Het rapport-Weiter
en de Keuringsdiensten
y
0
Mgr. dr. A. C. M. Schaepmant
Van de Perstribune
Heemvaart
DINSDAG 30 AUGUSTUS
Hoe de diensten werken
Oud-President van
„Rijsenburg"
Belangrijke Tekorten
CONGRES VAN DE O.S.P.
Samenwerking met de
Communisten
Jhr. Dr. RETHAAN MACARE
LOONEN IN DEN TUINBOUW
Beslissing na arbitrage
HET ANTI-OORLOGSCONGRES
Verwarde vergaderingen
Te 's Gravenhage overleden
PATER HARDJASOEWANDA
Eerste plechtige H. Mis
Examens Landbouwkunde L. O.
VOOR DE NOODLIJDENDE KUNSTENAARS
JÈ&
M-K-H-PRINSES JULHNA
Het portret van Prinses Julianageschilderd door H.
Roland Holst de Meester, dat het Nederlandsche Kunst
verbond in den handel brengt ten behoeve van nood
lijdende kunstenaars
De derde postbestelling
Weinig tact
PARTIJDAG VAN DE I.K.P.
Nieuw bestuur samengesteld
Twaalfde zomerbijeenkomst
te Neerbosch
DUITSCHE INVOERRECHTEN
Bedreiging
van den Nederlandschen invoer
MOORDAANSLAG TE
THAIDEN
Hollandsche Gezellen betuigen
hun deelneming
Verschillende bladen hebben reeds be
richten en enkele beschouwingen ge
geven omtrent hetgeen in het rapport-
Weiter ten aanzien van de Warenwet en
de keuringsdiensten wordt gezegd; en in
Weerdere stukken, blijkbaar van zeer be
voegde zijde, werd reeds op de onjuistheden,
la op de grove fouten in dit onderdeel van
benoemd rapport gewezen. Het komt ons
Sewenscht voor, hier ook aan dit punt aan
dacht te schenken, waar hiermede een alge
meen belang gemoeid is.
In het rapport dan wordt een oordeel en
ten voorstel tot het nemen van zeer ingrij
pende maatregelen gegeven, gebaseerd op
het rapport van de z.g. Commissie-v. Bere
steyn, waarvan enkele pagina's worden
overgenomen. Dit rapport zelf, dat, voor
Soover ons bekend, niet gepubliceerd is, zal
fceker geen sterker argumenten bevatten
dan het gedeelte dat is overgenomen, zoo
dat we mogen veronderstellen, dat uit het
rapport-van Beresteyn verder niet geput zal
borden om de werking der Warenwet te
bestrijden, tenzij de regeering ook tot publi-
catie van het geheele rapport overgaat, zoo
dat het een onderwerp van publieke critiek
ban uitmaken.
Hetgeen in het rapport-Weiter, de com-
Wissie-v. Beresteyn volgend, wordt gezegd,
ban, hoewel de beide onderdeelen met elkaar
hx verband staan, in twee gedeelten worden
Sesplitst, n.l. één betreffende de werking
der keuringsdiensten, op grond der Wa-
tenwet, en één betreffende de kosten.
Zoowel in het eene gedeelte als in het
dhdere blijkt een groote ondeskundigheid,
Soodat haast niet is aan te nemen dat het
Van een z.g. deskundige staatscommissie
Afkomstig is.
Voor het verkrijgen van een juist inzicht,
dient erop gewezen te worden dat de bedoe
ling der Warenwet, zooals die in 1919 onder
minister Aalberse tot stand kwam, was de
Volksgezondheid te dienen en daarnaast de
oneerlijkheid in den handel te bestrijden,
^eze strekking werd daarin vastgelegd,
Padat oorspronkelijk invoering van twee
V'etten in het plan lag, één n.l. speciaal ter
Bering van schadelijke en ondeugdelijke
Voedingsmiddelen, en één ter wering van
bedrog in den handel. Bij het verschijnen
öer Memorie van Antwoord echter, werden
be twee ontwerpen op eenvoudige wijze als
bet ware vereenigd, omdat ten aanzien van
be levensmiddelen de beide punten zóózeer
met elkaar vergroeid zijn, dat zij als het
Vare niet te scheiden zijn en het practisch
Voor de hand lag, de uitvoering aan dezelfde
Ulensten op te dragen, daar dit ongetwijfeld
linder kostbaar zou zijn. Het gewijzigde
'titwerp werd behandeld en zonder hoofde
lijke stemming aangenomen.
Natuurlijk was voor de uitvoering noodig,
bat verschillende zaken werden geregeld en
too verschenen in den loop der jaren en
Verschijnen thans nog af en toe Algemeene
Maatregelen van Bestuur, waarbij ten aan
een van bepaalde waren eischen worden
Vastgesteld, terwijl de keuringsdiensten op
Brond der Warenwet sedert omstreeks 1922
bi werking zijn.
Maar nu komt de Commissie-Weiter en
begt, dat de werking der Warenwet veel te
Ver gaat, b.v. op deze wijze:
„De gezondheid is een onmiskenbaar alge
meen belang, welker gebied min of meer is
m overzien. De beurs van den consument is
meer een particulier belang, waarvoor de
betrokkenen in de eerste plaats zelf zullen
moeten zorgen.
„Immers, indien men dit niet doet, en
men zich op het standpunt stelt, dat het
tot de taak van den Staat behoort, er voor
te zorgen, dat in den handel ieder het zijne
brijgt, dan is het arbeidsveld van de over
heid niet meer te overzien. Men vraagt zich
bf: waarom beschermt de overheid wel de
bualiteit, maar niet den prijs, de maat, het
Bewicht der artikelen."
In de eerste plaats kan hier worden opge
merkt, dat het belang der volksgezondheid
biet alleen meebrengt dat geen vergiftigde
Op het congres van de Onafhankelijke So
fistische Partij verklaared de voorzitter, dat
"e partij bereid is met de communisten alsor-
f isatie samen te werken. Aangenomen wer-
ben de beginselverklaring, het strijdprogram en
Ve voorstellen van het P. B. betreffende de
pkbeweging. In deze laatstgenoemde voorstel
en spreekt het congres als zijn meening uit:
a- dat de vakbeweging haar waarde en be-
o^kenis voor de arbeidersklasse alleen dan kan
-houden, wanneer zü zich politiek en revo-
'btionnair oriënteert, haar macht aanwendt
!?or het propageeren der massale actie en de
jm deze groeiende revolutie en verklaart, dat
f de taak is van de leden van de O. S. P.
m bij hun optreden in de vakvereenigingen te
b-even naar heroriënteering in bovengenoem
de richting, waardoor de vakbeweging als vol-
frdig politiek orgaan aan den bevrijdings-
.b'Üd van het proletariaat deel zal kunnen ne-
?eh, met de haar ten dienste staande econo
mische machtsmiddelen;
b. spreekt als zijn meening uit, dat technische
jb moderne vakbonden de best toegeruste en
^gerichte vakvereenigingsrichting is en de le-
van de O.S.P. bij deze vakbonden behooren
f zijn aangesloten en is van oordeel, dat het
^maatschap van het N.V.V. geen beletsel is
m als lid toegelaten te worden van de O.S.P.
verkiezingen van het partijbestuur en re-
iactiecommissie hebben het volgende resul-
3t: dagelijksch bestuur: P. J. Schmidt, voor-
jber; j. de Kadt, secretaris; K. R. van Staal
R. Stenhuis, leden, terwijl de functie van
^Zingmeester tijdelijk onvervuld blijft.
redactie van „De Fakkel" werd als volgt
("Ziengesteld: J. de Kadt, uitvoerend redac-
£br, f. v. d. Goes, P. J. Schmidt en ir. P.
but, leden der redactie-commissie.
waren worden verkocht, maar ook dat de
waren zoodanig zijn, als redelijkerwijs kan
worden verwacht en verlangd. Van belang
is b.v. dat melk niet alleen onschadelijk is,
maar ook onvervalscht, al zou dit geschie
den met het zuiverste leidingwater. Voor
alle andere levensmiddelen mag ook de eisch
worden gesteld, dat zij onvervalscht en niet-
sterk minderwaardig zijn en waar een leek
in den regel dit niet kan beoordeelen, ligt
het op den weg der overheid, hierop toe
zicht uit te oefenen. Dat de consumenten
daar zelf voor zouden kunnen zorgen, zooals
de Commissie meent, is een verouderd
standpunt. Gesteld dat hier of daar een
groep voor zich zekerheid zou hebben deug
delijke waren te betrekken, de talrijke bui
tenstanders zouden spoedig met minder
waardige producten worden opgeknapt, zoo
als vroeger, toen slechts in eenige steden
keuringsdiensten waren, sommige onbe
trouwbare fabrikanten hun slechte waar
naar de dorpen stuurden.
De bescherming van het publiek, niet
alleen wat de hoedanigheid der waren be
treft, is een algemeen belang, maar ook wat
de hoeveelheid betreft, hetgeen o.a. uit de
controle op het gewicht van het brood
blijkt, terwijl ook op verder gaande voor
schriften ten aanzien van de hoeveelheid
groenten in bussen aanwezig, van zeeppoe
der in pakjes en dergelijke, herhaaldelijk
is aangedrongen. Dat het standpunt der
Warenwet niet alleen een algemeen con
sumentenbelang is, maar ook in het belang
van den bona fide handel, is herhaaldelijk
gebleken, doordat verschillende branches op
regeling ten aanzien van hun artikelen
hebben aangedrongen, zoo b.v. ten aanzien
van kapok en wijn, waar het geen belang
der volksgezondheid gold, terwijl verschil
lende brandstoffenhandelaren zouden toe
juichen als er toezicht kwam.
(Ingezonden)
anden voor het menschdom zijn, maar ook de
godsdienst, welke opmerking den „strijd" voor
den vrede tot een inderdaad belachelijke ver
tooning stempelde.
Het congres heeft niet alleen de verden
king op zich geladen, maar was geheel en ai
een werktuig in de handen van Moskou.
Zoo werden deze vergaderingen, ondanks het
druk bezoek, een zeer goedkoope en weinig ge
slaagde demonstratie tegen den oorlog en tegen
den Volkenbond: „de kermis van Genève". Wij
hebben ook alleen den geestdrift kunnen waar-
deeren, waarmede duizenden hier met opge
stoken vuisten onder de tunnel van het R.A.I.-
gebouw om een „rood front" riepen, zonder
nochtans de verderfelijke strekking „tegen den
godsdienst" van dit congres uit het oog te ver
liezen.
Een aantal fascistische kwajongens trachtte
in de Ferdinand Bolstraat een relletje te ver
wekken, hetgeen mislukte.
Door de afdeeling Westland van den R. K.
Land- en Tuinbouwbond, was onlangs aan de
werknemersorganisaties voorgesteld een tus-
schentijdsche loonsverlaging in te voeren, dit in
verband met de ongunstige uitkomsten van het
tuinbouwbedrijf. Dit voorstel werd echter van
de hand gewezen, waarna besloten werd tot het
instellen van een arbitragecommissie.
Deze heeft thans besloten, om met ingang
van den tweeden Zaterdag in September, het
weekloon te bepalen op 20. Tot nu toe was
de loonnorm vastgesteld op 22. Besloten werd
om den kindertoeslag van 2 procent te hand
haven.
Zaterdag en Zondag is in het R.A.I. gebouw
te Amsterdam het Wereldstrijdcongres tegen
den oorlog, waartoe communisten den stoot ge
geven hadden, gehouden. Met uitzondering van
Polen en Rusland waren alle Europeesche lan
den en ook Azië en Amerika vertegenwoordigd.
Aan het begin van de enorme zaal hadden de
voornaamste gedelegeerden plaats genomen,
o. m. mevr. Henriëtte Roland Holst, Patel, An.
derson, Barbusse, mrs. Eleonore Despond,
Wijnkoop e. a., die tijdens de vergaderingen
hun anti-militairistisehe redevoeringen afsta
ken, welke echter ondanks de krachtige ge
luidversterkers door het rumoerige publiek
niet konden worden gevolgd. Telkens marcheer
den namelijk nieuwe delegaties binnen, die
onder 't zingen van de internationale, de stem
van den spreker overschreeuwden. De organi
satie van het congres liet dan ook alleszins te
wenschen over.
De zaal was met roode vlaggen en schreeu
werige plakkaten, waarop propaganda gemaakt
werd voor Sovjet-Rusland, opgetooid. Tijdens
de vergaderingen werd druk gecolporteerd met
„De Tribune" en geschriften, waarin de Sovjet
unie als een hemel op aarde wordt geschilderd.
Naast de bestrijding van den oorlog trad sterk
de verdediging van en de propaganda-voering
voor het Russische communisme op den voor
grond, waardoor het hoofddoel verwaterde. De
heer Barbusse verklaarde in zijn openingsrede,
dat niet alleen oorlog en kapitalisme groote vij-
Te 's-Gravenhage is, 89 jaren oud, overleden
jhr. dr. A. I. Rethaan Macaré, oud-lid der
Tweede Kamer en oud-advocaat-generaal bij
den Hoogen Raad der Nederlanden.
De thans overledene is geboren 21 November
1842 te Middelburg, waar zijn vader Ontvanger
der Registratie, lid van de Staten van Zee
land en wethouder van Middelburg was, en
kwam, na het Lager Onderwijs genoten te
hebben, op het instituut van den heer Kins-
bergen te Elburg, waar jongelui voor acade
mische studiën werden voorbereid. In Septem
ber 1859 ging hij in de rechten studeeren aan
de Universiteit te Utrecht, waar hij 30 Juni
1866 promoveerde op een dissertatie over „De
leer der assinatiën".
Na aanvankelijk te Utrecht in de Advocatuur
te zijn gegaan, werd jhr. mr. Rethaan Macaré
werkzaam gesteld aan het parket van het
Hoog Militair Gerechtshof.
Nadat bij een vervanging van den fiscaal-
generaal de aandacht op hem gevallen was,
werd de thans ontslapene 15 Juli 1870 be
noemd tot substituut-officier van Justitie aan
de rechtbank te Sneek, waar hij tot 16 Ja
nuari 1875 werkzaam bleef. Toen volgde zijn
benoeming tot substituut te Haarlem, waar hij
in 1883 werd benoemd tot officier van Justi
tie, als opvolger van mr. P. C. Visser.
Ook in het openbare leven te Haarlem heeft
jhr. Rethaan Macaré veel gepresteerd. Van
onderscheidene vereenigingen was hij mede
oprichter of bestuurslid. In 1881 zonden zijn
Haarlemsche medeburgers hem naar den ge
meenteraad, waarvan hij langen tijd deel heeft
uitgemaakt.
De eerste maal werd jhr. Rethaan Macaré,
die tot de liberale partij behoorde, candidaat
voor de Tweede Kamer gesteld in October
1884, toen hij in herstemming kwam met dr.
De Meyier, die, doordat de stemmen der ka
tholieken op hem overgingen, het toen won-
Echter werd jhr. Rethaan Macaré, na het
overlijden van mr. A. J. W. Farncombe San
ders, op 6 October 1896 tot diens opvolger ge
kozen. Bij de verkiezingen in 1897 werd zijn
mandaat terstond, bij de eerste stemming, ver
nieuwd.
In 1900 werd zijn verblijf in de Spaarne-
stad afgebroken, toen hij opgeroepen werd tot
zijn positie bij den Hoogen Raad. Bij zijn be
noeming tot advocaat-generaal, moest jhr.
Rethaan Macaré het Kamerlidmaatschap neer
leggen.
De onlangs te Maastricht tot prieter gewijde
Javaansche jezuiet, pater Damianus Hardja-
soewanda. die redacteur was van het te Djokja
verschijnend katholiek blad „Swara Tama,
heeft Zondagmorgen aan het rijk versierde
hoogaltaar in de O.L. Kerk aan de Elandstraat
te 's Gravenhage zijn eerste plechtige Mis op
gedragen. Bij deze gelegenheid werd de neomist
bijgestaan door pastoor J. Jorna, S.J. als pres
byter-assistent en een aantal zijner orde
broeders.
Na het evangelie hield pater Coenen S.J. een
predicatie naar aanleiding van den tekst „Vrede
zij U, gelijk de Vader mij gezonden heeft zoo
zend ik U," waarin hij op de beteekenis van
deze plechtigheid voor de Missie in Ned.-Indië
was.
Het zangkoor onder leiding van Theo
Schmitz, voerde de Missa Maria Magdalenae
van Loots uit en zong onder het offertorium
„Lauda Sion" van Haller. Na den dienst werd
het 8-stemmig „Haec Dies" van Gallus ge
zongen.
Des avonds heeft pater Hardjasoewanda in
een door hem gecelebreerd plechtig Lof een toe
spraak gehouden.
Het zangkoor zong na de plechtigheid de
cantate „De Priester" van Guido Gezelle.
WAGENINGEN. Gesl. P. van Arum; Andijk;
A. van Bergen, Annerveen; W. H. A. van Meer
kerk, Dordrecht; J. van Nes, Heerjansdam; B.
A. Ros, Zieuwent (Geld.); J. Engelen, Stegger-
da (Fr.); F. J. Wegdam, Oldenzaal.
In de St. Gerardus Majella-stichting te Bus-
sum is Zondag, in den ouderdom van 75 jaren,
overleden de hoogeerw. oud-president van het
Groot-Seminarie „Rijsenburg" te Driebergen,
Mgr. dr. A. C. M. Schaepman, protonotarius-
apostolicus A.I.P., proost van het Metropolitaan
Kapittel, ridder in de Orde van den Nederl.
Leeuw, officier in de Oranje-Nassau-Orde.
Mgr. Schaepman werd den lien Jan. te Zwol
le geboren. Hij studeerde aan 't St. Willibror-
uds-College te Katwijk, aan 't KI. Seminarie
Hageveld en 't Gr. Seminarie te Rijsenburg en
vervolgens aan 't Seminario Pontificio Roma
no te Rome. Intusschen werd hij op 10 Augus
tus 1881 tot priester gewijd. Toen hij met zijn
studiën gereed was, werd hij den 26en Augus
tus 1884 benoemd tot kapelaan der St. Mar-
tinus-parochie te Utrecht, vanwaar hij ruim
een jaar later reeds, den 4en November 1885,
heenging om secretaris te worden van Mgr.
Snickers. Dit is hij tot diens dood en daarna
nog vijf jaren onder Mgr. van de Wetering ge
bleven. Eind November 1900 ging Schaepman
als pastoor naar Zevenaar, maar ook ditmaal
bleef hij niet lang in de practisohe zielzorg
werkzaam. Den 30en Augustus 1903 immers
zag hij zich een der belangrijkste functies van
het aartsdiocees, die van president van het
Groot Seminarie, opgedragen en tevens het
professoraat in het kerkelijk recht. Hier was
zijn levenstaak, die hij sindsdien vol ijver tot
Naar aanleiding van de opheffing der
derde postbestelling had „De Telegraaf"
een onderhoud met ir. Damme, directeur-
generaal van de P.T.T., waaruit blijkt, dat
het uit bedrijfseconomisch oogpunt logisch
is, dat deze bestelling verdwijnt:
Er is een tijd geweest, dat de brievenbe
steller nagenoeg om de twee uur aanbelde.
Bij den tegenwoordigen grooten toevloed
van poststukken zou dit onmogelijk zijn en
van een economisch standpunt niet te ver
dedigen. Dat geldt evenzeer voor dengene
die de stukken ontvangt als voor de post
zelf. Een groot bedrijf kan meer efficiënt
werken als 's morgens met de eerste bestel
ling het voornaamste deel van de post op
dien dag is aangekomen, dan wanneer er
elk uur een paar brieven worden gebracht.
Bij de invoering van de drie bestellingen
per dag zal dan ook de eerste bestelling
de voornaamste zijn en de post zal er alles
opzetten, zooveel mogelijk met die bestel
ling mede te geven. Het gemis van de derde
bestelling is voor het publiek een kwestie
van aanpassen. Aan de werkelijke bezwaren
trachten wij zooveel mogelijk tegemoet te
komen. Te Amsterdam b.v. heeft men be
zwaar tegen opheffing van de derde bestel
ling, omdat daarin de Fransche mail werd
opgenomen. Wij hebben daarom maatrege
len getroffen om die mail nog in de tweede
bestelling te doen opnemen.
Voor het overige is het uit een bedrijfs
economisch oogpunt logisch, dat de derde
bestelling gaat verdwijnen. Het bezorgen
aan huis van brieven in den namiddag heeft
weinig zin, daar de meeste menschen eerst
na den middag van hun werk thuis komen.
Die brieven kunnen dus evengoed om zes
uur besteld worden. Voorts kunnen in vele
bedrijven de brieven, die na drie uur
binnenkomen, toch niet meer denzelfden
dag behandeld worden. Het is nu uit een
bedrijfseconomisch oogpunt niet te verde
digen, dat twintigduizend stukken worden
rondgebracht, waarvan er misschien maar
duizend zijn, die eenig belang kunnen heb
ben. Aan den anderen kant zullen wij het
publiek de gelegenheid geven zich aan te
passen.
Thans is het voor belanghebbenden heel
moeilijk om er zelf toe mede te werken door
terpostbezorging te juister tijd een brief op
een bepaald tijdstip in handen van den ge
adresseerde te doen geraken. Bij vereenvou
diging der bestellingen en daarbij aanpas
sende expeditie en vervoer zal dit ver
beteren.
Het publiek zal weten, dat als het zijn
brieven voor een bepaald uur post, zij dan
op een bepaald tijdstip in handen van den
geadresseerde zullen zijn.
In deze kommervolle tijden is het ge-
wenscht, dat maatregelen, van hooger hand
genomen, althans tactisch worden uitge
voerd. Den eersten Maart j.l. het is eerst
nu naar buiten bekend geworden hebben
negentien hoofdambtenaren bij de Staats
mijnen een gratificatie gekregen, gelijk
staande aan de helft van hun jaarsalaris.
Een maand later en daarna nog eens, wer
den de loonen der mijnwerkers verlaagd,
telkens met vijf pet., wegens den slechten
gang van zaken in het mijnbedrijf.
In verband hiermede merkt het „Lim-
burgsch Dagblad" op:
Deze verlaging werd als offer aan
vaard, omdat de arbeiders hiermede te ken
nen wilden geven, dat een gezond mijnbe
drijf hun na aan het hart ligt.
Negentien hoofdambtenaren hebben de
gratificatie aanvaard, onder de motiveering
der directie, dat hun werk van een derge
lijke importantie is, dat het belang van het
bedrijf het vordert hun boven het salaris
nog eene zoo belangrijke gratificatie toe te
kennen.
Er groeit verbittering onder de mijnwer
kers.
Hun loonen zijn vaak hongerloonen.
Daarom achten wij de uitkeering van der
gelijke buitengewoon hooge gratificaties
niet te getuigen van psychologischen tact.
Niet dat wij gaarne gezien hadden, dat
het dividend ten goede zou zijn gekomen
aan de arbeiders: het bedrag vertegenwoor
digt immers slechts 1/3 pet. van het totaal
aan hun over 1931 uitbetaalde loon, of dat
wij den 19 hoofdambtenaren een gratificatie
misgunnen. Integendeel.
Maar het wil ons voorkomen, dat een gra
tificatie van niet minder dan de helft van
het jaarsalaris zich wel scherp af teekent
tegen den somberen achtergrond, waarover
ook gedurende 1931 al geklaagd werd. In dit
verband blijkt de vraag gerechtvaardigd of
het belang der Staatsmijnen met een der
gelijke daad wel gediend is. Moet de verbit
tering er onder de arbeiders niet door ver
groot worden?
Het ware te wenschen, dat de directie
haar ooren eens te luisteren legde bij het
groote leger der zwarte werkers, dat zij in
haar dienst heeft en dat toch een geweldige
macht in haar bedrijf beteekent.
België heeft in dezen een flinke les ge
geven
heden toe is blijven vervullen en waarin hem
telkens nieuwe onderscheidingen ten deel vie
len. Eerst in 1904 kanunnik, dan in Augustus
1907, geheim Kamerheer en in 1915 Huispre
laat van Z. H. den Paus, verder kanunnik theo
logaal en proost van het Kathedraal kapittel
en tenslotte in 1925 protonotarius apostolicus.
In 1900 richtte hij met P. Aertnijs C.s.s.R. het
eerste Nederlandsch theologisch-praktisch
priestertijdschrift op, „De Nederlandsche Ka
tholieke Stemmen", dat hij tot heden toe met
P. Jansen redigeerde. Zijn eigen talrijke artikelen
over kerkelijk recht, moraal, vragen van practi-
sche zielzorg, behooren tot de beste, wat op dit
gebied verscheen en hebben ook in het buiten
land gezag. Van zijn afzonderlijke werken zijn te
noemen: Het burgerlijk huwelijk der Roomsch-
Katholieken in Nederland (1901), de geheel om
gewerkte derde uitgave van den Tractatus de
matrimonio, van Pres. Van de Burgt (1907). Co
dex en huwelijksrecht (1918 ook in het Portu-
geesch vertaald). Voor Latinisten vormt een
bijzondere aantrekkelijkheid zijn kernachtige en
heldere stijl, waarvoor hij zich op de oude clas-
sieken en Paus Leo VIII gevormd had. Nog on
langs publiceerde hij in het Romeinsche tijd
schrift „Jus Pontificium" een opmerkelijk arti
kel: „De quibusdam examinibus clericalibus".
H. M. de Koningin erkende de verdiensten
van den President door hem te benoemen tot
ridder in de Orde van den Ned. Leeuw en offi
cier in de Orde van Oranje-Nassau, terwijl hij
bovendien werd begiftigd met het Kruis van
verdiensten van het Nederlandsche Roode Kruis.
Door Mgr. Lequien, bisschop van St. Pierre et
Fort-de-France (Martinique) werd hij eind ver
leden jaar benoemd tot „Chanoine dlionneur"
van zijn bisdom, een onderscheiding, welke bijna
alleen aan bisschoppen gegeven wordt.
Van de speciale functies, welke Mgr. Schaep
man vervulde, vermelden we nog die van Li-
brorum censor, lid van de diocesane commissie
van toezicht op de kerkmuziek en secretaris van
het bestuur van het Aartsbisschoppelijk Mu
seum.
BATAVIA, 29 Aug. (Anetaa). Als voorloopig
resultaat van het onderzoek, ingesteld naar de
administratie van den opperhoutvester B., die
vorige week bij een auto-ongeluk nabij Montilan
ernstig werd gewond, kan worden gemeld, dat
belangrijke tekorten werden geconstateerd. Ver
moedelijk hielden de knoeierijen, waarbij een
totaal-bedrag van waarschijnlijk ƒ50.000.is
gemoeid, drie jaar aan.
De heer B. droeg 12 Augustus j.l. bij nota-
rieele acte alle bezittingen, inclusief meubilair
en twee auto's over aan zijn chauffeur. Het be
sluit waarbij de heer B. zal worden geschorst,
kan worden verwacht. De heer B. vertoeft nog
steeds in het ziekenhuis te Moentilan.
BATAVIA, 29 Aug. (Aneta.) De Partijdag
van de I. K. P., welke alhier werd gehouden,
werd geopend door den voorzitter den heer
Sandkuyl. Het nieuwe bestuur werd als volg:
geformeerd: Knaapen, voorzitter; Van Vianen,
vice-voorzitter; Van de Kamp, secretaris; Fau.
ser, tweede secretaris; Braun, penningmeester.
Het vertrouwen in den heer Pastor werd op
gezegd, naar aanleiding waarvan meerdere af
gevaardigden uittraden. Aan het hoofdbestuur
werd opgedragen de verhouding tusschen het
I. E. V. en de I. K. P. met de afdeelingen in
bespreking te nemen.
Wegens het ontbreken van den spreker van
Vrijdagavond over den leek in de hiërarchie,
werd aan de aanwezige Benedictijnen verzocht
over dit onderwerp te improviseeren.
Dom Gommarus Laporta O.S.B. leidde dit
onderwerp in op de meesterlijke wijze, die wij
deze dagen van hem herhaaldelijk hadden
kunnen genieten.
Een hiërarchie sluit in zich gezag. Men kan
drie soorten van gezag in de kerk onderschei
den: het magisterium of het leerend gezag;
het ministerium of het sacramenteele gezag;
het gezag der heiliging, waardoor de genade
middelen tot ons komen; ten slotte de juris-
dictio of het bestuur, voortkomend uit het feit,
dat de kerk een bond, een maatschappij is.
De eerste twee soorten zijn doel van de hië
rarchie, de laatste soort, de jurisdictie, is
slechts middel.
Nu brengt elk gezag van zelf mee: gehoor
zaamheid.
En wel in dit geval gehoorzaamheid aan alle
drie de soorten van gezag.
Gehoorzaamheid is juist onderwerping aan
het gezag, het onderwerpen aan eens anders
wil. Maar de wil is niet het voornaamste in den
mensch, de rede is voornamer, omdat alleen de
waarheid dwingend is en juist de waarheid ge
kend wordt door de rede.
Hieruit volgt, dat blinde gehoorzaamheid den
mensch onwaardig is en nooit vereischt kan
worden, ook niet aan het kerkelijk gezag. Voor
gehoorzaamheid is vereischt: het oordeel, dat
de oplegger werkelijk gezag bekleedt; 2e. dat
het opgelegde niet tegen het geweten strijdt.
Het kardinale punt, waarmee de spr. weer
iets aan zijn gehoor wist te geven, met betrek
king tot den leek in de kerk, was dus, dat ook
in de kerk geen blind gezag kan bestaan zon
der eigen oordeel.
De Zaterdagmorgen was gewijd aan huis
houdelijke aangelegenheden. Toon Wijffels
vatte nog eens in een begeesterende speech
alles samen wat deze zomercursus tot nu toe
voor nieuws had gebracht. Daarna werden de
mogelijkheden besproken voor het werk in de
afdeelingen. Aangezien deze besprekingen van
meer inwendigen aard waren, laten wij ze hier
onbesproken.
Zaterdagmiddag was het woord aan een oude
bekende op de zomercursussen: Pater R. v.
Santé O.P., over directe actio catholica.
In den tusschentijd waren langzamerhand nog
verschillende gasten aangekomen, onder wie
Prof. P. Groenen, Unie-moderator, en Pater
v. Woesik S.J.
In zijn inleiding over de directe actio catho
lica ging Pater v. Santé uit van hetgeen door
den Paus daarover is geschreven, dat het is
de deelname van den leek aan het hiërarchisch
apostolaat. Deze taak is een gevolg van het
lidmaatschap, dat de plicht voor ieder lid mee
brengt om mee te werken.
Katholieke actie is iets anders dan sociale
of politieke actie, het is de deelname van den
leek aan de apostolische functie der priesters.
Daaronder valt dus: missiewerk, apologie enz.
Ook moeten we goed begrijpen, vooral in
kerngroepen als Heemvaart e.a., dat verdieping
van eigen leven niet tot de actio catholica be
hoort, dat deze verdieping echter wel de wor
tel, de noodzakelijke voorwaarde ervoor is.
Zonder dit is geen apostolaat mogelijk.
Een voornaam punt, dat spr. behandelde,
was: de moreele steun van de leeken aan den
priester. Zooveel vurige priesters zijn er, wier
apostolische ijver tot onvruchtbaarheid is ge
doemd, omdat zij den noodzakelijken steun der
leeken missen. Er moet een onderlinge wissel
werking bestaan, waardoor ook de priesters den
prikkel krijgen steeds meer en ijveriger te ar
beiden aan het heil der katholieken.
Ook wees spr. erop, dat zooveel priesterzielen
vermoord worden door een volkomen misplaatst
vleien van den kant van de leeken. De leek moet
een diepen eerbied hebben voor den priester als
apostel, hij moet zich echter hoeden om hem
te overstelpen met aardsche goederen en over
dreven uiterlijk eerbetoon. Daardoor is reeds
te veel onheil gesticht.
Wat de verhouding der inteilectueele leeken
betreft tot het geleide gedeelte van de kerk,
deze moet beheerscht worden door de katho
lieke gemeenschapsgedachte. Zij moeten hun
volk begrijpen in zijn eigen aard, het liefheb
ben om den eenvoud, dien het nog bezit en om
den grooten nood, waarin het verkeert.
Deze liefde zal hen ook van zelf de middelen
ingeven om de apostolische taak van den leek
naar behooren te vervullen. Het ontbreken van
het inzicht, wat gedaan moet worden en hoe
het moet geschieden, komt meestal voort uit
een gebrek aan liefde.
Nog waarschuwde spr. tegen moedeloosheid
bij tegenslagen.
Deze tegenslagen zullen zeker niet uitblijven.
Wij moeten steeds bedenken, dat, beter dan het
goede zaad, het onkruid zal opschieten en onzen
arbeid zal dreigen te verwoesten en dat ook,
juist van de zijde waarvan wij de meeste mede
werking zouden verwachten, veel tegenwerking
en zelfs vervolging zal komen. Dan moeten wij
bedenken, dat reeds de profeten door hun volk
werden vervolgd en zelfs gedood en dat Chris
tus zelf juist door hen, voor wien Hij leed en
arbeidde, werd vermoord.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken voor
Rijnland heeft het volgend telegram verzonden
aan den Minister van Economische Zaken en
Arbeid:
,De dreigende verhooging van invoerrechten
op haring in Duitschland, zal invoer uit Neder
land geheel onmogelijk maken. Het is Uwe Exc.
bekend wat dit beteekent. Zeer krachtig optre
den tegen Duitschland, waarbij Nederland als
een economisch geheel moet worden beschouwd,
acht de Kamer dringend noodzakelijk om deze
verhooging te voorkomen."
Naar aanleiding van een laffen moordaanslag
gepleegd door communisten op den Senior der
Gezellenvereeniging te Thaiden (Duitschland)
zond het Centraal Senioraat Holland het navol
gend schrijven aan het Generaal-Verband der
Gezellenvereenigingen te Keulen, alsmede aan de
Vereeniging te Traiden, hetgeen wij hier ver
taald laten volgen:
„Met diep leedwezen hebben wij kennis ge
nomen van den laff enmoordaanslag, gepleegd
op den Senior Hartung der Gezellenvereeniging
te Thaiden en spreken onze groote verontwaar
diging hierover uit. Aanvaardt de verzekering
van onze welgemeende deelneming."
