ONZE FOTO- WEDS IJD
De prijzen
m
De snelste
film
YERICHROME
■m
Het onbekende Europa
«IÉ
ZATERDAG 20 AUGUSTUS
Er zijn in ons oude wereld
deel nog tal van onbe
kende streken
De beoordeeling heeft eerst plaats,
wanneer de inzending ge
sloten wordt
SPELEVAREN IN HET ZAND
Ingezonden door H. J. v. Hesselingen,
Beverwijk
HET LAATSTE MIDDEL
Een product van
de Eastman
Kodak Company
Ook verkrijgbaar
in filmpack.
BANDENPECH - VACANTIEPECH
- «a;
Ingezonden door Suer, Amsterdam
De Albaneesche Alpen
j
Ingezonden door E. Goseling, Hilversum
Het land der torens
Een onderaardsche zondvloed
De geschiedenis van een kompas
DE MAN, DIE DE MENSCH-
HEID WILDE UITROEIEN
ESKIMO-SPIEGELS
DE FUIF VAN DE REDDINGSBRIGADE
Ingezonden door A. J. de Mulder, Kampen
Er zijn nu menschen die klagen over
hitte en dat zijn in den regel dezelf
de menschen, die klaagden toen er
geen hitte was. Daarom dat aan die klach
ten de temperatuur geen schuld heeft,
maar de menschen, die haar ondergaan.
Niet dat dit een soort opmerkingsgave is!
Want in dat geval zou de thermometer de
beste waarnemer zijn Die registreert de
temperatuur veel fijner en nauwkeuriger.
Over het algemeen zijn instrumenten zeer
accuraat. Vervelend accuraat. Net als de
klok. Die wijst de uren ook zoo nauwkeurig
aan, dat je er dikwijls naar van wordt. In
een vacan tie tijd hebben wij liever niet van
die accurate waarnemers. Dan leven wij
zelf er liever op los met een onschuld en
nonchalance, alsof er geen tijd bestond.
Wanneer wij door de bosschen dwalen, ma
ken wij liever te voren geen programma op.
Wij beginnen, maar weten niet waar en
wanneer wij eindigen. Bevinden wij ons aan
het strand, dan houden wij er van zoo nu
en dan lui te gaan liggen, de oogen te slui
ten en dommelen wij in, welnu, dan dom
melen wij in. Zoodra wij dan weer tot het
land der bewusten terugkeeren gaan wij
voort met de genietingen van het strand
leven. Maar niemand die zich afvraagt:
hoelang heb ik geslapen en moet ik nu
soms opstappen?
Dus moeten wij hieruit concludeeren, dat
onze opmerkingsgave in vacan tie tij den
verslapt? Ja, voor een gedeelte is dat wel
waar. En deze verslapping is de oorzaak der
luiheid. Hiervan behoeft men geen mensch
een verwijt te maken, want wij zijn, alle
maal op zijn beurt, hetzelfde
Maar onze foto's dan O, die loopén geen
gevaar. Want zoodra wij ons kiektoestel ter
hand nemen leeft onze geest op. Beter ge
zegd, wij nemen het kiektoestel ter hand,
omdat wij opleven Want de zaligheid van
het nietsdoen geeft onzen geest rust, het
geen tot een zekere verscherping van waar
neming leidt. Zien wij plotseling een aardig
tafereel, dan treft dit ons. Wellicht dat wij
het op andere tijden over het hoofd zouden
gezien hebben. Maar nu dringt het beter
tot ons door. Wij nemen vlug het toestel ter
hand en een paar seconden later ligt het
trefpunt jp, het middenpunt onzer camera,
het raakpunt komt tot stand en het doel
punt is bereikt.
Wanneer de foto dan blijkt geslaagd te
zijn, behoeven wij niet eens te praten van
mispunt
Het fotografeeren oefent de opmerkings
gave. En dit blijkt al reeds hieruit, dat wij
niet alles kieken wat los en vast zit. Wij
fotografeeren bedachtzaam, omdat je per
saldo de filmen ook niet voor niemendal
krijgt.
Want voelen wij ons niet gevleid, wan
neer iemand zegt: drommels, wat is dat
aardig genomen? Strijken wij niet gaarne
de volle eer op, wanneer iemand ons kiek
je prijst als een geslaagde opname? Het
tafereel hebben wij niet gemaakt, zoomin
als het toestel. Maar het is de combinatie
op het juiste oogenblik. Het is, zonder dat
wij het met even zoovele woorden zeggen,
een pluimpje voor onze opmerkingsgave.
Beziet maar eens dat kiekje, waar ze met
z'n zessen het speldeprikje zoeken in een
lekken band! De opmerkingsgave wordt
hier al zeer verscherpt! Wanneer je daar
gezellig met je clubje 'n fietstochtje maakt,
dan behoeft een plotseling sssssss..., de
stemming' niet te bederven. Maar je bent
verplicht af te stappen. Een lekke band
behoort natuurlijk tot onafwendbare avon
turen. Er zijn menschen, die zich dan
kwaad maken. Maar dan moet je toch ook
wel het gevoel krijgen alsof de band je
staat uit te lachen Dit clubje schijnt het
daarentegen op te nemen als een aange
name rustpoos, een welkome afleiding in
de eentonigheid van een buitenweg. Want
als je van het standpunt uitgaat, dat je
een bosch hebt gezien, wanneer je één
boom tegenkomt, omdat alle boomen toch
hetzelfde zijn, dan kun je net zoo goed
thuis blijven. Dan kijk je maar naar de
geraniums op de vensterbank en je ver
beeldt je het paradijs te hebben gezien.
Die lekke band is een soort uitkomst ge
bleken. De deelnemers hebben zelf gevoeld
dat hiermede een vacantiekiek werd ge
schapen. Er moet natuurlijk nog een zeven
de zijn, die de kiek neemt en dat is bepaald
de lachende zevende!
Zes jonge dames op één dak. Het zou als
titel kunnen gelden voor de een of andere
revue. Behoort hiertoe eigenlijk nog wel op
merkingsgave? Wie, die niet zou kijken
wanneer een dergelijk tafereel voor zijn
oogen stil staat? Jozue kon de zon laten
stil staan. Een opmerkzame toeschouwer
heeft het hier zijn camera laten doen. Het
is in elk geval een bezienswaardig „duiven"-
plat!
Wanneer je geen kreeft op tafel kunt bren
gen dan zet je er maar een tomaat neer.
Die heeft ook dezelfde kleur. Zoo dachten
klaarblijkelijk die kinderen er over, die het
zeemanschap nog niet machtig zijn. Je kunt
niet iedereen aan de zilte baren toevertrou
wen, zeker niet wanneer je 's avonds met je
familie compleet huiswaarts wilt keeren.
Dus ze spelevaren op het zand en kunnen
dan net zoo dikwijls over boord springen als
ze willen. In die twee badstoelen, tegen de
zee aan, zit natuurlijk de „wijsheid" in den
vorm van moeder en een verstandige zuster.
Die beide badstoelen fungeeren als vuurto
ren en tevens als hindernis om te voorko
men, dat die rakkers met hun boot zee
kiezen. Want ook aan het strand is de daad
dikwijls beter dan goeden raad, die nog al
gauw in den wind wordt geslagen. Zeker
aan het strand, waar het altijd waait.
Op het andere kiekje ziet u.... ja, wat
ziet u er eigenlijk? Het is geen reddings
brigade, maar het heeft meer van een
collectie opgeruimde slachtoffers! Wanneer
die middelste niet de Orang Pendek is, dan
moet hij Neptunus verbeelden. Maar in die
hoedanigheid is hij dan wel afschrikwek
kend genoeg om baders te waarschuwen
niet dieper water te kiezen dan hun beenen
lang zijn.
Hier hebben ze nu wel niet den dood,
maar toch een nat pak voor oogen. En met
deze warmte schijnt hun dit zelfs aange
naam te zijn.
Het is nu prachtig weer. Abonné's neemt
in deze dagen uw kans waar. Scherp even
uwe opmerkingsgave en zendt aan ons het
resultaat in. De volgende week nemen
wij dan u onder het vergrootglas. Want is
er onder de reeds geplaatste foto's 'n eer-
ste-prijs-winnaar? Zijn de reeds gepubli
ceerde foto's niet meer te overtreffen? Doet
u eens een poging. Wantde beoordee
ling vindt eerst plaats, nadat de tijd van
inzending verstreken is. Dus komt voor den
dag met uw vacantiefoto! Het is nog tijd!
Het is de moeite waard aan onzen
vacantie-fotowedstrijd deel te nemen,
want niet alleen heeft u de voldoening,
dat uw werk, indien het de goedkeuring
der jury kan wegdragen, in uw lijfblad
wordt gereproduceerd, u heeft kans op
een veel grootere belooning, omdat wij
voor dezen wedstrijd een pracht-collec-
tie prijzen beschikbaar stellen. De
kampioen van onzen wedstrijd, de
eerste prijswinnaar, komt in het bezit
van een schitterende Zak Kodak Spe
ciaal No. 1 ter waarde van honderd
vijfentwintig gulden. Het is een luxe
model met Kodamatiesluiter. Degene,
die zich met den tweeden prijs tevreden
moet stellen, komt in het bezit van de
Supraphoonkoffergramofoon, welke een
waarde vertegenwoordigt van vijfen
veertig gulden. De derde prijs is een
elegant aantrekkelijk Kodaktoestel ter
waarde van vijfentwintig gulden. Als
vierden prijs stellen wij de Nieuwe
Kodak Juvier beschikbaar ter waarde
van negentien gulden en tenslotte nog
vijftig prijzen in den vorm van vijftig
Hawk Eyes-toestellen ter waarde van
vijf gulden per stuk; EEN TOTAAL DUS
VAN VIERHONDERDZESTIG GULDEN
AAN PRIJZEN. NEEMT UW KANS NOG
HEDEN WAAR en stuurt uw beste en
aardigste vacantiefoto in onder het
motto „Foto-vacantie-wedstrijd".
Een student in de medicijnen wordt op het
examen door een strengen examinator ge
vraagd
„Wat zijn zweetwekkende middelen?"
De student noemt alle hem bekende middelen
achter elkaar op.
„Maar als die alle niet helpen, wat zou u
dan doen?"
„Dan zou ik den patiënt verzoeken bij u
examen te komen doen," is het antwoord.
M
„Verlchrome" film met zijn twee gevoelige
zilverlagen is zoo snelwerkend, dat bij
regenachtig weer, zelfs met de goedkoopste
camera brillant heldere foto's maken kunt, met
een weelde van detail, die U verrassen zal.
„Ve rich rome" film is tweemaal begoten,
hoogst kleurgevoelig, anti-halo. De eenigszins
matte emulsie verhoogt in Uw afdrukken de
details in schaduw- en lichtpartijen.
Geen andere film is gelijl aan
KODAK
Verkrijgbaar bij iederen „Kodak" handelaar.
Kodak, Limited, den Haag, Amsterdam, Rotterdam
üiiiiiiiiiiiiiiiiiiihiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiillillllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Dat het zelfs voor zeer bereisde globe
trotters onmogelijk is, alle landen van ons
werelddeel te kennen, spreekt vanzelf; dat
er echter in ons oude werelddeel nog steeds
streken zijn, waarover de wetenschap in
het duister tast, zal velen verwonderen.
Het minst bekende gebied van Europa is
vermoedelijk wel het hooggebergte van Al-
banië. Zelfs in de nabijgelegen hoofdstad
Scutari kan men er geen bruikbare kaart
van krijgen; ten aanzien van de ligging van
het gebergte, de hoogste toppen, de pas
sen, enz. is men eenvoudig aangewezen op
vermoedens. De plaats, die het
- verst in het onbekende gebied
ligt, is Sjesi in het dal van de
Sjala, waar men nog een post
van de gendarmerie, eenige
autoriteiten en een Francisca
ner kerk vindt. Soms gaan be
woners van Scutari in den zo
mer hierheen voor de koelte; in
deze omgeving is Sjesi zelfs een
belangrijk centrum. Van hoeveel
belang een ongestoorde verbin
ding met de hoofdstad is, blijkt
uit het feit, dat op het door
snijden van de telefoondraden
de doodstraf staat.
In het gebergte achter Sjesi
komen geen vreemdelingen. Dit
gebied is zoo ontoegankelijk,
dat het zelfs in den tijd der
Turksche overheersching niet
Mohamedaansch geworden, doch
Christelijk gebleven is. Af en
toe ontmoet men er herders, die wonen in
met maisstroo afgedekte leemen hutten.
Hoe hooger men komt, hoe eenzamer het
wordt. Ook de plantengroei en de fauna
worden schaarsch; deze zijn echter ook niet
altijd ontzien. O.a. zijn de gemzen, die hier
vroeger inheemsch waren, geheel uitge
roeid; vroeger moeten er ook mooie forel
len zijn geweest, die wel tien pond zwaar
konden worden, doch thans treft men ze
niet meer aan. De hoogste top is blijkbaar
de 2700 M. hooge Jezera; de kloven en ke
teldalen zijn ook in den zomer met sneeuw
bedekt en vormen in den winter een on
overkomelijke hinderpaal voor alle verkeer.
De Kaukasus is zeker niet beter bekend
dan de Albaansche Alpen. Dit grensgeberg
te tusschen Europa en Azië is in menig
opzicht een merkwaardig gebied; in de
naar buiten gelegen dalen is het klimaat
vochtig en veranderlijk, doch in de door
de bergen zelf beschermde gedeelten is het
droog en zonnig, ongeveer zooals in het En-
gadin. De laatstgenoemde werden daarom
het eerst bewoond; men treft dan ook
slechts in het buitenland ruïnes aan, o.a.
van de voor deze streek zoo kenmerkende
torens. De toren is hier de normale bouw
vorm; een boerderij bestaat gewoonlijk uit
een verdedigingstoren en een paar woon
torens. Dat men steeds op zijn eigen ver
dediging bedacht moet zijn, is niet zoozeer
het gevolg van vrees voor vijanden van bui
tenaf, doch van de onderlinge twisten,
waardoor er nooit rust heerscht in het land.
De bloedwraak is een vloek voor dit gebied.
Het is nog niet opgehelderd hoe deze
bouwkunde, die blijkens de soliditeit der to
rens op een hoog peil staat, het land is
binnengekomen. Dat de bewoners zelf haar
tot ontwikkeling hebben gebracht, schijnt
in verband met hun aard niet waarschijn
lijk; de meest gangbare opvatting is, dat
hier de invloed der Genueezen, welke vroe
ger zeer groot geweest moet zijn, nog na
werkt. Met de torens begint den laatsten
tijd ook de merkwaardige kunst, om ze te
bouwen, in verval te komen; de laatste 100
jaar worden er meer en meer lage huizen
met platte daken gebouwd, waardoor het
land der torens zijn typische landschap
verliest. De natuur doet sterk denken aan
de Oostelijke ketens der Alpen.
In Noord-Duitschland is reeds jaren lang
het peil van het grondwater veel hooger
dan normaal; het ergst is het tot nu toe
in 1928 geweest. Ook het waterpeil van de
meren is gestegen en dikwijls is hun blauw
groene water van zeer doorzichtig troebel
geworden. De stijging is in het binnenland
veel duidelijker waarneembaar dan in het
kustgebied, doch zelfs op het eiland Rügen
werd zij nog geconstateerd. In Holstein is
het peil van het grondwater 0.5 tot 1 M.
gestegen, doch in het stroomgebied van de
Warthe niet minder dan 3.5 M. Het ver
schijnsel wordt verklaard door den buiten
gewoon zwaren regenval der laatste jaren,
die blijkt uit de gemiddelde cijfers van de
jaren tusschen 1892 en 1911 en die tus
schen 1915 en 1931. Het gemiddelde is voor
Ratzeburg gestegen van 614 tot 700 m.M.,
voor Rügen van 605 tot 645, voor Frankfort
aan de Oder van 520 tot 566, voor Schwerin
van 519 tot 562 en voor Dramburg van 576
tot 622 m.M. De oorzaak van dezen zwaren
regenval is niet bekend, doch zooveel te
meer treden de hoogst ongunstige gevol
gen daarvan aan het licht; weiden en tuin
bouwstreken staan gedeeltelijk onder wa-
te. en zijn waardeloos geworden; uitge
strekte boomgaarden zijn vernield. De
scbade loopt in de millioenen.
Van de hulpmiddelen, die ons van dienst
zijn bij het onderzoeken van de oppervlak
te der aarde, is het kompas wel het voor
naamste. Over de geschiedenis daarvan be
staan vele onjuiste opvattingen, die sterk
verbreid zijn, vooral het bekende fabeltje,
dat meer dan 1000 jaar voor Christus het
kompas reeds in China in gebruik was. De
Dezer dagen overleed te Londen de chemicus
Reading, die gedurende zijn leven in een reuk
van geheimzinnigheid had gestaan. Op een
goeden dag was hij in Londen opgedoken, zon
der dat men kon nagaan, van waar hij kwam.
Men wist alleen, dat hij zeer welgesteld was en
aandeelhouder in een groote chemische fabriek
Maar Reading verloor zijn vermogen en werd
menschenschuw. Toen bovendien zijn vrouw
overleed, werd hij zelfs een menschenhater. Hij
verliet Engeland. Eenige jaren later keerde hij
terug in gezelschap van een Indischen be
diende. In een Londensche voorstad kocht hij
zich een kleine villa, waar niemand toegang
had.
Weldra werd er gemompeld, dat hij in zijn
laboratorium bezig was met het maken van
geschriften, aaruit men dit meende op te
maken, bleken vervalscht te zijn. In het
jaar 414 na Christus wordt nog beschreven,
hoe zeevaarders in volle zee radeloos waren
bij een bewolkte lucht en de beroemde Ve-
netiaan Marco Polo, die op het einde van
de dertiende eeuw China bezocht, deelt
niets mede van het gebruik van het kom
pas door de Chineezen. In het Westen was
het kompas toen echter reeds bekend; in
1242 deelden Arabieren mee, dat het in
Syrië gebruikt werd; de oudste mededee-
ling betreffende het gebruik in Engeland
is afkomstig uit 1217 en in Frankrijk werd
het reeds in 1200 gebruikt. In Noord-Euro
pa was het vermoedelijk al vroeger bekend
en wel bij de Noormannen, de beroemde
zeevaarders uit dien tijd, die overal him
veroveringen maakten. Zij hebben het ge
bruik van het kompas verbreid en het
waarschijnlijk ook uitgevonden; een zee
varend volk uit het Noorden, dat niet ver
trouwen kon op den helderen hemel van
Zuidelijker streken, had ook meer behoefte
aan een dergelijk hulpmiddeL
goud, ja, men beweerde zelfs, dat de goud-
fabricage hem inderdaad gelukt was.
In werkelijkheid was deze man krankzinnig
en het slachtoffer van een idee fixe. Hij wilde
een gifgas uitvinden, waardoor de menschheid
kon worden uitgeroeid. Al zijn geld gebruikte
hij voor zijn experimenten. Met koortsachtig
ongeduld verlangde hij naar den dag, dat hij
het onheilbrengende gas op de menschheid zou
kunnen loslaten. Vóór hij echter tot uitvoering
van zijn misdadige plannen kon komen, achter
haalde hem de dood. Een retort, gevuld met het
doodende gas, brak en de uitvinder stierf onder
onduldbaar lijden.
Eerst den volgenden dag vond men zijn lijk.
Uit het onderzoek bleek, dat de man gestikt
was. Zijn laboratorium werd doorzocht en het
werd duidelijk, dat hij met zijn uitvinding
inderdaad groot onheil had kunnen stichten.
Een jong archaeologe, Frederica de Laguna,
die zich in opdracht van de universiteit van
Pennsylvania naar Alaska had begeven om daar
onderzoekingen te doen, vond bij het uitgraven
van praehistorische Eskimo-nederzettingen bij
Cook Inlet de eerste spiegels der Eskimo's.
Zij zijn vervaardigd uit stukken leisteen, wel
ker gladgemaakt oppervlak met water werd be
vochtigd. De wetenschappelijke beteekenis van
deze vondst is, dat hiermee vastgesteld is, dat
in Alaska, waar nu alleen Indianen-dorpen
staan, duizenden jaren geleden Eskimo's hebben
geleefd. Op grond van andere onderzoekingen
neemt men nu aan, dat Alaska de Zuidelijkste
streek is, die de Eskimo's ooit bereikt hebben.
Aan de kust hebben de onderzoekers schel-
penbergen van 3 tot 4 Meter hoogte ontdekt,
waarin zich gebruiksvoorwerpen der Eskimo's
bevonden, zooals lippenpennen, parelsnoeren,
oorhangers van elpenbeen en kleine gespen.
Ook huisraad werd er gevonden, onder meer
een lamp en een speldendoos met 6pelden. Res
ten roode klei bewezen, dat dit materiaal werd
gebruikt bij het herstellen van beelden.
