De Hanze in 't Bisdom Haarlem
De wielerkampioenschappen
DONDERDAG 8 SEPTEMBER
BONDSVOORZITTER
GEHULDIGD
Aanbieding van de feestgave. Har
telijke toespraak van Z. H.
Exc. Mgr. Aengenent
Pauselijke onder
scheidingen
Begroetingswoord Bisschop
Huldiging van den heer
Struycken
Feestrede kap. Bosch
Aanbieding feestgave
Rede van den Bisschop
Telegrammen
Twee Pauselijke
onderscheidingen
INDISCHE POSTVLUCHTEN
De „Ibis" vertrokken
DRUIVENKAS GEPLUNDERD
Wraak van jeugdige communisten
Vijfde H.E.N.T. te Breda geopend
DE FINALE SPRINT
Van Egmond vestigt een wereld
record. Zijn falen slechts een
zeer tijdelijke inzinking
Felle strijd tusschen
Michard en Scherens
De rechtspositie van
schepelingen
Mocht de kapitein van de „Rotter
dam" de reisroute wijzigen?
DE RIJNVAARTSTAKING
Stand van zaken
Een vreemde inbreker
Blijde gebeurtenis in een rattenval
Een ledige gemeentekas
Landbouwschuur uitgebrand
Woning vernield
Verdronken
Parlementair incident
In Nieuw Zuid-W ales
Engelsch-Canadeesche
handel
Weinig animo
POLITIEKE VECHTPARTIJEN
IN OOSTENRIJK
Berichten van overal
Buitenlandsch weeroverzicht
Woensdag werd te Haarlem de viering van het
zilveren jubileum van de Hanze in het Bisdom
Haarlem voortgezet.
Te midden van palmen was het portret van
Chris Jansen z.g. geplaatst, getooid met paars
lint. Zichtbaar teeken, dat de vergadering mede
belegd was ter huldiging van zijn nagedach
tenis.
Alvorens de heer Struijcken de herdenkings
rede hield, kwam Z. H. Exc. Mgr. J. D. J.
Aengenent, Bisschop van Haarlem, ter vergade
ring.
Nadat Mgr. op het podium had plaats geno
men, sprak de heer Van Tetering de begroe
tingsrede uit.
Hü riep Mgr. een eerbieding welkom toe en
getuigde van de trouw, aanhankelijkheid en
liefde jegens den Bisschop en het diocees. De
middenstand wil tevens aan Mgr. dank zeggen
Voor de groote belangstelling, door Mgr. voort
durend voor den middenstand en zijn organi
satie aan den dag gelegd, en waaruit de liefde
en appreciatie op dubbelzinnige wijze spreken.
Spr. herinnerde aan het vorige lustrum, toen
Mgr., nog professor, optrad als feestredenaar.
Thans verschijnt Mgr. als Bisschop en spr. moet
den feestredenaar van dezen middag de illusie
van dit perspectief ontnemen, want de midden
standers zullen God bidden, dat Hij Mgr. nog
tientallen van jaren voor het diocees moge
sparen
Spreker ging vervolgens de symboliek in het
Hanze-wapen na en zag daarin een teeken, dat
In de toekomst nog veel en vruchtbaar werk te
verrichten valt. Spr. legde ten slotte de belofte
sf, dat de Roomsche Middenstand zich steeds
zal beijveren, de wapenspreuk van den Bisschop:
>,Justitia et Pax", Rechtvaardigheid en Vrede,
in praktijk te doen brengen.
Nadat de heer Struijcken zijn herdenkingsrede
Uitgesproken had, sprak de heer Van Tetering
hem toe.
De heer Van Tetering wendde zich na het
Uitspreken der herdenkingsrede als volgt tot den
beer Struycken:
Met groote aandacht hebben wij uwe belang
wekkende herdenkingsrede beluisterd en wij
brengen u daar onzen hartelijken dank voor.
En, hoewel ik, vooral niet op een dag als van
daag, kritiek wil oefenen, toch moet het mij
Van het hart, dat uwe historische beschouwing
Verre van volledig is geweest, omdat daarin niet
tot uitdrukking komt het belangrijke aandeel,
gij, mijnheer Struycken, in deze velerlei
Praestaties van onzen Bond gehad hebt. Op een
dag als dezen mag ook wel eens aan uwen staat
Van dienst herinnerd worden.
In het Vereenigingsjaar 19121913 naamt gij
reeds zitting in het Bondsbestuur, zoodat gij
heden ook jubileert.
Twintig jaren van de 25 hebt gij dus den
Uond in de topleiding gediend. En viert onze
Hond heden zijn vijfde, gij viert uw vierde
Lustrum, waarmee wij u van heeler harte ge-
lukwenschen.
Zóózeer werden uwe capaciteiten gewaardeerd
en erkend, dat gij reeds na drie jaren tot
Hondsvoorzitter werd gekozen, de hoogste en
eervolste functie in onze belangrijke organisa
tie, welke gij nu reeds onafgebroken zestien
Jaren lang met eere bekleedt.
Maar uw aangeboren leiderstalenten bleven
niet alleen bekend in het Haarlemsche Diocees,
2ij werden ook daarbuiten opgemerkt en zóó
koos ook in 1924 de Ned. R. K. Middenstands
bond (de Federatie der 5 Ned. Dioc. Midden
standsbonden) u tot zijn voorzitter, terwijl gij
Verder van 1919 af ziting hebt in den Midden-
standsraad.
Wanneer ik hier zou moeten opsommen de
'uncties, welke gij nog verder bekleedt onder
uherlei vórmen in commissies, instellingen, enz.,
direct of indirect verband houdend met onze
Middenstandszaak, dan was ik nog lang niet
aan het einde.
Ook zal ik maar niet benaderen het aantal
Vergaderingen en conferenties, welke door u
jaarlijks geleid of bijgewoond worden, want dat
oantal is enorm.
Uwe vriendelijkheid, uwe voorkomendheid, uwe
belangstelling, uw juiste kijk op de zaken, uw
tact, waarmede gij personen en zaken behan
delt, zij zijn alle als evenveel deugden, welke
uw praesidium sieren.
Steeds waart en zijt gij de trouwste en hoogste
dienaar van onzen Bond, het meest en het best
dog in kritieke dagen van leed en tegenspoed,
in dagen van onverdiende verguizing, in de pe
riode, toen men op onjuiste en onrechtvaardige
motieven den Bond den rug toekeerde, toen,
in die tij den, was de Bond u het liefst, omdat
gij van zijn goed en eerlijk recht tot in het
diepst uwer ziel en naar uw geweten overtuigd
Waart en moedig en onversaagd, vertrouwend
op de rechtvaardigheid Gods, bleeft gij uw zich
verdunnend en zich verkleinend leger aanvoe
ren, omdat ook gij, wat ik van u, praeses, ge-
leerd heb, de zaak alléén vermoogt te zien en
Personen en de wereld daarbij in het niet ver
zinken.
In de na-periode der heropleving, toen heb
ik u een oogenblik zien wankelen, toen liept
Sij rond met snoode en booze plannen, toen wil-
det gij ons vaandel ontrouw worden, toen wildet
£ij, de bekwame kapitein van ons Bondsschip,
de commandobrug gaan verlaten.
Maar en dat kondet gij ook niet helpen
Vferdt gij 60 jaar!
En dat Kroonjaar heeft ons Hoofdbestuur en
de heele Bond uit het Diocees benut en uitge
buit om voor u te demonstreeren hoezeer wij
leidersschap op prijs stellen.
Juist in deze voor onzen Middenstand zoo
Trieste en donkere dagen willen wij op dezen
beerlijken jubeldag u dringend vragen:
"Heer Struycken, blijf bij ons, want het wordt
avond, en de dag is reeds gedaald!" Een figuur
ais u, uitgerust met uwe talenten en die zóó
veel tijd ten nutte onzer beweging wil en kan
v®* koste leggen, krijgt onze beweging nimmer
meer.
Heer Struycken, blijf bij ons!"
Dan was eindelijk het woord aan den weleerw.
heer W. M. Bosch, kapelaan aan de parochie
kerk van den H. Willebrordus buiten de Veste
m Amsterdam, die de feestrede zou houden.
Dezen redenaar, zwager van Chris Jansen z.g.,
had men gevraagd, toen pastoor Jansen, broer
Van Chris, verhinderd bleek en men toch een
familielid 'wilde laten spreken, omdat de fees-
telüke herdenking van het 25-jarig bestaan te
vens een herdenking zou zijn van den strijdba
ren, onvermoeiden Chris Jansen.
Daar zijn we dan bijeen, aldus de gewijde re
denaar, om het 5de lustrum te vieren van de
Haarlemsche Hanze. Een echt blij Roomsch glo-
rielicht hangt over deze vergadering. Het gezel
schap van onzen beminden Bisschop straalt
Roomsche glorie uit. Hij is onze sociale voor
vechter bij uitnemendheid en met recht mocht
over hem eens gezongen worden:
Laat Haarlem's Kerk nu blij uw jubel gaan!
Tot Opperpriester is thans uitverkoren
Die „Recht" en „Vrede" wilde zien geboren
In 't wereldhart, zoo rustloos thans van 't slaan
Het feit van ons congres straalt roomsche
glorie uit, omdat we hier bijeengekomen zijn om
te overwegen wat er al zoo voor successen zijn
te boeken geweest gedurende de 25 jaren, die
achter ons liggen.
De plaats waar we samenkomen straalt
roomsche glorie uit, want hier in de bloemen
stad zetelt Hij, Die geen middel onbeproefd laat
om het organisatieleven onder de middenstan
ders te versterken hier zetelde ook Hij, mgr.
Callier z.g., op wiens krachtig woord, in 1906 te
Delft gesproken, de Haarlemsche Hanze ont
stond. Hier in Haarlem staat ook ons Hanze-
altaar in de machtige en wijdsche kathedraal
en daarom.... we moesten naar Haarlem.
Maar bovenal het doel zelf van onze feestvie
ring straalt roomsche glorie uit, aangezien we
hier bijeengekomen zijn niet alleen om feest te
vieren over behaalde successen, maar ook om 't
feit, dat we vandaag eigenlijk gezegd elkander
eens een rièm onder 't hart willen komen ste
ker. en elkander willen komen zeggen: de taak
van de Hanze is nog lang niet voleind. Immers,
Hanzeleden, onze taak is: Christus weer te
brengen in de maatschappij, welke Christus
heeft uitgebannen. Hoe we dat moeten doen?
Door het werk van Christus, Die wereldverlos
ser en wereldhervormer was, voort te zetten,
door te arbeiden aan den triumph van Recht
vaardigheid en Liefde. Daar is vandaag geen
terrein, waarop menschen samenkomen, of het
is bedorven door onchristelijke, heidensche be
ginselen. Daartegenover moeten we ons beginsel
handhaven niet alleen, maar ook in vereeniging
met elkander in woord en voorbeeld beoefenen.
Tegenover klassenstrijd plaatsen wij naasten
liefde, tegenover verkeerde anarchie plichtsbe
sef. Maar daarom dan ook, willen we succes
hebben, moeten we vereenigd zijn. Vandaag is
het niet voldoende als particulier middenstan
der daar alleen te staan. Neen! we moeten ka
tholiek vereenigd zijn, omdat de overredende
kracht van het voorbeeld rechtevenredig staat
aan het getal van hen, die het voorbeeld geven.
En dat katholiek vereenigingsman-zijn moet
voortkomen niet uit 'n soort van liefhebberij of
omdat het nu eenmaal in de lucht zit, neen,
maar uit deze zuivere overtuiging, dat wij ka
tholieken de dragers zijn der hoogste cultuur,
dat er van ons een wereldhervormende kracht
kan uitgaan en dat wij, en wij alléén de wegen
kennen, die leiden naar een waarachtig men-
schengeluk. Blijven we daarom volgens de richt
lijnen van „Rerum Novarum" en „Quadragesimo
Anno" onze taak van wereldkerstening met een
blij optimisme vervullen. Ik spreek van ,,met
een blij optimisme", want 't moet volgens an
dersdenkenden worden erkend, dat we met ons
sociaal werken successen hebben te boeken. De
hoofdredacteur van de „Groene Amsterdammer"
schreef het vorig jaar, dat de katholieke leer,
in practijk gebracht door de kath. vakorganisa
tie, het christelijk solidarisme, het gewonnen
had van de liberale economie en den socialisti-
schen klassenstrijd endat zelfs meer en
meer deze katholieke idee ook in Holland toe
passing vond tot welzijn van patroon en arbei
der, waardoor de vrede in het bedrijfsleven werd
behouden of hersteld door gemeenzaam overleg,
door arbitrage en overeenkomst; dat alles
vruchten van het katholiek solidarisme!
Met moed den strijd gestreden onder het
vaandel van den R.K. middenstand! Ons gees
tesoog altijd gericht op hen, die ons in dien
strijd zijn voorgegaan! En dan slinger ik hier
een paar namen door de zaal. Onze dr. Herman
Schaepman is ons op sociaal terrein ook voor
gegaan, al had hij dan op dit gebied zich geen
school van leerlingen gekweekt, al had hij dan
ook geen afgerond sociaal systeem. In elk geval
heeft hij de groote lijnen getrokken en zijn
machtige stem verheven voor rechtvaardigheid
en naastenliefde. Onze vereering gaat hier ook
uit tot onzen socialen Bisschop, Mgr. Aengenent.
Wij zullen trouw zijn aan zijn devies: justitia
et pax en er voor strijden, dat door het Kruis
hem de Olijftak eens behoore!
Geenszins mag ik dit spreekgestoelte verlaten
zonder hier ook te hebben genoemd onzen on-
vergetelijken minister van Arbeid prof. Aalber-
se. Wat hij voor de doorvoering van de katho
lieke solidariteitsidee heeft gedaan, zal nooit
door ons op de volle waarde kunnen worden
geschat. Dat alleen wil ik hier zeggen: als de
overleden directeur van het Hanzebureau Chris
Jansen z.g. hier als feestredenaar stond, hij zou
u in de hem eigen kloeke taal hebben geschetst,
welk een deugdelijke raadsman en vriend prof.
Aalberse voor den R.K. middenstand is geweest.
Katholieke middenstanders! Met het instituut
van uw Kerk voor oogen, weest vereenigings-
mannen van professie! Rome bewijst, dat een
dracht macht maakt. En er is een geweldige
macht noodig om de wereld te kerstenen. Blijft
krachtig aaneengesloten, schouder aan schouder
staan rondom uw roomsche vaan! Luisteren we
naar de bevelen van onzen Opperherder, van
onzen roomschen Paus, dan, dan zal er zegen
rusten over het werk, wat we weer na deze
feestviering gaan voortzetten, want zoo zong
Schaepman
,,Wat van den tijd ook worde, in 't her- en der
waarts wenden
Slechts aan der Pausen hand, zal hij zijn loop
volenden."
De eindoverwinning is toch eenmaal aan on
zen kant, omdat we een goddelijk woord tot
onderpand hebben: „De poorten der hel zullen
haar, d.i. de organisatie der Kath. Kerk, nooit
overweldigen."
De heer A. Vlaar, penningmeester der jubi
leum-commissie bood dan de feestgave aan.
Ondanks de slechte tijden mag een feestgave
niet achterwege blijven, vooral wanneer deze is
voor het stichten van voorschot-hulpbanken in
dit bisdom. De kleine middenstander heeft hier
aan een bijzonder grooten steun.
In totaal is binnen gekomen 2150, voorwaar
een mooi bedrag. Spreker gaf het hoofdbestuur
in overweging de inschrijving nog niet stop te
zetten.
De bondsvoorzitter aanvaardde de gift gaarne,
meer middelen zal het hoofdbestuur natuurlijk
trachten te verkrijgen. In dit verband wees
spreker op de heilzame werking van het Santos
fonds.
Vervolgens werden gelukwenschen aange
boden namen den Bosschen en den Limburg-
schen Bond en de Federatie. De voorzitter van
den Limburgschen Bond bood een bedrag aan
voor het opgerichte fonds.
Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aengenent noemde
het een indrukwekkend schouwspel toen al die
honderden leden geknield lagen voor het H.
Hart-altaar en thans nu de zaal met eenige
duizenden Hanze-leden gevuld is.
Gij leeft mede met uw bond, gij hebt er
enthousiasme voor. Wij bezitten in het bisdom
Haarlem een R.K. Middenstandsbond, die er
zijn mag en wij hebben met dezen bond voor
de toekomst niets te vreezen.
Mgr. herdacht zijn Doorluchtigen voorganger,
Mgr. Callier, die den stoot heeft gegeven tot
oprichting van den bond. Openlijk bracht Mgr.
aan zijn nagedachtenis eerbiedige hulde.
Dan bracht spreker hulde aan het bestuur,
dat met een heilige toewijding en een groot
doorzettingsvermogen voor de Roomsche zaak
gearbeid heeft.
gadering af en sprak de hoop uit, dat Hij den
leden zou instorten een geweldig Godsvertrou
wen. In deze zware tijden, zouden sommigen
dit vertrouwen kunnen verliezen. Moge u in
zien, dat voor den mensch, die God werkelijk
lief heeft, alles ten goede wendt, zooals Paulus
gezegd heeft. Moge de Hanze groeien en bloeien
tot heil van Kerk en maatschappij (langdurig
applaus).
De voorzitter dankte Mgr. voor zijn rede en
staande zong de vergadering „Roomsche Blijd
schap".
De Bisschop gaf daarna den Bisschoppelijken
zegen.
Na de vergadering werd door het hoofdbe
stuur in restaurant Brinkmann gerecipieerd,
waarna de feestdag besloten werd met een ge-
meenschappelijken maaltijd.
Van minister Verschuur werd het volgende
telegram ontvangen:
„Kan tot mijn spijt uw feest niet bijwonen,
doch beveel mij reeds aan voor uw gouden feest,
inmiddels groei en bloei toegewenscht."
De volgende telegrammen werden verzonden,
resp. aan Z. H. den Paus en H. M. de Koningin:
De R.K. Middenstandsbond van het Bisdom
Haarlem, te Haarlem vereenigd voor de viering
van zijn 25-jarig bestaansfeest, biedt aan Uwe
Heiligheid aan de betuiging van rotsvast geloof
en kinderlijke liefde en smeekt om Uwen zegen
voor den Bond, zijne leden en hunne gezinnen.
De R.K. Middenstandsbond van het Bisdom
Haarlem, te Haarlem bijeen voor de plechtige
viering van zijn 25-jarig bestaan, betuigt Uwe
Majesteit en Haar Huis zijn gevoelens van on
wankelbare trouw en warme aanhankelijkheid.
C. J. G. STRUIJCKEN,
Voorzitter.
Twee personen wil Mgr. speciaal onderschei
den, de heeren Stumpel uit Hoorn en Peters
uit Amsterdam.
Onder daverend applaus spelde Mgr. deze twee
heeren het Pauselijk eerekruis „Pro Ecclesia
et Pontifice" op den borst.
De Bisschop schetste de verdiensten van beide
Hanze-leden, die een grooten staat van dienst
hebben.
De twee redenen, waarom Mgr. zoo sympathi
seert met den Bond zijn: de Bond heeft het
godsdienstig levep versterkt en den Katholieken
godsdienstzin uitgedragen, een bewijs daarvqor
is het Hanze-altaar in de Kathedraal. Het was
Mgr. een voldoening des morgens Gods zegen
aan dat altaar voor de leden te vragen en over
hun zaken af te smeeken.
Ten tweede is door den Bond aangekweekt
de christelijke solidariteits-gedachte, het samen-
hoorigheidsgevoel.
In den Roomschen middenstand leeft zoo de
gedachte van de bedrijfsraden, dit juichte Mgr.
ten zeerste toe. Alle vakbonden moesten van het
nut overtuigd zijn!
Tenslotte wenschte de Bisschop den Bond
geluk met het jubileum. In stad en land hebt
gij steun van overheid, dat hebt gij toch ook
bereikt in de 25 jaren. Moge uw getal leden
groeien en bloeien en moge uw volgens lustrum
gevierd worden met duizenden nieuwe leden!
Mgr. riep den zegen van God over de ver-
Hedenmorgen te zeven uur is het postvlieg
tuig de „Ibis" van de K. L. M. naar Indië ver
trokken. De bemanning bestaat uit de heeren
Pellens, eerste bestuurder; Ahspoel, tweede be
stuurder: Sismer, radio-telegrafist en Huut,
mecanicien.
Aan boord bevinden zich 256.574 K.G. post
en 12.350 K.G. lading. Twee passagiers maken
de reis mee, resp. tot Batavia en Bandoeng.
Te Boskoop heeft een vijftal jongens, be-
hoorende tot de communistische partij, in den
nacht van Dinsdag op Woensdag de druivenkas
van den kweeker J. Weller aan de Zuidkade
leeggeplukt en de vruchten meegenomen. De
politie was de daders spoedig op het spoor en
arresteerde hen. Na aanvankelijk ontkent te
hebben legden ze een volledige bekentenis af.
Gebleken is dat ze zich hebben willen wreken,
omdat de kweeker het loon van een in zijn
dienst zijnden communist had verlaagd, tenge
volge van welken maatregel de knecht ontslag
had genomen.
Onder groote belangstelling van autoriteiten
op ieder gebied had Woensdagmiddag in „Con
cordia" te Breda de officieele opening plaats
van de vijfde Handel- en Nijverheidstentoon
stelling H.E.N.T., welke van 7 tot 11 Sept
duurt.
Burgemeester van Sonsbeeck hield de ope
ningsrede, waarin hij, ook namens het ge
meentebestuur, hulde bracht aan den onder
nemingszin van de mannen, die zulk 'n onder
neming aandurfden in de tegenwoordige tijds
omstandigheden.
Daarna werd de officieele rondgang gemaakt
langs de 150 stands', waar de diverse nijver
heidsproducten waren tentoongesteld. In af
zonderlijke afdeelingen waren ondergebracht
voorwerpen van Indische kunst en Nijverheid
en van kunst en huisvlijt.
Na de officieele opening waj> er dadelijk
een druk bezoek.
Rome, Zondagavond.
Wat 'n tooneel! Daar haalden twee ridders
van den stalen rossinant de finale van de
sprint, de heeren Scherens en Michard. Zij
klauterden derhalve op hun karretjes voor den
alles-beslissenden rit. Finale van een wereld
kampioenschap! Nu trof het toevallig dat zoo
wel de heer Michard als de heer Scherens een
broertje dood hebben aan den kop, en toen dan
ook na veel magnesium-geflits der fotografen
een startschot klonk bleven beide renners als
somwijlen gebruikelijk doodstil staan op hun
fietsen. Geen van beiden bewoog in het minst.
Hoogstens schoof Michard een centimeter voor
uit, maar even accuraat reed hij dienzelfden cen
timeter weer terug. Dat duurde vijf minuten,
toen het publiek, dat zeer muzikaal is aange
legd, een fluitconcert begon. De heer Victor
Breyer van den Franschen bond ging naar
Scherens en fluisterde hem iets gezoutens in het
oor, maar daar hij hetzelfde gegemberde ge
zegde niet tegen Michard zei, deed Scherens of
zijn neus bloedde. Na negen minuten kregen
beide renners, die als de vrouw van wijlen Lot
gelijk zoutpilaren aan de baan schenen ge
nageld, ieder tweehonderd Francs boete. Het
hielp niet. Drie minuten later werd er nog
500 Francs bijgedaan, doch de banksaldo's dei-
finalisten konden dat blijkbaar ook nog lijden,
want er kwam geen beweging in het tweetal.
Ze konden zoo gerust tot den volgenden ochtend
blijven staan, waarmee dan een nieuw record
zou zijn gevestigd, in den trant van den Mara
thon-dans, het boomen-zitten.
Doch er knalde een schot en na veertien mi
nuten van roerloosheid en „perpetuum immo
bile" stapten de renners af. Wat toen? De jury
besliste dat er zou worden geloot tusschen bei
den, wie in den eersten, en wie in den tweeden rit
den vermaledijden kop moest nemen. Intusschen
hadden de Fransoos en de Belg in avond-man
tels plaats genomen op de baan. Michard moest
het eerst loten maar hij weigerde. Eindelijk
werd hij door de Franschen overgehaald om
toch maar 'n papiertje te trekken, en hij trok
den kop. Men kon zoo vooruit zeggen dat hij
daardoor den eersten rit verliezen zou, want zoo
wel Michard als Scherens moeten om heel hard
te kunnen rijden, iemand vóór zich zien, zij
kunnen niet sprinten naar een „point imagi
naire." Michard begreep dat maar al te goed
Hij was geslagen toen hij startte.
Met de ruggen gekromd als komkommers
kropen beiden over de planken. Voorop Michard
pal daarachter loerend Scherens. Het ging heei,
heel langzaam. Op het voorlaatste rechte eind
begon Michard te spurten, maar Scherens hield
rustig het wieltje. Toen kwam de bocht en
Michard, de kat in doodsnood, ging zwiepen
met zijn achterwiel, dan naar links, dan naar
rechts, om het Scherens onmogelijk te maken
te passeeren. Dat scheen haast te lukken, doch
de Belg schoot opeens binnendoor en bij het
uitgaan van de bocht waren beide voorwielen
gelijk. Dat was den reeds geslagen Franschman
te erg, en met zijn ellebogen probeerde hij
Scherens in het gras te wurmen. Maar de laat
ste, liever blöo Jantje dan döo Jantje, staakte
den strijd en Michard ging als eerste over de
streep onder geloei van het publiek.
Er werd niet lang gedelibereerd: Michard
werd gedistanceerd en Scherens werd voor deze
rit als overwinnaar uitgeroepen. Een en ander
geschiedde onder donderend gejuich vanhet
publiek, wat begrijpelijk was. De wijze waarop
Michard te keer ging in de bocht en op het
rechte eind was eenvoudig misselijk, een vroeger
wereldkampioen onwaardig. Hij voelde zich ge
klopt door een sterkere, en trachtte met een
enthousiasme, een betere zaak waardig, door
vieze geniepigheidjes alsnog te winnen. Hij
moest den kop nemen en kreeg de kous op
den kop! Het was goed zoo.
Reglementair moest nog een tweede rit ge
reden worden, en thans diende Scherens voor
aan te gaan. Op 200 Meter zette hij een for
midabele spurt in en Lucien Michard probeerde
zoowel aan den eenen als aan den anderen kant
langs te komen, doch het lukt niet, en met ge
decideerd verschil werd Scherens eerste en
daarmee wereldkampioen. Hij heeft in dezen
tweeden rit terdege bewezen sterker te zijn dan
de Franschman. Overigens was deze geheele
finale een hoogst onaangenaam schouwspel, en
het ware niet eens zoo gek geweest als men dat
Fransche ventje inplaats van gedistanceerd,
maar meteen gedisqualificeerd had. De sport
moet sport blijven.
De man, waarmee Michard het vorig jaar
in Kopenhagen zijn finale-duel uitvocht (waar
over ook de noodige deining is geweest!), in
casu Falck Hansen, kon het in den eersten rit der
kwart-finale niet bolwerken tegen Engel. Dat
ging hem danig aan het hart, want hij had zijn
woning in Parijs voor twee maanden verlaten,
om in zijn eigen Denemarken weer geheel fit
te worden. Het was voor den prettigen stoeren
Deen een bittere desillusie zoo van zijn wereld
kampioenschap onttroond te worden. Erger voel
de zijn jonge vrouwtje den ondergang van haar
gemaal, en in snikken barstte ze uit, terwijl
Willy zelf ook 'n beetje van de kook raakte. Een
glas water deed toen wonderen.
Moeskops werd met gering verschil door
Michard geslagen. Geen schande. Er ligt een
leeftijdsverschil van 10 jaar tusschen beiden en
het verschil in vitesse komt daaruit voort. Onze
Hollander heeft in slimmigheid allicht niets in
geboet integendeel! maar als het op de
finale spurt aankomt, dan zijn zoowel Michard
als Scherens hem de baas, maar ook geen
anderen. Dat hij toevallig tegen den Fransch
man kwam, was echter oorzaak dat Moeskops
zich niet wist te plaatsen in de laatste vier.
De strijd om de derde en vierde plaats werd
tenslotte gevoerd door Gerardin en Engel. Daar
voor waren drie ritten noodig. De eerste won
Engel met een ferme eindspurt, de tweede Ge
rardin. De derde rit moest derhalve de beslis
sing brengen. Gerardin dacht dat hij de zege in
zijn zak had, doch hij werd door Engel bij ver
rassing genomen en zoo kregen we onverwachts
een Duitscher op de derde plaats.
Tusschen de bedrijven door waren we bezig
gehouden met een paar handicap-races, die niet
bar boeiend waren. Interessant was de poging
van Van Egmond. om het wereld-record 1000
Meter flying start op zijn naam te brengen. Zoo
wel het record voor amateurs als voor profs
stond op naam van Michard, het eerste dateert
van eenige jaren her. Luid aangemoedigd door
het schaarsche publiek trapte de Haarlemmer
met ontembare wilskracht zijn baantje en hij
slaagde er in het amateur-record van Michard
met een vólle seconde te verbeteren en te bren
gen op 1 min. 7 4/5 sec. (Tusschendoor zij ver
meld dat Van Egmond Maandag deze prestatie
opnieuw heeft verbeterd en een tijd van 1 min.
6 4/5 sec. heeft bereikt, waarbij hij slechts 1/5
sec. boven het prof-record van Michard is ge
bleven). Hieruit bleek derhalve weer eens te
meer dat Van Egmond van extra-klasse is en
dat zijn falen in de sprint slechts getuigt van
een zeer tijdelijke en zeer onwelkome inzinking.
Willy Falck Hansen wou het ook eens probee-
ren en reeds slechts een-vijfde seconde sneller,
verbeterde daarbij natuurlijk geen record, wijl
hij beroepsrijder is. Dat de Haarlemmer zoo
ongeveer denzelfden tijd maakt als de Deen
spreekt voor zichzelf. Hij zal nog tot groote
dingen in staat zijn.
Het s.-d. lid van de Eerste Kamer mr. M.
Mendels heeft in „De Voorwaarts" zijn mee
ning weergegeven over de vraag: had de kapi
tein van de „Rotterdam" het recht, zijn schip
via Southampton weer naar New-York te doen
vertrekken?
De bemanning, aldus mr. Mendels, monstert
voor een reis RotterdamNew-York, daarna
voort te zetten naar zoodanige andere plaatsen
als de schipper of degene, die na hem het be
vel voert, zal goedvinden en vervolgens daar
mee terug te komen op een Nederlandsche
haven. Zoo luidt woordelijk de ten deze belang
rijke clausule uit de monsterrol.
Volgens deze bepaling heeft de kapitein wel
degelijk het recht, om na New-York ook nog
andere plaatsen aan te doen, en om eerst daar
na naar een Nederlandsche haven terug te
keeren. Maar er staat duidelijk „andere
plaatsen", dus niet New-York zelf.
Trouwens, ook art. 441 van het thans nog
geldende Wetboek van Koophandel bepaalt:
„Wanneer de schipper, buitenslands zijnde,
mocht goedvinden naar een andere vrije haven
te zeilen, en het schip te lossen of te herladen,
zal, al werd ook de reis daardoor verlengd, het
scheepsvolk in dienst moeten blijven."
Dit artikel mag echter zeker niet te ruim
worden uitgelegd.
En, herhaalde mr. Mendels, volgens de uit
drukkelijke bepaling van deze monsterrol kan
de kapitein, na van Rotterdam naar New-York
te zijn gevaren, eerst b.v. nog Rio de Janeiro,
of welke andere plaatsen ook aandoen, om
daarna naar Nederland terug te keeren; maar
juist niet nogmaals de reis naar New-York ma
ken. Dat zou niet zijn een voortzetting, maar
een herhaling van de reis, en het zou niet zijn
een andere plaats.
De heer Mendels noemde het misbruik van
recht, indien de kapitein of de reederij, met
deze monsterrol in handen, de schepelingen
wederom tusschen New-York en Boulogne zou
laten heen en weer varen.
Vervolgens beantwoordde hij een tweede
vraag: hadden de schepelingen het recht, de
werkzaamheden stop te zetten, zoodra zij be
merkten, dat het schip koers zette naar South
ampton, hetgeen feitelijk beteekende, naar New-
York terug?
Inderdaad eischt het thans nog formeel gel
dende zeerecht: eerst gehoorzamen en later
praten over recht of onrecht.
En vooral dit: zij moeten alle bevelen van
den kapitein opvolgen. Deze kan daarbij zelfs
de huln van den sterken arm inroepen. De wet
staat alleen maar in enkele, bepaalde gevallen
toe, „te weigeren den dienst gestand te doen",
voordat de reis is aangevangen, nooit op
zee!
Mr. Mendels herinnerde er voorts aan, dat de
wetgevende macht een geheel nieuw samenstel
van de bepalingen omtrent de arbeidsovereen
komst van de schepelingen, heeft aangenomen,
de zoogenaamde wet-Molengraaf. Deze nieuwe
wet, die reeds op 14 Juni 1930 in het Staatsblad
is verschenen, doch nog niet is ingevoerd, noemt
nu eenige gevallen op van dringende redenen,
waarom een schepeling zelfs op staanden
voet de dienstbetrekking kan beëindigen. Zulk
een reden is onder meer aanwezig: „wanneer de
arbeidsovereenkomst is aangegaan voor één of
meer bepaalde reizen en de reeder het schip
andere reizen laat maken".
De heer Mendels was daarom van oordeel,
dat de schepelingen op grond van deze mon
sterrol, indien slechts de nieuwe wet van kracht
ware, in het dirigeeren van het schip naar New-
York een dringende reden zouden hebben voor
onmiddelllijke verbreking van de dienstbetrek
king. Dan zou er ook van dienstweigering geen
sprake zijn geweest, want op het oogenblik, dat
de schepeling van die dringende reden gebruik
maakt om de dienstbetrekking te beëindigen,
is hij geen schepeling meer, valt hij dus niet
meer onder de strafrechtelijke bepalingen tegen
dienstweigeraars.
De invoering van de nieuwe wet van 1930
wacht slechts op eenige maatregelen van be
stuur, die ten departemente nog altijd in be
werking zijn.
Reeds langer dan vier maanden duurt nu de
staking van het sleepbootpersoneel in de Ne
derlandsche Rijnvaart. De rijksbemiddelaar
heeft Woensdag de partijen, bij het conflict be
trokken, opgeroepen tot een bespreking.
De werkgevers, die indertijd een loonsver
laging met 15 pet. hebben ingevoerd, stellen
zich op het standpunt dat de loonen, die in de
Nederlandsche Rijnvaart betaald worden en
die ook na de verlaging nog het hoogst zijn,
niet te ver kunnen liggen boven het peil der
loonen, die in andere landen betaald worden,
daar de Rijnvaart een internationaal bedrijf
is. De Fransche, Belgische en Zwitsersche
loonen zijn lager en de Duitsche eveneens, als
men de kosten van het levensonderhoud in
aanmerking neemt
Op het Rijnverkeer in zijn geheel heeft de
staking geen invloed. Het eenige gevolg ervan
is, zoo bericht het „Handelsblad", dat nu
vreemde sleepbooten naar Dordrecht en Rot
terdam varen en de taak overnemen, die an
ders door Nederlandsche booten en Neder-
landsch personeel zou worden verricht. Welbe
schouwd hebben de stakende werknemers de
grootste schade van het conflict. In vele geval
len maken de ondernemingen waar gestaakt
wordt deel uit van groepen, waartoe bedrijven
van verschillende nationaliteit behooren.
In een dergelijkgeval wordt het werk, dat
anders door het Nederlandsche gedeelte der
vloot wordt uitgevoerd, door sleepbooten van
vreemde nationaliteit verricht, maar de feite
lijke positie is deze, dat hetzelfde scheepvaart
bedrijf de vaart blijft beoefenen. De werkne
mers van vreemde nationaliteit hebben er geen
bezwaar tegen, het werk der Nederlandsche
stakers over te nemen.
Te Kerkrade werd een der laatste nachten
ingebroken in een woning, waarvan de bewo
ners uitstedig waren. De nachtelijke bezoeker
heeft wel op een eigenaardige manier zijn aan
wezigheid gedemonstreerd. De buren zag hem
in de vroege ochtenduren op bloote voeten
ijlings de vlucht nemen. De gewaarschuwde
politie constateerde, dat de inbreker alle bed
den, meubels, kachels enz. had verplaatst; hij
had lakens, gordijnen en andere voorwerpen
vernield, aan elkaar gebonden en voor de
vensters gespijkerd. De deuren waren met dik
ke touwen aan elkaar gebonden. En nog veel
meer gekke dingen had de zonderlinge inbre
ker, die nog onbekend is, uitgehaald. Vreemd
is het ook, dat een medebewoner van het
huis niets heeft bemerkt.
In het dorp Kapelle (Z.-Beveland) woont een
smid, die zich o.a. toelegt op het vervaardigen
van rattenvallen. Om aan zijn buurman, die
nogal eens bezoek van ratten kreeg, de deug
delijkheid van zijn fabrikaat te bewijzen, stond
hij dezen een val in bruikleen af.
Den anderen morgen zat inderdaad een
groote rat in de val. De smid, weer versterkt
in zijn opinie over de voortreffelijkheid van
zijn vallen, nam triomfantelijk val en rat in
bezit en liet ze aan ieder, die in zijn smederij
kwam zien.
Enkele uren later, vertelt de „Telegraaf", zag
de smid echter tot zijn groote verwondering, dat
er niet één, maar tien ratten in de val zaten.
Moeder rat had negen jongen ter wereld ge
bracht.
De belangstelling werd nu nog veel grooter.
De rattenfamilie kreeg een plaatsje voor het
raam van den smid.
In de Dinsdag gehouden raadsvergadering
van Opsterland deelde de voorzitter mede, dat
de gemeentekas ledig is en de gewone uitgaven
niet meer kunnen worden gedaan.
In de buurtschap Albergen onder de gemeen
te Tubbergen, is afgebrand de landbouwschuur
en kapberge alsmede allooze landbouwgereed
schappen en 6000 kg. hooi, toebehoorende aan
den landbouwer J. Oude Middendorp. Het
woonhuis kon behouden blijven. Alles was laag
verzekerd. Oorzaak waarschijnlijk hooibroei.
Door onbekende oorzaak is de woning van
H. Lescher te Langeveen, onder de gemeente
Tubbergen tot den grond toe uitgebrand. Ook
de inboedel en huisraad gingen grootendeels
verloren. De verzekering dekt de schade.
Te Hoenkoop, onder Oudewater, is het 4-
jarig dochtertje van den veehouder Maaijer in
een sloot gevallen en verdronken.
SYDNEY, 8 Sept. (V.D.) In het Parlement
van Nieuw Zuid-Wales kwam het tot een ern
stig incident tusschen minister-president Ste
vens en zijn voorganger, den oud-minister
president Lang. Lang beschuldigde n.l. in het
openbaar den minister-president ervan, gelden
van particuliere ondernemingen, van make
laars en bioscoop-eigenaren te hebben ontvan
gen. In antwoord hierop verklaarde Stevens
dat hij commissaris en trustee van verschil
lende industrieele ondernemingen was, in tal
waarvan hij bovendien kapitaal had belegd, en
dat hij uit deze ondernemingen gelden had
ontvangen. Toen Lang naderhand opnieuw op
deze gelden toespelingen maakte, noemde Ste
vens hem een leugenaar en kwam het tot een
rumoerige scène, waaraan de voorzitter slechts
met moeite een einde kon maken.
LONDEN, 8 Sept. (Reuter). De White Star
Line deelt mede, dat het antwoord van de fa
brikanten en exporteurs op haar voorstel om
het stoomschip „Laurentic" op 1 October a.s.
van Liverpool naar Canada te laten afvaren
ten einde de Engelsche fabrikanten in de ge
legenheid te stellen hun producten bij de Ca-
nadeesche koopers te Montreal te lntroducee-
ren teleurstellend geweest is.
Het aantal firma's welke óp het oogenblik
bereid is om deel te nemen, is niet voldoende
om een afvaart op 1 October as. mogelijk te
maken.
Verschillende fabrikanten en exporteurs heb
ben verklaard, dat zij de publicatie van de be
sluiten van de Ottawa-conferentie willen af
wachten voordat zij hun producten te Mon
treal ten toon stellen, zoodat zij waarschijnlijk
met eind October een beslissing zullen kunnen
nemen. De maatschappij hoopt echter, dat
haar plannen in het voorjaar van 1933 uitge
voerd zullen kunnen worden.
WEENEN, 8 Sept. (Reuter) Bij een vecht
partij tusschen nationaal-socialisten en sociaal
democraten te Loeben werden twee nationaal-
socialisten levensgevaarlijk gewond.
Te Hallein bij Salzburg vielen jeugdige so
ciaal-democraten, voor zoover tot nu toe was
vast te stellen, een viertal nationaal-socialisten
aan, waarbij een S. S.-man gewond werd.
PASSAU, 7 Sept. Tijdens een brand in een
groote boerenhofstede in Gruendobl, waaraan
groote oogstvoorraden ten offer vielen, is een
muur ingestort, waardoor drie personen werden
gedood. Eten vierde bekwam zeer zware verwon
dingen, verschillende anderen werden licht ge
wond.
Aan boord van het Britsche stoomschip „Cer-
ton", dat te Gibraltar met een lading kolen
voor anker was gegaan, heeft een ontploffing
plaats gehad, waardoor verscheidene leden der
bemanning werden gewond.
Te Esslingen is overleden de eerste vrouwe
lijke Duitsche arts dr. Breitinger, in den leef
tijd van 81 jaar. De overledene was een voor
vechtster van het openstellen van het medi
sche beroep voor de vrouw. Zij heeft haar
practijk tot haar tachtigste jaar uitgeoefend.
Dinsdagavond is de depressie bij de Noorsche
kust plotseling sterk toegenomen, maar tevens
naar het Noord-Oosten gaan trekken, zoodat
de vrij diepe kern nu over Noord-Scandinavië
ligt. Uit den Oceaan schijnt een nieuwe vrij
diepe te komen Tusschen beide vormt zich een
vlakken rug van hooge drukking, die tijdelijk
opklaring kan meebrengen. Vrijwel het geheele
waarnemingsgebied is nu onder invloed van de
lichte depressie, die het heele Westen en mid
den reeds regen heeft gebracht, vooral in Zuid-
Noorwegen zwaar, en heden in Duitschland
regen of onweer zal brengen. Op de Britsche
Eilanden is de lucht opgeklaard en deze toe
stand verplaatst zich naar ons land. In Zweden
waait het krachtig tot stormachtig uit Zuid
tot Oost en valt ook regen.
