Genêve op vacantie Nadolny zegt de waarheid Ministers vallen als bladeren VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS SABOTAGE VAN DE ONTWAPENING De wereld blijft een chaos Von Papen bereid tot praten Italianen eischen excuus Het nieuws van heden GENEVE BRACHT GEEN RESULTAAT MUSSOLINI MET EEN NIEUW GEZELSCHAP" Polifeieverloven ingetrokken DE BAROMETER ZATERDAG 23 JULI 1932 Met de controlecommissie van den Rijksdag Het Weer V er dagingsresolutie onaannemelijk De gaande en komende mannen Fransch vliegongeluk Zeilvliegtuig neergestort VALERA DICTATOR W. Brakel Jr. Botermarkt 17 BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL 13866 ABONNEMENTEN .-voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling. DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 Litwinow Fascisme op vergadering der Interparlementaire Unie beleedigd Duitschland moet blijven staan op gelijkheid in zake ontwapening Verklaring der Rijksregeering De kabinetsveranderingen schijnen ten gunste eener arbeiders- politiek te zijn Grandi Mussolini Nadolny Betoogingsverbod verzacht Grondwetsdag wordt gevierd DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN NAAR DE STRATOSFEER ROOSEN EN KERTSCHER VEROORDEELD NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT VIJF EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18131 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces Omroepers zie de rubriek Ongeveer veertien jaar geleden werd de glorieuze Volkenbond gesticht, zitting houdende te Genève, en hij was al direct een mislukking, omdat het van Wilson's geest verlatene continent der Ver- eenigde Staten van Amerika de halve beschaafde wereld! zich afzijdig hield. Al die jaren werd er gesproken en gekon keld over ontwapening. Veertien jaar lang. Tientallen conferenties werden doorge zeurd. Er ontstonden Briand's en Strese mannen. Er werden geesten van Genève, Genua, Parijs, Londen en Locarno aan de wereld voorgetooverd. Maar alles bleef het zelfde. Kruisers liepen van stapel, slag schepen werden gebouwd, de kanonnen wer den verbeterd en de gassen werden in la boratoria vervolmaakt tot iets, waarvan de uitwerking in werkelijkheid nog onbekend is, maar dat ieder nog wèldenkend mensch afgrijzen en wanhoop inboezemt. Een half jaar geleden, zes lange maan den geleden, kwam in de Volkenbondsstad de conferentie bijeen, die als een konse- kwentie van het oorlogsverdrag van Ver sailles vrede en ontwapening zou brengen aan de volkeren der wereld. In alle cou ranten der aarde heeft men uit den treure in al die jaren van voorbereiding kunnen lezen, dat, wanneer de algemeene ontwape ningsconferentie niet slaagde, zoo ongeveer het einde der wereld nabij was. Welnu die ontwapeningsconferentie is in eersten aanleg niet geslaagd. Van af doende ontwapening is absoluut geen spra ke. De centimetermond van kanonnen en zoo voorts werd gemeten en over meer der gelijke dingen werd zwaarwichtig gedebat teerd en er werd niets bereikt. De Vovjet-Rus, Litwinow, heeft met hel dere woorden in het licht gesteld, dat de quantitatieve bezuiniging der ontwapening geheel is verwaarloosd. En dit is toch de kern van geheel de weidsch op touw gezette conferentie-beweging. De verdagende resolutie werd een slappe instemming met het Hoover-plan, die niets heeft te beteekenen. Het allerergste is, dat de kwestie der luchtbombardementen ab soluut niet is geregeld. De Fransche tegen stand is van dien aard geweest, dat men nu in het absolute onzekere blijft, of het verbod, steden met bommen te beleggen, wel van kracht zal blijken te zijn. Er is trouwens niets klaar vastgesteld. Alles blijft een open kwestie, Wij gelooven, dat de toestand zoo ongeveer is, als toen indertijd de fameuze ontwapeningsconferenties in Den Haag werden gehouden. Deze con ferenties heetten toen vredesconferenties. Zij leidden tenslotte tot oorlog, omdat de ellendige jaloerschheid der staten onderling van geen afdoende middelen wilde weten. Dit is ook thans het geval en de toekomst BERLIJN, 22 Juli (WB). In de „Ueber- wachungsausschuss" van den Rijksdag, (de commissie die de rechten van de volksvertegen woordiging tegenover de rijksregeering moet waarborgen) zijn eensluidende moties ingediend door de Soc. Democraten en het Centrum, waarin van de rijksregeering geëischt wordt an nuleering van de noodverordening betreffende de benoeming van 'n rijkscommissaris in Pruisen en betreffende het afkondigen van den uitzon deringstoestand in Berlijn en Brandenburg. De Beiersche Volkspartij eischt bovendien weder invoering van het uniformgebod. Het Centrum eischt bovendien nog een algemeen verbod voor partij-uniformen, evt. alleen voor den verkie zingsdag op 31 Juli. De commissie nam verder met vrijwel algemee ne stemmen 'n motie aan van de B.V.P., waarin de voorzitter der commissie, de Nat. Socialisti sche afgevaardigde Strasser van zijn post wordt ontheven. De meerderheid der commissie eischte daarna dat voor beraadslaging van het groot aantal moties de Rijkskanselier en de rijksmi nister van binnenlandsche zaken aanwezig zou den zijn. In verband hiermede heeft de staatssecreta ris van den Rijkskanselier een brief gericht tot den voorzitter van den Rijksdag Loebe, waarin hij verklaart, dat de beide bovengenoemde le den der rijksregeering bereid zijn aan de beraad slagingen der commissie deel te nemen, voor zoover deze binnen grondwettelijke perken blijven. is daarom uitermate somber. Het dient ner gens voor, om den toestand beter voor te stellen dan hij is. Voorzoover Genève ons nu in staat ge steld heeft van zijn mentaliteit te doen blijken, is het een, maar dan ook een groote, overweldigende teleurstelling. Geen enkele Europeaan mag het optimisme heb ben, nog te gelooven in kans op welslagen van deze conferentie. Een heel andere men taliteit is noodig. De weg naar het Vaticaan is in Genève nog altijd niet ontdekt. En toch moet die weg door alle werelddeelen worden ontdekt, wil er vrede komen op aarde. De wereld danst op het oogenblik nog altijd op vulkanen. Zuid-Amerika staat in het teeken van revolutie. Mandsjoerije staat in vlammen. Duitsch- land vlak bij onze grenzen is een haard van vuur, waarvan de omvang door geen materieele of intellectueele brandweer nog is te overzien. De heele Balkan van Europa, zich thans uitstrekkend na den wereldoorlog van den Gouaen Hoorn tot de Finsche meren, rumoert. Wachter, wat is er van den nacht? Geen mensch weet op het oogenblik een antwoord. De wereld blijft in dezen tijd van vacantie, welk be grip ook op de zoogenaamde ontwapenings conferentie werd uitgebreid, een chaos. Het wachten is nu eerst op Duitschland. Als de een en dertigste Juli daar klaarheid brengt, dan is er al veel gewonnen voor de wereld. Want Duitschland is een hartader. Verwachting:: Zwakke tot matigen, Zuidelijke tot Westelijken wind, zwaar gj bewolkt tot betrokken, met tijdelijke op. M klaringen, waarschijnlijk eenige regen inet kans op onweer, zelfde temperatuur, g Verdere vooruitzichten: Iets warmer. §j Zon op 5.07, onder 9.04 L. K. g 25 Juli, nam. 3.02. Licht op 9.34. g GENÈVE, 22 Juli Op de conferentie der interparlementaire unie, die op het oogenblik in het paleis van den Volkenbond wordt ge houden, heeft zich een betreurenswaardig in. cident voorgedaan. De Fransche afgevaardigde Renaudel deed na een rede van een Italiaansch hoogleeraar over de codificatie van het inter nationaal recht, waarin deze het fascisme rijkelijk verheerlijkte, een aanval op het fas cistische regiem, dat verantwoordelijk was voor den moord op Matteotti. De Italianen riepen daarop: Weg met Frankrijk, dat de socialistische moordenaars beschermt. Een ge weldig tumult was het gevolg, zoodat de voorzitter de vergadering moest schorsen. In de wandelgangen van het gebouw waar tegelijkertijd de ontwapeningsconferentie wordt gehouden werd de twist tusschen de Franschen en Italianen voortgezet. De Italiaan- sche minister van luchtvaart, Balbo, liet zich over het gebeurde verslag uitbrengen. De Italiaansche delegatie staat er op, dat de Fransche gedelegeerde Renaudel zijn veront schuldigingen aanbiedt en dat hij van de be- sprekingen wordt uitgesloten, als hij dit weigert. Anders zijn de Italianen besloten zich uit de conferentie terug te trekken. De Fransche delegatie publiceerde later een communiqué, volgens hetwelk Renaudel de vol gende woorden bezigde: Er is geen gerechtig heid daar, waar geen vrijheid van openbare meening is. Daarop waren levendige protesten gerezen onder de leden der Italiaansche delega tie. Het hoofd der Fransche delegatie, Merlin, verklaarde daarop, dat de woorden van Renau del namens dezen persoonlijk waren gesproken en dat de Fransche delegatie is samengesteld uit personen van alle partijen en een strikte neutraliteit bewaart bij de debatten. Merlin stelde voor het incident als gesloten te beschou wen en de zitting voort te zetten. De voorzitter der Italiaansche delegatie ver klaarde echter namens de delegatie dat hij excuus eischte. Daar de rust niet weerkeerde, hief de voorzitter de zitting op en besloot de zaak onmiddellijk te brengen voor den interpar lementairen raad. GENèVE, 22 Juli. De Hoofdcommissie der Ontwapeningsconferentie heeft Vrijdagmorgen het debat over de verdagings-resolutie van Benesj beëindigd. De Chineesche delegatie zag zich door het sterke verzet tegen haar voor stel tot een verbod van bommenwerpen in vredestijd gedwongen, dit voorstel terug te nemen. Aan de discussies en de stemming hebben Nadolny en de vertegenwoordiger van Italië geen deel genomen. De Hoofdcommissie besloot vervolgens de be- wapeningsvacantie, die 29 September zou afloo- pen, met 4 maanden te verlengen. In de namiddagzitting stonden de princi- pieele politieke verklaringen van verscheidene delegaties op de agenda. De conferentie is verder voor een officieele nachtzitting bijeengeroepen, waarin door de plenaire vergadering over de verdagingsresolutie moet worden gestemd. De besluiten in de ple naire zitting moeten bij eenstemmigheid wor den genomen. Het standpunt van de Duitsche regeering tegenover de verdagingsresolutie is daarom van beslissende beteekenis voor het verdere lot der conferentie. Als eerste heeft op de middagvergadering der Hoofdcommissie de Duitsche gedelegeerde, am bassadeur Nadolny, het woord gevoerd. Aan het einde van zijn redevoering las hij namens de Duitsche Rijksregeering een slotverklaring voor. De Duitsche regeering is bereid, ook verder doel te nemen aan de werkzaamheden der ont wapeningsconferentie ten einde er met alle krachten toe bij te dragen dat in den zin van artikel 8 van het Volkenbondsstatuut een wer kelijk beslissende stap wordt gedaan in de rich ting van een algemeen herstel. Namens de Duit sche regeering moet ik heden evenwel verklaren dat haar medewerking slechts mogelijk is indien de verdere werkzaamheden der conferentie Onze Romeinsche correspondent schrijft ons, d.d. 20 Juli: Als een donderslag aan den helderen hemel, die zich na een tot nu toe onherkenbaren zo mer toch eindelijk over Rome welft, kwam he denmiddag het bericht van de bijna algeheele vernieuwing der Italiaansche regeering. Grandi, pas uit Lausanne terug, waar hij Italië niet zonder succes vertegenwoordigd heeft; Rocco, die in Genève vertoeft; Bottai en Mosconi, die gisteren nog zulke belangrijke maatregelen als die van het douane-duel op het scherpe wapen der contingenteering tegen Frankrijk hebben geteekend, zijn sinds hedenochtend geen minis ter meer. En met hen gaan nog andere mi nisters, wier namen in het buitenland minder bekend zijn, en gaat een heele rij van onder staatssecretarissen heen. Als een donderslag bij helderen hemel komt dit bericht niet enkel voor de correspondenten, die zich reeds aan een zomersche dagorde heb ben gewend en in den komkommertijd niet op zulk groot wild meer rekenen. Men kan gerust aannemen, dat dit bericht voor sommige ont- slagenen en benoemden even onverwacht kwam als voor den man, die vandaag om twaalf uur aan de kiosk de „Piccolo" of de „Tevere" kocht. Op een dergelijk oogenblik wordt men er weer eens aan herinnerd, dat Italië een één- manswagen is en dat Mussolini zijn medewer kers benoemt en ontslaat, zooals het ook in de Nederlandsche grondwet van de koningin heet, „naar welgevallen". Grandi gaat dus heen. Voor de Italiaansche buitenlandsche politiek zeker een gevoelig ver lies, want de intelligente en sympathieke jonge minister had zich het respect en de genegen heid vooral van de Engelschen en Amerikanen weten te verwerven en had aan de buitenland sche politiek van Italië aanzien en gehoor ver schaft. Ook Bottai, de minister van corporaties, heeft voor het fascisme groote verdiensten. Het cor poratieve stelsel, de voornaamste constructieve uiting van het fascisme, is zoowel in zijn theo- retischen opbouw als in zijn organisatorische ontwikkeling voor een groot deel zijn persoon lijk werk. Van den minister van justitie Rocco geldt hetzelfde. Wat de wetgeving van den fascisti- schen staat aan eigens heeft tot stand ge bracht is door zijn handen gegaan en draagt zijn stempel. i De minister van financiën Mosconi en die van onderwijs Giuliano, zijn minder op den voorgrond tredende figuren, die echter geens zins zonder verdiensten zijn. Mosconi's be kwame integriteit en zijn straffe verdediging van de monetaire politiek van het regiem is voor de positie van Italië voortdurend van het grootste belang geweest. Van de overige scheidenden noemen wij nog Giunta, den onderstaats-secretaris van het pre sidentschap, die als naaste medewerker van den Duce een belangrijke functie had. Van het zittend ministerie zijn dus alleen aangebleven de „vierman" Balbo, de verkeers minister Ciano, schoonvader van Mussolini's dochters, de ministers van publieke werken en van landbouw Crollalanza en Acerbo, en de beide militaire ministers Sirianni van marine, en Gazzera van oorlog. De nieuwbenoemden zijn twee minder in ge tal dan de scheidenden. Mussolini zelf immers heeft, naast het presidentschap van den mi nisterraad en het ministerie van Binnenlandsche Zaken, ook de portefeuilles van Grandi en Bot tai overgenomen. Men weet, dat hij deze ook vóór 1929, toen de beide staatssecretarissen Grandi en Bottai tot ministers werden bevor derd, persoonlijk bestuurde. Deze toestand keert dus na een intermezzo van drie jaren terug; en voor Bottai en Grandi is het wellicht een troost, dat alleen de Duce zelf hun opvolger is. De belangrijkste ministerbenoeming is die van Jung, die de portefeuille van financiën over neemt en een ervaren deskundige is. De nieuwe ministers van justitie en onderwijs zijn beiden universiteitsprofessoren, van wie op politiek ge bied weinig valt te zeggen. Zoekt men naar de politieke beteekenis van de wisseling, dan vindt men daarvoor eenige aanwijzingen in de aanblijvende of nieuwbe noemde onderstaatssecretarissen. Terwijl Arpinati onderstaatssecretaris van binnenlandsche zaken blijft, wordt Giunta als onderstaatssecretaris van het presidentschap vervangen door Rossoni, een bekwaam arbei dersleider, die uit het revolutionnaire syndicalis me stamt, tot welke groep ook Arpinati, niet als leider, maar als arbeider, heeft behoord. Wijst dit naar links, ook de benoeming van Biagi, den voorzitter van de fascistische fede ratie van industriearbeiders, tot onderstaats secretaris van corporaties i; een factor, die ten gunste van de arbeiderspolitiek kan worden uit gelegd. Door deze maatregelen, en doordat Mus solini zelf de leiding van het departement van corporaties op zich neemt, schijnt in dezen en den nog komenden moeilijken tijd het belang der arbeiders gegarandeerd, terwijl eventueele critiek, die zich nu direct tegen den Duce zou richten, nog straffer binnen de perken gehou den wordt. Wat buitenlandsche zaken betreft, het is on waarschijnlijk, dat hier in de Italiaansche poli tiek, door Grandi in nauwe samenwerking met zijn chef gevoerd, verandering zou komen. Al leen zal men op de internationale conferenties Grandi noode missen; dat de Duce zelf ter onderhandeling zou komen, is onwaarschijnlijk, en de heer Suvich, de nieuw benoemde onder staatssecretaris van buitenlandsche zaken is voorloopig meer een financieel expert dan een ervaren politiek vertegenwoordiger. Het zal moeten blijken, of de nieuwe man nen, die Mussolini tot belangrijke functie ge roepen heeft een even goed opleidingsmateriaal zijn als Grandi en Bottai gebleken zijn te wezen. plaats hebben op de basis der ondubbelzinnige erkenning der gelijkberechtiging van de naties. De gelijkberechting der naties is de beslissende basis van den Volkenbond, evenals die van de statengemeenschap in het algemeen. Met het gevoel van nationale eer en internationale ge rechtigdheid zou het niet vereenigbaar zijn, in dien de conferentie de regelen en principes voor de algemeene ontwapening der staten zou willen vaststellen, doch tegelijkertijd Duitschland of andere staten niet zou laten deelnemen aan deze algemeene regelen en principes, daarente gen wel een of anderen staat zou willen onder werpen aan een discrimineerend uitzonderings- regiem. De Duitsche regeering moet tot haar diep leed wezen constateeren dat de ingediende resolutie geen rekening houdt met dit standpunt. Zij heeft uit de werkzaamheden tijdens de eerste periode der conferentie in het bijzonder uit de besprekingen der laatste dagen veeleer moeten concludeeren dat deze noodzakelijke voorwaar de nog niet door alle regeeringen wordt erkend en begrepen. De Duitsche regeering acht het niet mogelijk dat bij deze onzekerheid betref fende een principe van het geheele ontwape ningsprobleem productieve arbeid zal kunnen worden gedaan. Zij moet er derhalve op aandringen dat een einde wordt gemaakt aan dezen twijfel en zonder verwijl aangaande de toepassing van alle bepalingen der overeenkomst overeenstem ming worde bereikt. De Duitsche regeering is bereid door directe onderhandelingen met de belanghebbende staten de noodige klaarheid te brengen nopens de toepassing van het principe der gelijkberechting. De Duitsche regeering moet er thans evenwel reeds op wijzen dat zij haar verdere medewerking in uitzicht kan stellen, mits een bevredigende oplossing worde verkregen op dit voor Duitschland beslissende punt. Tot zooverre, aldus Nadolny, de verklaring der Duitsche regeering. Ik spreek de hoop uit dat de voorwaarde, waarvan Duitschland zijn verdere houding af hankelijk moet stellen, spoedig zal zijn ver vuld en dat wij tezamen met u de tweede fase der conferentie zullen kunnen aanvangen, waar bij ik hoop dat deze meer resultaat zal opleve ren dan de eerste en ons tot ons doel zal bren gen. BERLIJN, 22 Juli (WB.). De militaire bevel hebber voor Berlijn en Brandenburg, luit-gen. von Rundstedt, heeft alle verloven en vacanties der- Berlijnsche politiebeambten ingetrokken. Beambten die reeds afwezig zijn worden on middellijk telegrafisch teruggeroepen. De rijksminister van binnenlandsche zaken heeft verzachtingen ingevoerd in het verbod op openbare betoogingen. Optochten van vereeni- gingen met een kunstzinnig, of cultureel karak ter zullen weer mogen plaats hebben, alles echter onder controle van de plaatselijke politie, en na voorafgaande aanmelding. Verder heeft de minister medegedeeld, dat bruidsstoeten, proces sies en bedevaarten niet onder het verbod vallen. Ook dit jaar zal 11 Augustus op de gebrui kelijke wijze gevierd worden als Grondwetsdag. Uit bezuinigingsoverwegingen zal evenwel de plechtigheid, welke anders des middags in het gebouw van den Rijksdag plaats heeft, niet doorgaan, terwijl de groote avondreceptie even min doorgaat. PARIJS, 23 Juli (Reuter) N^ïisteravond is in het Noorden van Frankrijk een particulier vliegtuig omlaaggestort en in brand geraakt De beide inzittenden kwamen om het leven. Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllfl! schoolboeken voor alle inrichtingen van middelbaar onderwijs bij boekhandel H. Coebergh - Ged. Oude Gracht 74 - telefoon 11041 lUUUIIIIIUlllUlllllUlUUIlllllUUIIlllUUllDIIUillUIIIIIIIIIIIIIjllUlUlUllUIIlUlUiüIlllUllUJllllilllillliUlllllllIIliUllllllIjlllIllllllUllllllllllilMUilUlllllllUlllM FranschItaliaansch incident in de vergade ring van Interparlementaire Unie. Nadolny verklaart verdagingsresolutie der ont wapeningsconferentie onaannemelijk. Von Papen bereid te praten met controle commissie uit den Rijksdag. Verloven voor Berlijnsche Schupo ingetrokken. De crisis-ontwerpen tot steun aan de varkens houderij en zeescheepvaart door de Eerste Kamer aangenomen. De oorlogsstemming tusschen Bolivia en Pa raguay. Zuivelhandel tusschen Ierland en Engeland wordt stopgezet. O O O Het grootste ter wereld WASSERKUPPE, 22 Juli (VD.). Het grootste zeilvliegtuig ter wereld, de „Austria", eigendom van den zeilvlieger Kronfeld, is Vrijdagmiddag bij een glijvlucht verongelukt, doordat de beide vleugels plotseling afbraken. Kronfeld redde zich met de parachute. PARIJS, 22 Juli (Reuter). Vanuit Toussu le Noble heeft de eerste vlucht plaats gehad van een stratosferisch vliegtuig. Hij tart den Senaat DUBLIN, 22 Juli. (Reuter). De Valera ver klaarde heden in de Dail, dat de regeering het voorstel van den Senaat om dat deel uit het financieele wetsontwerp te schrappen, waarin de regeering het recht wordt gege ven zegelrecht te heffen op alle do cumenten of trans acties, niet zal aan- j nemen. In tegenstelling met andersluidende berichten hebben na de mislukking van de besprekin gen tusschen Mac- Donald en de Va lera geen onder- de Valera handelingen meer plaats gehad. De Valera wordt thans practisch dictator in den Ierschen Vrijstaat als de Dail het wets ontwerp op de buitengewone rechten goedkeurt, waardoor de Iersche markt voor verscheidene Britsche goederen wordt gesloten. Nader wordt gemeld, dat de Dail de aanbe velingen van den Senaat verworpen heeft en het wetsontwerp tot invoering van rechten op Engelsche goederen kracht van wet heeft ge kregen. Plegers van aanslag op Luther BERLIJN, 22 Juli (V.D.) De Rechtbank Ber- lijn-Centrum heeft vonnis gewezen inzake den aanslag op Luther. Wegens gevaarlijke mishan deling en overtreding van de noodverordening van den Rijkspresident ter bestrijding van po litieke excessen van 28 Maart 1931 en wegens overtreding van de vuurwapenwet, werd de vroegere advocaat Dr. Max Roosen veroordeeld tot tien maanden gevangenisstraf en de Staat huishoudkundige Werner Kertscher tot negen maanden en twee weken gevangenisstraf. RUBLI Stofzuiger 78.o. m. 150 per week AMEG Stofzuiger 49.50, o. m. Lper weeK i v\ y, u i111-i\v2* Hoogste stand van Zaterdag vjm. 9 uur 760 Vooruit.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1932 | | pagina 1