Steun aan de melkveehouderij
Onder de loupe der Tweede Kamer
Salarisactie der ambtenaren
Zigeunerplaag aan de grens
A.R.K.A.-congres te
Eindhoven
R.K. Middenstand
BOER BRAAT
PRAAT
Dr. L. Kortenhorst
in zijn sas
WOENSDAG 25 MEI
VERKIEZING VOOR DE
EERSTE KAMER
Politiek advies
Tweesnijdend zwaard
Oorlog in vollen vredestijd
Zeer brutale dieven
VAN HET BINNENHOF
Sociaal-Democraten lazen de
Memorie van Antwoord
slecht
Inhoud der regeling
Het menggebod
Lange rij sprekers
Sociaal-democraten tegen
De amendementen
HET GOOISCHE
NATUURRESERVAAT
Door de Eerste Kamer goedgekeurd
DE WAALBRUG BIJ NIJMEGEN
Crisiswinst
Ds. Kersten afgestraft
Onderbouw landhoofd aanbesteed
EERSTE KAMERVERKIEZING
Twee tegenstemmers
van de Pachtwet niet geadviseerd
AMBTENAREN-RECHTSPRAAK
Het Jaarverslag
Honderden nomaden trachten over
de grenzen ons land binnen
te dringen. Hier houdt de
Brabantsche gast
vrijheid op
Vanwaar komen ze?
STUCADOORS STAKEN
Bij Klomp te Den Oever
Middelbare Technische School
Dr. E. Beekman
Rapport der Voorschotbank-
Commissie
Den Haag, 24 Mei '32.
De Kamer heeft, teneinde het hare bij te
dragen in een zoo spoedig mogelijke leniging
van den nood der zuivelboeren, het ontwerp
tot hulpverleening aan de melkveehouderij, die
thans wel door het allerwege afsnijden van
den export zoo grondig mogelijk in het moeras
zit, op staanden voet in behandeling genomen,
zoodra de Memorie van Antwoord in haar be
zit was.
Het ontwerp tegen de smalende godslastering,
dat eigenlijk aan de orde was, moet daarvoor
tijdelijk wijken.
Zoo beknopt mogelijk samengevat want
wil men haar in détails en in juridisch vol
ledige en juiste termen weergeven, dan leidt
dit tot een woordenomhaal als waarin het ont
werp zelf wel onvermijdelijk vervalt komt
de ontworpen noodregeling neer op het vol
gende:
Er wordt opgericht een rechtspersoonlijkheid
bezittend lichaam, de Crisis-Zuivel-Centrale,
waarin vertegenwoordigers van alle groepen van
belanghebbenden zitting hebben. Deze Crisis-
Zuivel-Centrale is het orgaan, dat voor het
functionneeren van den steunmaatregel zorg
draagt en belast is met het innen en distri-
bueeren van de bedragen, die in den nood van
de melkveehouders moeten voorzien.
Waar komen nu deze guldens vandaan?
Allereerst wordt bij Algemeenen Maatregel
van Bestuur het ontwerp geeft aan de Re
geering de noodige machtigingen bepaald,
dat het vervoer, de verkoop en het voorradig
hebben van zuivelproducten alleen is toege
staan, indien deze voorzien zijn van een merk
in het genre van de banderolles der Tabaksbe
lasting. Dit merk is bij de Crisis-Zuivel-Cen
trale te verkrijgen tegen betaling van een be
drag, dat door den Minister, uitgaande van
den prijs der producten op de wereldmarkt, zoo
danig wordt vastgesteld, dat daardoor voor
de industriemelk een prijs kan worden verkre
gen, die den veehouder in staat stelt, zonder
verlies te produceeren. Want momenteel wordt
per K.G. melk een verlies van tenminste 2 cent
geleden. En waar het hier eene hoeveelheid be
treft van niet minder dan 3.000.000.000 K.G.,
tracht dus het ontwerp een strop van tenmin
ste 60.000.000.van het bedrijf af te wenden.
Met enkel eene heffing op boter en kaas
komt men er echter lang niet. Er dient een
nieuwe afzetmogelijkheid geschapen voor de
enorme massa boter, die niet naar het buiten
land kan. En daarom wordt op de tweede ^plaats
Zaterdag 21 Mei jJ. is te Utrecht bijeen ge
weest de algemeene vergadering van afgevaar
digden van de leden van R.K. Statenclubs in
Nederland (Kiesvereeniging ten behoeve van de
verkiezing van leden van de Eerste Kamer der
Sta ten-Generaal). Aanwezig waren 30 afge
vaardigden.
De vergadering stond onder leiding van den
heer W. C. J. J. Baron van Voorst tot Voorst,
voorzitter van de R.K. Statenclub Zuid-Holland.
In de vervulling van een tweetal bestuursvaca-
tures werd voorzien door de verkiezing van de
heeren mr. P. H. Loeff en G. W. J. van Koever
den, resp. voorzitter van de Statenclub Noord-
Brabant en voorzitter van de Statenclub Gel
derland.
Na vaststelling van de notulen van de alge
meene vergadering van 1 Juni 1929, ging de
vergadering over tot uitvoerige bespreking en
vaststelling van het navolgende Politiek Advies:
„Op grond van de haar in artikel 8 van het
reglement toegekende bevoegdheid, adviseert de
algemeene vergadering van de Vereeniging van
de leden der R.K. Statenclubs, dat de R.K.
Statenclubs, welke dezen zomer zullen deel
nemen aan de periodieke verkiezingen voor de
Eerste Kamer der Staten-Generaal, daarbij de
hier gegeven volgorde van candidaten op de lijs
ten dezer Statenclubs zullen in acht nemen:
Voor groep n (Gelderland, Overijssel, Gro
ningen en Drenthe):
1. J. C. van der Lande, te Nijmegen.
2. H. J. Schoenmaker Jr., te Deventer.
3. H. Ruyter, te Arnhem.
4. Dr. H. W. Takkenberg, te Groningen.
5. J. W Andriessen, te Utrecht.
6. Mr. J. R. H. van Schaik, te 's-Gravenhage.
Voor groep IV (Zuid-Holland)
1. Prof. dr. A. M. A. A. Steger, te Heemstede.
2. P. L. D. Nivard, te Rotterdam.
3. Jhr. mr. L. E. M. von Fisenne te Rijswijk
(.N.H.).
4. H. J. Kuiper, te Haarlem.
5. W. C. J. J. Baron van Voorst tot Voorst, te
Den Haag.
6. Mevr. F, SteenbergheEngeringh, te Soes-
terberg.
7. Mr. H. W. J. M. de Jong, te Den Haag.
8. J. D. de Kok, te Loosduinen.
9. Ir. H. W. J. Thunnissen, te Den Haag.
10. F. N. V. Quant, te Den Haag.
Besloten werd dit Politiek Advies aan de be
trokken Statenclubs mede te deelen en te pu-
bliceeren in de Katholieke Pers. Ter naleving
van het bepaalde in art. 2 van het reglement,
welk art. er van uitgaat, dat de candidaten
voor het lidmaatschap der Eerste Kamer het
program der R.K. Staatspartij hebben onder
teekend, zullen vanwege het secretariaat der
Vereeniging aan deze candidaten onderteeke-
ningsformulieren tegelijk met een ex. van het
Partijprogram worden toegezonden met het ver
zoek deze stukken geteekend te willen inzen
den bij den voorzitter der betrokken Staten
club.
Na gehouden rondvraag werd de vergadering
gesloten.
voor de margarine-industrie de verplichting in
het leven geroepen, door haar product een ze
ker kwantum voorloopig 25 pet. en in ieder
geval niet meer dan 50 pet. natuurboter te
mengen. Wèl zullen er uitzonderingen mogelijk
zijn. Want religieuze bezwaren van Joodsche
zijde, ethische bezwaren van de vegetariërs en
ook medische bezwaren vorderen, dat niet alle
margarine met boter gemengd zij.
Ook de margarine wordt nu aan een heffing
onderworpen,eveneens bewerkstelligd door de
verplichting, haar onder een merk van de
Crisis-Zuivel-Centrale te verhandelen. De prijs
van dit margarinemerk wordt bepaald op een
dusdanig niveau, dat de vaste verhouding tus-
schen de productieprijzen van margarine en bo
ter zooveel mogelijk gehandhaafd blijft.
Maar niet alleen voor de zuivere natuur
boter en de pure margarine, doch ook voor de
verplichte margarine-boter-mélange wordt een
merk verplichtend gesteld. De prijs van dit
merk wordt, teneinde het boterpercentage zoo
hoog mogelijk boven de verplichte 25 pet. naar
de maximale 50 pet. op te drijven, dusdanig
geregeld, dat hij kleiner wordt naar gelang het
percentage boter stijgt. Mengt de margarine
fabrikant het maximum natuurboter in zijn
product, dan komt hij er het genadigst af.
Want dan worden hem voor zijn mélangemerk
alleen de kosten van aanmaak (van dat merk)
in rekening gebracht, terwijl hij bovendien
voor de boter, die hij mengt, slechts 80 pet van
den prijs van het botermerk behoeft te be
talen.
Op de derde plaats worden ook de andere
spijsvetten van plantaardigen oorsprong aan
een merk, dat wederom tegen betaling kan ver
kregen worden, gebonden, dit teneinde hun
geen voorsprong op de met boter gemengde en
daardoor duurder geworden margarine te ver
schaffen.
Op deze wijze vloeien in het Crisis-Zuivel-
fonds de vele millioenen, waaruit door de Crisis-
Zuivel-Centrale aan de melkveehouders de bij
slag op hun melk wordt verstrekt.
Naast dit alles wordt dan bovendien de mo
gelijkheid van een gebod tot menging van melk
in het brood in petto gehouden, waarvan ech
ter slechts bij uiterste noodzaak gebruik ge
maakt zal worden.
En tenslotte is nog een belangrijke bepaling,
dat onmiddellijk na afkondiging van de wet de
Minister gedurende drie weken alvast 75 cent
per melkgevende koe en per week aan de melk
veehouders kan gaan uitkeeren. Want de nood
eischt zoo spoedig mogelijk ingrijpen en de bo
venomschreven organisatie is natuurlijk niet in
één dag volledig uit den grond gestampt.
Een zeer lange rü van sprekers heeft het ont
werp onder de loupe genomen, voorzoover dat
dan mogelijk is, want hoe de Algemeene
Maatregelen, die de Minister krachtens deze
wet zal kunnen uitvaardigen, er precies zullen
uitzien, weet de bewindsman momenteel zelf
nog niet. Dat hangt immers geheel af van het
verloop van den melkprijs en de mate, waarin
deze zal moeten worden gesteund, wil men den
melkveehouders een prijs verschaffen, die hun
tenminste geen verlies oplevert.
Inleider van het debat wïts de meest agrari
sche aller agragiërs, de plattelander Braat. Zijn
„rede" was geen goed begin. Want wat hij te
berde bracht, was in hoofdzaak een opdisschen
va allerlei sensationeele staaltjes, die moesten
bewijzen, hoe erg de toestand wel is de Re
geering weet dit precies even goed als de heer
Braat en een beschuldiging aan het adres
van de Regeering, dat „zij het volk uitmergelt".
Waar bij deze laatste uitdrukking de commu
nist Wijnkoop „zeer juist" riep, kan dit betoog
gevoeglijk worden voorbijgegaan. Dit typeert
het demagogisch voor de tribunes praten en het
totaal negeeren van de moeilijkheden voldoen
de. Er zijn maar twee menschen in Nederland,
die dit karwei naar behooren zouden kunnen
opknappen, aldus de heer Braat. Dat zijn de
heeren Zimmermann en Posthuma. Zij zouden
het heel wat beter doen dan al die intellec-
tueelen in de Kamer! De beide heeren kunnen
met dit testimonium tevreden zijn. Stal de eer
ste door zijn fascistische sympathieën „Bratlex"s
hart en de tweede door den toon zijner corres
pondentie met den Minister?
Beter voelde de sociaal-democraat van der
Sluis althans den omvang en de moeilijkheden
van het vraagstuk aan. Hij had in heel zijn
parlementaire loopbaan, verklaarde hij, nog
nooit over zoo'n geweldig bedrag te beslissen
gekregen. Zelfs Minister de Geer was bij Mi
nister Verschuur, nu deze met dit ontwerp komt,
dat toch gauw een honderd millioen gulden
betreft, toch eigenlijk maar een kind.
Intusschen, de sociaal-democraten zijn tegen.
Zij hebben onoverkomelijk bezwaar tegen de
prijsstijging, die de margarine zal ondergaan,
te rwijl zij evenzeer afkeuren, dat de steun, dien
de maatregel aan de boeren geven zal, voor het
grootste deel in de zakken van het „grondka-
pitaal" (hypotheekhouder en verpachter) te
recht zal komen. Deze beide motieven deden ook
den Katholiek van Poll aarzelen, of hij niet de
socialisten volgen zal. De heeren hebben echter
de Memorie van Antwoord slecht gelezen, want
daar legt de Minister uit, dat de Regeering voor
de bepaling van den te bereiken richtprijs een
pachtsom als grondslag van de berekening der
productiekosten nemen zal, die in het licht van
dezen tijd als redelijk mag worden beschouwd.
Volgt dan het crisispachtontwerp-Ebels, dan
kan de Kamer voor Crisispachtzaken bij het
kantongerecht met die pachtsom rekening hou
den, als zij moet vaststellen, wat van den pach
ter redelijkerwijze kan worden gevergd. Zelfs
ten aanzien van de hypotheekrente, meent de
bewindsman, zou de practische uitwerking van
de Crisis-zuivelwet beteekenis kunnen hebben.
Het gaat tenslotte om den afzet van de zui
velproducten. Déar zit de knoop. Déérop dient
alle kracht geconcentreerd. En de heer van der
Sluis had veel liever dan het Nederlandsche
publiek te gaan dwingen, meer boter te eten,
Duitschland, dat door zijn ongerechtvaardigd
optreden tegen onze boter de hoofdschuldige
is, eens met moreele en materieele argumenten
te lijf willen gaan. We zouden zoo zeggen: dit
kan alsnog en dat zal vermoedelijk ook wel
gebeuren. Want we staan tegenover Duitschland
ongetwijfeld sterk, vooral als de voorgenomen
wijziging in het ontwerp op het deviezenver-
keer tot stand komt en op die wijze onze on
derhandelaars krachtiger wapenen in handen
zulle: hebben.
De productie nu maar te gaan inkrimpen, zoo
als de heer van der Sluis wil, is een middel, dat
thans nog allerminst aan de orde is. Op de eer
st- plaats de heer Ament merkte het op
zal de productie van zuivelproducenten wel
automatisch gaan terugloopen, want loonend
wordt het bedrijf niet ondanks den steun. Op
de tweede plaats daar wees de vrijzinnig-de
mocraat Ebels op zit in het ontwerp al een
nuttig zweempje van productie-beperking. Want
voor de bepaling van den richtprijs die tus-
schen haakjes door de meeste sprekers wel
wat laag werd geacht, wat den heer Braat zelfs
tot een motie inspireerde worden als basis de
noodzakelijke productiekosten genomen. Ach
terlijke bedrijven, die bij gebrek aan efficiency
productiekosten te hunnen laste hebben, die
niet noodzakelijk zijn, zullen dus vanzelf ver
dwijnen.
En op de derde plaats moet men ten aanzien
ven onzen export in de toekomst ook weer niet
in al te zwart pessimisme vervallen. Mochten wij
aldus een zeer deskundig man als dr. Lo-
vink, onverhoopt niet in slagen, onzen uitvoer
naar Duitschland weer tot een redelijk peil op
te voeren, dan moeten wij den blik eens West
waarts slaan. Engeland verbruikt per jaar
400.000.000 K.G. boter en er zijn tijden, waarin
het voor dit product op het buitenland aange
wezen is. Daarom dient, voordat definitief tot
het menggebod wordt overgegaan, naast het op
treden tegen Duitschland een ernstige poging
worden gedaan, om het in Engeland geleidelijk
verspeeld afzetgebied weder terug te winnen.
Al vond de Christelijk-Historische expert het
menggebod dan niet gelijk Floris Vos „een on
gehoorde propaganda voor de margarine", erg
appetijtelijk kwam hem „die knoeiboel" toch niet
voor. De Katholieke afgevaardigde Ament, die
speciaal in zuivelkringen zeer goed georiën
teerd is, achtte menging van 25 pCt. boter in de
margarine ten hoogste eenige verzwakking van
de reputatie onzer boter. Moordend voor haar
goeden naam kon hij het menggebod niet vinden.
Merkwaardig is het, zoo weinig eigenlijk over
het ontwerp zelf is opgemerkt. Doch er zijn
amendementen en daarbij wordt vanzelf op
verschillende onderdeelen van de regeling in
gegaan. Zoo wil b.v. de anti-revolutionnair v.
d. Heuvel, die ten aanzien van onzen toekom-
stigen buitenlandschen afzet niet zoo optimis
tisch is en zekerheidshalve ons agrarisch bedrijf
in den geest van dr. Colijn meer op binnen-
landsch verbruik wil gaan instellen, aan de Re
geering nog meer bevoegdheden, o.a. tot invoe
ring van een heffing ook op de consumptiemelk,
geven.
Ds. Kersten, die weer dikke termen bezigde,
die, radicaal als steeds, de grenzen dicht wil
doen en den maatregel veel te slap vond, zal
deze poging, om voor de boeren meer te doen,
ongetwijfeld steunen.
Dr. Kortenhorst hjj heeft een amendement,
dat aan biscuitfabrikanten, die spijsvetten ver
werken en tengevolge van het duurder worden
dezer grondstoffen achterraken bij hun bui-
tenlandsche concurrenten, tegemoet wil komen
was weer hevig in zijn sas, dat thans einde
lijk de vrijhandelskringen óók op de achterste
beenen komen te staan en om maatregelen te
gen het buitenland schreeuwen. Juist kringen,
die thans om optreden tegen Duitschland vra
gen, de F. D. Z. b.v., hebben vroeger den Ka
tholieken „maniak" van de actieve handelspoli
tiek bestreden en geridiculiseerd. Thans blijken
de omstandigheden dr. Kortenhorst in het ge
lijk te stellen. En thans voegt hij sarcastisch
zijn opponenten van tal van jaren toe, dat hun
liefde voor zijn lang verdedigd denkbeeld nu
niet zuiver platonisch zijn moet en dat hun
gebedel om meer export gepaard moet gaan met
het geven van meerdere bevoegdheden aan de
Regeering.
kant wil een drietal maatregelen, die den Staat
meer dan 200 millioen gulden kosten. En dat
bedrag wenscht hij te doen opbrengen door een
accijns op de margarine.
Mr. Marchant veronderstelde maar, dat de
leider der staatkundig gereformeerden zelf niet
niet begreep, dat op die wijze de margarine
2.50 a 3.00 per K.G. zou gaan kosten en zijn
accijns door het totaal verdwijnen van het
margarineverbruik niets zou opbrengen. Want
anders, als ds. Kersten dit wèl besefte, zou voor
zijn optreden een term gebruikt moeten wor
den, die in de Kamer niet klinken mag.
Inderdaad, het is bij Braat af!
De Minister antwoordt morgen.
De Eerste Kamer heeft Dinsdagavond onder
meer aangenomen de wijziging van de Erf-
gooierswet, die het aan de vereeniging „Stad
en Lande van Gooiland" mogelijk maakt, de
velden, verkregen door den verkoop van gron
den voor de Stichting van het Gooische Na
tuurreservaat, onder hare leden te verdeelen.
De sociaal-democraat Polak betreurde in een
zeer uitvoerige rede, dat deze mogelijkheid van
verdeeling van gelden, voortvloeiende uit ver
koop van grond, tot speciale gevallen wordt
beperkt.
Minister Donner verklaarde zich echter tegen
uitbreiding vanwege het feit, dat daardoor het
belang van de scharende leden van Gooiland
in het gedrang zou komen.
Mr. Marchant reageerde hierop met de op
merking, den indruk te hebben, dat dr. Kor
tenhorst crisiswinst gemaakt heeft. Immers,
zuiver de komst der crisis heeft hem in zekeren
zin gelijk gegeven. Doch of deze opmerking
Juist was, of zijne vergelijking van den Katho
lieken afgevaardigde met iemand, die in Fe
bruari reeds in het zomercostuum en met den
stroohoed loopt, welke pas in Mei of Juni pas
sen, opgaat, lijkt ons zeer te bezien.
Overigens wil mr. Marchant, die zijdelings
den klager Posthuma aan den tijd herinnerde,
waarin hij zelf als Minister het verwijt te hoo-
ren kreeg, steeds achter de feiten aan te komen,
en in de Kamer verklaren moest, geen wonder
dokter te zijn, de toezegging, dat de margarine
niet wordt belast. Evenzoo de sociaal-democra
ten Hiemstra en Van der Heide.
Ds. Kersten werd door den leider der vrijzin
nig-democraten duchtig onder handen geno
men om zijn dwaze en demagogische denkbeel
den omtrent den landbouwsteun. Deze predi-
Ten aanzien van den bouw van de nieuwe
Waalbrug bij Nijmegen kunnen wij thans mede-
deelen, dat de onderbouw van het landhoofd bij
Nijmegen na beraad ondershands is aanbesteed.
Het werk is gegund aan de N.V. Bato voorheen
Boetzer's Beton- en Waterbouw, te Den Haag.
Dezer dagen is reeds een aanvang gemaakt
met deze werkzaamheden.
Voorts vernemen wij, dat binnenkort de aan
besteding zal plaats hebben voor de levering van
het voor den onderbouw benoodigde graniet,
terwijl in het najaar nog een gedeelte van den
onderbouw zal worden aanbesteed.
Zooals uit het thans gepubliceerd Politiek
Advies blijkt, is van de afgetreden Eerste Ka
merleden voor groep II (Groningen, Drente,
Overijsel en Gelderland) alleen de heer Van
der Lande te Nijmegen opnieuw candidaat
gesteld.
In de plaats van de aftredende leden Dobbel-
mann en Arntz werden de heeren H. J. Schoe-
maker te Deventer en H. Ruijter te Arnhem
geadviseerd.
In een brief aan den voorzitter van de Cen
trale Commissie voor Georganiseerd Overleg in
ambtenarenzaken heeft minister Ruys de Bee-
renbrouck, naar aan „Het Volk" uit Rotterdam
wordt bericht, medegedeeld, dat de invoering
van de ambtenarenrechtspraak, naar de regee
ring zich voorstelt, tegen het eind van dit jaar
haar beslag zal kunnen krijgen.
Maandagmorgen te half elf werd in Hotel du
Commerce op het Stationsplein te Eindhoven
het Congres-1932 van de Alg. R.K. Ambtenaren-
vereeniging geopend. Voorzitter is de heer G.
Bulten, lid der Tweede Kamer en burge
meester van Voorhout; secretaris de heer P. J.
Heitveld.
De heer Jansen, voorzitter der afd. Eindhoven,
heet het hoofdbestuur, alle afgevaardigden en
hunne dames hartelijk welkom op het congres,
dat ter gelegenheid van het 12 -jarig jubileum
dezer afdeeling te Eindhoven gehouden wordt.
In zijn openingsrede memoreert de heer G.
Bulten de belangrijkheid van een congres als
zijnde een cumulatie van de herinneringen van
alles wat in het afgeloopen jaar gepasseerd is.
Het feit b.v., dat de A.R.K.A. plotseling voor
de moeilijkheid van een salarisaetie gesteld is,
zal in deze vergadering wel veel stemmen doen
opgaan. Wat deze aangelegenheid betreft gaat
de A.R.K.A. ten volle accoord met de redevoe
ringen door de Bruin c.s. op het Werklieden
congres te Utrecht uitgesproken. Maar men is er
evenwel van overtuiging, dat het Georganiseerd
Overleg nog heel wat verbeterd dient te worden.
Het ledenaantal is sterk toegenomen, waar
voor voor hare bijzondere actie de afdeeling
Venlo hulde werd gebracht.
Met instemming van de vergadering werden
telegrammen verzonden aan de bisschoppen van
den Bosch. Haarlem en Roermond.
Bij de bespreking van de salarisactie-1931,
gevoerd door de R.K. Centrale van overheids
personeel betreffende rijks- en gemeente-ambte
naren, deelde de afdeeling Arnhem mede, dat
in deze net initiatief van haar is uitgegaan. De
afdeeling den Haag kwam tot de ontdekking,
dat in den loop der salarisverlaging sinds 1923
de regeering in haar taak is tekort geschoten,
want het is overduidelijk gebleken, dat het
tekort van 7 millioen, dat de regeering moest
inhalen, er niet had behoeven te zijn of op
andere wijze dan door salariskorting had kun
nen worden opgeheven. Zij blijft meenen, dat
de ambtenaren altijd het slachtoffer zijn van
maatregelen ter bespreking van de rijksuitgaven.
De afdeeling Rotterdam betreurt de houding der
regeering inzake de kwestie der salariskorting;
de houding der R.K. Centrale heeft ook het
resultaat bedorven, en geeft overigens blijk van
nog meer nalatigheden. Het gemeentepersoneel
is er ook niet tevreden over. De afdeeling Eind
hoven verwijt het Hoofdbestuur niet voldoende
protest te hebben laten hooren tegen de ver
trapping der ambtenaren, die gebukt gaan onder
het tweesnijdend zwaard van salarisverlaging
en belastingverhooging. „Waarom is de salaris
actie van het H. B. op niets uitgeloopen?"
De voorzitter, G. Bulten, gaat na een uur pauze
tot de beantwoording over, waarbij hij duidelijk
aan het licht laat komen, dat de Katholieke
Kamerfractie uitdrukkelijk en eenparig tegen sa
larisverlaging is. Men mag de fractie het ver
trouwen niet ontnemen. De afgevaardigde van
de groep gemeentepersconeel waagt zich, na zich
eerst wat gemakkelijk getoond te hebben, ten
aanzien van de houding der Kamerfractie, op
nieuw in den feilen strijd en heeft den indruk,
dat mr. Aalberse geprobeerd heeft de beteeke
nis van de conferentie met de Kamerfractie te
kleineeren. Hij zou daarover graag een uitspraak
van het congres hooren. Het congres geeft geen
uitspraak, doch de voorzitter herhaalt, dat de
Kamerfractie zelf gesproken heeft en niet be-
influenceerd is geworden. De afdeeling Den
Haag meende, dat het H. B. wat voorzichtiger
moet zijn met zijn dankbaarheidsbetuigingen je
gens de fractie of mr. Aalberse.
van den secretaris-penningmeester lokte 20 afge
vaardigden tot spreken uit, waarbij vooral aan
het licht kwam, dat men het met de begrooting
1933 in sommige, vele of alle punten niet eens
was. Ook wordt in twijfel getrokken of het Ka
merlidmaatschap vereenigbaar is met het voor
zitterschap van de A.R.K.A. (in casu de heer G.
Bulten). De kwestie die er bestaat tusschen de
technici in overheidsdienst, die in twee bonden
georganiseerd zijn, en de A.R.K.A. werd door
den geestelijk adviseur, pastoor Jansen, uit Den
Haag, rechtgezet, waarbij gewezen werd op het
feit, dat de bisschoppen hunne goedkeuring aan
deze twee vereenigingen gehecht hebben, zoodat
het in twijfel getrokken moet worden, of deze
technici zich als nog bij de A.R.K.A. zullen aan
sluiten, zoolang deze goedkeuring van kracht
blijft.
Nadat de vergadering was geschorst tot Dins
dagmorgen 10 uur werd door Eindhoven een
rondrit gemaakt, waarbij men officieel door den
burgemeester van Eindhoven, T. Verdijk, ten
stadhuize ontvangen werd. In zijn ontvangstrede
sprak de burgemeester hoopvolle woorden: Op
het gebied der industrie biedt Eindhoven wel
wat belangrijks, en ook zelfs in deze tijden aan
economische inzinking, want de snelle g> ei van
hPt verleden spreekt er doorheen. We staan hier
in het teeken van den arbeid, al moet dit nu
vaak beperkt blijven tot den arbeidswil. Dat
echter de toekomst zeker is, daarvoor blijven borg
de industrieele ondernemers en voormannen.
Eindhoven is op 't oogenblik een stad van de
pressie, doch, de succesvolle opgang van de
twintiger jaren zal weder herleven!
Beneden de spoorlijn, welke Brabant van Oost
naar West doorsnijdt, ligt het wazige Kempen-
land met zijn dichte bosschen en uitgestrekte
heidevlakten. In het rulle zand tracht er de
landman bonkig en stug als zijn land een scha-
melen oogst te winnen.
Hard is er het leven, moeizaam het bestaan.
Slechts zelden laait er in zorgelooze rust de
feestvreugde op, die dan echter ook heftig kan
worden in toomelooze ongebondenheid.
Daar is het land van de gemoedelijkheid en
de gastvrijheid, waar ieder welkom is. De Nor
bertijnen van Averbode en Tongerloo, die vele
eeuwen geleden den ouden Toxandriers bescha
ving en welvaart brachten, leerden hun ook het
orde-devies der gastvrijheid. En zoo staan huis
en haard te allen tijde gastvrij open voor den
moeden reiziger en klinkt alom het vriendelijke
woord: „Ga zitten en tast toe!"
Slechts voor één soort vreemdelingen blijft de
deur gesloten en weet men van geen gastvrij
heid. We bedoelen de honderden nomaden,
zwervende zigeuners, die in groote groepen jaar
in jaar uit langs de steenen palen sluipen, die
midden in dat land van bosch en hei de schei
ding tusschen Noord en Zuid bepalen. Als
Ahasverus dolen ze van dorp tot dorp, langs
heirbanen en binnenwegen en pogen hun om
zwervingen vrijelijk voort te zetten daar, waar
de toegang hen zal henenvoeren.
Doch dan duiken bij de landspalen zwaar
gewapende handhavers van orde en wetten op
en onverbiddelijk wijzen ze de ongenoode gasten
terug den weg op, vanwaar ze kwamen. En rond
alom grolt nijdig het landvolk en sluit deuren
en vensters, want het bruine volkje heeft in het
stelen een bijna duivelskunstige bedrevenheid
verworven.
Weg met dat volkje, zeggen de magistraten
en zij jagen de zwervers met hun krakende
wagens en kijvende vrouwen en vechtende kin
deren van gemeente tot gemeente op tot ze
weer tegen een landsgrens opstooten.
Vooral België is schijnbaar hun gezochte
schuilplaats geworde. want enorm is het aantal
zigeuners, dat sinds den oorlog zich in België
heeft vastgezet.'
Vanwaar komen ze? Velen van hen noemt
men zigeuners, doch zijn het niet. 3et zijn
mannen en vrouwen die de grootstad heeft uit
gespuwd, die nimmer verder kwamen op het
maatschappelijk pad dan den zelfkant der
samenleving en die hun arbeidsschuwheid en
luiheid uitvieren op het dolce far niente van
hun krakende wagens, in de hooischelven op het
land of in de koesterende stralen der zomer
zon. Groot is echter ook het getal der echte
zigeuners, wier vaderen of voorzaten op de
onmetelijke poesta's huisden. Het zijn de ge
boren, door de natuur gevormde nomalen, wier
vaderland heel de wereld is. Hun stamhoofd is
een koning en al wat op Gods aardbodem groeit
en bloeit is hun bezit.
De praktijk wijst echter uit, dat het voor het
landvolk vrijwel hetzelfde blijft of zigeuners of
uit de stad weggeloopen zwervers rond hun hof
steden dolen. Met even groot gemak wordt een
paard uit den stal of een kalf uit de wei ge
stolen als een zilveren munt uit de winkellade
of een stuk goed dat op de bleek te drogen ligt.
En wanneer dan ook de zigeuners naderen, dan
loopt de angstige mare als een stormwind van
mond tot mond en in de dorpen waarschuwen
de veldwachters de winkeliers en kooplui.
Dank echter de groote activiteit van de
Nederlandsche grenswacht blijft men in de
dorpen langs de grens vrijwel gespaard van de
bezoeking der bruine broeders. In de Antwerp-
sche >.n Limburgsche Kempen weet men er
echter van mee te praten. Wat België door
groote zorgeloosheid van Frankrijk heeft moeten
overnemen, wordt op hoog bevel door de gen
darmerie steeds en route gehouden.
Onder bedreiging van karwats en karabijn
jagen de uitvoerders van de vermaarde sureté
de nomaden voortdurend op. Niet naar de Fran-
sche grens, want de Fransche broeder is hun
vriend en evenmaat. Evenmin naar de Duit-
sche grenzen. De Grünen staan waakzaam op
post. In de Noordzee kan men ze ook niet
gooien.... dus dan maar naar de noordelijke
grenzen, naar het gastvrije Nederland. En zoo
beleeft men het nu reeds jaren achtereen, dat
een met Nederland bevriende natie in strijd
met plechtig gesloten internationale overeen-
Dinsdagmiddag is onder de stucadoors, werk
zaam bij de Woningbouwfirma Klomp te Den
Oever, een staking uitgebroken. De staking om
vat tien personen, leden van den Nederland-
schen Christelijken Bouwvakarbeidersbond en
den modernen Stucadoorsbond, afkomstig uit
Hilversum, Nij kerk, Enschedé, Enkhuizen,
Hoorn en Den Haag. Het conflict is ontstaan
wegens niet-nakoming van het contract van
de zijde der firma, welke zich bezighoudt met
het bouwen van woningen in den Wieringer-
meerpolder.
Tot gecommitteerden bij de eindexamens van
de Middelbare Technische School te Haarlem
heeft de Minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen benoemd:
Voor de afdeeling Bouwkunde: den heer J.
Boterenbrood, architect B. N. A. te Amsterdam.
Voor de afdeeling Weg- en Waterbouwkun
de: ir. W. J. Burgersdijk, directeur van de N.V.
Noord-Zuid-Holl. Tramweg Mij. Haarlem.
Voor de afdeeling Werktuigbouwkunde: ir.
J. P. Boezaardt, chef van de werkplaatsen der
Ned. Spoorwegen te Zwolle.
Voor de afdeeling Electrotechniek: ir. F.
Stokhuyzen, hoofdingenieur van de Stedelijke
Fabrieken voor Gas en Electriciteit, Leiden.
Voor de afdeeling Scheepsbouwkunde: ir. G.
H. Hoffmann, ingenieur van de N.V. Werf
C onrad te Haarlem.
De eerste gecommitteerde is aangewezen door
het Bestuur van de Mij. tot bevordering der
Bouwkunst B.N.A., de overige vier zijn opge
geven door het Kon. Instituut van Ingenieurs.
Maandag 13 Juni a.s. is het 25 jaar geleden,
dat de bekende Dr. E. H. M. Beekman, eerelid
van de R. K. Studentenvereeniging „Sanctus
Virgilius", benoemd werd als leeraar in de wis
kunde aan de Hoogere Burgerschool te Delft.
komsten in vollen vredestijd op oorlogsmanier
zijn ongewenschte gasten het nabuurland poogt
in te jagen.
De Belgische veiligheid doet alsof dat zoo
hoort, vaardigt regelmatig speciale orders uit
om de zigeunerbenden in den kortst mogelijken
tijd over de Nederlandsche grenzen te wippen.
En ziet, van Nederlandsche Hoogerhand wordt
haar optreden beloont met een Commandeurs
kruis van Oranje Nassau ter eere van den chef,
die deze orders uitvaardigt.
Doch een andere Hoogerhand in Nederland
decreteert dit vreemd gespuis koste wat het
kost er uit te houden. En zoo betrekt bij ieder
dreigend gevaar de wacht weer de grens. Mare
chaussee, Rijksveldwacht, Commiezen, allen
moeten bijspringen om de tallooze wegen die
over de grens leiden te bewaken. Dit grapje kost
den Nederlandschen staat jaarlijks duizenden
guldens. Weken achtereen pogen de gendarmes
de Nederlandsche grenswacht te verschalken en
sollen ze met de zwervers rusteloos rond. Ook
thans weer staat de grens sinds weken onder
scherpe bewaking. Aan de Limburgsche heuve
len, onder Eindhoven, onder Zundert en bij
Zeeuwsch Vlaanderen wordt met verwoeden ijver
getracht Nederland met diverse soorten Noma
den op te scheepen. Aan gene zijde van de
grens gaat men blijkbaar te werk volgens het
spreekwoord: „De aanhouder wint!" Met be
ruchte zwerversgroepen als de familie Pedalo,
oude bekenden van alle grensautoriteiten, wordt
rondgetrokken van het eene punt naar het
andere. Brussel denkt: „Lukt het vandaag niet
dan maar morgen!" Slaagt men er in een troep
de grens over te werken, dan zit men er mee
opgescheept en kan men maar zien hoe ze weer
kwijt te worden.
Het zigeunersvraagstuk kan, dunkt ons, niet
anders opgelost worden, dan dat men bij inter
nationaal overleg herkomst en toevluchtsoord
definitief weet vast te leggen. Zooals er thans
met de Zigeuners wordt gesold is mensch-
onwaardig. Laten het veelal dieven ven bedrie
gers zijn, men moet niet vergeten, dat het ook
menschen zijn. En wie zou bij zoo'n onzekere
levenswijze het mijn en dijn nog kunnen respec-
teeren?
Den Haag en Brussel liggen echter mijlen ver
van de landsgrenzen. De heeren die in zake de
zigeuners de beschikkingen treffen volgens hun
papieren rapporten, hebben er in hun welbe-
waakte woonsteden hoegenaamd geen last van.
Wanneer zij er echter regelmatig den overlast
van zouden ondervinden, dan zouden ze wel
anders te werk gaan.
Is in deze een homeopathische geneeswijze
niet aan te bevelen? Men geve den zigeuners
vrijen doortocht en late ze met al hun hebben
en houden op den Haag en Brussel los!....
(Nadruk verboden).
Begin 1930 werd door den Ned. R.K. Midden
standsbond een commissoriaal rapport gepubli
ceerd, dat aanbeval de oprichting van plaatse
lijke hulp- of voorschotbanken voor den
middenstand, voorschotbanken van soberen op
zet en bescheiden omvang, vooral ten bate van
den kleinen middenstand.
In het rapport werd de organisatie van een
plaatselijke voorschotbank in den breede be
handeld.
Feitelijk resultaat van dit rapport, in den zin
van oprichting van nieuwe plaatselijke voor
schotbankjes, bleef voorshands uit.
Daarom besloot het hoofdbestuur van den R.K.
Middenstandsbond in het Bisdom Haarlem in
Augustus 1931 tot instelling van een commissie
tot onderzoek van de vraag, op welke wijze
b.v. door het bijeenbrengen van een diocesaan
fonds in den Bond de oprichting en de goede
werking zou kunnen worden bevorderd van
plaatselijke voorschotbanken voor den midden
stand, in den geest van het rapport der „Bank-
commissie" van den Ned. R.K. Middenstands
bond.
Aan het voorloopig rapport der commissie,
bestaande uit de heeren J. Th. Peters, voor
zitter, W. Boon, H. E. v. d. Brule, A Steeman
en J. F. X. Urbanus is het volgende ontleend:
Wij kunnen ons ontslagen achten van de taak
in den breede het nut van voorschotbanken voor
den middenstand te betoogen.
Vooropgezet biyve, dat het nooit op den weg
dezer voorschotbanken in den geest van ons
rapport kan liggen, te treden op het terrein van
het gewone bankbedryf en van het midden
standsbankwezen.
Hoe zou nu in onzen Bond de oprichting en
goede werking van voorschotbanken kunnen
worden bevorderd?
Wij stellen ons voor, dat er zal worden opge
richt een Diocesaan instituut in den vorm van
een stichting, waarvan het bestuur verantwoor
ding verschuldigd is aan het Hoofdbestuur van
den Bond.
Het stamkapitaal van deze stichting ware
byeen te brengen als feestgave aan den Bond,
bij gelegenheid van zyn vyf en twintig-jarig
bestaan.
Verder ware dit kapitaal uit te breiden door
vrijwillige bijdragen en door, zoolang daaraan
behoefte is, een bedrag b.v. een vast percen-
age, stel 21/., van het begrootingstotaal op
de Bondsbegrooting te brengen tot toevoeging
aan het kapitaal der stichting.
Het Bestuur van het Diocesaan Instituut heeft
tot taak de oprichting van plaatselijke of gewes-
telyke voorschotbanken in ons diocees te be
vorderen.
De voorschotbanken worden opgericht als
zelfstandige stichtingen. Maar het diocesaan
instituut geeft leiding aan de werkzaamheid
der banken, het bepaalt de voorwaarden waarop
credieten zullen worden verleend en het houdt
toezicht op de gestie der plaatselijke stichtin
gen.
De afdeeling of de gewesteiyke federatie, die
een voorschotbank zou willen zien tot stand
gebracht, moet beginnen met zelf een zeker
stichtingskapitaal, stel 250.byeen te bren
gen, dat in „fonds perdu" moet worden ge
stort.
Het diocesaan instituut verschaft aan de
plaatseiyke stichting renteloos een zelfde be
drag.
Ten slotte zal dus kunnen worden bereikt, dat
in ons bisdom een net van plaatseiyke en
gewestelijke bankjes aanwezig is, werkend onder
algemeene leiding en toezicht van het diocesaan
instituut, waardoor kan worden voorzien in de
behoefte van de Katholieke middenstanders aan
de hier bedoelde credieten. O.i. aldus het rap
port, zullen alleen leden van de organisatie
voor het ontvangen van credieten in aanmer
king mogen komen.
De plaatseiyke voorschotbank en haar be
stuur, zal zelfstandig moeten staan van het
afdeelingsbestuur, in dien zin, dat de gestie
van het bankbestuur niet kan worden gemaakt
tot een onderwerp van debat op de leden
vergadering.
Voor de verleening van een voorschot zal in
het algemeen zekerheid in eenigen vorm moeten
worden gevraagd.
Het beheer, zoowel door de plaatseiyke be-»
stuursleden als door de bestuurders van het
diocesaan instituut, zal kosteloos moeten ge
schieden, terwül het diocesaan instituut zooveel
mogelijk gebruik moet kunnen maken van he
bestaande apparaat van het Bondsbureau.
