Duitsche Rijksdag ontbonden
Voorzitter Goering protesteert
a
Tragi-comedie der Mislukkingen
Het nieuws van heden
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
HISTORISCHE ZITTING
FRANKRIJKS ANTWOORD
AAN BERLIJN
ERKENNING VAN
MANDSJOEKWO
DE BAROMETER
DINSDAG 13 SEPTEMBER 1932
Referendum geëischt
door de S.P.D.
Bankier gearresteerd te
Parijs
Tot praten wel bereid
DE PRAESIDIALE
DICTATUUR WINT
Vergeefs gesnoerde
monden
Keizer Hirohito stemt toe
Het Weer
Veerpontramp in Japan
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
Motie van wantrouwen tegen de
regeering met verpletterende
meerderheid aangenomen
De roode map
Von Hindenburg
45 millioen francs verduisterd?
DE ZUID-AMERIKA-EXPRESS
Centrum erkent het feit
S.P.D. eischt volksstemming
Regeering noemt stemming
ongeldig
De groote verrassing
Goering houdt voet bij stuk
De houding der
D.-nationalen
De partijleiders bijeen
Twee commissies, die blijven
Wat von Papen zou doen
Kapitein Goering
Rijksweerreorganisatie afgewezen
nieuwe bewapeningswedloop
gevreesd
Generaal Ma aan het
oorlog voeren
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 217
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers'' zie de rubriek
iiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiini
Na een korte dramatische zitting is de Duit
sche Rijksdag gisterenmiddag bij regeerings-
decreet ontbonden verklaard.
De Nationaal-socialistische Rijksdagvoorzitter
bestreed de geldigheid van het ontbindings
decreet en bracht niettemin de communistische
moties tot opheffing der noodverordening en
van wantrouwen in de regeering in stemming.
De moties werden met 513 tegen 32 stemmen
aangenomen.
Daar de Rijksdagfracties, met uitzondering
van de nat.-socialistische en de communistische,
de ontbinding als rechtsgeldig beschouwen, zal
geen verdere bijeenkomst van dezen Rijksdag
meer plaats vinden.
BERLIJN, 12 Sept. CWB). Maandagmiddag
te 3 uur werd de langverwachte Rijksdagzit
ting geopend. De tribunes waren tot op de
laatste plaats bezet en de leden van het rijks
kabinet waren voltallig aanwezig. Slechts wei
nige Nationaal-Socialisten droegen de partij
uniform.
De zitting werd geopend door den voorzitter
Goering, die eveneens geen partijuniform
droeg. Het eerst was de communist Torgler
aan het woord, die wees op de door de commu
nisten ingediende motie tot opheffing van de
noodverordening en de motie van wantrouwen
in de regeering. Op een vraag van den voor
zitter komt van geen enkele zijde protest te
gen het voorstel om over de communistische
moties te stemmen.
De zitting wordt dan gedurende een half uur
onderbroken en als zü om 3.46 heropend wordt,
constateert voorzitter Goering, dat geen protest
is binnengekomen tegen verandering van de
agenda en dat het Huis dus tot stemming over
de motie tot opheffing van de noodverordening
kan overgaan. Rijkskanselier Von Papen, die de
monstratief de map met het ontbindingsdecreet
van den Rijksdag in de hand heeft, vraagt het
woord.
Goering weigert hem echter het woord en
zegt, dat de vergadering reeds tot stemming be
sloten heeft. Daarop overhandigt Von Papen
aan Goering een blad uit de roode map met
het ontbindingsdecreet, dat de voorzitter ech
ter weigert aan te nemen. Te gelijker tijd ver
laat de regeering de zaal. De voorzitter con
stateert dan, dat over alle moties van wan
trouwen tegen de regeering te gelijker tijd zal
worden gestemd.
Uit grondwettelijk oogpunt bekeken, was de
Rijksdag hiermede om 3.49 ontbonden.
Het resultaat van de stemming is, dat de mo
ties tot opheffing van de noodverordening met
513 tegen 32 stemmen en 5 blanco worden aan
genomen. Goering doet dan mededeeling van
het hem inmiddels overhandigde ontbindings
decreet en verklaart, dat dit nu onderteekend is
door een Rijkskanselier en een Rijksminister
van binnenlandsche zaken die. door het votum
yan wantrouwen als ten val gebracht moeten
gelden, zoodat dit decreet daarmede waardeloos
geworden is. (stormachtige bijval van het ge-
heele Huis). Tijdens de stemming hield de re
geering een kabinetszitting in een nevenzaal.
Het resultaat van de stemming werd door
bijna den geheelen Rijksdag met stormachtige
toejuichingen ontvangen.
De voorzitter leest dan het ontbindingsde
creet voor, dat geteekend is door den rijkspre
sident, den rijkskanselier en den rijksminister
van binnenlandsche zaken en aldus luidt:
„Op grond van art. 25 der grondwet ontbind
PARIJS, 13 Sept. (Reuter). Naar de „Ma-
tin" meldt, is gisteren hier de Engelsche ban
kier Joseph Aspinail, eigenaar en directeur van
de Banque Bébis te Parijs, gearresteerd, onder
verdenking van bedrog en misbruik van ver
trouwen. Aspinail zou verduisteringen gepleegd
hebben tot een totaal bedrag van 45 millioen
francs.
FRIEDRICHSHAFEN, 13 Sept. (V.D.) Het
luchtschip Graf Zeppelin is gisteravond om 22
uur 10 onder leiding van kapitein Lehmann
gestart voor zijn zesde reis van dit jaar naar
Zuid-Amerika.
Het luchtschip zal ditmaal in Pemambuco
slechts een kort oponthoud hebben en dan
zijn tocht naar Rio de Janeiro voortzetten.
ik den Rijksdag, omdat het gevaar bestaat, dat
de Rijksdag opheffing eischt van mijn nood
verordening van 4 Sept. j.l."
De verordening is geteekend door rijkspresi
dent Von Hindenburg, rijkskanselier Von Pa
pen en Rijksminister van binnenlandsche za
ken Von Gayl.
Goering zegt, dat hij den rijkspresident, ge
zien het feit dat het ontbindingsdecreet geen
rechtsgeldigheid kan hebben, zal verzoeken dit
decreet in te trekken. Hij stelt dan voor Dins
dag opnieuw een zitting te houden, welker
agenda door het Seniorenconvent zal worden
vastgesteld
Na de rijksdagzitting is bij president Goering
een bespreking gehouden tusschen vertegen
woordigers van nationaal-socialisten en Cen
trum, waarin het Centrum verklaarde, dat aan
de rechtsgeldigheid van de rijksdagontbinding
geen twijfel bestaat.
Als resultaat van deze besprekingen werd de
zitting van het senioren-convent afgezegd en
het plan om den rijksdag opnieuw te doen bij
eenkomen, opgegeven.
President Goering heeft zich voorbehouden,
een opheldering van de staatsrechtelijke strijd
vraag door juristen te doen geven.
Het is mogelijk, dat daartoe het staatsge-
rechtshof wordt geraadpleegd.
De Soc. Democratische partij heeft bij het
ministerie van binnenlandsche zaken vanmid
dag een verzoek ingediend tot het houden van
een volksstemming tot opheffing van de nood
verordening van 4 September.
Overigens is de Soc. Dem. Rijksdagfractie van
meening, dat ten gevolge van voorlezing van
het ontbindingsdecreet door den Rijksdagvoor
zitter Goering, deze verordening van kracht is
geworden, zoodat dus vanaf de voorlezing, de
rijksdag heeft opgehouden te bestaan.
De Sociaal-Democratische afgevaardigde Loe-
be heeft een brief gericht tot den Rijksdag
voorzitter Goering, waarin hij mededeelt, dat
de Soc. Dem. leden van het Seniorenconvent
aan de zitting van dit lichaam niet zullen deel
nemen, omdat het Seniorenconvent mede ge
troffen wordt door de ontbinding van den Rijks
dag. Loebe roept derhalve als voorzitter de
„Ueberwachungsausschuss" van den Rijksdag
bijeen, om de kwesties te bespreken, die noodig
waren, daar deze commissie niet getroffen wordt
door de ontbinding van de Rijksdag.
In een na de Rijksdagzitting gehouden pers
conferentie heeft de rtjksregeering een uit
eenzetting gegeven van de plotselinge politieke
gebeurtenissen en verklaard, dat president Goe
ring, door den Rijkskanselier twee maal het
woord te weigeren, tegen de grondwet gehan
deld heeft, daar volgens art. 33 elke vertegen
woordiger van de rijksregeering ook buiten de
agenda moet worden aangehoord. De rechts
geldigheid van het ontbindingsdecreet is inge
gaan bij de overhandiging aan den voorzitter
Goering en de daarna gevolgde stemming over
de motie van wantrouwen is ongeldig.
Toen Maandagmiddag de communist Torgler
de wijziging in de agenda voorstelde, om nJ.
aanstonds over de noodverordening en de mo
tie van wantrouwen te stemmen, geloofde geen
mensch dat dit voorstel er door zou komen. Er
is n.l. slechts de tegenspraak noodig van een
enkelen afgevaardigde om een dergelijke agenda
wijziging te beletten.
Na de houding der Duitsch-nationalen in het
seniorenconvent werd vast en zeker gerekend
op een veto van deze zijde. Het was daarom een
sensatie, toen er na Goering's mededeeling
geen enkel protest kwam.
Goering heeft Maandagavond tegenover pers
vertegenwoordigers nog eens zijn standpunt uit
eengezet nopens het ontbindingsdecreet van den
illlllllllllllll
Rijkspresident. Hij refereerde aan de gebeur
tenissen ter zitting en verklaarde dat de Rijks
kanselier tijdens de stemming over de motie
van wantrouwen en de intrekking der noodver
ordening „een stuk papier" op zijn tafel heeft
gelegd, waarvan hij officieel pas heeft kunnen
kennis nemen na de stemming.
De stemming moet als geheel worden be
schouwd. Zij mag ook niet door de regeering
worden onderbroken. Aangezien na de stem
ming de regeering evenwel reeds ten val was
gebracht, kan Goering de contrasigneering van
de regeering en daarmede ook het ontbindings
decreet zelve niet als rechtsgeldig beschouwen
Dit standpunt zal Goering schriftelijk ter ken
nis brengen van den Rijkspresident. Eerst wan
neer de ten val gebrachte regeering door den
Rijkspresident zou worden belast met de verdere
behandeling der staatszaken, zou zij ln staat zijn
een ontbindingsdecreet rechtsgeldig te con-
trasigneeren.
President Goering deelde voorts mede, dat ver
schillende landsregeeringen de Rijksdag heeft
hiertoe niet het recht onverwijld bij het
staatsgerechtshof een beslissing zouden uitlok
ken, betreffende de rechtsgeldigheid van het
ontbindingsdecreet. Voor deze beslissing is ge
nomen, zal spreker den Rijksdag niet bijeen roe
pen. Eventueele stappen der rijksregeering in
den zin van een kiesrechthervorming, zouden
op den krachtigen tegenstand van de meerder
heid des volks stuiten, welke er niet aan denkt
haar vertegenwoordiging te doen uitschakelen
door een regeering welke iedere basis in het
volk ontbeert.
De onaeroreKing van de zitting werd door
de Nazi's voorgesteld, om de rijksdagmeerder
heid in de gelegenheid te stellen haar houding
te bepalen. De houding /der Duitsch-nationalen
werd aldus uitgelegd, dat zij de regeering in de
gelegenheid wilden stellen, nog voor de op de
agenda staande stemming, en ook nog voor
het afgesproken onderhoud van den rijkspre
sident met de vertegenwoordigers der rijksdag
meerderheid, het parlement te ontbinden.
Von Gayl over de nieuwe
verkiezingen
In verband met de kwestie van den datum
der nieuwe verkiezingen deelde Rijksminister
van Binnenlandsche Zaken von Gayl mede, dat
de Rijksregeering zeer zeker de bedoeling heeft
de constitutioneele voorschriften na te komen
en dat, wanneer verkiezingen worden uitge
schreven, deze ook zullen plaats vinden volgens
de huidige kieswetten. Vanzelfsprekend zal een
verkiezing slechts dan plaats kunnen vinden,
indien orde en rust verzekerd zijn.
Op de vraag of de Rijksregeering bizondere
maatregelen denkt te nemen ter handhaving
van orde en rust, verklaarde de minister, dat
de Rijksregeering hiertoe op dit oogenblik geen
aanleiding heeft.
ln plaats van de zitting van het senioren
convent van den Rijksdag, welke niet doorging,
is Maandagavond om zes uur een bijeenkomst
der partijleiders aangevangen.
De bespreking der partijleiders, met uitzon
dering der Duitsch-Nationalen, heeft tot resul
taat gehad, dat Dinsdagmorgen de commis
sie tot handhaving van de rechten van het par
lement en Dinsdagmiddag de commissie van bui-
tenlandsche zaken zittingen zullen houden.
Deze beide commissies blijven volgens de grond
wet bestaan, ook als de rijksdag verdaagd of
ontbonden is.
Voorzitter der commissie tot handhaving van
de rechten van het parlement is Loebe (S. P.
D.), van de buitenlandsche zaken Prick (N. S.
D. A. P.).
Rijkskanselier von Papen heeft een schrijven
gezonden aan den president van den Rijksdag
Goering. waarin hij constateert, dat Goering
twee malen in strijd met de grondwet heeft
gehandeld, doordat hij de eerste maal den Rijks
kanselier op diens verzoek niet het woord heeft
verleend en ten tweeden male dat hij, hoewel
de Rijksdag was ontbonden, nog een stemming
heeft laten houden.
De Rijksregeering is voornemens, ingeval de
Rijksdag, hoewel hij ontbonden is, niettemin
mocht trachten bijeen te komen, deze samen
komst onmogelijk te maken. Zij wil slechts dien
afgevaardigden toegang tot het gebouw van den
Rijksdag verleenen, die deel uitmaken van de
commissie tot handhaving der rechten van
het parlement of van de commissie van
buitenlandsche zaken, aangezien slechts
deze beide commissies ook in den tijd
tusschen de ontbinding van den eenen Rijksdag
tot het bijeenkomen van den nieuwen Rijksdag
in functie blijven.
De Rijksregeering heeft den Rijkspresident
nog geen voorstel gedaan betreffende de vast
stelling van den datum der nieuwe verkiezin
gen, aangezien zij eerst de verdere ontwikkeling
gedurende de volgende dagen wenscht af te
wachten.
Samenwerking tusschen
nat.-socialisten en Cen
trum verder onmogelijk?
KEULEN, 12 Sept. De „Kölnische Zeitung"
schrijft o.a. dat van een grondwetsconflict in
het geheel geen sprake kan zijn. De fouten zijn
niet door de rijksregeering, maar door den
rijksdagpresident gemaakt. Wanneer de Rijks
dag zich uitgesproken heeft vóór het commu
nistische voorstel, kan hiervoor slechts één en
kel motief bestaan, n.l. de vrees voor een za
kelijk debat over de regeeringsverklaring. Wan-
neer de nat.-soc. en het Centrum hiertoe niet
bereid waren, blijft voor de publieke opinie als
eenige conclusie over, dat zij niets gelijkwaar
digs te stellen hadden tegenover de program
matische verklaringen van den kanselier en
daarom de debatten verhinderden. Daarmede
niet alleen het einde gekomen van den rijksdag
maar ook de onmogelijkheid van een overeen
stemming tusschen de nat.-soc. en het Cen
trum.
BERLIJN, 12 September. (W. B.) In het ant
woord van Frankrijk op de Duitsche nota inzak?
gelijkgerechtigdheid wordt verklaard, dat
Frankrijk steeds zijn best heeft gedaan om de
ontwapeningsconferentie te doen slagen, het
geen wel wordt bewezen door het feit, dat in de
Fransche Kamer een voorstel is aangenomen,
Dat de ontbinding van den Rijksdag
binnenkort een feit zou worden, was
sinds eenigen tijd nog nauwelijks
twijfelachtig. Maar dat zij op zoo'n plotse
linge en sensationeele wijze, tegen de ge
maakte afspraken in, zich zou voltrekken,
had wel niemand verwacht. De slotacte van
de Duitsche politieke operette, welke men
de tragi-comedie der mislukkingen zou
kunnen noemen, is tot het einde toe span
nend gebleven. Maar Hindenburg en Von
Papen, die de belangrijkste hoofdrollen
vervulden, zullen niet voor het dichtgeval
len gordijn behoeven te verschijnen om
voor het applaus te danken, aangezien de
overgroote meerderheid van het publiek
een zóó scherp en nijdig gefluit laat hoo-
ren, dat het klappen van enkele Duitsch-
nationale handen er volkomen door over
stemd wordt.
De laatste Rijksdagzitting, waarin Von
Papen met het ontbindingsdecreet en de
Nationaal-socialistische voorzitter Göring
door negatie van de grondwet elkander
tevergeefs den mond trachtten te snoeren,
is een jammerlijke vertooning geworden,
welke het aanzien van Duitschland onmo
gelijk ten goede kan komen. Von Papen
had er alles op gezet om een opheffing van
zijn laatste economisch-sociale noodver
ordening door den Rijksdag te voorkomen
en daarom diende hij onmiddellijk het ont
bindingsdecreet in, toen de Rijksdag zich
niet verzette tegen een stemming over de
Communistische motie van wantrouwen en
het voorstel tot opheffing van die nood
verordening. De Rijksdag daarentegen
wilde Von Papen duidelijk laten voelen,
hoe gering de regeeringsaanhang in de
Volksvertegenwoordiging is. Vandaar dat
Göring onrechtmatig Von Papen het woord
weigerde en na de overhandiging van het
ontbindingsbesluit de stemming over de
Communistische motie voortzette. Volgens
de letter van de grondwet en van zuiver
juridisch standpunt bezien, staat Ven
Papen heel wat sterker dan zijn Nationaal-
socialistische tegenstander, maar de uit
slag van de wel-is-waar ongeldige stem
ming van den ontbonden Rijksdag betee-
kent niettemin een verpletterende moreele
nederlaag voor de regeering-Von Papen.
Om de zwaarte van v. Papen's moreel
échec'ten volle te voelen, moet men
zich even de wonderlijke eerste acten
van dezen strijd tusschen Rijksregeering
en Volksvertegenwoordiging in de gedach
ten terugroepen. President Von Hindenburg
zond Rijkskanselier Brüning, die nog altijd
op een kleine meerderheid in den toen-
maligen Rijksdag steunde, naar huis, om
dat die Rijksdag niet meer aan den volks
wil heette te beantwoorden en de in macht
snel toegenomen Nazi's dienden ingescha
keld te worden in het regeeringsapparaat.
Von Papen moest echter zijn pogingen, om
de Nazi's aan de regeering te laten deel
nemen, opgeven en de nieuwe verkiezingen,
gehouden om den volkswil duidelijk tot
uitdrukking te brengen, bezorgden hem een
Rijksdag, die niets van zijn persoon en zijn
politiek wilde weten. Zijn heele politieke
opzet mislukte dus, maar niettegenstaande
deze zich met hardnekkigheid herhalende
reeks van mislukkingen, heeft hij thans,
gerugsteund door het gezag van den Rijks
president, zijn dictatuur aan Duitschland
opgedrongen.
Het Centrum heeft van het eerste oogen
blik af tegen Von Papen een felle oppositie
gevoerd: ten eerste omdat Von Papen zich
tegen het partij-consigne in ter beschik
king stelde voor het Rijkskanselierschap,
waaruit Brüning op zoo'n weinig fraaie
wijze was verdrongen, ten tweede omdat
het zich principieel heeft opgeworpen ter
verdediging van de grondwet en de parle
mentaire democratie, en ten derde omdat
het de in zooveel jaren moeizaam bereikte
sociale wetgeving niet in gevaar wilde laten
brengen. De Nazi's daarentegen namen
tegenover Von Papen aanvankelijk een
lijdzame houding aan. Eerst toen hun de
alleenheerschappij in het Rijk werd ge
weigerd en de politieke moordenaars in
hun gelederen met de doodstraf werden
bedreigd, besloten zij tot een verbitterden
strijd tegen de dictatoriaal gezinde, Duitsch
nationaal georiënteerde Rijksregeering. Zoo
werden deze felle bestrijders van de grond
wet van Weimar en het democratisch-pai-
lementaire systeem plotseling tot verdedi
gers van alles wat zij eerst zoo hartstoch
telijk hadden verguisd. Nazi's en Centrum,
die in hun hart, waar geen van beiden een
moordkuil van plachten te maken, elkan
der diep verafschuwen, vonden elkaar in
eensgezinden afkeer van Von Papen en
diens regiem. Hun eensgezindheid was dus
zuiver negatief, en heeft zich bij de ongel
dige stemming over de Communistische
motie van wantrouwen voor 't eerst en wel
licht ook voor het laatst gedemonstreerd.
Wij kunnen, ofschoon wij de motieven
van het Centrum voor een momen
teel samengaan met de Nazi's be
grijpen, de huidige Centrum-tactiek, die ons
'n beetje te sterk riekt naar 'n heiligen van
de middelen door het vooropgezette doel,
niet bewonderen. Maar evenmin gelooven
wij, dat Hindenburg en Von Papen verstan
dig hebben gedaan met de praesidiale dic
tatuur in Duitschland te forceeren, nu het
vraagstuk van Duitschlands gelijkgerech
tigdheid op bewapeningsgebied in zulk een
acuut stadium is getreden. Het feit, dat
de regeering-Von Papen hoegenaamd geen
weerklank heeft gevonden in het Duitsche
volk, zal haar prestige bij de onderhande
lingen met de onderteekenaars van he t
Verdrag van Versailles ernstig kunnen
schaden. Zij 'steunt thans enkel nog op de
macht van den Rijkspresident, welke, ge
zien diens hoogen ouderdom, een te specu
latieven grondslag biedt voor een duurzame
politiek in de toekomst.
TOKIÖ, 13 Sept. (Reuter). In een gisteren
onder voorzitterschap van Keizer Hirchito ge
houden plenaire zitting van den Staatsraad is
de officieele erkenning van den nieuwen staat
Mandsjoekwo door Japan goedgekeurd.
PEKING, 13 Sept. (Reuter). Charbin schijnt
het tooneel te zullen worden van een belang
rijk samentreffen tusschen onregelmatige Chi-
neesche troepen, die gekeerd zijn tegen het
nieuwe regiem en Japansche en Mandsjoerij-
sche troepen.
Chineesche „vrijwilligers" trekken op naar
Charbin en zouden, volgens berichten uit Chi
neesche bron, zich in de nabijheid van de stad
bevinden. Intusschen beweert de bekende ge
neraal Ma, die weer op het tooneel is ver
schenen, nadat de Japanners hem reeds dood
verklaard hadden, dat hij op de Japansche er.
Mandsjoerijsche troepen verscheidene over
winningen behaald heeft en nu oprukt in de
richting Suihua ten Noord-Oosten van Char
bin. De staat van beleg is te Kirin afgekon
digd, daar nieuwe Chineesche vrfjwilligers-
troepen in aantocht zijn.
Volgens zijn verdrag met Mandsjoekwo moet
Japan tegen dit optreden der Chineezen maat
regelen treffen,
Rijksdagontbinding in Duitschland een feit.
Ongeldige motie van wantrouwen tegen re
geering.
Radiorede van rijkskanselier von Papen.
Frankrijk weigert reorganisatie der Duitsche
rijksweer toe te staan.
Gandhi dreigt met hongerstaking.
In- en doorvoer van aardappelen en versche
groenten uit Frankrijk verboden.
Mr. J. Woltman vraagt ontslag als secretaris
generaal van Defensie.
O O O
H Verwachting: Zwakke tot matigen g
g Zuidelijke tot Westelijken wind. Half g
5 tot zwaar bewolkt of betrokken, aan- 18
m vankelijk weinig of geen regen. Weinig m
m verandering in temperatuur
Hoogste barometerstand 767.0 te La- -
j§ coruna. M
g Laagste barometerstand 729.7 te Ingö. g
ze Zon op 6.32, onder 7.19. Volle Maan g
jg Woensdag n.m. 10.26. Licht op 7.49. g
om de bewapeningskosten met 1)4 milliard
francs te verminderen.
Ook heeft de Fransche delegatie te Genève
alles gedaan om de algemeene ontwapening te
verhaasten, altijd in overeenstemming met de
veiligheid van de betrokken staten.
De door Duitschland verlangde gelijkgerech
tigdheid zou een wijziging van e:n enge deelt? van
het verdrag van Versailles beteekenen: een op
lossing van dit vraagstuk vereischt daarom een
overeenkomst der onderteekenende mogendhe
den. Frankrijk is echter bereid om van gedach
ten te wisselen over de gelijkgerechtigdheid, in
dien de beslissing wordt voorbehouden aan de
Ontwapenings-Conferentie.
Ten aanzien van de Rijksweer kan de Fran
sche regeering niet toestaan, dat deze gewij
zigd wordt, aangezien dit een versterking van
het Duitsche leger zou beteekenen, waardoor
het gevaar zou ontstaan, dat de bewapenings
wedloop opnieuw losbreekt.
In het tweede deel van het antwoord der
Fransche regeering wordt verwezen naar hoofd
stuk VII van de Dmtsche aide-mémoire, welke
betrekking heeft op organisatorische wijzigin
gen betreffende den militairen diensttijd, de
weermacht, de instelling van een militie.
Ten einde er zeker van te zijn dat deze tekst
niet verkeerd wordt geïnterpreteerd, heeft de
Fransche regeering zich gehouden aan de ver
klaringen van den Rijksweerminister in de
„New York Times" van 8 Augustus, van den
„Heimatdienst" van 1 September en van de
„Resto del Carlino" van 31 Augustus. Diensvol
gens gaat het er om dat voor Duitschland op
het gebied van het leger worden geëischt lucht
strijdkrachten pantserwagens, zware artillerie,
zoomede luchtdoelartillerie en pantserschepen.
Er bestaat hier geen twijfel: Het gaat hier om
een wapening.
Vervolgens wordt in de nota letterlijk ver
klaard: Reeds thans moet er op gewezen wor
den dat deze bewapening zich onafwendbaar zal
uitbreiden tot al die staten welke door verdra
gen aan een zelfde regiem zijn gebonden als
Duitschland.
Duitschland niet naar
Genève
BERLIJN, 12 Sept. (VD). Het Rijkskabinet
heeft in verband met de binnenlandsche poli
tieke gebeurtenissen geen stelling kunnen ne
men tot het Fransche antwoord. Hiertoe zal in
de eerstvolgende dagen gelegenheid zijn.
In kringen der Rijksregeering verklaart men
echter dat een eerste kennisname van de
Fransche nota reeds thans doet zien dat de
Fransche regeering den Duitschen eisch naar
gelijkgerechtigdheid niet erkent en dat de po
ging te komen tot directe Duitsch Fransche
besprekingen als mislukt moet worden be
schouwd. De Rijksregeering zal dientengevoige
haar verdere besluiten moeten reserveeren.
Men acht het zeker dat de Duitsche regee
ring niet zal verschijnen op de op den 21en
September vastgestelde zitting van het bureau
der ontwapeningsconferentie.
TOKIO, 13 Sept. (Reuter). Vier-en-twintig
werklieden van het marine-arsenaal te Kue
zijn verdronken bij het omslaan van een veer
pont, waarmede een honderdtal menschen
werden vervoerd.
Hoogste stand op Dinsdag 9 uur vjn.: 765
Vooruit
