11
De lijkwade van Christus
elck wat wils
Broeders voor de Chineesche Missie
Wetenschappelijk
Onderzoek
DE OPLEIDING TE BERGEN
FINANCIEEL OVERZICHT
Trekjes No. 771
ZATERDAG 20 AUGUSTUS
Moeizame arbeid om
het noodzakelijke
Spaansch burgemeester
bij onlusten gedood
In een sobere boerenwoning
wordt de roeping gekweekt
en worden de talenten
ontwikkeld
In het „Hemelsche Rijk
Behoefte aan Missiebroeders
Sobere opzet te Bergen
Een betere toekomst?
STORINGEN TE KARLSBAD
Muziekminnende telefoniste wist
er meer van
FILM BIJ TELEVISIE
Ook een oplossing
De vergiftiging
te Hoek van Holland
Twee woonhuizen afgebrand
Verduistering van geld
Windhoos te Bengkoelen
Diefstal van rijwielplaatjes
Het gebrekkige Juvenaat te Bergen Leen verbouwde.
boerenhoeve
Op een klip geloopen
Tragisch
Toezicht op de Spoorwegen
Examens Lich. Oefening M. O.
„Ze zeggen, dat Jack met zijn
wagen een record wil breken.
Is dat zoo?"
„Dat heeft-ie al zes keer ge
daan.... in het ziekenhuis."
INDISCHE POSTVLUCHTEN
De „Oehoe" te Cairo
De „Duif" te Boedapest
Rijkstuinbouwconsulent
Middelbaar onderwijs
Rijksarchief
Landmacht
Examens Hoofdakte
UTRECHT. Gesl. heeren J. de Bruin, Am
sterdam; W. P. J. Koster, Bussum; H. T. d
Miranda, Amsterdam; V. de Vries, Amsterdam
's- GRAVENHAGE. Gesl. de heeren P. C. vai
der Meer, Roelof arendsveen en J. Steenbrinw
Sassenheim.
Verslaggever. II.
9
G. A
Ter gelegenheid van het 25-jarig kloosterfeest
van den Eerw. broeder overste van Tangshan,
br. Ladislaus die thans sedert vijf jaar zijn
beste krachten geeft aan de Chineesche missie,
en die met steun van vele missionarissen
er naar streeft, dat naast de Chineesche pries
ters ook Chineeschebroeders zullen komen,
lijkt het ons goed den lezer eens iets te ver
tellen over de Congregatie van Onze Lieve
Vrouw van Zeven Smarten, van welke broeder
Ladislaus een der meest uitblinkende leden is.
Deze Congregatie gesticht door pastoor Hesseveld
en pater Prentrop S.J. in het jaar 1851, heeft
op de eerste plaats ten doel de volmaaktheid
harer leden bevorderen door de beoefening
der deugden, bijzonder die welke stralen in
het leven der Allerheiligste Maagd Maria,
Moeder van Smarten. Zij belast zich voorts
met de opvoeding en het onderwijs van jongens,
en meer in het bijzonder, van arme en onver
zorgde knapen. Zij bezit daartoe een aantal
inrichtingen, welke over geheel Nederland ver
spreid zijn, en heeft thans ook een Juvenaat
gesticht, het klooster „Mater Dolorosa" te Ber
gen in Limburg, bestemd voor de opleiding
van Broeders voor de missie in China.
Deze Broeder-congregatie Is de eerste van
Hollandschen oorsprong, die in China werkzaam
is.
De Broeders bedienen er een hospitium, dat
gesticht werd, vooral op het initiatief van den
Zeereerw. Deken van Tangshan Pere Scherjon,
van de Congregatie der Lazaristen.
Tangshan ligt in een mijngebied, en menig
mijnwerker vond en vindt daar bij het delven
van de steenkool den dood.
De nagelaten kinderen worden in het hospice
samengebracht, zoodat er zoowel heidensche
als christenjongens worden verpleegd.
Het hospitium staat onder beheer van een
Comité uit de Mijndirectie, Belgische, Engel-
sche en Chineesche heeren: begrijpelijkerwijze
zijn deze heeren van verschillende godsdienstige
gezindheid.
Het hospitium is dan ook geen zuiver katho
liek opvoedingsinstituut, zelfs mag er geen
opzettelijke propaganda voor het Katholicisme
worden gemaakt. De jongens leven heel ge
moedelijk onder elkaar; alleen de katholieke
kinderen gaan mee naar de kerk.
Op aanhoudend aandringen van Z. H. Exc.
Mgr. Geurts, Bisschop van Yungpingsfu en
van den boven reeds genoemden Hoogeerw.
Deken van Tangshan, is de Congregatie er toe
overgegaan het bestuur over dit hospitium over
te nemen.
Het werken onder die gemengde bevolking,
terwijl de handen bovendien eenlgszlns gebon
den zijn, is voor mensehen, die alleen met de
missionaris-gedachte naar de Missie gaan, onge
twijfeld zwaar. Den prikkel van het dadelijke
succes moeten zij offeren, door de omstandig
heden gedrongen, alleen door hun voorbeeld
van intens Christelijk en religieus leven moeten
zij trachten de zoo verharde heidenen te winnen
voor het H. Geloof. Wel wordt er gesproken
over het katholieke geloof, maar alle propagan
distische strekking moet worden vermeden.
Daar er telkens van verschillende zijden om
Missiebroeders werd gevraagd, besloot men tot
oprichting van een juvenaat, dat ondergebracht
werd in de Bisschoppelijke Nijverheidsschool te
Voorhout en spoedig opgang maakte. De ruime
school bleek zelfs spoedig te klein, om naast
het steeds aangroeiend getal gewone leerlingen
nog een zestig-tal juvenisten te herbergen.
Ook het financieele vraagstuk speelde een rol.
Tot nog toe ontving de Bisschoppelijke Nijver
heidsschool niettegenstaande van officieele zijde
meermalen blijken van waardeering over de
bereikte resultaten werden ontvangen en de
verzekering, dat het onderwijs beslist op „peil"
staat, geen subsidie. De exploitatie van zulk
een inrichting vraagt echter schatten. Het was
dus zaak, de beschikbare plaatsen zooveel moge
lijk door betalende leerlingen te doen innemen.
Gedurende de jaren, dat de B. N. S. 'bestaat,
is voldoende gebleken in welk een behoefte deze
school voorziet. Om haar dus aan haar doel
te doen beantwoorden moet het leerlingental
zoo hoog mogelijk worden opgevoerd.
Een geheel nieuw Juvenaat werd daarom op
gericht te Bergen in Limburg. Het werd geves
tigd in een daar leeggekomen groote boeren
woning. De groote landbouwschuur werd,
grootendeels door eigen krachten, omgebouwd
tot Kapel, eet- en speelzaal alsmede leslokalen
voor de Juvenisten.
Een wel heel eenvoudig, een haast armoedig
begin. Maar de toekomstige Missionaris moet
van jongs af aan gewend worden aan soberheid
en armoede, om des te beter naderhand de
veelvuldige offers, die van een Missiebroeder
worden gevraagd te kunnen brengen. Daar is
een groote afstand tusschen de begrippen
armoede en soberheid. Maar schrijvende over
dit juvonaat, moet ons wel de bekentenis van
het hart, dat het noodzakelijke tot heden toe ont
breekt. Bovendien is er nog de vurige wensch
der Chineesche Bisschoppen, om te geraken
tot stichting van een Chineesch Postulaatshuis;
maar door de pijnlijke omstandigheden zou
deze hoop wel eens in rook kunnen vervliegen.
Daar gaat nu een Broeder door deze lage
landen tusschen Dollard en Schelde, die zijn
„otium cum dignitate" vruchtbaar tracht te
maken. Het is de oud-directeur van de Nijver
heidsschool St. Vincentius (Stokershorst), waar
het gevierde „Boefje" tot een rechtschapen man
werd opgeleid. Hij gaat met het grootsche ver
langen de zonen van het hemelsche rijk te
voeren naar de Kerk van Christus. Wellicht,
dat hij ergens zijn hand uitstrekt; dit moet gij
hem dan vergeven, want dit bedelend gebaar
is de laatste toevlucht van een zuivere ziel, die
niet voor zichzelf, doch alleen voor God vraagt.
En is ook de prachtigste bedelaar aller tijden,
is Sint Franciscus zóó niet rondgegaan om het
vervallen kerkje van Sancta Maria der Engelen
te herstellen
Voor het nieuwe Juvenaat te Bergen Is veel
noodig Want al prijkt deze stichting met den
weidschen naam van „Missiehuis", vöór zij als
zoodanig aan haar doel zal beantwoorden,
in materieelen zin, zal er nog heel wat moeien
veranderen.
Laat daarom den Broeder niet met leege
handen heengaan!
De vroege concerten des Zondags uit Karls
bad ondervonden zooveel last van storingen,
dat de uitzending onderbroken moest worden
en een extra programma moest worden inge-
lascht.
Alle onderzoekingen van de post naar leiding
en kabeldefecten bleven vruchteloos, totdat men
door een toeval aan de weet kwam, dat een
teleefoniste onbewust de storing veroorzaakte.
Deze laatste hield veel van muziek en scha
kelde, om de muziek te hooren, haar hoofd
telefoon, met een weerstand van 5000 Ohm, op
den kabel, zich er niet van bewust, dat zij daar
door het genot van velen vergalde. Bij nader
onderzoek bleek ook nog een andere telefoniste
schuldig te zijn.
Men hoopt nu, dat de storingen tot het ver
leden zullen behooren.
Bij de televisietechniek is het nog niet mo
gelijk geweest directe overdracht van eenig ge-
-iss
beuren bevredigend op te lossen. Er komen
daarbij zeer veel moeilijkheden, waar men aan
eeen bepaald aantal beeldpunten is gebonden.
De Duitsche Televisie A.G. is nu tot een
origineele oplossing gekomen, die wellicht voor
de toekomst zeer beduidend is.
zender gekoppend en de gebeurtenissen worden
in klankfilm opgenomen.
Naar we vernemen is de toestand van mej.
H., die in het Kampeerterrein te Hoek van
Holland door bedorven vleesch werd vergiftigd,
thans vooruitgaande. We lmoet zij nog het bed
houden, doch gevaar is geweken. De overige
kinderen in het gezin zijn thans genezen.
Donderdagmiddag omstreeks half vijf zijn op
het Velciushof te Woensel, gem. Eindhoven,
twee arbeiderswoonhuizen afgebrand.
De brandweer, die spoedig na het uitbreken
van den brand ter plaatse was, was niet in
staat het vuur meester te worden. De oorzaak
van den brand is onbekend. De schade wordt
door verzekering gedekt.
De politie te Nijmegen heeft gearresteerd H.
uit Assen, wiens aanhouding door den burge
meester van Assen was verzocht wegens ver
duistering van gelden. H. is naar Assen over
gebracht.
De Spaansche revolutionnair
komt in zijn tuin, na in de stad
den boel op z'n kop te hebben
gezet.
BENKOELEN, 19 Aug. (Aneta.) Tengevolge
van een windhoos, gepaard gaande met hagel
slag, zijn op het kolonisatieterrein Perbo zeven
huizen en tien klapperboomen omgewaaid. Er
hadden geen persoonlijke ongelukken plaats.
Bij de politie te Apeldoorn was door verschil
lende personen aangifte gedaan van diefstal
van nieuwe rijwielbelastingmerken. Zij heeft
thans aangehouden J. B. en H. W. te Apel
doorn woonachtig, op wie een aantal rijwiel
plaatjes gevonden werd van verdachte her
komst. Beide mannen zijn ingesloten.
MAKASSAR, 19 Aug. (Aneta.) De Japansche
kuststoomer „Kasei Maru", met een lading
coprah aan boord, is nabij Ternate op een klip
geloopen. Schip en lading zijn verloren.
De 66-jarige van Oyen uit Nijmegen was
Dinsdag op de begrafenis van zijn zoon te Tiel.
Toen de vader in den rouwstoet achter het
stoffelijk overschot van zijn zoon ging, voelde
hij zich plotseling onwel worden. Een oogenblik
later was de oude man dood.
Bij beschikking van «en Minister van Water
staat wordt met ingang van 21 Augustus a.s.
de standplaats van den Rijksinspecteur bij het
Toezicht op de Spoorwegen, ir. J. Rodenburg,
thans Utrecht, gewijzigd in Amsterdam.
URECHT. Gesl. mej. W. P. van Oostveen, Den
Haag.
1520 Augustus 1932.
De reactie, welke wij in ons vorig overzicht
als zijnde vermoedelijk op komst signaleerden,
is inmiddels gekomen, zij het dan ook in wei
nig ernstigen vorm, waardoor de koersverliezen
beperkt bleven. Woensdag volgde de Amster-
damsche beurs de hoogere koersen van Wall-
street niet en bleek de kooplust, welke zich den
laatsten tijd voornamelijk op Amerikaansche
waarden had gericht, grootendeels te zijn ver
dwenen. In het resteerende gedeelte van de
week keerde hij ook niet meer terug en bleef
men in afwachting van de dingen die komen
zullen. De berichten uit het Amerikaansche be
drijfsleven zijn weliswaar over het algemeen in
meer optimistischen toon gesteld, maar werke
lijk aanwijsbare verbeteringen in den toestand
behooren nog steeds tot de grootste zeldzaam
heden. Zoowel in de metaalnijverheid als in het
spoorwegbedrijf bijvoorbeeld is geen enkele op
leving te constateeren en het zijn eigenlijk al
leen de berichten uit het beursleven die van
werkelijke verbetering kunnen spreken. Zoo is
het aantal shares dat dagelijks in Wall Street
wordt omgezet zeer belangrijk hooger dan in
het afgeloopen jaar ooit het geval was, terwijl
ook een beurszetel voor 30.000— meer dan den
daaraan voorafgaanden keer werd verkocht, het
geen volgens sommigen een onfeilbaar teeken
van weerkeerenden voorspoed is, wat wij in
middels sterk betwijfelen. Dit alles berust op
speculatie op de toekomst.
Senator Borah heeft becijferd dat de wereld
handel in het tijdvak van Januari 1929—Janu
ari 1932 niet minder dan 60 in omvang is
verminderd en dat de depressie alleen aan het
Amerikaanschee volk 150.000.000.000.heeft
gekost. Door den val van de prijzen der land
bouwproducten komt van dit bedrag circa
$30.000.000.000.— voor rekening der boeren. De
reusachtige vermindering van den export der
Vereenigde Staten hangt nauw samen met het
sterk verminderen der koopkracht van Europa.
Het is om deze reden dat ook Amerika het
grootste belang heeft bij een spoedige opheffing
van het continent uit de malaise en in verband
hiermede gaan in de Vereenigde Staten steeds
dringender stemmen op die algeheele schrap
ping der Amerikaansche oorlogsvorderingen
eischen en de heer Borah bijvoorbeeld grijpt
iedere gelegenheid aan om in duidelijke termen
op deze noodzakelijkheid te wijzen. Doch ook
nietrpolitici laten niet na op een definitieve
regeling aan te dringen omdat zij zeer wel in
zien dat de welvaart van Amerika en die van
Europa nauw met elkander verbonden en we
derzijds afhankelijk zijn. Zoo zeide de President
van de gezamenlijke Kamers van Koophandel
van de Vereenigde Staten kort geleden het
volgende bij de bespreking van de resultaten
der Conferentie van Lausanne: „De Europee-
sche markten nemen in normale tijden meer
dan de helft van de Amerikaansche exporten
af en het grootste gedeelte van onze versche
pingen naar Europa bestaan uit .,raw mate-
rials" welke in zulken overvloed van onze boer
derijen en mijnen afkomstig zijn. Totdat Ameri
kaansche katoen, graan, olie en andere voe
dingsstoffen en ruwe materialen opnieuw wor
den afgenomen door de bevolking van Duitsch-
land, Groot-Brittannië en andere landen van
Europa, zal de koopkracht van onze groote be
volking' uit landbouw- en mijndistricten niet
worden hersteld^ Lausanne is daarom van be-
teekenis, niet alleen voor onze fabrikanten, wier
exportmarkten in de afgeloopen drie jaren zoo
drastisch zijn verkleind, maar tevens van vitaal
belang voor ieder onderdeel van onze groote
productieve en distributieve machinerie."
Het maandblad van de National City Bank
merkt over dit onderwerp het volgende op: „De
Vereenigde Staten zijn lid van de wereldge
meenschap en verplicht op redelijke wijze by
te dragen tot de poging om ordelijke en we
derzijds nuttige relaties in alle internationale
kwesties te onderhouden. Bovendien verlangen
onze economische belangen dat wij zoo doen.
Dit is de grootste produceerende en handelende
natie ter wereld en de goodwill van alle andere
volken heeft voor ons een tastbare waarde. Wij
hebben geleden en lijden nog onder de wijd ver
breide meening dat wij, waar het onze handels
politiek betreft, niet steeds voldoende rekening
hebben gehouden met het beginsel van eerlij
ken handel". En vervolgens wordt geklaagd
over de economische conferentie te Ottawa,
die de beteekenis heeft van het vormen van een
economisch front tegen de Vereenigde Staten.
Zoo ziet men eenerzjjds overal een theoretisch
streven naar het opheffen van de slagboomen
welke den internationalen handel verlammen,
terwijl practisch nog nergens daadwerkelijke
verbeteringen zijn aangebracht en de wereld
blijft zuchten onder een nooit tevoren gekende
werkloosheid. Inmiddels heeft President Hoover
een aantal vooraanstaande personen uit de
handels- en bankwereld voor een economische
conferentie bijeengeroepen om te beraadslagen
over plannen voor een grootsch opgezette hulp
actie. De secretaris van de Schatkist en de Pre
sident van den Federal Reserve Board schijnen
aan de groote banken de taak te willen opdra
gen om de goederenprijzen op te drijven, door
middel van groote termijntransacties op de ver
schillende marktgebieden, waartegen de banken
zich echter heftig verzetten omdat zij meenen
daardoor hun eigen crediet in gevaar te zullen
brengen. President Hoover schijnt vooral een
snelle stijging van den tarweprijs tot 1.— per
bushel door enorme aankoopen te willen for-
ceeren, terwijl Roosevelt meer het oog heeft op
de invoering van preventieve invoerrechten op
tarwe en regeeringscontracten met den land
bouw wil afsluiten welke het afnemen van
groote hoeveelheden producten tegen vaste prij
zen garandeeren. In dezen verkiezingstijd zijn
deze plannen echter rijkelijk met politieke be
doelingen vermengd en dit is een van de rede
nen dat de New-Yorkeche beurs er zich voorals
nog niet over kan verheugen.
Rg.
In het begin dezer eeuw hebben de onder
zoekingen van een jeugdig Fransc'n geleerde
Dr. Vignon groot opzien in de wetenschappe
lijke wereld veroorzaakt door zJJn studie over
de beroemde relikwie van Turijn, de lijkwade
van Christus, die in 1898 in het openbaar was
tentoongesteld. Eedert dien tijd heeft Dr. Vig
non zijn sudie over zijn lievelingsonderwerp
voortdurend uitgebreid en verdiept en thans
heeft hij een belangrijke studie gewijd aan den
tegenwoordigen stand van het vraagstuk. In
een wetenschappelijke voordracht heeft hij de
voorheen onbekende feiten medegedeeld, die
hij heeft ontdekt, toen in Mei 1932 de relikwie
opnieuw werd vertoond.
Dr. Vignon houdt zich streng aan de we
tenschappelijke waardeering der gegevens; de
geschiedenis van den doek schakelt hij bij zijn
onderzoek volkomen uit- Van de zijde der
katholieke geestelijkheid ondervond hij voort
durend de meest mogelijke welwillendheid en
medewerking. Hij verkreeg verlof om de lijk
wade met de loupe te onderzoeken en foto
grafische opnamen te maken, waardoor het
resultaat van het onderzoek natuurlijk zeer
veel aan betrouwbaarheid gewonnen heeft.
De lijkwade van Turijn, die als den lijkdoek
van Christus wordt vereerd, is een stuk doek,
waarvan de veelbewogen geschiedenis slechts
gedeeltelijk bekend is en daarom ook buiten
beschouwing kan blijven. De doek vertoont de
figuur van een menschelijk lichaam en is 1.10
meter lang en 4.36 meter breed. Wanneer hij
geheel uitgespreid is, ontwaart men een rood
achtige teekening, die ongetwijfeld van een
menschelijk lichaam afkomstig is. Dit werd
blijkbaar op de eene helft van den doek neer.
gelegd en met de andere helft toegedekt. Het
hoofd moest zoodoende tweemaal, aan de beide
zijden, afgedrukt worden.
Het eerste wat voor een onderzoek in aan
merking komt, is de stof, waaruit de doek is
vervaardigd. Kan deze afkomsig zijn uit den
tijd van Christus? Voor de oplossing van dit
vraagstuk is een deskundige noodig, zooals
voor de andere problemen, die rond de lijk
wade ontstaan zijn. Natuurkundigen, schei
kundigen, technici, physiologen, geschiedkun
digen, photografen, rechtskundigen vinden
hier gelegenheid hun bekwaamheden aan een
der meest interesasnte onderwerpen te toet
sen.
Kan de stof 19 eeuwen oud zijn? Bestond
er ten tijde van Christus reeds serge? Waar
schijnlijk wel, want deze stof is vermoedelijk
in Indië uitgevonden en was zeker in de vierde
eeuw in West-Europa reeds bekend. Ten tijde
van Christus werd' zij wellicht reeds geïmpor
teerd in Palestina. Het onderzoek naar den
ouderdom der stof heeft tot nu toe geen enkel
feit opgeleverd, waaruit zou xunnen blijken
dat de doek nog geen negentien eeuwen oud
is.
Vervolgens rijst de vraag: Op welke wijze is
de teekening op den doek ontstaan? Vroeger
is wel beweerd dat de lijnen er op geschilderd
zijn. De beroemde lijkwade zou dan niet meer
zijn dan een schilderstuk. Deze veronderstel
ling is thans door alle deskundigen verworpen.
Met alle hulpmiddelen der moderne analyse
is de lijkwade onderzocht; specialisten van het
Louvre en andere deskundigen hebben haar
onderzocht met ultra-roode en infra-roode
stralen; de uitslag van al deze onderzoekingen
waren gelijkluidend: de doek is niet beschil
derd.
Oe afdruk der menschelijke figuur is voi
gens Dr. Vignon veeleer te beschouwen als het
resultaat van een scheikundige werking. Een
dood mensch werd op het doek gelegd (het
was Christus, zegt de vrome legende) en met
de andere helft toegedekt. Vignon komt op
grond van zijn onderzoekingen tot het besluit,
dat de teekening ontstaan is door de inwerking
van aloë en myrrhe op het weefsel. Aloë en
myrrhe werden ten tijde van Christus en ook
later algemeen gebruikt om de lijklucht en het
ontbindingsproces tegen te gaan Waneer aloë
met sommige andere stoffen in aanraking
komt, treedt er een verkleuring op. Tot deze
groep van stoffen behoort onder andere ook
ammoniak.
Men moet zich hierbij ook de tragische om-
standigheden van Christus' dood voor oogen
stellen. Het zweet van een stervende is vaaK
rijk aan ureum, welke stof gemakkelijk uiteen
valt in ammoniak en andere gassen, en zoo
doende al naar gelang de intensiteit van de
aanraking met den lijkdoek als het ware een
negatief beeld van het lichaam te voorschijn
kon roepen.
Het is aan Dr. Vignon mogen gelukken
deze hypothese door een proef aannemelijk te
maken. Niet met een lijk, (dit experiment
wacht nog op uitvoering) doch door de met
ammoniak bevochtigde hand te leggen op een
doek, die met aloë was behandeld. Het resul
taat was hetzelfde als bij de lijkwade van
Turijn.
Reeds dertig jaar geleden heeft Dr. Vignon
er op gewezen, dat een op het eerste gezicht
niets zeggende chemische afdruk een goed
photografisch beeld kan opleveren, vooral bij
voorwerpen met een sterk relief. Vignon heeft
thans ook wederom de photografie-kunst te
hulp geroepen om allerlei bijzonderheden op
de lijkwade vast te stellen: bloedklompjes,
stroompjes met bloedwater, sporen van de gee-
seling, de doornenkroon en menschelijke af
scheidingen.
Geen enkele moderne methode van onder
zoek is door I>r. Vignon verwaarloosd.
Men hoopt binnenkort nog verdere bijzon
derheden over het resultaat van het onder
zoek te kunnen mededeelen.
SARRAGOSSA, 19 Aug. (Reuter.) De gou
verneur heeft bericht ontvangen, dat in het
dorp Letus ernstige incidenten hebben plaats
gehad. De burgemeester van dit dorp en een
inwoner zijn gedood. De plaatsvervangende
burgemeester en een andere inwoner werden
ernstig gewond. Er zijn versterkingen naar Le
tus gezonden om de orde te herstellen.
Het uitgaande vliegtuig „Oehoe" is Vrijdag
te Cairo geland.
De „Duif" op de thuisreis is Vrijdag uit Mer-
samatruh vertrokken en te 16.36 uur te Boe
dapest geland.
Bij K. B. is aan A. Schuttevaer te Zutphen
op zijn verzoek met 1 September eervol ontslag
verleend als Rijkstuinbouwconsulent.
Bij K.B. is met ingang van 1 Januari a.s. aan
jhr. H. J. A. Pompe van Meerdervoort op-Zijn
verzoek eervol ontslag verleend als leeraar aan
de R.H.B.S. te Winterswijk.
Bij K. B. is aan A. Mulder, commies bij het
Rijksarchief in Zeeland te Middelburg, wegens
verandering in de inrichting van het dienstvak,
waarbij hij werkzaam is, eervol ontslag als zoo
danig verleend.
Op verz. met 16 Sept. eerv. ontsl. de off. van
gez. 2e kl. dr. A. Bakker; hij is benoemd tot res.
off. van gez. tweede kl.
Benoemd tot res. off. tandarts tweede kl. ae
dienstpl. sergeant-tit. A. I. T. Overtveld van de
le comp. hosp. soldaten.
ROERMOND. Geslaagd de heeren C. Baan,
Heerlen en J. W. Dinjens te Venraij.
BREDA. Gesl. heeren A. M. Janssen, Den
Bosch.
GRONINGEN. Gesl. dames H. J. Zuiderweg,
Bellingwolde, J. Zorge, Bellingwolde, W-
Wieringa, Drogteropslagen.
ROTTERDAM. Geslaagd mej. A. M. H. Kar
reman, Rotterdam, en de heeren B. M. Wen
sing, J. A. G. Bonder, Rotterdam; M. Prins»
Maassluis; C. J. Theunessen, Rotterdam.
De collega's, die zoowat de heele dag met Gijs
Moorman werkten, vroegen zich tevergeefs af,
wat er toch wel aan kon haperen.
Z'n opgeruimdheid was weg....
Hij deed automatisch z'n werk, was vriende
lijk en beleefd als altijd.... maar de Gijs van
vroeger zat daar niet meer aan de redactie-
tafel.
Dat was al zoo vanaf de dag, dat ie zoo ze
nuwachtig van de rechtbank was teruggeko
men.... bleek als 'n doode.... met 'n paar
schouder-schokjes voor antwoord als ze hem
vroegen of 'm iets hinderde.
Men vond 't vervelend en had met 'm te
doenwant Gijs was 'n prettige jongen.
't Was opgevallen, dat ie spierwit werd toen
le weer naar de rechtbank moest.... en bevend
z'n werk af maakte. De hoofdredacteur vroeg
hem, of ie misschien liever had, dat 'n ander
voorloopig de verslagen van de rechtbank
maakte. Even had Gijs geaarzeld met 'n ant
woord.... maar toen had ie resoluut „nee"
geschud, 't Was z'n liefste werk zei-die.
Aan één kant was de patroon daar blij om
want hij had al van verschillende zijden ge
hoord, dat de rechtbank-verslagen met veel
interesse werden gelezen.... én 't was voor
Gijs 'n mooie gelegenheid zich verder te be
kwamen.
En Gijs was teruggekomen met n paar ko
lom goede rechtbank-copie.
In z'n kosthuis deed Gijs z'n uiterste best,
om de oude, huiselijke gezelligheid niet te
verstoren.... doch ook daar merkten ze wel,
dat er iets niet in orde was met de jongen.
En de vrouw des huizes, die 'n tweede moeder
voor hem was, had 'm al es apart genomen.
Maar Gijs had gezegd, dat ie voorloopig niets
kon vertellen.... Hij hoopte dat later es te
doen.... en dan zou misschien meteen alles
weer in orde zijn.
Maar als ie op z'n kamertje was, dan kwam
pas de groote droefheiden kon ie 't feit
niet verwerken, dat op z'n zoo mooi en vlot
begonnen loopbaan zoo wreed-gauw dat tragi
sche hem in de weg was gekomen.
En dan ging ie op de rand van z'n bed zit
ten.... dacht niet aan slapen.... en liet dat
beetje levensjaren, waarin al zoo veel gepas
seerd was, voorbij zich gaan.
Dan dacht ie aan z'n vreugdelooze jeugd....
en zag, hoe z'n zwakke moeder door z'n be
schonken vader in de hoek van de kamer werd
gesmeten.... hij zag zich zelf, gelijk 'n bang
vogeltje in 'n andere hoek.... bibberend van
angst voor de volgende gewelddaaden
heelemaal machteloos.... En hoe ie dan later
heel voorzichtig bij z'n moeder kwam.... en
haar te troosten wist zonder er iets bij te hoe
ven zeggen....
Dan z'n vertrek naar 't gesticht toen zn va
der de ouderlijke macht ontnomen was, omdat
ie na z'n vrouws dood niks meer aan de jongen
gelegen liet liggen. Later had Gijs dat begre
pen.
En Broeder Laurentius, waar ie nog zoo dik
wijls mooie brieven van kreeg, die even ge
trouw werden beantwoord. Zou ie 't schrijven
nu? Néé.... nóg niet.... later.... als ie wist,
wat z'n plannen waren.... 't was nou alles
nog zoo versch't had 'm te plotseling over
vallenen hij wou liever alleen goede din
gen schrijven.
Wat had ie veel te danken aan Broeder Lau
rentius.... Die had er 't meeste aan gedaan,
dat ie nou 'n goede plaats had in de journalis
tiekmet 'n toekomst als ie z'n best bleef
doen. Wat ging dat allemaal mooi en plezierig
en wat was ie gelukkig als z'n chef hem 'n
pluimpje gaf voor 'n goed verslag of 'n aar
dige schets van de straat.
En nou ineens, 'n paar weken geleden nog
maar.... de paar weken, die hem 'n half jaar
schenen.... dat ontzettende geval aan de
rechtbank.... dat ie daar opeens z'n eigen va
der in 't beklaagdenbankje zag komen.... als
'n wrak.... 'n dief....
Als 'n vreeselijke droom was dat, die nooit
meer uit z'n gedachten zou gaan.
En toen opeens die toevallige blik naar 't
pers-tafeltjeen dat oogenblik van de her
kenningmet 't open-zakken van de mond..
waarin ie z'n naam zag beven.... En toen nog
die laatste blik van z'n vadervoor ie werd
weggevoerd door de rijksveldwachteren 't
schaamte-buigende hoofd..», en niks meer.
Nou zat z'n vader in de gevangenis,...
Dacht ie aan z'n zoon?
En hoe?
Was nog niet alles in hem afgestompt? Zou
er nog iets van dat leven gemaakt kunnen
worden?
Maar wat moest ie dan doen? HU had geen
ondervinding in die zaken.
Als 'n gebiedende plicht voelde Gijs *t, dat
ie z'n vader moest helpen.... althans 'n po
ging moest doen.... maar dan moest ie 't ge
heim bekend maken.... minstens aan één per
soon.... eigenlijk wist niemand, dat ie nog 'n
vader had.... zelfs z'n biechtvader had er nooit
verder naar gevraagd.
Was 't wel goed geweest van 'm, dat ie 't
steeds had verzwegen? Maar wie praat van 'n
vader, die hij nooit anders heeft gekend dan
als dronkaard en beul? En waarvan je niet
eens wist, dat ie nog bestond?
9 9
Op 'n middag, toen de krant „klaar" was,
werd Gijs in 't privé-kantoor van de hoofdre
dacteur geroepen.
„Ga es even zitten, Gijs, en steek 'n sigaar
opIk zal 't je meteen maar zeggen, vent..
ik weet wat 'r aan hapert.... Ja, ik begrijp,
dat je 't liever voor jezelf had gehouden....
maar ik vond 't beter, dat ik met de oorzaak
van je neerslachtigheid op de hoogte was....
en ik ben naar de griffie van de rechtbank ge
gaanJa, huil gerust es flink uit, kerel....
dat zal je opknappen; je hoeft je voor mij niet
te schamenEn ik hoef je natuurlijk niet
te zeggen, dat buiten ons tweeën geen sterve
ling 't aan de weet komt».... Nou wou ik je
eerst even vragen, of je soms iets^ van plan
bent in verband met dat geval...."
„Ja meneer.... als 't mogelijk is.... dan wil
'k m'n vader graag helpentenminste pro-
beeren om.... Me moeder vroeg 't nog vóór ze
stierf.... of 'k 'm.... niet in de steek wou la
ten.... maar...."
„Dat is 'n mooi besluit van je, Gijs.... ik
had zooiets trouwens van jou verwacht.... en
ik wil je helpen...."
„O, meneer.... als u dat zou kunnen
„Je moet beginnen met je vader op te zoe
ken daar.... dat gaat niet zoo direct, want er
zijn bepaalde voorschriften; maar dat maken
we wel in orde. Je wacht dan maar af wat ie
zelf zegt.... en nog maar niet direct met voor
stellen komen.... dat zien we dan later wel
weer es...."
„Ik heb nieuws voor je, nummer acht en zes
tig" kwam de bewaarder in de deur van de
cel
„Nieuws? Wat kan dat wezen?"
„D'r is bezoek voor je.... ga maar mee...."
„Bezoek? En wie is dat?"
„Ik geloof: je zoon
„Is.... is daar.... Gijs? Is ie toch.... toch
gekomme? Nee..nee.laat me maar hier..
ik.... durf niet.... ik ben 't niet waard
ook
„Toe.... geen flauwe kul.... je bent geen
jongejuffrouw.... Nou, hoe zit 't?"
Nummer acht en zestig liet zich meenemen
naar de bezoek-kamer....
Het duurde heel lang eer er 'n woord door
een van beiden gezegd kon worden. Toen vroe^
JEIoe herkende u me daar zoo gauw, vader?
„Aan je oogen.... en ze stonden precies
toen.... als toen.... op 'n keer, dat ik opJ
af kwam om je te slaan.... en 'r voor te
schrok.... zoo dronken als 'k was..,. Waaroi"
ben je hier gekomme, Gijs
„Om goeie vrinden te worden, vader.... n
",En dat zeg jijdat zeg jij.... die...»
„Aan 't verleden denken we niet meer.-
van elk mislukt leven is nog wat te maken. •-*
en daar kan ik voor zorgen
„En ben je goed bezorgd, jongen? Wat o
je.... en wat dee je daar an de rechtbank.•-
„Ik ben verslaggever.... of journalist, or7fc
wat deftiger te zeggen.... ja, dat had u f
gedacht.... zoo ziet u, vader.... als de wu
is.... en als je weet, dat God.... maar d
wou 'k nou nog niet over pratenIk k
nog dikwijls terug als u 't goed vindt...-
dan praten we over de toekomst
„Over mijn toekomst toch niet?"
„Ja natuurlijk.... ik kom hier niet met 1«**.
handen.... U kunt bij ons aan de örukkeu
komen.... daar zorgt de hoofdredacteur voor
bij de expeditie of zoo iets.... en missen'
krijgt u vervroegd ontslag hier.... daar *u
u zelf aan meewerken..
De vader kon niets meer zeggen...-
Toen Gijs voor 't eerst met z'n vader
Communie ging.... keek ie na de dankz
ging even omhoogen fluisterde„Is t
goed, moeder?"
