FEEST IN FRIESLAND
Van de Pers-tribune
Prikkeldraad
Friesche Bond jubileert
MGR. DR. ZAVORAL
Bezoek aan
't Kasteel van Aemstel
MAANDAG 4 JULI
Redevoeringen van Prof. Brandsma
en Baron Van Wijnbergen, welke
laatste tot eere-lid is benoemd
DE AARTSBISSCHOP IN
ZIJN GEBOORTESTAD
Groote feestvergadering
Feestrede v. Wijnbergen
Afr. A. Baron van Wijnbergen
Z.H. Exc. Mgr. J. H. G. Jansen
Wat we wonnen
Beteekenis van de Bond
Naaste toekomst
Een woord van den
Aartsbisschop
Rede prof. dr. Brandsma
Heemskerkiana
Aangeboden „betrekkingen"
Mgr. Zavoral
FRANSCH KOLEN-
CONTINGENT VERHOOGD
Driemaandelijksche invoer
vergunningen
UITVOER VAN VISCH NAAR
FRANKRIJK
Mager succes der onderhandelaars
Heb dank, o Heer
HULP AAN DE TUINDERS
Ged. Staten van N.'Holland stellen
voor in 1932 een ton te be
stemmen voor steun
EERSTE KAMER-VERKIEZING
Candidaat-stelling in de
Provinciale Staten
DOMANIALE MIJN
Ir. Foch benoemd tot directeur
Geen dividend
Vijftig jaren geleden stichtte Schaepman voor
Frieslands katholieken hun Frieschen Bond.
Zondag heeft die Friesche Bond te Leeuwar
den gejubileerd.
Die dag had dubbele beteekenis!
En om de gouden feestviering èn om de
komst van Z. H. Exc. Mgr. Jansen, aartsbis
schop van Utrecht in zijn geboortestad, in
Leeuwarden, waar Mgr. is geboren en waar in
1882 de Friesche katholieke kiezers tot den eer
sten landdag waren opgeroepen.
Natuurlijk hadden Frieslands katholieken,
hadden Leeuwardens katholieken vooral zich
reeds Zaterdagavond opgemaakt om den op
volger van Sint Witlibrord, om hun oudgewest
en stadgenoot hartelijk welkom te heeten.
Des Zondags heeft Monseigneur ter intentie
van den bond de H. Mis opgedragen en in den
namiddag de grootsche vergadering bijgewoond,
waar het Tweede Kamerlid mr. A. baron Van
WijnbergenJae feestrede hield.
Te ongeveer negen uur Zaterdagavond was de
Aartsbisschop te Leeuwarden aangekomen en
aan 't station feestelijk ontvangen. Er was een
groote menigte rondom het station verzameld
om Monseigneur blij te begroeten. Een aantal
jeugdvereenigingen in uniform en met vaan
dels stond opgesteld om mgr. naar de St. Bo-
nifaciuskerk te begeleiden, waar de kerkelijke
ontvangst overeenkomstig de liturgische voor
schriften plaats vond.
Zondagmorgen droeg de Aartsbisschop in de
St. Bonifaciuskerk pontificaliter het H. Misof
fer op. Assistenten waren hierbij: Persb. assis-
tens: Deken J. H. Vaas v. Leeuwarden; troon -
diakens: de dekens v. Wolvega en Heerenveen
resp. G. Vaas en G. van Galkom; diaken en
sub-diaken: past. H. Geveling en past. Th. v.
Wijk v. Woudsend; caeremoniarius: dr. J. Ger-
ding, seer. v. Z. H. E.; ad crucem et thuribu-
lum: G. Pelgröm, past. v. Roodhuis; ad mi-
tram: J. Verhoef, past. v. Makkum;ad gremiale:
W. Knuif, kap. te Harlingen; ad palmatorium:
J. Westermann, kap. te Sneek; ad librum: pa
ter A. Strijbosch O. P.; ad baculum: pater F.
v. d. Elzen O.P.; acolythi: S. Bouwhuis en P.
Graafsma, kapelaans der Bonifaciusparochie.
Het zangkoor voerde de vierstemmige Mis
„Mater Admirabilis" van Griesbacher uit.
In het Beursgebouw vond des middags de
feestvergadering, meer bekend als „de Friesche
Landdag" plaats. Het podium was rijk met
vaandels, bloemen en planten getooid.
Bij zijn binnenkomen werd Mgr. door de 2500
anwezigen begroet met „Aan U, o Koning der
Eeuwen".
Gasten in deze bijeenkomst waren o.m. prof.
De Jong van Rijsenburg. het dagelijksch bestuur
der Partij; my, Goseling, mr. Teulings, A. C. de
Bruyn, baron 'van Voorst, mr. Kolfschoten. (Van
mr. Aaiberse was een telegram ontvangen, mel-
defide dat een aanval van spit hem noopte
thuis te blijven)voorts waren er vertegenwoor
digers der Rijkskieskringen Tilburg, Den Hel
der en Groningen, het Eerste Kamerlid Visser
en het Tweede Kamerlid Keestra.
Mr. KOCH sprak een woord van begroeting
en dank tot den Aartsbisschop. Aan baron van
Wijnbergen, die voor de 25ste maal op den
landdag het woord voert, bood spr. het eere
lidmaatschap van den bond aan.
Een hartelijk woord wijdde de voorzitter aan
de nagedachtenis van wijlen het Kamerlid Van
Vuuren en trad vervolgens in een beschouwing
over Schaepman's werken met de Friezen, van
wie hij er vele met eere noemde.
De vergadering kreeg van pastoor Overmeer
kennis, dat in de zaal aanwezig was de oud-
zouaaf Epkemeyer uit Sint Nicolaasga, die ook
de eerste bijeenkomst met dr. Schaepman heeft
meegemaakt. Dit was voor de aanwezigen aan
leiding den getrouwe spontaan te huldigen.
Pastoor Overmeer vroeg uit naam van den
Aartsbisschop dat de katholieken toch eens wat
beter en steeds om de oud-zouaven zou
den denken. Mgr. stelde terstond 't voorbeeld
en gaf honderd gulden.
De heer Casparie uit Sneek bood namens de
afgevaardigden aan het bestuur een voorzitters
hamer aan uit Brom's edelsmederij.
Plichtsgetrouw altijd en in alles toonen op
heden de Katholieke Friezen ook den plicht tot
feestvieren te verstaan, waarvoor hun, naast
een woord van welgemeenden gelukwensch,
gaarne van ganscher harte oprechte hulde zij
gebracht.
Plicht tot feestvieren rust op hen.
Dank daarvoor gebracht vóór alles den goe
den God, die de katholieke Friezen wilde uit
verkiezen, om te mogen verrichten, wat de
laatste halve eeuw hier op staatkundig gebied,
vóór alles te Zijner eer, werd verricht. En het
was voor u geen verrassing het mocht
voor u geen verrassing wezen, maar het was
van zelf sprekend, dat, nu een zoon van
Friesland, een Leeuwarder jongen, op den zetel
van den H. Willibrord werd geplaatst, deze als
aartsbisschop naar Friesland zou snellen om
namens u, in nauwste vereeeniging met u, God
op dezen dag lof, dank en eer te brengen door
't beste, wat wij bezitten, het hoogheilig offer
der Mis.
Dank brengt gij heden aan het voorgeslacht,
Dankbaar zijt gij uwen grooten, onvergete-
lijken stichter, dr. Schaepman, grootscher en
zaliger gedachtenis, die uwen Bond in het leven
riep, en hem aanstonds een stevigen, forschen
duw in de goede richting gaf, die op heden
zijn uitwerking nog niet verloren heeft.
Zal ik meer namen noemen? Neen, laat ook ik
mij mogen bepalen, om in dien eenen allen
saam te vatten, tot het noemen, naast Schaep
man, van Bekhuis, door pater Molkenboer in
het Gedenkboek zoo terecht als „de Friesche
Schaepmaniaan par excellence" gequalifi-
seerd.
Dank eindelijk, wilt en kunt en moet gij, de
thans levende generatie, brengen wederkeerig
aan elkander, voor den steun, den kostelijken
steun, dien gij over en weer van elkander ont
vangen mocht en die er toe geleid heeft, dat
hier in Friesland op politiek gebied de ver
trouwelijke samenwerking gevonden werd en
nog wordt, die vóór alles noodig is.
Slechts een enkele greep hier en daar om te
doen zien wat de laatste 50 jaren, werd be
reikt, terwijl het resultaat voor een niet te
onderschatten deel verkregen werd door den
bezielenden invloed, van hier uitgaande, door
de richting, hier aangegeven, dit laatste weer
een gevolg van het feit, dat dr. Schaepman
juist de Friesche Landdagen gebruiken wilde
Verplaatst u voor een oogenblik 50 jaren
terug.
1882: 6 jaren nog zou het moeten duren,
alvorens optrad het eerste Christelijk Kabinet,
dat ons zou brengen de eerste, van zelf sprekend,
bescheiden Arbeidswet. En thans na 50 jaren?
Een complex van wetten en maatregelen voor
arbeidersbescherming en arbeidersverzekering,
die met slechts bestaan, doch ook worden ten
uitvoer gelegd en nageleefd, een complex van
wetten en maatregelen, waarmede we aan de
spits der volkeren staan. Daarom eerde spr.
mannen als Talma en Aaiberse.
1882: Veertien jaren reeds was het geleden
om zijne politieke Inzichten naar voren te
brengen, om de door hem voorgestane politiek
tot gemeengoed van ons volk te maken.
sinds door de Bisschoppen was uitgevaardigd
het mandement over het onderwijs, en in ste.
de van verbetering trad verslechtering in, wat
de wetgeving betreft; sedert 1878 toch ging het
Bijzonder Onderwijs zwaar gebukt onder de
wet-Kappeyne, die de in 1848 bevochten
vrijheid van onderwijs illusoir trachtte te ma.
ken. En thans? Reeds jaren is voor het lager
onderwijs het ideaal: „het katholieke kind op
de katholieke school" verwezenlijkt; wij heb
ben verder op tal van plaatsen onze katholieke
vakscholen, onze katholieke middelbare scholen,
te Tilburg de R.K. Handelshoogeschool.te Nij
megen de R.K. Universiteit, en eindelijk te
's.Hage ons R.K. Centraal Bureau voor onder
wijs en opvoeding, zoo terecht geroemd, zoo
wel in binnen, als buitenland.
1882: Zeker, niet het minst door den arbeid
van dr. Schaepman, waren de katholieken wat
naar voren geschoven. Maar wie den toestand
van toen, wie de positie en de daarmede ge
paard gaande invloed der katholieken van
toen vergelijkt met dien op heden, zal stellig
met dankbaarheid worden vervuld. Maar den
katholieken van heden zij gesmeekt toch ern
stig te beseffen, dat het verkrijgen van zoo
danige positie en invloed uiterst langzaam
plaats vindt, met ontzettend veel moeite gaat
gepaard, terwijl er zoo weinig noodig is om het
verlies er van in weinig tijds te doen plaats
hebben. Vergete men het toch niet.
1882. Men leeft onder de liberale overheer.
sching en voelt den druk. Enkele jaren later
zullen Schaepman en Kuyper elkaar vinden, in
en door hen de Christen-belijders op politiek
terrein tot samenwerking worden gebracht, en
gaat zoo worden ingeluid eenig in Europa
een tijdvak van Christelijke Staatkunde,
meer dan eens onderbroken, niet afgebroken.
Met voldoening zij geconstateerd, dat hier in
dezen Frieschen Bond de beteekenis van onze
Nederlandsche Christelijke Staatkunde, van
onze christelijke coalitie juist is gevoeld ge.
bleven, de christelijke coalitie, waarvan niet
gelijk politieke tegenstanders soms meenen te
mogen zeggen eerste doel is het behalen
van voordeelen voor de rechtsche partijen. Neen,
de christelijke coalitie is daarom zoo mooi, voert
daarom de Staatkunde op zoo hoog peil, wijl
een ieder, van den Minister der Kroon tot het
meest eenvoudig lid der plaatselijke kiesver.
eeniging toe, die haar aanhangt en door haar
wenscht te voeren een christelijke politiek, ge.
lijk ze door Schaepman werd voorgestaan, een
maal op zijn sterfbed met vertrouwen tot
Christus zal mogen zeggen: Door mijn poli.
tieken arbeid heb ik er naar gestreefd, dat Uw
leer zoude ten grondslag liggen aan Wetgeving
en Bestuur, er naar gestreefd op het staatkun
dig terrein' U te belijden en te doen belijden
voor de menschen wil mij nu ook belijden
voor den Vader die in den hemel is.
Wellicht zal over enkele maanden, wanneer
het verkiezingswerk een aanvang gaat nemen,
de toekomst onzeker zijn, onzeker zijn wat in
de komende periode de taak, in de Volksverte
genwoordiging te verrichten, wezen zal, onzeker
zijn voor welke vraagstukken men daar zal wor
den geplaatst. Welnu, moge dan blijken, dat er
zij onder ons katholieken groot en hartelijk
vertrouwen, en dat, steunend op dat gegrond
vertrouwen de kiezers hun afgevaardigden zen
den ter Staten-Generaal. De enkele feiten, zoo
even naar voren gebracht, kunnen stellig bij
dragen tot het bewijs, dat in het verleden de
afgevaardigden het vertrouwen der katholieke
kiezers niet hebben beschaamd.
Er is zoo schreef de Standaard 23 April
1.1, door de economische verwikkelingen groot
gevaar, ook onder onze menschen, dat de stof
felijke dingen van het moment den blik op de
lijnen der eeuwige beginselen verdoffen.
Bestaat het gevaar ook bij ons? Het zal niet
kunnen «orden ontkend, maar onmiddellijk zij
daaraan toegevoegd, dat onder degelijke, prin-
cipieele leiding het gevaar niet behoeft te wor
den geducht.
En van niet gering belang is het daarom, dat
deze feestviering van den Frieschen Bond valt
op een tijdstip, waarop de verkiezingen zijn
in zicht, wijl juist deze feestviering niet slechts
de katholieke Friezen, maar gansch ons ka
tholiek kiezerscorps er toe brengt een blik te
slaan in het verleden, om dan klaar in te zien,
dat zij door trouw te blijven aan de Katholieke
Staatspartij het mooie van de politiek zullen
bekomen, wat ik U zooeven noemde, tevens de
behartiging hunner stoffelijke belangen voor
treffelijk gewaarborgd weten, wat op heden
weder zoo heerlijk gedemonstreerd wordt door
den niet genoeg te prijzen en te waardeeren,
schier bovenmenschelijken arbeid van onzen
kranigen Minister Verschuur.
Zeker de tijden zijn somber, doch slaan we
een blik over Europa, dan mogen we ons toch
gelukkig prijzen hier te leven, hier in Neder
land.
Schaepman heeft het zoo juist en schoon
gezegd:
Al waart ook steeds de ellende
Door t arme menschenlot
Tot aan der wereld ende
Blijft ons het brood van God.
Aan u katholieke Friezen dank, duizendmaal
dank voor alles, wat in de afgeloopen 50 jaar
hier op staatkundig gebied werd tot stand
gebracht; het moge aan u en aan degenen, die
na u komen, gegeven worden tot in lengte van
dagen, onder even voortreffelijke leiding, als
thans uitgaat van uw krachtig Bondsbestuur,
dat heerlijk werk voort te zetten.
De heer Van der Zee deed mededeeling, dat
5 plaatselijke afdeelingen van jongeren in de
poiitiek (18—25 jaar) zich vereenigigd hadden
tot een prov. bond. Het R. K. Friesch Staatkun
dig Jongeren Verbond. Deze mededeeling
bracht enthousiasme in de vergadering, wat nog
verhoogd werd toen een der jongeren, in een
geestdriftig woord opwekte tot medewerken.
Z. H. Exc. Mgr. Jansen sprak met een har
telijk woord zijn vreugde uit over deze uiting
van jong leven, welke de toekomst van den
bond waarborgt.
Met vreugde was Mgr. „als Aartsbisschop"
naar zijn geboortestad gekomen en alles ge
schonken wat hem mogelijk was: een liturgi
sche ontvangst, een pontificale H. Mis en nu
wilde Mgr. een kort woord spreken.
Mgr. huldigde het werken van den Frieschen
Bond. die Schaepman trouw bleef toen hij werd
uitgestooten. Naar de Friesche Landdagen waar
Schaepman sprak, werd in het geheele land
geluisterd.
In Mei 1901 gaf Schaepman op den landdag
aan de Friezen drie gedachten mee: doordring
u in den politieken strijd, dat we leven in een
land met gemengde bevolking, toon u dus Ka
tholiek; geef geen ideaal op, wees 'n man van
de daad; bewaar de eenheid, eerbiedig elkan
ders vrijheid en doe alles in liefde.
't Was geen wonder dat de Friezen Schaep
man minden.
Tenslotte benutte Mgr. deze gelegenheid
gaarne, hier pastoor Overmeer te huldigen als
een bescheiden priester, maar als iemand, die
naast zijn parochiewerk alles heeft over gehad
voor de bevordering van de katholieke zaak in
Friesland. (De vergadering rees van haar ze
tel en bracht met den Aartsbisschop hartelijk
hulde aan pastoor Overmeer, den werkzamen
secretaris van den Frischen Bond).
In de middagbijeenkomst werden door ver
schillende der gasten o.a. door .mr. C. Goseiiu*
als voorzitter van het bestuur der R.K. Staats
partij hartelijke woorden van gelukwensch ge
sproken.
Prof. Titus Brandsma was feestredenaar.
We zijn niet meer dat eerste handjevol, we
zijn thans alle Katholieken van Friesland sa
men. Er behoeft geen dr. Schaepman meer te
komen om de Friezen wakker te roepen en te
begeesteren. Niet, dat we hem vandaag niet
graag in ons midden hadden en met hem de
strijders van de eerste ure. We zijn blij, in
meester van der Loos nog één hunner hier te
zien om in hem allen te huldigen. Waren zij
nog hier, zij zouden zich niet verloren hebben
in lange nabetrachtingen, maar de oogen wijd
hebben open gezet voor de oogenblikkelijke
werkelijkheid.
En daarom nuchter als wij Friezen zijn
„sljucht en rjucht", hoe blij ons de dingen
stemmen, welke wij heden herdenken, de tra
ditie legt ons op, toch een ernstig woord te
spreken en rond ons te zien om te weten en te
hooren, wat de dingen van den dag ons zeggen
voor vandaag, wat ze van ons kleine groepje
eischen. Ja, we zijn maar een kleine groep,
25.000 Katholieken in heel Friesland, maar door
onze eenheid sterk, nemen we toch een plaats
in, die vele groepen ons benijden.
En dan denk ik niet alleen aan de bekende
mannen, Bekhuis, Stockmann, Brenninkmeijer,
van der Loos, de Boer, mijn eigen vader en
zoovele anderen, maar evenzeer aan mijn moe
der en zoovele Friesche moeders en vrouwen,
die in het verborgen den stillen invloed, dien
zij hebben in het Friesche gezin, hebben aan
gewend om den grondslag van onze eenheid zoo
diep te fundeeren, dat het niet gemakkelijk zal
zijn, daarin een bres te schieten.
Ook kunnen we nog beter uitkomen voor
hetgeen we willen. Maar wij willen en durven
toch „Ons Noorden" vergelijken met den bazuin
van Gedeons strijders. „Ons Noorden" is met
den Frieschen Bond gegroeid en is er nog al
tijd het orgaan van. Het moge dit blijven en
het als een eere-titel beschouwen.
Wat wij nu willen?
Dat antwoord is het devies van Schaepman,
op wiens „credo" „ik geloof" volgde „pugno"
„ik strijd". Maar het zal een strijd zijn, in
gegeven door de liefde eerst tot God, maar
dan evenzeer tot de menschen.
Onze lust tot strijden voor een ordening
onzer zieke maatschappij naar Christelijke be
ginselen, wordt in niet geringe mate verleven
digd door ons bewustzijn, iets te kunnen. Dat
bewustzijn wortelt in ons vertrouwen in de
menschelijke natuur, in ons vertrouwen op
God, die den drang naar vervolmaking in die
natuur neerlegde en ons middelen geeft om
aan dien drang te voldoen. Wij staan niet
alleen. Wij strijden met God voor de door Hem
gewilde orde.
Heden juichen we, dat onze vaderen ons
daarom samenbrachten, ook in het maatschap
pelijk leven, ook in de politiek. En allen samen
vernieuwen we het Verbond, vóór 50 jaar ge
sloten. Wij kunnen niet blind zijn voor hetgeen
door die eenheid in 50 jaar verkregen is en
zijn oprecht blij, dat steeds die eenheid groeide
en nu ons allen omvat. Zij moet blijven groeien,
vooral innerlijk steeds sterker worden. Hetgeen
wij daardoor verkrijgen, moge bij allen verwon
dering wekken en hen doen begrijpen, dat
slechts een terugkeer tot de Christelijke begin
selen de maatschappij nog redt.
In het oude Friesche wapen staan de Friezen
als wachters naast den troon der Moeder met
het Goddelijk Kind. Wij willen er nog staan
om hare zending te doen vervullen, Christus te
laten zien aan de wereld als haar heil en be
houd.
Het slotwoord werd gesproken door den
bondssecretaris pastoor W. F. A. Overmeer.
Als 'n bevestiging der goede wenschen voor
de toekomst van den bond en zijn leden gaf
de Aartsbischop zijn zegen.
Met het zingen van het Friesche Volkslied
werd de feestelijke bijeenkomst beëindigd.
Zaterdagmiddag heeft Mgr. Dr. Method
Zavoral, Abt van het Norbertijner-klooster
Strahov te Praag, lid van 't Permanent Comité
voor de organisatie der Internationale Eucha-
De heer D. Hans vertelt in „De Vrijheid"
eenige anecdoten van wijlen mr. Heems
kerk. Hier volgen er eenige:
Hij was minister van binnenlandsche
zaken en men vroeg hem subsidie voor be
paalde zaken.
„Mijnheer de voorzitter", zei de mi
nister in zijn antwoord, „wat is het sub
sidiestelsel? Ik wandelde eens met mijn
kinderen buiten, en we gingen bij een
boerderij zitten om wat te gebruiken. Een
van mijn kinderen brak een stukje koek
in kruimels en gaf, dat aan een paar kip
pen, die dicht bij ons liepen. Maar direct
kwamen van alle kanten tientallen kippen
aanstormen. Dat is het subsidiestelsel
mijnheer de voorzitter!"
Als minister van binnenlandsche zaken
was hij eens ad interim minister van justi
tie. Er was een zaak bij de regeering aan
hangig, die beide departementen aanging.
Op de Witte informeerde een Kamerlid
hoe het er mee stond.
„O" zei Heemskerk, „ik heb juist als
minister van binnenlandsche zaken van
morgen een brief op pooten gestuurd naar
den minister van justitie, want ik vind,
dat die de zaak wel wat lang onder zich
houdt."
Wij kennen toch allen vele van zijn ge
vleugelde woorden en van zijn grappen?
„Die zaak bestaat slechts in de ge
achte verbeelding van den geachten afge
vaardigde." „Als het een stelsel is, mijn
heer de voorzitter, dan is het een stelsel
van stelselmatige stelselloosheid". „De
heer ter Hall ziet niet veel verschil tus-
schen kunst en amusement. Ik wel. Zijn
rede b.v. was een amusement, maar een
kunst was ze niet". „Men zegt, dat de
heer Talma in mijn kabinet evenmin thuis
behoort als een varken in een synagoge.
Maar een varken is immers nergens vei
liger dan in 'n synagoge?" „Och, als ik
zie hoe slecht geestelijke arbeid in ons
vaderland wordt betaald, dan denk ik: was
ik maar in den delicatessen-handel ge
gaan!" De hand leggend op een stapel
ingebonden Handelingen op de re-
geeringstafel: „De welsprekendheid der
Kamer, mijnheer de voorzitter, spreekt....
boekdeelen!"
Op een zijner audiënties kwam een nog
jonge man binnen. Minister Heemskerk
herinnerde zich, dat deze onlangs al bij
hem geweest was in verband met een solli
citatie, maar hij herinnerde zich tevens,
dat in de betrekking al was voorzien.
„Mijnheer", zei Heemskerk onmiddel
lijk, „het spijt mij zeer, maar die vacature
is al vervuld. Het zou misschien toch niets
voor u zijn geweest. Maar later mis
schien. ..f"
„Excellentie", antwoordde de jonge
man, „ik kwam u juist bedanken omdat ik
in die betrekking ben benoemd....!"
Wie de lijst van „aangeboden betrekkin
gen" in sommige groote dagbladen leest,
begrijpt niet, dat er nog werkloozen zijn,
waar toch dag-aan-dag zooveel baantjes
worden aangeboden. Wie de bedoelde an
nonces echter aandachtig leest, zal ervaren,
dat het meerendeel dier annonces geplaatst
is met de bedoeling om het gespaarde geld
machtig te worden van de werkzoekenden,
terwijl aan him persoon als werkkracht in
het geheel geen behoefte bestaat.
Ter waarschuwing van de goedgeloovigen
geeft het „Algemeen Weekblad van den
Middenstandsbond" een artikeltje waaraan
het volgende is ontleend:
We hebben hier voor ons een willekeurig
genomen nummer van een groot blad. Zoekt
u een betrekking? We zullen u helpen, dat
ééne nummer van dit blad zij onze gids.
We kunnen u aanbieden: een betrekking
als directeur in een automobielbedrijf. Wat
u bent, doet of kent, hoe oud u is daar
wordt niet naar gevraagd en dat doet dan
ook niets ter zake, mits u maar beschikt
over 75.000 gulden.
Ook van een ander bedrijf kunt u direc
teur worden. De aard van het bedrijf wordt
zelfs in het geheel niet genoemd. Als u
maar deel neemt in het kapitaal „om een
goed beheer te verzekeren", dan bent u de
geschikte man, die het baantje krijgt.
Het weekblad geeft nog enkele voorbeel
den van dien aard en vervolgt:
Slechts één behoorlijk baantje vonden
we aangeboden, zonder dat de sollicitant
geld behoefde te hebben om dat in te bren
gen. Kapitaal werd hier dus niet verlangd,
maar vakkennis ook niet. Alleen een beetje
algemeene ontwikkeling werd ais zwakke
eisch gesteld. Heel de menschheid is tegen
woordig algemeen ontwikkeld, of acht het
zich. Een beetje kennis van boekhouden,
welke niemand vreemd is in onze dagen,
kon tot aanbeveling strekken. Een baantje
dus, dat door iedereen kan worden waar
genomen, en gehonoreerd zou worden
om te beginnen met f 120 per maand.
Heusch niet slecht in dezen tijd. Om ieder
een zijn kans te laten benutten, drukken
we die advertentie hierbij over:
„Gevr. v. spoed. alg. ontwikkeld pers.,
kennis van boekh. t. aanbev. Aanv. sal.
f 120 per m. Br. m. postz. voor antwoord
ond. no...."
Men ziet uit alle afkortingen, dat er geld
was gespaard op deze advertentie, waarop
ieder „pers." mannelijk of vrouwelijk
die maar werk verlangt, zou kunnen schrij
ven. Dat zijn een half millioen menschen
in ons land. Zeg nu maar weinig, dat er
500 brieven op zoo'n advertentie binnenko
men; dan ontvangt de steller der adver
tentie 500 postzegels a 6 ct. van 500 arme
doodgesjochte menschjes, die er een hap
eten voor uit den mond sparen. De steller
„verdient" dan op zijn annonce f 25 schoon.
Het is schuimen op de armoe van ver
twijfelde menschen»
ristische Congressen, een bezoek gebracht aan
onze Amsterdamsche bureaux.
Monseigneur werd begeleid door den gezant
van Tsjecho-Slowakije bij het Nederlandsche
Hof Z. E. Miroslav Plesinger Bozinov.
alsmede door den kamerheer van Z. H. den
Paus, Dr. J. J. Rückl en diens echtgenoote.
Op zijn tocht van Den Haag naar Amsterdam
vertoefde 't hooge gezelschap allereerst eenigen
tijd te Warmond, waar onder leiding van den
president Mgr. H. J. M. Taskin de gebouwen
van het Groot-Seminarie werden bezichtigd.
Te Haarlem werd een bezoek gebracht aan
Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aengenent, waarna de
kathedraal in oogenschouw werd genomen.
Vervolgens werden de buitenlandsche gasten op
het raadhuis door den burgemeester begroet.
Hartelijk onderhield de Hoogeerwaarde Abt
zich met den Haarlemschen magistraat, die
Mgr. Zavoral en zijn begeleiders te zijnen huize
noodigde voor de lunch.
Te ongeveer half vijf arriveerden de hooge
bezoekers voor het .Kasteel van Aemstel" aan
de N.Z. Voorburgwal, waar zij door directie en
hoofdredactie werden ontvangen.
Monseigneur had voor zijn bezoek wel een ge
lukkig oogenblik uitgekozen. De avondbladen
waren reeds verschenen, zoodat de technische
en redactioneele afdeelingen rustig konden
worden bezien. Vol belangstelling liet Monseig
neur zich de werking van de machines verkla
ren en met evenveel interesse bezichtigde het
gezelschap de verschillende afdeelingen van
redactie en administratie.
Bij zijn bewondering voor de technische
outillage van het bedrijf voegde Monseigneur
zijn groote waardeering voor de Katholieke pers
in Nederland.
Van onze bureaux begaf het gezelschap zich
naar Hilversum, waar Mgr. Zavoral voor de
K.R.O.-microfoon in de Tsjechische taal een
toespraak hield tot de Katholieken van Neder
land richtte, en het gebouw bezichtigde.
Teneinde aan de tot dusver geregeld voor
komende contingent-overschrijdingen een einde
te maken, heeft de Fransche regeering het
totale contingent voor den import van steen
kool, bruinkool en bijproducten weer tot 70%
verhoogd.
Bij vroegere besluiten was het contingents
percentage op 60% bepaald, doch er was nog
een extra-contingent van 130.000 beschikbaar
gesteld, waardoor het in feite tot 68% toe kon
bedragen.
De nieuwe regeling geldt, volgens de „Tel."
voorloopig voor de maand Juli, maar zij zal
worden verlengd, tot een verbetering in het
kolenverbruik wordt geconstateerd, dat sedert
verscheidene maanden stationnair is gebleven.
Met de bepaling van het contingent op 70%
beoogt men vooral tegemoet te komen aan de
buitenlandsche mijnen, die zich ver
plichten, om in haar nationaal contingent voor
den export naar Frankrijk bij te dragen, uit
sluitend in den vorm van kolen voor huis
brand. Ter regeling van den invoer heeft de
Fransche regeering besloten, driemaandelijksche
invoervergunningen te verstrekken. Mijnen en
importeurs, die daarop reflecteeren, mogen
echter per maand slechts 80% van het hun
toekomende contingent importeeren. De invoer
der resteerende 20% kan pas aan het einde
der periode van drie maanden geschieden.
Men meldt aan het „Vad." uit IJmuiden:
De deputatie uit de Reedersvereeniging en de
Vischhandelvereeniging, welke naar Parijs is
geweest om faciliteiten te verkrijgen voor den
uitvoer van visch in het derde kwartaal, is hier
teruggekeerd. Zij heeft niet anders kunnen ver
krijgen dan dat er tot a.s. Maandag nog fijne
visch als tong, tarbot, e.d. naar Frankrijk mag
worden verzonden. Een totale hoeveelheid is
niet opgegeven, doch daar er geen groot aan
tal schepen op zee is kan de hoeveelheid te ver
zenden visch niet groot zijn.
De uitvoer van grove zeevisch blijft nog wel
geoorloofd; het contingent hiervan is op 250.000
K.G. bepaald. Men deelde ons echter mee, dat
het niet lang zal duren, of ook dit quantum is
bereikt, en dan zijn de Fransche grenzen voor
onze zeevisch tot 1 October gesloten.
U herinnert zich ongetwijfeld nog wel,
wie het kindje van Lindbergh vermoord
heeft.
De Amerikaansche politie en justitie (lof
zij dezen beiden instituten van onbesproken
levenswandel!) hebben het groote geheim
nog steeds niet weten te onthullen, maar
in „Het Volk" is het raadsel al lang opge
lost:
het kapitalisme was de moordenaar,
en 't is alleen de anti-kapitalistische socia
list, die het recht heeft, verontwaardigd te
zijn over zóó'n misdaad....
Met de opperst-bewuste vroomheid van
den Pharisaeër vóór in den tempel heeft
een hoofdartikelen-schrijver in „Het Volk"
namens alle rechtgeaarde partij genooten
zijn oogen ten hemel gericht en demon
stratief „gebeden":
„Heb dank, o Heer, dat wij niet zijn als
dezen, kapitalisten, uitbuiters, uitzuigers, ja
zelfs moordenaars van een onschuldig, hef
kind, moordenaars, moordenaars om
wille van het kapitalistisch goud!"....
Dezer dagen was het tien jaar geleden,
dat Walter Rathenau, de Duitsche staats
man, vermoord werd, en weer is de Pha
risaeër van „Het Volk" naar voren getre
den in den tempel, minachtend, met opge
heven hoofd den kapitalistischen tollenaar
daarachter voorbij schrijdend:
„Heb dank, o Heer
„Is het toevallig, dat met uitzondering
van ons blad vrijwel de geheele pers zich
met een kort berichtje van de Rathenau-
herdenking heeft afgemaakt? Tien jaar is
het geleden, dat deze groote staatsman-be
drijfsleider-denker lafhartig is vermoord
door personen uit de ultra-rechtsche groe
pen, die thans, met den trouwen finan-
cieelen steun van het groot-kapitaal, in
Duitschland tot een voor geheel Europa ge
vaarlijke macht zijn gegroeid.
Het is onze taak te zorgen, dat Rathenau
niet in h*t duister der vergetelheid wordt
teruggedrongen. Het kapitalisme is met
den geest van Rathenau nog niet klaar!"
Aldus „Het Volk" in zijn zelfverheffing:
Alleen „Het Volk" herdenkt een Rathe
nau waardig, de niet-socialistische pers
acht het de moeite niet waard, den moord
op een nobel mensch in herinnering te
brengen en haar lezers afschuw voor zulk
een moord in te boezemen.
„Alleen „Het Volk" zal er voor zorgen,
dat de goede geest van Rathenau niet te
ruggedrongen wordt in het luguber-misda-
dige duister van het kapitalisme.
„Heb dank, o Heer...."
Het blad begaat een vergissinkje: reeds
dagen vóórdat „Het Volk" Walter Rathe
nau herdacht, verscheen er in ons blad een
zeer waardeerend herdenkingsartikeL
Maar 't is niet dit blundertje, waarop wij
wijzen wilden; 't is de prediking der
eigen voortreffelijkheid, welke „Het Vok"
niet achterwege heeft kunnen laten, waar
op wij even de aandacht wilden vestigen.
Gedeputeerde Staten van Noord-Holland,
prae-advies uitbrengend op het voorstel van de
heeren Miranda en Polak in de vergadering der
Prov. Staten van 1 December, stellen voor hen
te machtigen over het jaar 1932 een bedrag
van ƒ100.000 te besteden tot het verstrekken
van tegemoetkomingen aan tuinders, wier pro
ducten op de veilingen de onder goedkeuring
van Ged. Staten vastgestelde minimumprijzen
niet opbrengen, mits de tuinders van deze pro
ducten afstand doen en indien, na overleg met
de commissie tot het instellen van een onder
zoek naar de toestanden in den land- en tuin
bouw in Noord-Holland, een naar het oordeel
van Ged. Staten bruikbaar stelsel kan worden
gevonden, dat de noodige waarborgen biedt voor
een goede besteding van voornoemd bedrag.
De Provinciale Staten van Zuid-Holland zijn
bijeengeroepen tegen Vrijdag 29 Juli om 11 uur
in het gebouw der Eerste Kamer voor de stem
ming over de candidaten voor de Eerste Kamer.
Dien dag zullen eveneens de stemmingen ge
houden worden door de Prov. Staten van Gel
derland, Overijsel, Groningen en Drenthe.
In de Zaterdagochtend te Kerkrade gehouden
jaarvergadering van de Domaniale Mijn-Maat-
schapij werd benoemd tot directeur de heer
ir. Fock, thans bedrjjfsingenieur dier mijn.
Den heer Husmann werd op de meest eervolle
wijze ontslag verleend als directeur dier mijn
en tevens benoemd tot commissaris. De voor
zitter van den raad van commissarissen, ba
ron Michiels van Kessenich, deelde mede, daar
toe gerechtigd door den Minister van Water
staat, dat bij K. B. benoemd is tot officier in
de orde van Oranje-Nassau, de aSgetreden
directeur de heer Husmann.
Het jaarverslag van de Domaniale Steenko
lenmijnen werd goedgekeurd. Van het winst
saldo werd ruim ƒ360.000 afgeschreven. Er zal
geen dividend worden uitgekeerd.
