LEEKEPREEKEN
Prikkeldraad
De Paus als
Middelaar
CRISIS-VARKENS WET AANVAARD
Het voor en tegen
TREURIGE CIJFERS
Telers verkeeren in
noodtoestand
NEDERLAND
NAAR CHICAGO
Plannen van Zweedijk
en Eland
ZATERDAG 25 JUNI
h
DE INVOERING DER
ZUIVEL WET
Vervoer van ongemengde margarine
uit de fabrieken of door
grossiers verboden
Heffing van accijns op
oliën en vetten
VAN HET BINNENHOF
Renteloos crediet van f 700.000
ten behoeve van den West-
Frieschen groven
tuinbouw
VERDIEND RECES
Bezwaren van verschil
lenden aard
Ontstellende achteruitgang in
de cijfers der veilings-
omzetten
Het grootste panorama ter wereld
naar de wereldtentoonstelling
van 1933
Vertrouwenscrisis
STADHUISBOUW TE LEIDEN
Audiëntie
445
GROEPSEGOÏSME.
Is onmiskenbaar, dat het socialisme
1 onzen tijd een stempel heeft gedrukt,
,ü°als het liberalisme het deed op een vorig
'Wperk. Onmiskenbaar is evenzeer, dat de
Aialistische levensopvatting in haar
eactie tegen lang gegroeide misstanden,
^schillende goede ideeën de wereld in-
°Pd. Tengevolge echter van het valsche,
liver materialistische beginsel, dat er
ten grondslag ligt en waarop wij in
°°rafgaande beschouwingen nu voldoende
|eWezen hebben, slaan de in zichzelf goede
Voelingen herhaaldelijk tot excessen
Ver. Zoo gaat het met alle menschenwerk,
niet op eeuwige, onveranderlijke begin
gen is gebouwd: op het juiste oogenblik
Jitbreken de remmen en verblindt hoog-
ed, eigenwaan of haat de beste inten-
Zoo was het juist, om tegenover het
''berale individualisme de idee der organi
se te stellen. Juist was het ook, om voor
6d economisch zwakke, den werknemer
1 loondienst, op te komen. Evenzeer was
goed te eischen, dat de Staat bescher-
'dg zou verleenen aan de burgers, die
-f het bandelooze spel van kapitaal-
bitters aan willekeur waren overgeleverd.
Alaar fout was het bij dit alles slechte
klasse der maatschappij te zien. Orga-
JSatie was voor de socialisten niet het sa-
edbrengen van verstrooiden om daarmee
dieuwe, vruchtbare cel in de samenleving
I te bouwen. Neen, organisatie was bij hen
'hnen van strijdlegers, aankweeken van
^tevredenheid, uitbuiten van jalóersch-
'Sd van niet-bezitters. En ook al heeft
!et latere zoogenoemde beschaafde socia-
'®ide veel van de ruwe zeden uit den eer-
'"ed tijd afgelegd, de beweging is toch op
ben revolutionnairen grondslag gebouwd
II leeft zich in het communisme onzer
lSen verder uit.
Tot dezelfde uitersten zagen wij het stre
ed om den Staat als beschermer van den
'bnomisch zwakke te laten optreden, ver
ben. De Staat werd geen middel om met
lfide, sociale wetten een gelukkiger
^dienleving te bereiken; de Staat werd
'el, werd God. De Staat moest de leiding
d het particulier initiatief overnemen;
den Staat moesten alle menschelijke
'tri
Ovingen opgaan. Waar dit streven de
®rhand krijgt, be teekent het de dood
'°r de volle menschelijke ontplooiing, de
U°Qci voor de liefdadigheid en tenslotte
.°°r de vrijheid, omdat zulk een staats-
jbcht alleen te handhaven is met het
van de vrije burgers in een ijzeren
'"angbuis.
2oo zien wij overal, waar de socialistische
^ensopvatting met goede denkbeelden
Ntnt, het streven in verkeerde uitersten
J»open. Een gezonde propaganda voor
voêr lichaamsoefeningen en liefde
de natuur als reactie tegen overdre-
preutschheid en ongezonde vermaken
vroeger, loopt uit in een ziekelijke
%iëne en naaktcultuur. Werden vroeger
strengen van het gezag wel eens te sterk
ingehaald, de socialistische vrijheidsidee
^eït ons tot bandeloosheid gevoerd en
°°ral het ouderlijk gezag schrikbarend
iermijnd. Die weerzin van gezag en die
ediking van vrijheid heeft de heiligste
'Pden niet ongemoeid gelaten, 't Is juist
>Aer het socialisme en onder zijn kwade
*°edsel, het communisme, dat men de
°Pagandisten voor de vrije liefde, voor
.jb kameraadschapshuwelijk aantreft; voor
gelijkstelling van man en vrouw in alles,
daarin, waarin God duidelijk ongelijk-
flleid heeft gewild; voor het afbreken van
heiligheid van het moederschap, door
i6tl Staat te verplichten de zorg voor de
Aderen op zich te nemen, opdat de ge
ilde vrouw buiten het gezin in het open-
'A' leven naast den man een functie ver
ben kan.
i öat is in het kort de socialistische
i Aisopvatting met de gevaren, daaraan
l1 de practijk verbonden. En het is onmis-
yAbaar, dat heel onze samenleving daar-
5,11 den terugslag ondervindt.
Rebben wij, katholieken, te zorgen, dat
J overdreven stofaanbidding, dat de mate-
y^istische geest, de losheid van zeden, de
^bwakking van het ouderlijk gezag, de
Aips- en huwelijksontwrichting, de
y ^atsvergoding en al dergelijke excessen
Jjh het socialisme niet op ons erf komen,
hebben, zooals wij den vorigen keer al
een enkel woord aangaven, vooral te
jjAen tegen groepsegoïsme. Deze eveneens
biet socialisme wortelende kwaal sluipt
V0 gemakkelijk binnen, omdat de eerste
bchijnselen niet licht worden opgemerkt
omdat onze eigen en in wezen goede
yAhsvormen er bijna onvermijdelijk mede
^den besmet. En eenmaal binnengedron-
A woekert de kwaal langzaam maar
°r voort.
°rganisatie is een eisch des tijds. De
Ahrokkelde samenleving kan alleen weer
w ®en harmonische maatschappij worden,
^hpeer, wat bijeen behoort, samengroept
SA aldus geordende groepen vreedzaam
st elkander leven. Om dit ideaal te
luiken, dient bij alles het algemeen en
t^bienlijk belang op den voorgrond te
s. a'b; het eigen groepsbelang moet daar-
i. h
naar zijn eerlijke overtuiging voor het
overgroote deel der natie van belang is,
wanneer hij met handen en voeten gebon
den is aan een bepaalde groep, wanneer
hij niet een algemeene, landelijke partij,
maar een bepaalde volksgroep vertegen
woordigt? Wordt dan weldra in lands ver
gaderzaal niet een strijd van standen ont
ketend? Er zal nooit iets van christelijke
staatkunde, dus van organischen opbouw
der maatschappij terecht kunnen komen
wanneer de politieke eenheid wordt ver
broken en boeren en middenstanders, werk
gevers en werknemers ieder door middel
van hun organisatie hun vertegenwoordi
gers naar het parlement zenden om daar
tegen elkaar in, voor groepsbelangen te
vechten. Welnu, in een onevenwichtigen
tijd, waarin wij thans leven en waarin
onder de economische depressie iedere
groep zoo gemakkelijk alleen op eigen
lijfsbehoud bedacht is, desnoods ten koste
van anderen, is het gevaar, dat ook wij tot
groepsegoïsme vervallen, zeer groot; er zijn
reeds verschillende teekenen, die op een
gaan in deze bedenkelijke richting heen-
wijzen.
Een ander verschijnsel van den laatsten
tijd is het eenzijdig streven op het terrein
van de pers. De katholieken van Nederland
zijn niet ten onrechte tot ver over de gren
zen steeds benijd om het bezit van een
eigen, Roomsche dagbladpers. En ook al is
die wasdom de laatste jaren hier en daar
wel eens zóó sterk geweest, dat eer een te
veel dan te weinig van het goede aanwezig
scheen, het was en is een feit van onschat
bare beteekenis, dat in ieder landsdeel het
katholieke, openbare leven zich in een eigen
orgaan vrijelijk uiten kan. Zelden wordt er
daarbij aan gedacht hoe de aldus gegroei
de katholieke dagbladpers evenals onze
machtige katholieke Staatspartij een sym
bool is van onze Roomsche eenheid en
solidariteit. Daar mogen zoowel binnen de
partij als binnen de kolommen der dag
bladen meeningsverschillen blijken over
vrije kwesties dat zijn slechts uitingen
van gezond leven: zoolang de strijd beperkt
blijft binnen de muren van hetzelfde huis
en binnen de perken van persoonlijke
waardeering, blijft het gezin ongeschokt.
Een bedenkelijk verschijnsel nu achten wij
den laatsten tijd het opkomen door som
migen voor één afzonderlijk, landelijk dag
blad voor één bepaalde katholieke volks
groep. Zoolang een bepaalde stand, zooals
in dezen de werkliedenstand, een eigen
orgaan wenscht om speciale belangen te
bespreken, kan dit een uiting zijn van ge
zond vereenigingsleven. Zoo hebben wij dan
ook de organen van werkgevers-, boeren-
en middenstandsorganisaties zien groeien
Maar zoodra de propaganda deze richting
uitgaat, dat het groepsblad het algemeene
katholieke dagblad moet verdringen, dan
beteekent dit een breuk in de katholieke
eenheid; dan wordt daarmee in ons open
baar katholieke leven een gevaarlijke
splijtzwam geplaatst. Dat de socialisten
jarenlang en eindelijk met succes gevoch
ten hebben voor een „arbeiderspers", waar
in de roode arbeiders dagelijks eenzijdig
worden voorgelicht, ligt geheel in de lijn
van de partij van den klassenstrijd. Maar
wanneer onze katholieke pers zou uiteen
vallen in organen voor boeren en werkge
vers, voor arbeiders en middenstanders
zou dit lijnrecht ingaan tegen de geschie
denis der Nederlandsche katholieke eman
cipatie en tegen de idee der Roomsche
solidariteit.
Gelukkig leeft het hier gewraakte denk
beeld nog maar in het brein van enkele
scherpslijpers en komt de propaganda niet
van onderen op en zijn ook de ervaren
leiders der Roomsche arbeidersbeweging er
niet enthousiast voor. Maar in een tijd als
l|cki steeds ondergeschikt zijn en in dat
Zóó alleen is op
bevorderd worden.
U duur de zoo hooggeprezen solidariteit
Arkrijgen
Alt
stond het kerkelijk gezag voor oogen
het reeds lang geleden verordende
An allen tijde de politiek uit de sociale
te6enigingen zou worden geweerd. Een
üij ?nde gedachte! De staatsburger heeft
At volbrengen van zijn politieken plicht
ijken naar het algemeen landsbelang
te Arsoon, die hem in het parlement ver-
Vr^Woordigt, heeft dienzelfden plicht te
^telen, maar dan dagelijks en op een
A Arantwoordelijken post. Wat komt er
I Sj 6reeht van dat algemeen belang, hoe
IV, een volksvertegenwoordiger naar eer
'ftyJAeten de vaak tegenstrijdige belangen
êen en zijn stem bepalen, voor wat
deze met zoo wankelbaar evenwicht is het
goed tijdig te wijzen op gevaarlijke stre
vingen, waardoor een kostbaar stuk katho
lieke eenheid zou kunnen worden geofferd
aan den waan van den dag.
HOMO SAPIENS
De moeilijkheden vermenigvuldigen zich
te Lausanne, waar de herstel-confe
rentie wordt gehouden. En ook met
de ontwapeningsconferentie wil het weer
niet vlotten.
Het groote en grootsche plan van Hoover
stuit, naar bericht wordt, vooral bij Frank
rijk op verzet. Bij Frankrijk, dat zoo mach
tig is door zijn leger en door zijn goud.
Zal er dus wel. iets van kunnen komen?
En zullen de besprekingen te Lausanne,
welke, naar het heette, zoo hoopvol begon
nen werden, eenig practisch resultaat van
beteekenis opleveren?
Hier rijst meer dan één vraagteeken. Het
pessimisme dreigt weer de overhand te
krijgen.
Er zijn reeds zóóveel conferenties on
vruchtbaar gebleven, reeds zóóveel bespre
kingen mislukt....
Met al hun knapheid en geleerdheid
aangenomen dat die er steeds zijn kun
nen de staatslieden, de deskundigen, de
economisten en financiers maar geen op
lossing bewerken.
De crisis houdt aan en de ellende duurt
voort.
Er is geen vooruitgang, geen verlichting
of verbetering te bespeuren.
Zelfs krijgt men soms den indruk, dat
het eer erger dan beter wordt.
De militaire bewapening neemt toe en de
economische oorlog woedt als nimmer te
voren.
volken uit hun moeilijkheden kan redden
en de ontredderde samenleving weer in haar
voegen brengen?
Bij deze beklemmende vraag, in deze
bijna wanhopig stemmende onzekerheid zal
wel bij iederen katholiek en wellicht ook
bij sommige niet-katholieken de ver
zuchting rijzen: indien men het den Paus
eens overliet orde en vrede te scheppen!
De geschiedenis bewaart de herinnering
aan vroeger tijden, toen de Pausen bemid
delend optraden tusschen de volken en
daardoor groote rampen voorkwamen of
afwendden.
En nog in het laatst der vorige eeuw was
Europa er getuige van, dat Bismarck, de
machtigste staatsman van dat oogenblik,
in een dreigend conflict met Spanje, den
souverein van het Vaticaan verzocht als
scheidsrechter uitspraak te doen.
De Paus voldeed aan die uitnoodiging en
het geschil was spoedig bijgelegd, waarbij
wat zeer de aandacht trok de zwakste
partij hare rechten zag erkend en in het
gelijk werd gesteld.
Maar zóózeer was de niet-katholieke kan
selier van het protestantsche Keizerrijk van
de hpoge wijsheid en onpartijdigheid des
Pausen overtuigd, dat hij er geen oogenblik
aan dacht tegen de gevallen beslissing in
verzet te komen.
Indien de regeeringen in den nood van
dezen tijd en haar eindelooze moeilijkheden
zich ook thans eens wendden tot Rome!
Met hoeveel meer vertrouwen zou men dan
de toekomst tegemoet kunnen zien!
Tijdens den wereldoorlog heeft de toen
maals regeerende Paus herhaaldelijk Zijn
stem verheven, om aan de vernietiging een
eind te maken, en ten slotte in een con
creet plan de middelen aangegeven, om tot
een even redelijke als bevredigende oplos
sing te komen.
Het was helaas, tevergeefs.
Zelfs bleek er achteraf een soort van af
spraak te bestaan, welke de bemiddeling
van het Vaticaan bij voorbaat afwees.
Maar de ellendige gevolgen dier afwijzing
zijn niet uitgebleven.
De wereld draagt er nog de lasten van.
Want de ellende van deze jaren is voor een
groot, voor een overgroot deel daaraan te
wijten.
Indien men thans eens wilde luisteren
naar den Paus! Indien men het thans
eens aan Hem wilde overlaten een oplossing
te vinden voor de hangende problemen, en
den weg te wijzen, waarlangs men uit de
impasse zou kunnen geraken!
Helaas, de wereld is niet katholiek, en
de politiek ook de z.g. hooge politiek
is voor al te velen een beroep geworden (of
gebleven) zonder een grein van idealisme.
Het nationalisme overheerscht maar al tè
zeer; net persoonlijke niet minder.
Maar de volken worden er de dupe van,
en de wereld blijft ronddraaien in een vi-
cieusen cirkel.
Er bestaat een mooi en treffend woord
van Joseph de Maistre.
„Ik geloof," schrijft hij in zijn werk „Du
Pape", „dat de titel van geboren Middelaar
tusschen de christen regeeringen de meest
natuurlijke, hoogste en heiligste titel voor
den souvereinen Opperpriester zou zijn. Ik
kan mij niets schooners voorstellen, dan
zijne afgezanten, die op de congressen vrede
vragen, zonder oorlog te hebben gevoerd,
die noch van gebiedsuitbreiding,
noch van teruggave of herstel be
hoeven te spreken, en die alleen opkomen
voor het recht, de menschheid, den gods
dienst."
Lijkt het niet, alsof dit klare en toch zoo
diepzinnige woord geschreven is voor dezen
onzen tijd?
Ja, indien men het oplossen der de wereld
benauwende problemen den Paus eens wil
de overlaten....
P.
Naar het „Ned. Weekblad voor Kruideniers
waren" verneemt, zal vanaf de invoering der
Zuivelwet het vervoer van ongemengde marga
rine uit de fabrieken of door de grossiers ver
boden zijn. Winkeliers zullen nog gedurende een
week na het in werkingtreden van de nieuwe
bepalingen gelegenheid hebben, hun voorraden
ongemengde margarine uit te verkoopen. Na het
verstrijken van dien termijn zal van de nog bij
de winkeliers aanwezige voorraden ongemengde
margarine accijns worden geheven, zoodat het
geen doel heeft, voor eenigen tijd margarine op
te slaan.
Ook is een verkoopverbod met dien datum
zeer waarschijnlijk.
De regeering acht het noodig tot dezen maat
regel over te gaan, om te voorkomen, dat de
winkeliers voor geruimen tijd voorraad onge
mengde margarine opdoen en daardoor het ef
fect der wet voorloopig problematisch zouden
maken.
Wij vernemen verder, dat het complex van
te nemen maatregelen tevens inhoudt, dat met
Juli een accijns zal worden geheven van oliën en
vetten. Hoewel de hoogte van dezen accijns nog
niet vast staat, kan veilig worden aangenomen,
dat die bij 100 pet. vetgehalte 25 cent per kilo
gram zal bedragen. De extra heffing zal ook
geschieden op vooraden boven een te stellen mi
nimum.
Gezien den enormen omvang der voorberei
dende werkzaamheden is het vrij waarschijnlijk
te achten, dat de regeering niet zoo tijdig ge
reed komt, dat de wet reeds 3 Juli van kracht
wordt. Een uitstel van een of zelfs twee weken
behoort niet tot de onmogelijkheden.
Den Haag 24 Juiji '32
Het wetsontwerp tot steun aan de varkens-
houderij, kortweg de Crisis-Varkenswet ge
naamd, ondervond in de Kamer betrekkelijk
weinig tegenstand. De meeste sprekers waren
agrariërs en juichten het voorstel, dat streeft
naar centralisatie van de fokkerij en de mes-
terij en regelt den invoer en den uitvoer van
varkens, toe, al zagen zij de bezwaren, die aan
de regeling kunnen vastzitten, geenszins voor
bij. Men hield het oog echter hoofdzakelijk
gericht op het groote doel der wet n.m. te
zorgen, dat het varkensvleesch weer een eeni
germate behoorlijken prijs opbrengt, en uit een
te stichten stabilisatiefonds een toeslag te ver
strekken op den veel te lagen prijs, dien ons
geëxporteerd product ter wereldmarkt momen
teel maakt. Dat doel was aanlokkelijk en de
bezwaren, die werden geopperd, waren boven
dien nog van hypothetischen aard. Men kon
immers nog niet weten, hoe de wet precies
zal worden uitgevoerd, en men construeerde
dus eigenlijk bedenkingen tegen een wijze van
uitvoering, die men zichzelf maar bedacht had
Tegen de wet op zichzelf spraken alleen de
sociaal-democraten van der Sluis en de com
munist Wijnkoop. Zij vonden het ook hier weer
verwerpelijk, dat de consument de lasten van
den steunmaatregel draagt. Wat den steun aan
het hier te lande geconsumeerde varkensvleesch
betreft, is dit natuurlijk hoogst overdreven
Want de prijzen van nu verhouden zich vol-
gens den liberaal ir. Bierema tot die van
vóór v den oorlog als 40 tot 100, zoodat de Mi
nister wel volkomen terecht kon opmerken, dat
ook na de inwerkingtreding van de wet de con
sument goedkoop varkensvleesch zal blijven
eten.
Doch ook de lasten, die dienen moeten, om
toeslag te geven op de in het buitenland af.
gezette producten, draagt de binnenlandsche
consument. Dat achtte de heer van der Sluis
heelemaal een verkeerde methode. Alsof het
niet een algemeen belang is, dat onze belang
rijke export van varkensvleesch behouden blijft
en wij niet b.v. ter Londensche markt door
Denemarken, Polen en Lithauen verdrongen
worden. Toch zouden ook de sociaal-democra
ten hun stem aan de wet hebben gegeven, in
dien maar de motie-van der Sluis ware aan
vaard. Zij vroeg, dat de Staat de noodige gel
den in het stabilisatiefonds storten zou. Met
die gelden zouden dan de hopeloos gezakte
prijzen op peil gehouden kunnen worden. En
later kwam dan wel, als de prijzen zich van
zelf gingen herstellen door de beperking der
productie, voor den Staat de gelegenheid, om
de voorschotten terdg te krijgen. Minister Ver
schuur zag daarin echter een subsidie, dat in
dezen tijd niet mogelijk is. En de Kamer ver
wierp öe motie met 55 tegen 23 stemmen.
Thans zorgt de Staat slechts voor de benoo-
digde gelden gedurende de eerste zes weken
en wordt daarna het fonds gevoed door de be
dragen, die per geslacht varken zullen worden
geheven.
Dr. Kortenhorst was eveneens in de oppo
sitie, doch om een andere reden. Zijn groot be
zwaar was dit, dat de Kamer dit ontwerp be
handelde zonder dat zij zich voldoende in de
materie had kunnen inwerken. Dit vond de
katholieke afgevaardigde bij een ontwerp, dat
zóó diep ingrijpt in bestaande verhoudingen
absoluut verkeerd. Zijn stem was dan ook de
eenige, die de wet ter rechterzijde niet kreeg
Wanneer we niet diep ingaan op de ont
worpen regeling zij moet eigenlijk in de
practijk pas tot duidelijke concrete vormen
groeien valt van de behandeling eigenlijk
weinig te verhalen. Van katholieke zijde werd
het ontwerp door de heeren v. Voorst tot
Voorst en Ament verdedigt, terwijl de heer
Loerakker ook thans weer voor de belangen der
landarbeiders in de bres sprong. Verder spra
ken vóór het ontwerp de vrijzinnig-democrati
sche afgevaardigde Ebels, de anti-revolution-
nair van den Heuvel, de christelijk-historische
afgevaardigden Weitkamp en dr. Lovink en de
liberale agrariërs Bierema en van Rappard.
Deze laatsten kregen bij de stemming van hun
fractie alleen mejuffrouw Westerman aan hun
ne zijde.
Ups en downs
Minister Verschuur, als altijd weer zeer goed
thuis in de materie, verdedigde het ontwerp,
uitgaande van de stelling, dat het bedoelt, de
varkenshouderij te redden, omdat met haar de
landbouw op de lichte gronden staat of valt,
en dat men dit bereiken moet door te streven
naar stabilisatie van den varkensstapel. Daar
op volgt dan vanzelf een stabilisatie van den
varkensprijs. Want dat is in de varkensteelt
juist altijd de fout geweest, dat in dit bedrijf
steeds eene wisseling was van ups en downs.
Een geregelder toestand in het leven te roepen
kan ook den consument niet deren, want het
moge waar zijn, dat thans ten zijnen nadeele
de door overproductie gezakte prijs omhoog
gewerkt wordt, daartegenover staat, dat hij ook
voor vroeger vaak voorgekomen te hooge prü
zen zal worden behoed.
Nadat een amendement-Lockefeer, om het
varkentje voor eigen consumptie van den klei.
nen man buiten de regeling te houden zonder
hoofdelijke stemming was aanvaard, ging het
ontwerp met 50 tegen 26 stemmen in veilige
haven. De sociaal-democraten wezen deze door
hen als „Planwirtschaft" aan de tegenpartij
voorgehouden wet merkwaardigerwijze af.
Na de Varkenswet aanvaardde de Kamer
nog een tweede renteloos crediet ad 700.000
ten behoeve van den West-Frieschen groven
tuinbouw. En toen brak met het gebruikelijke
korte speechje van den voorzitter het reces
aan, dat dezen keer zeker ruim verdiend is.
De avondvergadeirngen niet medegerekend.
was de Kamer in dit zittingsjaar 103 maal
bijeen. Vergissen wij ons niet, dan beteekent
dit een record. En bovendien bestaat dan nog
de kans, dat eenigerlei buitengewone omstan
digheid de heeren nog eens in het reces naar
Den Haag roept.
Thans nog eenige weekjes Eerste Kamer zij
heeft nog een vrij omvangrijke taak en het
parlementaire jaar, dat wel een jaar van cri
sisregeüngen en crisismoties bij uitstek was, is
ten einde.
In enkele bladen werd bericht, dat de
prijzen in den tuinbouw dit jaar belangrijk
beter zouden zijn dan verleden jaar en dat
men over den huidigen toestand zeer te
vreden zijn kon.
In „De Tuinderij" werd die meening ter
stond als „misleidend" gekwalificeerd.
In het jongste nummer van genoemd
weekblad komt de redactie nog uitvoeriger
op deze aangelegenheid terug; en in
verband met wat wij dezer dagen over den
nood in den tuinbouw schreven achten wij
het van belang, dat onze lezers ook kennis
nemen van de jongste prijzen-verschijn-
selen in den tuinbouw, zooals „De Tuin
derij" deze registreert:
„De prijzen in den tuinbouw zijn dit jaar
helaas absoluut onvoldoende en in de mees
te gevallen zelfs ver beneden de productie
kosten.
De omzetcijfers der veilingen toonen dan
ook in vergelijking met 1931 een ontstellen
den achteruitgang.
De omzet der veilingen te Loosduinen,
Berkel, Delft, Veur en Rotterdam bedroeg
over het tijdvak 1 Jan.15 Juni:
in 1931 9.632.000
in 1932 7.271.000
een achteruitgang met 2.361.000 oftewel 25
pet.
In het bijzonder de laatste 14 dagen moet
de prijsdaling catastrophaal genoemd wor
den.
Zoo bedroeg dé omzet van de Coöp. Tuin
bouwveiling te Rotterdam in het tijdvak
van 115 Juni in
1931 572.000
1932 374.000
een vermindering dus met 198.000, oftewel
35 pet.
De omzetten der veilingen in het West-
land vertoonen eveneens een zeer sterken
achteruitgang. De omzet in Poeldijk, Naald
wijk, Honselersdijk, Wateringen, Westerlee
en 's-Gravenzande in het tijdvak 1 Jan.
15 Juni bedroeg in
1931 3.349.000
1932 2.684.000
een vermindering dus van 665.000, oftewel
ruim 20 pet.
Over het tijdvak van 115 Juni echter
bedroeg de prijsvermindering een nog veel
hooger percentage.
Zoo beliep de omzet der veiling te Poel
dijk in genoemd tijdvak in
1931 320.000
1932 189.000
een achteruitgang dus van 131.000 oftewel
ruim 40 pet.
Wat Noord-Holland betreft spreken de
omzetcijfers der veilingen wel een zeer dui
delijke taal omtrent den daar heerschen-
den noodtoestand.
De omzet der veilingen te Broek-op-Lan-
gendijfc, Noord-Scharwoude, Warmenhuizen
bedroeg in het tijdvak 1 Jan.15 Juni in
1931 3.035.000
1932 1.303.000
een vermindering dus van 1.732.000 oftewel
57 pet. en dit, terwijl ook 1931 in vergelij
king met 1930 reeds een achteruitgang van
15 pet. aangaf.
Ondertusschen gaat de afbraak der prij
zen voortdurend door.
De prijs der vroege aardappelen waar
op N.-Holland al zijn hoop had gevestigd
bedraagt thans f 6 per 100 K.G. tegenover
12 verleden jaar.
De prijs der kruisbessen bedraagt slechts
5 cent per K.G., terwijl alleen de kosten
van plukken, vervoer en veilen vier cent
per K.G. bedraagt.
Uit het bovenstaande blijkt, dat de Ne
derlandsche groenten- en fruittelers dus
wel degelijk in noodtoestand verkeeren en
dat, indien de Regeering geen steun ver
leent, de geheele cultuur met ondergang
wordt bedreigd.
Uit een (elders in het nummer opgeno
men) overzicht van aanvoer en omzet aan
de veiling van den Noordermarktbond in
Noord-Scharwoude blijkt nog, dat aldaar
in April 1932 werd omgezet voor f 190.376.79,
tegen f 478.375.81 in April 1931; in Mei
1932 voor f 44.370.43 tegen f 63.158.69 in
Mei 1931.
„Hiermee zegt de schrijver van dit
overzicht is het einde bereikt van ons
seizoen; ik zeg gelukkig, want het geheel
maakt wel zoo'n diep treurigen indruk, dat
men een zucht van verlichting slaakt als
het einde is bereikt."
Deze week werd ingezet met eenig be
moedigend nieuws, een niet te versma
den verkwikking in onzen troosteloozen
tijd:
De koning van België richtte via zijn
minister Renkin een dapper woord tot de
spreek-virtuozen in Lausanne:
zij moesten eindelijk eens tot daden
komen!
En:
Er zou een ekonomische overeenkomst
tusschen Nederland, België en Luxemburg
gesloten worden.
Je knapte er eventjes van op als je dat
las.
Nog niet héél het menschdom was dus
verdwaasd!
Een koning durfde aan de hoogmogende
heeren in Lausanne eens precies zeggen,
wat ieder mensch met gezond verstand den
heeren daar ginds wel in de ooren zou wil
len bulderen;
En:
Enkele kleine Staten zouden onder el
kaar eens opknappen, wat de grootmogols
onzer internationale samenleving niet
schijnen te vermogen ofniet willen.
In vrijwel heel de wereldpers werd het
plan met sympathie begroet:
hier kwam weer een straaltje van onder
ling vertrouwen doorbreken, hier werd
een poging gewaagd, om althans een begin
te maken met ordening te brengen in den
chaos.
Blij waren we daarmee, en we koes
terden ons reeds in het zonnige straaltje
vertrouwen
Maar zie! Daar is een Utrechtsch or
gaan, dat dit straaltje niet eens schijnt te
kunnen verdragen, dat ons en onzen
medemenschen dit straaltje niet eens
schijnt te gunnen:
de daad van België in deze landen-com-
Dinatie moet al verdacht gemaakt worden,
nog vóór het heele plan eigenlijk bekend
is!
Bedoeld blad voert allerlei bezwaren aan
tegen de beraamde overeenkomst en
schrijft dan:
„Moet deze conventie misschien als een
parallel worden beschouwd van de conven
tie omtrent het Moerdijk-kanaal en is ook
dit gebaar in den grond der zaak een „ma
noeuvre" van de regeering, om, evenals de
verkeers-politiek, thans ook de economische
politiek ten opzichte van België, voor het
komende tijdperk, waarin andere stroo
mingen wellicht zullen gaan overheerschen,
in de door haar voorgestane richting vast
te leggen?"
Moet zoo vragen wij op onze beurt
op deze manier nu al weer terstond ieder
symptoom van opkomend onderling ver
trouwen vernietigd worden?
Moet de vertrouwenskrisis, waaraan de
wereld ten gronde gaat, met alle geweld
voortduren?
Tot het einde daar is!?
al
Er bestaan grootsche plannen om op de we
reldtentoonstelling te Chicago in 1933 Neder
land flink voor den dag te doen komen, bij het
eeuwfeest dezer Amerikaansche wereldstad. De
regeering der Vereen. Staten heeft vijf millioen
dollar beschikbaar gesteld voor 't garantie-
fonds en met vele andere staten is ook Ne
derland uitgenoodigd zich te doen vertegen
woordigen. Maarde tijden zijn slecht en
de Nederlandsche regeering mag in de huidige
omstandigheden niet den last op zich nemen
van een kostbare representatie. Doch waar de
regeering niet kan, komt het particulier initia
tief te hulp. Er heeft zich een uitvoerend Co
mité gevormd onder voorzitterschap van den
heer Van Lookeren Campagne, welk comité
met durf, energie en voortvarendheid alsook
met het noodige voorzichtig beleid aan het werk
is getogen.
Op een persconferentie in Carlton en bij een
bezoek aan de tentoonstelling „Moeder en Kind"
hebben we kunnen hooren en zien wat dit co
mité reeds deed, hoever het reeds gevorderd is
en welke plannen het ontwierp.
In overleg met het secretariaat van de Ne-
derlandsch-Amerikaansche Kamer van Koop
handel z(jn de plannen ontwikkeld en hierbij
mocht men den moreelen steun ondervinden
van de departementen van Koloniën, handel,
landbouw en nijverheid. Niet alleen van de zijde
van vreemdelingenverkeer, koloniaal instituut
en officieele lichamen kreeg men toezegging tot
medewerking, maar ook van handel en nijver
heid zoodat men daarvoor zelfs een oorspron
kelijk plan voor 't paviljoen moest vergrooten.
Door architect Zweedijk, die ook de oorspron
kelijke ontwerper is van het Nederl. paviljoen
op de Intern. Koloniale Tentoonstelling te
Parijs, waren twee plannen ontworpen: een
modern en een in oud-Javaanschen stijl. Met 't
oog op onze Koloniale beteekenis werd dit laat
ste gekozen.
Het paviljoen zal een oppervlakte van 9000
vierkanten Meter krijgen.
Het comité heeft bedongen, le dat het ter
rein gratis zal verkregen worden, 2e dat Neder
landsche werklieden den bouw zullen voltrek
ken en 3e. dat op Nederlandsch terrein een en
tree kan geheven worden voor bepaalde onder
nemingen.
In een rotonde van niet minder dan 160 Me
ter omtrek zal een panarama van een groot In
disch landschap me cultures worden aange
bracht de bekende schilder Eland die
voor de Parijsche tentoonstelling de zoo bewon
derde diorama's vervaardigde, liet ons zijn plan
pen zien voor dit grootste panorama voor
Chicago. In het centrum der rotonderzaal zal
'n copie van 'n terras van den Boroboedoer wor
den opgesteld met een middellijn van 25 bij
een hoogte van 8 meter. Dit panorama zal het
grootste worden dat ooit vervaardigd werd.
De Balineesche vorst Soekowati heeft zich
bereid verklaard met een groep van zeventig
dansers naar Chicago te komen. De Nederl.
Scheepvaartmaatschappijen hebben alreeds toe
zegging gedaan voor een belangrijke reductie
bij vervoer.
Maquette van 't paviljoen en ontwerp voor
het panorama hebben wij op de tentoonstelling
„Moeder en Kind" kunnen bewonderen.
De raming der kosten is breed genomen
750.000. Het particulier initiatief ziet de
mogelijkheid dit bedrag bijeen te krijgen. Moge
het voorloopig uitvoerig comité met zijn be
wonderenswaardig plan en zijn energiek onder
nemen slagen. Zijn adres is Valkenburgerstraat
151, Amsterdam, telefoon 34342.
Telkens en telkens wijzen onze gezant en
consulaire vertegenwoordigers in Amerika op
de noodzaak, dat Nederland, dat Nederland
sche handel, industrie en toerisme van zich
doen spreken in Amerika.
Welnu hier is thans een prachtige gelegen
heid.
De plannen lijken ons sympathiek.
Nog eens: mogen ze slagen!
Opdracht aan drie architecten
Naar wij vernemen zal het voorstel van B. en
W. van Leiden aan den gemeenteraad van Lei
den betreffende den stadhuisbouw luiden als
volgt: Aan de architecten ir. C. J. Blaauw
te Amsterdam, A. J. Kropholler te Wasse
naar en ir. H. F. Mertens te Bilthoven zal
worden opgedragen een plan voor den bouw van
het nieuwe stadhuis te ontwerpen.
Hierbij zij opgemerkt, dat de raad indertijd
heeft besloten het nieuwe stadhuis te doen ver
rijzen op het terrein aan de Breestraat met be
houd van den ouden gevel.
Z.H. Exc. de Bisschop van Haarlem zal de
volgende week Dinsdag, Woensdag en Donder
dag geen audiëntie verleenen.
