1
Van de Pers-tribune
m
Prikkeldraad
Versplintering en
Pacificatie
Verwarring
Het Aartsbisschoppelijk Museum
w
BELANGRIJKE NIEUWE
AANWINSTEN
Mr. Patijn over
Italië
WOENSDAG 3 AUGUSTUS
Wat men vindt op een
torenzolder
Sport en politiek
Loonsverlaging bij de K.L.M.
Crisis, regeeringswisseling en
fascisme
AANWINST VOOR HET AARTSBISSCHOPPELIJK MUSEUM
Een deel van de Napolitaansche kerstgroep uit de 18e eeuw
schenking van Mevr. de Wed. C. Willebeek le Mair te Rotterdam
aan het Aartsbisschoppelijk Museum te Utrecht.
HANDELSVERDRAG MET
BELGIË
Een wetsontwerp in voorbereiding
RETRAITEN
R.K. MIDDENSTANDSBOND
IN HET BISDOM HAARLEM
De viering van het zilveren feest
ACTIE LANDARBEIDERS
Een bevredigend verloop
De commissie-Welter
het anti-clericalisme
en
In het Katholieke Schoolblad wijst De
B(oer) nog eens op de grief, die tegen den
minister-president Ruys de Beerenbrouck
is ingebracht, dat hij in de Commissie-
Weiter bijna uitsluitend personen benoemd
heeft, wier beginselen sterke verwantschap
toonen met die der oude liberale econo
mie.
MIDDELEEUWSCH CHRISTUSBEELD GEVONDEN
Christus in het Grafeen in eikenhout gesneden beeld, neder-
rijnsch, pl.m. 1500gevonden op een torenzolder te Huissen.
De buitenlandsche
arbeidskrachten
KAPITTEL AUGUSTIJNEN
Pater dr. Makaay als Provinciaal
herkozen
PATER VAN CROONENBURG
Zilveren Priesterfeest
NAT. MARIA-CONGRES
Het lezen der H.H. Missen
Landmacht
Sociale studieweek te Rolduc
Examens M.O. Handelsterminolo
gie en Handelscorrespondentie in
vreemde talen
Dr. C. T. Gunning schrijft in de „Groene
Amsterdammer" een artikel over „Bezuini
ging en verbetering .ij het onderwijs",
aan welk artikel wij ontleenen:
„Wij dienen ons allereerst te bevrijden
Van den waan, dat de versplintering van
ons lager onderwijs uiteindelijk een gevolg
is van de pacificatie. Met cijfers kan wor
den aangetoond dat dit niet juist is. Dat
wij stikken in een onmogelijk groot aantal
kleine schooltjes en daaraan tevens ons
goede geld weggooien heeft een andere,
duidelijke aanwijsbare oorzaak. Naast een
typisch Hollandsche bevolkings-mentali-
teit, die aan eigen kleine knusse buurt-
schooltjes de voorkeur doet geven, zien wij
als bron van alle ellende de afschaffing
Van het ambulantisme door de opneming
Van het in zijn consequenties blijkbaar on
overdachte amendement-Ossendorp in art.
27, IV der wet 1920, voorschrijvende dat
elk hoofd van een Openb. School aan een
eigen klasse moest worden ver- en gebon
den. Dit is alleen mogelijk aan niet te
groote scholen.
Zoodoende werden na 1920 in alle cen
tra ten koste van vele millioenen belasting
geld en met niets dan nadeel voor het on
derwijs alle groote scholen gesplitst. Daar
aan voornamelijk is het te wijten, zooals
met cijfers kan worden aangetoond,
(immers het groote scholen-accres blijkt
niet te liggen bij het Buitengew. Onderwijs,
is dus ook niet te wijten aan de Pacificatie)
dat het aantal L.S. op angstwekkende wijze
toenam. In de laatste 10 jaar kwamen er
evenveel bij als tevoren in 40 jaar, n.l. on
geveer 2000, waardoor het totaal thans de
8200 overschrijdt. In Amsterdam, waar men
reeds in 1915 met deze versplintering van
het Openb. Onderwijs begonnen was ter
wille van de afschaffing van het ambulan
tisme, steeg het aantal L.S. U-L.O. en
M.U.L.O. inbegrepen van 189 in 1914 tot
381 in 1929 voor resp. iets onder en boven
de 64.000 leerlingen! In andere steden en
ook ten plattelande is de toestand in wezen
biet anders."
'n Opmerkelijke stem in dit weekblad.
Ongetwijfeld hebben de Hollandsche
knusheid en de afschaffing van het ambu
lantisme een zekere rol gespeeld bij de
stichting van kleine schooltjes of de split
sing van groote.
Maar, dat de nieuwe onderwijswetten in
't geheel niet van invloed geweest zouden
zijn op het ontstaan van een aantal kleine
onderwijsgelegenheden, dat wil er zelfs
bij ons niet in.
En indien dit niet zoo is, behoeven wij
dit verschijnsel ook niet in zijn ganschen
omvang te betreuren; voorzoover hierdoor
ml. recht verschaft moest worden aan den
onafwijsbaren.eisch der ouders: dat zij hun
kinderen kunnen doen opvoeden in de
geestelijke richting, welke de hunne is.
Of echter de veelheid van richtingen hier
on daar niet eens aanleiding gegeven heeft
tot een veelheid van scholen, welker stich
ting de bevolking op zware lasten zette?.
Toen de oud-testamentische volkeren in
hun hoogmoed den hemel wilden bestor
men met den Babeltoren, brak de verwar
ring der spraak hun daadkracht. Bij hun
moderne nazaten, de socialisten, die zonder
God hier op aarde een hemelschen heil
staat denken te kunnen grondvesten, be
speurt men een ongeveer gelijk verschijn
sel.
Hier echter geen misverstaan met den
mond maar met den geest!
Wat de eene leider wit noemt, wijst de
ander als zwart aan; het grootste kwaad
:voor Jan prijst Piet als het hoogste goed.
Het is een geestelijke chaos, welke niets
anders dan ruines tengevolge kan hebben.
Die verwarring uit zich in het onstoffe
lijke, zoowel als in het materieele.
Nadat bijvoorbeeld de grijze Wibaut zijn
ouderdom onteerde door een aanprijzing of
goedpraten van de verschrikkelijkste mo-
ïeele verwording en de heiligheid van het
huwelijk trachtte te schenden, zag men
het roode leiderskamp in twee deelen ge
splitst. De eene partij stelde zich enthou
siast achter den man op, die de teugels los
Wil snijden van 's menschen kwade driften;
de andere valt verwoed den valschen pro
feet om zijn ontstellende theorieën aan.
Wat moeten de arme volgelingen den
ken? Aan wie moeten zij zich houden?
Zullen zij tenslotte niet den weg van den
minsten weerstand volgen, n.l. den breeden
Weg?
De versplintering laat zich ook elders
gelden. De religieus-socialisten, die water
on vuur pogen te verzoenen, staan in de
S. D. A. P. naar de meest uitgesproken
godloochenaars. Wat moeten de zwakke
lingen en onwetenden gelooven? Vraag
stukken van lagere orde vinden een even
groote verdeeldheid in dezen kring. De
roode pers loopt over van twistgeschrijf
over de toepassing der krisis-kortingen op
het personeel in overheidsdienst. De dema
gogen gaan te keer tegen de volksvertegen
woordigers-partij genoo ten, die terwille van
het algemeen belang stemmen vóór de kor
tingen. Deze aangevallenen worden weer
verdedigd door bezadigder elementen, wijl
dezen het karakterloos vinden, dat men
menschen met den moed van een overtui
ging aanrandt in hun eer en waardigheid.
Het toppunt van verwarring is echter wel,
dat dezelfde Wibaut, die de zelfbeheer-
sching op zedelijk gebied goeddeels in de
lucht wil laten springen, op zakelijk terrein
den vinger waarschuwend opheft en zal
vend over verantwoordelijkheidsgevoel
spreekt; degenen veroordeelend, die dit
biet bezitten. Medelijden moet men heb
ben met een massa, die dergelijke verdool
den tot gidsen koos....
In een circulaire aan het personeel kondigt
de directie van de K.L.M. een loonsverlaging
5 pet. tegen 1 September a.s. aan* Een
verdere korting is niet uitgesloten.
In het Aartsbisschoppelijk Museum te
Utrecht zijn sinds enkele dagen weer een paar
nieuwe aanwinsten tentoongesteld.
In zaal 2 (de benedenkapel) vindt men thans
in het midden geplaatst een levensgroote in
eikenhout gesneden figuur van Christus in het
Graf. Het doode lichaam van Christus, bekleed
met een lendendoek, het hoofd met doornen-
takken gekroond, ligt plat uitgestrekt. De lin
kerhand bedekt het middendeel van 't lichaam,
de rechterarm ligt uitgestrekt ter zijde. Het
meesterlijk gesneden gelaat van dit Christus
beeld verdient bijzondere aandacht. Ook het uit
gestreden, verstijfde lichaam is prachtig weer
gegeven. Enkele vingers en de voorste deelen der
voeten zijn latere aanvullingen, die vooral bij
de voeten zeer slecht werden uitgevoerd en
daardoor hinderlijk zijn. Een klein deel van den
lendendoek ontbreekt. Overigens is het beeld
houwwerk zeldzaam gaaf en ongerept bewaard.
Het is te dateeren omstreeks 1500 en is waar
schijnlijk het werk van een der vele meesters-
beeldsnijders, die bij het einde der 15e eeuw aan
den Nederrijn in de omgeving van Calcar, Wesel,
Emmerik werkten.
Dit Christusbeeld werd voor eenigen tijd door
den conservator van het museum, den heer Jan
Eloy Brom, aangetroffen op den torenzolder
van de oude R.K. Kerk te Huissen (G.). De
dikke verflagen, waarmee het in den loop der
tijden bedekt was, werden door de zorgen van
het museumbestuur verwijderd, waarna het snij
werk in het blanke eikenhout weer ongeschon
den te voorschijn kwam. Het beeld blijft in
bruikleen in het Aartsbisschoppelijk Museum
geëxposeerd tot dat de uitbreiding der parochie
kerk van Huissen voltooid zal zijn, wat nog
geruimen tijd zal duren. Daarna zal het beeld
waarschijnlijk weer in deze kerk aan de devotie
der geloovigen worden teruggegeven.
In het museum is het beeld neergelegd op een
voetstuk, dat eenigszins herinnert aan den vorm
van het H. Graf, zooals dat in de middeleeuwen
in vele kerken bestond en waarvan Utrecht een
mooi voorbeeld bezit in den kooromgang van
de Domkerk. Van een ander H. Graf, afkomstig
uit het vrouwenklooster van Oostbroek bij
Utrecht, zijn de omringende figuren der drie
H. Vrouwen en Jozef van Arimathea en den
H. Joannes, in steen gehouden, bewaard geble
ven; deze fragmenten zijn sinds enkele jaren
geëxposeerd in dezelfde zaal van het Aartsbis
schoppelijk Museum.
In de kapelzaal van het museum werd voorts
een groote smeedijzeren kaarsenluchter ge
plaatst, die op de zolder der pastorie van
dezelfde kerk te Huissen werd gevonden. Dit
fraaie stuk smeedwerk uit de 15e eeuw vormt
een zeldzame aanwinst, omdat dergelijke smeed
werken uit de middeleeuwen, vooral in ons
land, uiterst zelden meer worden aangetroffen.
De mooie verhoudingen en sierlijke lijnen maken
dezen luchter tot een mooi stuk middeleeuwsch
ambachtskunst.
Een derde, zeer bijzondere aanwinst werd
dezer dagen opgesteld in zaal 15 van het Aarts
bisschoppelijk Museum. Het is de groote ver
zameling Napolitaansche Kerstfiguren, die on
langs aan het museum ten geschenke werd aan
geboden door mevrouw de wed. C. Willebeek le
Mair te Rotterdam; eertijds maakte deze groep
figuren deel uit van de collectie van wijlen haar
echtgenoot, een bekend Rotterdamsch kunstver
zamelaar. In de Italiaansche kerken en heel
bijzonder te Napels was het in de 18e eeuw
gebruikelijk aan de groepen, die met Kerstmis
aan het volk de geboorte van Christus voor
oogen stelden, groote uitbeelding te geven. In
een ver doorgevoerd realisme werden daarbij
niet alleen de traditioneele figuren van de
H. Familie, de herders en de drie koningen uit
gebeeld, maar deze groepen vormden een afspie
geling van heel het Napolitaansche volksleven
met al zijn karakteristieke typen van boeren,
kooplieden, muzikanten, soldaten, marktgangers,
enz. Dit alles vindt men ook terug in de talrijke
figuren der schenking Willebeek le Mair, gegroe
peerd rondom de hoofdgroep van Maria, het
Kindje en St. Jozef. De verschillende typen zijn
natuurgetrouw weergegeven, soms echter vrij
sterk gechargeerd. De koppen, handen en voeten
der figuren zijn deels in hout gesneden, deels
in aardewerk gebakken of in tin gegoten en
daarna zonder uitzondering met groote zorg in
de natuurlijke kleuren gepolichromeerd. De
kleeding is gemaakt van echte materialen, aller
lei zijden en wollen stoffen, leer, goudlaken, enz.
en geven een beeld van de schilderachtige,
Italiaansche drachten der 18e eeuw.
Niet enkel menschelijke figuren beeldde men
uit, ook de dieren, die in het straatleven van
Napels voorkwamen, maakten deel uit van deze
kerstgroepen. Zoo telt ook deze groep prachtige
dierfiguren, ossen, bokken, geiten, schapen, hon
den, enz. met hetzelfde realisme weergegeven
als de menschelijke figuren. Deze dieren zijn
alle in klei geboetseerd, dan gebakken (terra
cotta) en vervolgens natuurgetrouw gepolichro
meerd.
Hoewel voor ons hedendaagsch en Noordelijk
gevoel de religieuse kunst zich in Geboorte-
groepen als deze wel wat veel vrijheid veroor
looft en het verband der figuren met het hoofd
gebeuren soms wel zeer ver gezocht moet worden,
staat men toch met bewondering voor het talent
en het geduld, waarmee aan de behoeften der
levendige Zuidelijke volksdevotie door de Napo
litaansche kribbekunstenaars werd voldaan.
Een uitgebreid werk van de hand van R. Ber
liner, gewijd aan de „Denkmaler der Krippen-
kunst" verschijnt op het oogenblik in 24 afleve
ringen te München, alwaar in het „National-
Museum" een der grootste verzamelingen van
oude Italiaansche en Zuid-Duitsche kerstgroe
pen bewaard wordt. In ons land is, voor zoover
bekend, de thans aan het Aartsbisschoppelijk
Museum geschonken collectie de eenige op dit
gebied; het museum is er een bijzondere aan
trekkelijkheid rijker door geworden.
De verzameling is geëxposeerd in een groote
vitrine, die mede deel uitmaakt van de schen
king en die, thans geheel gerestaureerd en van
spiegelglas en electrische verlichting voorzien,
de groepen en figuren goed tot hun recht doet
komen. Te betreuren is alleen, dat de plaatsing
der vitrine wegens het bekende ruimtegebrek
in het Utrechtsche museum niet zoo gunstig
kon zijn als men wel zou wenschen. Wegens
hetzelfde ruimtegebrek konden verschillende
andere nieuwe aanwinsten in de meer en meer
overvuld rakende museumzalen nog niet ge
plaatst worden.
Sinds eenige dagen vertoeft in Den Haag
mr. J. A. N. Patijn, Nederlandsch gezant bij het
Italiaansche Hof, oud-burgemeester van 's Gra-
venhage.
Van deze gelegenheid heeft het Ned. Corr.
Bur. gebruik gemaakt den heer Patijn eens op
te zoeken en in een onderhoud hem een en
ander te vragen over Italië en over den toe
stand, welke daar heerscht.
Wat de economische verhoudingen in Italië
betreft, aldus de heer Patijn, deze zijn natuur
lijk ook gedrukt, zooals overal elders ter wereld.
Er wordt erg geklaagd, zoo vertelde mr. Patijn,
vooral door de menschen, die grond bezitten
en daardoor zeer hebben te lijden van de lage
prijzen der landbouwproducten. „Maar toch heb
ik den indruk, dat men in Italië minder onder
de crisis gebukt gaat dan hier. Niet omdat zij
daar minder hevig zou heerschen, maar wel om
dat Italië altijd een arm land geweest is. De
bevolking heeft weinig behoeften; ook de natuur
werkt zoo heerlijk mee. De menschen kunnen
met minder kleeding, met minder brandstof en
voedsel toe dan in ons land.
Vervolgens kwam het gesprek op den politie-
ken toestand van Italië, voornamelijk in ver
band met de laatste kabinetswisseling.
Hierop antwoordde de heer Patijn: „Deze
heeft niet zooveel te beteekenen, als men wel
gedacht heeft. Al maanden geleden waren de
gezanten te Rome van de op handen zijde wijzi
ging op de hoogte en in het diplomatieke corps
wist men eveneens, dat zij na de conferentie
van Lausanne zou plaats hebben. Dit is nu een
maal een karaktertrek van het fascistisch stel
sel: men denkt bij dit stelsel lichter over per
soonsverwisseling. Zoo is zelfs het partij-secre
tariaat reeds enkele malen in andere handen
overgegaan. Ik heb niet den indruk, dat er een
ernstig meeningsverschil tusschen Mussolini en
Grandi is geweest."
Over het fascisme zeide mr. Patijn: „Ik geloof,
dat dit stelsel zeer vast gevestigd is. Welk per
centage der natie echter fascistisch denkt, is
niet te zeggen, ook al omdat er geen oppositie
tegen de regeering mogelijk is. Maar wel staat
vast, dat vele menschen, die in principe tegen,
het fascistisch systeem zijn, het thans toch
steunen, omdat het in de huidige omstandig
heden ongetwijfeld het beste is. Trouwens het
kan niet worden ontkend, dat er in de laatste
jaren in Italië een kolossale materieele ver
betering valt waar te nemen.
Het Italiaansche fascisme is niet hetzelfde als
wat men elders daaronder verstaat. Als meest
kenmerkende karaktertrek zal wel de corpora
tieve idee zijn te beschouwen. Maar ook deze
is nog in haar eerste ontwikkeling. Het is voor
al voor een vreemdeling zeer moeilijk zich over
de beteekenis hiervan een oordeel te vormen en
nog moeilijker om te zeggen in hoeverre dit
stelsel in andere landen toekomst heeft. Maar
er zijn elementen aan blijvende en levende
waarde.
Ten slotte kwam het gesprek nog even op een
polemiek, welke dezer dagen in enkele dagbla
den is gevoerd over een uitlating van mr. Pa
tijn tijdens een diner te Rome betreffende het
facisme en den Volkenbond.
Mr. Patijn toonde zich hierover zeer verbaasd
en meende, dat óf een verwarring in het spel
moeet zijn, óf dat men hier met een ergerlijk
geval van duimzuigerij te doen had.
Een keer heeft de heer Patijn een rede ge
houden bij zijn bezoek aan het Internationaal
MM
Landbouw-ïnstituut, maar daarbij heeft hij met
geen woord over het fascisme en over den Vol
kenbond gerept. Overigens heeft hij aan geen
diner het woord gevoerd.
Mr. Patijn. die per auto van Rome naar ons
land is gereisd, is voornemens hier ongeveer
een maand te blijven.
De regeeringen van België en Nederland heb
ben de vorige week aan de regeeringen van
andere landen mededeeling gedaan van het te
Ouchy tusschen Nederland en België gesloten
handelsverdrag. In deze mededeeling worden
de staten uitgenoodigd tot de overeenkomst toe
te treden.
De regeeringen van beide landen zijn voorts,
naar het „Handelsblad" bericht, overeenge
komen den officieelen tekst van het verdrag
Donderdagochtend te publiceeren.
Tenslotte vernam het blad nog, dat het in de
bedoeling van de Nederlandsche regeering ligt
het nieuwe verdrag aan de Staten-Generaal ter
goedkeuring voor te leggen.
Reeds is een wetsontwerp in voorbereiding,
dat spoedig na het reces der Tweede Kamer
bij haar zal worden ingediend.
In het Bisschoppelijk Retraitenhuis „de Tha-
bor" te Rotterdam zullen de retraiten als volgt
plaats vinden:
16—19 Aug. Meisjes, P. Passionist.
2225 Aug. Dames Onderw., P. Jesuïet.
2730 Aug. Meisjes, P. Jezuïet.
47 Sept. Meisjes, P. Augustijn.
710 Sept. Verloofde Meisjes, P. Franciscaan
1215 Sept. Gehuwden, P. Capucijn.
1821 Sept. Jonge dames, P. Jezuïet.
2629 Sept. Leden H. Familie,
en andere deeln., P. Franciscaan.
3— 6 Oct. Meisjes, P. Passionist.
17——20 Oct. Gehuwden, P. Carmeliet.
2427 Oct. Gehuwde dames, P. Franciscaan.
2831 Oct. Meisjes.
710 Nov. Jonge dames, P. Dominicaan.
14—17 Nov. Verloofde Meisjes, P. Capucijn.
2225 Nov. Meisjes, P. Passionist.
28 Nov.lDëc. Meisjes, P. Dominicaan.
69 Dec. L. 3de Orde St. Franc.,
P. Franciscaan.
1215 Dec. Meisjes, P. Augustijn.
18—22 Dec. Jonge dames deft. St., P. Jezuïet.
2730 Dec. Jonge dames, P. Franciscaan.
25 Jan. Meisjes, P. Capucijn.
912 Jan. Gehuwden, P. Carmeliet.
1619 Jan. Meisjes, P. Passionist.
2326 Jan. Gehuwden, P. Augustijn.
29 Jan.—1 Febr. Gehuwden, P. Dominicaan.
58 Febr. Meisjes, P. Franciscaan.
1215 Febr. Jonge dames, P. Jezuïet.
Zooals gemeld, zal de R.K. Middenstandsbond
in het Bisdom Haarlem op Dinsdag 6 en Woens
dag 7 September a.s. te Haarlem zijn 25-jarig
bestaan herdenken.
Naar wij thans vernemen, zal op den voor
avond den deelnemers aan het Bondsfeest een
réunie worden aangeboden door de eveneens
jubileerende Haarlemsche afdeeling.
De eigenlijke herdenking op Woensdag 7 Sep
tember zal worden geopend met een H. Mis,
op te dragen door Z.H. Exc. Mgr. Aengenent
aan het Hanze-altaar in de Kathedraal, waar
na hernieuwde opdracht van den Bond aan het
Heilig Hart.
Van het Kathedraal-terrein wordt met vaan
dels en muziek opgetrokken naar het Raadhuis
op de Groote Markt ter begroeting van het Ge
meentebestuur.
Na een gemeenschappelijke koffietafel vindt
te 3 uur in het Gemeentelijk Concertgebouw de
grootte feestvergadering plaats, die vereerd zal
worden met het bezoek van Mgr. Aengenent en
van vele andere geestelijke en wereldlijke auto
riteiten. Hier zal kan den jubileerenden Bond
de feestgave worden aangeboden.
Als feestredenaar zal optreden pastoor J. G.
Jansen te 's-Gravenhage, oud-geestelijk advi
seur van den Bond.
Het Bondsbestuur besloot deze herdenking op
bijzondere wijze te wijden aan de nagedachte
nis van den heer Chris Jansen, den in 1928
overleden directeur van het Bondsbureau.
Na afloop der feestvergadering recipieert het
Hoofdbestuur, terwijl een algemeene Bonds-
maaltijd den dag zal besluiten.
In vervolg op het bericht dat door de geza
menlijke landarbeiders op 1 Aug. tot staken
werd besloten deelt „De Volkskrant" mede, dat
de burgemeester van Biervliet telefonisch heeft
aangeboden om daartoe eenig uitstel aan te
vragen, waarop door den bond één dag uitstel
is toegestaan. De bond heeft daartoe de werk
gevers uitgenoodigd, die vrijwel allen waren
opgekomen.
Zij hebben besloten uit hun midden een com
missie te benoemen om met de hoofdbesturen
van de Landarbeidersbonden te onderhandelen.
Met de looneischen konden zij zich vrij goed
vereenigen.
Na deze vergadering heeft de commissie met
de besturen op het gemeentehuis vergaderd,
maar niet ten volle overeenkomst bereikt.
De actie heeft voor de arbeiders een zeer be
vredigend verloop gehad.
„Het blijkt nu, zoo schrijft hij, dat het
anti-clericalisme aan de commissie-Weiter
niet vreemd is. Bij vluchtige doorbladering
van het rapport ontmoeten wij een drietal
voorbeelden daarvan.
Bij de Nijverheidsscholen wenscht men
alle richtingsscholen voortaan te verbie
den. Dat is anti-clericalisme. De stichting
van Nijverheidsscholen is met zoovele
waarborgen omringd, dat noodeloos zeker
nooit een school wordt opgericht. Boven-
dien wordt ook thans reeds aan de rich
tingsscholen de verplichting opgelegd,
leerlingen van andere richting toe te laten
(behalve aan internaten).
De tweede daad is het verhoogen van de
leerlingentallen, die noodig zijn om bijzon
dere scholen op te richten. Zeker, ook het
minimum van 12 voor de openbare scholen
wordt met vijftig procent verhoogd, maar
dat is nog iets anders dan een verhooging
met vijftig procent voor de bijzondere
scholen.
Een derde feit, dat op anti-clericalisme
wijst, is het scheppen van een uitzonde
ringspositie in financieel opzicht voor de
religieuzen. Den voorzitter, den heer Wei
ter, bleek dit anti-clericalisme te ver te
gaan (de beide andere uitingen achtte hij
aanvaardbaar). Deze bepleitte een regeling
van salarissen voor personen, die in eenige
gemeenschap leven, welke een lager be-
hoeftenpeil veronderstelt. Dat de commis
sie intusschen aan exceptioneele maatre
gelen dacht, bewijst haar eigenaardige
oriënteering.
Nu weten wij wel, dat niet al deze voor
gestelde maatregelen door de Regeering
worden overgenomen, maar het feit, dat
ze geconcipieerd worden, ^ewijst, dat de
Minister-President weinig gelukkig is ge
weest met de aanwijzing der leden van de
commissie De Boom heeft de verwachte
vruchten afgeworpen."
„De Gids", het orgaan van het Christe
lijk Nationaal Vakverbond, is allerminst
te spreken over het antwoord, dat minister
Reijmer aan Jos. Maenen gaf op diens vra
gen betreffende de buitenlandsche arbeids
krachten.
De Minister antwoordde op bovenver
melde vragen van den heer Maenen: „De
regeering beschikt in het algemeen niet
over middelen tegen het te werk stellen
van buitenlandsche arbeiders hier te lande.
De vraag of het gewenscht is ten deze een
regeling te treffen en in welken vorm, is
bij de regeering in onderzoek."
„Dat is een antwoord, dat nergens naar
lijkt," zegt „De Gids".
De regeering beschikt niet over midde
len! Als de regeering maar wilde! Dan
waren deze middelen spoedig genoeg te
vinden.
Maar de zaak is in onderzoek! Moet met
een dergelijk antwoord niet elke waarde,
die men nog hecht aan een ministerieel
woord, teloor gaan?
Het is nu ongeveer een jaar geleden, ver
volgt het blad, dat door minister Ver
schuur aan de werkgeversorganisaties een
schrijven werd gericht, betreffende de
kwestie van het te werk stellen van bui
tenlandsche werkkrachten. De minister
schreef toen o.m. het volgende:
„Terwijl in Nederland de werkloosheid in
zeer veel beroepsgroepen reeds vrij groot
en in sommige zelfs zeer groot is, en de
stand der arbeidsmarkt hier en daar voort
durend slechter wordt, trachten toch dik
wijls vreemdelingen, die in hun eigen land
geen of moeilijk werk kunnen vinden, in
Nederland arbeid te verkrijgen.
Daarentegen wordt 't voor Nederland
sche werknemers in den ruimen zin des
woords hoe langer hoe moeilijker, om
in het buitenland arbeid te verrichten.
Zoo al niet de economische verhoudingen
een bezwaar vormen, dan wordt 't den Ne-
derlandschen werkzoekenden haast onmo
gelijk gemaakt, om in den vreemde werk
te aanvaarden door de regelingen van over
heidswege, welke ten aanzien van het ver
richten van arbeid door uitheemsche ar
beiders in schier alle Europeesche landen
bestaan.
Het is daarom geen wonder, dat telkens
in Nederland stemmen worden gehoord,
die vragen, of, gezien de economische om
standigheden in ons land en de zooeven
bedoelde buitenlandsche regelingen, de in-
heemsche arbeidsmarkt nog wel onbe
schermd kan blijven.
Deze aangelegenheid zal ik nader over
wegen, zoodra ik van de daartoe benoemde
Interdepartementale Commissie haar rap
port zal hebben ontvangen."
En nu, bijna een jaar later, hooren we
van een anderen minister, dat deze aan
gelegenheid bij de regeering in onderzoek
is.
Dat onderzoek duurt voor zoo'n betrek
kelijk eenvoudige zaak dan toch wel wat
lang.
De eerste der „Stemmen uit de Redactie"
van „De Gids" dezer maand bewijst, hoe
weinig sportief de opstellers van het oude
maandschrift denken.
Vragen van wereldbelang als verbonden
zijn aan de nationale namen: Ch. Aerts,
mej. J. J. de Boer, Luit. van Rhijn en Pe
ters, die ons vertegenwoordigen in Los
Angelos, durven zij apenkooi noemen.
De tweede „stem" gewaagt van Lausanne
en het blijkt dat de opstellers ook daar
hetzelfde gewas constateeren in de politie
ke sportwereld.
Zij schrijven namelijk:
„Een wonderlijke wereld. Na
eenige weken van moeizaam onderhande
len, een werk dat men in de zomersche
hitte waarin het geschiedde dient tt
waardeeren, zijn de hooge vertegenwoordi
gers der hooge contracteerende partijen
naar huis gegaan na plechtig te Lausanne
een contract geteekend te hebben, waarin
Duitschland van een schuldenlast werd be
vrijd, die alreeds geruimen tijd door geen
mensch als reëel werd beschouwd. De hee-
ren Herriot en Mc.Donald komen thuis en
worden als helden ingehaald door hunne
volken, die hun staatslieden toejuichen,
die dit „offer" gebracht hebben. De Heer
Von Papen daarentegen, die voor zijn land
een aardige duit heeft binnengebracht,
wordt vrijwel over de geheele linie be
schimpt. Wonderlijk spel der gebeurtenis
sen, waarin de kwijtscheldende crediteur
zich verheugt, de vrijwel kwijtgescholden
debiteur nog boos is op den koop toe. In
dien dezelfde overeenkomst driekwart jaar
eerder ware afgesloten, ware de stemming
wel juist omgekeerd geweest. Een bewijs
hoezeer niet de Juiste daad het gewichtig
ste is, doch eer de juiste tijd waarop die
daad gedaan wordt."
Dit zegt „De Gids". Dat er heelemaal
geen overeenkomst is tusschen de sport
werelden van Los Angelos en Lausanne
wie zal het durven beweren!
In het Dinsdag te Eindhoven gehouden ka
pittel der Paters Augustijnen is met algemeene
stemmen tot provinciaal herkozen de hoog-
eerw. pater dr. Servus Makaay.
Verder tot definitoren benoemd de paters
Nicolaas de Wit, Clemens Blok, Evangelists
Nieuwhof en Marianus Verschure. Tot secre
taris werd pater Augustinus van Delden aan
gewezen.
Pater A. van Croonenburg M.S.C. vierde Zon
dag zijn zilveren priesterfeest. Sinds 1931 is hij
werkzaam als rector te Stadhoek-Sittard.
Op 4 Aug. 1909 werd hij te Leuven tot pries
ter gewijd, van 1907—1925 wijdde hij zich te
Tilburg aan de missie-actie en de missie-pro-
paganda. Behalve propagandist werd hij tevens
de medeoprichter en de secretaris der vereenig-
de missionarissen. Tal van missie-avonden en
missie-tentoonstellingen werden door hem ge
regeld en voorbereid. In 1925 werd hij benoemd
tot rector van Overhoven-Sittard. Onder zijn
bestuur kwamen daar tot stand een kerk, een
rectoraatshuis en twee scholen.
Het spreekt vanzelf, dat er in de Congres
dagen zeer veel priesters te Nijmegen verwacht
worden. Dat levert natuurlijk moeilijkheid op
voor het lezen der H.H. Missen, indien hiervoor
van te voren geen regeling is getroffen.
Wie er derhalve prijs op stelt niet teleurge
steld te worden, gelieve ten spoedigste aan
Pater C. Piels O.P., Kerkegasje 8, Nijmegen,
mede te deelen, welke dagen en op welk uur
hij wenscht te celebreeren en in welke om
geving zijn logies gelegen is.
Met alle desiderata zal zooveel mogelijk reke
ning gehouden worden.
Benoemd tot tweede luit. bij wapen inf. bij
6e reg. J. J. W. Berkhoudt; bij 8e reg. J. de
Vries; bij 2e reg. A. L. M. Vreeswijk,; bij 16e
reg. J. Kropf; bij 4e reg. J. P. F. van der Horst;
bij 5e reg. E. A. de Jong; bij 19e reg. P. J.
Comelissen; bij 13e reg. R. M. E. F. Seven-
stern; bij 14e reg. J. Serré; bij 17e reg. H. F.
H. van Boekhout; bij 15e reg. J. C. Zuidema;
bij 7e reg. D. Overbeeke; bij 10e reg. G. A.
van den Bergh; bij le reg. H. M. Stam; bij 3e
reg. A. J. M. Groot; bij le reg. C. W. Brou
wers en bij 9e reg. E. C. J. M. van de Laar
schot; bij wapen cav. bij le reg. huz. J. L.
Maris en bij 2e reg. huz. R. A. baron van
Heeckeren van Brandsenburg; bij wapen art. bij
2e reg. onber. art. A. J. W. Becht; bij 6e reg.
veldart. L. W. C. Adank; bij korps luchtdoel-
art. S. H. Hoogterp; bij 4e reg. veldart, H. L.
T. Ubbink; bij 8e reg. veldart. L. E. Brouwer
en bij reg. kustart. K. W. M. Brantjes en F. E.
Lagerwerff; bij wapen genie bij reg. genie
troepen H. Cool, J. H. Hogendoom, J. Kroes, W.
van Dijk, J. H. Ackerstaff, H. J. van der Hage
en A. Noteboom; bij dienstvak miL adm. bij
reg. wielrijders A. H. S. Tielemanbij 4e reg.
veldart. H. B. IJdo en bij reg. genietroepen
J. J. F. Reeringh, allen cadetserg. 3e studiejaar
Kon. Mil. Acad.
Mgr. dr. Lemmens, bisschop van Roermond,
zal de achtste sociale studieweek die van 79
Augustus te Rolduc gehouden wordt, bijwonen.
's-GRAVENHAGE. Geslaagd voor Engelsch:
H. A. Bassant en J. Wilschut te Rotterdam,
H. R. Kruger te Deventer en C. van Toor
Dzn, te Maassluis.
