Droevig Oudejaar te Kerkdriel
Het Congres voor Kleuterzorg
Personeelsuitgaven
Regenproeven
Mr, J. T. Linthorst Homan overleden
Oud-commissaris der
Koningin in Drente
Nedérlandsche weldadigheid
ZATERDAG 28 MEI
RIJKSVELDWACHTER
VERMOORD
De drie daders, gebroeders, in
hooger beroep voor het
Arnhemsche Hof
Tegen elk 13 jaar
geëischt
Verhoor der verdachten
Getuigenverhoor
a décharge
Requisitoir
BRANDSTICHTING
Twee en een half jaar geëischt
RECHTSZAAK
TEGEN DE „TRIBUNE"
De verdediger aan
het woord
Het drama te Putbroek
Samenstelling van de Rechtbank
Op 8 Juni a.s. voor
BRANDSTICHTING
In hooger beroep
Veldwachter door een strooper
bedreigd
DE GRAF ZEPPELIN
Binnenkort enkele landingstochten
naar ons land
Passagiers gaan mee
Felle brand te Echteld
TIEN WONINGEN VERNIELD
Records van zonneschijn en
regenval in 1930
Veraart voor de
microfoon
Mr. Linthorst Homan
DE OCEAANVLIEGSTER
Causerie voor de radio
347
VAN ALLES EN VAN OVERAL
24 EN 25 JUNI A.S.
Zuigelingen en schoolkinderen
verzorgd; de kleuters
leggen hel loodje
'n Dringende noodzaak
Nieuwe verlaging van de
verlof swed d en
voorgesteld
Dringende noodzaak
Opening school in Zuid-Frankrijk
VOOR DE SCHATKIST
ZANDWAGEN CONTRA AUTO
Twee gewonden
MILITAIRE FRAUDE TE BREDA
Nieuwe instructie tegen
den sergeant
OVERVAL TE WINSCHOTEN
De daders aangehouden
Vechtpartij te Loosduinen
(Vervolg).
Het getuigenverhoor wordt voortgezet.
De 15-jarige A. Verdonk was erbij geweest,
dat Tap in den vooravond, toen de drie gebrs.
R. luidkeels aan het zingen waren, hen ge
waarschuwd heeft Tot driemaal toe heeft Tap
zijn waarschuwing herhaald. Ook heeft hij ge
zien dat Tap met een blinkend voorwerp sloeg;
hij hoorde Jenna daarop roepen: ,,Hij slaat
me dood."
President: „En wat is er toen gebeurd?"
Getuige: Eerst gleed Tap van den dijk,
gevolgd door Gerard en Johannes en even later
door Jenna. Beneden aan den dijk zag getuige
een kluwen van menschen door en over elkaar
kruipen en slaande bewegingen maken.
President: „Heb je niet hooren roepen:
«Steek, steek!" of: „We zullen je afmaken!"?
Getuige haalt de schouders op.
President: En heb je later niet hooren
roepen: ,.Hij is kapot"?
Getuige: „Dat weet ik niet."
President: Hebben andere personen in
vloed op je uitgeoefend, dat je je nu zoo wei
nig meer herinnert?"
Getuige: „Neen".
President: Wat heb je nu eigenlijk wel
gehoord? Dat Tap hen waarschuwde om met
het zingen op te houden?
Getuige: „Neen, ik heb het zelf niet ge
hoord; maar van hooren zeggen." (Er ontstaat
eenige beweging over de tegenstrijdige verkla
ringen van dezen jeugdigen getuige).
De volgende getuige is Gijsbert de Jong.
Hij heeft de glijpartij van den dijk gezien, doch
verder er niet op gelet, wat er daarna ge
beurde.
President: ,Heb je niet gehoord: „Vat het
mes" en: „we zullen je kapot steken"?
Getuige: „Ja".
Verdachte Johannes: Deze getuige is
achterlijk. Hij kan niet eens op de klok kijken!
Mr. Roobol (tot getuige): „Hoe laat is
het nu?"
Getuige (kijkt op zijn horloge): „Bijna
12 uur!" (Dat blijkt juist te zijn).
yerdachte Johannes: „Dan heeft hij het
in dien tusschentijd geleerd!"
De volgende getuige is J. de Roos te Kerk
driel. Deze heeft de zuster van de jongens tot
hen hooren zeggen: „Steek hem (Tap) maar
kapot!"
Mr. Roobol: „Hebt u geen ruzie met de
zuster van de verdachten?"
Getuige knikt bevestigend.
President: „Maar dat heeft toch geen in
vloed op uwe verklaringen?"
Getuige: „Ik sta hier om de waarheid te
zeggen!"
Mr. Roobol: „Deze getuige zou gezegd heb
ben. dat hjj de jongens zou sparen, maar de
zuster van de drie R.'s de das wel zou om doen.
Getuige ontkent dit gezegd te hebben.
Rijksveldwachter Kamphuis verklaart dat
de bevolking van Kerkdriel, waar hij eenige ja
ren gedetacheerd was, nogal ruw van aard en
vrij sterk tegen het gezag gekant is.
Rijksveldwachter van der Lee te Kerkdriel
doet verklaringen omtrent het vinden van het
mes, dat hij op 29 April onder een hoop strooisel
bij den Hintham heeft aangetroffen op aanwij
zingen van mr. Roobol.
De gemeente-veldwachter J. Koenders
verklaart dat de gebrs. R. niet buitengewoon
slecht, maar evenmin erg gunstig bij de politie
staan aangeschreven.
Hierna wordt verdachte Gerard R. voorge
roepen.
President: „Legt u dezelfde verklaringen
af als voor de rechtbank te Tiel?"
Verdachte: „Neen".
President: ,Hebt u dan voor de recht
bank de waarheid niet gezegd?"
Verdachte: „Ja wel, op één punt na!" Hij
verklaart vervolgens dat hij op Oudejaarsavond
omstreeks 11 uur met z'n twee andere broers
het café van V. heeft verlaten. (Op verzoek
van dezen verdachte worden zijn beide broers
uit de rechtszaal verwijderd tijdens zijn ver
hoor).
Verdachte doet vervolgens een omstandig ver
haal over de ontmoeting met veldwachter Tap
op den dijk. Jenna werd met Tap handgemeen
en terwijl verd. zich omdraaide om eenige
klappen te ontwijken, gleed hij van den dijk.
Hij was bijna geheel versuft. Hij geeft toe, dat
hij plotseling wild js geworden en een mes
heeft getrokken. Daarmede heeft hij geslagen.
Meer weet verd. zich niet van de worsteling te
herinneren.
President: ,Bn voor de rechtbank heb je
verklaard, dat je wel degelijk met een mes hebt
gestoken, evenals Jenna, terwijl Johannes niets
heeft gedaan. Je was dus niet zoo suf als je nu
wel wilt doen voorkomen".
Verdachte: „Ik vermoed maar dat het
zoo gegaan." De beide andere verdachten wer
den weer tot de rechtszaal toegelaten, waarna
de president hun mededeelde, wat hun broer G.
verklaard heeft.
De zitting wordt te 1 uur geschorst tot kwart
voor twee.
Na de pauze wordt de verdachte Johannes R.
verhoord.
De president leest verdachte voor, hetgeen hij
voor de rechtbank te Tiel heeft verklaard.
Verdachte J. licht deze verklaring nader toe.
Hij stond boven aan den dijk, terwijl Gerard en
Jenna onder aan den dijk met Tap aan het
vechten waren. Later zag hij Gerard met een
mes steken, terwijl hij iemand hoorde rochelen.
Hij is toen naar beneden gegaan om zijn broer
van Tap af te trekken. Daarop heeft Gerard
den veldwachter tegen het hoofd geschopt.
Johannes is toen naar huis gegaan. Even later
kwam Jenna thuis, die een wond aan den duim
en een schram in het gezicht had. Ook Gerard
was gewond; hij bloedde aan den arm.
Raadsheer mr. v. d. Flier: „Hoe kwamen
de bloedvlekken op uw kleeren?"
Verdachte J.: „Die kreeg ik toen ik mijn broer
van Tap aftrok." Verdachte houdt vol, dat hij
den veldwachter niets gedaan heeft.
Getuige dr. Hulst toont aan, dat zich ook
op den rug van Johannes' jas bloedsporen be
vonden. Dat kan toch moeilijk ontstaan zijn bij
het bukken om de vechtenden te scheiden.
Verdachte: „Dat bloed is er op gekomen,
doordat mijn broer zijn jas over de mijne heeft
gehangen".
Mr. Roobol: „Geen enkele deskundige zal
kunnen bewijzen, hoe dat bloed op die jas is
gekomen".
Daarna wordt verdachte Jenna voorgeroepen
De kleedingstukken, die hij voor de rechtbank
te Tiel heeft aangewezen, als die welke hij op
oudejaarsavond droeg, zegt hij, toen niet
te hebben aan gehad. Alleen het vest, de sokken
en de onderbroek, die hem getoond worden,
heeft hij dien avond gedragen.
Jenna vertelt vervolgens hoe het dien avond
gegaan is, toen zij het café van V. verlaten
hadden. Hij liep steeds eenige passen voor zijn
andere broers uit en heeft onderweg nog met
twee buurjongens staan praten. Toen de veld
wachter zijn broers, die terugkwamen om naar
huis te gaan, aansprak, liep hi) naar hen terug.
Tap bedreigde Gerard en Johannes met zijn
klewang en Jenna is toen op hem ingeloopen.
Daarbij is hij op den grond gevajfcn en den
dijk afgegleden. Hij is echter meteen weer op
gestaan en den dijk weer opgeloopen om naar
huis te gaan. Op den dijk voegden zijn broers
zich bij hem en samen zijn zij naar huis gegaan.
Toen zijn broer Gerard binnenkwam, zag Jenna
dat hij zijn mes in de hand had. Jenna
heeft het hem afgenomen en het buiten ergens
verstopt.
Hierna wordt het getuigenverhoor voortgezet.
Gehoord wordt de 19-jarige G. J. d e J o n g, die
persisteert bij zijn voor de rechtbank afgelegde
verklaring, dat hij in het begin van den avond
door Jenna met zijn mes is bedreigd. Later
heeft hij er bij gestaan, dat Tap de gebrs. R.
sommeerde met zingen op te houden. Van de
vechtpartij aan den dijk heeft hij niets gezien.
Hij was van het gebeurde geschrokken en di
rect naar huis gegaan.
De kolenhandelaar H. J. Lahey, als getuige
decharge gehoord, verklaart, dat hij vroeger
eens door Tap is geverbaliseerd. Getuige kent
Tap als een „dienstklopper", die er steeds op
uit is om de menschen er by te lappen.
Verschillende andere getuigen a decharge, die
door den verdediger zijn aangebracht, om aan
te toonen, dat Tap elke gelegenheid aangreep
om proces-verbaal op te maken, weten weinig
of niets te vertellen.
Get. v. M. uit Driel, zwager van de verdach
ten, heeft Jenna's duim den avond van den
moord verbonden. Het bloed liep er met een
straaltje uit. Volgens get. heeft verd. Gerard
dien avond, sprekend over Tap verklaard: „Ik
heb het gedaan, en ik zal er de straf voor op
me nemen". Get. zegt, dat verd. G. zulks zeide
te willen doen om zijn broers uit de gevangenis
te houden.
Voor de rechtbank te Assen stond terecht
F. P., te Amsterdamscheveld, thans gedeti
neerd, die er van verdacht werd, in den nacht
van 5 op 6 Maart jX zyn woning in brand te
hebben gestoken, terwijl hy wist dat zijn
vrouw in de woning te bed lag. Verd. bekende
de ten laste legging.
De officier van justitie eischte een gevange'
nisstraf van twee jaar en zes maanden.
Uitspraak over 14 dagen.
Klokslag 4 uur neemt de Proc.-Generaal, Mr.
A. A. C n o p i u s, requisitoir. Spr. wyst er op,
dat er van de zyde van de verdediging ge
tracht is in deze zaak stemming te maken
tegen Tap, door verschillende getuigen dé
charge aan te brengen die door Tap bekeurd
zyn. Daartegenover leest spr. eenige verkla
ringen voor van enkele superieuren van Tap,
die hem pryzen als een uitstekend en kalm
politieman. Spr. teekent de mentaliteit van de
bevolking als een van ruwe geaardheid. Hun
haantje moet koning kraaien.
Spr. is van meening, dat meer dan één ver
dachte met een mes heeft gestoken. Het meest
waarschyniyke is, dat twee der verdachten de
steken hebben toegebracht, terwyi de andere
op Tap lag om hem weerloos te maken. Dat de
kleeren van alle drie verdachten van boven tot
onder vol bloed zaten, wijst er volgens spr. op.
dat ze met z'n drieën tegelük bezig geweest
zyn. De opzet van alle drie om zwaar lichame-
ïyk letsel toe te brengen acht spr. aanwezig.
Ook al zou een der verdachten niet gestoken
hebben, dan nog meent spr., dat elk der ver
dachten ten volle mededader is en verantwoor
delijk moet worden gesteld voor het gebeurde.
De houding van de verdachten by de verschil
lende instanties der behandeling van deze zaak
wettigt geen enkele clementie. Van eenig
berouw is by de verdachten geen sprake.
Spr. eischt tenslotte bevestiging van het in
eersten aanleg gewezen vonnis, n.l. tegen elk
der verdachten 13 jaar gevangenisstraf.
De verdachten hoorden onbewogen het requi
sitoir aan.
De verdediger, Mr. Roobol, bestrijdt de
opvatting van den Proc.-Generaal, dat hy in
dit geval den politieman, die als slachtoffer
van zyn plicht is gevallen, zwart heeft willen
maken. Hy heeft het slechts noodig gevonden
het Hof duideiyk te maken, dat veldwachter
Tap inderdaad wat driftig was en er daartoe
meermalen toe kwam krasser op te treden dan
de omstandigheden noodzakelyk maakten.
Op Oudejaarsavond is het nu eenmaal ge
woonte, dat men wat luidruchtig is helaas
dikwyis door drankmisbruik en dat er veel
menschen langs den weg zyn. Daar behoort de
politie rekening mede te houden. Pleiter acht
den getuige-deskundige Dr. Hulst zeer hoog.
maar deze menschen verklaren wel meer din
gen, die verder gaan dan wat de wetenschap
hun geleerd heeft. Dr. Hulst bepaalde zich niet
tot zijn kennis omtrent de bloedsporen en het
verschil der vier bloedsgroepen, doch ging op
zyn manier het gebeurde reconstrueeren. Een
dergeiyke wyze van doen is niet op wetenschap,
doch op praatjes gebaseerd. Het onderzoek der
kleedingstukken op de bloedvlekken heeft geen
enkel bewys kunnen opleveren. Die kleeren zyn
door elkaar gekomen en zoodoende is het heel
goed mogeiyk, dat het bloed van het eene
kleedingstuk op het andere is gekomen. De be
wering, dat er twee messen zyn gebruikt, is
buitengewoon gevaariyk en heeft niets te
maken met de wetenschap van Dr. Hulst. Elk
ander mensch, die zyn verstand laat gaan, kan
tot een andere opvatting komen met precies
hetzelfde recht.
De eerste tenlastelegging, doodslag, is ook in
Tiel reeds opgegeven. Het Hof kan dit naast
zich neerleggen. Doch ook het subsidiair ten
laste gelegde, zware mishandeling den dood*
ten gevolge hebbende, is niet houdbaar, daar
het optreden van Tap tot het gebeurde aan
leiding is geweest. De verdachte Gerard heeft
uit noodweer gehandeld, hy heeft het mes pas
getrokken, nadat de veldwachter hem met zqn
klewang geslagen had.
Pleiter drong tenslotte aan op vryspraak van
Johannes en Jenna en clementie, zoo mogeiyk
vryspraak, voor den verdachte Gerard.
De uitspraak wordt hierna bepaald op heden
over 14 dagen.
De Rechtbank te Roermond is in verband
met de rechtzaak, welke Dinsdag 31 Mei be
treffende de moordzaak te Putbroek aanvangt,
als volgt samengesteld:
President Mr. J. C. H. Coenegracht, Mr. M
van der Grinten en Mr. F. A. J. Marres, rech
ters, Mr. P. Geradts, griffier.
Het O. M. wordt waargenomen door Mr. Dr.
P. J. W. Rieter. Verdediger is Mr. Tripels var.
Roermond.
De behandeling van de rechtszaak zal twee
dagen duren.
De „Tribune"-zaak zal Woensdag 8 Juni a.s.
voor de Vierde Kamer der Amsterdamsche
Rechtbank worden behandeld. De directeur van
de „Tribune", de heer Kuyper en de medewer
kers van dit blad ir. T. A. Struyk en mr. A. S.
de Leeuw zullen zich wegens beleediging te ver
antwoorden hebben.
Naar wy vernemen heeft de winkelier P. L.
S. te Delft, die door de Haagsche Rechtbank
is veroordeeld tot drie jaren gevangenisstraf,
wegens opzetteiyke brandstichting in zijn win
kel aan de Breestraat te Delft, tegen dit vonnis
hooger beroep aangeteekend en is hy tevens
in verzet gekomen tegen zijn gevangenneming.
De 27-jarige A. B. B. moest voor het Arn
hemsche Gerechtshof terecht staan, omdat hij
op 2 September 1931 in de gemeente Haaks
bergen den veldwachter van H. met doodslag
heeft bedreigd.
B. was aan *t jagen op verboden terrein. Toen
de veldwachter hem wilde aanhouden, richtte
hij het geweer op hem en riep: „Kom geen
stap nader, anders schiet ik je dood."
De Almelosche Rechtbank veroordeelde B.
tot f 15 boete, wegens wederrpannigheid en
tot drie maanden voorwaardeiyk wegens be
dreiging.
De Officier van Justitie kwam hiertegen in
hooger beroep.
Voor het Gerechtshof ontkende verdachte
het hem ten xaste gelegde.
De veldwachter H. bleef by zyn eerst-
afgelegde verklaring, onkele getuigen kwamen
verklaren, dat zy niets hadden gehoord van
een bedreiging. Voorts werd verklaard door een
zwager van verdachte, dat verdachte niet op
verboden terrein aan het jagen was.
De advocaat-generaal, mr. Visscher, achtte
het ten laste gelegde bewezen en eischte wegens
bedreiging met doodslag, twee maanden ge
vangenisstraf.
Mr. Hattink, uit Almelo pleitte vrijspraak.
Uitspraak over 14 dagen.
Wy kunnen mededeelen dat na maandenlange
voorbereidingen is komen vast te staan, dat het
luchtschip de „Graf Zeppelin", hetwelk de be
roemde tochten naar het Noordpoolgebied en
de tochten naar Zuid-Amerika heeft gemaakt,
behoudens de goedkeuring van de regeerings-
en gemeenteiyke autoriteiten, binnenkort lan
dingstochten naar ons land zal maken. De lan
ding van de „Graf Zeppelin" zal plaats hebben
op het vliegveld Waalhaven-Rotterdam en op
het groote nieuwe Vliegveld Twente.
Voor deze landingen der Zep worden eenige
honderden manschappen door een specialen lan-
dingsdeskundige geïnstrueerd, terwyi op de ge
noemde vliegvelden de technische voorzieningen
zullen worden aangebracht, welke voor deze
landing van den luchtreus worden vereischt.
De Graf Zeppelin blijft ongeveer een uur op
de vliegvelden in handen van de landings
troepen en tevens verankerd, teneinde de passa
giers die te Friedrichshafen aan boord zijn ge
komen, uit te laten en nieuwe passagiers op
te nemen, waarby de op het terrein aanwezige
toeschouwers dus goede gelegenheid hebben het
beroemde luchtschip te bezichtigen.
Deze landingstocht naar Nederland zyn mo
gelijk geworden door het streven van de Rotter-
damsche Aero Club in samenwerking met de
Nationale Luchtvaartschool benevens door de
N.V. Luchtvaartterrein Twente en door den
hee- Jac. Kleiboer in wiens handen de organi
satie is van dit luchtvaartevenement zoowel te
Rotterdam als in Twente. Het is zeer verheu
gend voor de betrokken luchtvaart-instituten,
dat zy er na langdurige onderhandelingen in
geslaagd zijn de Zeppelin-Werke bereid te vin
den een landingsvlucht naar Nederland te
ondernemen alvorens binnenkort haar regel
matige tochten naar Zuid-Amerika weder voort
te zetten.
Donderdagmiddag ongeveer half vier brak
door onbekende oorzaak brand uit in een blok
van tien woningen, hetwelk toebehoort aan de
Diaconie te Echteld. De windrichting was der
mate ongunstig, dat van redding van net blok
geen sprake was. De brandweer riep de assis
tentie in van de motorbrandspuit. Niet ver
hinderd kon worden, dat het geheele blok af
brandde en thans nog slechts een rookende
puinhoop is overgebleven. De huizen waren
verzekerd. De inboedels der bewoners konden
niet meer gered worden, doch gingen in vlam
men op. Slechts twee inbloedels war.n verze
kerd. Omtrent de oorzaak vernemen wy nog,
dat hoogstwaarschynlijk het feit, dat kinderen
met lucifers hebben gespeeld, oorzaak is gewor
den, dat de woningen een prooi der vlammen
werden. Persooniyke ongevallen vonden niet
plaats
Sedert eenigen tyd verschenen in de pers
geregeld berichten, overgenomen uit verschil
lende Russische bladen (Wetsjernjaja Moskwa,
e.a.), waarin melding wordt gemaakt van ge
slaagde proeven voor het neerslaan van wolken
in de omgeving van Moskou en Leningrad.
Voorts wordt medegedeeld, dat de Sovjetregee-
ring in beide steden groote organisaties heeft
gesticht onder leiding van verschillende voor
aanstaande hoogleeraren en ingenieurs, welke
zich tot taak hebben gesteld de weersgesteld
heid gunstig te beïnvloeden.
In verbond hiermede zal het ongetwyfeld
velen interesseeren, dat de heer A. Veraart
Zondag a.s., van 3.30 uur tot 4 uur, voor de
K.R.O.-microfoon zal spreken over records van
zonneschyn en regen in 1930. De heer Veraart
zal in zyn lezing trachten aan te toonen, dat
juist in de maanden, waarin hy zyn verschil
lende proefnemingen deed, proefnemingen over
verschillende waarvan nimmer in de pers is
bericht, belangrijke resultaten zijn verkregen.
Zoo heeft byvoorbeeld in Juni 1930 het aantal
uren zonneschyn (261) beduidend meer bedra
gen dan ooit tevoren in Nederland waargeno
men. Tot dusverre bedroeg het gemiddelde
aantal over de vyf hoofdstations 194, het maxi
mum aantal 244 in 1917. In Amsterdam (Hor
tus-Botanicus) bedroeg het zelfs 284.7, terwyi
aldaar tevoren nooit meer dan 246 uren werden
waargenomen. Dit aantal is het grootste, ooit
in Nederland op een der stations in Juni ge
constateerd.
Indertyd is in de Nederlandsche en in de
buitenlandsche pers uitvoerig melding gemaakt
van het feit, dat op 11 Juni 1930, circa 12 uur.
op de Zuiderzee en in de omgeving van Mui-
derberg wolken zyn neergeslagen. Het (s ge
bleken, dat daarna het aantal uren zonne
schyn, dat in de tweede en derde dekade van
Juni dikwyis beduidend minder is, te Amster
dam constant boven 54% is gebleven. Op geen
Op het buiten „Overcinge" te Havelte is Vrij
dag na een langdurige ongesteldheid, op 58-
jarigen leeftijd overleden Mr» J. T. Linthorst
Homan, oud-Commissaris der Koningin in de
Provincie Drente.
De teraardebestelling zal a.s. Dinsdagmiddag
te Havelte geschieden.
Mr. Jan Tymens Linthorst Homan werd te
Assen geboren op 2 October 1873. Na het Gym
nasium te Assen te hebben doorloopen, bezocht
hy de Universiteit te Groningen, waar hy van
1893—1897 rechtswetenschappen studeerde. Na
zün doctoraal examen te hebben afgelegd, ves
tigde Mr. Linthorst Homan zich als advocaat
procureur te Assen. Vele jaren was hy lid der
Provinciale Staten van Drente. In 1917 werd hy
tot Commissaris der Koningin in die provincie
benoemd.
De overledene was o.m. secretaris van het Ge
nootschap van Landbouw in Drente, voorzitter
van het Koninkiyk Nederlandsch Landbouw Co
mité, Commissaris van de Centrale Landbouw
Onderlinge. Tijdens den oorlog was Mr. Lint
horst Homan in 's-Gravenhage werkzaam als
voorzitter der commissie voor voeding van
mensch en dier, als uitvoerend lid voor de com
missie van het handelsverkeer met het buiten
land (interdepartementale commissie) en voor
zitter van het Landbouw-exportbureau.
Mr. Linthorst Homan was Ridder der Orde
van den Nederlandschen Leeuw, Grootofficier
der Oranje Nassau-Orde, Commandeur der
Huisorde van Oranje.
Verleden jaar is Mr. Linthorst Homan wegens
gezondheidsredenen als Commissaris der Konin
gin afgetreden. Hij werd toen als zoodanig opge
volgd door Mr. Dr. R. H. baron de Vos van
Steen wyk.
der hoofdstations is ooit, zoolang er waarne
mingen verricht worden, in alle dekaden een
zoodanig percentage bereikt. Was Juni 1930 de
zonnigste maand sinds het begin der waar
nemingsreeks in 1899, Juli was de natste Juli
maand sinds eenigszins volledige waarnemin
gen bestaan (sinds 1855). De hoeveelheid neer
slag, gemiddeld over het geheele land, bedroeg
142 m.m. tegen 71 m.m. normaal.
Dank zy het groote aantal uren zonneschyn
in Juni 1930, heeft de zomer van dat jaar, on
danks zwaren regenval, beduidend meer zonne
schyn gehad dan normaal, t.w. 653 tegen 570
normaal. Het regenrecord van Juli 1930 is byna
uitsluitend veroorzaakt door den regenval in
het centrum van het land. In de provincie
Utrecht vielen 170 m.m., op de Veluwe 178 m.m
Daarentegen bedroeg de regenval in Overysel
slechts 121 m.m., in Drente slechts 110 m.m. en
in Groningen 109 m.m. In Zeeland viel 115
m.m., zoodat noch het Zuidwestelük, noch het
Noordoosteiyk deel van het land aandeel heeft
gehad in het record. Over het halfjaar Juni
1930 tot ongeveer November 1930, heeft de
regenval in een aantal plaatsen meer dan de
totale gemiddelde jaarsom van 691 m.m. be
dragen.
Daar de verschillende proefnemingen, ook
die waarvan de pers geen gewag heeft gemaakt,
gehouden zyn in Juli, Augustus en October
1930 in de provincie Noord-Holland, Zuid-Hol
land, Utrecht en Gelderland, en op de betrok
ken dagen de neerslag in de omgeving, waar
de proefnemingen plaatsvonden 4 h 5 maal
grooter was dan in andere provincies, meent
de heer Veraart het verband aan te kunnen
toonen tusschen de gehouden proefnemingen
en de daarna opgetreden weersomstandig
heden.
Waar sommigen meehen, dat de groote ener
gie, waarmede de natuur werkt, een beletse!
vormt voor het welslagen van pogingen tot
technisch ingrijpen, zal de heer Veraart verder
aantoonen, dat het juist dank zy deze ontzag-
ïyke energie mogeiyk is, resultaat te bereiken
mits men het gunstige oogenblik kiest.
Zondag a.s. des avonds te 8.20 uur zal de
Amerikaansche vliegster, miss Ear hart, die
Zaterdag J.I. haar transatlantischen vlucht vol
bracht door de Engelsche B.B.C.-microfoon een
causerie houden, welke door den Katholieken
Radio Omroep wordt uitgezonden.
Den 24sten en den 25sten Juni a.s. zal te
's Gravenhage het tweede Congres voor Kleuter
zorg worden gehouden en naar aanleiding daar
van heeft het bestuur, waarin o.a. zitting hebbèn
de Haagsche Wethouder Mr. Dr. S. de Vries
Czn., Dr. C. M. Mol, Dr. J. C. Streng en Dr. C. J.
Brinkman, de pers uitgenoodigd tot een confe
rentie, om haar, en door haar ook het publiek
van de noodzakeiykheid van een dergeiyk con
gres te overtuigen, in de hoop, dat velen zich by
het secretariaat van het Congres, Waldeck-
Pyrmontkade 4 te 's Gravenhage, als lid zullen
opgeven.
Op die conferentie hield Dr. Mol een inleiding,
waaruit bleek, hoeveel ook reeds sedert lang
gedaan wordt in het belang van de zuigelingen
en van de schoolgaande kinderen, met het resul
taat, dat de sterfte en de ziektefrequentie aan-
merkeiyk afnamen, de kinderen van den daar-
tusschen gelegen leeftyd, dus van 1 tot 6 jaar,
min of meer aan hun lot werden overgelaten.
Nederland is, dank zy de geringe zuigelingen
en schoolkinderensterfte, het land met ongeveer
het laagste sterftecyfer ter wereld, maar dit
cyfer zor nog veel gunstiger kunnen zyn, wan
neer ook voor de kleuters beter gezorgd werd
dan tot-nu-toe het geval is.
Wel is de vereeniging „Naar het Strand" der
tien Jaar geleden te 's Gravenhage reeds met de
zorg voor de kleuters begonnen, met de oprich
ting van een dagverbiyf voor de kleinen, wel
heeft ook Arnhem een mooi dagverblijf benevens
een consultatiebureau en heeft de Amsterdam
sche vereeniging .Trein 8.28" er twee, terwyi
dergeiyke inrichtingen na het eerste congres
voor Kleuterzorg in 1929 wel zijn vermeerderd,
maar de uitkomst is toch nog lang niet zooals
men had mogen verwachten.
Het sterftecijfer onder de kleuters is in Ne
derland nog lang niet gunstig, waartoe vooral
ook de besmetteiyke kinderziekten veel by-
dragen. En dan is er nog de rachitis (Engelsche
ziekte) waaraan nauweiyks een kind in Neder
land ontsnapt. Die ziekte is wel niet doodeiyk,
maar bereidt den bodem voor vele andere z'ek-
ten en is ook aanleiding tot lichaamsmisvor
mingen: menschen die men op lateren leeftyd
met kromme ruggen, bochels en waterhoofden
ziet rondloopen, hebben byna allemaal in hun
jeugd rachitis gehad. By vrouwen is rachitis
meermalen oorzaak van een vervorming van het
bekken, wat veelal zware bevallingen als gevolg
heeft.
De zuigelingenzorg is voorafgegaan aan de
kleuterzorg, omdat daar de nood nog veel groo
ter was, maar nu daar de gevaren zyn gekeerd,
moet de kleuterzorg dan ook volgen en dat is
nog lang niet in voldoende mate het geval.
Want, al is de sterfte onder de kleuters niet
zoo groot, als vroeger die onder de zuigelingen,
volgens de statistiek van 1924 was de sterfte van
de kinderen van 1 tot 4 jaar toch nog bijna 7
maal zoo groot als die onder de kinderen van
5 tot en met 14 jaar.
En wanneer men nu weet, dat er ongeveer
900.000 kleuters in Nederland zyn, vrijwel
evenveel als het aantal schoolkinderen, zal men
begrijpen, dat alleen al met het oog op de
sterfte een intensieve kleuterzorg noodzakelyk
is.
Het ziektecyfer onder de kleuters is evenwel
nog oneindig veel grooter dan het betrekkeiyk
toch nog zoo hooge sterftecyfer wat er door
die byna een millioen kleuters aan lichameiyk
leed, ontstaan door ziekte, wordt geleden, is
niet in woorden uit te drukken. Die ziekten zyn
meestal niet erg levensgevaariyk; zy zyn echter
wel ernstig uit een oogpunt van gezondheids
zorg, want zy kunnen biyvende schade berok
kenen, in het bizonder by een vlugge opeen
volging. Het veelvuldig voorkomen van allerléi
ziekten en aandoeningen by kleine kinderen, die
toch min-of-meer ongemerkt een scnadeiyken
invloed uitoefenen en nog lang hun sporen kun
nen nalaten, leidt er biykbaar toe, dat men er
aan gewend raakt en daardoor te weinig op
bestryding is bedacht.
Onbekendheid van ouders en opvoeders met
de mogeiykheden van kleuterzorg is aanleiding
dat in een aantal gevallen, die nogal eens klei
nigheden ïyken, zonder het inderdaad te zyn, de
medicus niet werd en wordt gekend.
Dit heeft weer tot gevolg gehad, dat het in
zicht, dat juist hier vele voorzieningen noodig
zyn, ook tot de medische wereld betrekkelijk
laat is doorgedrongen op het oogenblik echter
vindt in die kringen de kleuterzorg meer en
meer belangstelling en het is te voorzien, dat de
sociale geneeskunde in het algemeen steeds
meer beoefenaren en belangstellenden zal gaan
vinden. Van samenwerking met universiteiten,
practiseerende medici, autoriteiten, opvoeders,
enz., kan voor de studie der kleuterzorg veel
verwacht worden.
Op het eerste, in 1929 te Amsterdam gehouden
congres is gesproken over moraliteit (sterfte) en
morbiditeit (het ziek zyn) der kleuters; den
kleuter in het huisgezin; de gezondheidseischen
voor kleuterschoolgebouwen; de bemoeienis der
overheid met de bewaarplaatsen voor kleine kin
deren in sociaal-hygiënisch opzicht; de uitzen
ding en uitbesteding van kleuters; orthopaedic;
verschillende kleuterziekten en de organisatie
van kleuterzorg.
Op het a.s. tweede congres zullen weer ver
schillende belangryke onderwerpen van alle
kanten bekeken worden, naar aanleiding van in
leidingen van verschillende vooraanstaande per
sonen op dit speciale gebied.
Prof. Scheltema uit Groningen zal het onder
werp inleiden: Internationale studie en samen
werking op het gebied der kleuterbescherming;
de Amsterdamsche kinderarts N. I. Heybroek:
Voeding en kleeding van den kleuter; de arts
Chr. Mol uit Etten (N.B.)Medisch-hygiënische
voorzorg en geneeskundig schooltoezicht op de
bewaarschool; ir. J. Leupen, Amsterdam:
Eischen, te stellen aan den bouw en de inrich
ting van scholen van voorbereidend onderwys,
kinderbewaarplaatsen en kinderdagverbiyven;
Mevr. J. RiemersReurslag, Amsterdam: Speel
tuinen voor kleuters; Mej. G. G. M. de Vos, arts
Rotterdam: Het onderwys in kleuterverzorging;
Mej. P. H. C. Tibout, zenuwarts, A'dam: Gees-
teiyke hygiëne voor kleuters; W. L. van Andel,
tandarts, Amsterdam: Tandverzorging voor
kleuters en dr. C. J. Brinkman, gemeente-arts
Amsterdam: Kleuterzorg in organisch verband.
Enkele van deze onderwerpen, die naar men
ziet, te zamen de kleuterverzorging in den uit-
gebreidsten zin omvatten, zyn ook reeds gedeel
telijk op het eerste congres behande'd, maar
bieden nog vele punten ter bespreking. Een be
langrijk verschil met het eerste congres is, dat
ditmaal ook de geesteiyke hygiëne zal worden
besproken, waarby de bedoeling voorzit, niet om
te treden op het terrein der opvoeding, of van
het onderwys, maar om de inzichten van de
sociale geneeskunde met die van de opvoeders
te vergeiyken en te pogen tot een goed geheel
te komen.
Het tweede Congres voor Kleuterverzorging
belooft een uiterst belangryke bespreking te
zullen worden, over wat er voor onze, tot nogtoe
zoo stiefmoederiyk bedeelde kleuters gedaan kan
worden; het is dan ook te hopen, dat velen,
geneeskundigen zoowel als leeken (onderwyzers
en ook ouders), van hun belangstelling biyk zul
len geven, door zich als lid op te geven.
ARTHUR TERVOOREN.
BATAVIA, 27 Mei (Aneta). By den Volks
raad is een ontwerp ingediend tot wijziging
van de ordonnantie inzake tydelijke verminde
ring van alle verlofstractementen, waardoor
deze korting per 1 Juli a.s. van 5 op 10 pCt. zal
zijn gebracht. In de Memorie van Toelichting
wordt opgemerkt, dat de Regeering zich tot
verdere tydeiyke verlaging genoopt zag in ver
band met de dringende noodzaak tot verder®
bezuiniging op de personeelsuitgaven.
De voorgestelde verlaging van de verlofs-
wedden is gereeder te aanvaarden in verband
met de daling van de kosten van levensonder
houd in Nederland, waartoe de Regeering ver-
wyst naar het Maandblad van het Centraal
Bureau voor de Statistiek van 30 Januari 1932,
waarin geconstateerd wordt, dat het levens
onderhoud van een ambtenaarsgezin sedert
1925 met 16 pCt. is gedaald. De voorgestelde
vermindering zal een bezuiniging opleveren van
300.000.per jaar.
Op 19 Juni zal, onder voorzitterschap van den
Nederlandschen gezant, Jhr. Loudon, het ge
meentehuis eo de school, welke in Hollandschen
styi zyn opgetrokken, en aan de gemeente AI-
feuille Lagerde door Nederland aangeboden zyn
ter vervanging van de gebouwen, die door de
overstroomingen in 1930 zyn verwoest, officieel
in gebruik worden genomen.
De Minister van Financiën maakt bekend,
dat door hem van een onbekende met grooten
dank is ontvangen een obligatie, groot 1000,
der 4 pCt. Staatsleening 1931 met coupon 1
Juni 1932 e.v. ter vernietiging, tot eenige ver
lichting van de financieele lasten van het Ryk.
Vrijdagmiddag omstreeks half drie wilde de
chauffeur van een zandwagen op de Bollelaan
te Naarden uitwyken voor een kleinen auto, die
uit de richting van Huizen kwam. De zand
wagen reed hierdoor door een hek en kantelde.
De bestuurder, de 30-jarige H. uit Bussum, en
een naast hem zittende jongen, B., uit Bussum.
geraakten onder den wagen, zy zyn naar de
Majellastichting vervoerd. De eerste had een
zware hersenschudding en eenige beenbreuken
gekregen. De jongen is er beter afgekomen.
Volgens ooggetuigen reed de zandwagen met
zeer groote snelheid.
De auditeur-militair by den Krqgsraad te
's-Hertogenbosch heeft een nieuwe instructie
gelast tegen L. A. v. d. V., sergeant-kok by het
6e Reg. Inf. te Breda, beklaagd van medeplich
tigheid aan de malversaties by de militaire
administratie te Breda.
De strafzaak van beklaagde voor behandeling
voor den Krijgsraad aanvankeiyk bepaald op
30 Mei a.s., is dientengevolge voor onbepaalden
tyd uitgesteld.
Te Winschoten zijn twee personen, wonend®
te Oostwold, gearresteerd. De aangehoudenen
bekenden den overval by de familie Scheeve te
Winschoten te hebben gepleegd.
In verband met de ernstige vechtparty ®n
gepleegde wederspannigheid tegen de politie»
welke eenige dagen geleden in een café te Loos"
duinen heeft plaats gehad, vernemen wU. da
de vier personen, die gearresteerd waren, d°°
den rechter-commissaris zyn verhoord.
Na dit verhoor is een van hen, de 23-jarig®
J. L., voorloopig in vryheid gesteld; de overig®
zyn echter in het Huis van Bewaring i11®
sloten.
