroep door een vreemde mogendheid,
waarschijnlijk China of Japan. De vrijmaking
der Phüippijnen zou een onherstelbare slag
zijn voor den invloed der Ver. Staten in het
verre Oosten. Wij zijn een groote mogendheid
in de Stille Zuidzee, zoo besluit Stimson zijn
waarschuwing, en wij moeten de steeds toene
mende belangen in de aangelegenheden betref
fende dien Oceaan verdedigen.
BERLIJN, 5 April. De Pruisische minister
van Binnenlandsche Zaken, Severing, publi
ceert een mededeeling over het materiaal, dat
bij de huiszoekingen in de nat. soc. partij-
bureaux in Pruisen in beslag is genomen. Om
te beginnen wordt geconstateerd, dat de nat.
socialisten alles voor een eventueel in bezit
nemen van de macht hebben geregeld en dat
de z.g. berichtendienst der Nationaal-Socialis-
ten een spionnagedienst is van zeer grooten
omvang. Hij strekt zich ook uit op de werk
zaamheid van den staat en zijn organen, zoo
als regeering, politie en rijksweerbaarheid. Dat
hier op centraal bevel gewerkt wordt, bewijzen
de overal gedane vondsten van spionnagebe-
richten, met nauwkeurige opgave van sterkte,
indeeling en bewapening der politie. Van het
centrale partijbureau wordt maandelijks de
„berichtendienst" uitgegeven in verschillende
onderdeelen, zooals bijv. „Informatie betref
fende de KPD", of „Informatie betreffende
het systeem der tegenstanders".
Volgens communistisch voorbeeld wordt
evenwel ook openlijke „ontbindings"-arbeid
verricht. O.m. is een te Berlijn verspreid, aan
de Berlijnsche Schutzpolizei gericht pamflet
gevonden, waarin om. staat: Geen gummi
knuppel mag een nationaal-socialist treffen,
geen. pistoolschot voor de met ons strijdende
S.A.". Dit vlugschrift is onderteekend: „De
nationaal-socialistische politiebeambten Ber
lijn".
Wat er genoteerd wordt.
Volgens een te Hannover gevonden aantee-
kening worden als voorbeelden van voorwer
pen, welke in den berichtendienst moeten wor
den vermeld, genoemd: pantsertreinen ter be
scherming van de spoorlijnen, spoorlijn-radio
installaties, telegraafleidingen, vlieghavens.
rivierovergangen, radiostations der posterijen,
alles met nauwkeurige bizonderheden. Aange
vuld en verduidelijkt wordt dit berichten-
schema door een te Goetingen gevonden bevel,
waarin als „werkgebied voor Ic-afdeelingen"
o.a. genoemd worden politieke partijen van
allerlei aard, strijdorganisaties, koerierdiensten,
mededeelingen betreffende de leiders en voor
aanstaande leden der andere partijen, bijeen
komsten der tegenstanders, telefoon- en tele-
graafcentrales, radiostations, politieke opvat
ting der bedienende personen, vlieghavens.
aantal machines, opvattingen van vliegers en
personeel, pogingen in contact te komen met
het personeel, bizondere aandacht voor de
posterijen, spoorwegbescherming e.d.
Ook aan de technische installatie van een om
vangrijk berichtennet is in den. laatsten tijd bi
zondere aandacht gewijd, en wel door middel
van alle denkbare communicatie-middelen, met
inbegrip van postduiven. Een zich over het
geheele tijk uitstrekkende relay-dienst is ge
constateerd. Ook betreffende de inrichting van
een eigen radiodienst met kortegolfzenders zijn
bizonderheden bekend.
Verdere voorbereidingen
De Inventariseering van veldkeukens schijnt
begin Maart 1932 in alle deelen van het Rijk een
bizondere rol te hebben gespeeld.
waargenomer, dat bij de SA op een zoo snel
mogelijke uniformeering word, aangedrongen,
hoewel het bestaande Rijks-uniformverbod een
dergelijken maatregel eigenlijk onbegrijpelijk
zou moeten maken.
Ook met de voorbereiding van massakwartie
ren heeft qjen zich bezig gehouden.
Al deze voorbereidingen, welke met bizonderen
nadruk juist eenige weken vóór de Rijkspresi
dentsverkiezingen werden bevolen, verkrijgen
haar bizondere en verhoogde beteekenis, indien
men ze beschouwt in verband met de te Göttin-
gen gevonden instructie en indien men verder
de in dit decreet nader omschreven beteekenis
der 3 alarm-perioden nagaat. Alarmbevel A:
direct verhoogde aandacht, alles binnenblijven,
bevelen afwachten; alarmbevel B: direct sa
mentrekken der troepen; alarmbevel C: direct
mobiel maken, volledige bepakking, lijftocht
voor minstens drie dagen.
Voor den „dienst op de verkiezingsdagen"
moesten de stormtroepen voor 13 Maart met
lijftocht voor twee dagen, met bepakking enz.
zijn uitgerust. Het den 12 Maart in het district
Einbeck waargenomen en in beslaggenomen
transport wapenen en het aantreffen van een
zwaar machinegeweer, zoomede infanteriegewe-
ren met munitie bij den districtsleider der
N.S.D.A.P. te Salzwedel op 13 Maart, evenals
het bijna dagelijks aantreffen van handvuur
wapenen bij de nationaal-socialisten verkrijgt in
verband met de gedane onthullingen zeer be
langrijke beteekenis. Ook zijn te Berlijn sche
ma's gevonden betreffende den opslag van
spoorljjn-beschermingsmateriaal op het empla
cement te Potsdam welke mededeeling werd
aangevuld met een beschrijving van mogelijk
heden op welke wijze men deze wapenen in han
den zou kunnen krijgen.
De nationaal-socialisten hadden overigens
blijkbaar vérgaande voorbereidingen getroffen
voor het geval zij aan het bewind zouden ko
men. In dit verband is bijzonder belangrijk een
tot in de kleinste bijzonderheden uitgewerkt plan
betreffende de algemeene mobilisatie van vitale
technische bedrijven der stad Wiesbaden; zelfs
de te verwijderen beambten en ambtenaren en
de nieuwe leider waren reeds met name ge
noemd. Van belang is ook de eventueel voorge
nomen voor gebruik ongeschikt making van
zekere waterleidingen door uitschakeling of door
toevoer van aniline ten einde stakende arbei
ders te verontrusten.
Minister Severing over het rapport
BERLIJN, 5 April (VD.). Minister Severing
heeft hedenavond het rapport van het Prui
sische ministerie van Binnenlandsche Zaken
nopens het bij de N.S.D.A.P. in beslag genomen
materiaal toegelicht.
De minister noemde de in het rapport ver
melde documenten slechts „staaltjes", aange
zien het geheele materiaal eenige boekdeelen
uitmaakt. Met nadruk verwierp Severing de op
vatting dat de samentrekaing der S.A.-mannen
op den verkiezingsdag een voorzorgsmaatregel
is geweest ter voorkoming van botsingen met
andersdenkenden.
Ook bij vorige gelegenheden heeft de Minis
ter kennis gekregen van voorgenomen Putsch
pogingen, zooals den 9 Augustus, den dag van
het Pruisische Volksentscheid, den dag van den
nationaal socialistischen opmarsch in Brunswijk
enz. De Pruisische regeering heeft zich bij deze
gelegenheden steeds sterk genoeg gevoeld om
aan iedere poging de openbare orde te versto
ren het hoofd te kunnen bieden. Da minister
besloot met te zeggen dat het met het gemoede
lijke bestaan der stormafdeelingen en bescher
mingspatrouilles voorbij is. In deze opvatting
staat de Pruisische regeering niet alleen, doch
wordt zij gesteund door de regeeringen van
Beyeren, Wurtemberg, Saksen, Baden en Hes
sen en nog eenige andere
Aanwezigheid van vertegen
woordiger en behandeling
met open deuren
verlangd
WARSCHAU, 5 April (Reuter) In ver
band met het proces te Moskou heeft de
Poolsche gezant aan Litwinof twee verlan
gens kenbaar gemaakt, ten eerste dat een
vertegenwoordiger der Poolsche legatie bij
het proces aanwezig zou zijn en ten tweede,
dat de behandeling met open deuren zou
worden voortgezet.
Politieke achtergrond
Bij de voorlezing der acte van beschuldi
ging in het proces tegen Stern en Wassiljef,
die, zooals men weet, verdacht worden van
moordaanslag op den Duitschen gezant-
schapsraad von Twardowski, werden n.l. alle
passages overgeslagen, die met de buiten
landsche betrekkingen verband hielden.
Dit deel der zaak zal met gesloten deuren
behandeld worden.
Het proces, dat een belangrijken inter
nationalen achtergrond heeft, is gisteren
te Moskou voor het krijgscollege van het
Opperste Gerechtshof der Sovjet-Unie be
gonnen. In de acte van beschuldiging heet
het, dat de beklaagden een aanslag op het
oog hadden tegen den Duitschen ambas
sadeur von Dirksen zelf, waarbij echter
genoemde gezantschapsraad werd gewond.
De politieke beteekenis van het proces
ligt evenwel in het feit, dat de hoofddader
Stern ervan beschuldigd wordt te hebben
gehandeld in overleg met een groep Pool
sche onderdanen, die op deze wijze bij den
aanslag betrokken zouden zijn. Dit ver
klaart de officieele Poolsche belangstelling
voor het proces. Van Poolsche zijde wordt
elke verantwoordelijkheid voor Stern's daad
afgewezen. Polen wil niet toestaan, dat
thans achter de gesloten deuren van de
Sovjet-rechtszaal vrij spel wordt gelaten
aan intriges, die den naam van Polen en de
goede nabuurschap eenerzij ds met Duitsch
land en anderzijds met het Sovjet-Rijk,
zouden kunnen benadeelen.
Een openbare behandeling, ook van de
politieke zijde der zaak, zal de beste waar
borg zijn tegen heimelijke tendentieuze
knoeierijen.
Stern, die bekend heeft den aanslag te
hebben gepleegd, heeft tijdens het verhoor
van gisteren en heden een aantal van zijn
vroegere verklaringen herroepen. Zoo zou de
buitenlandsche vertegenwoordiger, die het
slachtoffer moest worden, zonder vast plan
zijn gekozen. Het zou toeval zijn, dat een
der leden van de Duitsche ambassade het
mikpunt werd. Zelfs ging Stern zoover te
beweren, dat slechts bij toeval de schoten
raak waren geweest.
De zaak was voorbereid
Het verdere verhoor maakte het hem
echter onmogelijk te loochenen, dat de
idéé van een aanslag op den Duitschen ge
zant reeds in December j hem was gerijpt.
Hij had den geheelen tijd het gezantschap
bespied en op deze wijze klaarblijkelijk den
aanslag voorbereid.
Stern bestrijdt dat hij politieke gesprek
ken met verdachte Wassiljef heeft gehad;
uit de verklaringen van Wassiljef zou
echter blijken, dat dergelijke besprekingen
wel zijn gehouden.
In het verdere verloop van het verhoor
waren de verklaringen van Stern herhaal
delijk in strijd met die der getuigen, o.w.
de chauffeur van Twardowski en de arbei
der Scharr, die Stern vastgreep. Op grond
van het rapport van Twardowski werd
vastgesteld, dat Stern de revolver op het
oogenblik van zijn aanhouding nog in de
hand had en het wapen pas wegwierp, toen
hij er zich van had overtuigd, dat het ma
gazijn leeg was.
(WEENEN, 5 April. W. T. B.) Te Weenen
is in den ouderdom van 62 jaar overleden
graaf Czemin.
Ottowar graaf Czemin von und zu Chun-
denitz werd 26 September 1872 in Dimoweer
(Bohemen) geboren en stamt uit een oude
adellijke Boheemsche familie. Hij studeerde
rechtswetenschap in Praag en werd diplomaat.
In 1903 kwam hij in den Boheemschen Land
dag en werkte nauw samen met den later in
Serajewo vermoorden Aartshertog-Troonop
volger Frans Ferdinand. Door diens invloed
kwam hij in 1912 in het Heerenhuis en onder
denzelfden invloed werd hij het jaar daarop
gezant in Boekarest. Daar bleef hij tot het
tijdstip, dat Roemenië den oorlog aan de Cen
trale mogendheden verklaarde, dus tot einde
Augustus 1916. Hij werd in het Hongaarsche
parlement herhaaldelijk heftig aangevallen we
gens zijn ambtsvoering in Boekarest. Als ant
woord gaf het Weensche Ministerie van Bui
tenlandsche Zaken een Roodboek uit, waarin
Czemin glansrijk werd gerehabiliteerd.
Na den dood van Keizer Frans Jozef werd
het Oostenrijksche ministerie omgevormd in
den zin van beroeping der vertrouwde volge
lingen van wijlen Frans Ferdinand. De jonge
Keizer Karei wenschte namelijk dezelfde po
litiek te volgen als zijn vermoorde oom had
willen doen. Graaf Clam-Martinitz werd mi
nister-president en Czemin minister van Bui
tenlandsche Zaken in plaats van graaf
Burian. Dit was op 23 December 1916. Ge
steund door de geweldige wapensuccessen der
Centrale mogendheden tot dan toe, kon hij,
met den Duitschen minister van Buitenland
sche Zaken, von Wühlmann, op 3 Maart 1918
den vrede van Brest-Litowsk sluiten met
Sovjet-Rusland en op 14 Aprü 1918 in Boeka
rest dien met Roemenië.
Czemin begreep echter reeds lang, dat al
die wapensuccessen niets konden veranderen
aan de uiteindelijke nederlaag der Centralen.
Vooral Oostenrijk-Hongarije was ten doode
toe uitgeput. Sedert Augustus 1917 en het
duurde tot in Februari 1918 voerde hij on
derhandelingen met Frankrijk en Zwitserland.
Zij werden afgebroken door het Ludendorffsche
voorjaars-offensief van 1918, waaraan ook
Oostenrijksche divisies deelnamen. Clemenceau
publiceerde toen den brief van Keizer Karei
aan Prins Sixtus van Bourbon, waarin deze
mededeeling deed van de gevoerde onderhan
delingen en den vrede voorstelde. Tegenover
Duitschland was Czemin toen onmogelijk ge
worden. Keizer Karei moest zijn minister
aan den bondgenoot opofferen.
Beroemd is de verhouding tusschen Czer-
nin en Eerzberger. In 1917 had op ge
heimzinnige maar correcte wijze Erz-
berger het uiterst pessimistisch memorandum
van Czemin over den toestand van Oostenrijk
in handen gekregen. Erzberger heeft met dit
memorandum getracht de Duitsche autoriteiten
en partijleiders te overtuigen van de nood
zakelijkheid, om vrede te sluiten. De beroem
de vredesrevoluite was een direct gevolg van
dit memorandum. Czemin en Erzberger werk
ten ook samen met Paus Benedictus XV, om
diens vredespogingen te doen slagen, welke
vredespogingen door den onnoozelen kanselier
der 100 dagen, Michaëlis, werden gesaboteerd.
Na den wereldoorlog was Czemin lid van den
Oostenrijkschen Nationalen Raad en schreef
een gedenkschriftenboek „lm Weltkriege".
HELSINGFORS, 5 April (Reuter.) In Fin
land mogen vandaag voor het eerst weer al
coholhoudende dranken geschonken worden.
In de restaurants van Helsingfors zijn reeds
sedert geruimen tijd alle tafels voor vanavond
gereserveerd.
Echter is het nog twijfelachtig, of inderdaad
vandaag met den verkoop begonnen wordt,
daar de Finsche caféhouders de eischen der
likeurmaatschappij, die het monopolie heeft,
niet willen nakomen.
Zij zijn nX van meening, dat hun bij deze
eischen te weinig voordeel overschiet om tot
den verkoop van alcoholhoudende dranken over
te kunnen gaan.