Zeer gevaarlijke volmachten Het gaat om gelijk recht VtREENIGDE KATHOLIEKE PERS Het nieuws van heder DOODSTRAF IN SPANJE Verkiezingen in Denemarken WERK DE BAROMETER DE „VON'S" AAN HET DUITSCHLAND WIL GEEN BEWAPENING WOENSDAG 7 SEPT. 1C32 BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN In burgerlijk strafrecht afgeschaft Onveiligheid in Perzië W. Brakel Jr., Botermarkt 17 HET VLIEGEND GEZIN OP GROENLAND Het Weer iiiiniiiiiinnnniuuiiiniiiiiniiniiiiiiiniiHiniiiiiiniiinimiiiiiiiiiii^ De sociale verzekering bedreigd Complot-geruchten te Barcelona Arrestatie van oud-officieren „Wat wij eischen" Centrum en N.S.D.A.P. Hoe Goering over het Centrum denkt „Voorloopig onderhouden we elkaar nog maar wat" Staking van medici Verdraaiing der waarheid George Hutchinson temidden der zijnen De volmachtgever Economische blokkade tegen Japan De Zep thuis DE REGEERING DER VOLMACHTEN De stap bij den Franschen gezant was niets ongewoons Von Neurath geeft een verklaring Het pact van vertrouwen Zittend v. I. n. r.von Braun, von Gayl, von Papen, von Neurath. Staande v.l.n.r.dr. Gürtnerproj. Warmbold, gen. vonSchleicher NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT VIJF EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18170 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor Bij de Rijkswerkverschaffing aan de Schipbeek legden 250 man het werk neer. De arresanten van de „Rotterdam" vrijgelaten. Postvervoer tijdens de zeeliedenstaking. Commissie van Advies benoemd nopens bevor dering der economische samenwerking tusschen Nederland en Nederlandsch-Indië. Wetsontwerp tot wering van vreemde arbeids krachten. Rijksbemiddeling inzake het conflict in het scheepvaartbedrijf zonder resnltaat. Electrificatie baanvak RotterdamDordrecht. Maandag a.s. Rijksdagzitting. Ministerieele tusschenkomst in Engelsch katoenconflict. Venizelos dreigt met dictatuur. Centrum en N.S.D.A.P. Economische blokkade tegen Japan ingezet door Chineesche kooplieden te Sjanghai. Doodstraf in Spanje in het Burgerlijk Wetboek afgeschaft. Complot-geruchten te Bercelona. Verkiezingen in Denemarken. i O O MADRID, 7 Sept 7 Sept. Het Spaansche parlement heeft gisteren het nieuwe burgerlijke Wetboek van Strafrecht goedgekeurd. Het nieuwe wetboek bevat een clausule, waardor de doodstraf in het bur gerlijk strafrecht wordt afgeschaft. De Spaansche grondwet bevat omtrent de dood straf geen enkele bepaling en laat de regeling daarvan geheel aan het Wetboek voor Straf recht. KOPENHAGEN, 7 Sept. V. D.) Gisteren zijn in Denemarken in de drie kiesdistricten Ko penhagen, Funen en Noord-Jutland verkiezin gen gehouden voor het Landsting, den Deen- schen Senaat. In het algemeen hebben voor namelijk de conservatieven en de sociaal-de mocraten, vooral te Kopenhagen, stemmen ge wonnen. De democraten verloren eenige kies mannen de verkiezingen zijn „getrapt" terwijl communisten en de z.g. Randers-bewe- ging, niet het succes hadden dat men voor deze partijen had verwacht. De sociaal-demo craten kregen 41 kiesmannen, terwijl de Con servatieven met 20.000 stemmen winst 23 kies mannen wonnen en de democraten ondanks een kleine stemmenstijging, die verbond houdt met de uitbreiding van het kiezerscorps, 6 kiesman nen verloren. Het nieuwe Landsting zal als volgt zijn sa mengesteld: Conservatieven 13 zetels 12); Ven- stre-partij 28 28)Sociaal-Democraten 27 27) Democraten 7 8)vertegenwoordiging van de Faroer-eilanden I 1). Deze uitslag beteekent dus dat de Democra ten een zetel aan de Conservatieven hebben verloren, zoodat de oppositie met een mandaat is versterkt en in het Landsting over 41 zetels beschikt, tegenover 34 zetels der regeerings- partijen. TEHERAN, 7 Sept. (Reuter). Te Teheran zijn in uitgeputten toestand aangekomen de Ameri- kaansche consul te Teheran, de Amerikaansche consul te Jerusalem en een andere Amerikaan. Zij waren door bandieten gevangen genomen en verplicht een marsch van 40 kilometer in de bergen af te leggen. Zij slaagden er tenslotte in, tijdens een gevecht tusschen de roovers en een troep Perzen, te ontkomen. De roovers hadden bij Kangavar een kara vaan van 21 automobielen aangehouden, die zij plunderden. Zij lieten alle reizigers vertrekken, behalve de drie Amerikanen, van wie zij een losgeld wenschten. Huurt Uw STOFZUIGER voor 60 cent per ween Dt Telefoon 12897. VERWACHTING: Zwakke tot matige, later wellicht toene- |j g mende Westelijke tot Zuidelijken wind. g H Gedeeltelijk bewolkt. Weinig of geen g regen. Later iets warmer, g Hoogste B: 761.5 Lacfiruna. g Laagste B.: 738.9 Nordöyar. g Zon op 6.22, onder 7.34 Eerste g g Kwartier n.m. 2.09 Licht op 8.04 gg Wat men van het kabinet-von Papen- von Schleicher-von Neurath-von Gayl ook moge denken, iedereen zal moeten toegeven, dat 't ongeloofelij k ac tief is. Het geheim dier activiteit is, dat zij in staat is, om te oogsten, wat de repu- blikeinsche regeeringen, vooral onder Wirth en Brüning, in taaien arbeid hebben voorbe reid. Werkelijk, de baronnen hebben het juiste psychologische moment gekozen, om aan de regeering te komen. Dat zij de actie voor gelijkgerechtigdheid kunnen voeren, danken zij aan het werk van Wirth en Brü ning. Zij dragen aureolen, die hun niet toe komen. En dat is ook het geval in andere richting. Heel leep kapen zij het halve pro gram der nationaal-socialisten en berooven aldus Hitler van zijn (in zijn verbeelding) toekomstigen stralenkrans. De nieuwste noodverordening bevat allerlei Hitleriaan- sche dingsigheden. Vooral op het gebied der belastingen. Het zou de moeite loonen, om die nieuwe belastingsprojecten nader te be zien, maar er is iets in de jongste noodver ordening, dat van veel meer belang is voor heel de wereld, vooral voor de landen, die, zooals ook ons vaderland, hun sociale wet geving hebben opgebouwd naar het voor beeld van Duitschland, op het voetspoor van die sociale wetgeving, waaraan onver breekbaar het gevleugelde woord is verbon den: „Germania docet" Duitschland wijst den weg. Deze wetgeving nu is door de noodverordening een speelbal geworden in de hand der baronnen. De Papenregeering heeft in haar nood verordening niet alleen vastgehouden aan de loonsubsidies voor de werkge vers (400 mark voor iederen arbeider, dien zij nieuw te werk stellen) en aan nieuwe, zware tarieven, die een schier ondraaglij- ken last op het arbeidende volk zullen leg gen, maar zij heeft tevens zich door den Rijkspresident een algemeene volmacht la ten geven, om te kunnen ingrijpen in den geheelen opbouw en omvang der sociale verzekering. Deze „algemeene volmacht aan de regeering is geformuleerd, „om met het oog op den tegenwoordigen nood van het Duitsche volk ter handhaving der so ciale verzekering en ter verlichting der eco nomie en der financiën de sociale inrichtin gen te vereenvoudigen en goedkooper te maken." De afzonderlijke gebieden, waar over deze volmacht zich uitstrekt en die in den tekst der noodverordening worden op gesomd, laten niet één stukje van het uit gebreide grondstuk ongemoeid, waarop in den loop van een halve eeuw de Duitsche sociale verzekering is opgebouwd. De regeering heeft zich dus een blanco- Volmacht laten geven, die haar de moge lijkheid biedt, van alles, wat generaties tot stand hebben gebracht, geen steen op den anderen te laten. Zij belooft van deze on gehoord vergaande volmacht geen gebruik te maken, dat schadelijk zou kunnen zijn voor de eigenlijke doeleinden en den zin van het Duitsche verzekeringssysteem. „Het wantrouwen," zoo orakelt von Pa pen," dat deze volmacht reeds tevoren ont moette, is niet gerechtvaardigd." Wie er behoefte aan heeft, het loutere karakter van zijn voornemens zoo sterk te onder strepen, weet, dat hij iets doet, dat wan trouwen wekt. Het lijdt geen twijfel, dat het gebouw van sociale verzekering in Duitsch land, precies als bij ons, geen uniform grondplan heeft, dat veranderingen, af brokkelingen en vernieuwingen de overzich telijkheid van het geheel storen en dat het apparaat bureaucratisch-moeizaam werkt. En toch is geen enkele regeering tot dusver, noch een keizerlijke, noch een republikein- sche, er toe overgegaan, om het verzeke ringssysteem totaal te rationaliseeren. Dat lag daaraan, dat geen enkele regeering zulk een werk, dat zoo diep ingrijpt in de so ciale en politieke structuur der bevolking, zonder medewerking van den bevoegden Wetgever, de volksvertegenwoordiging, kon en wilde verrichten. Het kan nooit de zin van de noodparagraaf 1487 van de grond wet zijn, die aan den Rijkspresident aller lei bevoegdheden geeft in tijden van nood BARCELONA, 7 Sept. (Reuter). Dinsdag cir culeerden in Barcelona hardnekkige nieuwe ge ruchten over een monarchistische samenzwering. De autoriteiten namen buitengewone voorzorgs maatregelen; het leger werd geconsigneerd. Drie officieren op non-activiteit werden gear- esteerd, terwijl de club van op non-activiteit ge stelde militairen gesloten werd. Verder deelde de gouverneur mede, dat 's nachts gewichtige arrestaties zouden zijn verricht. Hoogste stand op Woensdag 1 uur n.m. 757 Vooruit. sluiten tot een radicale ontwapening en indien hieruit zou volgen dat onze rechtsgelijkheid slechts door wijzigingen van ons huidig bewa peningsstelsel kan worden bereikt, dan is het een handige verdraaiing der waarheid te spreken van Duitsche bewapeningstendenties en mili taire machtsbegeerten. De Duitsche regeering regeering denkt geenszins aan dingen zooals van haar door zekere buitenlandsche bladen wordt ondersteld. Er is noch sprake van pariteit met het huidige Fransche bewapeningsniveau, noch van de vorming van een leger van 300.000 man. noch van de oprichting van een groot aantal nieuwe fabrieken voor de vervaardiging van oorlogsmateriaal, noch van andere dergelijke dingen. Even onjuist is het er van te spreken dat onze voorstellen ontleend zijn aan de basis van het Londensche vlootpact. Wat wij eischen uit een oogpunt van rechts gelijkheid, is niets meer dan een zekere wijzi ging van ons huidige bewapeningsstelsel, een wijziging welke tegelijkertijd rekening houdt met de noodzakelijkheid een ons land >pgelegd star systeem aan bijzondere politieke, sociale en economische verhoudingen aan te passen. Het is ook een al te gemakkelijke methode ons er mede te troosten dat de ontwapening der andere mogendheden en daarmede onze rechts gelijkheid in den loop der tijden wel zal worden verwezenlijkt. Wij wachten thans reeds langer dan tien jaren op de vervulling van onze aan spraken. De ontwapeningsconferentie is op een punt gekomen waarop de beslissing omtrent onze rechtsgelijkheid moet vallen en geen con ferentiemogelijkheid zich meer mag onttrekken aan een duidelijke uitspraak over deze aange legenheid. Niemand kan van Duitschland ver gen dat het nog langer genoegen neemt met een discriminatie welke onvereenigbaar is met de eer van het Duitsche volk en zijn veiligheid. BERLIJN, 7 Sept. (W.B.) Rijksdagpresident Goering heeft gisterenavond op een nationaal- socialistische vergadering een rede gehouden, waarin hij den politieken toestand besprak. In verband met de aanbieding van den vice- kanselierspost aan Adolf Hitler, verklaarde Goering, dat de rol van plaatsvervanger voor Hitier niet mogelijk is. Ten aanzien van de in omloop zijnde berich ten over onderhandelingen tusschen het Cen trum en de Nationaal-socialisten, verklaarde Goering, dat mét het Centrum onderhandelen een zonde is tegen den Heiligen Geest. Onze tegenstanders hebben als volgt gespe culeerd; als het Centrum en de Nationaal-so cialisten tot een coalitie komen en men* dan den Rijksdag zou ontbinden en nieuwe verkie zingen houden, dan zal het Centrum 10 en de Nationaal-socialisten 50 zetels aan de nieuwe „Papenpartij" verliezen. En na den Rijksdag vervolgens nog eenige keeren ontbonden te hebben, gelooft men een meerderheid voor Von Papen te krijgen. Een dergelijke politiek schrikt echter de Na tionaal-socialisten niet af. Zij willen gaarne nog eens kiezen en zullen dan'nog meer toe loop hebben. Op 31 Juli hebben millioenen Duitsche ar beiders gemeend nog op de Sociaal-democrati sche partij te kunnen stemmen. Ons standpunt ten opzichte van Von Papen is thans duidelijk. Een eventueel nieuwen ver kiezingsstrijd zullen wij met open vizier voe ren en zooals wij de burgerlijke partijen en de sociaal-democraten hebben overwonnen, zoo zullen we ook de reactie naar den duivel jagen. NEW YORK, 7 Sept. (VD). Voor de tweede maal in dit jaar zijn te Havanna vijfhonderd aan de openbare ziekenhuizen werkzame genees- heeren in staking getreden, waardoor tweedui - zend patiënten verstokeh zijn van geneeskun dige behandeling en zijn aangewezen op de ver zorging van het verplegend personeel. De medici eischen dat, anders dan tot nog toe de gewoonte was, de kosten voor de geneeskundige behande ling in overeenstemming zullen worden ge bracht met de economische positie van de pa tiënten. Wij voor ons hopen, dat de Duitsche regeering nog inkeer zal houden. Er staat veel op het spel. De repu bliek van Weimar beschouwde het als een zich vast in het zadel te voelen en vast besloten te zijn, den Rijksdag aan zijn rijlaars te lappen. Kenmerkend is reeds de geresigneerde houding van een groot deel der Duitsche pers, die al heelemaal niet meer met den Rijksdag rekening houdt. Het onheil (het geven der volmacht) is nu een maal geschied, wordt er gelaten geconsta teerd. En men vraagt zich dan af, hoe het onheil tot zijn kleinste afmetingen kan worden teruggebracht. En men komt met voorstellen: de regeering moge toch haar maatregelen niet uitvoeren, voordat zij in het publiek in een gremium van deskundi gen in het openbaar zijn behandeld of de regeering moge toch eerst het advies vra gen van de sociaal-politieke commissie van den „Reichswirtschafsrat". Von Papen zal glimlachen en doen, wat hij wil. buiten de grondwet om, dat er regelingen van principieele beteekenis, die als blijvend berekend zijn, worden getroffen en het gaat heelemaal niet aan, dat het staatshoofd deze volmachten op zijn regeering over draagt. Onder de leeraren van het staats recht heerseht eensgezindheid daarover, dat volmachten als deze door den Rijksdag moe ten worden gevoteerd met een tweederde meerderheid, die noodig is voor iedere ver andering in de grondwet. Het staat vast, dat de volmacht der noodverordening, om in te grijpen in de sociale verzekering, met de grondwet niet in overeenstemming is te brengen. De regeering stelt zich dus aan het gevaar bloot, dat het staatsgerechts hof eventueele veranderingen in de sociale verzekering niet zal erkennen. Waarom wil zij dat risico loopen? Een matige en verstandige reorganisatie zou niet op tegenstand stooten. Maar de plan nen van von Papen zijn niet matig en verstandig en daarom wil zij, alle risico ten spijt, •manoeuvreeren met artikel 48. Met zijn volmacht in den zak kan von Papen eenvoudig alles probeeren. Hij kan de ondersteuningen verminderen, heele groe- pqp der bevolking van de verzekering uit )öi sluiten of andere er in opnemen, de rechtswegen verkorten of langer maken en'dat alles op grond van geheime, niet te controleeren beraadslagingen van een handvol ministers zonder het belemmeren de veto van den Rijkspresident. Hervor mingen op zulk een grondslag kunnen in een tijdvak, dat den massa's eigen meening en eigen wil heeft bijgebracht, zelfs dan geen aanspraak maken op autoriteit, wan neer zij matig en verstandig zijn. Zij zijn een terugvallen in het Kabinets-absolutis- me, dat in de stormen der tijden niet alleen, maar ook daar, waar het verlicht was, ten gronde is gegaan. Begrijpelijk is, dat alle partijen, behalve de Duitsch-natio- nale, niets moeten hebben van deze „alge meene volmacht". Maar von Papen schijnt voorname taak, om den arbeidenden stand in den staat in te voegen. Het keizerrijk had dezen stand bewust overal buiten ge laten. Voor het behoud van heel het# staats wezen zijn de arbeiders niet minder ge wichtig dan de terécht onontbeerlijk ge noemde boeren. Dit doel van Weimar is ook bereikt tot de regeering-von Papen zich plotseling op het wereldtooneel vertoonde. De vormen, waarin dit voor de oogen dei- verbaasde wereld gebeurde, de daden, die zij tot nu toe volbracht, de krachten, waarop zij steunt dat alles heeft onder het overwegende meerendeel der arbeiders diep wantrouwen gezaaid. De arbeiderschap is er van overtuigd, dat haar stem bij de regeering minder gehoor vindt dan die der andere standen, der ondernemers, met name der grootindustrie en van den land bouw. Het gevaar is acuut, dat de arbei dersstand weer in de oppositie wórdt' ge drongen, waaruit hij dertien jaar geleden ten heil van den staat werd losgemaakt. Von Papen heeft zijn volmacht. Wat er voorloopig mede bereikt is, is niets dan oppositie, sterke politieke spanning en zenuwachtige geprikkeldheid overal, be halve dan bij de kiezers van 50 afgevaar digden der Duitsch-nationale keizerlijke partij, waartegenover de kiezers staan van een zeshonderd overige afgevaardigden. Dat kan nooit goed gaan. LONDEN, 7 Sept. (Reuter). De „Times" meldt uit Sjanghai De bond van Chineesche kooplie den en winkeliers heeft een manifest gepubli ceerd, waarin een „economische blokkade" tegen Japan verklaard wordt en de geheele natie wordt aangespoord zich hierbij aan te sluiten en geen Japansche goederen te koopen. MOSKOU, 7 Sept. (V.D.) Volgens een Rus sisch bericht uit Sjan-Hei-Kwan (Mandsjoerije) zijn veertien Chineesche communisten wegens tegen den staat gerichte hadeligen tot den dood door den kogel veroordeeld. Het doodvonnis werd terstond voltrokken. FRIEDRICHSHAFEN 7 Sept. (W.B.) Het luchtschip „Graf Zeppelin" is hier hedenmor gen om 5.32 uur vlot geland. BERLIJN, 6 Sept. (W. B.). Een vertegenwoor- -öiger van. het Wolffbureau heeft een interview gehad met den rijksminister van Buitenland sche Zaken, Freiherr von Neurath, waarin deze een uiteenzetting heeft gegeven over zijn ver trouwelijke bespreking met den Franschen ge zant in Berlijn, Poncet, op 29 Aug. J.I., betref fende Duitschlands militaire eischen. De minister gaf deze uiteenzetting, teneinde de openbare verwijten tegen te spreken, dat Duitschland onder den dekmantel van den eisch naar gelijkgerechtigdheid niets anders wil dan zijn eigen bewapening en het herstel van zijn vroegere militaire macht. De minister zeide, dat de Duitsche stap bij den Franschen gezant niets ongewoons of ver rassends inhield en dat reeds na de jongste onderhandelingen ter ontwapeningsconferentie nog in Genève zelf tusschen de Duitsche en Fransche vertegenwoordigers werd afgesproken spoedig besprekingen te openen over het onder werp der gelijkgerechtigdheid. Vast staat thans, zoo ging de minister voort, kwestie der Duitsche gelijkgerechtigdheid tot een de verdere beraadslagingen der ontwapenings conferentie deel te nemen, zoolang niet de kwestie der Diutsche gelijkgerechtigheid tot een principiëele opheldering is gebracht. De minis ter legde er den nadruk op, dat het punt der bespreking was gelijkgerechtigdheid voor Duitschland en niet bewapening. Omtrent de beweegreden van de publicatie heeft von Neurath zich als volgt uitgelaten: De bekendmaking van het document schijnt mij thans des te meer op haar plaats te zijn aangezien de Fransche regeering het juist heeft geoordeeld het document harerzijds ter kennis te brengen van de regeeringen die in de maand Juli van dit jaar zijn toegetreden tot het z.g. pact-van-vertrouwen. Daardoor heeft de door mij ingeleide diplomatieke uiteenzetting een nieuw karakter gekregen. De motieven welke de Fransche regeering aan leiding hebben gegeven thans de mededeeling van ons onderhandelingsvoorstel aan de regee ringen welke tot het pact-van-vertrouwen zijn toegetreden te doen, zijn mij niet bekend. Het pact kan toch onmogelijk ten doel hebben een diplomatieke onderhandeling tusschen twee of drie staten te verbieden. In ieder geval wil het mij voorkomen, dat de landen welke tot nu toe tot het pact zijn toegetreden een aantal machtige Europeesche staten zijn hier nog niet bij geen lichaam vormen dat voor ontwape ningskwesties een bijzondere competentie zou kunnen aanwijzen. Vanzelfsprekend heeft de Duitsche regeering er niet aan gedacht de door haar gewenschte besprekingen met de Fransche rqgeering voor andere regeeringen geheim te houden. Ik heb van het begin af aan onze be doelingen in dit verband nadrukkelijk uiteen gezet en heb het van belang geacht direct na mijn onderhoud met den Franschen ambassa deur de regeeringen welke er het meeste belang bij hebben van de Duitsche démarche op de hoogte te stellen. Het is evenwel iets anders een zekeren kring van regeeringen te onderrichten dan deze van het begin af aan bij gemeenschappelijke onder handelingen te vereenigen. Mocht, wat ik niet hoop, de toepassing van het pact-van-vertrou wen van de zijde der Fransche regeering de beteekenis hebben dat deze thans niet bereid is tot een directe Duitsch-Fransche gedachtenwis- seling, dan zou een nieuwe toestand zijn ge schapen, welke nieuwe besluiten der rijksregee- ring noodzakelijk zou maken. Zooveel staat thans evenwel reeds vast, dat het voor Duitschland niet mogelijk is deel te nemen aan de verdere beraadslagingen ter Ont wapeningsconferentie alvorens de kwestie der Duitsche rechtsgelijkheid, niet die van onze bewapening, op het punt is gekomen dat wij bij de debatten hebben geëischt. Indien de zwaar bewapende staten nog niet kunnen be-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1932 | | pagina 1