EEN NIEUW VAKVERBOND?
Prikkeldraad
HET R.K. POSTPERSONEEL
DE CRISIS IN DE VISSCHERIJ
Zonderling gevraag
AANTASTING DER
AUTONOMIE
Ontwerp van wet in
voorbereiding
Is het rapport-Kan
waardeloos
De tweede dag van het
Congres
DONDERDAG 14 JULI
NORBERTIJNERMISSIE
IN BRITSCH-INDIë
Tot Apostolische Prefectuur
verheven
DE VLEESCH-
CONTINGENTEERING
Zal het surplus in mindering
worden gebracht?
EEN BOETE-DRAMA
Om drie gulden van een veroordeelde
binnen te krijgen
In vijftien bedrijven
SUIKERFABRIEK TE-
ZEVENBERGEN
Dit jaar misschien geen, volgend
jaar zeker wèl campagne
STEUN
AAN DE VARKENSHOUDERIJ
„Planwirtschaft" of niet?
Gemeentelijke loon- en salaris
regelingen aan de goed
keuring der Kroon
onderworpen
Hervatting der vergadering
Beantwoording van den
voorzitter
De brief van den oud-minister
moet door indiscretie publiek
zijn geworden
ONDERHOUD MET
MINISTER VERSCHUUR
De commissie Rijkens
Dinsdagmiddag-vergadering
Aansluiting bij het Kath.
W erklied enverbond
Een eigen Bondsbureau
Mr. T. J. Verschuur
Het rapport-Kan
Ongeduldig oud-minister
Geen animositeit
CRISISPACHTWET
Vermindering pachtprijs
Bruggenbouw Wieringermeer
Kom terug op Bali
HET RAPPORT-WELTER
Actie van Overheidspersoneel
Utrechtsche Bondsdagen
Aansluiting bij het
R. K. Werkliedenverbond
EEN BONDSBUREAU
Een medewerker van de liberale „Vrij
heid" heeft zich een om méér dan één
reden zonderlinge vraag gesteld; de
vraag n.l. of in ons land de oprichting van
een vrijzinnig vakverbond, omvattende alle
groepen van hoofd- en handarbeiders, niet
gewenscht zou zijn.
Over de eventueele bestaanskansen van
een zoodanige organisatie kan de schrijver,
bij gemis aan feitelijke gegevens, niet oor-
deelen, maar principieel (als we dat woord
hier eens gebruiken mogen) zou hij de op
richting van zoo'n vakverbond wel wen-
schelijk vinden; hij beredeneert deze wen-
schelijkheid als volgt:
„Ofschoon „van-huis-uit" niet een harts
tochtelijk bewonderaar van tegengestelde
belangen-groepeering, staat voor mij thans,
met de feiten voor oogen, de w'enschelijk-
heid vast. Het is toch inderdaad betreu
renswaardig, dat wij slechts kennen de
moderne (lees: roode en ultra-roode) en
de confessioneele vakbeweging, zoodat in
vele gevallen vrijzinnige werknemers ge
noodzaakt zijn of worden zich aan te slui
ten bij eene vakorganisatie, die principieel
niet de hunne is. Dat dit laatste niet
slechts strekt tot schade van het bedrijfs
leven, doch evenzeer ten nadeele van de
vrijzinnige partijen, blijkt uit den massalen
aanhang en waardoor anders dan via de
vakbeweging? der rechtsche partijen
van werknemerszijde
Met opzet sprak ik boven niet van een,
liberaal vakverbond, omdat het duidelijk
moet zijn, dat slechts heil kan worden ver
wacht van een organisatie, die zoowel libe
rale als vrijz. dem. werknemers omvat, ter
wijl evenzeer vrijzinnig-denkende, doch bij
kleinere partijen (ik denk aan de Demo
cratische Partij, den Plattelandersbond
e. a.) aangesloten werknemers en politiek
niet-aangeslotenen bij een vrijzinnig vak
verbond onderdak moeten kunnen vinden.
Zóó kan de uitvoering van mijn denk
beeld bijdragen niet slechts tot verhooging
der aantrekkelijkheid van de vrijzinnige
partijen voor werknemers van alle gading,
doch ook tot nauwere samenwerking tus-
schen al deze, in wezen zoo weinig ver
schillende, politieke formaties."
De redactie van de „Vrijheid" voelt
eigenlijk óók wel iets voor het plannetje,
zooals blijkt uit een onderschrift:
„Men zou wellicht de vraag kunnen stel
len, of niet liever van een neutraal vakver
bond moest worden gesproken en zich te
vens kunnen afvragen, of er niet althans
reeds enkele werkelijk neutrale vakorga
nisaties bestaan. Wel is het helaas een feit,
dat van een machtig waarlijk neutraal vak
verbond, gelijk o.a. wijlen Treub zich dat
indertijd gedroomd heeft, niet zoo heel veel
is gekomen; de moderne en kerkelijke vak
organisatie overheerscht. Ook is wellicht
niet alles wat zich als neutraal aandient,
volkomen van roode smetten vrij. Wij den
ken hier natuurlijk niet aan de moderne
vakbeweging, welker leiders ook veelal be
weren, dat hun organisatie voor allen open
staat, maar die in werkelijkheid ten nauw
ste verbonden is met de S.D.A.P., som
wijlen zelfs haar gehoorzame slaaf is.
Wanneer wij de zaak zoo stellen, dat
maatregelen moeten worden getroffen, ten
einde te voorkomen dat de arbeiders met
het oog op de werkloozenverzekering enz.
kunstmatig naar een vakvereeniging wor
den gedreven, waar zij zich niet op hun
plaats voelen, is afgezien van de termino
logische kwestie zeer veel voor de opvat
tingen van den geachten inzender te zeg
gen."
Wij spraken hierboven van de in méér
dan één opzicht zonderlinge vraag, welke
de medewerker van de „Vrijheid" zich had
gesteld.
Zonderling is de vraag allereerst, omdat
zij werd gesteld (en gesteund) in een oer-
liberaal orgaan als de „Vrijheid"; van
waar die liberale liefde voor de vakbewe
ging
Zonderling is zij vervolgens, omdat de
medewerker van de „Vrijheid" blijkt te be
oogen een vakverbond van niet alleen vaag-
vrijzinnige en onpolitieke, maar ook liberale
en vrijzinnig-demokratische arbeiders;
waar zou de schrijver zulke prae-histori-
sche wezens als liberale arbeiders van
daan willen halen? En weet hij niet, dat
het een vrijzinnig-demokratische arbeiders
organisatie indertijd zeer treurig vergaan
is
De redactie van de „Vrijheid" wil haren
medewerker dan ook heel begrijpelijk
eenigszins corrigeeren; de redactie zou
liever niet van een vrijzinnig, maar van een
neutraal vakverbond willen spreken.
Maar ook de vraag naar een z.g. neutraal
vakverbond, waarin de vrijzinnigen zich
Men seint uit Rome aan de „Msb.":
De missie der Paters Norbertijnen in En-
gelsch-Indië is door de H. Congregatie der
Propaganda Fide verheven tot Apostolische
Prefectuur van Jubbulpore.
Deze missie in Centraal Britsch Indië is in
1929 door de Propaganda aan de Norbertijnen
der Abdij van Berne in Heeswijk toevertrouwd.
Zij telt vijf staties, n.l. van Jubbulpore, Sham-
pura, Saugor, Bina en Nainpur. Er zijn nier
thans acht Paters en drie Broeders werkzaam.
De Zeereerw. Pater C. Bazelmans uit Zeelst
is Overste der Missie.
Naar het „Hbl." verneemt heeft Minister Ver
schuur aan de landbouworganisaties medege
deeld, dat in overweging is genomen, de aan
vankelijk te veel ingevoerde hoeveelheid vleesch
in mindering te brengen op het contingent ge
durende de periode, dat het aanbod van binnen-
landsch vleesch het grootste is, doch dat het
niet mogelijk is over te gaan tot verlaging van
het percentage der contingenteering.
thuis kunnen gevoelen, moet alweer als
zonderling gequalificeerd worden, aange
zien zoo'n verbond (zelfs de redactie van
de „Vrijheid" schijnt niet op de hoogte te
zijn reeds lang bestaat 1
In de „Nederlander" wordt eraan her
innerd, dat men er na jarenlang sukke
len in Juli 1929 in geslaagd is, de „Ne-
derlandsche Vakcentrale" te stichten, die
op 1 Januari 1931 een aantal aangeslotenen
van 41.100 had bereikt, terwijl de „Neu
trale Vakcentralen" die dezelfde zijn
op 1 Januari 1932: 46.000 leden telden.
Eenerzijds wordt hier dus een vakver
bond gevraagd voor arbeiders, die er in
Nederland niet bestaan, anderzijds een
vakverbond, dat niet meer gevraagd be
hoeft te worden, omdat het er al is!
Zonderling!
Ziehier wat het rapport der Bezuinigings
commissie Welter in een bijlage op 't hoofd
stuk justitie vertelt:
Volgens art. 573 van het Wetboek van
Strafvordering kunnen thans boeten in
strafzaken op den veroordeelde worden ver
haald.
A., veroordeeld tot 3 gulden boete naar
zijn oordeel onrechtvaardig toont geen
lust tot betalen, dan in den uitersten nood.
Vadertje Staat wil echter zijn drie pop
hebben en zet zijn ambtenaren aan het
werk.
1. De griffier schrijft een extract-vonnis,
zendt dit aan den ambtenaar van het Open
baar Ministerie ter uitvoering,
2. Ambtenaar O.M. zendt dit extract-von
nis naar den ontvanger der registratie.
3. De ontvanger der registratie boekt dit
vonnis in een register en zendt aan veroor
deelde een waarschuwing tot betaling vóór
een vastgestelden datum (form. 55a).
4. Op dien datum zendt de ontvanger den
veroordeelde nog eens een herinnering aan
de betaling, met de mededeeling, dat anders
overwogen zal worden de boete op hem te
verhalen (form. 55e).
5. Acht dagen later zendt de ontvanger 't
extract-vonnis aan den ambtenaar van het
O. M. met de mededeeling, dat de boete niet
is betaald.
6. Nu richt de ambtenaar van het O. M.
tot den veroordeelde nogmaals de mededee
ling, dat, als hij nu vóór een bepaalden da
tum niet betaalt, de boete op hem verhaald
zal worden.
7. Dit stuk wordt uitgereikt aan een rijks
veldwachter, die het aan den veroordeelde
beteekent en 't daarna terugzendt aan den
ambtenaar O. M.
8. Is de bepaalde datum verstreken, dan
zendt de ambtenaar O. M. het extract-von
nis weer naar den ontvanger der registratie
met machtiging de boete te verhalen.
9. De ontvanger zendt nu naar den burge
meester van de woonplaats van den veroor
deelde een aanvraag naar de gegoedheid
van den veroordeelde.
10. De burgemeester zendt nu een ge
meenteambtenaar op onderzoek uit.
11. De aanvraag gegoedheid wordt weer
aan den ontvanger teruggezonden met de
mededeeling, dat de veroordeelde betalen
kan.
12. De ontvanger vaardigt een dwangbevel
uit tegen den veroordeelde en geeft dit aan
een deurwaarder.
13. De deurwaarder gaat dit dwangbevel
aan den veroordeelde beteekenen en bezorgt
het weer bij den ontvanger.
14. De ontvanger zendt het dwangbevel
aan den directeur der registratie met ver
zoek hem te willen machtigen thans tot
executie (door inbeslagneming van de goe
deren van den veroordeelde) over te gaan.
Hij voegt daarbij een ontwerp voor het door
den deurwaarder uit te brengen exploit.
15. Eindelijk stelt de ontvanger de stuk
ken weer in handen van den deurwaarder
en nu kunnen de inbeslagneming en ver
koop beginnen, doch de veroordeelde vindt
het nu tijd om zijn 3.en 0.40 kosten
berekening dwangbevel te betalen.
In aansluiting bij ons bericht van de vorige
week, volgens hetwelk het bestuur der coöp.
suikerfabriek te Zevenbergen had besloten dit
jaar geen campagne te maken, in verband met
bepaalde concessies van de „Dinteloord" indien
deze alle bieten der vennootschap zou mogen
verwerken, wordt ons nader gemeld:
Over het al of niet campagne-draaien door
de coöperatieve Zevenbergen moet het bestuur
van de vennootschap tot exploitatie van de
coöp. suikerfabrieken Dinteloord en Zeven
bergen nog uitmaken, welke beslissing den mi
nister ter beoordeeling moet worden voor
gelegd.
Naar wij thans vernemen, heeft de minis
ter aan de besturen der coöperatieve suiker
fabrieken doen weten, dat hij met betrekking
tot de beslissing van het Vennootschapsbe-
stuur voor wat de a.s. campagne 1932 betreft
zich alle rechten voorbehoudt.
Ten aanzien van de campagne 1933 evenwel
staat de minister er op, dat de coöp. te Ze
venbergen de campagne zal meemaken.
Zou hieraan niet worden voldaan, dan zal hij
dwingende maatregelen daartoe treffen.
Volgens het voorloopig verslag der Eerste
Kamer verklaarden verscheidene leden, alhoe
wel bereid om ook de varkenshouderij te steu
nen, ten einde den landbouw op de lichte gron
den het bestaan mogelijk te maken, ernstig
bezwaar te hebben tegen de wijze, waarop die
steun blijkens dit ontwerp zal worden verleend.
Het geldt hier inderdaad de instelling van een
zekere „Planwirtschaft" en de vraag rijst of de
varkenshouders niet op veel eenvoudiger wijze
te helpen waren geweest, zooals dat door eenige
leden in de Tweede Kamer is betoogd.
Volgens deze leden is het ontwerp buiten de
grenzen van een crisis-maatregel getreden.
Andere leden konden deze meening niet on
derschrijven, omdat naar hun oordeel „Plan
wirtschaft" onderstelt een algemeene regeling
van het economisch productie-systeem naar een
vooraf vastgesteld algemeen plan. De regeling
van een onderdeel heeft hiermede niets gemeen.
Weer andere leden zagen in de poging der
regeering, om den noodtoestand der varkens
houders te verlichten, niets anders dan een
zuiveren tijdelijken crisismaatregel, zonder
eenige consequentie op het gebied van bedrijfs
organisatie.
Tegen het verleenen van steun en het nemen
van tijdelijke noodmaatregelen verklaarden
verscheidene andere leden in beginsel volstrekt
geen bezwaar te hebben, maar de wijze waarop
een en ander in dit ontwerp is geregeld, kan
ook hen geenszins bevredigen en zij achtten het
een zonderlinge methode, den uitvoer goed-
kooper te maken door de binnenlandsche con
sumenten duurder te doen betalen. Naar hun
meening hadden de kosten moeten worden ge
legd op de exporteurs en niet op de consumen
ten.
Door andere leden werd hiertegen opgemerkt,
dat het belang der consumenten in deze niet
mag predomineeren. Het feit dat de prijzen van
vleesch en vet zoodanig zijn gedaald, dat het
mesten van varkens belangrijk verlies oplevert,
motiveert h.i. ten volle den voorgestelden maat
regel, ook al moet de consument de lasten
daarvan dragen. Ook na redelijke verhooging
zal de prijs van het varkensvleesch voor bin-
nenlandsch gebruik nog laag zijn.
Voorts werd door enkele leden gewezen op de
volgens hen, schreeuwende onrechtvaardigheid,
dat de consument profiteert van den nood der
landarbeiders, wier loonen veelal zijn gedaald
tot een onhoudbaar peil.
Van verschillende zijden werd de vrees ge
uit dat deze wet tengevolge zal hebben een
groote vermindering van het gebruik van var
kensvleesch, waardoor het doel niet zal worden
bereikt.
Naar de „N. R. Ct." verneemt, is de regeering
voornemens gevolg te geven aan het voorstel
der Bezuinigingscommissie-Weiter, om art. 170
der Gemeentewet (dat den gemeenteraad de
regeling opdraagt van de bezoldiging van het
gemeentepersoneel) in dien zin te wijzigen, dat
zoodanige regeling onderworpen wordt aan de
goedkeuring der Kroon en is een daartoe strek
kend wetsontwerp reeds in voorbereiding ge.
nomen.
Op het oogenblik bestaat er ten deze, krach
tens art. 126, 2de lid, der Ambtenarenwet, een
repressief toezicht van Gedeputeerde Staten,
die o. m. wijziging van de door den gemeente,
raad vastgestelde regeling door een besluit van
burgemeester en wethouders kunnen vorderen
en zoo noodig een regeling kunnen vaststellen
onder goedkeuring van de Kroon. Dit toezicht
heeft echter niet alleen betrekking op de be
zoldiging, doch strekt zich uit tot de geheele
rechtsposoitie.
Om 11 uur heropende de voorzitter in Unitas
de vergadering met den Chr. groet en verleende
het woord aan den bondssecretaris, den heer A.
J, Waterborg, die wees op de heerlijke plechtig
heid dien morgen in het eenvoudige klooster
kerkje, waar de priesterzoon van den voorzitter
de H. Mis opdroeg. Spr. zeide, dat de Augustij
nen veel goede dingen hebben, maar ook ver
keerde, n.l. dat het den Paters verboden is
persoonlijke geschenken aan te nemen.- De bond
wilde Pater v. d. Broek een huldeblijk aanbie
den. Dit kon echter door bovengenoemd besluit
niet. Nu hebben we, aldus spr., een oplossing
door Pater v. d. Broek een Romereis in 1936 aan
te bieden (applaus).
Pater v. d. Broek dankte voor de wijze, waarop
de bond z'n priesterwijding heeft aangegrepen
om z'n vader als voorzitter te huldigen. Dat
heeft spr. diep getroffen. Hij hoopte Woensdag
een H. Mis van dankbaarheid te kunnen op
dragen. Spr.hoopte, dat alle leden Roomsch
zouden zijn overal en in alle dingen tot groei
en bloei der Roomsche zaak en heil van huis
gezin en maatschappij.
Hierna was het woord aan den bondsvoor
zitter ter beantwoording der verschillende
Naar aanleiding van het bericht, dat oud
minister mr. J. B. Kan, wien door de regeering
was verzocht bemiddelingspogingen aan te wen
den, die zouden kunnen leiden tot verbetering
van den toestand in het visscherijbedrijf te
IJmuiden, aan den burgemeester van Velsen
heeft medegedeeld, dat hij zich wegens de pas
sieve houding van minister Verschuur niet lan
ger kan belasten met bemiddelingspogingen in
het belang van IJmuiden, hebben wij een on
derhoud gehad met minister Verschuur. Deze
deelde ons mede, dat, zooals bekend is, onder
de bedrijven, die ernstig door de crisis getroffen
zijn, zich ook de visscherij bevindt, zoowel de
haringvisscherij als de fijne- en grove vissche
rij, waarvan IJmuiden het middelpunt vormt.
De oorzaken van de moeilijkheden in net vis
scherijbedrijf zijn voor een groot deel van ex
ternen aard. Daaronder vallen met name de
moeilijkheden, die het buitenland aan den afzet
in den weg legt door deviezenregelingen (bijv.
in Dnitschland) of contingenteeringen, zooals
in Frankrijk.
Natuurlijk zijn wij slechts tot bepaalde hoog
te in staat, die moeilijkheden te verminderen,
maar het is bekend, dat de regeering in dit
opzicht volkomen diligent is.
Naast deze externe moeilijkheden zijn er
echter, speciaal in het visscherijbedrijf te IJ
muiden, interne moeilijkheden.
Reeds werd ten vorigen jare door minister
Ruys de Beerenbrouck een permanente commis
sie ingesteld, de z.g. commissie-Rijkens om de
toestanden in het IJmuidensche visscherijbe
drijf te onderzoeken. Het eindrapport van die
commissie is bijna gereed.
Toen nu de moeilijkheden te IJmuiden zich
verscherpten, heeft die commissie zich tot den
minister gewend met de vraag of het niet wen-
schelijk zou zijn, dat een
persoon, die van de vis
scherij toestanden bij -
zonder op de hoogte
was als zoodanig
noemde de commissie
oud-minister Kan
zich namens de regee
ring van de moeilijk
heden op de hoogte zou
stellen en met alle be
langhebbenden (reeders,
arbeiders en handela
ren) zou confereeren.
Men verwachtte dat,
wanneer alle betrokke
nen om een en dezelfde
tafel zouden zitten, er
wel een oplossing zou zijn te vinden tot ge
noegen van alle betrokken groepen.
De minister kon zich met het denkbeeld ver
eenigen en heeft zich gewend tot den heer
Kan, die onmiddellijk bereid was om deze op
dracht uit te voeren.
Had de minister nu den heer Kan instructies
gegeven, dan zou het onderzoek meer gegaan
zijn in de richting van de interne aangelegen
heden van het bedrijf. Thans echter heeft de
Na heropening was het woord aan den bonds-
penningmeester, die een uiteenzetting gaf van
de verschillende rekeningen en begrooting, als
mede van de wijze, waarop het finantieel beheer
wordt gevoerd.
De voorzitter stelde hierop aan de orde het
voorstel van het bondsbestuur om over te gaan
tot aansluiting van den bond St. Petrus bij het
Kath. Werkliedenverbond. Uitgebracht werden
479 stemmen, waarvan 334 vóór en 145 stemmen
tegen, zoodat met overgroote meerderheid van
stemmen tot aansluiting is besloten.
De vergadering kreeg nu te stemmen over het
voorstel van het bondsbestuur om een eigen
bondsbureau te stichten. Dit voorstel werd met
338138 stemmen aangenomen.
Ongeveer zes uur werd deze vergadering ge
sloten.
Des avonds bood de afd. Nijmegen den con
gressisten een feestavond in Unitas aan, waar
jazz-muziek en een conférencier medewerkten
om een gezellig samenzijn te bevorderen.
heer Kan met grooten spoed den minister een
rapportje verstrekt, waarin voor de regeering
echter vrijwel geen nieuwe gezichtspunten wer
den geopend.
De voorstellen van dit rapport kwamen in
hoofdzaak op het volgende neer:
Naar de meening van den heer Kan zouden
dp bedragen voor den werkloozensteun thans
uitgekeerd, beter zijn te gebruiken om de kos
ten te vergoeden van de schepen die in zee
gaan. Mocht dit voorstel niet worden aanvaard,
dan stelde hij voor, dat de regeering op den
afslag een minimum-prijs voor de verschillen
de soorten van visch zou garandeeren.
Hierbij kan worden aangeteekend, dat deze
gedachte van een toeslag, teneinde de kosten
van werkloozensteun te verminderen, in wezen
neerkomt op het plan-Dietrich, waarvoor, ge
lijk bekend is, de regeering wegens de daaraan
verbonden consequenties niets gevoelt. Overi
gens waren dergelijke denkbeelden voor de
regeering allerminst nieuw en werd daardoor
ook geen verbetering gebracht in de interne
bedrijfstoestanden.
Vervolgens zou de regeering de Fransche
regeering moeten bewegen om de contingentee
ring voor de visch gunstiger te stellen. Op dit
punt is de regeering reeds bij voortduring werk
zaam. Reeds is bereikt, dat het contingent voor
de fijne visch is verhoogd ten koste van dat
voor de grove visch. Maar deze regeling is in
de practijk tegengevallen.
In de tweede plaats zou de deviezenregeling
met Duitschland moeten worden verbeterd.
Ook dezen wenk heeft de regeering allerminst
noodig.
In de derde plaats werd in overweging ge
geven, de erfpachtsregeling voor pakhuizen
enz. en de retributieregeling in de haven van
IJmuiden te verlagen. Dit is een punt, dat res
sorteert onder het ministerie van Waterstaat,
daar in IJmuiden een Staatsvisschershavenbe-
drjjf gevéstigd is en waaromtrent in geen ge
val op stel en sprong een beslissing zou kunnen
worden genomen.
En eindelijk werd de vraag gesteld of de
regeering den accijns op Franschen wijn niet
zou kunnen verlagen om de Fransche regeering
milder te stemmen ten aanzien van onzen
visch-export.
Ook dit punt behelst niets nieuws. Er is reeds
op gewezen bij de behandeling van het wets
ontwerp tot verhooging van den wijnaccijns.
In het rapport stond dus niets omtrent ver
betering van den toestand van het bedrijf zelf.
Het bedoelde rapport heeft ongeveer 14 dagen
bij den minister gelegen de minister had in
dien tijd ook nog eenige andere dingen te doen
waarop de heer Kan ongeduldig is geworden
en zich gewend heeft tot den heer Brouwer,
hoofdinspecteur voor de visscherijen. Intusschen
is het duidelijk, dat de regeering aan dit rap
port niets had. De regeering is niet alleen te
Parijs druk bezig geweest om onze export
belangen te behartigen, maar zij is thans ook
in België doende waar contingenteering van
visch dreigt.
Men kan zeggen dat de regeering zich dag
aan dag met deze belangen bezighoudt.
Tenslotte ontving de minister op 7 Juli een
brief van den heer Kan waarin deze mededeelt,
dat hij van verdere bemoeiingen afziet, nu de
minister niet op zijn rapport schijnt te willen
ingaan.
De heer Kan deelde in dit schrijven tevens
mede, dat hij den burgemeester van Velsen van
zijn besluit op de hoogte zou stellen, met ver
zoek, belanghebbenden daarvan vertrouwelijk in
kennis tfe stellen. De brief van minister Kan
is dus blijkbaar door een indiscretie publiek
geworden-
De minister beschouwt de uitlating te zijnen
opzichte in dien brief dan ook niet als een
geste van den heer Kan tegen hem gericht en
heeft dan ook niet de minste animositeit tegen
mr. Kan. Wil de heer Kan niet langer zijn ar
beid ten deze voortzetten, dan staat hem zulks
volkomen vrij.
Voor den plaatsvervangenden kantonrechter
te 's Gravenhage, Mr. H. H. Reyers, had Woens
dag de behandeling plaats van de eerste bij dit
kantongerecht aangebrachte zaak naar aanlei
ding van de Crisispachtwet.
Door den kantonrechter kon een voor partijen
bevredigende vermindering van den pachtprijs
worden tot stand gebracht.
Reeds zijn tal van dergelijke verzoekschriften
ter griffie ingediend.
De Directeur-Generaal der Zuiderzeewerken
heeft aanbesteed:
het bouwen van vijf vaste bruggen in gewa
pend beton in de Wieringermeer (Raming
80.000). Laagste inschrijver was Christiaar.
Melsen, Den Haag, voor 59970;
het verhoogen van den Noorder- en Zuider-
havendam van Harlingen met bijkomende wer
ken (Raming 90.000). Het laagst was inge
schreven door de Aanneming Maatschappij A
J. Huitzing te Coevorden voor 61840.
Wij hebben altijd respect gehad voor den
hoefijzerredacteur van het „Handelsblad"
als journalist.
Maar den laatsten tijd moeten wij ons
toch ernstig over hem beklagen: een heel
belangrijk stuk werk heeft hij half-af in
den steek gelaten.
Hij eischte indertijd, dat missie en zen
ding van Bali geweerd zouden blijven, om
dat daardoor de „gave" hindoe'sche cul
tuur geschonden zou worden; en deze eisch
vloeide volgens hem voort uit liberale over
wegingen, die geen bevordering van één
bepaalden godsdienst zouden dulden.
Wij vroegen, of christendom en heiden
dom voor den liberaal op één lijn gesteld
moeten worden,
wij vroegen, of de liberale overwegingen
van dezen journalist eigenlijk niet leidden
tot wel degelijk! de bevordering van
een bepaalden „godsdienst", n.l. het hei-
densche hindoeïsme.
Ook voorname liberale bladen als de
„Nieuwe Rott." en de „Avondpost" bemoei
den zich met het geval en wezen de liberale
overwegingen van den hoefijzerredacteur
zeer beslist af.
In een (de kern van de zaak niet rakend)
stukje nam de „Handelsblad"-redacteur in
die dagen „Afscheid van Bah", doch wij
spraken de veronderstelling uit, dat hij
na kennis genomen te hebben van wat er
vooral in de liberale pers tegelijkertijd en
daarna tegen zijn opvatting was versche
nen nog wel even op Bali zou willen
terugkomen.
We hebben vergeefs gewacht.
De Balineesche grond was den „Handels-
blad"-man blijkbaar zoo heet onder de voe
ten geworden, dat hij vreesde zich te zul
len branden
Maar n u moeten wij hem toch n.b. in
naam van de door hem zelf uitgevonden
liberale gerechtigheid op Bali! opvor
deren tot een terugkeer naar zijn oude
of liever zijn jonge liefde:
M'nheer de Handelsblad-redacteur,
Er gebeuren op Bali ongeoorloofde din
gen:
de overheid laat daar bevordering van
een bepaalden godsdienst toe!
En hoe
„De Koerier", het R.K. dagblad voor
Ned.-Indië, vertelt er het een en ander van:
„Niet lang geleden sloeg een stamboel
gezelschap, genaamd „Matahari terbit",
zijn tenten op te Singaradja. Eén der avon
den was gewijd aan de verheffende ge
schiedenis van Maarten Luther als aflaat-
bestrijder. Een personage in een ondefi-
niëerbaar tenue betrad het tooneel: Saja
poenja nama Martner Lute; na deze voor
stelling, waarbij de patiënt blijk gaf zijn
eigen naam niet te kunnen uitspreken,
volgde een filippica tegen den verkoop van
soerats soerga; u weet, niet waar, dat ten
tijde van Luther van die aflaatbrieven ver
kocht werden, waabij nog te plegen misda
den reeds bij voorbaat vergeven werden.
Een volgend tooneel verbeeldde 'n bosch.
Achter één der bordpapieren boomen is 'n
snoode booswicht opgesteld, op den loer lig
gend naar argelooze reizigers. Het monster
is des te driester, omdat hij, naar hij ons in
een monoloog mededeelt, in het bezit is van
een soerat soerga. Hij kan dus vrij stelen,
eventueel zelfs moorden, want de vergiffe
nis is „gekocht en betaald". Het duurt niet
lang of een niets-vermoedend reiziger valt
in zijn handen en wordt volgens de rege
len van de kunst „uitgekleed".
Als de booswicht klaar is en het hazen
pad wil kiezen, komt „Martner Lute", alias
Maarten Luther, ten tooneele en verwijt
den boef in welgekozen woorden zijn wan
daad. Elke poging om betere sentimenten
bij den roover op te wekken, stuit af op
zijn soerat soerga, want als „Martner Lute"
over straf komt te spreken, trekt de roo
ver zijn meergenoemde soerat en reikt dit
over aan zijn vermaner, met de opmerking,
dat hem niets kan gebeuren Martner Lute
scheurt het kostbare document in duizend
stukken en houdt een gloeiend betoog over
de onwaarde ervan.
Het spel eindigt met de hartelijke bekee
ring van den roover tot een vurig volger
van „Martner Lute".
M'nheer de „Handelsblad"-redacteur! Is
het niet de hoogste tijd, dat u op Bali te
rugkomt?
En dat u het werk voleindt, 't welk u in
dertijd zoo enthousiast op u nam maar,
helaas, half-af het liggen?
Er mag volgens uw liberale leer geen
pastoor, geen dominee op Bali verschijnen,
omdat daardoor de hindoe-cultuur ge
schonden zou worden.
Maar mag daar wèl een caricatuur van
het Katholicisme in zeker tijdsgewricht ge
propageerd worden?
Geen christendom, geen katholicisme,
maar wèl antipapisme?
Heer hoefijzerredacteur, kom nü terug op
Bali!
Een schóónere aanleiding dan het ont-
hullinkje in „De Koerier" kan u daartoe
nooit geboden worden.
Dinsdagavond kwam het bestuur der Cen
trale van Nederlandsch Overheidspersoneel
(C. N. O. P.) bijeen ter bepaling van het tegen
over de voorstellen der Commissie-Welter in te
nemen standpunt.
Eenparig was men van oordeel, dat na de
vele kortingen die het personeel reeds heeft
ondergaan, deze voorstellen niet te aanvaarden
zijn.
Besloten werd, de anóere in de Centrale
Commissie voor Georganiseerd Overleg in Amb
tenarenzaken vertegenwoordigde centrales van
overheidspersoneel tot eene bespreking uit te
noodigen, ten einde de mogelijkheid van sa
menwerking onder het oog te zien.
De Bond van R. K. Burgerjongelingenvereeni-
-ingen in het Aartsbisdom houdt op 24 en 25 Juli
zijn Bondsdagen te Amersfoort
Dinsdagmorgen half acht verzamelden alle
congressisten zich bij hotel „De Bonte Os" in
de Molenstraat te Nijmegen, vanwaar met
bondsvaandel naar de Kloosterkerk van de Zeer
eerw. Paters Augustijnen, waar de zoon van den
bondsvoorzitter, Pater Hil. v. d. Broek O.E.S.A.,
een plechtige H. Mis opdroeg met assistentie
van den Weleerw Pater E. Retera als diaken,
frater Callixtus Heraets als sub-diaken en frater
L. Verhaegen als ceremoniarius. Het zangkoor
der fraters voerde de gewijde gezangen uit. Alle
afgevaardigden naderden tot de H. Tafel.
vragen bij de algemeene beschouwingen. Hij be
gon met z'n waardeering uit te spreken over de
wijze, waarop gisteren de besprekingen zijn ge
voerd. Wij zijn zakelijk gebleven en er zijn zelfs
finantieele deskundigen ontdekt. Spr. deelde
verder mede, dat het bondsbestuur geen bezwaar
had het voorstel Heerlen, om een telegrafisch
protest aan den directeur-generaal te zenden,
aan te nemen. Het protest, dat hierop verzonden
werd, luidde:
Het congres van den Ned. R.K. Bond van
P.T.T.-personeel, besprekende de vele be
zuinigingsmaatregelen, die naast de alge
meene op het P.T.T.-personeel worden toe
gepast, waaruit mede volgt vermindering
van arbeidsmogelijkheid, keurt de leiding
van het Bedrijf, die uit die maatregelen
spreekt, ten sterkste af en verzoekt u met
allen aandrang in deze richting niet verder
te gaan en een einde te maken aan de wijze,
waarop de bedrijfsleiding zelf de goede ele
menten in het bedrijf van zich vervreemdt.
Op voorstel van het bondsbestuur werd een
telegram van gelukwensch gezonden aan de
heeren Frankhuizen te Rotterdam, en van Veld
hoven te Den Bosch bij gelegenheid van hun
Pauselijke onderscheiding.
Ongeveer 2 uur werd de vergadering geschorst
tot 3 uur.
