STADSNIEUWS
.elck wat wils
EEN GOUDEN JUBILE
1882 - 26 September -1932
Relletje op het
Prinsen Bolwerk
FINANCIEEL OVERZICHT
Trekjes No, 772
ZATERDAG 27 AUGUSTUS
Politie chargeert met de
blanke sabel
RAAD VAN ARBEID
KONINGINNEDAG
Cafe's tot 1 uur open
KAMER VAN KOOPHANDEL
20 September vergadering
ONDERWIJS AVONDSCHOOL
Spoedige opgave gewenscht
5 pCt. Leening Haarlem
ZILVEREN PROFESSIEFEEST
Van Broeder Simplicianus
Haarlemsche Ofkestvereeniging
KARDINAAL VAN ROSSVM TE BERGEN
5J| tl!~ 1 - ipf|
Huldiging v. Egmond
Ontheffing Winkelsluiting
Koninginnedag en de postdiensten
DE PASTOOR ZONDER KERK
Mijn vijftigste
INGEZONDEN
R.K. Vereeniging „Oud Heibloem"
afd. Haarlem en omstreken
De jaren met den datum, hierboven aange
geven, wijzen het tijdvak aan, en het gouden
jubilé, dat binnenkort gevierd zal worden, is
het jubilé van de eerwaarde Zusters Francis
canessen in de Koningstraat.
Op 26 September zal het vijftig jaren geleden
Zijn, dat de Zusters der Congregatie van Heijt-
huizen de Mariaschool in de Koningstraat
openden. Zij waren naar Haarlem geroepen
door een commissie van heeren, die, op ver
zoek van Pastoor N. Aussems van de Paters
kerk, zich bereid hadden verklaard het moeilijk
Werk der voorbereiding op zich te nemen.
Een moeilijk werk was het ook voor de Zus
ters. Want geen enkele subsidie van Rijk of
gemeente was te verwachten: destijds moest het
recht der katholieke school nog stukje voor
stukje veroverd worden. Voor hun onderhoud
Waren de Zusters aangewezen op een salaris
dat den naam van aalmoes ternauwernood
Waard was. Die eerste Zusters en hare opvolg
sters hebben in de Koningstraat armoede en
gebrek geleden. Maar zij hebben moedig vol
gehouden. En nu bij het einde van deze vijftig
jaren mogen zij met fierheid terugzien op het
Werk in 1882, in zoo moeilijke omstandigheden
begonnen. De Mariascholen van de Koning-
Straat en de Jacobijnenstraat zijn bekend om
het prima onderwijs, dat er gegeven wordt aan
bijna duizend meisjes. En daarbij is gekomen
de Middelbare school, en als de gouden kroon
op het werk daar het Gymnasium, dat geopend
Werd by de intrede van haar jubeljaar. Ook dit
Gymnasium is evenals de school voor vijftig
jaren opgericht zonder een cent subsidie.
De Zusters in de Konirigstarat hebben recht
op de dankbaarheid van allen, die daar het
onderwijs ontvangen hebben.
Daarom richten ondergeteekenden zich tot
alle katholieke dames, zoowel in en buiten
Haarlem, die als oud-leeringen zoovele aan
gename herinneringen bewaren uit hare jeugd.
In en bijeenkomst van enkele oud-leerlingen
Werd besloten, om aan de Eerw. Zusters bij
haar gouden feest een bewijs te geven van
dankbaarheid, en wel in den vorm van een bij
drage voor de schildering der Kapel. Voor zich
zelve willen zij niets; maar wel zou een bijdrage
Voor de polychromie harer kapel haar zeer wel
kom zijn. Daarom verklaren ondergeteekenden
zich bereid om die giften te ontvangen, waar
in de namen van allen, die bijdroegen: de gift
Zelve wordt daarin niet vermeld.
De tijden zijn moeilijk. Maar nu hier een be
roep wordt gedaan, niet op enkele, maar op de
honderden, ja duizenden oud-leerlingen der
Mariascholen, nu zal het toch mogelijk zijn
dat op haar feest aan de Eerw. Zusters een
feestgave wordt aangeboden, die misschien groot
genoeg is om de polychromie der Kapel geheel
te bekostigen. Elke gave zal welkom zijn.
Namens het Comité van Voorbereiding;
Mevr. Nieuwenhuijs—de Munnick,
Wagenweg 46;
Mevr. VerkleijBeijnus,
Oosterhoutlaan 1;
Mevr. BrinkmannKievits,
Groote Markt 9;
Mej. D. Beijnes, Nieuwe Gracht 72;
Mej. H. van Os, Ged. Oude Gracht 76;
Mevr. LampDriessen,
Barteljorisstraat 18;
Mevr. LipsBies, Burgem. Sandbergstr. 32-
M§jj B. v. d, Berg, Zijlweg 79.
Mej. Kloes, Rosenhagheplein 8;
Mej. L. Brinkmand, Gr. Markt 9.
Op Koninginnedag mag in de café's tot 12
Uur n.m. muziek gemaakt worden, terwijl deze
inrichtingen tot 1 uur des nachts geopend mo
gen zijn.
De eerstvolgende vergadering van de Kamer
Van Koophandel zal gehouden worden op
Dinsdag 20 September a.s.
TWEE stad NHC
Het bestuur van den Haarlemschen Bond
Van R. K. Jongenspatronaten wil hiermede
°nder de aandacht brengen, dat de lessen, zoo-
Wel voor de Handelsavondschool als voor het
Vervolgonderwijs, beginnen op Maandag 5
September a.s., des avonds 7 uur.
Deze lessen wórden gegeven voor het Ver
volgonderwijs in de St. Jozefschool, Nieuwe
Gracht en in de St. Canisiusschool in de Timor-
ztraat.
Voor de Handelsavondschool, in de M.U.L.O.-
tchool, Ged. Oudegracht 120.
Het bestuur doet een dringend beroep op de
ouders, om, wanneer htm zoon voor een der
beide scholen in aanmerking komt, en zich nog
niet heeft opgegeven, dit vooral nog te doen,
te meer waar vooral ook het Vervolgonderwijs
belangrijke verbeteringen en uitbreiding heeft
ondergaan, en de Handelsavondschool reeds op
zeer hoog peil staat, zoodat men gerust zijn
jongen er heen kan zenden.
Men kan zich opgeven voor de Handelsavond
school bij den heer J. A. Luijten, M.U.L.O.-
school Ged. Oudegracht 120 en voor het Ver-
volg-onderwijs bij den heer N. C. Schouten,
Schoterveenstraat 11, Haarlem-Noord.
De lessen worden gegeven Maandag, Dinsdag,
Donderdag en Vrijdag van 79 uur voor het
Vervolgonderwijs en op dezelfde avonden van
79 y> uur voor de Handelsavondschool.
De gemeente Haarlem kondigt de uitgifte
aan van IK- millioen der tweede 5 pCt. lee
ning 1932. Aan een brief,- door het gemeente
bestuur tot de emittenten, de N. V. Incasso-
bank te Amsterdam en de firma R. Mees Zo
nen te Rotterdam, gericht, ontleenen wij het
volgende:
De opbrengst zal warden aangewend ter con
solideering van de uitgaven ten behoeve van
de hieronder vermelde opjecten, die voorloopig
uit korte leeningen waren bestreden: a. ba-
zaltkademuren Noorderspaame en Schalkwij-
kerweg 180.000: b. scholenbouw 204.900;'
c. grondaankoopen en bouwrijp maken van
gronden ten behoeve van het grondbedrijf
873.800; d. uitbreidingswerken enz. ten be
hoeve van het gasbedrijf 241.300; totaal
1.500.000.
De bedrijven hebben over 1931 een batig sal.
do gegeven van: electriciteitsbedrijf 817.204,
gasbedrijf 556.414, waterleiding 44.175,
slachthuis 100.000.
Ten aanzien van de uitgaven van den dienst
1932 is uit den aard der zaak thans nog niets
met zekerheid te zeggen. Behoudens de uitga
ven voor armenzorg en werkloosheidsbestrij
ding heeft de dienst een normaal verloop. De
inkomsten loopen regelmatig; betreffende de
uitgaven zijn maatregelen en voorzieningen
getroffen, die ertoe zullen moeten leiden, dat
deze beneden de raming blijven. De meerdere
uitgaven voor armenzorg en werkloosheidsbe
strijding konden tot nu toe op suppletoire be
grooting ten laste van den gewonen dienst
worden geregeld. Voor 1933 is de ontwerp-
begrooting bij het college in voorbereiding. Het
streven is, deze begrooting te doen sluiten, zon
der crisisuitgaven naar den kapitaaldienst over
te boeken. Een crisisdienst is niet ingesteld.
Van het totaal bedrag der schulden der ge
meente per 1 Januari 1932 ad 45.277.222 is
30.728.277 ten behoeve van de verschillende
bedrijven.
De leening is verdeeld in stukken van 1000.
De inschrijving is op 30 dezer opengesteld,
behalve bij de bovengenoemde firma's, ook bij
den gemeente-ontvanger te Haarlem. De koers
van uitgifte is 99 pCt.
Men schrijft ons uit Haarlem:
Een paar weken geleden is er reeds terloops
gewag gemaakt van dit a.s. zilveren professie-
feest.
Thans, op den vooravond daarvan, wenschen
wij nog gaarne eenige bijzonderheden daaraan
toe te voegen, omdat de persoonlijkheid van
den jubilaris en de
plaats, die hij in de Con-
s gregatie der Broeders van
Barmhartigheid inneemt,
aan dit feest een bijzon
der karakter geven.
Eerst sedert een goed
half jaar is broeder Sim
plicianus alhier werk
zaam als assistent van
den röntgenoloog en te
vens belast met de lei
ding over het ziekenhuis.
Maar hoe kort zijn ver
blijf hier ook is, toch verheugt hjj zich reeds
en wel in volle mate in de achting en sympa
thie, zoo van overheid en medebroeders, als van
doktoren en patiënten.
De jubilaris heeft een eervollen staat van
dienst achter zich. Gedurende drie jaren stond
hij aan het hoofd van het sanatorium Kalo-
rama" voor longlijders te Beek bij Nijmegen,
waar hij zich vele vrienden verwierf; daarna
zes jaren als overste van het ziekenhuis „St.
Joan, de Deo" te Utrecht.
Negentien, jaar (slechts door het driejarig
bestuur van „Kalorama" onderbroken) is hij te
Utrecht werkzaam geweest en zeker zal hij in
de hoofdstad van het Sticht, waar zijn schoone
gaven naar geest en hart zoo'n oprechte waar
deering vonden, niet spoedig worden vergeten.
De nieuw aangebouwde vleugel van het
Utrechtsch ziekenhuis der eerw. Broeders blijft
een grootsch aandenken aan zijn verblijf aldaar.
Morgen (Zondag 28 Augustus) wordt in de
kapel van „De Deo" alhier het zilveren profes-
siefeest solemneel ingewijd.
Programma van het concert te geven door de
H. O. V. in den Hout te 2.30 uur op Zondag
28 Augustus 1932 onder leiding van Marinus
Adam.
1. Germanen Treue (marsch) Blankenburg;
2. Ouverture „Ein Walzertraum" Oscar Strauss;
3. An der schonen blauen Donau (walzer), Joh.
Strauss; 4. Pant, de l'Opera „La Fille de Mada
me Angot" Lecocq-Tavan; 5. Ouverture „La
Muette de Portici", P. D. E. Auber; 6. a. Inter
mezzo 1001 nacht, b. Perpetuum Mobile, Joh.
Strauss; 7. Fant. de Ballet „Lakmé" Delibes.
Gisterenavond was op het open veld, meer»
bekend als de kinderspeelplaats ,,'t Kalfje" op
het Prinsen Bolwerk, een twintigtal communis
ten verzameld, om op de bekende luidruchtige
wijze tegen het Welterplan te ageeren. Natuur
lijk was ook een groot aantal nieuwsgierigen en
„bijloopers" aanwezig om toch vooral niets te
missen als er „geknokt" zou worden. Nu, ze heb
ben waar voor hun geld gehad, er is „geknokt".
Spreker was de pas uit Rusland teruggekeerde
Oversteegen, die thans eens zou vertellen, hoe
hij over het „kapitalisme" in het algemeen en
over de Nederlandsche Regeering in het bijzon
der, dacht. Nu is dit eigenlijk volmaakt over
bodig, want degenen, die om hem heen stonden,
weten wel hoe hij er over denkt en behoeven
dit niet meer te hooren.
Het werd al spoedig schelden tegen de regee
ring en een inspecteur van politie, die met een
zevental agenten een oogje in het zeil hield,
waarschuwde den spreker, dat hij zich van grie
vende bemerkingen te onthouden had.
Toen Oversteegen desondanks toch op dezelfde
wijze bleef doorspreken, greep de politie in en
wilde de bijeenkomst ontbinden, wat de commu
nisten echter poogden te verhinderen. De politie
trok daarop de blanke sabel en deelde een paar
rake klappen uit.
Gelukkig werd door het uiterst bezadigde op
treden van de politie een algeheele kloppartij
vermeden.
Oversteegen vond het beter om, naar een der
omstanders ons vertelde, stilletjes te verdwijnen.
Om zich moed in te spreken hieven de
communisten daarop de „Internationale" aan
en ging de leiding van de „meeting" naar den
inspecteur van politie, om te betoogen, dat men
niet provoceerend optrad
De inspecteur handhaafde echter terecht het
besluit, de bijeenkomst niet verder te laten
doorgaan.
««PP?
Z. Em. W. Kard. V. Rossum bij zijn bezoek aan het Retraitehuis „St. Petrus Canisius"
te Bergen (N.HJ. V. I. n. r.: Pater Heyde man, de H.E. Pater Wouters, Provinciaal,
Kard. v. Rossum, de Z.E. Pater Philippo-aa, directeur retraitehuis, de Z.E. Pater Leyds-
man, secretaris van Z. Em. en de WK. Pater Henneke.
Een andere betooger nam evenwel de taak
van Oversteegen over en begon op zijn beurt
allerlei philippica's de lucht in te slingeren,
waarbij natuurlijk ook het Nederlandsche leger
de noodige vegen uit de pan kreeg.
Opnieuw moest de politie ingrijpen en ver
bood verder sprreken. De spreker ging toch
door, waarbij de communisten om hem heen
drongen. Wèèr trok de politie de blanke sabel
en wèèr werden eenige klappen uitgedeeld.
Daarna zongen de communisten de .Interna
tionale", riepen een paar maal „Rood front"
en trokken met hun attributen (er waren ook
een paar doeken met anti-Welter-opschriften
aanwezig) naar hun „bolwerk" op de Bakenes-
sergracht, waarbij zich geen incidenten van be-
teekenis voordeden.
Er was bij deze betooging ook een aantal
kinderen (meest jongens van 812 jaar) aan
wezig, die ernstig gevaar liepen bij ongeregeld
heden in de verdrukking te komen.
Kinderen behooren bij dergelijke gebeur
tenissen thuis te zijn. Als volwassenen reeds
beter doen, uit de buurt te blijven, als er een
relletje aan den gang is, hooren de kleinen
toch zeker weg te blijven.
Waar in het politierapport van hedenmorgen
werd medegedeeld, was met een steen geworpen
waardoor een inspecteur werd getroffen.
BIJ HARTKWALEN EN ADERVERKALKING neiging
tot bloeding in de hersenen en aanvallen van be
roerte verzekert het natuurlijk „Franz-Josef'-bltter-
water een gemakkelijke stoelgang zonder inspan
ning. Verkrijgbaar by Apothekers en Drogristen.
Wat is toch de reden dat de Amerikaansche
beurs vrij regelmatig blijft stijgen tegelijk met
den groei van het aantal werkloozen in de
Vereenigde Staten, dat deze week liefst tot
boven de elf millioen is geklommen? Nog
slechts korten tijd geleden zou men zooiets
voor volslagen onmogelijk hebben gehouden.
Toen was zelfs een onbeduidende vermeerde
ring van het aantal werkzoekenden zeer be
slist eei) baisse factor en werd nadrukkelijk be
toogd dat zelfs de geringste kans op herstel was
uitgesloten zoolang niet zou blijken dat nieu
we werkkrachten werden in dienst genomen.
Wel gaan er ook nu waarschuwende stemmen
op, maar tot nog toe is er practisch geen acht
op geslagen. Wat is dan de reden dat de beurs
zoo optimistisch anticipeert op verbeteringen,
die weliswaar ooit ongetwijfeld zullen komen,
maar welker tijdstip toch nog by benadering
niet valt te bepalen? Hoe men ook speurt, er
is geen andere aannemelijke reden te noemen
dan dat het vertrouwen, dat in het najaar van
1929 op geheimzinnige wijze verdween en ge
durende bijna 3 jaar zich in onbekende oorden
hield verscholen, op even geheimzinnige wijze
weer te voorschijn is gekomen. Waardoor,
waarom en hoe, het zijn onoplosbare vragen.
Men kan slechts tevreden zijn dat het is ge
schied en dankbaar dit raadselachtig gebeuren
ter onderzoeking overlaten aan hen die zich
bezig houden met het bestudeeren van de psy
chologie der massa, waar die in het beursleven
tot uiting komt.
Het was vooral de lichte brigade uit het le
ger der Amerikaansche shares, welke zich den
laatsten tijd in de gunst van ons publiek mocht
verheugen. Fondsen als Cities Service, Ass. Gas,
Shell Union, Tide Water, Int. Nickel, Chicago
Milw., Kansas City en dergelijke hebben in
respectabele hoeveelheden in de achter ons lig
gende weken hun weg van Amerika naar Hol
land gevonden. Wanneer ook onze beurs gere
geld staten van het bedrag der prolongaties zou
publiceeren, ongeveer op de wijze waarop Wall-
street het bedrag der makelaarsleeningen aan
geeft, dan zou blijken dat de aankoopen groo-
tendeels contant zijn betaald. De schrik voor
prolongatie-transacties zit er bij ons publiek
klaarblijkelijk nog geducht in en inderdaad is
dit systeem reeds voor menigeen de nekslag
geweest. Toch zou de beurs het niet kunnen
missen. Toen bij het uitbreken van den oorlog
de kwestie van de sluiting der beurs ter sprake
kwam met het doel massa-executies te voor
komen en een commissie was benoemd om een
onderzoek naar den omvang van het prolonga
tie-systeem op de Amsterdamsche beurs in te
stellen, bleek zulk een reusachtig bedrag aan
prolongatieposten te loopen, dat zelfs de stout
ste taxaties verreweg werden overtroffen. Deze
ontdekking gaf toen ook den doorslag tot het
besluit om de beurs onverwijld te sluiten ten
einde een catastrophe te verhinderen. Niet al
leen echter voor de beurs is het prolongatie
systeem van belang, doch voor den handel in
het algemeen, want het is immers niet anders
dan een van de vele vormen waarin het crediet-
verkeer tot uiting komt. Zeker dient het eens
deels slechts voor het financieren van specula
tieve effectenaankoopen, die zeker ook econo
mische beteekenis hebben, maar over welker
waarde voor het maatschappelijk leven men kan
twisten; anderdeels echter is het onmisbaar
voor bona-fide beleeningen op effecten, waar
door tijdelijk liquide middelen moeten worden
gevonden en in dezen vorm en voor dit doel
is het systeem zonder eenigen twijfel van groot
maatschappelijk belang. Men kan zich een goed
geregeld en elastisch credietwezen daarom een
voudig niet zonder dit of een soortgelijk systeem
indenken.
De conferentie van Ottawa moge wellicht in
de toekomst vruchten dragen voor het handels
verkeer tusschen Groot-Brittannië en zijn Do
minions en Protectoraten, voor ons toch reeds
zoo door de crisis geteisterd vaderland bracht
zij weer een geduchten tegenvaller, daar Enge
land de invoerrechten op zuivelproducten an
dermaal aanzienlijk verhoogde. Boter, kaas,
eieren e.d. werden opnieuw duchtig belast en
onze arme boeren betalen het gelag. Ook onze
tuinders verkeeren nog steeds in grooten nood
en worden door de drastische maatregelen van
de ons omringende landen tot steeds grooter
wanhoop gedreven. Volgens een recente opgave
in het Algemeen Handelsblad bedroeg de waar
de van den Juli-uitvoer van groenten, fruit en
aardappelen nog slechts 8 millioen gulden tegen
ca. 16 millioen normaal. Het volgende staatje
spreekt voor zichzelf:
Juli 1926
Juli 1927
Juli 1928
Juli 1929
Juli 1930
Juli 1931
Juli 1932
14.9 millioen
16.1 millioen
16.2 millioen
15 millioen
14.8 millioen
11.9 millioen
8.1 millioen
gulden,
gulden
gulden
gulden
gulden
gulden
gulden
Het is dan ook niet te verwonderen dat het
in de gelederen van het boeren- en tuindersvolk
zoo langzamerhand begint te gisten en men
door het houden van demonstraties de aan
dacht van' de regeering op den noodtoestand
tracht te richten. Bij de dezer dagen te Alk
maar gehouden meeting werden heel wat ver
wijtende woorden tot de overheid gericht. Wan
neer de beelden, zooals de verschillende spre
kers die van de ellende van dit sober en nijver
boeren- en tuindersvolk gaven, niet overdreven
zyn dan is er inderdaad periculum in mora.
Rg.
In een Vrijdag gehouden vergadering, uitge
schreven door de H. S. V. „De Kampioen",
waar de vertegenwoordigers voor de verschil
lende sportbonden en vereenigingen aanwezig
waren, is een werkcomité benoemd, hetwelk
zich zal belasten met de voorbereidende maat
regelen tot huldiging van den Haart. wielrenner
en Olympisch kampioen Jaq. van Egmond, wel
ke huldiging zal plaats vinden op 9 September
a.s. te Haarlem.
Het dag. bestuur van het werkcomité bestaat
uit de heeren Jan Otter, voorziter, Jaq. Smits,
secretaris, K. Hoekstra, Leidschestraat 60, pen
ningmeester.
Burgemeester en Wethouders van Haarlem
maken bekend, dat zij ten aanzien van de win
kels op den speeltuin aan de Zomervaart tijdens
het Zomermiddag-avondfeest der Speeltuinver -
eeniging „Het Oosterkwartier" ingevolge de
verordening op de winkelsluiting ontheffing
hebben verleend van de verbodsbepalingen van
die verordening in dier voege, dat die winkels
op Zaterdag 27 Augustus 1932 nè. des namid
dags 10 uur tot des namiddags 11.30 uur voor
het publiek mogen geopend zijn, daarin mag
worden verkocht en het verkochte medegeno
men.
De directeur van het Post- en Telegraafkan
toor te Haarlem brengt ter kennis van belang
hebbenden, dat ter gelegenheid van de viering
van den verjaardag van H. M. de Koningin op
31 Augustus a.s. alle postinrichtingen voor den
postchèque- en girodienst gesloten zijn, be
halve voor het aannemen van stortingen, waar
voor spoedbehandeling of spoedbericht wordt
gevraagd en voor het uitbetalen van chèques op
welker adviezen ten girokantore spoedbehande
ling is toegepast.
Voorts zullen de hoofd-, bij- en hulpkantoren,
de postagentschappen en het poststation Vo
gelenzang, op dien dag gesloten zijn voor de
behandeling van postwissels (met uitzondering
van telegrafische postwissels), postbewijzen en
quitanties, de aanneming van belastingbetalin
gen en c.q. voor de distributie van pasmunt.
Tevens worden het hoofdkantoor, de bijkan
toren Bloemendaal, Heemstede, Overveen, de
hulpkantoren Bennebroek, Santpoort-station,
Santpoort-dorp en Spaarndam, het poststation
Vogelenzang, voor den postdienst en de bijkan
toren Tempeliersstraat, Frans Halsstraat en
Aerdenhout en de postagentschappen voor den
post-, telegraaf- en telefoondienst, om 14 urn-
voor het publiek gesloten, behoudens dat even
tueel voor de busrechthouders gelegenheid tot
het afhalen van correspondentie tijdens de ge
wone uren, blijft bestaan.
Tenslotte zal de laatste briefpostbestelling
van het hoofdkantoor, het bijkantoor Heem
stede en het hulpkantoor Spaarndam vervallen.
De 2e briefpostbestelling van het hoofdkan
toor, het bijkantoor Heemstede, alsmede de laat
ste briefpostbestelling te Bloemendaal, Over
veen en Aerdenhout zullen om ongeveer 15.30
aanvangen.
Voor Bennebroek en Vogelenzang resp. Sant
poort-station is dit tijdstip bepaald op ongeveer
13.30, resp. 14.30.
De 2de pakketpostbestelling van het hoofd
kantoor zal vervallen.
De 4e lichting van de stadsbrievenbussen en
de 3e buslichting te Bloemendaal, Heemstede
en Overveen vervallen.
Naar wij vernemen zullen de Kantoren van
den RAAD VAN ARBEID te HAARLEM op
31 AUGUSTUS a.s. WEGENS VIERING VAN
DEN VERJAARDAG VAN H. M. DE KONIN
GIN GESLOTEN ZIJN.
Nieuwsgierig zullen vele lezers en lezeressen
zich afvragen, wat ik hun nu weer op de
mouw kom spelden met het aantrekkelijk op
schrift „Mijn vijftigste." Zou de pastoor zonder
kerk zijn vijftigsten verjaardag passeeren, zoo
als men dat noemt in den volksmond „Abraham
zien." Goddank neen, het is er nog verre van af,
hoewel de haartjes beginnen te grijzen vooral
het laatste jaar, zeker vanwege de vele en
zware zorgen eener bouwtaak in den crisistijd.
„Mijn vijftigste" dierbare en belangstellende
lezers en lezeressen, ik zal u maar gauw uit den
droom helpen met u te vertellen, dat ik van
daag mijn vijftigste weekpraatje heb neerge
pend. Vijftigmaal door middel van de Pers aan
geklopt aan uw milddadig hart en uw sobere
beurs. Je zoudt, als buitenstaander, gemakkelijk
kunnen meenen, dat de bouwpastoor, zoo lang
zamerhand was binnengeloopen, vooral als je
eens in Santpoort gaat zien, wat nijvere handen,
bestuurd door intellect, uit den grond weten te
tooveren, een keurige kerk met pastorie en
sacristie en vergaderlokaal om van te smullen.
Doch laten we niet vergeten, dat niet alles goud
is, wat er blinkt, en dat elke steen van ons
nieuwen heiligdom den schuldenlast op de schou
ders van den bouwpastoor voortdurend zwaar
der maakt. Er behoort een zekere dosis moed
en ausdauer toe, vooral in onze troebele tijden,
te blijven aankloppen, te blijven vragen, te
blijven bidden en smeeken om hulp en steun.
Gelukkig, dat ondergeteekende den moed nog
niet in de schoenen is gezakt en hij blijft ver
trouwen op de sympathie van het geacht pu
bliek voor zijn moeilijk werk. Moge dit vijftigste
weekpreekje eens alle harten mild stemmen om
vandaag bij gelegenheid van dit jubilé een
extra-gift te sturen voor het Maria-heiligdom
van Santpoort. Kleine gaven zijn niet minder
welkom dan groote. O. L. Heer let alleen op de
goede intentie van den gever. Stuurt u vandaag
dus allen eens een troostprijsje naar Zusterhuis
„St. Catharina," Rijksstraatweg 367, Haarlem
(Noord). Gironummer 52458.
den Pastoor zonder Kerk
A. F. J. GOOSSENS, pr.
N.B. Donderdag 1 September te half negen
vergadering der zelatricen.
Haarlem, 25 Augustus 1932.
Geachte Redactie,
Beleefd verzoek ik u plaatsing in uw geëera
blad van het volgende. Bij voorbaat mijn har-
telijken dank.
Hè, hè, eindelijk weer terug van de reis
naar de „Heibloem". Drie genotvolle dagen lig
gen thans weer achter den rug, want er is
genoten. Van weerszijden. Ten eerste van den
kant der Eerw. Broeders en ten tweede van
de oud-Heibloemers der afd. Amsterdam, Den
Haag, Eindhoven en Haarlem. En u hadt moe
ten zien hoe grootsch de Eerw. Broeders waren
die hun jongens terugzagen als mannen in de
Maatschappij, mannen die thans waardeeren
wat de Eerw. Broeders voor hen in hun jeugd
gedaan hebben. En hoe opgeruimd van geest
waren allen, die hun oude kennissen weer eens
terugzagen van wel ruim 25 a 30 jaar geleden.
De belofte bij het vertrek was als één. woord:
volgend jaar terug en met veel meer men-
schen. En daar wordt'-u ook onder gerekend,
oud-Heibloemers, die misschien uit schaamte
er niet voor uit durven komen, dat gij uw op
voeding genoten hebt op „de Heibloem".
Weliswaar, jammer, dat er zoovelen zijn die
een verkeerde opvatting van „de Heibloem"
hebben. Enkel en alleen, omdat zij niet weten
wat het is.
Ware het vroeger niet zóó, thans is het een
R. K. ambachtsschool, waar de kinderen van
katholieke ouders onder leiding der uitstekende
en bekwame Eerw. Broeders hunne opvoeding
genieten en zichzelf een ambacht kunnen kie
zen, en niet zooals maar al te dikwijls voor
komt, een jongen van 14 of 15 jaar, die pas
van school komt, dan weer eens 14 dagen
fabrieksarbeider of loopjongen bij bakker, krui
denier of slager is.
Oud-leerlingen, sluit u aan bij den R. K.
Bond van oud-Heibloemers, geeft u op als lid
om tevens met ons propaganda te maken en
den naam van de Heibloem hoog te houden
en niet door de zwakkelingen, want zoo moe
ten wü ze helaas noemen, naar beneden te
laten gooien. Wij hebben den Eerw. Broeder
Overste beloofd dit te doen door middel der
Katholieke dagbladen, waar wij voor onze mee
ning als katholiek, alle medewerking van zul
len krijgen. Wij mogen ook nog melden, dat de
ZeerEerw. Rector van de „Heibloem" zich ook
al opgegeven heeft als lid der Vereeniging. Hjj
zal alles in het werk stellen, om den naam van
de „Heibloem" zoo goed mogelijk te doen ma
ken en daarom, vooruit, aller medewerking
hebben we al haast, behalve dan die der oud-
Heibloemers. Blijft dus nu niet meer achter
en geeft u op als lid. Een dezer dagen krijgt
u een biljet thuis gestuurd. Vul het in en
stuur het op naar het secretariaat. Alle ge-
wenschte inlichtingen kunt u bij het bestuur
verkrijgen. Weten wij uw adres niet, komt dan
zelf eens een keertje bij het bestuur.
Met vriendschappelijke en Heibloemsche
groeten.
Namens Hoofdbestuur en leden
N. G. W. van ELFEREN,
Voorz. afd. Haarlem en Omstreken,
Breestraat 21.
Secretariaat: Com. van Noordestraat 12,
Haarlem.
Personen:
De man.
De vrouw.
't Kind.
De man met 't gereedschap.
To one el: Een kantoortje achter 'n winkel,
®°ber gemeubileerd; schrijftafel met telefoon.
man zit over eenige boeken gebogen, schudt
Somber het hoofd; het is schemeravond; *t kan
toortje is spaarzaam verlicht. Telefoonschel; de
'ban schrikt even en luistert.
Ge man: Hallo, met.Ja, daar spreekt u
bïee, mevrouw't spijt me, mevrouw.
blaar ik heb 't nog niet ontvangen, 't is bepaald
Crg druk aan die fabriek Niet langer
Réchten, zegt u? Da's jammer... erg' jammer...
't nog niet één of twee dagen....-Ja
bievrouw, ik kan er toch heusch ook niets aan
boenKan die andere 't vandaag leveren
r^St u? Ja, dan sta ik machteloosIk zou
?°2 es kunnen telegrafeerenHm
■t"". 'ladan is er niets aan te doen
spijt me heel erg, mevrouw...,, juist in dez(
slechte tijd Nou, dan zullen we maar
hopen op 'n volgende gelegenheid.... dank
udag mevrouw....
De vrouw: (komt binnen; 'n moe, zor
gelijk menschje). Wat was dat?
De man: (met 'n snik). Mevrouw v. Din ter;
de heele boel afbesteld
De vrouw: Heb je niet gevraagd offe
De man: (kregel). Ja.... ja! Ik heb alles
gevraagd, wat ik nog kon vragenmaar ze
wou .niet langer wachten(bitter). Wat
'n wonder't is al zes weken geleden.
De vrouw: Zou ze iets vermoed hebben?
(gaat eigens zitten).
De man: Ik weet 't.nietikdenk.dat
de halve stad wel iets vermoeden zal.
De vrouw: Misschien zou 't beter ge
weest zijn als je maar open kaart had ge
speelden gevraagd of ze
De man: Of ze vooruit wou betalen,
bedoel je? Ik heb 'n oogenblik geaarzeldop
't punt gestaan 't te doenmaar ik kon
't nietMoest 'k dan zeggen, da die fabri
kant me niet meer wou leveren, dan onder
remboursdat 'k 't goed niet durfde bestel
lenniet durfde bestellen, omdat er geen
geld isDat hou je toch zoo lang mogelijk
voor je klanten verborgen.... Ach ja, misschien
had ik 't moeten vragenvoor jouvoor
de kinderenmaar dat laatste stukje eer,
dat je dan misschien nog bezitdat hou je
nog vastvasttot je 't moet loslaten....
dat is de trots van de kleine middenstander
De vrouw: Ik begrijp ja.... En de eene
klant is de andere niet.
De man: Dat hield me ook nog tegen....
Er zijn menschen, die je begrijpener zijn
'r meer die je niet begrijpenen denken,
dat je ze wantrouwt.God, Godwaar
moet 't heen? Daar ligt nou m'n werk van
veertien, vijftien jaar,...
De vrouw: We hebben ons niets te verwij
ten, Karei.... (starend)tenminste..,.
De man: Wat bedoel je?
De vrouw: Ach neeIk..., ik denk
eigenlijk aan vroeger..., toen we zoo mooi
begonnen.en alles zoo voorspoedig ging.
De man: (Allengs heftiger) En toen dat
groote monster hier aan de overkant er nog
niet wasdat groote monster.... dat ons
iedere minuut van de dag toegrijnstons
tergt met z'n prijzen, waar ik niet tegenop
kanen waarvan 't publiek niet begrijpt,
dat 't lokaas is, om de groote massa te van
gen.'t monster, dat m'n klanten stal en
me langzaam, langzaam heeft geworgd.... En
daar zie je vrouwen van middenstanders bin
nengaansoms ook eigen standgenooten,
die toch moesten voelen hoe ze zichzelf daar
mee op den duur in de grond werken
(schrille lach). En de vrouwen van de prole
tariërs, die in lied en leuze 't groot-kapitaai
vervloekenbij heele troepen gaan ze daar
binnenen begrijpen niet, hoe ze daarmeu
hun eigen idealen kapot slaan! Dat is de
macht van 't groote monster, dat ons heeft
vermoorden ook anderen zal vermoor-
dien...(valt huilend, met z'n hoofd in de
armen op de schrijftafel. De vrouw komt bij
hem, slaat haar arm om hem heen).
De vrouw: Wees kalm. Karei..., ik be
grijp je verdriet.... t is ook 't mijne.... maar
zeg niet te veel in je wanhoopd'r zijn
vraagstukken, die we hier met z'n tweeën niet
kunnen oplossen.daar is heel wat anders
voor noodigWe hebben samen gezwoegd.
alles gedaan, om 't hoofd' boven water te hou
denen als God nu toelaat.... (de win
kelbel klinkt; zij gaat even kijken in de deur
opening). Odat is(roept naar win
kel) Komt u maar even hier als u wil. (tot
haar man) Daar zijn ze van de lichtfabrie
ken.... heb je gezegd....?
De man: (met 'n kreet) Komen ze ali,
om.
De werkman met
t gereedschap.
Werkman: (in manchester pak; tikt even
aan z'n dienstpet) Meneermevrouw.... u
begrijpt zeker wel wat ik kom doen..... u hadt
tot vijf uur de kwitantie nog kunnen beta
lenen dat is niet gebeurd, dus....
De man: Ik had 't niet.... anders was ik
natuurlijk gekomen.
Werkman: U kan aan mij óók nog be
talenik heb de kwitantie bij ine....
De man: Ik heb 't nu óók niet.
Werkman: Dan moet ik 't gas en t elec-
trische licht afsluiten.
De vrouw: 't Is toch wel erg, hoor....
voor 't eerst in de vijftien jaar, dat we in ge
breke zijn
Werkman: Ja, mevrouw.... dat gaat bij
ons allemaal zoo automatisch mogelijk.... zon
der aanzien des persoons
De man: (wrokkend) En op de minuut aa,
nietwaar?
Werkman. U moet mij niks verwijten, me
neer.... ik heb maar te doen wat me gezegd
wordt.
De man. Dat begrijp ik.... ga uw gang,
vriend....
Werkman (vertrekkend), 't Zijn beroerde
karweitjes, mevrouw.... als je zelf ziet, dat je
bij fatsoenlijke menschen terecht komt(af).
De man. Dat is 't laatstegeen geld meer
voor licht.... zelfs de spaarpotten van de kin
deren zijn leeg.... en 't allerlaatste kómt
nog....
De vrouw (in de handen schreiend). Lieve
God.... help ons toch(het licht gaat uit:
ergens door 'n opening komt nog wat maan
licht).
De man. Het gemeente-bedrijf heeft 't von
nis voltrokkenDe ambtelijke letterde
harde ambtelijke letter, (stem van 't kind:
•Moeder! Moeder!" Ze schrikken op).
»t Kind.
't Kind. (in pyama, bloote voeten; wrijft
zich slaperig de oogjes). Bent u hier, moeder?
D e v r o u w. Kindje, waarom ben je niet gaan
slapen? Toe, gauw naar boven weer!
't Kind. Waarom gaat opeens al 't licht
uit, moeder?
De vrouw. D'r is iets kapot.morgen
wordt 't weer gemaakt.
De man. (snikkend) D'r is iets kapot, ja....
't Kind. Waarom huilt vader? (bij hem,
armpjes om z'n hals) Vadertje.... waarom huilt
u toch?
De man. Lieveling.... kind.... ga met moe
der naar boven....
't Kind. Omdat 't licht stuk is? Maar mor
gen wordt 't toch weer gemaakt?
De man. Misschienmisschien
't Kind. Hebben stoute menschen 't kapot
gemaakt?
De man. Zooiets jazooietsGa nou
naar je bedjemorgen is 'r weer daglicht
't Kind. En dat kan niemand stuk maken,
hè vader? Want dat is van Onze Lieve Heer....
Wel te rusten, vader.... en niet meer huilen,
hoor!
De vrouw. Geef me "n zoen, schat....
't Kind. (zoent moeder) Dag moeder....
(weggaand, in zicht zelf:) Moeder huilt toen
niet, geloof 'k (af).
De man. (langzaam, peinzend) Het licht
van Onze Lieve Heer....
De vrouw, (naar hem toe; hand op z'n
schouder) Ons kind heeft onbewust gezegd,
wat ik straks al had willen zeggenHet licht
van Onze Lieve Heer.... dat kan niemand ons
afnemendat kunnen, en dat moeten we
gebruiken.... in alle omstandigheden.
De man. (beschaamd) Je hebt gelijk...,
op dat licht.... heb ik te weinig gelet.
Langzaam doek.
