JIC
Prikkeldraad
VOOR HONDERD JAAR
De crisis in 1832
Rotterdamsche
haven
li
Bisschopswijding Mgr. F. Joosten
DE DOODVONNISSEN VAN BEUTHEN
73
Advocaat Hitlers „Bedenk 9t wel, Mijmlieer de Rechter,
PLECHTIGHEID TE VUGHT
Schoolkinderen van heden
in Duitschland
MAANDAG 29 AUGUSTUS
zij en
„Sparrendaal" in
feesttooi
KATHOLIEKE
ENCYCLOPAEDIE
Eerste deel op komst
Drinkwatervoorziening
ENGELSCHE INVOERRECHTEN
Voor tomaten verhoogd
GEVAARLIJK INDIVIDU
Maakte Meierij onveilig
Ernstige teruggang te constateeren
HeRfjAK MoeRKen-ü-
Treffende momenten in het Missie
huis Sparrendaal, waar Kar
dinaal van Rossum de
wijding verrichtte
I Z. H. Exc. Mgr. F. Joosten
KERKELIJKE ZANG
Cursussen
AUTO OMLAAG GESTORT
Een doode en een gewonde
Examens hoofdakte
Dat de wereld thans niet voor de
^rste maal door een economische crisis
^ordt geteisterd, is van algemeene bekend
heid
De crisis was nooit zoo hevig en zoo alge
meen als in dezen tijd, zegt men, en de voor
uitzichten waren ook nimmer zoo donker.
Maar aangenomen, dat deze bewering
luist is hetgeen nog te bewijzen valt
staat het toch onomstootelijk vast, dat de
samenleving herhaaldelijk met groote eco
nomische en financieele moeilijkheden in
Voeger en later tijd te kampen heeft gehad
ea dat ook de moderne maatschappij, on
danks alle hulpmiddelen en allen vooruit-
Bang, daarvoor allerminst gevrijwaard bleef.
Dit moge voor de tegenwoordige generatie
Sen magere troost zijn, er ligt toch in elk
Beval een aansporing in, om niet al te moe
deloos te worden.
Aan elke crisis kwam ten slotte een einde,
Sb dit einde beteekende dan doorgaans het
hegin eener nieuwe periode van opleving,
bedrijvigheid en bloei.
In ieder leerboek over staathuishoudkunde
ban men daarvoor de bewijzen vinden.
„Al kan er zegt o.a. mr. dr. Raayma-
kers van een eigenlijke periodiciteit der
stises geen sprake zijn, wel is er in het
sconomische leven een voortdurende dei-
ding, een rijzen en dalen, dat, ook zonder
buitengewone oorzaken, nu en dan overslaat
hl een crisis."
Over zulk een crisis, nu juist honderd
laar geleden, deelt in een Duitsche periodiek
hr. Bruno Menth merkwaardige bijzonder
heden mee.
In het jaar 1832 bereikte de langdurige
Sconomische crisis, welke op de Napoleonti
sche oorlogen gevolgd was, haar hoogtepunt.
Die oorlogen en de groote veranderingen,
^elke door de invoering der machines het
troductie-systeem thans spreekt men van
•.rationalisatie" had ondergaan, waren de
Voornaamste oorzaken, terwijl bovendien
Scherpe tarief-maatregelen in dien tijd
Svenmin onbekend bleken.
Een en ander had ten gevolge, dat er ont-
teddering kwam in de prijzen der handels
artikelen, dat de belastingen zwaar drukten
Sh dat het aantal dergenen, die van over
heidswege, of door de liefdadigheid gesteund
hloesten worden, ongekende proporties ver
toonde.
Duitschlands „verarming", zooals men toen
het hedendaagsche vraagstuk der werkloos
heid noemde, nam in de jaren tusschen
1820 en 1930 op catastrophale wijze toe en
het jaar 1832 doet, als toppunt van ellende,
Voor 1932 niet onder.
Het aantal aangeslagenen in de belasting
te Berlijn, die, wegens algeheel gemis aan
bikomen, geen belasting meer betalen kon
den, steeg van 2000 in 1815 tot 11000 in 1832.
Nog veel sneller gingen de bedragen om
toog, welke de stad betalen moest ter on
dersteuning der werkloozen.
Ze stegen van 13000 thaler in 1815 tot
*00.000 in 1832, hetgeen beteekende, dat op
®lke vijf gezinnen er één uit de openbare
kas werd onderhouden.
In de andere Duitsche steden was de toe-
Stand niet beter.
Nijpend gebrek heerschte met name in de
fabriekssteden van het Roergebied, waar
Staat noch Gemeenten over toereikende
biiddelen beschikten, om den algemeenen
hood te lenigen.
Met de prijzen van waren en handels
artikelen was het treurig gesteld.
De index-cijfers gingen voortdurend om
laag. Een statistiek van 1832 geeft het cijfer
Van 47 tegen 100 in 1815.
Vooral de prijzen van katoen- en ijzer
waren vertoonden een sterke daling, en de
eenige inrichtingen, welke „goede zaken"
blaakten, waren de banken van leening, des
tijds verbonden met de spaarkassen!
Dat ook de geldmarkt onder de economi
sche malaise geducht te lijden had, behoeft
hauwelij ks gezegd. Vooral in Engeland en
Amerika want de crisis deed zich ook
toen in de Oude en Nieuwe Wereld gevoelen
**- volgde de eene krach op den andere.
Zoo waren een eeuw geleden de toestan
den al even weinig rooskleurig als heden ten
dage.
En het reactionnaire regime van prins
hfetternich, den machtigsten staatsman van
dien tijd, bleek allerminst geschikt, om aan
De belangstelling voor de uitgave der Katho-
jjcke Encyclopaedie is wel algemeen; zij steunt
den redactieraad, die, zooals men weet, in
^oord-Nederland samengesteld is, uit zeven
yQogleeraren van de Nijmeegsche universiteit,
de grootsche, cultureele taak, die hij op zich
Benomen heeft. Deze interesse uit zich evenwel
?°k menigmaal bij de velen, die reeds hebben
higeteekend, in een zeker ongeduld.
Velen zullen daarom met vreugde vernemen,
dat het fundament van dit vier-en-twintig-
deelige werk gelegd is.
Het tempo, waarin gewerkt wordt, beant
woordt aan den omvang van de uitgave. De
:refwoordenlijsten zijn binnen en voor de let-
j is A en B reeds op het secretariaat verwerkt.
J8 het totaal aan trefwoorden op 150.000
*80.000 geschat, het getal voor de letter A he
ldert de 15000.
.Dit groote aantal artikelen wordt nu door de
jheer dan 500 redacteuren en medewerkers, die
ddn krachten aan de samenstelling van dit
*Cfste deel gewijd hebben, reeds bewerkt. De
^Pie stroomt reeds binnen.
Hl het najaar zal het eerste deel van de Ka-
'holieke Encyclopaedie het licht zien.
fl Aan ir. J. M. K. Pennink, oud-directeur van
ëem. drinkwaterleidingen van Amsterdam,
j, Nijmegen, is op verzoek eervol ontslag ver-
j®hd als lid van de Centrale Commissie van
rihkwatervoorziening onder dankbetuiging.
Met ingang van 1 September as. zullen de
Engelsche Invoerrechten op tomaten nogmaals
worden verhoogd, n.l. met 10 cent per kg. Hier
door stijgt het invoerrecht op dit product tot
26 cent 'per kg. Het laat zich begrijpen dat in
handelskringen voor de volgende maand wei
nig wordt verwacht van den export naar het
buitenland, die momenteel toch al niet groot
meer is en in de vorige maand slechts pl.m
een derde bedroeg van hetgeen in Juli 1931
werd geëxporteerd.
De gemeente-politie te Gemert (NB) heeft
in samenwerking met de rijkspolitie uit St.
Oedenrode en Veghel de hand gelegd op een
gevaarlijk individu, die reeds geruimen tijd ver
dacht werd deze omgeving in de Meierij onvei
lig te maken. Bij onderzoek bleek de kerel in
het bezit te zijn van een revolver, terwijl hij.
hoewel zonder middel van bestaan zijnde, met
kwistige hand verteringen maakte. Na lang
durig verhoor bekende de man zich aan dief
stal met braak te hebben schuldig gemaakt
terwijl hij van meerdere andere strafbare fei
ten verdacht wordt,
Europa de zoozeer gewenschte rust en vei
ligheid te verzekeren.
De revoluties en beroeringen van 1830 en
1848 gaven er de overtuigende bewijzen van.
Maar desondanks kwam men toch de
crisis en malaise te boven.
En hoe benauwd de wereld er thans voor
staat, de geschiedenis zal zich ongetwijfeld
ook op dit laatste punt herhalen.
Zelfs zijn er teekenen, die erop schijnen
te wijzen, dat in financieel opzicht al
thans 1932 een begin van kentering zal
brengen.
En al volgt hieruit nog niet, dat wij spoe
dig op een economisch herstel kunnen
rekenen, en zou het minstens onvoorzichtig
zijn zich aan rooskleurige voorspellingen te
wagen, de herinnering aan hetgeen zich in
vroegere tijdperken afspeelde en na vorige
crises volgde, staaft de verwachting, dat ook
de tegenwoordige druk voorbij zal gaan.
P. S.
Het verschijnsel, dat ditmaal wederom de
meeste aandacht trekt in de door de Rotter
damsche Kamer van Koophandel uitgegeven
statistiek van handel, nijverheid en verkeer van
Rotterdam over het eerste halfjaar van 1932 is
de ernstige achteruitgang van bijna alle cijfers.
Het aantal der zeeschepen, die den Nieuwen
Waterweg gedurende het eerste halfjaar van '32
zijn binnengeloodst, heeft bedragen 5370 (eer
ste halfjaar 1931: 6355); het aantal der Rotter
dam bezoekende zeeschepen 4981 (eerste half
jaar 1931: 5603), metende 7.405.329 tons nette
(eerste halfjaar 1931: 9.125.684).
In de havens langs den Nieuwen Waterweg
benevens te Dordrecht (vormende tezamen de
zeehavens in de Rijn-Maasdelta) zijn in het
geheel binnengekomen 5.950 zeeschepen (eerste
halfjaar 1931: 6949), metende 9.029.045 tons
netto (eerste halfjaar 1931: 11.532.352) en uit
gegaan 5860 zeeschepen (eerste halfjaar 1931:
11.551.709).
Het aandeel van Rotterdam in de scheepvaart
op het geheele Koninkrijk bedroeg 47.94 p-t. van
het aantal der schepen (eerste halfjaar 1931:
47.5 pet.) en 55.09 pet. van hun inhoud (eerste
halfjaar 1931: 56.18 pet.).
Het aantal der afvaarten van lijnschepen
heeft 2.227 bedragen (eerste halfjaar 1931:
2.514), het aantal der met lading vertrokken
schepen 3.292 (eerste halfjaar 1931: 3674), het
aantal der met lading binnengekomen schepen
3426 (eerste halfjaar 1931: 3952).
Het aandeel van Rotterdam in het geheele
scheepvaartverkeer van Antwerpen, Groot-
Hamburg en den Nieuwen Waterweg te zamen
bedroeg, wat het aantal schepen betreft 25.11
pet. (het eerste halfjaar 1931: 25.39 net), wat
de tonnenmaat betreft 28.04 pet. (eerste half
jaar 1931: 28.96 pet.).
Rotterdam werd in het eerste halfjaar van
1932 bezocht door rond 95.000 binnenschepen
(eerste halfjaar 1931: ruim 100.000 schepen),
met een draagvermogen van ongeveer 16.500.000
tons (eerste halfjaar 1931: ongeveer 19.000.000
tons).
Langs Lobith zijn 5777 Rijnschepen, sleepboo-
ten uitgezonderd, naar Rotterdam gevaren
(eerste halfjaar 19316982)van Rotterdam ko
mend passeerden 7294 schepen (eerste halfjaar
1931: 9236).
Het goederenvervoer over Rotterdam is even
eens zeer achteruitgegaan. Het vervoer ter zee
bedroeg in het eerste halfjaar van 1932:
10.279.188 tons (eerste halfjaar 1931: 14.747.458
tons).
Het aandeel van Rotterdam in het geheele
goederenvervoer van Antwerpen, Groot-Ham
burg en den Nieuwen Waterweg tezamen be
droeg 34.14 pet. (eerste halfjaar 193137.75 pet.)
Het totale goederenvervoer ter zee over alle
havens in de Rijn-Maasdelta heeft bedragen
11.817.130 tons (eerste halfjaar 1931: 17.466 497
tons).
Aan het Rijngoederenverkeer langs Lobith
heeft Rotterdam in het eerste halfjaar van
1932 een aandeel gehad van 46.8 pet. (la half
jaar 1931: 53 pet.) tegen Antwerpen 12.93 pet.
(Ie halfjaar 1931: 10.8 pet.).
Wat de voornaamste aanvoeren betreft, deze
bedroegen in het eerste halfjaar van 1932 en in
het overeenkomstige tijdvak van 1931 voor erts
(Rotterdam) 1.028.017 on (2.378.114 tons; id.
(Vlaardingen) 234.758 tons (1.025.303 tons)
bunkerkolen (Rotterdam) 378.519 tons (773.776
tons); id. (Waterweg) 487.593 tons (1.063.168
tons); graan 2.192.001 tons (1.983.917 tons);
koffie 394.244 balen (428.760 balen); katoen
117.030 balen (106.477 balen).
Het gemeentelijk havengeld voor zeeschepen
heeft in het eerste halfjaar van 1932 opgebracht
1.918.466.86 (eerste halfjaar 1931:
2.297.179.96).
Het aantal der bij de Arbeidsbeurs ingeschre
ven werklooze werkzoekenden bedroeg op 30
Juni 1932 39.012 personen (30 Juni 1931:
19.624 personen).
Zaterdagavond om half acht arriveerde Z.Em.
Kardinaal van Rossum vanuit Nijmegen op
„Sparrendaal", het Missiehuis der Paters van
Scheut, te Vught.
Z.Em. was vergezeld van de zeereerw. paters
dr. Lijdsman, secr. en pater dr. Drehmanns,
oud-secretaris van den Kardinaal. De Gentile-
homme Drehmanns en Broeder Egidius, Re
demptoristen, waren reeds vroeger op den dag
aangekomen.
De waarnemende algemeen Overste, de hoog-
eerw. pater van der Putten, met een breede
schare paters uit de Missiehuizen van Scheut
hier te lande en uit België verwelkomden Kar
dinaal van Rossum.
Z.E. begaf zich naar de kapel, waar een ado
ratie bij het H. Sacrament gehouden werd,
waarna de Kardinaal zich in zijn vertrekken
terugtrok.
Vroeg in den stralenden morgen van den
heerlijk zomerschen Zondag werd het druk op
het anders zoo rustige „Sparrendaal". Autos
reden af en aan en talrijke belangstellenden
togen naar het zeldzaam gebeuren dat een
Kardinaal uit eigen land een Nederlander tot
bisschop komt consacreeren.
Plechtstatig hing van den hoofdingang van
het imposante Missiehuis de breede vlag in de
kerkelijke kleuren en het rood-wit-blauw sier
de den torentrans. Vestibule en corridors waren
met kostbare loopers belegd.
Een wondermooi effect was bij de rijke ver
siering getroffen door zijden lint en bloemen in
de kardinaals- en bisschopskleuren, welke door
zon overglansd een schitterenden aanblik bo-
De kapel droeg een tooi van vorstelijke
pracht. De meest fraaie Perzische tapijten in
de teerste en warmste kleuren en de meest
kunstzinnige motieven waren belangloos door
de firma Bahlmann uit Nijmegen voor 't hooge
feest afgestaan.
De vele ramen van de breede gang, welke
naar de kapel leidt waren versierd met levende
bloemen en groen, waartusschen tal van zilve
ren vaasjes prijkten.
Tegen 9 uur vulde zich de ruime kapel met
de talrijke genoodigden.
Daar waren aanwezig de familie van z. H.
Exc. Mgr. Frans Joosten, Mgr. Th. Bekkers,
nationaal directeur van het St. Petrus Liefde
werk, Mgr. C. C. Prinsen, voorzitter van de
Dioc. Missiever., Mgr. F. N. C. Hendrikx, vic.
gen. van het bisdom 's-Hertogenbosch, Mgr.
Alex Sweens, president van het Groot-Semina
rie Haaren, Mgr. Hermus, directeur van het
Doofstommen-Instituut te St. Michiels-Gestel,
de Eerw. Overste en Zusters Congregatie Doch
ters van Maria en Jozef, Den Bosch; dr. J. Wit-
lox, mr. Loeff, burgemeester te Vught en de
wethouders der gemeente, prof. van Grinsven,
pastoor Spierings, Boxtel, Witte Paters van
Kardinaal Lavigerie en paters Assumptionisten,
Boxtel, de familieleden Dobbe, Den Bosch (fa
milieleden van den martelaar pater Dobbe),
paters Redemptoristen, jhr. mr. W. Michiels
van Kessenich; priesters uit het diocees Roer
mond, w.o. prof. Feron, besturen van missie-
vereenigingen en tal van andere genoodigden.
Inmiddels verschenen de assisteerende bis
schoppen, Z. H. Exc. Mgr. A. F. Diepen, bis
schop van 's-Hertogenbosch, vergezeld van zijn
secr., den zeereerw. heer van Loon en Z. H.
Exc. Mgr. J. Lemmens, bisschop van Roermond,
vergezeld van zijn secretaris, den zeereerw. heer
Moonen.
De twee altaren, het hoogaltaar voor den
Consecrator Kardinaal van Rossum, het andere
voor den uitverkoren wijdeling; voorts de cre
denstafel met de benoodigdheden voor de H.
Mis en H. Chrisma waren gereed. Daar lagen
de bisschoppelijke onderscheidingsteekenen: de
ring, het borstkruis, de staf, de handschoenen,
de mijter en ook de offergaven van den wijde
ling: de groote waskaarsen, twee brooden, twee
kleine vaatjes wijn. De gewaden voor den assis-
teerenden bisschop hadden de liturgische kleur
van dezen Zondag en waren dus groen.
Met Kerkelijk ceremonieel werd Z.Ex. Kardi
naal van Rossum aan den ingang der kapel af
gehaald door een langen stoet van geestelijken
met aan het hoofd de assisteerende bisschop
pen en mgr. Joosten.
Dan volgde de H. Mis, waaronder de bis
schopswijding in al den luister dezer indruk
wekkende plechtigheid en waaraan de lezing
van den Apostolischen lastbrief betreffende
den wijdeling voorafgingen.
Assistenten van Z.Em. Kardinaal W. van
Rossum waren de zeereerw. paters Crabbe en
Verhaeghe; ad librum fungeerden de zeereerw.
paters P. Eykemans en Wilbers; ad baculum
pastoor G. van Hout, uit Vught; ad gremiale
de zeereerw. pater P. Giezenaar, ad mitram de
zeereerw. Heer Nevejan.
Assistenten van den Consecrandus, mgr. Fr.
Joosten, waren de zeereerw. pater L. Joosten,
broer van den Consecrandus en de weleerw.
heer P. Hoogers, subdiaken van het Groot Se
minarie van Roermond. De overige functies
werden verricht door de eerw. paters Van Erp,
De Belser, Moonens en Van Raembonk. Als
Caeremoniarii fungeerden de zeereerw. paters
dr. Drehmanns en dr. Lijdsman.
De liturgische gezangen werden uitgevoerd
door het koor der studenten van „Sparrendaal".
Treffende momenten volgden in het heilig
dom, waar de devote aanwezigen de heilige
handelingen volgden.
De eed van gehoorzaamheid aan den H. Stoel
*sx de geloofsbelijdenis van den wijdeling klon
ken luide.
De oogenblikken der H. Consecratie en na de
zalving en voltooiing der bisschopswijding, toen
Kardinaal van Rossum het „Te Deum" into
neerde en de nieuwe bisschop in vol ornaat
voor het eerst zijn bisschoppelijken zegen kwam
geven, zijn onvergetelijk.
Om half twaalf eindigde de plechtigheid,
waarna zich de stoet vormde, welke Z.Em. Kar
dinaal van Rossum en de Bisschoppen bege
leidde bij het verlaten der kapel.
Om half een hield Z. H. Exc. Mgr. Joosten
receptie in tegenwoordigheid van Z. H. Exc
(J95
9 0 0 9
Mgr. Diepen en Z. H. Exc. Mgr. Lemmens en
de familie van den pasgewijden bisschop.
De receptiezaal was zeer voornaam getooid met
rijke tapijten en vele prachtige bloemstukken.
Naast het eikenhouten kruisbeeld prijkten de
wapenschilden van Z.Em. Kardinaal van Ros
sum en Mgr. Joosten, Mgr. Diepen en Mgr.
Lemmens.
Zeer talrijke belangstellenden, geestelijken,
autoriteiten en andere missievrienden, kwamen
den nieuwen kerkvorst eerbiedig gelukwen-
schen.
Z.H.Exc. Mgr. Frans Joosten koos zich het
wapen van Mgr. Hoogers. Het wapen is in
drieën gedeeld, op een rood veld de gouden kelk
met uitstralende hostie, op een blauw veld de
beeltenis van O. L. Vrouwe van Gratie volgens
het wonderbeeldje van Scheut. Op den onder
driehoek in gouden fond straalt het anker der
hoop als zinnebeeld van de Goddelijke deugd,
die den nieuwen bisschop bezielt om onder de
kracht van het Allerheiligste Sacrament des
Altaars en de schutse van het Onbevlekte Hart
van Maria volgens het devies van Mgr.
Joosten de zielen te voeren tot God.
Voor Kardinaal van Rossum was de groote
plechtigheid vermoeiend. De bejaarde Kardi
naal heeft dan ook niet deelgenomen aan den
maaltijd op „Sparrendaal" in verband met het
feest van Mgr. Joosten gegeven. Om half zes
vertrok Z.Em. per auto van het Missiehuis voor
de reis naar Wittem, waar de Kardinaal eenige
rust zal nemen.
Z. H. Exc. Mgr. Frans Joosten zal op 8 Oct.
a.s. in Genua scheep gaan voor de verre reis
naar zijn uitgestrekt missiegebied in China.
Voor ongeveer een jaar werd te Am
sterdam het comité ter bevordering van den
Kerkelijken Zang opgericht dat verschillende
cursussen heeft georganiseerd. Na het werken
van een enkel jaar waagt het 't niet een oor
deel uit te spreken over den toestand op Kerk-
muzikaai gebied hier ter stede. Wel echter
is gebleken dat nog vele verkeerde begrippen
beerschen op het onderhavige terrein. Meer
dere malen moest worden ervaren, dat vele
zangers niet de bedoeling begrijpen van de
Pauselijke voorschriften, niet den geest begrij
pen, welke, ondanks alles, in de gezongen Litur
gie moet veld winnen, n.l. den geest van ge
zongen gebed. Het comité is van oordeel dat,
al moet er nog veel worden geleerd, toch het
enthousiasme en de ijver, zooals deze door
onze cursisten zijn betoond, eigenschappen zijn
welke den zanger eeren en deze toch in staat
zullen zijn den juisten geest op onze koren te
behouden en, waar dezen onverhoopt nog niet
mocht zijn, te brengen.
Het comité is met de in het vorige seizoen
behaalde resultaten zeer tevreden en daardoor
aangemoedigd, zal het ook in de komende win
termaanden beproeven in de ingeslagen richting
verder werkzaam te zijn.
Hieronder mogen aangegeven worden de ver
schillende cursussen welke het comité zal orga-
niseeren.
Op de eerste plaats is gebleken, dat de cur
sus ter opleiding voor het Zangersdiploma der
Nederlandsche Sint-Gregorius-vereeniging in
een werkelijke behoefte voorziet. Inderdaad is
het begrijpelijk dat in de gewone repetitie-
tijden geen gelegenheid bestaat tot het oplei
den van jongere zangers. Daarom zal het co
mité op de eerste plaats organiseeren een cur
sus ter verkrijging van het Zangersdiploma.
Het leerplan omvat de voordracht der Latijn-
sche en Nederlandsche teksten, de beginselen
van de algemeene muziekleer, theorie en prac-
tijk van den meerstemmigen zang.
Vervolgens organiseert het comité verschil
lende hierop aansluitende cursussen, nl. een
cursus opleidend tot het verkrijgen van het
Directeuren-diploma der Nederlandsche Sint-
Gregorius-vereeniging. Deelnemers aan dezen
cursus moeten in het bezit zijn van het Zan
gersdiploma der Ned. St. Gregorius-vereeniging
of zich aan een toelatingsexamen onderwerpen,
tenzij daarvan uithoofde van voldoende oplei
ding ontheffing wordt verleend. Daar echter
Gisteren spraken we hier ter plaatse onze
ontzetting uit over het echtpaar Lach-
mann, dat tengevolge van Hitler's dema
gogie tot het waanzinnigste fanatisme is
gedreven en wij constateerden, dat zulke
echtparen in Duitschland niet sporadisch
voorkomen. Integendeel!
Het is met t grootste gedeelte der jeugd
precies hetzelfde. Ook de jeugd wordt ge-
fanatiseerd en schier waanzinnig gemaakt
door het bedrijf der onverantwoordelijke de
magogen.
De Saksische Bond van Onderwijzers
heeft een lang rapport aan de regeering
gezonden over de politieke ophitsing onder
de jeugd.
Het rapport is schokkend. Eenige voor
beelden:
In Döbeln vond een onderwijzer bij een
jongen uit *de zevende klas een „afdee-
lingsorde" aan vijf met namen ge
noemde jongens, onderteekend; „Rotfront
N. N. Hauptmann." Er werd in bevolen een
bekend klassenstrijdlied af te schrijven en
voortdurend te zingen. Bij onderzoek bleek,
dat de vader en de broeder van den knaap
communisten waren en hem hadden opge
dragen, zijn medescholieren tot communis
ten te maken. De jongen gaf toe, dat hij
op straat tegenstanders uitschold en hun
verkiezingsplakkaten afscheurde. Hij gaf
ook toe, dat men van plan was geweest,
schoolfeesten door het zingen van het klas-
senstrijdlied in de war te sturen.
In Bautzen verschenen vier scholieren in
nationaal-socialistische uniform. Op *n mid
dag kwamen ze veel te laat op school, zon
der verlof te hebben gevraagd, omdat zij
deel hadden moeten nemen aan de begra
fenis van een S. A.-man. Op de borden tee-
kende ze hakenkruisen. Met de andere
scholieren, „slampampers en melkmuilen",
wilden zij niet omgaan. Een der vier
dreigde voortdurend met moord. Over den
onderwijzer zeide hij: „Mijn vader en ik
zullen den snotjongen wel klein krijgen!"
In een andere klas zat een jongetje van
zes jaar. Dit knaapje stal met een ander
in een warenhuis te Bautzen achttien zak
messen. Ondervraagd gaf het als motief
op: „Met Ehapee (S.D.P. kon het nog niet
zeggen!) moet opgeruimd worden!" Het
jochie zeide, dat hij dit van grootere scho
lieren had gehoord. Het wicht is Hitlerjon-
gen.
In Freiberg deelde een ontstelde moeder
mede, dat de jongens na school op straat
elkander op volgende wijze uitscholden en
bevochten: „Heil Hitier", „Weg met Mos
kou," „Heil Marx", „De Joden moeten ver
rekken", „Hindenburg moet doodgeschoten
worden."
De Saksische Onderwijzersbond smeekt
om krachtig ingrijpen der regeering.
Allen, die het goed meenen met Duitsch
land, kunnen dit smeeken slechts onder
steunen.
Wat moet er uit zulk een gebolsjewiseer-
de jeugd worden voor Europa?
velen zich meer speciaal zouden willen wijden
aan stemvorming heeft het comité besloten
ook, dit jaar als proef, een stemvormingscursus
te organiseeren waar zal worden behandeld
het gebruik der stem in theorie en practijk,
uitspraak en voordracht.
Deze cursus wordt besloten met 'n examen het
welk bij slagen recht geeft op het comité
diploma Stemvorming. Eindelijk is gebleken,
dat meerderen zich zouden wenschen te be
kwamen in de Liturgische taal der kerk. Ook
hiervoor wil het comité de gelegenheid open
stellen, en zal 't bij voldoende deelname 'n cur
sus kerklatijn doen aanvangen, dat mede recht
geeft op het bezit van het comité-diploma.
Voor deelname aan beide laatste cursussen is
het bezit van het Zangersdiploma niet ver-
eischt. Wij verwachten dat evenals bij de vorige
cursussen groote deelname zal plaats vinden
uit de omliggende plaatsen. Het comité behoudt
zich het recht, inschrijvingen zonder opgaaf
van redenen te weigeren. Tenslotte zij nog op
gemerkt dat de bedoelde cursussen niet uit
sluitend zijn bedoeld voor kerkzangers en dat
deze ook toegankelijk zijn voor dames.
Tevens doet het comité een beroep op de
Zeer Eerw. H. H. Pastoors en parochiegeeste
lijken om dit schoone werk tot vorming van hun
parochiekoor te steunen hetzij door aansporing
om aan de cursussen deel te nemen, of, zooals
wij van den vorigen leergang kunnen releveeren,
dat ZeerEerw. H. H. Pastoors hun zangers fi
nancieel steunden, om deze zoozeer aanbevolen
cursussen te kunnen volgen.
Voor alle cursussen zijn inlicntingen te ver
krijgen bij de heeren: H. Bauer, Slaterkade 65,
E. Arendsen, Chasséstraat 41, R. de Groot,
Transvaalkade 64, terwijl men schriftelijke in
lichtingen gelieve te richten tot den secreta
ris den heer H. Jansen, Hugo de Grootkade 48.
Vrijdagmorgen omstreeks half tien had te
Venlo aan den Kaldenkerkerweg, een ernstig
auto-ongeluk plaats.
Op den grooten rijweg, die op sommige plaat
sen ongeveer 3 meter hooger ligt, dan de daar
naast loopende voet- en rijwielpaden, reed de
vrachtauto van den heer Berten uit Venlo.
Plotseling moet de stuurtrekstang van den
auto, die beladen was met kolenslakken, gebro
ken zijn en stortte de wagen van het hoogere
wegtalud naar beneden. De 15-jarige zoon van
den heer Berten, die naast den chauffeur in
de cabine zat, werd op slag gedood. Zijn hoofd
werd geheel verpletterd. De chauffeur kreeg een
schouderfractuur en eenige diepe vleeschwon-
den.
Het lijk van den jongen werd naar het RJK.
ziekenhuis overgebracht.
ARNHEM. Geëx. 7 vr. cand. Gesl. de dames
L. T. M. Janssen, Nijmegen; G. W. Beestman,
Winterswijk; H. J. Memelink, Harskamp.
HAARLEM. Geëx. 7 m. cand. J. Felter, Am
sterdam. Eén candidaat terugetrokken.
