Pruisen, Beieren en het Rijk RU5LANDS STRIJD TEGEN GOD VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS Het schrikbewind Pruisen afgewezen Het nieuws van heden HET KRAKENDE WEIMAR JAPAN STROOIT WEER BOMMEN Chineesche stad bezet Staatsgerechtshof beschikt niet tegen het Rijk Partij-insignes IERLAND HEFT TARIEVEN Enkele van algemeene toepassing Dl BAROMETER DINSDAG 26 JULI 1932 BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: Voor Haarlem en Agentschappen p. week 25 cent; per kwartaal f3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DACBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 De Rijkshervorming Dr. Held Het Weer HET BOLSJEWISME EN DE GODSDIENST Pruïsens ambtenaren Mogen weer N.S.D.A.P.-lid worden Gronau boven Labrador Japansche nederlaag Het anti-religieus museum te Moskou Jehol ontruimd Aardappeltarieven in Engeland Prachtige kathedralen, stille getui gen van een vrome traditie verzinken onbarmhartig in het stof Fanatieke haat tegen he\> Christendom Te Sebastopol is een kerk als bioscoop ingericht Een veerboot gezonken DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT VIJF EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18133 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek H;t nieuwe régime in Pruisen is aan zijn daden nog niet te kennen. Het be noemen van een Rijkscommissaris beeft natuurlijk vele administratieve en personeele maatregelen ten gevolge, die uitgevoerd moeten worden, voordat de za kelijke arbeid kan beginnen. Een dictatuur legaal of illegaal, gewettigd of niet ge wettigd zou met zichzelf in tegenspraak komen, wanneer zij op de leidende posten in den staatsdienst de mannen liet, die met het vroegere régime nauw waren ver bonden en tegenover het nieuwe in scherpe oppositie staan. De groote „vernieuwing", het virement belemmert natuurlijk den gang der staatsmachine. Het heeft er allen schijn van, dat de nieuwe macht rustig haar taak kan volvoeren. De massa der Duitsche bevolking is door de „revolutie van boven" minder in opgewondenheid ge raakt dan door een sensationeele voetbal match. Dat de bladen van het krakende Weimar, de Centrumpers en die der so ciaal-democratie heftig te keer gaan, is niet verwonderlijk. De Rijksexecutie voltrok zich een paar dagen voor de verkiezingen en kan daarop grooten invloed uitoefenen. Critiek aan het gisteren, persoonlijke ge voeligheden en propaganda voor het mor gen zijn dikwijls moeilijk te onderkennen. Het eene vloeit veelal in het andere over. Houdt men zich echter niet aan woorden, maar aan daden, dan moet men den leiders van de nogal bont gegroepeerde oppositie het getuigenis geven, dat zij in een geheel buitengewone situatie rust en bezonnen heid hebben bewaard. En dat de massa's zeer gewillig de leuze van de orde niet te verstoren opvolgen, ja, dat deze leuze eigenlijk overbodig was, is een bewijs voor het al lang bekende feit, dat het enthou siasme voor de grondwet van Weimar in de laatste tien jaren aan spankracht heeft verloren. Hierin ligt wel de reden, dat de vele kwesties der partijpolitiek, die thans meer dan ooit aan de orde zijn, pas na 31 Juli zullen worden opgelost. Pas na de verkiezingen zullen de partijen in staat zijn, om het effect te beoordeelen, dat de jongste gebeurtenissen op de massa der volken heeft gehad. Eerst dan zal men weten, of er een meerderheid is gekozen, die in staat is een parlementaire regeering te dragen. In ieder geval is de termijn voor de ver kiezing zóó nabij, dat het doelloos is, met ingrijpende besluiten op de gebeurtenissen vooruit te loopen. Van het meest actueele belang is echter de groote grondwettelijke kwestie, die door de benoeming van 'n com missaris is opgesteld: de kwestie van de re geling der verhouding tusschen het Rijk en de landen. Over dit thema zijn sedert het bestaan der grondwet van Weimar heele bibliotheken geschreven. Schier niet te overzien zijn de vele voorstellen, moties, commissiebesluiten en programmatische verklaringen. Reeds dikwijls heeft dit pro bleem zich ontwikkeld tot scherpe debat ten tusschen het Rijk en München en waarschijnlijk zou het reeds zijn opgelost, als de Rijkspolitiek in de laatste jaren niet zoo zwaar belast was geweest met andere zorgen en ellende. Nu lijkt het echter, of de Rijkshervorming niet meer van de agenda zal verdwijnen. Men heeft den stap, dien Beieren bij 't Rijksgerechtshof deed, misschien wat verkeerd opgevat. Men geloofde daarin te moeten zien een soort van hulp voor de afgezette Pruisische regeering. Te gen deze opvatting treedt de Beiersche Volkspartij scherp op. „Met de politiek van deze regeering (Braun-Severing) heeft Beieren niets te maken," schrijft de offi- cieele partij correspondentie. „Daarvoor hebben tijdens den regeertijd de heeren Braun en Severing wel gezorgd. Niet alleen in groote kwesties, maar ook in kleine en allerkleinste poogde deze Pruisische regee ring altijd het bewijs te leveren, dat zij geen benul had van Beieren. Op de confe rentie der landen was deze regeering de scherpste en gevaarlijkste tegenspeler van Beieren." Duidelijker kan iets wel niet wor den gezegd. Het gaat niet om hulp voor Severing-Braun. Beieren is alleen maar be zorgd, dat het lot van Pruisen ook wel het lot van Beieren zou kunnen worden. „Het probleem Pruisen en Rijk en het probleem der verhouding der andere landen, vooral der drie Zuid-Duitsche tegenover het Rijk zijn problemen van geheel verschillenden aard. Dit heeft de wetgever van Weimar niet ingezien en daarom heeft de grondwet van Weimar een zware constructiefout. Deze fout kan echter niet worden hersteld alléén door de verhouding van Pruisen te genover het Rijk opnieuw te regelen. De tijd schijnt te zijn gekomen, dat Beieren in naam van het niet-Pruisische Duitschland duidelijk zegt, hoe de grond wet er moet uitzien, wil zij gelijk recht laten gelden voor alle landen." Dit is dus het Beiersche standpunt. Heer von Papen heeft verklaard, dat de commissaris van Pruisen maar tijdelijk is en dat de zelf- standigheid van Pruisen zal blijven be waard. Dit is het standpunt van von Pa pen persoonlijk. Maar achter hem staan geweldige krachten, die in het openbaar streven naar bruske unificatie van het rijk. Hitier en Hugenberg willen met het systeem der bondsstaten breken. Men kan zich denken, wat Beieren te verwachten heeft, als de rechtsche koers boven Papen's achtbaar hoofd uitwast. De eisch van Beieren, dat tegen de verjaarde unificatie zal worden opgetreden, is zeer dringend. De gebeurtenissen ontwikkelen zich snel en niemand kan zeggen, waar morgen de reis heen gaat. Beieren heeft getoond trouw te zijn tegenover het rijk, maar rijkstrouw staat niet gelijk met onvoorwaardelijk bui gen voor den wil van Berlijn of van Hitier en Hugenberg. Het is een gevaarlijk spel om de idee van „Rijkstrouw" in contact te brengen met het gezonde federalisme. Niet door het fe deralisme komen de fundamenten van het rijk in gevaar, maar door het niet-Duit- sche centralisme, dat er naar streeft het zuiden tegen het noorden in de oppositie te jagen. Verwachting:: Meest matige Zuid-Wes- g telijke tot Westelijken wind, betrokken g tot zwaar bewolkt, af en toe regren, later g iets kouder. Verdere vooruitzichten: waarschijnlijk g nog buiig. Zon op 5.12, onder 8.59. Nieuwe Maan §g Dinsdag 2 Aug. v.m. 11.02. Licht op 9.29 g iiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin - BERLIJN, 25 Juli (VB.). Officieel wordt medegedeeld: De Rijkscommissaris voor Pruisen heeft bij het Pruisische staatsministerie een voorstel ingediend, waarbij het besluit van het Pruisische staatsministerie d.d. 25 Juni 1930 in zooverre zal worden opgeheven, als het lidmaat schap der N.S.D.A.P. verboden werd. ST. JOHN (New Poundland), 25 Juli. (Reu ter.) Het watervliegtuig van den Duitscher von Gronau is boven Labrador waargenomen. TOKIO, 24 Juli V.D.)Officieus wordt ge meld, dat Japansche bombardementsvliegtuigen Tsjao—Jan opnieuw met bommen hebben be strooid. Er werden 40 bommen geworpen, waar door de stad gedeeltelijk verwoest werd. Na vrij langdurige gevechten zijn Japansche troepen Tsjao Jan binnengetrokken en hebben zij de stad bezet. Naar het Japansche ministerie van Oorlog mededeelt, hebben de Chineesche autoriteiten tegenover het Japansche opperbevel verklaard, dat alle eischen van het Japansche opperbevel zullen worden ingewilligd. Zij zullen er zorg voor dragen, dat den verdwenen Japanschen stafofficier niets zal worden misdaan. Op grond van deze verplichting heeft de Ja pansche minister van Oorlog, Araki, den op perbevelhebber instructie» gegeven Tsjao-Jan binnen 24 uren weer te ontruimen. Nog in den loop van Zondag zou de stad worden ontruimd. De gevechten tusschen de Japansche troepen en de Chineesche vrij scharen in Mandsjoerije duren nog steeds voort. De Chineezen hebben het verkeer op den Noord-Mandsjoerijschen spoorweg bemoeilijkt, terwijl tegelijkertyd schermutselingen tusschen Japanners en Russen worden gemeld. De Russische consuls-generaal te Charbin en Moekden hebben verklaard, naar Moskou te willen vertrekken. Aan de Oosteiyke lijn van den Chineeschen Oosterspoorweg hebben de Chineesche opstan delingen het station Erdsinkansi bezet, waarbij de Japansche troepen ernstige verliezen hebben geleden. De Japansche garnizoenen, die aan de Oosteiyke lyn tusschen Erdsinkansi en Imjanpo lagen, zün van het Japansche hoofdkwartier te Cahrbin afgesneden. Hun positie is zeer ge vaarlek. Het Japansche Ministerie van Oorlog deelt mede, dat de Japansche troepen weer uit de provincie Jehol zijn teruggetrokken, aangezien de oorzaken, die tot den opmarsch leidden, uit den weg zyn geruimd. De autoriteiten van Je hol hebben de Japansche voorwaarden ingewil ligd en toegezegd den ontvoerden Japanschen ambtenaar Isjimoto te bevrijden. LONDEN, 25 Juli (Reuter). Te middernacht zullen nieuwe invoerrechten van kracht worden, waarbij een pond sterling per ton zal worden geheven van aardappelen, welke in Groot Britannië zullen worden ingevoerd. De Bolsjewistische staatsleer, die in het roode Rusland met geweld in praktyk is gebracht, predikt het meest ongerepte, het zuivere mate rialisme en 'n cultuur van deze wereld. Daarom zijn alle wetten en verordeningen der nieuwe bewindvoerders in wezen gericht tegen den godsdienst, tegen christendom en kerk. Reeds jaren lang is men bezig om iedere uiting van geloof overal waar deze aan den dag treedt met alle mogeiyke middelen te bestrüden en uit te roeien. Prachtige kathedralen, stille getuigen van een oude, vrome traditie, verzinken onbarmhartig in het stof: met dynamietpatronen liet men de zware gewelven der Godshuizen in de lucht vliegen en op de plaats waar eens beroemde bedetempels stonden, worden thans profane ge bouwen opgericht. Als de kerken niet met den grond werden geiyk gemaakt, dan werden ze toch in ieder geval gesloten en aan den eeredienst onttrokken: de torens werden van hun klokken beroofd of ontwijd. In vele kerken heeft men de altaren afgebroken en in het priesterkoor een projectie scherm voor bioscoop-doeleinden opgesteld. In- plaats van feesteiyke godsdienstplechtigheden krygt het volk propagandistische Sovjet-films te zien. Op de kerkdeuren zyn groote plakkaten aangebracht in schrille kleuren, waardoor de aandacht van de voorbijgangers wordt getrok ken op de reclame voor de Russische films. In de kerkportalen ziet men nog de leege plaatsen waar vroeger als een teeken van het geloof der voorvaderen de beelden der Heiligen stonden. Dan komen we weer voorby een kerk waar de deuren gebarricadeerd zyn en waar de torens klagend hun spits ten hemel heffen. De galmgaten vertoonen de sporen van de woede der geloofsvervolgers. Met geweld werden de gewyde klokken naar beneden gehaald. Er zün nog heel veel bronzen klokken die op het kerkplein op den smelter liggen te wachten. Er is natuurïyk niemand in Rusland, die zich tegen het schrikbewind der Sovjets durft te ver zetten: dat staat geiyk met zelfmoord plegen. De roode dictatuur achtervolgt iedere tegen spraak met woest geweld. Wanneer er hier of daar, om een of andere reden, een kerk nog niet gesloten is, en wan neer men op een enkele plaats nog eens in stil gebed zijn hart tot God verheffen kan, dan kan men er steeds van verzekerd zijn, dat in de onmiddeliyke nabyheid van die kerk een anti godsdienstig museum staat, als middelpunt van een felle propaganda der godloozen. En hy, die door het gif van den haat tegen den godsdienst, zooals die zich in de pers, door de reclame, in het openbare leven breede baan gebroken heeft, tot nog toe niet besmet werd, hy zal in dit museum der godloozen zulke verschrikkeiyke voorbeelden van fanatieken haat tegen alles wat met kerk en christendom in verband staat, vinden, dat hij, ingeval hij nog een vonkje gods- dienstigen geest in zyn hart draagt, vol ont zetting zyn gezicht zal afwenden van zooveel onbeschaamdheid. Dat is de geest van hét nieuwe Rusland. Dat is de „voorlichting" en het „licht" dat de Sovjet ster aan Rusland geschonken heeft. De anti-godsdienstige terreur is in Rusland in den loop der jaren niet, zooals men wellicht zou aannemen, verminderd, integendeel, zy is ge vaarvoller dan ooit. De foto's die wij op deze pagina publiceeren zün origineele opnamen van onzen eigen reis-redacteur, die juist dezer dagen uit Rusland is teruggekeerd. De opnamen spre ken voor zich zelf. En toch is deze strijd tegen de bedehuizen niet het meest gevaarlüke in de campagné der Sovjet-machthebbers. De vervol ging die werd ingesteld tegen bisschoppen en priesters heeft veel rampzaliger gevolgen gehad: in de laatste jaren is het aantal geestelyken, dat nog in staat is te werken, op ontzettende wyze verminderd. Sedert de invoering van de onafgebroken arbeidsweek kent Rusland geen Zondagen of kerkelijke feestdagen meer. Juist de hooge kerkeiyke feestdagen der christenheid, zooals Kerstmis, Paschen en Pinksteren, wanneer de jubelende klokkenklank de geloovigen opriep om het H. Offer te vieren, zün thans in het Roode Rusland dagen geworden, waarop de godloozen- propaganda alle krachten inspant om de laatste herinnering aan kerk en godsdienst uit te delgen. Pater Muckermann S.J. heeft het in zyn brochure: „Het Bolsjewisme dreigt!" zoo juist gezegd: „Ieder die in Rusland een burgerlük verleden heeft, is reeds verdacht. Als hy niet, evenals zoovele vroegere officieren, daarom alleen reeds doodgeschoten werd, omdat hy tot een hoogere klasse behoorde, dan werd hij toch in ieder geval onder de uitzonderingsbepalingen gesteld. Hy kreeg geen of onvoldoende levens middelenkaarten. Hy mocht slechts onder con- tröle in een der staatsbedryven werkzaam zün. Hy behoort tot dat soort, dat gedoemd is om uit te sterven. Alleen technische specialisten kunnen in Rus land nog carrière maken, en de kunst komt slechts in aanmerking wanneer zy geschikt is om propaganda te voeren voor het bolsjewisme. Juist in den strijd tegen den godsdienst biykt duidelyk, dat de terreur werkeiyk diepere wor tels heeft dan louter economische noodzaak. LEIPZIG 25 Juli. (W.B.) In het geschil tus schen Pruisen en het Duitsche Rijk, heeft Maandagmiddag te 13.10 uur de Voorzitter van het Staatsgerechtshof voer het Duitsche Rijk de beslissing geveld, dat de Pruisische voor stellen tot het uitvaardigen van een voorloo- pige schikking tegen het Rijk zijn afgewezen. Pruisen had het Staatsgerechtshof verzocht uit te maken, dat de bij de verordening van 20 Juli en door de uitvoering daarvan ont stane juridische en feitelijke toestand onge rechtigd is en te bepalen, dat de Rijkscommis saris respectievelijk zijn plaatsvervanger, zich niet leden mogen noemen van de Pruisische Staatsregeering, verder dat zij geen Pruisische staatsministers uit hun functies kunnen ont heffen enz. LEIPZIG, 25 JuU. (W. B.) Inzake de beslis sing van het Staatsgerechtshof, om geen ge volg te geven aan het verzoek, in kort geding uitspraak te doen in het geschil tusschen den Pruisischen staat en de Rijksregeering, wordt nader verklaard, dat het staatsgerechtshof de zaak van te groot belang acht om hiervoor een voorloopige beslissing te nemen. Het resultaat is, dat de door de ryksregeering in Pruisen ge troffen maatregelen voorloopig van kracht blij ven. Inwilliging van het verzoek der Pruisische Ministers moest worden afgewezen, aangezien volgens de nieuwe formuleering van het voor stel het uitvaardigen van een verordening als door de Pruisische Ministers was bedoeld, ten gevolge zou hebben, dat de staatsmacht voor loopig gedeeld zou moeten worden tusschen den Rijkscommissaris en de afgetreden Ministers. Het Staatsgerechtshof kon aan een dergeiyke splitsing van het Staatsgezag zün medewerking niet verleenen; het is van meening, dat op deze wyze allesbehalve het door de Pruisische mi nisters beoogde doel: voorloopige vermindering der moeilijkheden en wrijvingen, zal worden bereikt. Het hof achtte zich ook niet compe tent, om op eigen initiatief voorstellen te doen tot regeling van de verhoudingen in Pruisen. Inzake het verzoek van Centrum- en S.P.D.- fractie had het Hof nog niet beslist, of deze partyen wel bevoegd zyn als aanklagers op te treden. De president van het Hof liet doorschemeren, dat het misschien wel maanden kan duren, voor het Hof definitief zal hebben uitgemaakt, of het Rijk zich al dan niet bevoegdheden ten aanzien van Pruisen heeft aangematigd, welke het niet bezat. PEKING, 24 Juli. (V.D.) Volgens een telegram lit Tsjifoe is in het dorp Cinsi een veerboot, welke te sterk belast was, gezonken. 34 Personen worden vermist. Tot nu toe konden twintig ly- ken worden geborgen. 111111! Weer een geheime zender te Gouda Familiedrama te Kapel-Avezaath. De regeering zal de mijnindustrie helpen. Het program van het Nationaal Maria-Congres te Nijmegen. Doodslag te Rotterdam. Het niet-aanvalsverdrag tusschen Warschau en Moskon onderteekend. De Italianen trekken zich terug uit de Inter parlementaire Unie. Aardappeitarieven in Engeland. Pruisische ambtenaren mogen weer nat.-soc. worden. Gorgoeloff voor de rechtbank. Algemeene Iersche tarieven. Staking in Borinage wordt doorgezet. Twintig dooden bij veerpontramp in China. Boliviaansch leger rukt op tegen Paraguay. Tsjao-Jan na luchtbombardement door Japan ners bezet. Pruisische voorstellen door Staatsgerechtshof te Leipzig afgewezen. Tweedaagsch congres van den R.K. Bond voor Groote Gezinnen te Heerlen. Dreigend conflict bij de N.V. Centrale Bakkery te IJmuiden. Het vervoer van boter zonder merk met in gang van 1 Augustus verboden. Verdachte van de berooving te Zee 1st tot vier jaren gevangenisstraf veroordeeld. O O O Op het oogenblik loopt wel iedere rechtgeaarde Duitscher met een party - insigne rond. De Hitlerianen en de communisten maken het meeste ka baal en de hakenkruizen en de sterren met sikkels beheerschen büna geheel de straat. Het IJzeren Front heeft ook een insigne. De talrijke aanhangers van dr. Brüning, uit alle partijen, mis ten tot nu toe een insigne. Het hier naast afgebeelde insigne is thans voor de Brüning-stemmers ter herkenning en ter demonstratie ingevoerd DUBLIN, 25 Juli (Reuter). Het Iersche kab.- net voert vanaf morgen o.a. de volgende tarieven in: Op steenkool 5 shilling pe- ton, op ijzer en staal of geheel of gedeeltelijk daarvan ver vaardigde artikelen 20 pCt. ad valorem. Verder 84 shilling per 100 pond op alle soorten vleesch, uitgezonderd koppen en pooten van varkens, waarvoor 42 shilling moet worden betaald. Var kens uit Noord-Ierland kunnen vrij worden ingevoerd. Honderd pCt. ad valorem op alle machines en benoodigdheden, bestemd voor de kaasfa- bricage. Kaas invoer is reeds heden geheel ver boden. Verder komen er rechten op reuzel, aardap pelen (behalve uit Noord-Ierland), sacharine, suikerwaren. Bacon uit het Britsche Rijk wordt belast met 56 shilling inplaats van 84 per 100 pond. DUBLIN, 26 Juli. (Reuter.) De heden van kracht wordende Iersche tarieven zyn uitslui tend van toepassing op artikelen uit Engeland, met uitzondering van de tarieven op de vol gende artikelen, die voor alle landen gelden: Alle varkensvleesch, reuzel, aardappelen, toe stellen, machines en benoodigdheden voor kaas- fabrikatie. De parlementaire secretaris van Financiën, Flin, is uit Dublin naar Londen vertrokken, belast met een regeeringsopdracht van het hoogste belang, zoo zegt men. schoolboeken voor alle inrichtingen van middelbaar onderwijs by boekhandel H. Coebergh - Ged. Oude Gracht 74 - telefoon 11041 (t-j ivMivumuniiiiii/niw;»/;//' tvZ. Hoogste stand op Dinsdag 9 uur v.m.: 754 Achteruit

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1932 | | pagina 1