GEWELDIGE BRAND TE UTRECHT Angstige momenten J Gabriël DE FRAUDE BIJ DEN PENSIOENRAAD Veroordeeling der verdachten OVERVAL OP EEN BANK Tot vier jaar veroordeeld E VIJANDEN VAN OEP BIJE RADIO-PROGRAM Sproeten komen vroeg ln het Sprutol. By alle Drogisten. WAT EEN VAAS TEWEEG BRENGEN WOENSDAG 27 APRIL ERNSTIGE SCHADE Garcia Moreno j LVuur zee op de terreinen der Ned. Spoorwegen Wagens op gloeihitte schrikwekkend schouwspel Nog een brand SMOKKELAAR DOODGESCHOTEN BELGISCHE AUTO AANGEHOUDEN Beladen met smokkelwaar EEN PLAN, DAT NIET DOORGING Verzet van een zwakzinnige OPLICHTING Directeur van een credietbank aangehouden WONINGBRAND TE EINDHOVEN Missiebusjes geledigd if HET AUTO-ONGEVAL TE WEERT Relaas van den bestuurder Vingertoppen afgehakt VERHAAL VAN DEN DAG BRUILOFT IN OUD-LEUZEN. Als de boog gespannen wordt Smokkelen van sigarettenpapier Verdwijnende tol Door een zandtrein gegrepen Meisje vermist Auto-markt te Arnhem Klompenfabriek stopgezet Dinsdagavond heeft te Utrecht een hevige brand gewoed op de terreinen, waar de con- structie-werkplaatsen van de Ned. Spoorwegen zijn gevestigd. De vuurgloed was zoo ontzettend, dat men tot in Amersfoort den weerschijn er van merkte en men een oogenblik dacht dat de krankzinnigengestichten in Den Dolder in brand stonden. De brand bleek te woeden in een zeil- en zadelmakerij, die gebouwd was tusschen een groot aantal nevengebouwen, waar grondstof fen als olie, teer en pek waren geborgen, terwijl zich in de onmiddellijke nabijheid eenige on- dergrondsche tanks met olie bevonden. Rondom de werkplaats liggen nog een aan tal loodsen van de wagenmakerij en telegrafie. Te midden van den doolhof van gebouwen stonden op de rails nog een aantal wagons die spoedig op gloeihitte waren en die met groote moeite door toegestroomd personeel in veiligheid konden worden gebracht. Men staat voor een raadsel hoe de zeilmakerij in brand kan zijn geraakt. Om half zes werd het gebouw als ge woonlijk door het personeel verlaten en in ver band met gevaar voor kortsluiting wordt dan de electrische stroom uitgeschakeld. Elk uur wordt controle uitgeoefend. Om negen uur stond het gebouw plotseling in lichterlaaie. Een spoorwegarbeider ontdekte den brand het eerst. Hij heeft onmiddellijk de brandweer van de spoorwegen zoowel als de stedelijke brandweer gewaarschuwd. Er werd direct groot materiaal uitgezonden, terwijl de eigen brandweer het vuur onmiddellijk aantastte. Het vuur leverde een op, daar de vonkenzee steeds grooter werd en groote stukken brandend hout door de lucht vlogen, zoodat de bewoners van de huizen op eenige honderden meters afstand, reeds aan stalten begonnen te maken met het ontruimen hunner woningen. Op de daken der omliggende gebouwen had men brandweerlieden geopsteerd teneinde beginnend vuur daar te kunnen blus- schen. In totaal waren enkele tientallen stralen water uitgelegd. De geheele loods is uitgebrand en honderden zeilen zijn verloren gegaan. Hoe groot de schade is, kan nog niet geschat worden, zij is echter in ieder geval aanzienlijk. Om half twaalf kon ge zegd worden dat de brandweer het vuur mees ter was. Tot ver in den nacht bleef men echter met het nablusschen druk doende. Op het terrein waren aanwezig de burge meester van Utrecht, de burgemeester van Zui len, de leden van de spoorwegdirectie, de heeren Van Maanen en Van Dijk, de chef van het Cen traal Station te Utrecht, de heer Schoewert en tal van andere spoorweg- en politieautoriteiten. In den vooravond had eveneens op de ter reinen van de spoorwegen nog een stevige brand gewoed, waarbij een takkenloods, die in de nabijheid van de machineloodsen was gele gen, een prooi der vlammen is geworden. Toen de tweede brand uitbrak, was men daar nog met het nablusschen bezig, doch het materiaal werd voor de zeilmakerij gerequireerd. Omtrent de oorzaak dezer beide branden tast men .nog volkomen in het duister. Dinsdagnacht werd aan de Duitsche grens nabij het plaatsje Gelderen, door de douane aangeschoten de 26-jarige H. Visser uit Friesland, die als lid van een smokkelbende een partijtje koffie over de grens wilde vervoeren. Hij was terstond dood. Het slachtoffer was als melkknecht in een boerderij aan de grens werkzaam. De Rechtbank te 's Gravenhage heeft Dinsdag morgen uitspraak gedaan in de strafzaak tegen J. L. P., J. J. Z. en F. E. F. R,. verdacht van het plegen van malversatiën in hun functies bij den Pensioenraad ,door pensioenacten of daarop betrekking hebbende stukken te vervalschen en op deze stukken van den postchèque- en giro dienst gelden te incasseeren. Door het O. M. was geëischt tegen P. twee jaar en zes maanden en tegen Z. en R. drie jaar gevangenisstraf. De Rechtbank heeft de drie verdachten schuldig verklaard aan valschheid in geschrifte en het opzettelijk gebruik maken van de ver- valschte stukken en hen respectievelijk veroor deeld: verdachte P. tot 2 jaar en verdachten Z. en R. ieder tot 2 jaar en 6 maanden gevan genisstraf, al deze straffen verminderd met 3 maanden voorarrest. De Rijksambtenaren te Hoensbroek hebben Zaterdag eer. Belgischen auto aangehouden, die 3000 K.G. suiker vervoerde, welke frauduleus over de grens werden gebracht. De inzittenden vervoerden die hoeveelheid suiker in opdracht en ontvingen daarvoor, naar hun zeggen, 100. De auto werd in beslag genomen, terwijl de vervoerders in de gevangenis te Maastricht zijn opgesloten. De landbouwer G. de N. te Bodegraven, die lijdende is aan zwakzinnigheid, zou Vrijdag naar Woensel bij Eindhoven worden overge bracht ter opneming in een gesticht aldaar. Toen een tweetal veldwachters echter de woning van de V. wilden binnengaan, teneinde hem mede te nemen, wierp de V. de deur voor hun neus dicht en sloot ze af. De veldwachters, die er niet in slaagden de V. te bewegen de deur te openen, riepen de hulp van den burgemeester en een collega in. Met zijn vieren deden ze opnieuw een poging de V. tot andere gedachten te brengen. Doch de V. had zich inmiddels gewapend met een emmer water en hij wierp van een zolderraam uit den inhoud op de hoofden der mannen. De burgemeester gaf nü opdracht de deur te forceeren. Doch binnengedrongen zijnde, vonden ze het trapluik, dat tot den zolder toe gang geeft, gesloten. G. de V. hield dit luik dicht. De veldwachters slaagden er niet in het te openen en onverrichter zake moesten zij met den burgemeester heengaan. De V. is in den nacht uit zijn woning ge vlucht. Hij werd den volgenden morgen te Waddinxveen zwervende gevonden. Hij werd opgepakt en van hier naar Woensel op trans port gesteld. De rechtbank te Rotterdam heeft thans uit spraak gedaan in de zaak van den 21-jarigen beeldhouwer J. M. uit Rotterdam, thans gede tineerd, die terecht stond wegens een overval op de Incassobank aan den Goudschen Singel te Rotterdam, op 16 October j.l. gepleegd en waarbij verd., in gezelschap van nog een man, gepoogd heeft zich van het kasgeld meester te maken. Zooals bekend, mislukte de overval en werd J. M. na een wild gevecht op de linker Rotterkade door publiek en politie overmeesterd. De rechtbank veroordeelde heden verd. tot vier jaar gevangenisstraf met aftrek van voor arrest. De Rotterdamsche politie heeft aangehouden den 33-jarigen J. D. D., directeur van de Alge- meene Credietbank, gevestigd aan de Aert van Nesstraat aldaar. De man plaatste advertenties, waarin geld ter leen werd aangeboden tegen ge makkelijke voorwaarden. Voor elke honderd gul den moest vijf gulden onkosten worden vergoed. Gebleken is dat D. zoo goed als nooit crediet heeft verleend, maar wel vele malen de 5. heeft geïnd. Het bedrag, dat hij op deze manier heeft verkregen, zal waarschijnlijk eenige dui zenden guldens bedragen. Zondagavond omstreeks half negen is door onbekende oorzaak brand ontstaan in een per ceel van den gemeentelijken woningbouw aan de Jan v. d. Biltstraat te Eindhoven, bewoond door den huisschilder C. De woning is totaal uitgebrand. Ook de inboedel ging in de vlam men op. De ijlings gealarmeerde brandweer haf- de grootste moeite om verdere uitbreiding van het vuur te voorkomen. De vlammen deelden zich weldra mede aan de belendende perceelen. De daken van deze huizen hadden vlam gevat ën werden totaal vernield, terwijl ook een slaap kamertje van de weduwe F. uitbrandde. In beide woningen js aanzienlijke water schade aangericht. Verzekering dekt de schade. De bewoners van het pand, waarin de brand ontstaan is, waren afwezig. De Rechtbank te Maastricht veroordeelde Maandag den zwerver G. C., die ten nadeele der Afrikaansche Missie te Cadier en Keer, de door dit Missiehuis bij winkeliers geplaatste missiebusjes had geledigd, tot één jaar gevan genisstraf. De eisch was 2 jaar. OPEXTLJjeHXSP EL TOOjSTEEU jSICaNG 81. „Brrrrzei de Stuifmeelbij, „dat was een mooie sprong." en hij lachte hartelijk tegen Jaap. „Ik zal je wel helpen," zei Jaap tegen hem en samen gingen ze nu aan het werk. In den tuin van het paleis gekomen, zochten de twee bijen de mooiste pereboomen op en strooiden er het stuifmeel op uit. „Dit jaar zullen er mooiere en grootere peren groeien dan ooit,"' U zeiden de bijen en gingen toen hun eigen weg. In hun pret hadden Jaap en de andere bij niet gezien, dat een wesp hen H beloerde.... 92. Nadat Jaap en de andere bijen een paar dagen en nachten ge studeerd hadden, kenden ze hun rol zoover, dat het feest kon beginnen. De bijen waren natuurlijk nog erg zenuwachtig, maar toen ze zoo leuk aangekleed waren, stonden ze heel deftig aan den tooneelingang te wachten.. Daar klonk de bel en het spel nam een aanvang.... Donderdag 28 April Gramofoonmuziek Langenberg (473). P a r ij s (1725). Hilversum, AVRO. Huizen, KRO. Huizen, NCRV. Hilversum, AVRO. Langen b e r g, (473) Brussel, (508). P a r ij s, (1725). Hilversum, AVRO. Hilversum, AVRO. Brussel, (508). Rome, (441). Brussel, (508) Huizen, NCRV. Hilversum, AVRO. Concerten. Hilversum, AVRO, Concert. Daventry, (1554)Concert uit Edin burgh. Kalundburg, (1153), Concert uit Palace Hotel. Langenberg, (473), Concert uit München. Hilversum, AVRO, Omroep-orkest o. 1. v. N. Treep. Huizen, KRO-orkest. Daventry, (1554), Concert Langenberg, (473), Concert o. 1. v. Eysoldt. Kalundburg, (1153), Concert. Daventry, (1554), Midland Studio orkest. Brussel, (508)Lichte Muziek. Hilversum, AVRO, Kinderkoor. Hilversum, AVRO, Omroep klein orkest. Huizen, NCRV., Friesch liederen- uurtje. Hilversum, AVRO, Haydn-festival o. 1. v. Dr. Mengelberg. Uitz. vanuit het Concertgebouw. „Die Jahreszeiten", J. Haydn. Daventry, (1554), Radio Militair orkest. Kalundborg, (1153), Concert. Huizen, NCRV., Katwijksche Mond orgelclub „Concordia." Rome, (441), Italiaansche Muziek. Daventry, (1554), Radiokoor. Huizen, NCRV., Zang. Kalundborg, (1153)Dansmuziek. Z e e s e n, (1635), Concert. Daventry, (1554), Dansmuziek. Kalundborg, (1153), Dansmuziek. Tooneel en Opera. 7.20 Zee sen, (1635), Ritter Roland, opera in 3 acten van J. Haydn. 7.51 Parijs, (1725), Operette „Nina Rosa", in 2 acten (naar Herbach) van Mouezy- Eon. Voordrachten 11.30 Huizen, KRO., Godsd.-halfuurtje. 2.00 Huizen, NCRV., Handwerkcursus. 2.00 Hilversum, AVRO., Voor de vrouw. 3.00 Huizen, NCRV., Voor de vrouw. 4.00 Huizen, NCRV., Ziekenuur. 5.00 Huizen, NCRV., Handenarbeid voor de jeugd. 6.45 Huizen, NCRV., Knipcursus. 7.00 Huizen, NCRV., Causerie. Persberichten 9.45 Huizen, Vaz Dias. 6.25 7.05 8.00 8.00 10.00 10.15 10.40 11.35 11.50 2.45 3.45 5.50 7.20 7.20 10.30 11.00 10.30 11.20 11.20 11.20 12.00 12.15 12.20 12.20 3.10 3.20 4.20 5.00 5.30 5.45 7.15 7.20 7.30 8.00 8.05 8.55 9.30 9.50 9.50 10.05 10.05 Omtrent het auto.ongeval dat Maandagavond ter hoogte van den Moesdijk onder de gemeen te Weert heeft plaats gehad, deelt de bestuur der van den auto, de heer B. uit Zeelst bij Eindhoven ons mede, dat op den weg een hon denkar reed, waarbij vier knapen liepen. Even voordat hij de kinderen passeerde, liep het tien jarig jongetje van den heer Jansen plotseling over den weg. De heer B. trachtte al remmend, uit te wijken, waarbij hij met zijn auto tegen een boom reed. Het was echter te laat en de jongen kwam onder den wagen. De heer B. heeft zich toen, na geconstateerd te hebben, dat de jongen ernstig gewond was, naar Weert begeven om geneeskundige en geestelijke hulp te halen. Daarop is hij naar de plaats van het ongeval teruggekeerd, terwijl hij later ook het lijkje in de auto naar Weert heeft vervoerd. De veronderstelling, dat hij onmiddellijk na het ongeval is weggereden en zich van het geval niets heeft aangetrokken, is dus onjuist. Zaterdag was de knecht van den tuinder C. v. B. te Beemster aan het houthakken. Plot seling viel het achtjarig zoontje, dat er by stond te küken, waardoor diens rechterhandje op het blok sloeg, juist op het oogenblik, dat de knecht de byi neersloeg. Dit had tot gevolg dat de toppen van den middel- en den wys- vinger van de rechterhand van den kleine wer den afgekapt. voorjaar, koop tijdig een pot Buitengewoon fraai was de antieke porcelei- nen vaas. Het was ongetwüfeld het mooiste stuk in de betrekkelijk burgerlijk ingerichte en hoogst eenvoudig gemeubileerde kamer van de familie Hendriks. Mevrouw Hendriks had de vaas geërfd van haai moeder, die eenige dagen vóór het tijd stip, waarop deze tragedie aanvangt gestorven was. Haar man, Antoon Hendriks, was bijzonder blij met het prachtige erfstuk van zijn schoon moeder. Hy was er zóó mee in zijn schik en was zóó bang, dat de vaas zou breken, of beschadigen, dat de rust uit het huis verdwe nen was sinds de „biyde incomste" van het ding. Zijn huisgenooten waren er allesbehalve blij mee; zij werden half gek van al het gezeur, dat zy er reeds in deze paar dagen over had den moeten aanhooren. De mooiste plaats in den salon had de vaas gekregen: in het midden op een tafeltje. Er was echter één bezwaar aan deze eereplaats verbonden: waar men ook maar in de kamer moest zyn, men moest langs de vaas. En tel kenmale als iemand in de nabijheid van de kostbaarheid kwam, kreeg Hendriks de stui pen op zijn ïyf. Zijn vrouw en de dienstbode hadden speciale instructies van hem gekregen; zij mochten het prachtstuk niet afstoffen of schoonmaken, en ook het tafeltje niet. De kinderen mochten heelemaal niet meer in den salon komen. Als de vloer maar even dreunde door een voorbijsnorrende automobiel schrok Hendriks al en zag hy in gedachten de vaas in gruzele menten vallen. En het was opmerkelijk: de straat, die hij eerst zoo buitengewoon stil vond, leek hem nu ik-weet-niet-hoe druk; zon der ophouden hoorde hy auto's langs rijden. En wat hy ook nooit eerder bemerkt had: de vloer was zoo wankel; bij eiken voetstap rin kelde alles. Moest hij toch noodig eens laten nazien. Een timmerman werd er bijgehaald. Deze constateerde, dat de vloer vernieuwd zou moeten worden. Twee weken lang lag alles in den salon over hoop en het kostte een massa geld. Per slot van rekening bleek het niets gebaat te heb ben. Men was in den* huize Hendriks altyd erg gastvrij geweest, maar ook dit was sinds het arriveeren van de vaas afgeloopen; Hendriks haatte thans alle bezoekers. Zelfs zyn besten vriend zag hy liever gaan dan komen. Piet de Vries was een druk, bewegehjk man netje, dat geen vijf minuten achtereen rustig op zijn stoel kon blijven zitten, telkens tot grooten schrik van Hendriks. Het eind van het liedje was, dat De Vries, wien dat doorloopen- de gezur over de vaas begon te vervelen, hoe langer hoe minder kwam, en tenslotte heele maal wegbleef. Nachtmerries kreeg Hendriks van het ding. Reeds een paar keer was hy in het holst van den nacht met een schreeuw wakker gewor den, doordat hij in zyn droom de kostbare vaas had zien wankelen om dan in duizend stukken op den grond te vallen. Is het wonder, dat Hendriks' huisgenooten het ding, dat zooveel onrust teweeg bracht, gingen verafschuwen, en het oogenblik, waar op het in huis was gekomen, uit het diepst van hun hart verfoeiden? Uren lang kon Hendriks de vaas zitten be kijken en iets wat hij alleen zichzelf per mitteerde haar naar alle kanten draaien en bewonderen. Niemand anders mocht er ook maar met een vinger aankomen; stel je voor!; zy waren zoo vreeselijk onvoorzichtig. Dat was met hem zelf iets anders: hij was zoo uiterst kalm en bedaard. Nog nooit had hij iets gebroken. Het loopt echter altijd anders dan men wil. Zoo ging het ook met deze vaas, die zoo ver troeteld werd, en waaraan zooveel zorg werd besteed. Juist deze overdreven voorzichtigheid werd noodlottig. Hendriks was zóó bang om de vaas te breken, dat hy haar bijna niet vast durfde pakken. Toen hy op een goeden (of kwaden) dag het ding weer van alle kanten had bewonderd en het met uiterste omzichtigheid op zijn plaats zou zetten, gleed het uit zijn handen, viel op den grond en werd zóó afdoende vernield, dat er geen stukje ter grootte van vüf centimeter meer heel was. Hendriks schrok vreeseiyk. Zijn vrouw en kinderen juichten echter in stilte en de dienstbode veegde met een glans van geluk zaligheid op haar gelaat de scherven op. Na dien keerde de rust in den huize Hen driks weer; de Hendriksen herademden en behoefden niet meer bang te zyn, hun beenen te verzetten, langzamerhand kwamen hun kennissen weer eens op bezoek, en Hendriks had geen nachtmerries meer. Wanneer een paartje, te Balkbrug in onder, trouw is opgenomen, wordt er kort daarop brui loft gehouden. Hiervan krygen de jongelui al spoedig kennis. Wanneer het goede oogenblik er is, trekt men dan met man en macht er op uit, om een z.g. boog te plaatsen, met het doel, iets van de bruiloftsgangers los te krij gen, hetzij een bedrag aan geldi, hetzij toe stemming tot deelneming aan de feestviering. Een dergeiyk geval deed zich daar thans weer eens voor, schryft de „Tel." Een dochter van een landbouwer te Oud. Leusen was in ondertrouw opgenomen en dies werd er bruiloft gehouden. Een groot aantal jongelingen uit de naaste omgeving trok op den avond van de bruiloft gezameniyk naar het huis, teneinde iets te krijgen. In feestvreugde zaten de bruiloftsgasten bij elkaar, toen plotseling aan de deur werd ge. rameid. „Niet opendoen," zeide men, ,,'t zullen wel weer jongens wezen, die wat moeten heb ben". Men ging dan ook lustig door met het fuiven. Het geklop op de deur evenwel hield op, doch het lawaai om het huis nam toe. „Ze kunnen daar geen kwaad" dacht men, ,,wij zitten hier goed en laten zij dan maar wat herrie maken." De deur, die de jongens zoo graag open za gen, bleef gesloten. Dit begon tenslotte te ver velen en men haalde toen een melkbus te voor. schün; deze werd met water gevuld en tegen de deur gezet, zoodat, wanneer open gedaan werd, het water naar binnen zu stroomen. Hiermede had men geen succes, daar de deur gesloten bleef. Nu maar een ander middel, zeiden de jongens. Het kippenhok was in de buurt en men haalde enkele kippen er uit en deponeerde deze door 't raampje in het woon vertrek. Ook dit had geen resultaat. De deur bleef nog steeds gesloten. „Zouden ze dan heelemaal niets willen ge ven?" Dan maar een afdoend middel ter hand genomen. Enkele jongens kropen op het dak en sloten den schoorsteen met zakken en plan ken af, zoodat in een oogenblik de kamer, waar het feest gevierd werd, vol rook stond. Hier tegen bleek men niet bestand te zijn. Allen kregen het zeer benauwd. Spoedig werd nu de deur opengemaakt ende bus met water rolde naar binnen. Echter hadden de jongens hun doel bereikt, want de feestvierders werden nu mil gestemd n stelden den jongens een flink bedrag ter hand. In alleryi werd de schoorsteen van den last ontdaan, de kippen werden in haar vorige verblijfplaats gebracht en de boel verder netjes opgerumd. Het feest kon nu ongestoord voortgezet worden. Het feest volge van het geheimhouden van de onderne ming, had de plitie niets van het nachteiyk gebeuren bemerkt. De Hooge Raad heeft behandeld een cassa tieberoep van A. S. en J. D„ die met een vracht auto door Limburg tien millioen velletjes siga rettenpapier binnen smokkelden en deswege door de Bredasche rechtbank werden veroordeeld resp. tot drie maanden gevangenisstraf voor waardelijk en tot zes maanden gevangenisstraf met in beslagneming van auto met inhoud. Het Hof te 's-Hertogenbosch heeft deze von nissen bevestigd. De advocaat-generaal by den Hoogen Raad, mr. Berger, concludeerde tot verwerping dezer beroepen. Arrest 2 Mei. Met ingang van 1 Juli zal de bekende tol in den Klapwijkschenweg, in de gemeente Pijnacker, worden opgeheven. Reeds geruin,en tijd zijn hierover besprekingen gevoerd. Het Rijk verleent voor deze opheffing een subsidie van f 40.000 aan de gemeente, en de provin cie f 13.629. De gemeente neemt dan het onder houd van 2000 meter weg voor haar rekening. De tol dateert uit het jaar 1847. Dinsdagmorgen is de heer H. van Duin te Katwijk aan Zee bij het oversteken van de rails van een zandtrein, die loopt van het Groot Badhotel naar het P. H.-kanaal. door een naderenden zandtrein gegrepen, waarbij hem het linkerbeen onder de knie werd af gereden. Het slachtoffer is, nadat een nood verband was gelegd, naar het Acad. Ziekenhuis te Leiden vervoerd. Sedert 23 April des morgens te ongeveer 8 uur wordt te Den Bosch vermist de minderjarige Elizabeth Maria van Liempt, geboren te Hel mond, 12 Januari 1917. wonende ten huize van haar ouders, Gasthuisstraat 13, aldaar, zy is gekleed met bruin kort manteltje met bont kraagje, donkerbruine fluweelen jurk, klein licht hoedje, lage, vermoedelijk bruine schoe nen en donkerbruine kousen. Zij is in het be zit van een damesrywiel met doorschynenden rokbeschermer. De Commissaris van politie te Den Bosch ver zoekt de opsporing van deze minderjarige, Evenals te Utrecht en te Den Bosch zal ook te Arnhem een automarkt worden ingesteld op ini tiatief van de commissie voor het marktwezen. Op Vrijdag 13 Mei a.s. zal de eerste automarkt plaats vinden op het Koningsplein. Het voor nemen bestaat, deze markt eiken Vrijdag te doen houden en voorloopig vrü te stellen van marktgelden. Te St. Oedenrode is de klompenfabriek firma Oerlemans wegens slapte stopgezet. pnimiiiiiiiiiiiiiiiiiniinun FEUILLETON EuuiuiimiiuiiiiiiuiiuiiiiiiiiiiiiinniiiiiiiiiiiuiiiiHiinniiHiiiiiiiiiniinniiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiunumiiiimimiil Allengs nam zijn passie voor de studie zyn geheele wezen in beslag. Begaafd met een bui tengewoon verstand van bijna intuitief begrijpen met een fabelachtig geheugen en brillante fan tasie, wierp hy zfch juist als in onze dagen Papini deed, op de speciale studie van elk vak. Literatuur, philosophie, geschiedenis, de exacte en natuurwetenschappen, de welsprekendheid en de poëzie; vooral de Mathesis en de chemie hadden zijn voorliefde. Het werd een ware race, geweldig zooals in dezen man alles geweldig was. Nachtrust gunde hij zich niet meer, steeds gebogen over zijn boeken zwolg hij in de we tenschap. In korten tüd wist hij zich mede de vreemde talen eigen te maken, zoodat hij be halve zijn moedertaal Fransch, Engelsch en Italiaansch vloeiend sprak. Dat zyn gezondheid bij deze excessen zich begaf, zal geen verwondering wekken. Een ze nuwcrisis en een oogziekte waren er o.a. het gevolg van. Ofschoon zyn kennis door deze krachtspresta ties snel vermeerderde en zyn wil werd gestaald, kwam in deze periode ernstige twyfel by hem op of de priesteriyke roeping werkeiyk de zijne was. Niet dat zyn godsdienstige overtuiging of gevoelens belangrijke schade hadden geleden door zijn wetenschappeiyk kluizenaarsleven, maar op 20-jarigen leeftüd leek hem zijne roe ping een mooi ideaal van een verleden tijd. Zyn karakter had zich in eenige jaren tyds sterk gewijzigd en zyne verlangens en neigingen begonnen zich onbewust naar de zaken dezer wereld te wenden. Toen dan ook nog personen van gezag en invloed hem adviseerden den ste ven te keeren, daar hy duidelyk door zyn bij- zonderen aanleg en karakter was aangewezen om de kerk als leek door woord, geschrift en voorbeeld te steunen en te dienen, gaf hy zich gewonnen en begon aanstonds de studie der rechtswetenschap, onmisbaar voor zijn nieuwe carrière. En zyn levensleus stond voor zyn nog jeugdigen geest: „Vrijheid van alles en voor allen, behalve voor het kwaad en de kwaad doeners." zyn intrede in het wereldsche leven bracht echter reeds aanstonds nieuwe gevaren voor Gabriel mede. Rijzig van gestalte en opvallend van uiteriyk met groote sprekende donkere oogen en den gang en de allure van een Hidalgo was hy spoedig de vriend en lieveling van velen. De deuren van de eerste families der hoofdstad vlogen voor hem open en Gabriel voelde zich in zijn nieuwe situatie geheel niet onbehaaglijk. Door iedereen bewonderd en geprezen, het mid delpunt der gesprekken en de attractie van 't schoone geslacht, leefde de voormalige kluize naar in een soort roes. Doch scherp en heftig in alles, ook in zelfcritiek, ontging het hem geenszins, dat zijn studie geleideiyk aan op den achtergrond verdween en zag hij duidelijk in dat fuiven en studeeren twee zaken zijn, die zich kwalijk op den langen duur met elkaar vereenigen. En abrupt maakte hy op een goe den dag een einde aan zijn salonjonkerschap. Hij liep een kapperszaak binnen en liet zijn prachtig donker hoofdhaar tot op de huid afscheren. Ontoonbaar geworden sloot hij zich weer twee maanden op met zyn boeken zon der iemand te zien. Kort na déze periode valt ook, heftig van karakter als hij is, zyn duel met een officier met wien hy in een woordenwisseling geraak te. Deze daagde hem uit en Gabriel vergat zijn hoogere plicht en nam aan. Toen den volgen den morgen zijn tegenstander niet ter aange wezen plaatse verscheen, ontstak hij in hevige woede en zocht zoolang de stad af tot hij den officier vond. Onder een vloed van onvrien delijke woorden diende hy hem een flinke muilpeer toe. Zijn dueldwaasheid zag hij spoedig ln met de woorden ,,Het is goed den mensch niet te vree zen, doch een domheid is 't God niet te vree zen." Langzamerhand geraakt Garcia Moreno nu in den politieken strijd. Lid geworden van een literair philantropische Studentenclub, versche nen al spoedig ln een periodiek „de Tooverlan- taam" flammende artikelen tegen het bewind van President Flores van zyn hand. Dat daar niet vriendelijk op gereageerd werd laat zich begrijpen en het werd raadzaam voor den schrijver zich eenigen tijd terug te trekken uit de stad. Om zich echter een goed denkbeeld te vor men van dien tijd in Zuid-Amerika is wel noodig even te memoreeren dat de bevrijding van Spanje onder Bolivar nog kort in het ver leden lag en revolutie maken in het land dat zooal niet de bakermat, dan toch wel als het Eldorado voor de revoluties mag gelden, een bezigheid was, die telkens periodiek terug keerde juist zooals by ons de Kamerverkiezin gen maar dan op kortere termijnen. De eene regeering onder een of anderen generaal was nog niet op haar zetel of de tegenparty was al weer aan het conspireeren voor haar, haar beurt. De club hierboven genoemd meende echter dat artikelen schrijven om de Regeering te be- critiseeren een weinig productieve methode zou zyn zonder wapenen en aan een expeditie om deze te bemachtigen zien we Garcia Moreno ook deelnemen. Het werd beter geoordeeld dat hy even uit het openbare leven verdween en zoo zien we hem met zyn mede-studenten op sluip tocht in de bergen. Men had n.l. achterhaald dat Indianen een belangrijke hoeveelheid wa penen en ammunitie naar een der afgelegen provincies moesten transporteeren. Het gelukte den bondgenooten de Indianen op te vangen, hen met mooie verhalen bezig te houden onder overvloedige toediening van sterken drank. De zware oogleden van de roode broeders begon nen dicht te vallen en toen zij uit hun zwaren slaap ontwaakten waren wapenen en ammuni tie verdwenen. Een onbloedige maar uiterst onsympathieke daad waarin we den ridderlyken Garia Moreno niet herkennen. Zyn liefde voor de natuur en voor gevaren opgewekt, door zyn eerste reis van Guayaquil naar Quito had hem niet verlaten. In 1844 maakte hij met zyn professor in de Mathesis, Wyse, de beroemde expeditie naar den 4500 M. hoogen vulcaan Pinchincha. Als men bedenkt dat onze Smeroe op Java 3600 M., de Etna 3300 M., de Vesuvius 1200 M. meten, krijgt men wel een denkbeeld van dezen knaap. Na een uiterst moeilyken tocht langs onbekende paden bereikte men den tweeden dag den krater en daalde daar 415 meter in af. Na 4 dagen on afgebroken doodsgevaar in en om den krater kwam de wetenschappelijke expeditie van de twee mannen totaal uitgeput in de stad, die hen reeds doodgewaand had, terug. Het volgende jaar werd dezelfde expeditie opnieuw tot 'n goed einde gebracht en in 1847 bracht Garcia Moreno, nu enkel vergezeld van enkele Indianen nog een bezoek aan den krater. In 1849 volgde met Wyse een expeditie naar den vulcaan Sangay tydens een uitbarsting, bracht hy schier elk jaar tot 1857 toe eenigen yd door met onderzoekingstochten in de bergen, waarvan om. zeer bekend werd zyn bestijging van den vulcaan Cotopaxi, een kolos van 5900 M. Verschillende van zyn wetenscbappelyke pu blicaties werden in het Fransch vertaald en vonden waardeering, zoo zelfs dat het Fransch Aardrijkskundig Genootschap hem tot haar lid benoemde. Ondanks zyn politieke bedrijvigheid en zyn jaarlijksche bergexcursies vergat Garcia Moreno zijn studie niet. Op 23-jarigen leeftijd behaalde hij den titel van Doctor in de Rechtwetenschap- pen. De jonge advocaat maakte spoedig naam en de armen en verdrukten mochten rekenen op zijn rechtsby stand zonder dat hy een vergoe ding van hen aannam. Een slechte of suspecte zaak nam hij nimmer aan. Zijn naam bleef on gerept, al waren de liberale ideeën van zijn leermeesters niet zonder invloed op hem geble ven. De dreigende ontevredenheid tegen het be wind van President Flores was eindelyk tot volle uitbarsting gekomen in een revolutie, die dezen bewindsman zyn zetel kostte. De provisioneele Regeering achtte het haar eerste taak, om het veel te groote leger tot nor male proporties terug te brengen, doch 't ont brak haar aan geld om de achterstallige soldy te voldoen. Hoe zou het mogelyk zyn deze groote som van de toch reeds zoo verarmde bevolking bijeen te verzamelen? Het oog viel op den 24- jarigen Garcia Moreno! Door zyn machtig rede naarstalent gelukte het hem werkeiyk na ont zaglijke inspanning de noodige fondsen los te krygen. .(Wordt vervolgd),

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1932 | | pagina 9