Geschokt
vertrouwen
WAT DE STATISTIEK ONS LEERT
Prikkeldraad
Pater Hendricks S.J.
OOK ROTTERDAM
Loonsverlaging
gemeentepersoneel
De volkstelling in 1930
DINSDAG 12 APRIL
Huldiging te Rotterdam
Wij tellen nog 50.213 meer
vrouwen dan mannen
in Nederland
Mei-leuzen
Te laat berouw
Niets aan te doen!
CONTINGENTEERING VAN
SCHOEISEL ENZ.
De Minister over de bezwaren
der Kamer
DE MACHT VAN HET KLEINE
Vóór Nederlandsch Fabrikaat
HAMLET TE HILVERSUM
Nieuwe decors
Katholieke Handels- en
Kantoorbedienden
WERKVERSCHAFFING
Aan 970 werkloozen
DE TWENTSCHE BANK N.V.
HET PACHTVRAAGSTUK
Adres aan de Tweede Kamer
UIT HET VEENBEDRIJF
GEORGANISEERD OVERLEG
Departementsambtenaren
DE BEVOLKING NEEMT
STEEDS SNELLER TOE
HET CARTONCONFLICT
Bemiddelingvoorstellen onjuist?
TEGEN VERHOOGING
Vermakelijkheidsbelasting
te Leiden
NIEUWE TWEEDE
KAMERLEDEN
GOEDERENTARIEVEN
SPOORWEGEN
De Commissie-De Vries gereed
GLAS- EN KRISTALWERK
Voorloopig geen contingenteering
LOONSVERLAGING
Bij A.T.O. en Van Gend Loos
ONDERNEMINGSRADEN
IN HET BUITENLAND
Rapport der S.D.A.P.
DE WITTE PATERS VAN
KARDINAAL LAVIGERIE
Veertig jaren te Boxtel
Retraiten
Sinds enkele maanden is het bekend:
de val van het Engelsche pond betee-
Kent een millioenen-schadepost óók voor de
Nederlandsche Bank, dus óók voor 's Rijks
schatkist, óók voor den Nederlandschen be
lastingbetaler.
In goed vertrouwen had de directie der
Nederlandsche Bank een deel van haar be-
Z1t belegd in Engelsche ponden-wissels.
Veiliger kon het al niet, zoo meende
jhen, en de belegging van bezit in bui
tenlandsche wissels schijnt over het alge
meen geen kwaad zaakje te zijn; naar de
Minister van finantiën in zijn memorie
antwoord op het voorloopig verslag
der Tweede Kamer nopens het wetsont
werp tot dekking van het ponden-verlies
der Nederlandsche Bank immers mededeelt,
ls er gedurende de eerste twaalf jaren
^an het loopend octrooi (19191920 t. m.
19301931) uit buitenlandsche beleggingen
totaal een winst geslagen van rond
I 86.690.000, zoodat er, ook na aftrek van
det thans geleden verlies, nog een netto-
öate van ruim f 56.000.000 overschiet.
De Nederlandsche Bank heeft ten slotte
dus nog lang niet slecht geboerd.
Aanvankelijk is men geneigd, zich af te
*ragen, of de Nederlandsche Bank zich aan
dergelijke speculatie eigenlijk wel wagen
•dag, want zoo zou men zeggen 't is
dezen keer nog heel goed, nog heel gun
stig zelfs afgeloopen, maar de gevolgen van
zulke gokkerij kunnen ook funest zijn.
Toegegeven moet echter wórden, dat de
Nederlandsche Bank met haar geld toch
®rgens blijven moet en dat een zóó veilige
belegging als in ponden vóór de depre
ciatie eigenlijk geen speculatie heeten
biag.
Al kunnen de gevolgen van een zóó so-
Ued gewaande belegging blijkens de
Engste gebeurtenissen ook precies een
der zijn en even bedroevend als die van
°e ordinairste speculatie.
Want, hoe men de zaak ook wendt of
Keert, de Nederlandsche Bank zal een mil-
d°enen-verlies moeten nemen en wij, arme
belastingbetalers, zullen moeten meehelpen,
Jet daardoor in de schatkist ontstane tfe-
Kort aan te zuiveren.
Dat is natuurlijk niet heel pleizierig.
Maar dat is zelfs als wij onze malaise
lh
aanmerking nemen lang het ergste
liet.
f. Het ergste is, dat ons vertrouwen in een
JUiancieele instelling als de Bank of Eng
land en in de financieringspolitiek der En»
selsche regeering door de jongste gebeur-
teöissen ernstig geschokt is.
Men zal zich herinneren, dat de directie
der Nederlandsche Bank in de eerste da
gen na den val van net pond op 27
September 1931 de geruststellende ver
garing publiceerde, dat tengevolge van
d'en val voor de Nederlandsche Bank geen
brlies te duchten zou zijn, terwijl op 29
November de treurige waarheid bekend
|eöiaakt moest worden, dat de Nederland
se Bank en de Bank of England een ge
tuigen van de ponden-daling te dragen zou
KrJjgen.
Dit de Memorie van Antwoord vernemen
hoe die twee elkander tegensprekende
Publicaties ontstaan zijn.
.Toen in het najaar van 1931 de finan-
Jieele positie van Engeland onzeker scheen
•fc worden heeft er tusschen de Nederland
sche Bank of England een gedachtenwis-
uachteiywisseling plaats gehad:
«J» schriftelijke of mondelinge verklaring,
at de Nederlandsche Bank geen verlies op
baar pondenbezit zou lijden, is daarbij door de
ahk of England niet gegeven. Wel hebben de
Ueeren Vissering en Tetrode in het, terstond na
et onderhoud op schrift gestelde overzicht der
gspreking geconstateerd, dat de leiding der
vauk of England de meest geruststellende
crkiaringen had afgegeven over den vasten
1 der Engelsche Regeering en de Bank
England om den gouden standaard
j, handhaven en over de bereidwilligheid der
ahk om haren goudvoorraad ten volle voor
'1 doel aan te wenden. Deze verklaringen, ge-
Paard aan het feit dat de Bank of England,
1 verloor zij belangrijke bedragen goud, toch
°g een aanzienlijken goudvoorraad, die op 21
cptember 1931 nog ruim 130 millioen be-
,j.0eg> te harer beschikking had, hebben de
Uectie van de Nederlandsche Bank er toe ge-
'd, aan haar streven naar internationale sa-
enwerking vast te houden en zich niet van
aar pondenbezit te ontdoen. Het is uit den
0f J"d der zaak gemakkelijk achteraf critiek te
'enen, en het zou voor de bankleiding ge-
s bhkelijker en eenvoudiger geweest zijn plot
te den hand met de Bank of England door
snijden, doch dan stelle men daarnaast de
aa8, welke de critiek op de gevoerde gestie
v Dok te Rotterdam hebben de bekeerlingen
ah Pater Henurichs S.J. hun geestelijken
jij der bij gelegenheid van zijn gouden klooster-
Ubiieum en ter viering van zijn 70sten ver-
Jaardag gehuldigd.
In de kapel van het Allerheiligst Sacrament
aU de Eendrachtsstraat droeg Pater Hendrichs
morgens te half negen het H. Misoffer op
jUstoor H. Drenth van de parochie van den
Willibrordus aan den Breukelsdijk hi:ld
jj rbij de feestpredikatie. Aan de algemeene
k' Communie werd door meer dan honderd
leerlingen met hun verwanten deelgenomen
.Des middags was er van twee tot vier uur
j b openbare receptie aan de pastorie der Paters
V fh'feten aan de Van Vollenhovenstraat. Zeer
'en kwamen hier den beminden pater geluk-
enschen en hem nog eens danken voor den
jSenrijken arbeid, waarvan ook zij de vruchten
Uden mogen plukken. Niet alleen echter be-
i erlingen, ook zeer vele katholieken van Rot-
verschenen daar en teekenden de feli-
J>aie_reSisters. Namens het Comité heeft
j^stoor Bonnike S.J. pater Hendrichs toegespro-
en hem er op gewezen, dat hij door zijn
cuden Keten der Waarheid ook een gouden
'en van vriendschap had weten te leggen
s tUige de vele vrienden, die thans waren ver-
tgCnen om hun geestelijken vader en vriend
kunnen begroeten.
lh de groote zaal van het Gebouw der St
sephs Gezellen-Vereeniging vond des avonds
b feestavond plaats met medewerking van
e t R.K. Rotterdamsch Tooneelensemble-strijkje
van het gezelschap Klein Tooneel, onder lei-
?8 van den heer Leon van der Hulst.
voorzitter van het feestcomité, de heer
W Dolk, heeft dezen avond geopend en pater
0. bdrichs namens het Comité een cadeau
der couvert aangeboden. De huldigingsrede
gehouden door den heer W. C. A. van
lek, die eere-voorzitter van het feestcomité
geweest.
Ongetwijfeld heeft ook de Rotterdamsche
Va ln8 een onafscheidelijk onderdeel gevormd
ter de onverge elijke hulde, den grijzen pries-
bereid. Daarvan getuigde pater Hendrichs
fcVrnH? hartelljk woord van dank, dat hij dezen
"d heeft gesproken.
had kunnen zijn, wanneer wat goede be
oordeelaars tot vrijwel het laatste oogenblik
waarschijnlijk geacht hebben Engeland er
in geslaagd ware den gouden standaard t»
handhaven."
Inderdaad! Met deze redeneering moet
men wel vrede hebben.
Door bedoelde gedachtenwisseling gerust
gesteld, publiceerde de Nederlandsche Bank
haar verklaring van 27 September.
Echter zoo vervolgt de Memorie van
Antwoord
„Sedert dien is gebleken, dat de Bank of
England zich op het standpunt plaatst, dat het
loslaten van den gouden standaard een maat
regel is, die voor de uitsluitende verantwoor
ding komt van de Engelsche regeering en
voorts dat tegenover den zooeve® bedoelden
goudvoorraad van ruim 130 millioen pond ge
steld moeten worden de leeningen die door de
Engelsche Regeering en de Bank of England
ter ondersteuning van het pond werden op
genomen. Nadat een en ander door mondelinge
en onberispelijke gedachtenwisseling was ko
men vast te staan, heeft de directie van de
Nederlandsche Bank haar communiqué van 29
November 1931 openbaar gemaakt."
Zoo werd dus, blijkbaar zonder eenige
gegeneerdheid, de indruk te niet gedaan,
welke de Nederlandsche deputatie in Lon
den was bijgebracht.
De Bank of England stelde zich niet
langer verantwoordelijk, maar verschool
zich achter de regeering, die nu alléén ver
antwoordelijk heette voor het loslaten van
den gouden standaard.
Was de directie van de Bank of England
dan vóór 27 September ook niet verplicht
geweest, de restrictie te maken, dat zij
in geval de regeering den gouden standaard
zou wenschen los te laten haar toezeg
ging niet gestand zou kunnen doen?
En had genoemde directie toen mogen
verzwijgen, dat tegenover den goudvoor
raad van ruim 130 millioen pond de lee
ningen stonden, welke toen alreeds ter on
dersteuning van het pond waren opgeno
men?
Zie, dat is het ergste van alles.
Over het pondenverlies zullen wij hoe
onaangenaam 't ook zijn moge nog wel
héén komen,
Maar dat een sterk vertrouwen zoo he
vig geschokt werd, dat is zoo gauw niet
weer te herstellen.
Dat is het ergste in de huidige groote
vertrouwenskrisis, waaronder de wereld
toch al zoo erbarmelijk lijdt.
Woensdag a.s. zal in het Georganiseerd Over
leg een tweede loonsverlaging voor het ge
meentepersoneel aan de orde komen. Het schijnt,
dat deze tweede verlaging wederom 3 pCt. van
het loonbedrag zal uitmaken en niet zal be
staan in het teniet doen van de motie-Luhrs
(3 pCt. pensioenpremie).
Behalve loonkorting staan nog verschillende
andere bezuinigingsmaatregelen op de agenda
zooals het op wachtgeld stellen van personeel
boven een bepaalden leeftijd en de verkorting
van den werktijd.
Verschenen is de Memorie van Antwoord
aan de Tweede Kamer in zake de wetsont
werpen tot regeling van den invoer van schoeisel,
van tricotgoederen, van wollen en halfwollen
stoffen en van bovenkleeding.
Hieraan wordt het volgende ontleend:
De minister is het niet eens met die leden,
welke van meening waren, dat deze contin.
genrteeringstoesluiten niet overeenstemmen
met de bedoeling van de crisis.invoerwet. In
derdaad wenscht de regeering door middel van
deze wet op te treden tegen abnormalen
invoer, doch bij de behandeling dezer wet
in de Staten.Generaal is tevens gewe
zen op de mogelijkheid, dat invoer, die on
der andere omstandigheden normaal zou kun.
nen worden genoemd, onder de huidige buiten
gewone omstandigheden als „overmatig" zou
moeten worden aangemerkt. Contingenteering
op een lager percentage dan 100 behoeft dus
geenszins in strijd met de bedoeling der wet
te zijn.
De minister is zich bewust van de groote
moeilijkheden, welke in het bijzonder de con
tingenteering van bewerkte stoffen medebrengt.
Hij is echter van meening, dat een behoorlijke
indeeling van een bepaalde groep, welke men
wil contingenteeren, niet ondoenlijk is.
Dat aan de bevoegdheid, welke de Crisis-
invoerwet geeft, een veelzins te laken gebruik
wordt gemaakt, zooals door eenige leden wordt
beweerd, kan de minister niet inzien.
De opvatting' van verscheidene leden, dat bij
contingenteering naar de waarde te groote
invoeren zouden kunnen plaats vinden ten ge.
volge van de sedert 1930 opgetreden waarde
daling, meent de minister te moeten weerspre
ken. Bij de vaststelling der waardecontingenten
is steeds het contingent naar de hoeveelheid
berekend en met inachtneming' van een coëf-
ficent voor de waardedaling in een contingent
naar de waarde omgezet.
Aan de instelling van een commissie voor de
onderscheidene branches welke ten aanzien
van de uitwerking der verschillende contingen.
teeringsmaatregelen het bureau ter zijde kun.
nen staan, doet zich vooralsnog geen ernstige
behoefte gevoelen. De minister is echter bereid
deze suggestie nader te overwegen, zoodra zulks
wenschelijk mocht blijken. De vraag of in het
algemeen de goederen, welke ten behoeve van
het veredelingsverkeer worden ingevoerd, ook
aan contingenteering' moeten wouden onder,
worpen, wordt ontkennend beantwoord.
Ten aanzien van het schoeisel weerspreekt
de minister .de meening als zouden de voor
loopig vastgestelde percentages te laag zijn be
rekend en een inconsequentie in zich sluiten.
Rekening moet worden gehouden: lo. met een
te verwachten belangrijk consumptieverlies op
grond van verminderde koopkracht en voorts
met een exorbitante voorraadvorming' waarvan
de invloed zich nog lang op de markt zal doen
gevoelen.
Wat de tricotgoederen, wollen en halfwollen
stoffen en bovenkleeding betreft, loopt de con-
tingenteeringstermijn met het einde van deze
maand af. Tegen 15 dezer wordt nader advies
ingewacht, waarna de minister zich zal bera.
den of verlenging van de drie ter zake be
staande Koninklijke Besluiten noodig is.
In afwijking van hetgeen door enkele leden
wordt betoogd, is de minister van meening
dat gebreide goederen hier te lande in voldoen
de mate gefabriceerd worden om in de behoefte
te kunnen voorzien.
Voor een aantal goederen, waarop verschei
dene leden de aandacht vestigden, zooals och.
tendjaponnen, confectie van zijden stoffen
enz., is in overweging genomen, deze bij een
eventueele verlenging van de contingenteering
hiervan uit te sluiten,
Nederland telt ruim 7 millioen inwoners.
Wanneer wij dus aannemen, dat Nederland
1 y2 millioen gezinnen telt, zullen wij wel niet
ver van de waarheid af zijn.
Stelt, dat in elk gezin eiken dag door één der
gezinsleden, wie dit is komt er niet op aan,
een artikel wordt gekocht van buitenlandsch
fabrikaat in plaats van dat een even goed
voortbrengsel van de nationale industrie zou
zijn gekocht en dat hiervoor was betaald het
luttele bedrag van 0.40. Laten wij verder aan
nemen, dat de waarde van dit artikel toen het
de fabriek verliet, ƒ0.20 bedroeg, dan wordt
daardoor door elk gezin per jaar aan de Neder
landsche industrie onnoodig onttrokken een
bedrag van 365 x ƒ0.20 ƒ73, en dus in het
geheel door alle Nederlandsche gezinnen te
zamen voor een bedrag van 1% millioen x
73 109K millioen.
Laten wij verder eens aannemen, dat het
gemiddeld jaarlijksch inkomen van een gezin
2500 bedraagt, dan zouden, wanneer in plaats
van het buitenlandsche artikel een voortbreng
sel van de Nederlandsche nijverheid was ge
kocht, een jaar lang 43.800 gezinnen zelfstandig
in hun bestaan hebben kunnen voorzien.
Nu kan men de opmerking maken, dat -dit
maar een theoretische beschouwing en een zeer
eenvoudig rekensommetje is, maar in ieder ge
val blijkt uit dit eenvoudige voorbeeld wel de
groote waarheid van het spreekwoord: „Vele
kleintjes maken één groote".
Niet genoeg kan dan ook gewezen worden
op het groote nationale belang, dat er in is ge
legen waar en wanneer mogelijk aan de voort
brengselen onzer eigen nationale nijverheid de
voorkeur te geven.
Het is een verblijdend verschijnsel, dat deze
leuze hoe langer hoe meer veld wint en het
is te verwachten, dat de 150 Nederlandsche
industrieele openlucht-filmvoorstellingen, die
gedurende zes achtereenvolgende maanden
door de Vereeniging „Nederlandsch Fabrikaat"
in steeds afwisselende plaatsen zullen worden
gehouden, krachtig er toe zullen bijdragen dat
de leuze „Koopt toch uit den vreemde niet wat
het eigen land u biedt", hoe langer hoe meer
ingang bij onze landgenooten zal vinden.
Zéoals reeds is medegedeeld heeft het be
stuur van de Vereeniging „Nederlandsch Fa
brikaat" voor het organiseeren van deze open
lucht filmvoorstellingen een speciaal hiervoor
ingerichte auto aangeschaft en zal deze rond
reis door Nederland op 18 April a.s. aanvangen
te beginnen met de provincie Friesland.
Ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum
van den tooneelkunstenaar Eduard Verkade,
geeft het gezelschap Verkade op den 14en
April a.s. een buitengewone voorstelling van
Hamlet in het Casino te Hilversum.
Voor deze voorstelling worden geheel nieuwe
costumes en decors vervaardigd, naar ontwer
pen van Rie Cramer.
In de te Utrecht gehouden vergadering van
den R.K. Bond van Handels-, Kantoor- en
Winkelbedienden werd tot hoofdbestuurder en
derde gesalarieerde gekozen de heer A. de
Graaff uit Den Haag, die reeds was belast met
het beheer der werkloozenkas.
In verband met den voortgang der werk
zaamheden, waaronder ook de verbetering der
Iidden-Regge kan worden genoemd, zullen in
het pas aangevangen werkseizoen, voor zoover
thans bekend is, 360 grootestads-werkloozen en
610 werkloozen uit Twente, dus in totaal 970
personen, bij deze waterschapswerken worden
geplaatst. De grootestads-werkloozen zullen wor
den gehuisvest in de kampen te Nijverdal, Har
brink (gemeente Tubbergen), Enter en Zuna
(gemeente Wierden). Een deel der bedoelde
werkloozen is reeds bij deze werken geplaatst.
Naar wij vernemen zal aan de op 7 Mei a.s.
te Enschede te houden algemeene vergadering
van aandeelhouders van „De Twentsche Bank"
N.V. worden voorgesteld over het jaar 1931 een
dividend van 4 pCt. uit te keeren, met inbe
grip van het reeds uitbetaalde interim-dividend
van 2 pCt.
Het hoofdbestuur van den Bond van Land-
pachters iri Nederland, heeft zich met een
adres gewend tot de leden van de Tweede
Kamer, waarin met klem wordt verzocht het
wetsvoorstel van den heer Ebels c-s., houdende
bijzondere maatregelen ten aanzien van loopende
pachtovereenkomsten, ongewijzigd aan te nemen.
Dit voorstel is volgens den adressant de laat
ste en eenige kans tot redding voor tienduizen
den pachters, die zonder een wettelijk recht
op reductie, gebaseerd op de zware crisis, die
de landbouw doormaakt, ten onder zullen moe
ten gaan. Alleen een regeling als in dit voorstel
vervat, kan de pachtersstand helpen, daar de
vrijwillige reductie, door verpachters gegeven,
in bijna alle gevallen beslist onvoldoende is.
Bij het adres is een uitvoerige memorie van
toelichting gevoegd.
De Hoofdbesturen van de Chr. en R. K.
Landarbeidersbonden hebben aan het bestuur
van den Vervenersbond voor Dedemsvaart en
omgeving, omvattende de veenderijen te Nieuwe
Krim, Dalerveld en Dalerpeel en de Hoogeveen-
sche Venen, medegedeeld, dat het aanbod van
de verveners, inhoudende een loonsverlaging
van 7%, met uitzondering van het maken en
droogmaken van korte turf, het bakbaggeren
en het uurloon, welke loonen blijven gelijk aan
het tarief voor 1931, is aanvaard. De
werkzaamheden zijn heden hervat. Dit is het
eerste Veengebied, waar overeenstemming is
bereikt.
De bijzondere commissie voor georganiseerd
overleg voor de ambtenaren, werkzaam bij de
departementen van algemeen bestuur en met
dezen gelijk te stellen ambtenaren, heeft in
haar onlangs gehouden vergadering besloten,
zich nog met betrekking tot een enkel punt, dat
Thans heeft het Centraal Bureau voor de
Statistiek, in een kiein boekje, de gedetailleerde
resultaten gepubliceerd van de op 31 December
1930 gehouden volkstelling. De .Avondpost" ont
leent er een en ander aan.
De totale bevolking van ons land bleek te zijn
7.935 565, of bijna 8 millioen, en daarvan waren
3.942.676 mannen en 3 992.889 vrouwen. Zoodat
er in ons land op genoemden datum 50.213 meer
vrouwen dan mannen waren. Inmiddels heeft
nadien onze bevolking de 8 millioen overschre
den: op 1 October jj. was het cijfer iets er
boven.
Ziehier den loop der bevolkingscijfers gedu
rende de laatste eeuw:
Mannen Vrouwen Totaal
1830 1.278.046 1.335.441 2.613.487
1840 1.401 004 1.459.555 2.860.559
1849 1.498.811 1.558.068 3.056.879
1859 1.629.035 1.680.093 3.309.126
1869 1.764.118 1.815.411 3.579.529
1379 1.983 164 2.029.529 4.012.693
1889 2.228.487 2.282.928 4.511.415
1899 2.520..602 2.583.535 5.104.137
1909 2.899.125 2.959.050 5.858.175
1920 3.410.262 3.455.052 6.865.314
1930 3.942.676 3.992.889 7.935.565
In een volgend staatje wordt ons getoond:
le. de percentsgewijze groei der bevolking en 2e.
de verhouding van het aantal mannen en vrou
wen. Aldus:
Toeneming Aantal vrou-
der bevolking wen op
per jaar 1000
in mannen
1830 1-045
1840 0.91 1.045
1849 0.67 1.040
1859 0.79 1.031
1869 0.80 1.029
1879 1.14 1.023
1889 1.18 1.024
1899 1.24 1.025
1909 1.39 1.021
1920 1.45 1.013
1930 1.46 1.013
Uit deze cijfers valt tweeërlei te constateeren.
Aan den eenen kant: dat de bevolking steeds
sneller toeneemt Anderzijds: dat het vrouwen
overschot geregeld kleiner wordt. Wat het eer
ste punt betreft kan er voorts op gewezen wor
den dat er in den groei van het bevolkings
cijfer een zekere regelmaat zit. En inzake het
tweede punt wordt opgemerkt, dat het kleiner
worden van het vrouwen-overschot wel een ge
volg zal zijn van het feit dat de sterfte, die
vroeger onder de mannen beduidend grooter
was, meer en meer gelijk wordt.
In de laatste 10 jaar is de bevolking met
1.070.251 zielen toegenomen, en wel doordat le
er 1.057.891 meer geboorte- dan sterfgevallen
waren en 2e zich 12.360 personen meer in ons
land vestigden dan er uit vertrokken.
Wanneer men vervolgens in het boekje raad
pleegt de cijfers van de gemiddelde jaarlijksche
toeneming der bevolking, sinds 1920 ziet men,
dat de katholieke provincies bovenaan staan.
Immers, die gemiddelde jaarlijksche toeneming
bedroeg, in percenten, in:
Limburg 2.26
Noord-Brabant 2.04
Utrecht 1-74
Overijsel 1-73
Zuid-Holland 1-55
Noord-Holland 1.52
Gelderland 1-29
Groningen 0.71
Drente 0.59
Friesland 0.43
Zeeland 0.10
Limburg en Brabant staan dus bovenaan en
komen een heel eind boven het algemeene ge
middelde van het Rijk (1.46) uit.
De groep der gemeenten met meer dan
100.000 inwoners, die in 1920 nog 4 bedroeg,
(Amsterdam, Rotterdam, 's-Gravenhage,
Utrecht) is met 2 toegenomen (Haarlem en
Groningen) en bedraagt dus 6. Eindhoven
kwam er (met 94.948 inwoners) heel dicht bij.
Vermoedelijk echter zal de crisis, met name
de ontslagen op de Philipsfabrieken, het cijfer
wel hebben doen dalen.
Er zijn thans in ons vaderland 1078 gemeen
ten, als volgt verdeeld:
Boven 100.000 inwoners 6
Van 50.000 tot 100.000 inwoners 12
Van 20.000 tot 50.000 inwoners 28
Van 10.000 tot 20.000 inwoners 86
Van 5.000 tot 10.000 inwoners 172
Van 2.000 tot 5.000 inwoners 375
Van 1.000 tot 2.000 inwoners 231
Van 500 tot 1-000 inwoners 140
Minder dan 500 inwoners 28
Sinds 1899 is het aantal gemeenten (door an
nexatie) met 43 verminderd.
Wanneer wij vervolgens de 11 provinciën,
waarover deze 1078 gemeenten verdeeld zijn,
rangschikken naar het bevolkingscijfer, krijgen
wij dit resultaat:
Mannen Vrouwen Totaal
Zuid-Holland 957.413 1.000.165 1.957.573
Noord-Holland 737.129 772.458 1.509.587
Noord-Brabant 462.367 446.019 898.386
Gelderland 417.397 411.896 829.293
Limburg ..7.281.192 269.648 550.340
Overijsel 263.602 257.186 520.788
Utrecht 199.548 207.412 406.960
Friesland 200.079 199.580 399.659
Groningen 195.240 197.196 392.436
Zeeland 123.914 123.692 247.606
Drente 114.795 107.637 322.432
Amsterdam alléén heeft meer inwoners dan
7 van onze provincies; Rotterdam eveneens;
's-Gravenhage alléén heeft meer inwoners dan
5 van onze provincies.
En:
laat ons besluiten met de baby's. De kleinste
drie gemeenten van ons land zijn Hemmen
(Gelderland) met 206, Katwoude (Noord-Hol
land) met 236 en Bemelen (Limburg) met 246
inwoners,
bij de met den minister van Financiën gevoer
de briefwisseling over de positie en de forma
tie van het personeel bij den Pensioenraad ter
sprake was gekomen, nader tot den minister te
wenden.
Een voorstel om der Regeering te verzoeken
om toezending van de dienstorders, instructies
enz., inhoudende bijzondere arbeids- en dienst-
voorwaarden voor het personeel bij den Pen
sioenraad, werd naar aanleiding van daartegen
ingebracht bedenkingen door de voorstellers ge
wijzigd in dier voege, dat het eenerzijds beperkt
werd tot voorschriften, uitgevaardigd na den
datum van inwerkingtreding van het Algemeen
Rijksambtenarenreglement en anderzijds werd
uitgebreid tot alle diensten, voor welker amb
tenaren de commissie is ingesteld. Het aldus
gewijzigde voorstel heeft de goedkeuring der
vergadering niet kunnen verwerven.
Voorts is een voorstel betreffende de hulp
schrijvers bij het departement van Defensie na
bespreking aangehouden, terwijl een voorstel
betreffende het personeel bij het Rijksinkoop-
bureau in verband met in de vergadering ge
dane mededeelingen door de voorstellers is te
ruggenomen.
Daar thans allerlei geruchten verspreid wor
den over bemiddelingsvoorstellen in het Car-
tonconflict verzoekt men ons van bevoegde zijde
mede te willen deelen, dat alle berichten dien
aangaande onjuist zijn is er nog geen enkel
voorstel gedaan.
Zaterdagmiddag hebben vertegenwoordigers
van den Nederlandschen Bioscoop-Bond een
onderhoud gehad met den Wethouder voor de
Financiën van Leiden, den heer T. S. Gos-
linga.
Zij hebben daar in den breede hunne bezwaren
ontwikkeld tegen de voorgestelde verhooging
der vermakelijkheidsbelasting met 20 Het
College van B. en W. zal zich naar aanleiding
van de naar voren gebrachte bedenkingen heden
nader beraden.
Intusschen hebben verschillende corporaties
zich aangesloten bij de protest-actie van den
Nederlandschen Bioscoop-Bond. De Koninklijke
Nederlandsche Middenstandsbond heeft in een
adres aan, den raad der gemeente Leiden met
aandrang verzocht het voorstel tot verhooging
der vermakelijkheidsbelasting niet aan te
nemen.
Vervolgens zijn telegrafische betuigingen van
adhaesie aan het door den Nederlandschen
Bioscoop-Bond tot den gemeenteraad van Lei
den gerichte adres gezonden door o.a.: Ned.
Vereeniging van Tooneeldirecteuren te Amster
dam, de Nederlandsche Artistenorganisatie te
Amsterdam, de Ned. Vereeniging van Kermis-
vakgenooten „Ons Belang" te Utrecht, de
heeren Hugo Helm en Fritz Hirsch, te 's-Gra
venhage het Variété-Gezelschap Faveur te Rot
terdam, de N.V. Italiaansche Opera te 's-Gra
venhage.
Bij het Centraal Stembureau is bericht in
gekomen, dat jhr. mr. F. Beelaerts van Blok
land zijn benoeming tot lid der Tweede Kamer
niet aanneemt.
Thans is benoemd verklaard tot lid dier Ka
mer de heer J. Langman, te Wassenaar.
Voorts is een schrijven ingekomen van den
heer K. Eelderink te Vianen, waarin deze ken
nis geeft de benoeming tot lid van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal niet aan te ne
men.
In diens plaats is thans benoemd verklaard
de heer B. G. Peereboom te 's-Gravenhage.
Naar wij vernemen is het verslag van de
commissie-De Vries in zake de goederen-tarie
ven bij de Nederl. Spoorwegen Maandag aan
den Minister van Waterstaat aangeboden.
Het verslag zal binnen enkele dagen worden
gepubliceerd.
Naar wij vernemen, heeft de Regeering te
gelijkertijd met de publiceering van het Ko
ninklijk Besluit, houdende contingenteering van
porselein, fijn en sanitair aardewerk en muur-
en wandtegels besloten, dat voorloopig niet tot
contingenteering van glas en kristalwerk zal
worden overgegaan.
De directie van de A.T.O. en Van Gend
Loos heeft aan de vakbonden, waarin het per
soneel georganiseerd is, medegedeeld, dat de
noodzakelijkheid zich opdringt, naast bezuini
gingsmaatregelen door ontslag van overcom
pleet personeel, ook de loonen en salarissen
met ingang van 1 Juli a.s. met ongeveer 10
procent te verlagen.
Uiterlijk 7 Mei verwacht de directie het
antwoord der vakbonden dienaangaande.
Wij ontvingen van de N.V. de Arbeiderspers
te Amsterdam een rapport over de practijk der
Ondernemingsraden in het buitenland. Een
commissie, samengesteld uit S.DA.P. en N.V.V.
heeft deze kwestie in verband met de hangende
bedrijfsradenwet, bestudeerd in Duitschland,
Oostenrijk en Tsjecho-Slowakije.
De commissie confereerde met de vakvereeni-
gingsbestpuxen in de laatste beide landen en
bracht een bezoek aan verschillende fabrieken.
Haar algemeene conclusie is, dat uit de be
drijvigheid, door de Ondernemingsraden aan
den dag gelegd, kan worden vastgesteld, dat de
invoering der Wet op de Oidememingsraden in
de bezochte landen goed is geweest, al blijft
er dan aan de Wet nog een en ander te ver
beteren over. Op grond van haar ervaringen
stelt zij dan ook enkele wijzigingen voor in het
zelfde commissie uit S.DA.P. en N.V.V. opge
steld.
Het dagelij ksch bestuur van den Algemeenen
Raad uit S.D-A.P. en N.V.V. heeft na raad
pleging der wederzijdsche besturen de Mei
leuzen van dit jaar als volgt samengesteld;
Voor socialisatie
Voor ontwapening
Naar de 46-urenweek
Betere werkloozenzorg
Dat is dus weer „voor mekaar". Als de roode
volgelingen nu maar niet al te scherpzinnig
op de beteekenis dezer leuzen ingaan!
Voor socialisatie:
Wanneer zal ooit de socialist geboren worden,
die ons eens uiteenzet wat onder .socialisatie"
eigenlijk te verstaan is!
Voor ontwapening:
Nationaal? Onszelf van ieder reëel verdedi
gingsmiddel ontdoen? Arme socialistische vrou
wen en kinderen, wanneer Neerland eens het
slachtoffer werd van zijn weerloosheid!
Naar de 40-nren-week:
Met behoud van het volle loon? Dat wordt
er niet bijgeleusd.
Betere werkloozenzorg:
Daar zijn wij allemaal glad vóór; De over
heid sukkelt alleen maar "n beetjp met de geld
zaken.
Overigens:
Pracht-leuzen!
Het conservatieve liberale vrijhandels-blad,
de „Nieuwe Rott.", constateert, dat de Kamer
leden, die er thans over klagen, dat de Regee
ring de Crisis-invoerwet in de contingentee-
ringsbesluiten niet uitvoert volgens de bedoe
ling, die men daarbij had toen de stemming
in de Kamer plaats moest vinden, een te laat
berouw toonen.
In strijd met deze bedoeling achten sommige
Kamerleden het ni. (volgens het Voorloopig
Verslag der Tweede Kamer), dat de R'geering
op de basis van den invoer in vorige jaren con
tingen teert op een lager percentage dan 100.
De heeren zijn, zegt de „Nieuwe Rott.", in
dertijd genoeg gewaarschuwd.
Wij hopen, dat de aldus bekapittelde Kamer
leden zich van het verwijt niet te veel zullen
aantrekken en liever van alle berouw afzien.
Te laat berouw zullen zij (met Regeering en
Kamer en „Nieuwe Rott." incluis) eerder moe
ten gevoelen over het feit, dat niet reeds veel
en veel vroeger afweermaatregelen werden ge
nomen om onze industrie zooveel mogelijk
het heel erge te besparen, dat zij thans on
dervindt.
In de „Vrijz. Demokraat" jammert een schrij
ver er over, dat er geen groei zit in het leer
lingental der openbare school: het aantal kin
deren, dat het lager onderwijs volgt, steeg in
1930 met 21.739 oftewel 1.87 pCt.
In deze stijging had het openbaar onderwijs
geen deel. zijn leerlingental liep zelfs
terug met 8442, of 1.85 pCt: de bevolking
der bijzondere scholen daarentegen groeide met
30.181 of 4.28 pCt (die der Katholieke scholen
zelfs met 5.09 pCt.).
't Is heel erg voor den vrijz.-dem. schrijver,
en hij meent dan ook, dat hier niet lijdelijk
mag worden toegezien; propaganda moet er
worden gevoerd voor de openbare school en men
moet het bijzonder onderwijs eens „bekijken"
daarbij de vraag overwegend, waarom dit (bij
zonder) onderwijs zoozeer begeerd wordt en
wat deszelfs beginsel is.
Wij vreezen, dat dit overwegend .bekijken"
mitsgaders ook de propaganda voor het
openbaar onderwijs weinig baten zal;
de katholieke en christelijke bevolking groeit,
als gevolg van zekere gewetens-consequenties,
nu eenmaal het sterkst, en wie katholiek of
christelijk is, weet welk onderwijs hij zijn kin
deren geven moet.
Daar is niets aan te doen.
Tenzij de voorstanders' der openbare school
de bovenbedoelde gewetensconsequenties even
eens gaan aanvaarden....
Op „St. Charles" te Boxtel hebben de Witte
Paters van Kardinaal Lavigerie den dag her
dacht, waarop zij vóór veertig jaren zich te
Boxtel vestigden. Des ochtends droeg Pater
Overste een plechtige H. Mis met assistentie
op. De jubileerende paters ontvingen talrijke
blijken van belangstelling. Oan. maakten hun
opwachting de geestelijkheid der Boxtelsche
parochies, deputaties der Apostolische School
der Assumptfonisten en van de stichting La
Salie. Er waren bloemen en geschenken en
talrijke telegrafische en andere gelukwen-
schen.
In het Bisschoppelijk Retraitenhuis „De
Thabor" te Rotterdam zullen de retraiten als
volgt plaats vinden:
2528 April: Gehuwden, P. Carmeliet.
14 Mei: Meisjes, P. Franciscaan.
811 Mei: Meisjes, P. Capucijn.
1720 Mei: Leden Derde Orde St. Franciscua,
P. Franciscaan.
2225 Mei: Meisjes, P. Jezuiet.
30 Mei2 Juni: Gehuwden Euch. Retraite,
P. Passionist.
811 Juni: Verloofde dames, P. Dominicaan.
1316 Juni: Gehuwde dames, P. Carmeliet.
1822 Juni: Meisjes van 1725 jaar, P. Cap.
2730 Juni: Gehuwde dames, P. Capucijn.
P. Augustijn.
47 Juli: Leden der H. Familie Euch. Retr,
1013 Juli: Jonge dames, P. Franciscaan.
1821 Juli: Meisjes van 1725 J., P. Dominic.
2427 Juli: Congr. 4'dam en Leiden, P. Pass.
2730 Juli: Meisjes, P. Jezuiet.
1—5 Aug.: Jonge dames, P. Dominicaan.
710 Aug.: Meisjes.
1619 Aug.: Meisjes, P. Passionist.
2225 Aug.: Dames onderwijzeressen, P. Jezuiet
2730 Aug.: Meisjes, P. Jezuiet.
47 Sept.: Meisjes Euch. Retr., P. Augustijn.
710 Sept.: Verloofde meisjes, P. Franciscaan.
1215 Sept.: Gehuwden, P. Capucijn.
1821 Sept.: Jonge dames.
26—29 Sept.: Deden der H. Familie.
