DINSDAG 12 APRIL
DE K.J.M.V. IN HET BISDOM
HAARLEM
Besturendag te Noordwijkerhout
UIT DEN HAAGSCHEN RAAD
De heer Van Vuuren herdacht
BELASTINGVERHOOGING
TE LEIDEN
De vermakelkheidshelasting
„voorloopig" van de baan
R.K. AMBTENAARS-
VEREENIGING
Jaarvergadering te Breda
DREIGENDE STAKING
IN HET VEENBEDRIJF
Bereid tot loonsverlaging van 5 pet.
SCHEURLEER EN ZONEN
De Incassobank treedt in relatie
AANLEG STAATS-
BQSCHKWEEKERIJ
De belangen der boomkweekers
niet geschaad
AUGUST VERMEYLEN
60 jaar
GEEN VACANTIE
Inplaats daarvan werkloozensteun
Akte-examens wis- en natuurkunde
m.o. en wiskunde l.o. in 1932
EUCHARISTISCH CONGRES
TE DUBLIN
GOUDEN KLOOSTERFEEST
PASTOOR L. POELL
Onderscheiding
Waterschout
Voogdijraad
Machinisten-examen
Technische Hoogeschool
Diamanten Congregatiejubileum
Naar de missie
In de Missie overleden
Stichting „La Salie" te Boxtel
DEENSCHE HUMOR
MAX PALLENBERG
„Eins Zwei Drei"
R.K. ARBEIDERSBEWEGING
TE EINDHOVEN
Sterke stijging van het ledental
ACADEMISCHE EXAMENS
Leopold Kêrakauer
HET HOLLANDSCHE
STRIJKKWARTET
Naar Parys
ST. ANTONIUS-ORATORIUM
Eerste opvoering te Venray
ADAM WINTER
Bezoekt Nederland
NIEUWE UITGAVEN
V'
De nog jonge Bond van Katholieke Jonge
Middenstandsvereenigingen in het bisdom
Haarlem heeft Zondag den eersten besturendag
gehouden in het Retraitehuis te Noordwijker
hout. Zestien vereenigingen zijn thans aange
sloten en meer dan 80 bestuursleden eh mode
ratoren waren aanwezig. Slechts Alkmaar
blonk uit door een totaie afwezigheid.
Nadat de K. J. M. V.-ers het retraitehuis
bezichtigd hadden en zich tegoed hadden ge
daan aan een kopje koffie, heette de directeur
van het huis, pater Lauryssen, zijn gasten wel
kom. De bondsvoorzitter, de heer Ton Lohman.
vroeg allereerst een gebed voor het eerste over
leden lid in de jonge beweging. Spreker zette
het doel van de bijeenkomst uiteen: de be
sturen dichter bij elkander te brengen en dat
gene te geven, wat voor de leiding noodig Is.
Rector Timp, bondmoderator, uitte zijn
groote vreugde over de bijzondere opkomst,
die hij verblijdend en hoopvol voor de toekomst
noemde. Spr. stelde eerst de vraag: Hoe moe
ten wij de K. J. M. V. uitwendig versterken?
Er wordt van ons gevraagd Katholieke Ac
tie en geen on-katholiek fatalisme, opgeroe
pen worden mannen van de daad. Groote
zielen zijn nocdig in onzen geweldigen tijd. Er
wordt verwacht, dat ook de zonen uit den
middenstand komen en de K. J. M. V. moet
een der sterkste compagnieën zijn. De bestu
ren dragen een verantwoordelijke positie, zij
hebben te zorgen dat de beweging geleid
wordt in de banen door onzen oisschop aan
gegeven en voorgeschreven. De jongeman zelf
is de drager van de jeugdbeweging!
Het bondsbestuur beijvert zich in het op
richten van nieuwe afdeelingea. de besturen
moeten zorgen voor de versterking in de af-
deelingen zelf.
Nadat spreker nog eenlge iteme zaken
over het aanemen van leden eu act maken van
propaganda behandeld had, besprak hij de in
wendige organisatie van de K. J. M. V Voorop
gezet werd, dat de K. J. M. V. een vormend
instituut is. Vorming wordt allereerst geëischr
en wanneer een lid zich daar niet bij Kan
neerleggen en alleen aan het vermaak in de
vereeniging denkt, kan hij "beter de gelederen
verlaten. Parade-poppen zijn met noodig,
slechts -getrainde soldaten. Tenslotte wees spr.
op de noodzakelijkheid van het vormen van
clubs, desnoods in combinatie, terwijl hij het
zeer wenschelijk achtte, dat ieder lid 'e vinden
zou zijn in de parochieele Maria-Congiegatie.
Na deze duidelijke en leerzame rede voigde
debat.
De moderator van Loosduinen verdedigde de
instelling van een groet voor alle K. J. M. v.-
ers in Nederland.
De moderatior van Delft wees op het Spaar
fonds dat voor retraitanten in h^t leven is ge
roepen. Den afdeelingen werd aangeraden geen
ouderwetsche vaandels meer te gebruiken, maar
uitsluitend frissche, moderne vlaggen, die
breed uit kunnen waaien. Er werd op aange
drongen, dat meer gebruik zal worden gemaakt
van de mogelijkheid om de beweging meer be
kend te maken door middel van de radio.
De redacteur van het officieele orgaan ,De
Keten" zette den stand van zaken uiteen en
drong aan op meer steun-abonnementen uit
den middenstand.
De bondsmoderator deelde vervolgens mede,
dat de Bondsdag dit jaar gehouden zal worden
te Leiden en dat de Bisschop toestemming
heeft gegeven tot het opdragen van een H. Mis
in de open lucht op den Burcht te Leiden.
Des middags zal een groote propaganda-
vergadering plaats vinden, waartoe Pater H
de Geerve S.J. als redenaar is aangezocht, ter
wijl in den namiddag het gezelschap van Vin
cent Berghegge uit Den Haag een openlucht
voorstelling zal geven. Op een deelname van
800 leden meent het bondsbestuur te mogen
rekenen.
De paters van het retraittehuis hadden ver
volgens voor een keurig en uitgebreid diner
gezorgd, dat zich best liet smaken.
Pater Lauryssen zette na de pauze het nut
van het retraitewerk uieen en het resultaat
was, dat twee K. J. M. V.-retraites zullen wor
den gehouden van 6 tot 9 en van 16 tot 19
Augustus as. Voor het najaar zullen de juiste
data nog worden vastgesteld.
Het debat over interne vereenigingszaken
werd daarna voortgezet.
Aan het eind van de vergadering bracht de
voorzitter van de afdeeling Den Haag hulde
en dank aan het bondbestuur en rector Timp
voor het prachtige werk in slechts twee jaar
voor de K. J. M. V. verricht.
De voorzitter ontlokte een applaus voor de
gastvrije paters en dankte alle aanwezigen voor
de buitengewone medewerking inzake het sla
gen van dezen eersten besturendag.
Een kort Lof besloot de bijeenkomst, waarna
de besturen met groot enthousiasme gewapend
in verschillende richtingen huistoe gingen.
slist. Dit stond ook in het antwoord, door B. en
W. gegeven op schriftelijke vragen van den
communist, welk antwoord, evenwel nog niet in
druk verschenen was. Formeel was het dus vol
komen in orde, dat aanvankelijk vanuit den
Raad eenig bezwaar rees tegen toestaan der In
terpellatie over deze schriftelijk nog niet volko
men beeindigde kwestie. Maar niettemin liet men
den communlstischen collega zijn wenschen,
tenslotte belichaamd in een motie, voor dra
gen. Wethouder de Vries zegde in eerste i
stantie toe, dat de wensch door hem in de ver
gadering van Maatschappelijk Hulpbetoon a.s.
Woensdag zal worden aan de orde gebracht. De
motie, die voortzetting van de verstrekking van
kolenbons tot 1 Mei, onafhankelijk van de
weersgesteldheid, vroeg, werd door hem bestre
den. Zeer logisch! De temperatuur moet hier
beslissend zijn.
Het heele gevalletje was een communistische
reclamezet. Op de publieke tribune was zelfs
een aantal aanhangers aanwezig, die op een
gegeven moment aan het schreeuwen sloegen.
De motie werd met 24 tegen 11 stemmen
verworpen. Van de sociaal-democraten hadden
alleen de wethouders Drees en Vrijenhoek en
Mr. Mobach den moed, zich tegen te verklaren.
In de eerste vergadering van den Haagschen
Gemeenteraad, na zijn korte Paaschvacantie,
heeft Burgemeester Bosch van Rosenthal den
heer A. C. /t van Vuuren, die lange jaren in
dit college gezeteld heeft en ook als wethouder
groote diensten aan de stad bewezen heeft, in
sympathieke bewoordingen herdacht. Zoowel
als In 1923, toen Burgemeester Patijn woorden
van afscheid sprak tot Van Vuuren als wethou
der, en In 1931, toen de huidige burgemeester
kort na eigen optreden het raadslid Van Vuu
ren, heengegaan wegens verschil van meening
met de fractie, die hy lange jaren leidde, uit
luidde, werd ook thans voor het forum van heei
de residentie getuigd van de groote kennis en
de hooge persooniyke eigenschappen van dezen
gaven onkreukbaren mensch. Ook Den Haag
heeft vooral in zijn ongeschokte financieele po
sitie zeer veel aan het inzicht en de behoed
zaamheid van den thans overledene te danken.
Daaraan werd later ook door den vrijzinnig-de
mocraat Joëls, toen deze by een punt der
agenda de Haagsche reserveeringpolitiek be
sprak, nog eens zeer terecht herinnerd.
Kleingoed
De middag ging verder heen aan klein goed.
Vooral het ontslag, te verleenen aan een aantal
leerkrachten by het buitengewoon lager onder
wijs wegens opheffing hunner betrekkingen, was
aanleiding voor een zeer gerekt debat, waarin
Mr. Marchant zich te verweren had en dat
op geestige en handige wijze deed tegen
voornamelijk den sociaal-democraat Spiesz en
den communist de Visser. By de stemming wer
den tenslotte alleen de beide communistische
stemmen tegen uitgebracht. De rest van den
Raad schaarde zich eendrachtig achter den
wethouder, die uitvoerig had aangetoond, dat
het te geven ontslag het ooderwys in geenen
deele schaden zou.
Een communirtische reclamezet
De vergadering sloot met een interpellatie
van den communist Schaddelee, die den toe
slag voor brandstoffen, welke door Maatschap
pelijk Hulpbetoon aan werkloozen werd ver
leend en met 1 April eindigde, alsnog tot X Mei
uitgekeerd wilde zien.
Wethouder De Vries betoogde, dat Maat
schappelijk Hulpbetoon hierover zelfstandig oe-
In de Maandagmiddag gehouden vergadering
van den gemeenteraad van Leiden kwamen o m.
aan de orde voorstellen inzake verhooging van
de hondenbelasting (opbrengst 1000), verhoo
ging van het aantal opcenten op de vermogens
belasting tot 50 (opbrengst 25.000) en invoe
ring van leges op bouwvergunningen (opbrengst
5000).
Het voorstel van B. en W. om een crisistoe
slag van 20 pet. te heffen op de vermakelijk
heidsbelasting, verzocht het college aan te hou
den, mede in verband met de actie van der.
Bioscoopbond.
Slechts enkele opmerkingen werden over
deze belastingvoorstellen gemaakt, omdat alle
sprekers meenden, dat de finanieele positie
der gemeente spoedig opnieuw aan de orde zal
komen, daar de thans aanhangige voorstellen
niet voldoende zijn om de geraamde tekorten te
dekken. De heer Verwey (S. D.) verzette zich
tegen de verhooging van de hondenbelasting.
De heer De Reede (C. H.) achtte het een
zwak punt in het beleid van 3. en W., dat zy
het voorstel tot verhooging van de vermake-
lykheidsbelasting willen aanhouden.
Wethouder Goslinga (A. R.) noemde de fi
nancieele positie der gemeente wel niet zorg
wekkend, maar toch zorgeischend. Een finan
cieel debat zal zeker weer spoedig noodig zijn
In verband met het kortingswetje. Dat de ver
hooging van de vermakelykheidsbelastihg moet
worden aangehouden is geen zwakheid van het
college, maar is het gevolg van de besprekin
gen met den Bioscoopbond.
Dr. Knuttel (comm.): De argumenten van
den Bioscoopbond waren u bekend uit de Gro-
ningsche bioscoopquaestie en u hadt die moeten
overwegen voor het voorstel tot verhooging der
vermakelykheidsbelasting werd ingediend.
De voorstellen van B. en W. worden aange
nomen.
Het voorstel om het college te machtigen tot
het verhuren van gemeente-eigendommen voor
reclame-doeleinden gaf aanleiding tot langdu
rige discussies naar aanleiding van het voor
nemen om iemand uit Utrecht met de acquisitie
te belasten.
Enkele leden drongen er op aan al het werk
voor dezen reclamedienst door Leidenaars te la
ten verrichten. De raadsmeerderheid voelde
echter niets voor een dergeiyke protectie.
Zaterdag had In „de Beurs" te Breda de
jaarvergadering plaats van de landelijke groep
Ambtenaren, Raden van Arbeid in Nederland.
In zyn overzicht over het afgeloopen jaar
deelde de voorzitter, de heer P. Uuyens, mede,
dat het ledental vrijwel constant bleefeen
vruchtbare actie op verlei gebied werd gevoerd,
Het examen voor ambtenaar by den Raad
van Arbeid was, volgens spreker, te zwaar ge
weest. Door de actie van het bestuur zal dit
een volgenden keer op andere wyze worden af
genomen. Hevige critiek is ->p examinatoren
uitgeoefend, doch dit had nog niet het ge-
wenschte resultaat.
De volgende jaarvergadering zal gehouden
worden te Rotterdam.
Vervolgens komt de behandeling der agen
da van het A.R.K.A.-congres aan de orde. Al
lereerst wordt besproken het rapport inzake
het Ondersteuningsfonds.
De heer Fortgens, bestuurslid, is er niet
bijster mede ingenomen; vooral niet, omdat
de schenkingen in den regel ten goede komen
aan degenen, die hoogere salarissen nebben.
Spr. is In het algemeen niet voor schenkingen
en lay zou wenschen, dat de bestaande toestand
gehandhaafd bleef. Evenmin Is spr. voor de
voorgestelde contributieverhooging en onnoo-
dig vindt hij het om een stamkapitaal te vor
men van 10.000.
Verschillende afgevaardigden bestrijden deze
zienswyze, vooral ook met het oog op het feit,
dat er kans bestaat op aansluiting met het
R. K. Werkliedenverbond en wel in een zeer
nabye toekomst.
De voorzitter wenscht ook eerst een uit
spraak omtrent de kwestie van aansluiting bij
geniioemden bond. Een contributieverhooging,
alléén ten bate van het ondersteuningsfonds,
lykt hem ook onjuist.
Besloten wordt in dezen geest op het a.s.
Congres voorstellen te doen.
Inzake het rapport betreffende de onder
steuning van „arbeidscontractfers" by een
eventueel ontslag, wordt besloten zich te ver
eenigen met de daarop betrexking hebbende
conclusies.
Eindhoven wenscht het verbod van het Ne-
derlandsch Episcopaat ingtrokken te zien
omtrent het voeren van politiek in de organi
saties. De voorziter voelt er absoluut niets
voor om met een dergelijk verzoek by het
Episcopaat aan te komen. Wel wil hy de mee
ning in dezen van het H. B. vernemen.
Gevolg zal gegeven worden aan een ander
voorstel van Eindhoven om actie te voeren
voor een verbetering van de positie van die
adjunct-commiezen, die al geruimen tyd op
hom maximum staan en waarvan sommigen
reeds in 1921 zyn benoemd. Uit de besprekin
gen blijkt, dat op dit gebied inderdaad onge-
wenschte toestanden bestaan.
Op een vraag der afdeeling-Maastricht om
een vast redacteur voor deze groep antwoord
de de voorzitter, dat de heer Hel, chef de
bureau te Nijmegen, zich beschikbaar heeft
gesteld om regelmatig bijdragen te leveren over
vakliteratuur. De vergadering gaat accoord
met deze oplossing, die voor één jaar zal gel
den.
Dezelfde afdeeling klaagt over de diverse be
palingen In het „schema" omtrent de promo
ties, vooral voor de oudere ambtenaren, die
rich niet gaarne meer aan een examen onder
werpen. Van bestuurszyde wordt opgemerkt,
dat wy nu eenmaal aan de examens moeten
vasthouden als de eenige voorwaarde ter be
vordering. Na de rondvraag werd de vergade
ring gesloten.
De verveners te Nieuw Weerdinge hebben aan
de arbeidersorganisaties laten weten, dat zy be
reid zyn de aanvankeiyk op 20 pCt. gestelde
loonsverlaging te stellen op 10 pCt. De arbeiders
zyn wel bereid aan hun ledenvergaderingen voor
te stellen met 5 pCt. verlaging genoegen te ne
men. Overeenstemming heeft men echter in de
besprekingen, in den loop van de afgeloopen
week gehouden, niet kunnen bereiken, waarom
de arbeiedrsorganisaties aan de verveners een
ultimatium hebben gesteld, om de loonsverla
ging te verminderen tot 5 pCt., daar anders met
ingang van Donderdag 14 April de staking zal
worden geproclameerd.
Volgens nadere gegevens zal de Incasobank
met ingang van 12 April een bijkantoor openen
in het gebouw der firma Scheurleer in de
Wagenstraat te 's-Gravenhage. Het doel dezer
vestiging is, te trachten zooveel mogelyk de
relaties met de cliënten der firma Scheurleer
en Zonen voort te zetten, waaruit blijkt, dat de
firma Scheurleer niet door de Incassobank zal
worden overgenomen. Voor zoover kon worden
nagegaan, wordt de oorzaak van de staking der
betalingen gezocht in de moeilijkheden met de
Scheveningsche reederij, waaraan door Scheur
leer aanzienlijke credieten werden verstrekt.
Voorts werd nog gemeld, dat Scheurleer zich
o.m. bezig hield met het Incasseeren van vor
deringen.
Als incasso-kantoor had het vele zaken
en kantoren onder zijn cliëntèle. En thans
natuurlijk behooren allen tot de gedupeerden.
Ook de gemeente 's-Gravephage stond met
Scheurleer in relatie. Belastingen, schoolgelden,
kwitanties van waterleiding en gasbedrijven der
gemeente konden bij Scheurleer betaald worden.
Op heden had de gemeente ook een kleine vor
dering. Deze vordering komt natuurlyk ook in
den boedel. De gemeente heeft echter van alle
banken, waarmede zij in relatie staat, een
onderpand gevraagd. De waarde van het onder
pand is ruimschoots voldoende onv de vordering
te dekken, zoodat de gemeente geen financieele
schade lijdt.
Op de vragen van het Tweede Kamerlid Ir.
Van der Bilt betreffende het niet voortgaan
met den aanleg der Staatsboschkweekery in
verband met de belangen van het boomkwee-
kersbedrijf heeft de Minister het volgende ge
antwoord
De meening dat de boomkweekers ten ge
volge van export-moeilijkheden thans zouden
zijn voorzien van boomen van zoodanige maai
als geschikt wordt geacht voor beplanting langs
Rijkswegen, moet op een misverstand berusten.
De uitvoer heeft in de eerste helft van 1931 op
normale wyze plaats gehad. Eerst in het laatst
van dat jaar hebben zich moeilykheden doen
gevoelen. Voor het kweeken van boomen op de
gewenschte maat zyn echter eenige jaren noodig,
zoodat de uitvoermoeilijkheden nog geen invloed
van beteekenis op het voor de wegbeplanting
beschikbare materiaal hebben kunnen doen
uitoefenen.
De redenen, die tot het inrichten van een
eigen kweekery hebben geleid, zyn nog steeds
van kracht. Opheffing van deze kweekerij ver
dient dan ook geen aanbeveling. Aangezien
alle boomen, die langs de Rijkswegen worden ge
plant, voor de opneming in de kweekery by Ne-
derlandsche kweekers worden gekocht, kan niet
worden erkend, dat door de inrichting van de
kweekery aan de bedrijven ernstige schade
wordt toegebracht.
Op 12 Mei aA. viert prof. dr. August Ver-
meylen, zijn zestigsten verjaardag. Naar aan
leiding daarvan heeft zich een Vermeylen-
comité gevormd, onder voorzitterschap van
Herman Teirlinck en F. v. Toussaint de
Boellaere. Een rijk geïllustreerd gedenkboek,
waaraan kunstenaars en geleerden uit alle
landen medewerken, zal den jubilaris worden
aangeboden. Prof. Dr. August Vermeylen, thans
Rector-Magnificus aan de „Vervlaamschte"
Rijks-Universiteit te Gent, schreef o.m. „Kri
tiek op de Vlaamsche Beweging" „De Wan
delende Jood„Geschiedenis der Europeesche
Plastiek en Schilderkunst" en de bundel
„Verzamelde Opstellen".
De directie der N. V. Kon. Maatschappy „de
Schelde" te Vlissingen heeft zich met een cir
culaire gericht tot de werklieden, waarin zij
mededeelt, dat, omdat dit jaar toch slechts een
paar honderd werk'ieden vacantie zouden kun
nen krijgen, besloten is in overleg met de ar
beidersvertegenwoordiging, dit jaar geen va
cantie te geven. In plaats daarvan is een som
van 10.000 uitgetrokken, waaruit de contri
butie voor het aanvullingsfonds zal worden be
taald van de tijdelijk ontslagen werklieden, die
niet meer uit de werkloozenkas trekken, dus de
uitgetrokken tijdelijk werkloozen.
Dit jaar zullen de examens ter verkrijging
van akten van bekwaamheid tot het geven van
middelbaar onderwys in de wis- en natuurkun
dige wetenschappen, met name voor de akten
KI, KIL Kill, KV enKVI, en tot het geven
van lager onderwys in de wiskunde worden af
genomen te 's Gravenhage, in het gebouw Flu-
weelen Burgwal 22. De examens voor de akte
KTV (aard-, delfstof-, plant- en dierkunde) zul
len worden afgenomen aan de universiteiten te
Amsterdam, Utrecht, Groningen en Leiden. De
examens zullen aanvangen in September, zoo
noodig reeds in het laatst van Augustus; die
voor de akte wiskunde l.o. vermoedelyk reeds
spoedig na half Augustus.
Zy, die zich aan deze examens wenschen te
onderwerpen, moeten zich vóór 15 Mei 1932
aanhielden.
De candidaten voor de akte KIV (aard-,
delfstof-, plant- en dierkunde) moeten by
hunne aangifte vermelden, aan welke der vier
universiteiten (te Amsterdam, Utrecht, Gro
ningen of Leiden) zy geëxamineerd wenscher
te worden.
Bovenbedoelde aangiften moeten worden ge
zonden aan den heer J. Schermer jr., Rozen
straat 35 te 's Gravenhage.
Het Bureau van den Ned. Euch. Bond deelt
ons mede:
Z. H. Exc. Mgr. Joseph A. Orzali, Bisschop
van St. Juan, zal naar het Euch. Congres ko
men, om de Aartsbisschop en de Bisschoppen
van Argentinië te vertegenwoordigen. Ook is aan
het Congres-comité medegedeeld, dat de Argen
tynsche Ambassadeur in Madrid Dr. Daniël Car-
cia Mensilla de Argentijnsche Aepubliek zal "ver
tegenwoordigen. Dr. Mansilla was eertyds Am
bassadeur aan het Vaticaan.
Uit Argentinë zullen ongeveer 60 personen ko
men, welke begeleid zullen worden door zijn
Hoogw .Exc. Mgr. James M. Ussher. Er zal een
apparte Argentynsche Sectie-vergadering wor
den gehouden in 't Universiteits-college te Du
blin. Aan de Argentynsche burgers, die in Ier
land woonachtig zyn, wordt verzocht om zich
bij deze bezoekers aan te sluiten.
Waarschijnlijk wordt de Republiek Uruguay
op het Congres vertegenwoordigd door een afge
vaardigde. Vervolgens zal in alle kerken van het
land gedurende 't Congres een Triduum worden
gehouden.
lyksch samenzyn aan elkaar gebonden zijn, en
waar gemeenschappeiyke arbeid en dagelyks
terugkeerende gebeurtenissen prikkelen tot net
brengen van variatie in de taal en tot het maken
van nieuwe woorden, die de sleur van het leven
neutraliseeren en kleur geven van het bestaan.
Zondag heeft te 's Hertogenbosch onder over-
talryke blyken van sympathieke belangstelling
Frater M. Celestinus het feest gevierd van zyn
vyftig-jarig lidmaatschap van de Congregatie
der Fraters van Tilburg. Van dit vyftig-jarig
kloosterleven heeft de jubilaris 37 jaren on
derwijs gegeven aan de parochie-school in de
parochie van St. Jacob van pastoor Mgr. C. C.
Prinsen. Van den jubilaris kan dus getuigd
worden, dat hy een belangryk aandeel heeft
gehad in onderwys en opvoeding van duizenden
Bosschenaren.
Ter gelegenheid van het jubileum heeft pas
toor Mgr. Prinsen ln de St. Jacobkerk een
plechtige Hoogmis opgegdragen. In het R. K.
Gezellenhuis hebben de oud-leerlingen den ju
bilaris gehuldigd en had de aanbieding van een
huldeblyk plaats.
Des avonds werd in het gebouw der R. K.
Militaire Vereeniging een feestvergadering ge
houden.
Pastoor L. Poell, van de Meierijsche parochie
Gemert, die geruimen tyd ongesteld was en bui
ten zijn parochie heeft vertoefd, zal deze week
in zyn parochie terugkeeren en zyn pastorale
bezigheden hervatten.
Toegekend bronzen eeremedaille Oranje Nas-
sau-Orde aan C. Witkam, veldarbeider in dienst
van de familie L. Rijk te Overzand.
Op verzoek eervol ontslagen met dank Jhr, S.
B. Ortt, als Waterschout te Rotterdam.
Benoemd tot lid Voogdijraad Rotterdam II,
M. Oudkerk, arts aldaar.
's GRAVENHAGE. Geslaagd voor diploma B
de heeren J. C. Krispijn en J. Burggraaf, bei
den te Rotterdam en A. C. A. Remmerswaal
te Amsterdam.
Benoemd tot bedrijfsingenieur-conservator
by de mijnbouwkunde aan de Technische
Hoogeschool te Delft ir. J, de Vries, thans
conservator.
Te 's Hertogenbosch heeft Zondag de Con
gregatie van O. L. Vrouw Onbevlekt Ontvangen
ln de basiliekkerk van St. Jan haar vyf-en-
zeventig jarig bestaan herdacht. Tevens her
dachten twee leden haar zestig-jarig lidmaat
schap der Congregatie.
Pater G. van Muyen, priester-missionaris, is
uit 's Hertogenbosch vertrokken voor de mis
sie van Tanganyka (Afrika).
By de familie te Woerden ls bericht inge
komen, dat de Eerw. Broeder Adrianus Streng
van de Missie van Zuid-Afrika, is overleden.
Z.H. Exc. Mgr. A. F. Diepen, bisschop van
's-Hertogenbcsch, zal op 31 Mei as. op plech
tige wyze de inzegening verrichten van het
nieuwe gedeelte der bekende „La Salle-stich-
ting" te Boxtel.
Voor de leden van het Genootschap „Dansk
Samfund i Holland" te 's-Gravenhage hield
professor dr. J. Bröndum-Nielsen, professor ln
de Scandinavische talen aan de Universiteit te
Kopenhagen, Zondagavond een lezing, waarin hij
een uiteenzetting gaf van de verschillende wijzen
waarop de humor tot uiting komt zoowel in de
Deensche spreektaal als in de litteratuur.
Een typisch Deensche humorist, aldus spr.,
was Frits Jürgensen, die zoowel als teekenaar
en als taalwaarnemer den humor van de taal
kon accentueeren met de komiek van zyn teeke-
ning.
Van Fritz Jürgensens penteekeningen ver
toonde spreker een reeks lichtbeelden. Eén van
deze stelde b.v. voor den bekenden „Ronden To
ren", kerktoren in Kophagen, waarvan juist
een man naar beneden was gevallen. Vrouwen
vallen flauw en andere mensehen snellen naar
den verongelukte, en de tekst is: „Hemel, heeft
U zich bezeerd?"
Humor ln de taal kan men voornameiyk ver
wachten by de humoristische schryvers. wier
humor toch voornamelijk is gelegen in de situ
aties en karakterbeschrijvingen van de per
sonen.
Voorbeelden zyn te vinden by Holberg, P A.
Heiberg, Henrik Hertz, Hostrup, in Poul Möllers
Parodieën en in Karl Larsens beschryvingen
van typen uit de lagere klasse van Kopen
hagen. Maar ook in de niet specifiek komische
letterkunde treedt de humor van de taal op de
voorgrond (H. C. Andersen, Sören Kierke
gaard, enz.).
In de spreektaal tiert de humor ook welig, er.
wel voornameiyk in kringen, welke door öage-
Gastvoorstelling in den Stadsschouwburg
te Amsterdam. Maandag 11 April.
Het aangekondigde Blyspel „Die Empfehlung"
van Max Maurey, dat aan de opvoering van
„Eins zwei drei" zou voorafgaan, werd
wegens byzondere omstandigheden vervangen
door een kleine karaktercomoedie „Erbschafts-
kandidaten" van Victor Fleischer, geregisseerd
door Eugen Jensen. An und für sich een nie
mendalletje was deze tot blyspel uitgewerkte
almanak-anecdote, iets te niemendallerig zelfs
om goed gekozen te zyn als entrée van een gast
gezelschap, dat, ouder beleefds-gewoonte, een
vry wat ruimer belangstelling genoot dan
zelfs de beste opvoeringen van zelfs
de beste Nederlandsche spelers. De zaal was
stampvol, allengs zou ze stampende vol zijn,
want de onbedaardelyke lachtlust vergenoegde
zich reeds vroeg in den avond niet meer met het
daartoe geëigend orgaan, doch riep alles te hulp.
wat den mensch gegeven werd om geluiden van
instemming te weeg te brengen. Het niemendal
letje was nameiyk vermakelyk en het werd ge
speeld op een zoo typeerende wyze, dat iedere
der aangeduide figuren een volmaakt vertegen
woordiger van een bepaalr soort menschen
werd en tegelijkertijd een volmaakt stuk be-
lacheiykheid. Op erfenis beluste vrienden wach
ten de opening van een testament, waarby een
man zonder fam'lie drie en een half millioen
zal vermaken. Ze krijgsn dén bult ten slotta geen
van allen, maar de omweg dien ze naar deze tnt-
goocheling moeten bewandelen, geeft hun ge
legenheid een ongeduld te demonstreeren, dat
prikkelend werkt op de verraderlijke openhar
tigheid van lieden, die zichzelf niet meer geheel
beheerschen. Moraal is er niet aan de fabel,
doch er is reden tot vroolijkheid.
Dit was het voorspel nog maar. Toen kwam
Pallenberg in „Eins zwei drei". Het stuk
doet er eigenlijk weinig toe, hoewel het een so-
lied blijspel is, gebouwd op lichtzinnige basis.
Het ging niet langer om de knikkers, nu Pallen-
berg er eenmaal was, het ging thans geheel om
het spel. Dit spel is moeilijk te karakteriseeren,
zooals alles, wat veel karakter heeft. Het is een
watervlug bewegen van woorden, waar een
mensch achteraan loopt, als om ze nog een
duwtje toe te geven. De woorden tuimelen over
elkaar, duikelen kopje over de goede vondsten,
die er tusschen door loopen en tusschen dit al
les beweegt Pallenberg, gebiedend, vroolyk of
wanhopig, himmelhoch jauchzend, zu Tode be
triibt, maar gebiedend, sneller dan het verhaald
kan worden, totdat hy „één twee drie" een
chauffeur heeft omgetooverd ln een bankdirec
teur met onberispeiyk zakeiyk inzicht, een vol
ledige intellectueele cultuur, een bruid, een stel
schoonouders en een voornaam maatschappelijk
voorkomen.
Om Pallenberg heen is er snelheid, niets dan
de snelheid, waarover hy gebiedt, zoo elscht het
blyspel en zoo elscht in dit blyspel ook zijn na
tuur, die vereenzelvigd is met de hoofdrol, zóó
dat men, trots de onmogeiyke situatie, zich ge
heel gewonnen geeft aan den schijn en meent,
werkelykheid vóór zich hebben. Noem dit
spel „natuurlyk", maar vergeet niet, hoe kun
stig het ls!
Een opvoering, die de zaal deed daveren en
die toch zoo goed als nooit toegaf aan de eischen
der zaal. Men kan met ons betwyfeld hebben,
of een spel op zoo lichtzinnigen grondslag een
gelukkige keuze mocht heeten, men zal dien
twyfel hebben prijsgegeven by deze vertooning,
die voorzeker -slechts voor volwassenen pas gaf,
doch die zich hield aan de voorschriften van
den goeden smaak door zich te houden aan de
wetten van den natuurlyken humor.
Er wordt in Nederland tooneel gespeeld met
dieper ernst, met grooter gedragenheid, met vol
ler gloed, en zeker is het in de huidige omstan
digheden veinig gepast, priori -oorkeur te ge
ven aan buitenlanders, maar deze verpoozing
in dit seizoen was te malsch om er niet prettig
over gestemd te zyn.
AD INTERIM.
Naar men ons meldt, is het ledental der
R.K. Werkliedenvereeniging te Eindhoven ge*
durende 1931 gestegen van 6781 op 8205.
LEIDEN, 12 April. Bevorderd tot doctor in
de Wis- en Natuurkunde, op proefschrift ge
titeld: „Reactiesnelheden van l-chloor-2-4di-
nitrobenzol en -naphthaline met aromatische
aminen", de heer H. J. vna Opstall, geboren te
Enschedé; Idem op proefschrift getiteld:
„Ueber die Orientierung von Philanthus trian-
gulum Fabr.", de heer N. Tinbergen, geboren
te 's-Gravenhage.
Maandagmiddag werd in de kleine zalen, rechts
van de Kon. Kunstzaal Kleykamp ts 's-Gra
venhage, een tentoonstelling geopend van tee-
keningen uit Palestina door Leopold Krakauer.
Zij blijft toegankelyk tct 22 April d. a. v.
De Oostenryksche gezant, de heer Adolf Duf-
feh, opende deze expositie.
Voor een tjokvolle zaal ging gisterenavond
te Venray de eerste uitvoering van een nieuw
oratorium; „Sint Antonius", tekst van p. Lo-
huis, muziek van dr. E. Bruning.
Wy hadden de partituur van te voren kun
nen bestudeeren, en daarom waren wy wel wat
sceptisch gestemd, want het werk is zeer moei
lijk.
De modem-rhytmische vrijheden die de kom-
ponist zich veroorlooft de moderne harmo
nieën voor de koren, enz. hadden ons wel wat
huiverig gemaakt, toen wy hoorden, dat p.
Bruning geheel met diletanten werkte.
In zekeren zin heeft dit zich dan ook ge
wroken. Het orkest nameiyk, dat begeleidde;
„Mignon-' van Tegelen is blijkbaar aan mo
derne muziek en aan 'n onbekeden dirigent
niet gewoon, hier en daar werd er leelijk naast
gepeuterd en geknoeid, een loffeiyke uitzon
dering voor 't koper, fluit en klarinet.
De koren werden zeer goed uitgevoerd
de fijn-rhythmische plooien, de gedurfde dis
sonanten zoowel als de streng-eontrapuncti-
sche figuren kwamen zeer goed tot haar recht
en dat voor ongeschoolde krachten! Hulde!
Solisten, waren Mej. Mimi Frenken uit Gre-
frath (D.) sopraan, die zeer verdienstelijk
zong, Mej. Maria Oudenhoven uit Venray, een
warme altstem, die goed voldeed: de heer Jules
Moes vervulde op zijn gewone schitterende
wijze de rol van den kronist, terwyi de Bari
ton-solo door den heer H. Oudenhoven van
Venray werd vervuld.
Ofschoon de bariton heel verdienstelyke mo
menten had, leek het ons toch niet de man
die de titelrol moest waarnemen.
Im Groszen und Ganzen een woord van op
rechte hulde voor den durf en het succes voor
al van de koren.
Een kort woord over de compositie.
Het sterkst lykt my p. Bruning in zyn koren,
die hier en daar werkelijk zeer mooi zijn. Ook
de kwartetten zijn in al hun eenvoud juweeltjes.
De instrumenten kon my niet overal bevallen:
mogelijk, dat de slechte executie op dit oordeel
wel van invloed ls. Ook wil het mij voorkomen,
dat het geheel niet homogeen genoeg is, hier
en daar ietwat te fragmentarisch: vooral het
2e en 3e deel.
Ik twijfel niet, of dit Oratorium vindt, met
eenige coupures of retoucheeringen zijn weg
wel.
JO VEEN.
In verband met het feit, dat de Zuid-
Duitsche beeldhouwer Adam Winter dezer
dagen een bezoek brengt aan Nederland, za,
van diens werken een tentoonstelling worden
georganiseerd in het Instituut voor Kerkeiyk:
Kunst, Leidscbe Gracht 18, te Amsterdam.
Deze expositie, welke dagelijks geopend is van
10 tot 17 uur, zal duren van 12 tot 30 April.
Het Hollandsch Strijkkwartet (Herman Ley-
densdorff, Julius Röntgen Jr., Jus de Clerck
en Tom Camivez) is uitgenoodigd om 14 April
a.s. te Parijs te concerteeren op het Florent
Schmitt festival.
Het kwartet zal daar spelen 2 kwintetten,
een met piano en een met chromatische harp-
Beide kwintetten zijn werken van Florent
Schmitt.
Mr. Roel Houwink-Faust als Levensspiegel-
Uitg. H. J. Paris, Amsterdam.
W. Kramer. Het Litteraire Kunstwerk. Uitg-
J. B. Wolters, Groningen.
Het Heilig Edict van Keizer Kang Hi-
Van een inleiding voorzien en toegelicht doof
J. Moerman Jz. Uitg. J. B. Nolten, 's-Graven-
hagen.
Maria Therèse LatzaruS
Paques, Illustrations de Pierre Jeróme, (Coll-:
L'Année en Fête pour nos Enfants), éd. Desclée
de, Brouwer et Cie, Paris.
Bergen en Bergen aan Zee,
Verschenen is de zesde druk van den Gids
voor Bergen en Bergen aan Zee, een uitgave
van onze vereeniging.
Deze gids heeft een voor het dorp karakteris
tieken nieuwen omslag gekregen, ontworpen
door Rie Kooyman, terwyi hy geïllusteerd is
met teekenlngen van de kunstenaars J. G-
Veldheer en J. M. Graadt van Roggen. De gids
is voorzien van de nieuwste gegevens,, bevat be
schrijvingen van een aantal mooie' üftstapjes;
een drietal kaarten en is aangevuld met een
bijdrage van prof» Van Baren uit Wageningen
over het strand en de duinen te Bergen.
De griatis geïllusteerde gids met aardige
kiekjes van Bergen en Bergen aan Zee, bene
vens de gratis pensióngids, die een anderen
vorm heeft verkregen en thans een gezellig
boekje mag worden genoemd, zyn eveneens
weer verschenen. De bloei van Bergen als Ne
derlandsche vacantieoord komt ook in dezen
gids tot uiting als men weet, dat de pension-
lyst in 1910 slechts 58 adressen van hotels,
pensions en gemeubileerde huizen bevatte, welk
aantal thans 413 bedraagt, waarvan 118 hotels
en pensions. In 1910 telde Bergen nog slechts
2250 Inwoners, welk aantal nu ruim 6000 be
draagt. Ook uit deze cijfers blykt, dat he'
mooie natuurdorp door het vreemdelingenver
keer zich in een toenemenden bloei mag ver
heugen.
Bergen aan Zee mag terecht een model-bad
plaats worden genoemd en dit te meer, waaf
men daar voor 25 cent per seizoen wandelkaar-
te nkan bekomen voor het 1500 H.A. groot®
duingebied van de familie Van Reenen. Nu met
steun van het ryk en de provincie het mooie
Berger Bosch ter grootte van 80 H.A. het vori?
jaar als natuurreservaat werd behouden, za'
Bergen ongetwijfeld zyn aantrekkelykheid ais
vacantie-oord nog zien toenemen en dit te meer
omdat men daar van de moderne gemakken
niet verstoken is en door de electrificatie van
het baanvak AlkmaarHaarlemAmsterdam
de verbinding met deze steden uitstekend ge
regeld is.
Hemel en Dampkring, Orgaan van
de Nederlandsche Vereeniging voor
Weer- en Sterrenkunde en van de
Nederlandsch-Indische Sterrenkun
dige Vereeniging. 30e Jaargang,
No. 4, April 1932.
Deze aflevering, welke 36 bladzyden omvat,
opent met „De oprichting van het Waarnemings
station in Aequatoriaal Afrika", door G. van
Herk. Op onderhoudende wyze worden de moei
lijkheden beschreven, die deze inrichting in
den weg stonden; 't resultaat is een klein han
dig observatorium te Equator (Britsch Oost-
Afrika)
Dr. M. Pinkhof schrijft over „Meteoren en
Lichtende Nachtwolken", naar een aanleiding
van een meteoor-waarneming aan boord van
het s.s. „Meliskerk". Dan volgen: „Aanteeke-
ningen over hemel-fotografie ten dienste van
Amateur-Astronomen", door J. L. L. TilanuS
Jr. en „De Bepaling van de Temperatuur del
Sterren", door A. C. de Koek. In 't kort be
spreekt schryver de wetten van Wien en Ste
fan, welke laatste hy meer uitwerkt en toepast
op de zon.
Het Meteorologisch gedeelte van deze afle
vering begint met „De Winter van 19311932",
door Dr. C. Braak. Gegevens worden verstrekt
over temperatuur, druk, neerslag, zonneschijf
en wind. Hierby sluit aan ,De Winter 19311932
in verband met Easton's Periode", door P.
Gallé, terwyi Dr. H. G. Cannegleter volgen®
gebruik een overzicht geeft van „De toestand
van den Dampkring boven Soesterberg in Fe
bruari 1932".
Wie op de hoogte wil zyn van astronomische
uurwerken leze het onlangs verschenen fraaie
werk van Alfred Ungerer „Les Horloges Astro-
nomiques et Monumentales les plus remarqua-
bles de l'antiquité jusqu'è, nos jours", waarvan
d'Aumerie een Interessante bespreking geeft.
De rubriek „Korte Berichten" omvat Scintd'
latie by kunstmatige lichtbronnen op korten
afstand, sneeuw uit den helderen hemel en
geluidsfilm in dienst der Sterrenkunde.
Chr. A. C. Nell wydt een artikel aan de na'
gedachtenis van den heer G. C. A. Fabius, een
der oudste leden der Vereeniging voor Weef'
en Sterrekunde.
Als slot worden de „Astronomische Verschijn'
selen in Mei 1932" aangekondigd door P. v.
K, met gebruikelyk sterrekaartje.
C.
