Een tweede 11 November 1918
INWIJDING „HELIOMARE"
Door Zon en Zee
DONDERDAG 7 JULI
Optimisme in Engeland
Chamberlain de held
van den dag
Mgr. Aengenent verricht
de plechtigheid
MacDonald heeft betvezen te zijr
een der grootste wereld staats-
lieden van onzen tijd
Baldwin
Mr. MacDonald te Lausanne
PLECHTIGE INWIJDING VAN HELIOMARE
■pgi
Het nieuwe R.K. Sanatorium Heliomarete Wijk aan Zee, dat heden plechtig werd ingewijd.
Koning en Landedelman
UITVOERING DERTARWEWET
Controle te velde begint
EEN REGEERINGSPERSDIENST
Instelling dringend gewenscht
KRUISTOCHT
DER HELPENDE LIEFDE
99
99
Snowden
Eerste R. K. Sanatorium voor
chirurgische tuberculose
te Wijk aan Zee
geopend
Na 25 jaar
Het nieuwe Sanatorium
De inwijding
Officieele opening
Rede dr. van Haeff
Eindexamen Gymnasium
Machinisten-examen
Predikatie door den Aartsbisschop
Toespraak Aartsbisschop
(Van onzen Londenschen correspondent)
LONDEN, 4 Juli 1932
Het groote conversie-aanbod der regee
ring heeft het volk geëlectriseerd. Het is
diep onder den indruk van den weergaloo-
zen omvang der voorgestelde operatie, voi
ontzag voor de stoutmoedigheid, waarmede
het geweldige plan is opgeworpen en vol
bewondering voor de stiptheid waarmede
het ten uitvoer wordt gelégd. Een storm
van optimisme vaart door het land. Er
heerscht een overwinningsstemming, her
innerend aan die welke de Engelschen be
zielde in de laatste maanden van den
grooten oorlog, toen de strijd voortduurde,
maar de overwinning verzekerd en de vrede
in zicht was.
Mr. Neville Chamberlain heeft bewezen
een financieel strateeg van den allereer-
sten rang te zijn. Hij heeft niet alleen den
juisten, maar den besten tijd gekozen voor
het slaan van den grooten slag, na maan
denlang onverschillig gebleven te zijn voor
de kritiek van hen, die hem verweten dat
hij het juiste oogenblik had laten voorbij
gaan, en hem een Pabius Cunctator noem
den. Hij heeft den slag geslagen met volle
kracht, met veel meer kracht dan
iemand vermoed had. En hij .heeft de reus
achtige taak, die hem te wachten stond,
tot in de kleinste bijzonderheden voorbe
reid.
Dat het conversie-plan de schatkist een
besparing van ongeveer £23.000.000 zal
brengen, is op zichzelf een belangrijk feit.
Conversie-operaties hebben trouwens geen
ander doel dan de rente, welke een Staat
voor zijn leeningen betaalt, te verminderen,
en aldus de schatkist te ontlasten. Maar
van veel grooter belang is het dat het be
sluit der regeering, tot deze operatie over
te gaan, een bewijs is van het herstel van
het Brltsche crediet en van een terugkeer
van het vertrouwen.
Een jaar geleden kon mr. Snowden, de
toenmalige Kanselier der Schatkist, de
sinds lang overwogen conversie-plannen
niet ten uitvoer leggen, omdat er geen ver
trouwen, doch moedeloosheid en angst
heersehten. Men behoeft geen financieel
deskundige te zijn, om te begrijpen dat een
regeering een lagere rente op de door haar
te sluiten leeningen kan aanbieden naar
mate haar crediet hooger staat. Het Brlt
sche crediet evenwel brokkelde gedurende
den zomer van 1931 voortdurend af. Het
was dus onmogelijk de terugbetaling van
de 5 pCt. Oorlogsleening (de grootste die
ooit door eenig land aangegaan werd) aan
te bieden, benevens het weder-leenen tegen
een rente van 3)4 of zelfs van 4 pCt. Nie
mand zou eraan gedacht hebben op zulk
een aanbod in te gaan.
Dat thans omzetting van een 5 pCt. lee
ning in een 3)4 pCt. leening kan worden
aangeboden en, zoo niet alle teekenen be
driegen, met groot succes zal worden uit
gevoerd, bewijst dat tien maanden nadat
de crisis haar hoogtepunt bereikt had, het
crediet herstelde en wat eigenlijk het
zelfde is het vertrouwen teruggekeerd is
Wij hebben meer dan eens geschreven
over de geweldige krachtsinspanning van
het Engelsche volk in al zijn geledingen,
sinds het zich onder leiding eener natio
nale regeering zette aan het herstel van
zijn nationaal fortuin. Er zijn, zonder dat
hiervan veel ophef gemaakt werd, van alle
zijden aanzienlijke materieele offers ge
bracht in het belang der gemeenschap. Ook
op het kritiekste tijdstip is er van paniek
geen oogenblik sprake geweest. Tot den 24
Augustus 1931, den dag waarop het Labour-
kabinet aftrad, toe, is Engeland in het
defensief geweest tegen de nationale en
werelddepressie; daarna is het tot het of
fensief overgegaan. Hiertoe werd het alleen
in staat gesteld door den onvolprezen volks
geest, door zuivere vaderlandsliefde, door
onverwelkbaar optimisme en door onwan
kelbaar geloof in de toekomst van het land.
Groot zijn vaak de moeilijkheden en hard
de tegenslagen geweest, maar sinds het be
gin van het jaar werd langzaam, doch
voortdurend, terrein gewonnen. Ieder En-
gelschman heeft hiertoe financieel of op
andere wijze het zijne moeten bijdragen,
maar de offers en de lasten waren recht
vaardig en verdeeld; een ieder bracht ze
en droeg ze voor allen. Het vertrouwen
keerde niet onmiddellijk terug, maar het
wantrouwen verminderde, tot eindelijk een
positief, ofschoon nog getemperd vertrou
wen de overhand nam. Wij hebben gezien,
hoe sinds het begin der vorige maand, ter
wijl de marktwaarde van Britsche regee
ringsfondsen met millioenen en milliarden
aangroeide, ook industrieele aandeelen
langzaam doch bijna onafgebroken oplie
pen, hoe de stemming op de goederenmark
ten verbeterde, hoe de nijverheid binnen-
landsche markten heroverde. Met onge
duld wachtte het land op een daad der
regeering, waardoor de verbeterde toestand
erkend, en een verdere en ingrijpende ver
betering mogelijk gemaakt zou worden.
Die daad is thans verricht, en zoo wij ons
niet vergissen, markeert zij het groote
keerpunt in Engelands geschiedenis na den
oorlog.
De afgeloopen week zal voor Engeland
een historische beteekenis krijgen, en het is
opmerkelijk, dat zoo groote gebeurtenissen
zich afgespeeld hebben, terwijl mr. Ramsay
MacDonald, het hoofd der nationale regee
ring, zich buitenslands bevond. Mr. Neville
Chamberlain is de held van den dag, en
mr. Baldwin, die den Eersten Minister ver
vangt, heeft evenzeer zijn deel in de alge-
meene loftuitingen.
Toch is de arbeid van den afwezigen mr.
MacDonald van de grootste beteekenis ge
weest voor het welslagen van mr. Cham
berlain's plannen.
De Eerste Minister is geen binnenlandsch
staatsman van den eersten rang. Zijn vaag
heid, zijn voorliefde voor algemeenheden,
zijn meer bespiegelende dan praktische
geestesgesteldheid zijn verantwoordelijk
geweest voor vele zijner mislukkingen. Maar
niemand overtreft of evenaardt hem zelfs
als buitenlandsch staatsman, en vooral als
onderhandelaar. Te Lausanne heeft hij niet
alleen gestaan. De scherpe logica van Sir
John Simon, het glasheldere vernuft van
mr. Chamberlain en de praktische kennis
van mr. Runciman stonden hem terzijde,
maar de diplomaat, de internationale
staatsman van de Britsche delegatie was
toch mr. Ramsay MacDonald en zelfs zoo
de hooggespannen verwachtingen, die thans
gekoesterd worden, toch nog mochten
worden teleurgesteld, dan zal de Britsche
Premier zich te Lausanne voorgoed den
naam verworven hebben dien men hem
tot voor kort nog had kunnen betwisten
dien van een der grootste wereldstaatslieden
van onzen tijd te zijn.
Van de Engelsche zijde geeft men het
geen sinds jaren niet gebeurd is een
groot deel van de eer der te Lausanne ge
maakte vorderingen aan Frankrijk, waar
de opvattingen ten aanzien van reparaties
een algeheele wijziging ondergaan hebben.
De pers is daarentegen slecht te spreken
over de Duitsche onderhandelaars, van wie
mr. MacDonald bitter weinig steun onder
vonden heeft. Hoe dit ook zij, het staat
vast dat noch de Franschen noch de Duit-
schers, doch de Engelschen, en wel in het
bijzonder de conferentie-voorzitter mr.
MacDonald, te Lausanne de leidende rol
gespeeld hebben en dat het aan zijn diplo
matieke en staatsmanstalenten te danken
zal zijn, indien een schikking tot stand
komt welke, zooal niet definitief, dan toch
de belangrijkste zal zijn sinds de ondertee-
kening van het verdrag van Versailles.
Te Londen beweert men dat mr. MacDo
nald geen sympathie voelt voor Herr von
Papen. Als Labour-man (hetgeen hij in zijn
hart blijft) staat hij onvriendschappelijk
tegenover de „jonkers" die thans den toon
in Duitschland aangeven. Men zegt zelfs
dat deze gevoelens hem te Lausanne nog
nader gebracht hebben tot mr. Herriot,
met wien hij sinds jaren persoonlijk be
vriend is. Maar in ieder geval is het vol
maakte accoord tusschen Engeland, Frank
rijk, België, Italië en Japan vóór alles te
danken aan de haast bovenmenschelijke
pogingen van den Britschen Premier en in
dien Herr von Papen de voorstellen der
„geallieerden" (in strijd wat men Zaterdag
nog te Londen vreesde) niet verworpen
heeft, dan mag dit grootendeels toege
schreven worden aan mr. MacDonalds
overredingskracht. Door zijn handen-arbeid
te Lausanne heeft de eerste minister zijn
collega's te Londen hun taak onnoemelijk
verlicht.
hen hem in den loop der jaren gezien op de
gereserveerde tribune van Wimbledon. Zelf
een zeer goed tennisspeler, een nog verdien
stelijke polospeler, een middelmatig golfer,
een geestdriftig yachtsman en een fortuin
lijk jager, was hij in sportkringen een zeer
geziene figuur. Zijn grootste „liefhebberij"
evenwel was zijn bibliotheek, welke door
deskundigen hoog aangeslagen wordt, en
welke de beste verzameling zeldzame Por-
tugeesche uitgaven buiten Portugal bevat.
Maar den troon van Portugal, waaraan
voor hem zoo bittere herinneringen verbon
den zijn, heeft Don Manuel, zeker in latere
jaren, niet terug verlangd. Hij vond vol
maakte voldoening in zijn rol van Engelsen
landedelman, en in den omgang met de
vele vrienden, die de fijn-beschaafde,
hoog-ontwikkelde maar weinig eerzuchtige
Telg van het Huis van Braganza zich in
Engeland gemaakt had.
Het plotselinge overlijden van den gewe
zen koning Manuel van Portugal heeft te
Londen ontroering verwekt. Ruim de helft
van zijn leven heeft de gevallen souverein
doorgebracht in Engeland waar hij op zijn
landgoed Fulwell Park, te Turickenham bij
Londen, het leven geleid heeft van een En-
gelsch „countrygentleman."
Hij was hier volkomen ingeburgerd. Met
den koning en de koningin verkeerden hij
en zijn gemalin, een prinses van Hohenzol-
lern Sigmaringen, op voet van vriendschap,
en zij waren vaak geziene gasten op de
„at homes" en partijen der upper ten.
Ofschoon koning Manuel niet de gemakke
lijke en innemende manieren had van ko
ning Alfons en ook niet naar populariteit
joeg, kende het groote publiek hem van
nabij. Honderdduizenden Londenaars heb-
De besturen der Tarwe-organisaties voor
Noord- en Zuid-Holland brengen ter kennis van
belanghebbenden, dat er in de laatste weken
nog enkele tarwetelers zijn geweest, die zich
niet tijdig met den te velde staanden oogst
hadden aangemeld en alsnog aansluiting heb
ben verzocht.
Tot heden zijn deze nakomers aangenomen,
doch de besturen vestigen er de aandacht op,
dat thans de contröle te velde zal beginnen en
perceelen tarwe, welke niet mochten worden
gecontroleerd, omdat zij niet op de lijsten voor
komen, moeilijk later alsnog kunnen worden
aanvaard.
Daar het vooral kleine telers zijn, die nog
steeds niets van de tarwe wet schijnen te weten,
zouden de besturen het zeer op prijs stellen,
indien aangeslotenen, ieder in eigen omgeving,
vorenstaande waarschuwing bekend maken.
Thans is ook weder de tijd aangebroken, dat
in sompiige streken van Noord- en Zuid-Hol
land tarwe te velde wordt verkocht. De bestu
ren vestigen er de aandacht op, dat geen tarwe
door de organisatie zal worden aanvaard, welke
te velde is verkocht, tenzij de verkooper zoowel
als de kooper lid is of erkend handelaar en de
koop ter kennis van het district wordt ge
bracht. Men kan hiervoor formulieren bij den
districtssecretaris bekomen. Bij verkoop via den
notaris kan de notaris zijn bemiddeling tot het
vervullen van eenige formaliteiten verleenen.
Men verzuime niet zich vóór den koop of ver
koop tot den districtssecretaris om nadere in
lichtingen te wenden.
Aan het door de Commissie van Advies voor
de instelling van een regeeringspersdienst aan
de Regeering uitgebracht rapport is het vol
gende ontleend:
In het najaar van 1931 is door den minister
van Buitenlandsche Zaken een commissie in
het leven geroepen welke tot taak zou heb
ben de regeering van advies te dienen omtrent
de instelling van een Regeeringspersdienst. De
commissie was als volgt samengesteld: voor
zitter Prof. Mr. J. P. A. Frangois, chef van de
afdeeling Volkenbondszaken van het Ministe
rie van Buitenlandsche Zaken; lid, tevens se
cretaris J. G. Pater, chef van den persdienst
van het Staatsbedrijf der P. T. T.. leden D. J.
von Balluseck, hoofdredacteur van het Alge
meen Handelsblad, dr. M. van Blankenstein,
redacteur-correspondent van de Nieuwe Rot-
terdamsche Courant, oud-voorzitter van de
„Association Internationale des Journalistes
accrédités auprès de la Société des Nations",
Mr. J. J. van Bolhuis, redacteur van de Nieu
we Rotterdamsche Courant, voorzitter van de
Haagsche Journalistenvereeniging, T. Cnossen,
redacteur van de Standaard, H. Kuijpers, di
recteur van de Maasbode, voorzitter van de
Katholieke Nederlandsche Dagbladpers en vi-
ce-voorzitter van de Nederlandsche Dagblad
pers, A. J. Lievegoed, redacteur van de Nieu
we Rotterdamsche Courant, docent voor het
dagbladwezen aan de Rijksuniversiteit te Lei
den, Mr. L. J. Plemp van Duiveland, referen
daris aan het Ministerie van Buitenlandsche
Zaken, eere-voorzitter van den Nederlandschen
Journalistenkring, J. J. de Roode, redacteur
van Het Volk, Th. F. M. Schaepman, lid van
de 2e Kamer, der Staten Generaal en P. Vis
ser, chef van de afdeeling Kunsten en We
tenschappen van het Ministerie van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen.
De Commissie werd op 4 November 1931 door
den Minister van Buitenlandsche Zaken ge
ïnstalleerd.
Na uitvoerig te hebben uitgewijd over de
voorlichting van binnen- en buitenland, de
dringende behoefte aan een Nederlandschen re
geeringspersdienst, over de verhouding van
den persdienst tot de regeeringsdepartementen,
over de wijze van verspreiding der berichten in
de pers, verklaart de commissie teh slotte,
dat zij spoedige instelling van een regeerings
persdienst dringend gewenscht acht;
dat instelling van een doelmatigen regee
ringspersdienst zal kunnen plaats hebben zon
der groote offers uit de schatkist te vereischen;
dat zjj zich er aan bewust is, dat in een tijd
van economische en financieele crisis als de
onderhavige de grootst mogelijke bezuiniging
moet worden toegepast, 'doch dat Juist in een
tijd van crisis de weerloosheid van een staat
tegenover tendentieuze perscampagnes in hoo-
ge mate gevaarlijk kan zijn, waarbij de com
missie o.a. denkt aan campagnes ter ondermij
ning van het vertrouwen in het crediet op en
het ruilmiddel van den staat;
dat op dezen grond de regeering moge over
wegen, of niet de uitgaven voor de organisatie
van een regeeringspersdienst ten volle zullen
worden gerechtvaardigd, door het nut dat zoo
danige instelling in het bijzonder onder de
huidige omstandigheden zal afwerpen.
De commissie is van oordeel, dat een totaal
bedrag van plus minus f 40.000 per jaar aan
vankelijk voldoende zou zijn en dat aldus een
deugdelijke grondslag zou zijn gelegd voor even-
tueele verdere ontwikkeling van den dienst.
In het eerste jaarverslag der Vereeniging
Roomsch Katholieke Herstellingsoorden voor
Longlijders en Zwakke Kinderen dat 31 Decem
ber 1907 verscheen, vindt men reeds vermeld
dat te Wijk-aan-Zee een terrein voor een aan
zee te stichten Sanatorium werd gezocht.
In het volgende jaar wist de toenmalige voor
zitter, mr. W. J. S. v. Waterschoot v. d. Gracht,
te Wijk-aan-Zee goed bekend, een uitnemend
geschikt terrein in deze streek voor ons in
eigendom te verkrijgen.
In den tijd sinds dien verloopen, is het schit
terend Sanatorium voor Longlijders „Dekkers-
wald" in de prachtige bosschen rond Groesbeek
gebouwd en tot bloei gekomen
Eerst nu, bijna 25 jaar later zal het terrein
te Wijk-aan-Zee dan gebruikt gaan worden
voor het doel, dat van den beginne af, den
stichters der Vereeniging voor oogen stond: een
Sanatorium te bouwen in hoofdzaak ten be
hoeve van kinderen, maar ook voor volwasse
nen, die lijden aan dien verm van tuberculose,
die buiten de longen, vooral de andere deelen
van het óch asm ziek maakt en die men noemt
de „Chirurgische Tuberculose".
Het is nu wetenschappelijk aangetoond, dat
het zonlicht vooral op niet al te grooten afstand
van de zee naast de chirurgische hulp, een
machtigen invloed ten goede op deze afwijkin
gen heeft. Een brochure der "vereeniging heeft
alreeds met enkele sprekende voorbeelden doen
zien, welke gelukkige resultaten kunnen wor
den verkregen bij tuberculose der oeenderen en
gewrichten.
De provincie Noord-Holland, het nut van onze
stichting inziende, was bereid door ruiling van
grond, de bouwterreinen te vergrooten en af te
ronden. M
Een ervaren chirurg, die in het buitenland
soortgelijke inrichtingen niet alleen heeft be
zocht, maar er zich ook tot specialist heeft be
kwaamd, is van den beginne af me: de leiding
belast. De Eerw. Zusters van den H. Carolus
Borromeus, die in het Onze Lieve Vrouwe Gast
huis te Amsterdam, op Dekkerswald te Groes
beek, in het Canlsiusziekenhuis te Nijmegen,
te Maastricht enz., de verpleging leiden, ver
klaarden zich ook bereid in „Heliomare" de ver
zorging op zich te nemen en dit eerste Roomsch
Katholieke Sanatorium voor chirurgische tu
berculose door haar beproefde krachten tot bloei
te willen en te zullen brengen De katholieke
sfeer, zoo noodlg voor de psychische rust- en de
genezing onzer patiënten, is daardoor verzekerd.
Het was daarom heden voor de Vereeniging
een gedenkwaardige dag, nu deze mooie nieu
we stichting, nu haar tweede sanatorium,
plechtig kon worden geopend.
Het is een grootsche inrichting, gebouwd
door architect Brüning, gelegen in een schil
derachtig duinterrein in de onmiddellijke na
bijheid van het rustieke dorpje Wijk aan Zee.
Bijna twee en een half jaar heeft men gewerkt
aan den bouw «n dit sanatorium, maar hier
is dan ook iets tot stand gebracht, dat eenig
is in Nederland en waarop, behalve de vereeni
ging, ook ons geheele volk trotsch kan zijn.
„Heliomare" beteekent: zon en zee. Naar het
voorbeeld van dergelijke inrichtingen in het
buitenland, o.a. in België en Frankrijk, is ook
.Heliomare" aan zee gebouwd, omdat, naast
het chirurgisch ingrijpen, de uitwerking van
zeewater en zeelucht op het genezingsproces
zeer gunstig is.
Na de eerste indrukken, welke men van
dit massale bouwwerk met zijn wijdsche vleu
gels krijgt, valt het bij het binnentreden van
het sanatorium op, hoe er èn in afwerking én
in de inrichting met groote zorg naar gestreefd
is om alles, wat de ziekenhuisidee maar kan
opwekken of bevorderen, te weren. Ook de be
handeling der patiënten is zoodanig, dat de
geest niet deprimeerend wordt beïnvloed door
de ziekenhuisidee. Al het mogelijke wordt ge
daan om den geest van de patiënten bezig te
houden en van hun kwaal af te leiden. Zoo
vindt men er een keurig ingerichte openlucht-
school voor de jeugdige patiënten, terwijl er
voor de volwassenen gelegenheid bestaat om
ambachtsonderwijs te volgen of zich met han
denarbeid bezig te houden.
Wat het gebouw zelf betreft, rechts van den
hoofdingang leidt een gang langs de kamer
van den Directeur, hoogtezon, apotheek, labo
ratorium, badkamer, isolatievertrek en thee
keuken, waarna men in den oostelijken vleugel
arriveert, waarvan de grootste ruimte wordt
Ingenomen door vier groote patiëntenzalen met
wasch- en badkamer. Over de geheele lengte
van den vleugel strekt zich het ruime terras
uit. Teruggaande naar het hoofdgebouw leidt
de weg langs de enorme keuken en de ruime
provisiekamers door een wandelgang naai het
westelijk gedeelte. Hier vindt men de woon
vertrekken van de eerw. Zusters, die de ver
pleging zullen uitoefenen, de refter, de recrea
tiezaal en de kamer der Moeder-Overste. Daar
na volgen opnieuw patiëntenkamers, benevens
de z.g. qarantaine afdeeling met 8 boxen,
waarin nieuw aangekomen patiënten in obser
vatie worden gehouden en tenslotte de open-
luchtschool, gevormd door een ruim lokaal, dat
door groote glasdeuren omgeven is. In deze
omgeving treft men nog aan een zeewaterbas
sin, waarin gebaad kan worden, benevens een
twaalftal zeewaterdouches en een tweetal koel-
kamers.
Links van den hoofdingang bevindt zich de
kapel die een buitengewoon fraaie belichting
ontvangt door de hooge glas in loodramen en
waarvan de inrichting ieders bewondering zal
afdwingen.
Boven den oostelijken vleugel bevindt zich
een terras van zeer groote afmetingen, waar
de patiënten, die daarvoor in aanmerking
komen, in de open lucht verblijven en kunnen
genieten van het bekoorlijke duinlandschap,
dat zich voor hun oogen uitstrekt. We vinden
verder nog de naar de laatste eischen inge
richte operatiezalen met de daarmee verbonden
verband en gipskamers, de Röntgenafdeeling.
uitgerust met bijzonder practische apparaten,
en de donkere kamer.
Tenslotte wijzen we nog op de buitengewone
practische inrichting der bedden die èn voor
de verpleging èn voor de patiënten zelf wel de
meest gelukkige vinding genoemd kunnen wor
den.
Intusschen is het Sanatorium reeds eenigen
tijd in gebruik. Sedert Augustus 1931 waren
reeds 67 patiënten opgenomen, waarvan er een
aantal alweer genezen kon worden ontslagen.
In totaal zal er plaats zijn voor 175 patiënten
Voorzitter der vereeniging is dr. N. P. van
Spanje, secretaris dr. P. W. C. M. Busch. Aan.
wezig waren o. a. ook de bestuursleden pastoor
L. Stolk, eere-kanunnik, en pastoor J. v. Mule-
kom uit Nijmegen.
Hedenmorgen had de plechtige inwijding
plaats door Z. Hoogw. Exc. Mgr. J. D. J. Aen
genent. Alles getuigde van blijde feestelijkheid.
Vlaggen tooiden het gebouw terwijl de plant
soenaanleg, keurig verzorgd door den heer P.
Klaassen uit Heemskerk, voor deze gelegenheid
nog was aangevuld met planten en bloemen.
Ook het inwendige van het gebouw prijkte met
een rijke versiering van groen en bloemen,
waarnaast de tapijtversiering, welke op smaak
volle wijze was verzorgd door de fa. v. Pinxter
en Braun uit Beverwijk, een zeer goeden indruk
maakte.
Na de ontvangst van den Bisschop volgde de
inwijding van de kapel, waar Mgr. om 10 uur
een H. Mis opdroeg.
Na afloop van de plechtigheid in de kapel
werden de gebouwen door Mgr. ingezegend.
Omstreeks half twaalf verzamelden de ge-
noodigden zich in de openluchtschool van het
sanatorium, waar de officieele opening plaats
vond. De directeur-generaal van de Volksge
zondheid, mr. L. Lietaert Peerbolte, vertegen,
woordigde daarbij den Minister van Binnen.,
landsche Zaken.
Het woord werd ook gevoerd door den genees
heer-directeur, Dr. M. H. P. P. van Haeff, die
in een korte causerie een explicatie gaf van de
beteekenis en de bestemming van dit Sanato
rium en allereerst een blik sloeg in de geschie
denis van de behandeling der been- en ge-
wrichts-tuberculose.
Dat gepoogd werd om de genoemde vormen
van tuberculose met het mes te genezen, valt
niet te verwonderen. De aandacht tot dan toe
aan den zieke besteed concentreerde zich op de
ziekte zelf. Het bleek echter weldra dat na ope
ratieve verwijdering van 't zieke gewricht bij lan
ge na niet de gezondheid was herkregen en dat
de gevolgen van het operatieve ingrijpen dik
wijls even erg waren als de ziekte zelf. Het in
zicht, dat de ingeslagen weg on een dwaalspoor
voerde, begon langzamerhand baan te breken.
Toen Rollier dan ook in het begin dezer eeuw
de conservatieve behandeling der been- en ge-
wrichtstuberculose begon te propageeren vond
zijn methode een goed voorbereid terrein en
een ieder wendde zich van de operatieve me
thode af. Dit was een koerszwenking, welke ook
op haar beurt een dwaling zou blijken te zijn,
in haar algemeenheid was zij althans zeker
niet de juiste wijze.
Men kan operatief ingrijpen, vooral bij vol
wassen lijders niet geheel ontberen ter genezing
of ter bekorting van den langen genezingsduui
Echter en dat is het wezenlijke dit ope
ratief ingrijpen geschiedt thans op geheel an
dere gronden dan die. welke de vroegere chirur
gen er toe brachten een tuberculeuzen beenhaard
operatief te behandelen. Succes is slechts te
verwachten, wanneer eerst door een algemeene
vóór-behandeling het lichaam een zekere mate
van gezondheid heeft teruggekregen.
De conservatieve behandeling sluit in zich den
plicht om groote aandacht te schenken aan de
psychische en verstandelijke der zieken. Wat
de patiënten in hun later leven aan lichame
lijke geschiktheid moeten derven, moet en kan
gecompenseerd worden door een meer dan vol
waardige ontwikkeling van het intellect en van
wat we noemen handigheid. Om deze redenen
is verpleging der zieken in een sanatorium te
verkiezen boven verpleging in een gezin.
Alles wat bij den zieke de aandacht op zijn
lijden kan richten, dus alles wat een zieken
huis-sfeer kan scheppen, is bij den bouw van
Heliomare getracht te vermijden, terwijl er alles
in aangebracht werd wat er toe kon bijdragen
om een rustige, vroolijke en opwekkende om
geving te doen ontstaan.
De hoogte der bedden, de kleuren en lijn van
zalen en gangen, de afwezigheid op de zalen
van ziekenhuisbenoodigdheden, medicijnkasten,
flesschen, thermometers, lavoirs, zijn alle maat
regelen die de ziekte-idee bü den lijder moeten
verbannen. Ook het feit, dat de pijn bij deze
ziekte veelal gemakkelijk is weg te krijgen, is
een factor, welke dit streven in de hand werkt.
Moge dit strekken tot heil der zieken en tot
heil der maatschappij, waarin zij later terug-
keeren.
Na de plechtige opening werd een rondgang
door de gebouwen gemaakt.
'sGRAVENHAGE (Bildersstraat). Na voort
gezet examen slaagden voor dipl. B.: L. W.
Sluyterman v. Loo en H. J. Teunissen.
'sGRAVENHAGE. Geslaagd voor diploma B.
de heer Joh. de Vries, Haarlem.
In de Kathedrale kerk aan de Lange Nieuw-
straat te Utrecht had Woensdagavond het plech
tig Lof plaats waaronder door den Aartsbisschop
is gepreekt en gecollecteerd voor steun aan de
door de ernstige crisis getroffenen, bij gelegen
heid van den Kruistocht van helpende liefde.
Talloos vele geloofsgenooten begaven zich te
gen achten onder het gebeier der klokken naar
de St. Catharina-kerk, aldus hun Spontaan me
deleven toonende met deze schitterende mani
festatie van Roomsch leven.
Het plechtig Lof werd gecelebreerd door den
hoog eerw. heer plebaan J. B. A. Batenburg,
aan het altaar geassisteerd door de wel eerw.
heeren W. ter Meulen en dr. A. Ramselaar,
beiden kapelaan der St. Catharina-parochie,
resp. als diaken en sub-diaken.
Het koor, onder leiding van den directeur,
den heer Joh. Winnubst, voerde o.m. een „Par
ee Domlne" uit dat speciaal voor deze in
drukwekkende plechtigheid was getoonzet.
Z. H. Exc. Mgr. J. H. G. Jansen hield on
der dit Lof onder doodsche stilte en groote
aandacht der honderden, die het kerkgebouw
geheel vulden, een indrukwekkenden predikatie.
Mgr. Jansen zeide, dat de edele gedachten
en kloeke voornemens betreffende den kruis
tocht reeds voor een deel zijn omgezet in krach
tige daden van duizenden Katholieken van
Utrecht. De leuze moet zijn: Geen woorden,
maar daden! En als Vader der Christenen van
Utrecht gaat Mgr. voor met een woord van op
wekking, maar ook met de daad. Hij gaf een
openbaar voorbeeld van geven, thans geeft hij
in alle nederigheid en met groote liefde in deze
kathedraal eveneens het voorbeeld van collec
teeren voor alle noodlijdenden van Utrecht.
Moge, aldus Mgr., mijn daad en mijn woora
inslaan en in Utrecht, in het Aartsbisdom en
verre daarbuiten, navolging vinden. Mogen na
mij alle standen collecteeren voor hunne nood
lijdende broeders en zusters, als voor kinderen
van éénzelfden Vader.
Wij bedelen ter liefde van Christus, opdat
onze evenmensch, die geen schuld draagt aan
zijn armoede, zich niet behoeve te vernederen
tot het uitstrekken der handen, om een aal
moes in ontvangst te nemen.
Waarom bedelen wij voor het crisiscomité?
Omdat de nood zoo groot is, zoo lang aanhoudt
en er nog lang niet genoeg gegeven is, om
slechts eenigermate in de toekomst in den bit-
tersten nood te voorzien.
Vanwaar toch die verschrikkelijke ellende?
Wie hebben dan de maatschappij zoo dood
ziek gemaakt?
Allen, die reeds sinds jaren het recht van
htm evenmensch hebben verkracht en de
rechtvaardigheid hebben vejwmocrd, die in
eigenliefde de stof en wat er voor te verkrijgen
was hebben aanbeden en m kond egoïsme het
bewustzijn van liefdevolle saamhoorigheid heb
ben gedood: zij, die voor zich zelf alleen of
hoogstens nog voor eigen geziu alleen leefden.
En waar de rechtvaardigheid stikte, verkilde
de liefde.
6aden van rechtvaardigheid en daden van
liefde moeten de gezondheid teruggeven aan de
geslagen maatschappij.
Maar, aangezien bij de bestaande verblind
heid door 's menschen hoogmoedigen aanleg
en zijne zondige geneigdheden de mensch zijne
ongeregelde eigenliefde koestert en deze stelt
boven de rechten van zijn evenmensch en aan
zijne eigengemaakte wetten de voorkeur geeft
boven de wetten van God, blijft het bij ons ern
stig streven naar sociale rechtvaardigheid toch
dringend noodig, dat, waar wij de rechtvaar,
digheid in de sociale orde nog niet hebben be
reikt, ftij des te meer de liefde alreeds beoefe
nen en met onze liefde aanvullen wat nog
helaas al te veel aan onze rechtvaardigheid
ontbreekt.
Vast staat het met die liefdedaden kunnen
wij het bestaande onrecht niet bedekken, mo
gen en kunnen wij 't begane onrecht niet goed
praten, maar ofschoon de liefde de schrij
nende wonden door de schending der recht
vaardigheid geslagen niet kan wegnemen en
de liefde de plaats der rechtvaardigheid niet
mag, niet kan vervangen, brengt de liefde wel
verzachting aan en leidt zij ons door hare
mildheid terug op de wegen der rechtvaardig
heid.
Terug tot den menschgeworden Zoon Gods,
tot den Christus, door de liefde tot den naaste
opdat de daden van naastenliefde ons weer
leeren de werken van rechtvaardigheid: „Aan
een ieder geven, wat hem toekomt".
Zoo moge door deze edelmoedige en nederige
daden van helpende liefde niet alleen elke
noodlijdende komen te staan in het middel
punt van eens ieders levendige belangstelling,
en de nood en het lijden van velen thans worden
gelenigd, maar mogen deze liefdedaden ons
leeren beoefenen ook de daden van sociaie
rechtvaardigheid in de allernaaste toekomst.
In deze verdwaasde wereld, om hare zonden
tegen de rechtvaardigheid en de liefde met
blindheid geslagen, erbarmt u over een ieder,
die van dien nood der tijden te lijden heeft,
zooveel het de liefde vermag
Na de predikatie, die zichtbaar grooten in
druk op de geloovigen maakte, had de collecte
plaats, die werd gehouden door Mgr. Jansen,
daarbij geassisteerd door den vicaris-generaal
van het Aartsbisdom, Mgr. D. Huurdeman.
Het koor voerde onder deze collecte het Mag
nificat en eenige andere gezangen uit.
