god
SD
0^ZIN
k.
C1 d
Volksgezondheid
O
Moeder en kind
Moederke alleen
Moederweelde
At
I-—
Zonder godsdienst is de maatschappelijke
gezondheidszorg een nutteloos
onderdeel van het
spoorde leven
ont-
St
*U,
■At,
•Vk,
Katholieke
Sr
De, tentoonstellingszaal van het R.A.L-gehonm
verwacht duizenden bezoeken
Het grootst geluk op aarde
Protestantsche
Ds. D. E. Boeke
„Is Poëzie de zang van 't harte,
dat bemint,
Dan zijt gij 't schoonst gedicht,
o moeder met uw kind!
Maar dan is 't hooglied
van der Heem 'len poëzie:
De zoete moedermaagd
met Jezus op haar Mime.
Van 17 Juni tot 10 Juli wordt
in het R.A.I.-gebouw een
tentoonstelling gehouden
voor „Moeder
en Kind"
I Joodsche
Moeder en kind
e godsdienst kweekt
en behoedt de ware
beschaving, omdat hy
- beginselen beschermt,
ar°P het beschavingsleven
lj^st t Eerste dezer beginselen is wel de hei-
eid van 't huwelijk en de geestelijke samen-
.^eid van het gezin. Daarom was het een
tf-, G Bedachte van 't comité, dat onder voorzit-
hap van prof. Van Rooy de groote ten-
Stelling: „Moeder en Kind" zal organi-
'17€tl in het Afflsterdaïnsche R.A.I.-gebouw
Juni tot 10 Juli), een bijzondere plaats in
*h*en voor den godsdienst. Immers de
'ale hygiëne", die deze tentoonstelling wil
wordt onmogelijk gemaakt, wan-
men afwijkt van de oude, godsdienstige
hdslagen, waarop het gezinsleven zich nor-
ontplooien kan. Zonder den godsdienst,
g 111611 wel zeggen, is de maatschappelijke
het ncJheidszorg een nutteloos onderdeel van
hoo °ntspoorde leven, dat de banden met het
leef8ere heeft verbroken en nu zinneloos ge-
heia' Wordh in 6611 sfeer van materialisme en
hgzucht. Daarom is de „godsdienstige af-
lnS" een zeer belangrijk onderdeel van de
ande tentoonstelling,
zal daarenboven een zeer leerrijk onder
zijn. Immers velen zijn onbekend met de
■ienstige gebruiken, vooral van anders-
Öet
ley
hkendi
en, en lijden daarom aan een voorop-
misverstand. Voor de onderlinge waardee-
ifclj ^0r menschen is het goed, dat zij elkanders
gieuze gebruiken leeren begrijpen en, voor
ver dat mogelijk is, leeren eerbiedigen, want
de dwalenden zijn éérlijk in hun dwaling,
ahni
evei
aer zij oprechte menschen zijn. Men is
'hJhin
'oor
voor zijn pleizier Protestant als men
zijn pleizier Katholiek is, en de geloofs-
°Uw van degenen, wier overtuiging met de
in strijd is, moeten wij kunnen beschou-
v als een bewonderenswaardige, en vaak
Ij rbeeidige hoedanigheid. Op de tentoonstel-
Ij 8 ..Moeder en Kind" zal de gelegenheid ge-
n worden tot kennismaking met de gods-
oristjgg gebruiken, die in ons vaderland be-
ah en menig katholiek zal met een rijker
i °ed heengaan van deze afdeeling, wanneer
j Bezien heeft, hoe ook de Protestant en de
°°d het huisgezin eerbiedigt als den eersten
^ager en verspreider der godsdienstige
^'levering en als het steunpunt der gods-
ehstige gemeenschap. Doch ook over de ka-
^°iieke gebruiken zal hij wellicht beter wor-
h ingelicht dan hij te voren was, want de
'toonstelling wil een overzicht geven van
Wat de godsdienst doet voor het gezin en
zoo volmaakt mogelijk voorstellen, terwijl
bigeen hiervan slechts een onvolledig of
idee.: heeft. Zoowel om de gebruiken van
toedenkenden ieeren waardeeren als ook
he plechtigheden van den eigen godsdienst
!r te leeren begrijpen, zal ieder katholiek
goed doen, wanneer hij de tentoonstelling
in het R.AJ.-gebouw gaat
:en.
&e!0ar bestaat
v h hooger op-
v hiig over het
lelijk en zijn
L^de dan de
'holieke
'*ttj
op-
gebruiJcen betref
fende huwelijk, ge
boorte en doopsel;
de godsdienstige ge
bruiken in het ge
zin.
v 'hg. Immers
ons is dit groote sacrament een beeld der
w'Whnigste vereeniging tusschen Jezus Chris-
6h Zijne Bruid, de Heilige Kerk. Tusschen
'h en vrouw moet dezelfde liefde heerschen
tusschen Christus en de Kerk en deze vol-
lhte onderlinge liefde zal de verzekering
van een zegiening, waardoor het men-
elÜke leven wordt voortgeplant en geheiligd.
Was moeilijk deze heiligheid op passende
26 in beeld te brengen, maar de verzorging
katholieke afdeeling is ongetwijfeld in goede
gelegd, toen ze werd opgedragen aan
V0) ZeerEerw. heer Hoosemans, den smaak
te Pastoor der Rozenkranskerk. In de prac-
he uitvoering van zijn programma wordt
16*6 Priester bijgestaan door den deskundigen
er van het Sint-Bonifacius-Instituut voor
tjj fkelyke Kunst, den heer Clemens Meule-
C' hie de zware taak op zich nam, te zorgen,
alle gewenschte voorwerpen zouden aan
zijn.
den belangstellenden lezer alvast een
te kunnen bieden bü dit belangrijke
fc c
htaad
onderdeel der tentoonstelling, bezochten wij de
organisators hiervan, zoodat we reeds kunnen
mededeelen, wat er te zien zal zijn.
De katholieke inzending bestaat uit twee
onderscheiden gedeelten, die ieder een afzon
derlijke ruimte in be
slag nenien. Het eene
gedeelte is gewijd aan
de kerkelijke plechtig
heden betreffende hu
welijk, geboorte en
doopsel; het andere ge
deelte vertoont de gods
dienstige gebruiken in
het katholieke gezin.
Het is de bedoeling, den
andersdenkenden toe-
Pastoor Hoosemans schouwer een zoo zui
ver mogelijk beeld te
geven van de verheven werkelijkheden en te
vens den katholiek aanschouwelijk te maken,
hoe de godsdienstige gebruiken zoo schoon en
zoo waardig mogelijk in stand gehouden kun
nen worden.
In het midden der beschikbare ruimte wordt
een doopvont geplaatst. Aan een der zijkanten
zal een credenstafel staan, waarop de cere-
monieele gebruiksvoorwerpen worden getoond.
Deze voorwerpen zullen alle van artistieken
aard zijn. Vooraanstaande katholieke kunste
naars werden uitgenoodigd tot het verleenen
van hun medewerking. Zoo zal b.v. de doop-
schaal en de doopschelp vervaardigd worden
door den edelsmid Nico Witteman, de doop-
doek door Joanna Wichmann, de paarse en de
witte stool door Hildegard Michaëlis. Aan den
wand worden vijf voorstellingen gehangen, die
een duidelijk idee geven van den gang der doop-
plechtigheden. Deze platen werden vervaar
digd door den teekenaar Charles Eyck; de
passende onderschriften zijn gekozen uit den
tekst der liturgische plechtigheden. Er worden
platen gemaakt, voorstellende le. de intrede
van den doopeling in de kerk, 2e. de uitdrijving
van den boozen geest, 3e. het eigenlijke doopsel,
4e. het gebruik van den witten doopdoek, 5e. het
aanreiken van het licht aan den nieuw-ge-
doopte. De zinrijke toedienings-plechtigheden
worden daardoor begrijpelijk gemaakt voor
iedereen.
Op dezelfde wijze wordt de kerkgang der
moeder uitgebeeld op een aanschouwelijke
teekening, die toont, hoe de priester haar tot
het altaar leidt onder het bidden van den psalm
en het gebed.
De toediening van het heilig Sacrament des
Huwelijks zal worden voorgesteld op drie pla
ten, die een beeld geven van de zegening der
ringen, de trouwbelofte en den huwelijkszegen.
De andere afdeeling van de katholieke in
zending volgt den ring van het kerkelijk Jaar
in het katholieke gezin. Het Kerstfeest is ver
tegenwoordigd door een eenvoudige, maar
smaakvolle kribbe, vervaardigd door Emest
Voorhoeve te Groesbeek. Deze kribbe is een
voorbeeld van de verheven katholieke huis
nijverheid, zooals die naar het voorbeeld van
Don Bosco wordt beoefend door katholieke
jongens. Over het Don-Bosco-werk te Groes
beek en elders vindt de belangstellende lezer
eenige zeer lezenswaardige bijdragen in den
loopenden jaargang van het maandblad „Dux"
en wel voornamelijk in het Maart-nummer, dat
bijna geheel aan dit werk gewijd is. De eerste
heilige Communie van een der kinderen is een
huiselijk feest, dat hier vertegenwoordigd wordt
door een tweetal communieplaten van den
schilder Mathieu Wiegman. Hoe wij in de Mei
maand het beeld van Onze Lieve Vrouw ver
sieren wordt getoond met een Mariabeeld van
Mari Andriessen, die eveneens een kruisbeeld
inzond, zooals dat in onze huiskamers hangt.
Bijzondere zorg wordt besteed aan de devotie
tot het Heilig Hart van Jesus en wel met name
aan de plechtige Intronisatie van het Heilig-
Hart-beeld in het katholieke gezin. Voorts
wordt een inzending tentoongesteld van Zuster
Blans, oblate te Schotenhof, ni. een huis
altaartje met toebehooren,
dat door katholieke kinde
ren gebruikt wordt als li
turgisch leermateriaal. Bij al
deze inzendingen is rekening
gehouden met het beginsel, dat de voorwerpen
van eeredienst en devotie waarlijk schóón moe
ten zijn, immers het is een plicht van beleefd
heid (zou men kunnen zeggen) jegens God en
Zijn lieve Heiligen, dat wij hen niet dienen
met leelijke dingen. In dit opzicht zal de ten
toonstelling zeker leerrijk zijn voor katholieke
bezoekers, die zich op het gebied van den goe
den smaak niet heelemaal thuis voelen, en
dezen zijn altijd nog tamelijk talrijk! Zij kunnen
hier zien, hoe het gezinsleven door den gods
dienst met slechts kan worden verdiept en ver
innigd, maar ook verrijkt met schoonheid, die
van God spreekt. Laten wij hieraan toevoegen,
dat de tentoonstelling zóó is ingericht, dat men
lofzang, waartoe in de christelijke gezinnen het
Godsdienstig leven culmineert.
De inzegening of bevestiging des huwelijks is
in de Protestantsche kerken plechtig in haar
eenvoud en zal ook zóó op de tentoonstelling
worden weergegeven. Het bruidspaar ontvangt
aan den voet van den kansel geknield in het
midden der gemeente den zegen, terwijl de
huisbijbel van het Nederlandsch Bijbelgenoot
schap, die gereed ligt, daarna wordt aange
boden uit naam van den Kerkeraad. Kansel,
bruidspaar en bijbel zijn op de tentoonstelling
in één groep te zien, terwijl deze afdeeling ver
der wordt gecompleteerd met enkele specifiek-
Protestantsche huwelijksboekjes en platen.
Het bruidspaar is modern-artistiek weer
gegeven als symbolisch. Op den achtergrond is
een wolk afgebeeld, waarin duiven des vredes
zich vertoonen en waarin de woorden te lezen
zijn: „Waar gij zult heengaan zal ik ook heen
gaan", de woorden van Ruth (I 16) als het
symbool der trouw.
De vele huwelijksgebruiken, waarvan sommige
ook by Protestanten nog in eere worden gehou
den, zyn verwezen naar de afdeeling folklore.
Van de volstrekte soberheid van het Sacra
ment des Doops onder de Protestanten spreekt
het doopbekken, waaraan de voorkeur is ge
geven boven de steenen doopvont, die uit den
ouden tyd vóór de Reformatie stamt. De doop-
MifliHiiiiiiimiinnnnimnninn
„Moeder en Kindl', dit onderwerp heeft in alle landen en in alle tijden
een bijzondere aantrekkingskracht uitgeoefend op de gevoelige kunstenaars
natuur en er bestaan dan ook tallooze oude en nieuwe kunstwerken, die een
verheerlijking zijn van het moederschap. Een der mooiste moderne voor-
stellingen is zeker „Moeder met Kind", in 1916 geteekend door de beroemde
schilderes Kathe Kollwitz, die in haar werk zoo hartelijk meeleeft met het lot
der „gewone" menschen. Zij zoekt geen buitengewone gevallen, zij probeert
niet de werkelijkheid interessant te maken door een romantisch tintje; zij
geeft weer wat zij ziet, doch zij kijkt met oogen, die bestuurd worden 'door
het hart. Het eenvoudige geluk der moeder beeldt zij uit op zulk een wijze, dat
de toeschouwer dit direct meevoelt en zich als het ware opgenomen voelt in
de sfeer van het gezinsgeluk.
ïïiiiaimiiiiH)iiiiHiiiniiniii!iiiiiiiiiiiiiiHHinniHi[iHiiiiiiiiiiitnHiiimnnitiinHiiiiHHiininiuuuiuiuiHiaiiiiuiigiiiiimiinmniimHiiuauBuaMiiaaiiiaiiiin«iiiaiauwaiiuiumiBiBiBBnH
op een eenvoudige wyze die stands vermijden
kan, welke niet voor jeugdige oogen geschikt
zyn.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiii
godsdienst houdt
zich aan de aanbid
ding in geest en
waarheid en deze
blijft uiteraard ver
borgen.
De Protestant
sche inzending
op de tentoon
stelling „Moe
der en Kind" is
verzorgd door
ds. D. E. Boeke,
secretaris van het Nederlandsch Bybelgenoot
schap te Amsterdam. Het materiaal is niet
groot. Over doop, huwehjk en Godsdienst in
het gezin heeft het Protestantisme immers
maar weinig, dat voor tentoonstelling in aan
merking komt. Het houdt zich, zoo zeide ons
ds. Boekei in een kort onderhoud, dat wy met
hem mochten hebben, aan de aanbidding in
geest en waarheid en deze blijft uiteraard ver
borgen.
Wat dus betreft den
Godsdienst in het gezin
vinden wy feiteiyk
slechts den Bybel, het
woord Gods, dat wordt
getoond als het dage-
ïyksch brood, als het
Heilige in het alledaag
sche: geopend op eei
ontbyttafel. Naast dei
Bijbel zün het de Christe
ïyke scheurkalender, dt
Bybelsche almanak, de
wandtekst of andere christeiyke wandversie
ring, die op de tentoonstelling een plaats
vinden. Naast een serie kinderbybels en enkele
inzendingen over den Bybel voor het kind en
met christeiyk huisgezin is er tenslotte nog het
«huisorgel, dat si
bekkens op de tentoonstelling worden afgestaan
door de Ned. Herv. Kerk. In deze afdeeling pas
sen voorts nog enkele inzendingen van doop-
kaarten en doopboekjes, terwyl de doopgebrui-
ken weer by de folkloristische gegevens zyn
ondergebracht.
Als geheel is dus deze inzending volkomen
gehouden in den Protestantschen geest en
geeft zy in sobere, duidelyke trekken de op
vatting weer, welke er aan ten grondslag ligt,
en waarby het raken aan elke teere kwestie
nauwlettend is vermeden. Het scheiden van het
zuiver godsdienstig element van den folkloris-
tischen smuk, die, hoe waardevol ook, in wezen
en traditie den godsdienst volkomen vreemd
kan zyn, is ongetwyfeld juist gezien en past
ook in de sfeer, die den Protestanten in dit
opzicht het dierbaarst is. Zin en bedoeling van
de Protestantsche inzending zyn by dezen op
zet tastbaar voor de breede massa der bezoekers
en het plaatsen van den Bijbel in het middel
punt van het gezinsleven kan voor vele lauwen
en van den geloove vervreemden wellicht een
stille prikkel zyn, om dit mooie, maar helaas
zoo sterk afgenomen gebruik in het Pro-
testantsch-Christelyk gezin ook in eigen om
geving weer in eere te herstellen.
Zóó gezien heeft de Protestantsche inzending,
Wie zal er ons kindeke douwen
En doet het zijn moederke niet?
Wie zal er zijn dekentjes vouwen,
Dat 't schaarsch door een holleke ziet?
Kleine, kleine
Moederke alleen
Douw douw douwderideine
Kleine, kleine
Moederke alleen
Kan van uw wiegske niet scheên
Wie zal naar ons kindeke kijken
Dien bleuzenden stouten kapoen?
Wie zal er zijn hemdekes strijken
Zijn haarken in krullekens doen?
Kleine, kleine
Moederke alleen
Douw douw douwderideine
Kleine, kleine
Moederke alleen
Kan van uw wiegske niet scheên
Wie zou voor ons kindeke derven
Haar laatste kruimelke brood?
Wie zou er, wie zou er voor sterven
En lachen op kind en op dood?
Kleine, kleine
Moederke alleen
Douw douw douwderideine,
Kleine, kleine
Moederke alleen
Kan van uw wiegske niet scheên
RENE DE CLERCQ
t 12 Juni 1932.
hoe sober en karig ook voor het oog, een diepe,
niet te onderschatten beteekenis, weet zy den
eigen menschen en den begrijpende anders
denkende veel te zeggen.
plechtigheden in de
synagoge en het
godsdienstig ele
ment in het gezin.
De Joodsche
inzending is op
dezelfde wyze
deeld als de ka
tholieke inzen
ding in twee afzonderlyke ruimten, waarvan de
eerste ons de plechtigheden in de Synagoge
voorstelt, terwyl de andere 't godsdienstig ele'
ment in 't Joodsche gezinsleven toont. De leiding
is opgedragen aan den heer Mendes da Costa
secret, der Portugeesch-Israëlitische Gemeente
te Amsterdam en aan den heer dr. Sluys,
secretaris der z.g. Duitsche Gemeente. Op ons
verzoek was de heer Mendes da Costa onmiddel-
lyk bereid ons eenige waardevolle inlichtingen
te verschaffen over zyn eigen plannen en die
van zyn collega. De Joodsche inzending, zoo
bleek ons, belooft zeer interessant te worden en
zal veel te zien geven, wat meestal in de scha
duw der Synagoge of de heimelyke stilte van
het traditioneele Joodsche gezin verborgen blyft
voor vreemde oogen. Het een en ander over de
Joodsche plechtigheden willen wy mededeelen,
omdat daardoor het tentoongestelde wellicht
meer sprekend zal worden voor onze lezers.
De twee voornaamste plechtigheden der Syna^
goge, die betrekking hebben op moeder en kind,
zyn het huwelyk en de besnydenis. Van de be
snydenis kan men in het algemeen zeggen, dat
zy voor het gemoed van den geloovigen Israë
liet ongeveer dezelfde waarde heeft als het
doopsel voor ons gemoed. De besnydenis-plecl£
tigheden zyn echter van anderen aard. Hoe ze
geschieden, wordt getoond op een plaat, terwyl
eenige benoodigdheden, zooals een instru
mentendoos, een besnijdenisjurk etc„ worden
ten toon gesteld. Ook een antieke besnydenis-
stoel (thans zyn die niet meer in gebruik) zal
worden getoond. Het huwelyk is om. vertegen
woordigd door een Joodsche huwelyks-acte.
In het gezinsleven speelt de Joodsche gods
dienst een groote rol. Daar zyn vooreerst de
dagelyksche gebeden, vervolgens de Sabbath en
eindelyk de Feestdagen, die byzondere aan
dacht vragen. De dagelyksche gebeden worden
verricht met de gebedsriemen, die aan de be
vrijding uit Egypte herinneren, en het gebeds
kleed. Een wekeiyksch feest, dat door alle Joden
huiselyk gevierd wordt is de Sabbath, de dag
des Heeren, zooals men weet op Zaterdag ge-
geplaatst. De Sabbath is de Koning der dagen
hy wordt vorstelyk ingehaald in het Joodsche
huisgezin. Drie maaltyden worden voorbereid,
het Vrydagavondmaal, het Sabbath-ochtend-
maal en de „derde Sabbathmaaltyd", die in den
namiddag wordt genomen. Brood en wyn wor
den genuttigd en de Sabbath-lamp wordt ont
stoken. In menig gezin is dit een zeer by
zondere lamp, vaak van kostbaar maaksel, die
er uit ziet als een omgekeerd regenscherm, ge-
woonlyk met twee of drie verdiepingen. De lamp
is gevuld met olie, waaruit potjes steken. Velen
hebben de oude olielamp door kaarsen ver
vangen; electrische Sabbath-lampen bestaan
echter niet; daartoe is de Jood te trouw aan
de traditie, die vordert, dat de lamp „ont
stoken" worde met eenige waardigheid, wat het
omdraaien van een knopje met geeft. De
moeder is het, die deze lamp ontsteekt, terwyl
de man naar de Synagoge is. Zy zegent ook de
lamp en het brood, dat, na de handenwassching,
door het gezinshoofd wordt gebroken. De Sab
bath is de groote rustdag, die in het gezin wordt
gevierd. De vader zegent zyn kinderen met
oude, Bybelsche zegeningen en gansch den dag
hangt in het huis de wyding en de heilige rust
van den zevenden dag, toen God zag, dat zyne
werken goed zyn.
Onder de feestdagen is de Paasch de voor
naamste. Deze gewichtige feestdag ter herden
king van de bevryding uit Egypte wordt ge
vierd met het speciale Paaschmaal. Op de ten
toonstelling zal een Paasch-schotel aanwezig
zyn, die hiervan een juisten indruk geeft. Het
Loofhuttenfeest, dat gevierd wordt ter herinne
ring aan den tocht door de woestyn, is een
vreugdefeest in het Joodsche gezin. Onder een
loofhut", waarvan een exemplaar op de ten
toonstelling te bezichtigen is, vereenigt zich de
familie in gebed en maaltyd, want de ge-
zameniyke maaltyd, waardoor zoo goed de
iamenhooijgkeid wan beb gezinsleven tot uifc-
p den 17en dezer zal in het R.A.I.-ge
bouw te Amsterdam 'n tentoonstelling ge
opend worden, die de zeer byzondere aan
dacht verdient van alle rangen en standen der
maatschappij. Immers deze bentoonstelling zal
geheel gewijd zijn aan de dierbaarste panden,
die men op aarde ontving: moeder en kind.
Het is de bedoeling, te toonen hoe moeder en
kind het best verzorgd kunnen worden, zoo
dat het volksleven gezond blyft en toeneemt in
geluk en kracht.
Vragen in den tegenwoordigen tyd, nu de
wetenschap zoo ontwikkeld is, nu de hygiëne
zoo doelmatig werd georganiseerd, moeder en
kind nog een byzondere bescherming?
Voorzeker, er is een groote vooruitgang ge
maakt in de laatste vyftig jaar. De zuigelin
genzorg, de verpleging, de kinderbescherming
hebben vorderingen gemaakt, waaraan wy ver
heugende resultaten mogen danken. Maar daar
is nog veel meer te doen voor de volksgezond
heid. Daar zyn nog talrijke lessen des levens,
die wy moeten leeren. Daar zyn ook nog vele
lessen, die wy wel kennen, maar die wy niet
voor ons zeiven mogen repeteeren. De ten
toonstelling „Moeder en Kind" biedt een prach
tige gelegenheid!
Iedere drie minuten wordt er in Nederland 'n
kind geboren. Dat wil wat zeggen, als u eens
nagaat! Uw ontbyt duurt ongeveer een kwar
tiertje. Dat beteekent: vyf kinderen in Neder
land.
In 1880 stierf er één kind van de vyf, die ge
boren werden, dat wil zeggen 20 procent van het
aantal. Dank zij de verbetering in de zuigelin
genzorg heeft men, in vyftig jaren tyd, dit per
centage kunnen verminderen tot 5 procent. Op
eerste gezicht is dit bevredigend. Maar het be
teekent, dat er nog vyf-en-twintig kinderen
sterven per dag in Nederland! De mogelykheid
bestaat nog, dit aantal te verminderen en mede
om dit doel te bereiken werd de tentoonstelling
„Moeder en Kind" georganiseerd.
Ook zyn er nog talrijke ziekten, die het kin
derleven bedreigen: de Engelsche ziekte, de
pokken, de mazelen, het roodvonk enzoovoorts.
Hoe kunnen zy het best vermeden, hoe het vei
ligst bestreden worden? De tentoonstelling geeft
het aanschouwelyk antwoord.
Kind en school, kind en lichamelyke opvoe
ding (gymnastiek), kind en spel, kind en stads
verkeer, kind en keuken, ziedaar een aantal
combinaties uit het alledaagsche leven, die ons
voor problemen stellen, welke de tentoonstelling
op duidelijke wyze zal belichten.
Doch ook de moederzorg vraagt byzondere be
langstelling. Vrouwen-arbeid in huis en fabriek
laten hun invloed gelden op het gezin. Welke
is die invloed? Wat is goed voor de jonge moe
der en wat schadelyk? Daarover bestaan nog
talryke misverstanden, die de tentoonstelling
zal wegnemen. Kortom: het heil van moeder
en kind wordt behartigd op zoo ruim raogeiyke
wyze.
Voor ieder gezin valt hier iets van waarde te
zien en te leeren. Daarom vestigen wy gaarne
de aandacht op deze tentoonstelling, die een be
langrijke gebeurtenis zal worden in het Amster-
damsche leven.
drukking komt, is een element van groot be
lang in den Joodschen godsdienst. Het Poerim
feest viert de uitverkiezing van Esther. Op dit
feest wordt voorgelezen uit „de rol Esther",
want de Hebreeuwsche Bybel, zooals de Joden
dien gebruiken, is niet gedrukt in boeken, maar
zorgvuldig geschreven op antieke .jollen". Ook
zulk een „rol" is op de tentoonstelling aan
wezig.
Wij noemen slechts enkele karakteristieke
voorbeelden van het rijke gezinsleven der ge-
loovige Joden, dat zoo volledig mogelyk zal
worden vertoond en verklaard in het R.A.I.-
gebouw. De speciale bedoeling der Joodsche in
zending is: te toonen, hoe de godsdienst een
band van vreugde en boetvaardigheid is, die
de gezinsleden in hechte samenhoorigheid ver
bindt als bewaarders der heilige Joodsche tra
ditie. Familietrouw is een deugd van alle op
rechte Israëlieten, omdat het familieleven voor
hen zulk een gewyde beteekenis heeft. Deze
trouw is bewonderenswaardig en dikwyls aan-
doeniyk. Zy kan ook den niet-Jood diep stich
ten, want ook voor dezen geldt het gebod der
natuurwet: „Eert uw vader en moeder". Wan
neer wy de instructieve tentoonstelling der
godsdienstige gebruiken van andersdenkenden
bezien met een gepaste weetgierigheid, zal ze
ook voor ons waardevolle lessen inhouden en
wij zullen zeker waardeering krygen voor de
oprechtheid en de toewijding, waarmee de
Israëlieten ear brengen aan God,
