r
HET TRAMVRAAGSTUK
f a o -
19»
WOENSDAG 27 APRIL
Onredelijke klachten
De behoefte van het publiek
Kleine houding
De commercieele opzet
Concurrentie
NATUURWETENSCHAPPELIJK
ONDERZOEK
Nederlandsche Centrale
Organisatie
DIENSTREGELING
DER TREINEN
In verband met den zomertijd
VER. VOOR VREEMDE
LINGENVERKEER
Bijzondere postzegels
Prins Hendrik op reis
Rij ks waterstaat
Stoomvaart Mij. „Zeeland"
H. Ms. „Prins van Oranje"
Onderscheidingen
Notaris
De tandarts op jacht: „Niet zoo nerveus! Vertel eerst eens:
welke kies is 't?"
Landmacht
Hoofdingenieur der Mijnen
Zeemacht
Machinisten-examen
Gemeenteraad van Rotterdam
Landsdrukkerij
Gevangeniswezen
Burgemeester
Academische examens
Indische Dienst
Genootschap van Nederlandsche
componisten
MIDDELEEUWSCH
MYSTERIESPEL
Voortgezette traditie
300 JAAR UNIVERSITEIT
Een Gedenkboek
Schilderijen van H. M. de Koningin
„DE 50 BESTE BOEKEN"
Een tentoonstelling
Verkade over de toekomst
MUTATIES RECHTER-
LIJKE MACHT
Door het terugbrengen van den
leeftijdsgrens
HERZIENING
SALARISREGELING
Samenstelling der commissie
De Partai Indonesia
BATAVIA, 25 April. (Aneta.) Het bestuur
van de Partai Indonesia ontving van den pre
sident van den Senaat der Philippijnen, den
heer Quezon, in antwoord op haar telegram d.d.
14 dezer een telegrafische dankbetuiging.
Vereeniging van Huisvrouwen
EngelandAustralië
RETRAITEN
Klooster van den H. Geest te Uden
„St. Petrus Canisius"
te Bergen, N.-H.
„Cenakel" te Tilburg
,0
Voor de Ver. voor Handel en Nijverheid en Ge.
meentebel. sprak Dinsdagavond te 's-Hage ir.
J. G. C. J. Nituvenhais, directeur van de
Rotterdamsche Electrische Tramwegmaatschap-
pi), over „Het Tramvraagstuk".
Spr. begon met er op te wijzen, dat het
tramvraagstuk nauw samenhangt met de
groote economische problemen van onzen tijd
Het plaatst ons midden in de politiek, waar
door wij bij onze beschouwingen maar al te
vaak het spoor bijster worden.
Ir. Nieuwenhuis gaf vervolgens eenige ge
schiedkundige beschouwingen over de ontwik
keling van het vervoervraagstuk. Men trekt
vaak de parallel tusschen paardentram
stoomtram en electrische tram autobus.
Zooals de paardentram vroeger voor de elec
trische tram heeft moeten wijken, zoo zal ook
de electrische tram op haar beurt moeten wij
ken voor de autobussen.
Spr. kan deze parallel niet aanvaarden.
Natuurlijk moet men geen moderne autobus
vergelijken met een tram van 30 jaar geleden.
Maar sprekers ervaring in Rotterdam heeft hem
geleerd, dat een moderne autobus in het stads
verkeer geen grootere snelheid heeft dan een
nieuwe electrische tram.
Wat de stoomtram betreft, merkte spr. op,
dat deze uit intercommunaal verkeersoogpunt
heeft afgedaan. Men vraagt thans niet meer
naar een grootere verkeerscapaciteit maar het
publiek wenscht veelvuldige vervoersmogelijk-
heid, waardoor men vanzelf wel tot kleinere
eenheden moest overgaan.
Vervolgens wijdde spr. eenige aandacht aan
het vervoer per tram en per autobus, eveneens
toegelicht door vele lichtbeelden. Scherpe cri-
tiek deed ir. Nieuwenhuis daarbij hooren op de
houding van het publiek, dat, zonder eenig be
sef van de groote moeilijkheden, ov- de tram
en daarmee samenhangende vraagstukken oor
deelt.
Spr. vertoonde eenige statistieken ut Ame
rika, waaruit blijkt, dat in de Amerikaansche
steden de tram zeker niet heeft afgedaan. Het
zijn bijna uitsluitend de kleinere steden, welke
het vervoer geheel of grootendeels per auto
doen geschieden.
Veervolgens bewees spr., eveneens met sta
tistieken, hoe de tram voor het publiek de
meest bescheiden weggebruiker is.
Men moest eens wat meer in het buitenland
kijken. Ook zij, die zoo klagen over overbelas
ting, hebben zeker nog nooit meegemaakt hoe
I het gaat in Berlijn en Parijs. In die steden
blijkt ook, dat, wanneer de tram veredwijnt,
dit niet gaat ten voordeele van de autobussen,
doch veeleer ten voordeele van den Under
ground^
De heer Nieuwenhuis besprak vervolgens de
kwestie der rentabiliteit en commercieele opeet
van het bedrijf. Er zijn bedrijven, welke com
mercieel opgezet zijn en niet rendabel zijn en
er zijn ook bedrijven, welke absoluut niet com
mercieel zijn en toch winst afwerken.
Vervoerbedrijven behooren tot de eerste cate
gorie: wgl commercieel maar niet rendabel, en
zeker niet in deze moeilijke tijden. Spr. neemt
als voorbeeld het Rotterdamsche trambedrijf,
dat een tekort heeft van anderhalf millioen.
Men heeft er ach en wee over geroepeen, maar
hoe is dit tekort ontstaan en hoe is het te
verklaren:
De RH.T. betaalt aan de gemeente voor
stroomlevering een zeer hoog bedrag. Wanneer
Rotterdam hetzelfde t^def betalen zou als in
Amsterdam dan zou d^R. E. T. daardoor 8 ton
besparen. Maar er is nog meer.
Particuliere chauffeurs werken 55 uur per
week, het overheidspersoneel echter 48 uur. Dit
geeft een verschil van 14 pCt. en omgerekend
zou dit de R. E. T. ongeveer 5 ton besparen.
Maar wij zijn er nog niet. Particuliere auto
buschauffeurs verdienen circa ƒ30 per week;
chauffeurs der R. E. T. echter ƒ38. Indien e
maatschappij onder dezelfde voorwaarden kon
werken, zou dit eveneens 6 A 7 ton besparen.
Zoo ziet men, waardoor het tekort der R. E. T.
ontstaat.
Het is treurig, dat er allerlei instanties zijn
die, buiten de bedrijfsleiding invloed op den
gang van zaken hebben. Maar het doet de be
drijfsleiding zeer leed, wanneer tengevolge van
die Invloeden, het bedrijf vast loopt en de lei
ding daarover allerlei verwijten te hooren krijgt
In dit verband wijst spr. op het voorgevallene
te Amsterdam, waar iemand geslachtofferd is,
die dit zeker niet verdiende.
Een andere belangrijke kwestie is die der
concurrentie van de particuliere ondernemers.
Spr. is een voorstander van de vrije maat
schappij, maar wanneer de vrijheid eenmaal
teen monopolistisch bedrijf heeft, kan zij zich
ook niet door concurrenten laten benadeelen.
Tenslotte kwam spr. tot eenige polltiek-eco-
nomische beschouwingen over het loonvraag-
stuk.
Men praat van arbeiderszijde wel veel over
de hooge loonen der hoofdambtenaren en di
rectie. Maar wanneer men deze menschen eens
niets zou betalen, maar hun salaris zou omslaan
naar de arbeiders, dan zou dit voor hen nog
slechts een zéér, zéér klein verschil maken.
Dit geldt zoowel voor spoor- als tramweg-
maatschappij, die elk een loon-intensief be
drijf zijn.
Spr. gaf vervolgens een aantal statistieken
over de verhouding van kapitaal en inkomen,
van vermogen en loon.
Bij K. B. is bepaald, dat de wet van den
30sten October 1930 (Staatsblad nr. 416) tot
regeling van het toegepast natuurwetenschap
pelijk onderzoek en het Koninklijk Besluit van
den 16den September 1931 (Staatsbl. nr. 401)
tot uitvoering van de artikelen 5, 11 en 13 van
die wet, met ingang van 1 Mei 1932 in werking
zullen treden.
By de Nederlandsche Centrale organisatie
voor toegepast-natuurwetenschappelijk onder
zoek, welke daardoor met ingang van dienzelf
den datum is ingesteld, zijn bij K. B. benoemd:
Op de voordracht van den Minister van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen, tot leden
van het Bestuur: Prof. dr. P. A. P. C. Went,
hoogleer aar aan de Rijksuniversiteit te Utrecht
en ir. J. E. P. de Kok, directeur van de Bataaf-
sche Petroleum Maatschappij te 's-Gravenhage;
tot gedelegeerde van den Minister, P. Visser,
chef van de afdeeling Kunsten en Wetenschap
pen van zijn Departement en tot diens plaats
vervanger mr. J. K. van der Haagen, commies
aan zijn Departement.
Op de voordracht van den Minister van Staat,
Minister van Binnenlandsche Zaken en Land
bouw, tot leden van het bestuur: Prof. dr. J.
W. Aberson, oud-hoogleeraar aan de Landbouw-
hoogeschool te Wageningen en dr. P. E. Pasthu.
ma, oud-minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel, te 's-Gravenhage; tot gedelegeerde
door den Minister ir. D. S. Huizinga, chef van
de Eerste Afdeeling, door de Directie van den
Landbouw aan zijn Departement en tot diens
plaatsvervanger: J. J. Wevers, referendaris bij
zijn Departement.
Op de voordracht van den Minister van Ar
beid, Handel en Nijverheid tot leden van het
bestuur: Prof. dr. H. R. Kruyt, hoogleeraar aan
de Rijksuniversiteit te Utrecht en J. Schouten,
lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
te Rotterdam; tot gedelegeerde van den Minis
ter, dr. H. M. Hirschfeld, directeur-generaal van
Handel en Nijverheid en tot diens plaatsvervan
ger P. K. J. Heringa, hoofd der afdeeling Han
del en Nijverheid aan zijn Departement,
Op de voordracht van den Minister van Wa
terstaat tot leden van het bestuur: Prof. ir. I.
P. de Vcoys, directeur van de N.V. Algemeene
Kunstzijde Unie te Arnhem en dr. ir. Th, van
der Waerden, lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal te Laren (N.-H.); tot gedele
geerde van den Minister ir. M, H. Damme,
directeur-generaal der Posterijen, Telegrafie en
Telefonie en tot diens plaatsvervanger dr. ir. J.
A. Ringers, directeur-generaal van den Rijks
waterstaat.
Op voordracht van den Minister van Kolo
niën, tot leden van het bestuur: Prof. dr. G.
van Iterson Jr., hoogleeraar aan de Technische
Hoogeschool te Delft, en ir. P. A. Roelofsen,
oud-directeur van het departement van gou-
vemementsbedrijven in Ned.-Indië te Bilthoven,
tot gedelegeerde van den Minister ir. J. E. Inc-
kel, directeur van het Technisch Bureau van
zijn departement en tot diens plaatsvervanger
ir. A. Guyot van der Ham, hoofddirecteur bij
genoemd Technisch Bureau; op voordracht van
den Minister van Financiën tot plaatsvervanger
van diens gedelegeerde mr, L. A. Ries, admini
strateur bij zijn departement (mr. dr. A. van
Doorninck, thesaurier-generaal bij het depar
tement van Financiën, is ambtshalve gedele
geerde van den minister van Financiën).
Bij K. B. is met ingang van 1 Mei aan ir. A,
de Mooy A.L.zn., eervol ontslag verleend als
tijdelijk adviseur, toegevoegd aan den minister
van Onderwijs, K. en W. ter voorbereiding van
een reorganisatie van overheidsbemoeiing met
toegepast natuurwetenschappelijk onderzoek,
met dankbetuiging voor de belangrijke diensten,
door hem als zoodanig aan den lande bewezen.
Bij gemeenschappelijke beschikking van den
ministers van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen en van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw is ontbonden de commissie, welke 30
Juni 1923 is ingesteld met opdracht te onder
zoeken, door welke maatregelen en in welken
vorm het toegepast natuurwetenschappelijk on
derzoek hier te lande in hooger mate dienst
baar kan worden gemaakt aan het algemeen
belang, en is aan de leden dezer commissie de
bijzondere dank der regeering betuigd voor de
belangrijke, door hen aan den lande bewezen
diensten.
Op de vraag van het Tweede Kamerlid Braat
betreffende het instellen van een onderzoek
naar de bezwaren, welke uit afschaffing van
den zomertijd voor de dienstregeling der trei
nen zouden kunnen voortvloeien, heeft Mi
nister Ruys de Beerenbrouck, Minister van
Staat, Minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw, geantwoord, dat naar zijn oordeel
het niet ligt op zijn weg, te bevorderen, dat
een onderzoek wordt ingesteld, indien niet in
zekere mate de gedragingen der Regeering van
den uitslag daarvan afhankelijk worden ge
steld. Dit is, gelijk bekend, ten aanzien van het
onderhavige vraagstuk niet het geval. Daaren
boven meent de ondergeteekende aan het nut
van een onderzoek te moeten twijfelen, aan
gezien het in beginsel wel steeds mogelijk zal
zijn voor de directie der Nederlandsche Spoor
wegen om rekening te houden met elke be
staande regeling van den tijd, mits tijdig be
kendgemaakt.
In het Staatsblad is opgenomen een Kon.
Besluit, waarin is bepaald, dat gedurende een
door den Minister van Waterstaat te bepalen
tijdvak van Rijkswege ten bate van de Alge
meene Nederlandsche Vereeniging voor Vreem
delingenverkeer bijzondere postzegels verkrijg
baar worden gesteld.
Deze postzegels, die ontwerpen vertoonen,
verband houdende met het doel der uitgifte,
worden uitgegeven in de frankeerwaarden van
26, 1y, en 12 y, cent. Zij worden verkocht
met een toeslag van onderscheidenlijk VA, 4,
3j^ en 2lA cent boven de frankeerwaarde en
zijn geldig tot 1 Januari 1934.
Z. K. H. Prins Hendrik zal alvorens zich op
Het Loo te vestigen eerst eenige weken In het
buitenland doorbrengen.
Bij K. B. zijn de ingenieurs van den Rijks
waterstaat ir. C. F. van Bergen te 's-Graven
hage, ir. J. W. de Vries te Roermond, ir. H. C.
P. de Bruijn te Roermo:vl en ir. T. H. van Wis-
selingh te Haarlem bevorderd tot hoofdinge
nieur van den Rijkswaterstaat in vasten diensa.
Bij K. B. Is aan den gepensioneerden vice-
admiraal W. C. J. Smit te 's-Gravenhage, op
zijn verzoek eervol ontslag verleend als regee-
ringscommissaris bij de N.V. Stoomvaart Mij.
Zeeland, Koninklijke Nederlandsche Postvaart
te Vlissingen, met dankbetuiging voor de als
zoodanig bewezen diensten en is tot regeerings-
commissaris benoemd mr. H. J. Silvergieter
Hoogstad, administrateur bij het departement
van Waterstaat.
H. Ms. mijnenlegger „Prins van Oranje", op
uitreis naar Ned. Indië, is heden van Colombo
vertrokken.
Benoemd tot ridder Oranje Nassauorde A. J.
M. Vervoort, hoofdredacteur-directeur Eindho-
vensche en Meierjjsche Courant.
Toegekend zilveren eeremedaille Oranje Nas
sauorde aan J. L. Nieuwenhuizen, voorzitter af
deeling 'sGravenhage van Eersten Nederland-
schen Bond va oud-onderofficieren van land
en zeemacht en koloniën.
op verzoek eervol ontslagen B, K. Schuur
man als notaris te Zelhem.
Benoemd tot reserve-eerste luitenant bij zijn
tegenwoordig korps de reserve-tweede luitenant
W. W. Kersten van het 6e regiment infanteri;
op verzoek eervol uit den militairen dienst
ontslagen de reserve-eerste luitenant G. F.
Dalenoord van het le regiment onbereden ar
tillerie, de reserve-eerste luitenants voor spe
ciale diensten A. B. Vuijk van het vr: lig
landstormkorps vaartulgendienst en D. V P
Gielen van den staf der artillerie en de re
serve-eerste luitenant K. D. Koning van het
7e regiment infanterie;
overgeplaatst bij de school-compagnie van
den motordienst de reserve-kapitein A. J. J.
M. van der Korput.
Met 1 Mei is aan den heer C. Blankevoort op
verzoek eervol ontslag verleend als hoofdinge
nieur der Mijnen met dank.
Mr. W. A. J. M. van Waterschoot van der
Gracht is tijdelijk belast met de waarneming
van de betrekking van Hoofdingenieur der Mij
nen.
Bevorderd tot luitenant ter zee eerste klasse
die der tweede klasse J. J. M. Sterkenburg,
B. Q Boelen en W. A. A. Schimmel.
De luitenant 2e kl. der marine-reserve G. C.
Voorrijs, is den 2en Mei geplaatst aan boord
van Hr. Ms. „Gelderland".
De luitenant t. z. der 2e kl. marine-res. P. F.
M. van de Lint is den 12 Mei a.s. geplaatst bij
de marine-kazerne te Amsterdam.
's-GRAVENHAOE. Voorl. diploma B. Ver-
roen, Rotterdam; J. H. Verkijk, Den Haag en
A. C. van Besuye, Dordrecht.
De gemeenteraad van Rotterdam is bijeen
geroepen tegen Donderdag, Vrijdag, Maandag
a.s. en volgende dagen. Op de agenda staan
verschillende zeer belangrijke voorstellen. Zoo
o.m. het voorstel inzake de winkelsluiting en
het voorstel nopens het treffen van maatregelen
ter verbetering van de begrootingspositie 1932
zoomede ter vaststelling van het aantal opcen
ten op de hoofdsom der Gemeentefondsbelasting
(van 60 op 80 opcenten).
In de Commissie van Toezicht op de Alge
meene Landsdrukkerij zijn benoemd: tot voorz.
K. ter .Laan, thans lid van die commissie; en
tot lid: ir. L. J. H. Peber, lid van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal, te 'sGravenhage.
Met ingang van 1 Mei is aan W. Beekman,
in verband met het aan dezen verleend eervol
ontslag als directeur van de Bijzondere Straf
gevangenis te Leeuwarden eervol ontslag ver
leend als lid van de Bijzondere Commissie voor
georganiseerd overleg voor de ambtenaren,
werkzaam bij het gevangeniswezen, het Rijks
tucht- en Opvoedingswezen, het Reclasseerings-
wezen en de Rijksasyls voor psychopathen en is
als zoodanig benoemd G. A. H. Metz, benoemd
directeur van de Bijzondere Strafgevangenis te
Leeuwarden.
Bij K. B. is aan mr. J. L. Nysingh op zijn ver
zoek eervol ontslag verleend als lid van het
college van regenten over de gevangenissen te
Utrecht onder dankbetuiging voor de als zoo
danig bewezen diensten.
Benoemd met 1 Mei tot burgemeester van
Schellinkhout J. Palenstijn.
Benoemd tot burgemeester van de gemeente
Oss de heer J. F. Ploegmakers.
LEIDEN. Cand.-ex. wis- en natuurkunde
letter F, de heeren R. Nieuwenhuis en W.
Holleman.
Verlofgangers (O.-Indië): mej. G. M. Stib-
be, tijd. wnd. stenografe 2de kl. b. d. Volks
raad, 's-Gravenhage; P. Westra, res. van Jog
jakarta, 's-Gravenhage; H. Hols, wnd. onder-
comm. b. d. alg. politie te Soerakarta, Apel
doorn.
Gepensionneerden (O.-Indië): C. J. van
Mechelen, onderw. 1ste kl. b. h. openb Euro-
peesch lager onderw., hoofd der openb. Hol-
landsch-Chineesche school te Soerakarta.
's-Gravenhage.
Op de op Zaterdag 23 April in Huize „Buma"
gehouden jaarlijksche algemeene vergadering
van het Genootschap van Nederlandsche Com
ponisten is de voorzitter dr. Johan Wagenaar.
die zich niet herkiesbaar stelde, afgetreden. Als
zijn opvolger werd de heer Jan van Gilse ge
kozen.
De heer Wagenaar werd bij acclamatie be
noemd tot eere-voorzitter van het Genootschap.
In de ontstane vacature van den lsten
secretaris is voorzien door verkiezing van den
heer Alphons Vranken.
Op voorstel van het bestuur van het Onder
steuningsfonds werd door de vergadering be
sloten aan den naam van dit fonds toe te voe
gen den naam van den heer A. D. Loman Jr.,
aan wiens initiatief de stichting van dit fonds
te danken is.
Niet alleen Oberammergau heeft zijn reli
gieuze spelen door de eeuwen heen weten te be
waren, in het Limburgsche dorpje Rutten, vlak
op de taalgrens, 5 kilometer van Tongeren
heeft zich het my ster', pel van den H. Ever-
marus gehandhaafd en wordt van af de Xde
eeuw tot op den dag van vandaag nog jaarlijks
gespeeld op den eersten Mei. Rutten is ook voor
den Maastrichtenaar geen onbekend bedevaart
plaatsje, waar men op den eersten Mei talrijke
pelgrims vindt, die er den H. Evermarus komen
vereeren en aanroepen als beschermheilige tegen
de jicht.
In 't jaar 768, onder de regeering van Pepijn,
de vader van Karei den Groote, was Evermarus,
die uit adellijke ouders in Friesland geboren
was, met zeven gezellen naar Compostella in
Spanje geweest, het graf van den H. Apostel
Jacobus. Op den terugweg hadden zij nog ver
schillende graven van heiligen bezocht, zooals
van den H. Furséus in Péroune, van de H.
Geertruida in Nijvel en van de H. Truda in Sint
Truiden. Vandaar echter op weg naar het graf
van Sintervaas te Maastricht, werden de pel
grims door de duisternis overvallen nabij Ton
geren en verdwaalden in de uitgestrekte bos-
schen van Rutten, waar zij hun toevlucht zoch
ten in den burcht van Herstappe, welks bewo
ner was de machtige en wreede heidensche roof
ridder Hacco. D' ridder werd bij zijn thuiskomst
den volgenden dag door een zijner knechten
over het bezoek der pelgrims, die reeds vroeg
weer den burcht verlaten hadden, ingelicht. Hij
wist echter hun spoor volgend in de wouden van
Rutten Evermarus en zijn gezellen te ontdek
ken en liet hen allen vermoorden. Eenige da
gen later liet Koning Pepijn hun lijken eerbie
dig begraven.
Na twee eeuwen werd op bovennatuurlijke
wjjze het graf der martelaren aangewezen,
warop de plechtige verheffing volgde door
Eraclius, bisschop van Luik, Hun heilig ge
beente wordt nog steeds bewaard, terwijl de H.
Evermarus patroon van Rutten werd, wiens
feest op den eersten dag in Mei valt. Na de
Plechtige Hoogmis, welke om 8 uur wordt op
gedragen heeft de groote omgang plaats naar
het kerkje van den Heilige. De pelgrims nemen
uit een aan den H. Evermarus toegewijd putje
een beetje aarde, die ze dan meedragen tot in
tentie van den Heilige om van de jicht bevrijd
te blijven, 's Middags om 1 uur (met de tram
van 12 uur uit Tongeren komt men juist op tijd)
wordt dan het St. Etfermarus-spel opgevoerd,
dat vanaf de tiende eeuw in een prachtige weide
wordt vertoond.
Deze traditie is slechts tweemaal onderbro
ken. Voor 't eerst twintig jaar lang tijdens de
Fransche revolutie, en voor de tweede maal on
der den wereldoorlog. Er waren toen namelijk
enkele Duitschers geweest die wilden meespe
len ook van uit Duitschland was steeds een
groote toeloop "an pelgrims geweest, zoodat 't
Evermarus-spel hun niet onbekend was waar
om de Zeer eerw. heer Pastoor van meening was,
dat er dan beter niet gespeeld werd.
Voorgesteld wordt natuurlijk het leven en de
dood van den H. Evermarus. De middeleeuw-
sche tekst is verloren gegaan. Tot 1923 werd
door de opvoerders nog gezongen het 20 ikro-
fische „Liedeken van den Heiligen Evermarus",
gemartéreseert in den boosch van Rutten, ge
schreven den 29 mert 1809 door Johannes Fris
son tot Rutten.
Thans wordt gebruikt een nieuwe tekst van
August Cuppens, Pastoor van Loksbergen en is
aan 't spel nog toegevoegd: de „zangen der VIII
Engelen Bewaarders" en de „Aanspraak der
Wildemans".
De toondichter Edward Jansive van Tonge
ren schreef de muziek der liederen. Jef van
Overloop, aan wien we deze bijzonderheden ont-
leenen sluit met Evermarus weemoedigen af-
scheidszang:
„Gezellen mij, gezellen mijn,
„Wilt nu standvastig zijn.
„Na kloeken strijd en korte pijn
„Zal 't eeuwig vrede en vreugde zijn".
In dit jaar zal de Universiteit van Amsterdam
haar derde eeuwfeest vieren. Zij zal dan het
feit herdenken, dat in 1632 de instelling van
hooger onderwijs is gesticht, waaruit zij zelf in
1877 als universiteit is gegroeid. Den 8en en
gen Januari 1632 aanvaardden Gerardus Jo
hannes Vossius en Caspar Barlaeus het ambt
van hoogleeraar.
Ter gelegenheid van het derde eeuwfeest
heeft de Senaat der Universiteit besloten een
Gedenkboek uit te geven, waarin de geschie
denis van drie eeuwen wetenschap en onder
wijs zal worden beschreven. Onder redactie der
hoogleeraren Brugmans, Kleintjes en Scholte
en met medewerking van vele hoogleeraren en
anderen is voor de eerste maal een krachtige
poging gedaan de geschiedenis van het hooger
onderwijs in Amsterdam te boek te stellen. Een
zoo volledig mogelijk beeld zal worden gege
ven van de ontwikkeling van athenaeum en
universiteit: zoowel de uitwendige als de in
wendige geschiedenis der school wordt beschre
ven; het wetenschappelijk onderzoek en on
derwijs worden geschetst; de academische in
richtingen en instituten, die aan het acade
misch onderwijs zijn verbonden, worden nage
gaan; de biographieën van hoogleeraren en
lectoren worden nauwgezet uitgebeeld. Zoo zal
een gedenkboek ontstaan, dat voor het eerst
de geschiedenis van het hooger onderwijs zal
geven, zooals onze tijd die kan zien en waar-
deeren. Deze historie zal bovendien worden
verlucht door een rijkdom van illustraties, die
het geheele academische leven van drie eeuwen
in beeld zullen brengen.
Van 5 tot en met 13 Mei a.s. zal te Gronin
gen de tentoonstelling van aquarellen en schil
derijen v»~i H, M. de Koningin ten bate der
noolijdende beeldende kunstenaars in de zalen
van „Pictura" worden gehouden.
Evenals vorige jaren organiseert het Neder-
landsch Verbond van Boekenvrienden een ten.
toonstelling van de 50 beste boeken. Thans
wordt de keuze niet beperkt tot de productie in
het jaar 1931, maar wordt deze tevens uitge
strekt over die in 1930, in dien zin, dat uit
beide jaren gezamenlijk een vijftigtal boeken
wordt gekozen. Op deze wijze wordt een hooger
peil van het gekozene bereikt. Verwacht wordt,
dat het publiek voor de tentoonstelling eener
dergelijke, uiteraard belangrijke verzameling,
groote belangstelling zal toonen. Deze belang
stelling wederom kan er toe bijdragen, het
aantal liefhebbers te vergrooten, terwijl zij, die
dit reeds waren, hun kennis kunnen verrij.
ken. De uitgevers, die gesteund door kundige
vaklieden, ook zelfs aan goedkoope uitgaven een
prettig en verzorgd uiterlijk g"even, verdienen
zeker den steun der bekendheid om hun werk
door de boekenvrienden gewaardeerd en be
mind te zien.
Aan de Nederlandsche uitgevers is reeds ver
zocht hun inzendingen vóór 23 April 1932 te
doen aan de Typografische Bibliotheek, De Cos-
takade 158—164 te Amsterdam. Met het oog,
op de groote belangstelling, die voor de ten.
toonstelling bestaat, is de termijn van inzen
ding echter verlengd tot 7 Mei 1932.
Eduard Verkade heeft aan de Utrechtsche
Courant nog eens 't een en ander verteld
over de situatie zooals hij die voor het tooneel
ziet.
„D" tooneelspelkunst is tegenwoordig het ex-
ploiteeren van een theater. Zij wordt niet meer
beheerscht dc-~ de uitingen van de kunste
naars, die tot hun medemenschen iets te zeg
gen hebben, doch enkel tn alleen door de zake.
lijke overwegingen van den schouwburg-ex
ploitant.
„Wij, tooneelspelers, waren helaas zoo dwaas
(en zijn het nog) om mede te werken aan
dezen gang van zaken, maar we doen het, om
dat wij toch ook in ons levensonderhoud moe
ten voorzien,
„Vroeger was dit geheel anders." Toen speel,
den de tooneelspelers voor enkele rijken die
hen onderhielden. Het tegenwoordig publiek
staat dan ook geheel anders tegenover de too-
neelkunst dan vroeger.
„Bij een gewone schouwburg-voorstelling voe.
len de acteurs steeds de groote heterogeniteit
van het publiek. Wanneer zoo nu en dan eens,
in besloten kring, voor menschen van ongeveer
gelijke godsdienstige of politieke gezindheid
wordt gespeeld, vormt dat éénvormige publiek
direct als 't ware een geheel ander klankbord.
Het noodzakelijke contact tusschen spelenden
en toeschouwers is dan meestal ook veel beter.
„In den tegenwoordigen tooneeltoestand is
een buitengewoon scheeve verhouding te con-
stateeren. Het is nu eenmaal gebruik gewor
den, dat een regisseur, om eenigen invloed
te hebben, tevens directeur van zijn gezelschap
moet zh'n. De regisseur, die arbeid levert, ziet
dus een verantwoordelijkheid voor het zake
lijke gedeelte van het bedrijf op zich geladen.
„We pogen thans," vertelde de heer Verkade
verder, „vor ons gezelschap een oplossing van
dit probleem te vinden.
„Ik heb echter goede hoop, dat het gezel
schap-Verkade zal kunnen voortbestaan.
„Mocht dit niet het geval zijn, dan zal ik
mij als regisseur voor de Nederlandsche too-
neelgezelschappen beschikbaar stellen.
„Ik verwacht echter, vooral daar het thans
voor de acteurs en actrices zeer moeilijk is een
engagement te krijgen, een voldoende aantal
krachten aan ons ensemble te kunnen binden.
„De toekomst ziet er echter vrij donker uit.
Het Schouwtoonéel heeft nu ook op de salaris
sen moeten korten, terwijl de heer Van der
Lugt Melsert (Rotterdamsch-Hofstad Tooneel)
zich reeds in dezen geest heeft uitgelaten, voor
het volgende seizoen.
„Slechts de betere krachten zullen bij de
groote gezelschappen een engagement kunnen
vinden, terwijl er ongetwijfeld daarnaast vele
kleine troepjes zullen ontstaan.
„En dan denk ik nog aan hen, die geheel
zullen afvallen, of reeds afgevallen zijn. Hoe
moeten deze menschen toch in hun onderhoud
voorzien? Voor hen ziet de toekomst er al heel
donker uit!"
BUITENZORG, 23 April. (ANETA). Ver
leend eervol ontslag wegens het bereiken van
den 60-jarigen leeftijdsgrens, te rekenen met
ingang van 10 April 1932 Mr. M. B. van Meer-
ten, Officier van Justitie bij den Raad van
Justitie te Semarang.
Verleend eervol ontslag wegens het bereiken
de 60-jarige leeftijdsgrens, te rekenen met
met ingang van 10 April 1932, aan Mr. H. C.
Schmidt, landrechter te Djokjakarta.
Verleend eervol ontslag wegens het bereiken
van de 60-jarige leeftijdsgrens, te rekenen
met ingang van 10 April 1932, aan Mr. A. E..
Schouten, tijdelijk buitengewoon voorzitter bü
den Landraad té Malang.
Verleend eervol ontslag onder dankbetuiging
voor de den Lande bewezen diensten, wegens
van de 60-jarige leeftijdsgrens, te rekenen
te rekenen met ingang van 10 April 1932, aan
Mr. W. J. M. Plate, lid van den Raad van
Justitie te Batavia.
Verleend eervol ontslag onder dankbetuiging
voor de den lande bewezen diensten, op ver
zoek aan Mr. Dr. A. Stuurman, landrechter te
Semarang.
BATAVIA, 26 April. (Aneta.) De commissie
tot herziening van de salaris-regeling is als
volgt samengesteld: Voorzitter Mr. Dr. J. A.
M. van Buuren, leden W. Chr. Hardenman,
lid van den Raad van Ned.-Indië, R. A. A. A.
Djajadiningrat, lid van den Raad van Ned.-
Indië, B. J. de Leeuw, Directeur van Financiën
en de kolonel der artillerie M. Boerstra.
De opdracht dezer commissie luidt: le. het
ontwerpen van een herziening van de bezol
digingen der burgerlijke en militaire lands
dienaren, het doen van voorstellen tot wijzi
ging der met de bezoldigingsregelen verband
houdende voorschriften met dien verstande,
dat de financieele gevolgen der bestaande re
gelingen binnen redelijke grenzen worden te
ruggebracht;
2e. de indiening van voorstellen met betrek
king tot de salarisregelingen, welke al dadelijk
in afwachting van de onder le. bedoelde alge-
heele herziening kunnen leiden tot verminde
ring der landsuitgaven
Als hoofd van het kantoor voor de herzie
ning van de burgerlijke en militaire salaris
regelingen is aangewezen de secretaris van
bovengenoemde commissie de heer J. G. Hoek
man, die onder de algemeene leiding van den
voorzitter der commissie belast is met de dage-
Ifjksche leiding van het kantoor.
De bijeenkomst van Zondag was zeer druk
bezocht. Verschillende sprekers voerden het
woord over de onafhankelijkheidsverklaring
der Philippijnen.
BATAVIA, 25 April. (Aneta.) Een merkwaar
dig teeken des tijds is de groote vlucht, die de
onlangs opgerichte Vereeniging van Huisvrou
wen neemt. De Vereeniging telt thans 1200
leden, alleen al te Batavia, terwijl meerdere
afdeelingen op andere plaatsen in voorberei
ding zijn.
De echtgenoote van den Vice-President van
den Raad van Ned.-Indië, Mevrouw Bodenh»"-
een, treedt op als beschermvrouwe.
BATAVIA, 26 April. (Aneta.) De Engelsche
vlieger Scott, die een vlucht maakt van Enge
land naar Australië, is heden om 10 uur alhier
gearriveerd. Hij vertrok om 10 uur 25 naar
Soerabaya.
In het Klooster van den H. Geest te Uden
zullen de retraiten als volgt plaats vinden:
30 April—3 Mei: Jonge meisjes van patrona
ten en derg.
3—6 Mei; Leerlingen v. d. Huishoudschool te
Xr66b6sk
7—10 Mei: Meisjes uit St. Oedenrode.
11—14 Mei: Gereserveerd.
14—17 Mei: K. J. V.'ers uit het district Nij
megen.
23—26 Mei: Leden v. d, St, Anna Congregatie
te Nijmegen.
27—30 Mei: Meisjes uit Groot Veldhoven.
30 Mei—2 Juni: Gehuwde dames midden
stand.
4—7 Juni: Ongehuwde dames middenstand.
11—14 Juni: K. J, V.'ers uit Eindhoven.
17—20 Juni: Meisjes.
20—24 Juni: Dames deft, en gegoeden stand.
5—8 Juli: Huismoeders.
9—12 Juli: Meisjes uit 's Bosch e.a.
1620 Juli: Dames Apoth. Ass. e.a. dames.
23—26 Juli: Congreganisten.
30 Juli—2 Aug,; Meisjes uit Eindhoven.
2—6 Aug.: Dames Onderwijzeressen,
69 Aug.: Meisjes uit Helmond.
9—13 Aug.: Ongehuwde dames middenstand.
13—16 Aug.: Gereserveerd.
16—19 Aug.; Jeugdleiders e.a. dames,
19—22 Aug.: Meisjes.
22—26 Aug.: Dames Onderwijzeressen.
2730 Aug.: Aangesloten K. J. M.-leden uit
Utrecht e.a.
30 Aug.—3 Sept.: Afgestudeerden v. Univer
siteiten e. derg.
3—6 Sept.: Gereserveerd.
6—9 Sept.: Ongehuwde dames middenstand.
9—12 Sept.: Meisjes.
12—16 Spt.: Ongehuwde dames dft. en ge
goeden stand.
1720 Spt.: Meisjes.'
2023 Sept.: Leden v. d. Derde Orde V. d.
H. Dominlcus.
24—27 Sept.: K. J. V.'ers uit 's Bosch.
29 Sept.—3 Oct.: Gereserveerd.
3_7 Oct.: Gehuwde dames deft, en gegoeden
stand.
8—11 Oct.: Meisjes,
14—17 Oct.: Propagandisten v, h. Werk der
Intronisatie e.a. Gehuwde en Ongehuwde da
mes.
18—21 Oct.: Gehuwde dames middenstand.
21—24 Oct.: Meisjes uit Vught e.a.
25—28 Oct.: Huismoeders.
29 Oct.—1 Nov.: Meisjes uit Waalré, Geldrop
e.a.
2—5 Nov.: Gereserveerd.
5—8 Nov.: Leden v. d. Derde Orde v. d. B>
Franciscus.
12—15 Nov.: Zelatricen v. d. Retraite-penning
en van het Apostolaat des Gebeds.
1821 Nov.: Ongehuwde leden v. d. R. K-
Boérinnenbond.
22—25 Nov.: Meisjes uit Schijndel.
2629 Nov.: Meisjes Verloofden.
912 Dec.: Meisjes.
13—16 Dec.; Gehuwde leden v. d. R. K. Boé
rinnenbond.
17—20 Dec.: Meisjes,
10—13 Mei: Gehuwde Vrouwen-Congreganis-
ten.
14—17 Mei: (Pinksteren) Mannen en Jonge
lingen.
17—20 Mei: Vrouwelijke Tertiarissen.
2124 Mei: Jongenspatronaten 15—17 jaar,
25—28 Mei: Ned. R. K. Politie Bond.
2831 Mei: Meisjes 17—25 jaar.
31 Mei—3 Juni: Ongehuwde Congreganisten,
7—10 Juni: Dames-Congreganisten.
11—14 Juni: St. Jozefsgezellen.
2124 Juni: Meisjes.
2528 Juni: Gehuwde mannen.
28 Juni—1 Juli: Huismoeders.
2—5 Juli: Mannen en Jongelingen.
5—8 Juli: H. Familie (afd. Vrouwen),
9—12 Juli: St. Jozefsgezellen.
12—15 Juli: Meisjes-Congreganisten 17—25
jaar.
1619 Juli: Jongenspatronaten 15—17 jaar.^
1922 Juli: Meisjes-Congreganisten 17—25
jaar.
23—26 Juli: Mannen St. Ignatiusclub (le Re
traite).
27—30 Juli: Meisjes-Congreganisten 15—1'
jaar.
30 Juli2 Aug. Meisjes-Cor.greganisten 17-"
25 jaar.
69 Aug. Leerlingen St. Jozefsgezellen ver
eeniging.
9—12 Aug. Dames Onderwijzeressen.
13—16 Aug. Jongelingen boven 17 jaar.
2326 Aug. Jonge Dames Middenstand.
27—30 Aug.: Jongenspatronaten 15—17 jaar
10—14 Mei: Dames verpleegsters e. a.
14—17 Mei: Meisjes.
21—24 Mei: Meisjes uit Den Bosch.
24—27 Mei: Dames leden van den Vrouwen
bond.
29 Mei—3 Juni: Dames deftigen stand.
7—10 Juni: Dames propagandisten v, h. In
tronisatiewerk.
13—17 Juni: Dames deftigen stand.
21—25 Juni: Ongehuwde dames middenstan
:n verpl.
25—28 Juni: Meisjes K. J. Vers.
2—5 Juni: Meisjes Congreganisten.
58 Juli: Geh. dames middenstand
9—12 Juli: Meisjes.
15—18 Juli: Meisjes.
18—21 Juli: Huismoeders.
2225 Juli: Meisjes,
27—30 Juli: Meisjes.
1—5 Augustus: Dames onderwijzeressen,
