STREEK-CHAUVINISME
ite
m
Naar een gelukkiger toekomst
Kosten voor den
schoolhouw
VLIEGTUIG NEERGESTORT
DINSDAG 26 APRIL
Onze wereld-blik wieder
't Rijk weigert voorschotten
voor bijzondere scholen
Ernstige moeilijkheden
voor de gemeente
Leerling-vlieger gedood
REDE A. DE BRUYN
Bedrijfsorganisatie
Van de familie
Zelfoverschatting
Onze economische begrenzing
enger
UIT DE STAD VAN HET INT. EUCHARISTISCH CONGRES
INVOER GLAZEN ARTIKELEN
IN FRANKRIJK
Contingent voor Ned. producten
uitgeput
De O'Connell-brug te Dublin
DE TOESTAND IN HET
STUKADOORSBEDRIJF
Overeenstemming inzake loonen
DE LOONSVERLAGING BIJ DE
SPOORWEGEN
Ook de Prot. Christelijke Bond
tegen het voorstel der Directie
Naar de Missie
Uit de Missie
ROOFOVERVAL TE HOUTHEM
Slachtoffer bewusteloos geslagen
DE RUST TERUGGEKEERD
Bij de Haagsche Nutsspaarhank
Op den zestienden Katholiekendag
voor Groningen en Drenthe
Sancta Liduina
EEN WISSEN DOOD ONTSNAPT
Vergiftigingsgeval van
missionarissen
OVERREDEN EN GEDOOD
Autobestuurder reed door
IN KOKEND LOOG GEVALLEN
Vijfjarig kind overleden
Wij leven in een ekonomisch buitenge
woon belangwekkenden tijd, en ware
het niet, dat er alom zooveel leed ge
leden wordt, we zouden ons kunnen ver
heugen in het leerzame, dat wij mogen
doormaken.
Er zijn in de achter ons liggende geschie
denis momenten geweest dat er nagenoeg
niets van eenig gewicht omging: we had
den de diligence; we kenden slechts de om
ons heen liggende buurten en het was maar
aan enkelen gegeven, hun horizon te ver-
Wijden. De trekschuit verplaatste onze
voorouders op voor hen nog vlugge wijze
en de lange reizen over korte afstanden
Werden gekort door de Goudsche pijp en de
lange verhalen.
Doch nu gaat alles in razende snelheid:
Wij stoomen mét Pullmancars en Edelweisz
geheel Europa door; wij hebben maar het
knopje van de radio om te draaien, en wij
hooren muziek, hetzij in Londen, Parijs,
Berlijn, Moskou, terwijl gevoelige instru
menten Amerika en Indië in onze geluid
sfeer kunnen brengen. Zeppelins doorkrui
sen in enkele dagen de geheele wereld en
de kranige K.L.M.-vliegers brengen brieven
en zelfs passagiers in luttele dagen naar
de Oost! Zoolang is het nog niet geleden,
dat onze overgroot-ouders met zeilschepen
naar Insulinde langs de Kaap de Goede
Hoop togen, een paar maanden niets dan
lucht en water zagen op scheepjes, die in
vergelijking met de machtige Oceaan-stoo-
mers van heden slechts notedopjes waren.
Toen is de machine gekomen; het kanaal
van Suez is gegraven; de telegraaf deed
haar intrede en de stoom veroverde de
Wereld. Gebieden, die bijna onbereikbaar
Waren, werden in het meer intens worden
de verkeer betrokken en geleidelijk werd
een internationalisme ingeluid, dat uitein
delijk tot den oorlog van 1914 leidde.
De belangentegenstellingen werden te
groot; men vocht om de wereld-expansie,
eerst met ekonomische wapenen, daarna
met het brute geweld. En na den oorlog
is de wetenschap nog steeds meer vooruit
gegaan; er scheen geen bijhouden aan. De
auto, de draadlooze, de radio, het vlieg-
Wezen, de electriciteit met haar tallooze
Weldaden. De wereld scheen één geheel te
Worden.
Dit was echter niets dan schijn. Hoe meer
de wetenschap zich perfectionneerde en
hoe intenser het vervoerwezen werd, des
te meer trokken de landen zich terug bin
nen de eigen veilige grenzen. Het eigen
'fabrikaat werd gepousseerd als de eenige
Uitkomst in den ekonomischen nood, die
het opdrijven van het productie-vermogen
veroorzaakte en de ekonomische wetten rie
pen een dwingend „halt" toe aan den té
vluggen vooruitgang.
Doch ook het nationale streven bleek al
niet meer voldoende te zynen wij schijnen
wel terug te gaan naar de grijze oudheid;
binnen de eigen landsgrenzen toch begin
nen de verschillende eenheden, de verschil
lende groepen haar eischen te laten hooren.
Koopt in eigen streekbevoordeelt de
eigen menschen uit uw eigen rayon is de
nieuwe leuze. Nu de export-landbouwbe-
dryven hun uitvoer zagen stagneeren en
Artikel 72 van de Lager-Onderwijswet 1920
bepaalt, dat „het bestuur eener rechtsper
soonlijkheid bezittende instelling of vereeni-
ging welke in eene gemeente eene bijzon
dere school wenscht te vestigen of een be
staande bijzondere lagere school wenscht
bit te breiden of te verbouwen enz., tot den
raad dier gemeente eene aanvrage kan
richten, om ten behoeve van die school de
Voor de stichting van een gebouw of voor
ben verbouw enz. benoodigde gelden te
°htvangen, een gebouw te stichten of het
bestaande gebouw te vergrooten."
De gebouwen van het bijzonder onderwijs
komen dus ten laste van de gemeentekas.
Tot dusver was gebruikeiyk, dat de ge
beenten voor de bekostiging van den bouw
Van scholen vqor het bijzonder lager onder
lijs een voorschot ontvingen van het Rijk.
Naar wij thans uit zeer goede bron ver
nemen, is de Regeering voornemens, niet
langer aan de gemeenten dergelijke voor-
shotten te verleenen.
Wanneer de aanvrage voor de stichting
Van een schoolgebouw aan de daarvoor by
artikel 73 van de Lager Onderwijswet ge
belde eischen voldoet, is de gemeenteraad
kij de wet verplicht de voor den bouw be-
hoodigde gelden te voteeren. Ze zal dus
v°ortaan, nu het Rijk geen voorschotten
beer verleent, op andere wijze zich die
®elben moeten zien aan te schaffen.
Het hoeft geen betoog, dat door deze
handelwyze van de Regeering moeilijkheden
v°or de gemeenten zullen voortspruiten,
boeilijkheden welke wellicht op het byzon-
®er onderwys zelf haar weerslag zullen
hebben,
elkander op de binnenlandsche markt be-
concurreeren gingen, bleek het noodzake-
hjk, het „streek-chauvinisme" in werking
te zetten, opdat bijv. Amersfoort zich niet
zou voorzien van groenten uit het West-
land, doch zijn voorkeur ging schenken aan
het gewas, dat in het rayon van Amersfoort
wordt voortgebracht. Utrecht eischt zijn
Amsterdam—Rijnkanaal, Amersfoort zyn
kanaal door de Geldersche Vallei; Rotter
dam zijn verbetering van de haven-outil-
lage, Noord-Brabant daarentegen spitst
zich op een eigen zeehaven in Bergen op
Zoom! De badplaatsen eischen Nederland
op om zijn geld aan het Nederlandsche
strand te gaan verterende andere stre
ken met natuurschoon zullen haar leuzen
laten hooren en op elk gebied zal men aan
dringen om producten uit de naburige
streek te gaan verbruiken.
Dit is een symptoom op zichzelf, dat bij
zonder typeerend is en dat men niet mag
verwaarloozen. Niet alleen werelddeelen
vechten om hun plaats onder de zon, maar
ook de staten, de provinciën, de gemeenten
en er zal wanneer de krisis nog grootere
wonden slaat misschien nog een tijd
komen, dat men in een stad wijk-gebie-
den krijgt die er een apart ekonomisch
leven op na zullen houden. De internatio
nale blik verwijdt zich, terwijl tegelijker
tijd een zeer enge begrenzing in de naaste
omgeving te constateeren valt. Wij hebben
vroeger kunnen constateerende ont
wikkeling via den enkeling, de familie, den
stam, het dorp, de stad, het land, de wereld,
nu manifesteert zich het omgekeerde.
Waarheen zal dit nieuwe leiden?
Zal het grootbedrijf uiteenvallen? Zullen
de midden-bedrijven zich gaan splitsen en
zullen de plaatselijke ondernemers weer
opkomen, natuurlijk in het kader van het
groote? Wij zien de politiek van verschil
lende gemeenten om het grootbedryf te
weren en de kleine middenstanders tot zich
te trekken; het blijft alleen de vraag of
dit een tijdelijk verschijnsel is of dat wij
hierin een symptoom van de komende
maatschappelyke ontwikkeling moeten zien!
Naar een Havas-bericht uit Parijs meldt is
het invoercontingent in Frankrijk van zekere
categorieën glazen artikelen en ongemonteerde
glazen bollen voor electrische lampen, uit Ne
derland afkomstig, uitgeput.
ah***. m
Naar wij vernemen, is in een Zaterdag j.l. te
's-Gravenhage gehouden bijeenkomst van den
Alg. Ned. Stukadoors-Patroonsbond en de
moderne organisatie van Stukadoorsgezellen, de
Federatie en de Haagsche Stukadoorsvereeniging
vcorloopige overeenstemming bereikt inzake de
loonen, waarover eën strijd dreigde te ontstaan.
Bij genoemde gezellenorganisaties zijn de meeste
stukadoors, ongeveer een 600, aangesloten.
Met de voorloopige overeenkomst, die voor een
jaar zal gelden en die neerkomt op verlenging
van den bestaanden toestand met een jaar, gaan
accoord de Alg. Ned. Stukadoorspatroonsbond
en de meeste organiseerde patroons.
Wanneer binnen afzienbaren tijd geen
landelijke overeenstemming is bereikt, zal ge
tracht worden in Den Haag te komen tot een
plaatselijk definitieve regeling.
Naar wij vernemen heeft de vorige week het
Hoofdbestuur van den Prot. Chr. Bond van
Spoor- en Tramwegpersoneel te Utrecht eene
buitengewone vergadering gehouden, teneinde
zijn standpunt te bepalen tegenover het voor
stel der Directie van de Ned. Spoorwegen, om
de bezoldigingen, periodieke verhoogingen, toe
lagen, premiën en andere vergoedingen, die
aan het personeel toegekend worden, met 10
procent te verlagen.
Uitvoerig werd nagegaan welke de oorzaken
zijn geweest, die de bedrijfsleiding er toe heb
ben geleid, om bij de sedert 1922 reeds inge
voerde bezuinigingsmaatregelen, opnieuw deze
zoo sterke verlaging der bezoldiging te willen
toepassen. Het Hoofdbestuur, de door de Di
rectie aangevoerde motieven overwegende, te
vens lettende op de vele verslechteringen, die
de laatste jaren reeds ingevoerd zijn geworden
en in aanmerking nemende de houding, die
de Overheid aanneemt inzake het Vervoers
vraagstuk, was van oordeel, dat het voorstel
der Directie niet aanvaardbaar is te achten en
daarom al het mogelijke moet worden gedaan
om het daarheen te leiden, dat door Directie
en Personeelsraad dit vraagstuk alsnog tot een
voor het personeel bevredigende oplossing ge
bracht zal worden, waarbij de hoop en het
vertrouwen werden uitgesproken, dat ook de
Regeering hiertoe haar volle medewerking zal
verleenen.
Het Hoofdbestuur verklaarde voorts dat de
aangekondigde loonsverlaging, die onder het
geheele personeel een storm van verontwaardi
ging gebracht heeft, als onaannemelijk moet
worden beschouwd en het zich daarom tegen
dezen bezuinigingsmaatregel met kracht zal
verzetten.
3 en 4 Mei a.s. zal de Bond te Amersfoort
zijn algemeene vergadering houden en zal het
Hoofdbestuur, voor wat de verder te nemen
maatregelen betreft, zijn standpunt uiteen zet
ten en de afdeelingen omtrent de te voeren
actie verder inlichten.
Paters J. F. Scharf, G. J. Jansen in de
Wall en A. C. van Gils, resp. uit Amsterdam,
Den Haag en Zevenbergschehoek, zullen op 20
Mei uit het klooster der Kruisheeren te St
Agatha (N. B.) naar de missie in Ned. O.-Indië
vertrekken.
Pater Meuwisse, van de Witte Paters der
Orde van Kardinaal Lavigerie, is uit de Afri-
kaansche missie in het vaderland teruggekeerd.
Maandagmorgen te kwart voor twaalf is aan
het vliegkamp te Soesterberg een zeer ernstig
ongeval geschied.
De sergeant-leerling-vlieger Ligthart, die zich
met een machine in de lucht bevond, is bij het
maken van een voorgeschreven manoeuvre op
geringe hoogte in een vrille geraakt en neerge
stort. Het vliegtuig werd totaal vernield, de
vlieger werd dood uit de overblijfselen te voor
schijn gebracht. Hij was te Soesterberg woon
achtig en laat een vrouw en twee kinderen
achter.
Zaterdagmorgen begaf de een-en-dertig-jarige
E. C. uit Geulhem zich per fiets naar de Bank
te Valkenburg. Nabij het Koningswinkelbrug-
getje te Houthem werd hij door twee onbekende
personen onverwacht van achteren aangevallen.
Zij brachten hem met een hard voorwerp een
salg op het hoofd toe, waardoor de man be
wusteloos van zijn rijwiel stortte.
De daders beroofden hun slachtoffer daarop
van een som van 800.
Voorbijgangers troffen C. aan en waarschuw
den de marechaussee en dr. Ketteler. De won
den van den heer C. waren gelukkig niet van
al te ernstigen aard.
De marechaussee stelt een uitgebreid onder
zoek in.
Maandagochtend is gebleken, dat de ver
wachtingen van de directie der Nuts-Spaar-
bank te 's Gravenhage dat de toestand Maan
dagochtend vrijwel normaal zou zijn, vervuld
zijn.
Men kan zeggen, dat de „run" afgeloopen
is. Er worden natuurlijk nog wel aanzienlijke
bedragen opgenomen, doch hoofdzakelijk door
personen, die de vorige week reeds geld had
den aangevraagd, doch die door de overstel
pende drukte niet aan de beurt konden komen
Het aantal personen, die hun geld terug
brengen en aan de Spaarbank toevertrouwen,
neemt steeds toe. Ook de ingelegde bedragen
worden grooter.
Als een bewijs van de krachtproef waaraan
de liquiditeit van de Spaarbank de vorige week
is blootgesteld, werden ons door de directie
nog de volgende cijfers verstrekt: Sinds 11
April (den dag van de Scheurleer-debacle) is
ruim 8 millioen betaald, d.w.z. ongeveer 25
van het totale obligo der bank. Van dit be
drag is meer dan 7 millioen uitbetaald in de
5 dagen der vorige week (vanaf Dinsdag). Het
aantal opgekomen spaarders is ongeveer 1/5
van het totaal aantal. Gemiddeld werd per
boekje 500.uitbetaald.
Ook bij de bijkantoren was de toestand weer
normaal. Gedurende de avonduren zullen de
banken echter voorlöopig nog gesloten blijven
in verband met het bijwerken der administra
tie. Men vertrouwt echter, dat dit de volgende
week ook geheel in orde zal zijn.
Zondag werd te Groningen de 16e Katholie
kendag voor Groningen en Drenthe gehouden.
Des morgens werden in de verschillende ker
ken H.H. Missen opgedragen tot intentie van
het welslagen van den Katholiekendag.
Om 11 uur werden de Sectievergaderingen ge
houden. De sectievergadering „Katholieke
Vrouw" had plaats in de bovenzaal van de
Harmonie. In deze bijeenkomst sprak de hoog-
eerw. zeergel. heer prof. dr. F ér on, Roer
mond, over het onderwerp: „De vorming der
Katholieke Vrouw in onze dagen". Voor de sec
tie „Ontwikkeling" werd door den heer L. A1-
bering, Litt. Dcts., oud-Groninger, thans
leeraar aan het R. K. Lyceum te Breda, een
rede gehouden over den Katholieken Italiaan-
schen intellectueel Contardo Ferrini. Deze sec
tievergadering had plaats in de Commissiezaal
van de Harmonie.
De sectie „Charitas" kwam bijeen in deRuy-
terzaal van de Harmonie. In deze bijeenkomst
hield de weleerw. heer H. Giliam, kapelaan
te Groningen, een beschouwing over het onder
werp: „Meer strengheid in onze liefde".
Noemen we ten slotte de vierde en de laatste
sectie, namelijk de sectie „Werknemers", die
haar vergadering hield in St. Maarten, Post-
straat. Voor deze sectie sprak de heer A. C.
de Bruijn, voorzitter van het R.-K. Werk
liedenverbond en lid der Eerste Kamer, over:
„De Bedrijfsraden in verband met Quadragesimo
Anno".
Rede A. C. de Bruyn
Het Eerste Kamerlid De Bruyn, die voor de
sectie werknemers sprak, begon zijn rede met
op te merken, dat het Bestuur van den Ka
tholiekendag Groningen en Drenthe dit jaar
als gelukkige basis
gedachte van deze
bijeenkomst heeft
genomen: Katho
liek in woord en
daad. Het bestuur
heeft besloten op
deze vergadering te
doen behandelen
de vraag, of het
geen wij Katholie
ken van Neder
land verstaan on
der bedrijfsorgani
satie, past bij de
sociale apologie
van Pius XI, zoo
als die ons, met een
beroep om snel te
handelen, vóór het te laat is, dus om een
daad te stellen die in Q. A. is voorgehouden.
Onder bedrijfsorganisatie verstaat men vol
gens spreker: het sociaal en economisch or-
ganiseeren, het ordenen van het bedrijfsleven;
het regelen van de verhouding tusschen werk
gevers en werknemers in onderneming en be
drijf, zóó, dat de positie van den arbeidenden
mensch, naar Christelijke opvatting ten volle
tot haar recht komt: het regelen en richten
van de voortbrenging zoo, dat zij overeen
komstig haar natuurlijk, overeenkomstig haar
maatschappelijk doel zich richte op de bevre-
Wmmm
A. C. DE BRUIJN
diging van de redelijke behoeften van het ge
heele volk.
Bedrijfsorganisatie, aldus verstaan, is niet
een vijlen hier en een pleisteren daar, doch
een grondige radicale hervorming van het
sociaal economisch leven; het beteekent der
halve o.m. ook: medezeggenschap van de
werknemers in onderneming en bedrijf en dus
een breken van de alleenzeggenschap der hui
dige productieleiders.
De staat heeft van nature tot taak "maatre
gelen te nemen, waardoor de mensch in de
gelegenheid is zijn geestelijk en stoffelijk wel
zijn te verkrijgen: wevk^vers-(organisaties) en
werknemers-(organisaties), primair betrokken
bij de voortbrenging, zijn verplicht gezamen
lijk alle maatregelen te nemen waardoor hun
eigen belangen en die der con*"Tnenten het
beste worden gediend. Blijven laatstgenoem
den in die belangrijke taak in gebreke, dan is
het staatsgezag als verzorgster van het alge
meen belang, verplicht in te grijpen, te rege
len, en te ordenen, te controleeren. Voor dat
regelen en ordenen zijn organen noodig, orga
nen, die door het staatsgezag met de noo-
dige bevoegdheden toegerust hun groote en
verantwoordelijke cultureele, sociale en econo
mische taak kunnen verrichten, organen ge
vormd door de verte**0*1n-prs van werk
gevers en werknemersorganisaties, de be
drijfsraden, toegerust met publiekrechtelijke
bevoegdheid.
Of de rijksoverheid zoo spoedig mogelijk in
de daarvoor vatbare bedrijven bedrijfsraden
dient in te stellen, moge ook worden beant
woord door te overwegen hoe de betrokkenen
bij het productie- en distributieproces, hun
maatschappelijke opd---ht hebben vervuld, als
al bij onze, op het individualisme steunende
verhoudingen van „opdracht" kan gesproken
worden.
Hebben zij orde en regel geschapen in de
voortbrenging en distributie, in de verhouding
tusschen werkgevers en werknemers; orde, re
gel, rechtvaardige verhouding tusschen de
verstrekkers van het doode kapitaal en de ver
strekkers van den levenden arbeid?
Is daarbij de positie van den arbeidenden
mensch, zooals Leo XIII en Pius XI die zien,
naar christelijke opvatting ten volle tot haar
recht gekomen? Zijn de voortgebrachte rijk
dommen rechtvaardig en op het algemeene be
lang ingesteld, verdeeld?
Heeft de voortbrenging zich gericht op en
geregeld naar de bevrediging van de rede
lijke behoeften van het geheele volk, dan
wel naar de winstbe'"orte van slechts betrek
kelijk weinige machtigen?
Was het solidarisme drager van sociale en
economische verhoudingen, dan wel indivi
dualisme?
Het antwoord op deze vraag is beslissend
voor de vraag, of de rijksoverheid genoemde
bedrijfsraden zoo spoedig mogelijk dient in te
stellen.
Aanklacht van den Paus
De autoriteit van den Paus, aldus spreker,
heeft in Quadragesimo Anno het huidig eco
nomisch stelsel voor de vierschaar geroepen en
met aanhalingen uit de encycliek stelde spre
ker zijn gehoor duidelijk voor oogen het re
quisitoir dat de Paus hier voor het wereldtri
bunaal hield en dat een verschrikkelijke aan
klacht vormt tegen het huidig economisch
stelsel, dat een toestand in het leven riep,
waaronder onze samenleving ondanks welke
mooi-praterij ook, gebukt gaat, en waartegen,
aangemoedigd door de Kerk, de Katholieke
Arbeidersbeweging, daarbij geholpen door tal
van hoewel nog te weinig intellectueelen,
nu reeds jaren met aanwending van verschil
lende middelen te velde trekt.
De instellingen dienen dus hervormd, de
grenzen van het publiek recht dienen terwille
van het algemeen welzijn uitgezet. Quadra
gesimo Anno denkt hierbij op de eerste plaats
aan d taak van den staat.
Naar een betere toekomst
Wij zien dat mogelijk in en door het staats
gezag ingestelde bedrijfsraden. Dat is geen
nieuw denkbeeld, dat bewijst het door geheel
ons katholieke volk welwillend ontvangen
Paaschmanifest 1919.Dat was kort nadat een
poging tot revolutie was voorbereid.
groote, sociaal-economische gedachte
van de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie
was te machtig en te rijk aan inhoud om, met
kans op succes, verloochend te kunnen wor
den. in 1922 heeft gelijk spreker duidelijk
aantoonde de katholieke Staatspartij die
gedachte tot de hare gemaakt. In 1924 deed
de Hooge Raad van Arbeid zijn belangrijke
meerderheidsuitspraak. In 1929 kwam de be
drijfsorganisatie op het actieprogram der R.K.
Staatspartij.
Ook ons Internationaal Christelijk Vakver
bond had zich inmiddels in zijn „Economisch
Wereldprogram" voor de publiekrechtelijke be
drijfsorganisatie uitgesproken. Bij een goede
bedrijfsorganisatie is de eerste eisch, dat de
rechtspositie van den arbeider, waaraan thans
veelal nog bijna alles ontbreekt, naar recht en
billijkheid geregeld wordt. Dan zal het o. m.
onmogelijk zijn, dat de werknemer onrechtma
tig, eenzijdig beoordeeld, naar willekeur ont
slagen wordt; zal bij noodzakelijk ontslag door
vooraf gemaakte reserves gezorgd moeten
worden voor voldoende verzorging; zal het
onmogelijk zijn, dat de arbeiders door te sterk
doorgevoerde rationalisatie worden uitgebuit:
zal voor tijdige pensioneering behooren te wor
den gezorgd; zal zekerheid bestaan, dat de
belooning rechtvaardig is, zooals overeenkom
stig Q. a. de arbeider ook deelen zal in de
winst van het mede door hem vervaardigde
product, zal de arbeider als mensch, niet als
een hond of als een winstobject worden be
handeld; als mensch als Christenmensch, die
allereerst tot taak heeft zijn ziel voor de
eeuwigheid te stellen.
Onze vrijwel algemeen gangbare opvatting
van bedrijfsorganisatie vindt bekrachtiging in
Q. A.
Na er op gewezen te hebben, dat ook door
ons Katholieken op diep ingrijpende verbete
ringen in de bestaande economische verhou
dingen wordt aangedrongen, heeft aldus
spreker Z. H. Exc. Mgr. Aengenent zijn
diocesanen voorgehouden, dat hij het „als een
heiligen plicht beschouwde hun nader omtrent
het merkwaardige Pauselijke document Qua
dragesimo Anno in te lichten, dien zendbrief
,,'n nieuw, bewijs van de groote wijsheid en
den onverschrokken moed der Pausen." En de
Bisschop riep al zijn priesters op allereerst die
iedeeën in Q. A. neergelegd, in zich op te ne
men en ze als apostelen te verkondigen.
Verlangend naar Katholieken van woord en
daad heeft het bestuur van dezen Katholie
kendag besloten op deze vergadering te doen
behandelen de vraag of hetgeen wij Katholie
ken van Nederland verstaan onder bedrijfs-
organisattie past in de sociale apologie van
Pius XI.
Spreker wees vervolgens op het wetsontwerp
Verschuur, dat hij in groote lijnen behandelde
en waarvan hij getuigde: Het kan worden be
schouwd als een eerste stap in de goede rich
ting; er wordt een schuchter begin gemaakt
van sociaal-economische ordening, een begin
waarop verder kan worden voortgebouwd.
Des middags om drie uur werd in de groote
zaal van „De Harmonie" de algemeene groote
vergadering gehouden.
Aan de bestuurstafel, vóór het spreekge
stoelte, namen plaats het hoofdbestuur en de
sectiebesturen van -den Katholiekendag, de
hoogeerw. heer Deken Fr. Eppink, eere-voorzit-
ter van den Katholiekendag, een groot aantal
heeren Geestelijken uit de stad en provincie
Groningen en uit Drenthe, en de verschillende
sprekers.
De heer P. Koeken voorzitter van het hoofd
bestuur van den Katholiekendag, hield een
korte openings- en welkomstrede. waarna het
woord was aan den zeereerw. hooggel. heer
prof. dr. F. Féron, uit Roermond, die een rede
hield over „De Katholiek in woord en daad".
De sluiting.
De h.e. heer deken Eppink noemde het een
voorrecht en een eer dezen Katholiekendag te
mogen sluiten. Ware het vorig jaar Z. H. Exc.
Mgr. Jansen niet op den Katholiekendag ge
weest, dan zou spreker thans voor de vijftiende
maal het slotwoord van den Katholiekendag
hebben gesproken. Mgr. Eisen mocht slechts
den, eersten Katholiekendag bijwonen en slui
ten. Bij deze gelegenheid bracht de h.e. heer
deken een bijzonder woord van hulde en dank
aan de stichters van dezen Katholiekendag
Mgr. Eisen, dr. J. A. J. Tonella, die vele jaren
voorzitter van den Katholiekendag is geweest,
aan de secretaresse mej. Chr. Reinhart, aan
baron van Voorst tot Voorst, den vroegeren
penningmeester, aan den heer P. Koeken, die
thans voorzitter van den Katholiekendag is, en
aan Jan van Noord, een verdienstelijk man,
maar van wien spreker niet weet, wie hij is.
De h. e. heer deken besloot zijn slotrede, met
den wensch uit te spreken, dat de onverschil
ligheid steeds meer en meer moge verstommen
en moge plaats maken voor belangstelling in
alles, wat het openbaar katholiek leven betreft.
Moge deze Katholiekendag ertoe bijdragen om
meer Katholieken in woord en daad te vormen.
Na de rede van den hoogeerw. deken' ging de
vergadering onder het zingen van het „Aan U
o koning der Eeuwen" uiteen. Tot besluit van
den schitterend geslaagden dag werd in de
kerk van den H. Martinus een kort Lof gecele
breerd, waaronder door allen het danklied
„Groote God U loven wij" werd gezongen.
Het April-nummer van „Sancta Liduina"
gewijd aan de voorbereiding van het vijfde
eeuwfeest, administratie: St. Liduina-comité,
Nassaulaan 53 Schiedam) is een bijzonder ver
zorgde aflevering geworden; dit zevende num
mer telt ook acht pagina's tekst meer dan de
zes, die reeds eerder verschenen.
Uit het inleidend artikel der redactie blijkt,
dat het jubeljaar thans is ingezet en reeds
groote plannen in wording zijn, om het fees'
der Nederlandsche Heilige op even waardige
als geestdriftige wijze te vieren. Kapelaan H.
A. UUeman zet verder zijn onderhoudende bio-
graphie voort en hierop volgt een beschrijving
van St. Liduina's dood, ontleend aan „Sainte
Lidwina de Schiedam" door Pater Hubert
Meuffels. Na deze boeiende weergave van een
aangrijpend laatste stervensuur, treft men weer
een overweging aan van Pater C. Keulers. M.
S. C. Pater B. Kruitwagen O. F. M. vervolgt
zijn reeks uitvoerige artikelen over het proces
der heiligverklaring, terwijl een contemplatieve
van Bethanie vertelt van de eerste jaren van
Liduina's ziekte.
Waarom valt de feestdag van de H. Lidwina
zoo dikwijls weg? Op deze vraag geeft Pastoor
H. B. J. Warnink een antwoord, doch hij ein
digt dit met een nieuwe vraag: Zou de veree
ring van de H. niduina al zoo groot zijn, dat
bevoegde personen een eerbiedig verzoek aan
de Kerkelijke Overheid kunnen doen om dezen
feestdag een hoogeren rang te verleenen, waar
door tevens wordt voorkomen, dat deze zoo dik
wijls wegvalt?
Het spel „Lydewijde" van Pastoor J. B. W
M. Möller, waarvan ook in dit nummer een ge
deelte voorkomt, zal tijdens het eeuwfeest in
Schiedam worden opgevoerd.
Verschillende afbeeldingen maken het num
mer dubbel aantrekkelijk en het bewaren
waard; naast oude gravures o.a. teekeningeu
van Fr. Bruno Groenendaal O. S. B. en J
SChmierman. Zij komen op het nobele papier
wel tot haar recht.
PrikfceMraad
De communisten en de sociaal-demo-
kraten zyn er in hun pers over slaags ge
raakt, wie er nu eigenlijk wel geparen
teerd is aan de politieke tafelschuimers in
Zweden, die het geld van Kreuger niet te
onwelriekend vonden om het voor hun
party in dank te aanvaarden.
M'nheer Kilborn, hoofdredacteur van het
communistisch Zweedsch blad,
neemt een portie van 135 duizend kronen
aan, zoo schampert „Het Volk".
Dat 's jouw familie, scheldt „De Tri
bune" terug; die m'nheer Kilborn is juist
wegens z'n gemeene sociaal-demokratische
allures uit de communistische party gezet.
Maar „Het Volk" laat dit weer niet op
zich zitten:
Het is een familie-kwestie, of de com
munisten den heer Kilborn nog langer als
van de familie willen erkennen, maar
een leening van precies dezelfde soort werd
ook door de richting, die aan de Komintern
is trouw gebleven de z.g. Sillen Parten
tot een bedrag van 30.000 kronen door een
der Kreuger-maatschappyen verstrekt om
haar drukkerij te financieren.
Te verwachten valt dat de communisten
er ook nu wel weer een smoesje op verzin
nen zullen om de verwantschap tusschen
hen en de onverlaten, die 't geld accepteer
den, te loochenen.
Maar dan is er altyd nog de onderzoe
kingscommissie, waarvan „De Tribune" on
langs zoo'n mooi plaatje met zoo'n mooi
onderschrift publiceerde.
Van de familie-relaties zal te goeder
of te kwader! ure wel blyken.
In het orgaan van den modernen Trans
portarbeidersbond treft een artikel, waarin,
naar aanleiding van het uittreden eener
minderheid uit de S.D.A.P., eens eerhjk de
plaats wordt aangewezen, welke de moder
ne vakbeweging in ons land inneemt.
„Te weinig wordt ingezien, dat de confes-
sioneele vakbeweging in ons land ongeveer
even sterk is als onze moderne vakbewe
ging. Tevens ziet men voorby, dat min
stens nog evenveel arbeiders buiten de
vakorganisatie staan, dan er in de vak-
vereenigingen van alle richtingen georga
niseerd zyn.
We spreken, en we bezondigen er ons al
len aan, van de arbeiders en de arbeiders
beweging, waarmede we dan onze beweging
bedoelen. Het is fout. Want we vertegen
woordigen de arbeiders niet. Het is slechts
een deel, zij het een groot en belangryk
deel hetwelk zich in onze organisatie heeft
vereenigd.
Het is intusschen dit nuchtere en harde
feit, dat onze machtspositie bepaalt. Het
dwingt om dienovereenkomstig te han
delen.
Dat harde feit is naar onze overtuiging
door de minderheid in de party te veel uit
het oog verloren".
De schryver ziet de zaken zuiver in. Jam
mer maar dat wie aan zelfoverschatting
lijden, zoo moeilyk te genezen zyn. We ver
wachten althans niet dat nu ineens de
socialistische organen en de moderne vak
bladen wat meer ingetogenheid zullen be
trachten en zich niet meer zullen bezondi
gen aan een zelfoverschatting die keer op
keer Twente gaf het pas weer te zien
door de nuchtere feiten wordt gelogen
straft.
In het Dominicaner klooster te Huissen is
het bericht ontvangen van een gelukkig goed
afgeloopen vergiftigingsgeval van Portoricyn-
sche missionarissen.
Vóór eenige weken diende Mgr. Pyru van
San Juan het vormsel toe in de Dominicaner
parochie van Buayanon.
Nadat een eerste groep kinderen gevormd
was, gebruikten Mgr. en de parochie-geeste
lijken den maaltijd. Blijkbaar is hierbij bedor
ven ham gegeten, want zoowel Mgr. Pyrn als
pastoor Andrean Grul O. P. en de paters Alf
Suermondt O. P. en Thomas Hellebreken O. P.
voelden zich onwel. Hun toestand verergerde
spoedig zoodanig, dat men het ergste vreezen
moest.
Onmiddellijk ontbood men een der knapste
geneesheeren van het eiland en na enkele da
gen geleefd te hebben tusschen hoop en vrees
voor een allerdroevigste catastrofe, had deze
met zijn behandeling zooveel succes, dat het
gevaar als geweken kon worden beschouwd.
Mgr. was weldra in staat om ook aan de
verdere groepen kinderen het H. Sacrament
des Vormsel toe te dienen.
Op den weg NijmegenKleef is de veertig
jarige J. D. door een onbekend gebleven auto
overreden en een eind meegesleurd. Later is
de ongelukkige aan de bekomen verwondingen
bezweken.
Te Rekken bij Groenlo is het vijf-jarig doch
tertje van den landbouwer G„ dat bij een buur
man speelde, in een ketel met kokend loog ge
vallen. Hoewel een der huisgenooten een deksel
op den ketel gelegd had, schoof deze eraf, toen
de kleine al spelende op den ketel ging zit
ten. Het kind viel in de kokende loog, ten
gevolge waarvan het eenige oogenblikken later
overleed.
