DRIEKWART EEUW VAN ARMENZORG
J. LOTTGERING
Burgerlijk armbestuur bestaat 75 jaar
UIT OUDE ARCHIEVEN
OVERZICHT
FINANCIEEL
MAANDAG 19 SEPTEMBER
Een beetje romantiek
SPORT EN SPEL
le klasse G
SANTPOORT—T.Y.B.B. 2—2
Santpoort scoort viermaal
K.N.V.B.
Ille klasse
HOLLANDIAPURMERSTEYN
AJAX 3—R.C.H. 2 2—2
H. V. B.
Laat Uw costimm geregeld persen
Prijs f 1.—
VERVERIJ EN CHEMISCHE
WASSCHERIJ
WIELRENNEN
H.S.V. „De Kampioen"
DE SCHADELOOSSTELLING
AAN HAARLEMMERLIEDE
In beroep bij de Kroon
V erkeersongevallen
De uitgaven, die in 1856 3649.90
bedroegen, zullen thans ruim
een millioen beloopen
Eerste vergadering van het
B. A.
Hij wilde geen belasting
betalen!
GYMNASTIEK
Wedstrijden Concordia
DUIVENSPORT
Postduivenver. „De Bonte Duif"
STADSNIEUWS
KENNEMER
KUNSTENAARSKRING
Tentoonstelling te Velsen
„Maar" drie rijwielen gestolen
Een romantische geschiedenis
De eerste aanbesteding
Na 1857
Instructie directeur
MARKTNIEUWS
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
In het schitterend ingerichte Sportpark te
Santpoort, ontmoetten de oud-kampioenen el
kander in een spannenden fairen strijd, welke
een gelijk spel opleverde, waarmede de bezoe
kers zeker tevreden mogen zijn.
Het was een snelle wedstrijd met mooie
spelmomenten, waarin de verdedigingen niet
Voor elkander onderdeden.
Nadat Visser een buitenspel-doelpunt gescoord
had, is Schiebroek zoo ongelukkig om in eigen
doel te schieten. Metten en Neve (welke voor
Kockx was ingevallen) moeten herhaaldelijk
hun handen uit de mouwen steken, wel een
bewijs dat er flink op den bal wordt gezeten.
Een vrije schop wordt Santpoort noodlottig,
Put schiet hard in en Schiebroek kopt in eigen
doel. Alzoo heeft T.Y.B.B. een flinken voor
sprong, welke zij tot rust weet te behouden.
Met den wind in den rug is Santpoort na rust
hiet meer te houden, steeds zitten de roodbroe-
ken voor Mettens heiligdom. Na twintig minu
ten weet de Jong keurig verschillende tegen
standers te passeeren en te scoren. Honschoten
krijgt een kans doch schiet hard naast. De
spanning stijgt, de voorhoedes zijn echter
slecht op schot, zoodat doelpunten duur zijn.
Ongeveer acht minuten voor het einde plaatst
Oerrits keurig naar Kaldenbach. welke hard in
schiet, een keurig staaltje voetbal.
Om de spanning weer te geven, die hierna
Volgde, is niet mogelijk, het publiek werd er stil
van, doch de „winning goal" kwam niet ter
Wereld. Het bleef 22, een uitslag waarmede
T. Y. B. B. tevreden mag zijn.
Wanneer de schotvaardigheid der beide voor
hoedes opgevoerd kan worden, dan zullen
T. Y. B. B. en Santpoort wederom een hartig
Woordje mede spreken- de beide achterhoedes
Sijn in puike conditie en sluiten als een bus.
Scheidsrechter Haverkorn kweet zich uitste
kend van zijn uiterst moeilijke taak, welke een
••derby" altijd mede brengt.
Een triestige morgen geeft wel eens 'n blijden
dag. Dit was de hoop waarmede Hollandia was
Vervuld, toen Zondagmorgen de regen bij stroo-
dien neerviel.
Door den voorverkoop der kaarten aan Pur-
hiersteijn was de belangstelling van dien kant
Verzekerd. Bij iets gunstiger weer echter was de
belangstelling van Hoorn en omgeving veel
grooter geweest.
Om even 2 uur blaast scheidsrechter De Beer
de aanvoerders bij elkaar. Purmersteijn ver
schijnt compleet. Hollandia zonder Keljzer,
Waarvoor Dekker invalt.
H. wint den toss en laat P. tegen de zon in
spelen.
Na eenig verkennen krijgen wij een mooie
doorbraak van H., doch de verdediging houdt
stand. H. is niet bepaald gelukkig. Het spel
gaat op en neer, met H. iets in den aanval. Na
10 minuten een mooie doorbraak van H„ Wak
ker zet mooi voor, Dekker benut die kans en
bet is 1—0 Wff H,
Een strafschop op het H.-doel van korten
Mstand levert niets op. Een paar mooie aan
vallen op het H.-doel worden door Rode keurig
gekeerd. Purmersteijn beschikt over een goede
Voorhoede, de verdediging lijkt ons minder
goed.
Een doorbraak van H., gevolgd door een vlug
Schot van v. d. Zei gaat juist naast. Rode redt
senige malen schitterend.
De voorhoede van P. speelt mooi samen, doch
beeft niet veel geluk en Rode geeft geen kans.
Inmiddels zien wij een paar mooie kansen
boor Weeger voor het P,-doel verknoeien.
Na een corner op het P.-doel, die niets ople
vert, zien wij Dekker er vandoor gaan, zijn
Schot gaat echter over.
Een mooie aanval van P. wordt besloten door
een scherp schot van den middenvoor en de
gelijkmaker is er. Rust 11.
Na de thee wordt van beide kanten flink
Aangepakt, doch doelpunten blijven uit. Een
doorbraak van H. levert een corner op, die geen
Verandering in den stand brengt.
Onmiddellijk hierna een aanval op het P.-
doel, een pracht schot van Dekker en de stand
is 2i voor H
Purmersteijn krijgt de kans gelijk te maken
door een strafschop, die echter geen doel treft.
E>e partijen gaan gelijk op, met H. iets in den
Sanval. Door een groot misverstand komt de
bal voor het verlaten doel van H., waar P.
Sretig gebruik van maakt om den stand weer
Selijk te maken.
De strijd wordt wat vinniger, waardoor ver
schillende strafschoppen worden genoimen. Bij
is een inzinking te bespeuren, hetgeen Rode
banden vol werk bezorgt, wat hem echter goed
afgaat.
Purmersteijn is nu beslist in de meerderheid,
de H.-verdediging weet met veel moeite haar
doel schoon te houden.
Na een goed opgezetten aanval van P. komt
bet lang verwachte doelpunt. Purmersteijn heeft
°c leiding, 32.
Een paar minuten voor het einde denken wij
N. den gelijkmaker te zien plaatsen, doch de
^•-keeper weet door corner te redden.
Het einde komt met 32 overwinning voor
Purmersteijn.
Met een invaller van den midhalf Van den
®erg moest RCH 2 den strijd aanbinden tegen
bet sterke Ajax 3 en heeft na moedigen strijd
biet 22 gelijk gespeeld, nadat met de rust de
taxieden 2—0 hadden voorgeestaan.
Het elftal kon aanvankelijk niet wennen op
bd gladde terrein waardoor de Amsterdammers
h* het voordeel waren. Na de rust echter speel-
ben de RCH-ers belangrijk beter en wisten ten
®iotte door twee goede doelpunten de balans
?b het evenwicht te brengen. Al met al een be
hoorlijke prestatie die moed geeft voor de vol
gende ontmoetingen.
UITSLAGEN
la EDO 3—Kinheim 2 34
EHSVSV 3 7—2
HPC 3Ripperda 12
Haarlem 4RCH 3 37
Schoten 2Damiaten 35
lb RCH 4—RCH 5 4—3
Stormvogels 3Haarlem 3 62
Bloemendaal 2IVO 05
DWOEDO 4 terrein afgekeurd
SpaarnevogelsDIO 32
2a Stormvogels 4—DSK 24
SpaarndamSpaamestad 34
Haarlem 3aKinheim 3 83^»
VOGSchoten 3 83
2b Kennemers 3Haarlem 5 31
Beverwijk 2—HFC 4 3—1
's Morgens afgehaald, 's avonds bezorgd.
GR. HOUTSTRAAT 5 A - Telefoon 10771
DOA—EDO 5 1—10
THB 2Ripperda 2 53
2c Hillegom 2Zandvoort 2 5—3
DrosteSchoten 30
DIO 2—WH 5—2
2d Zandvoort 3ETO 22
RCH 6Bloemendaal 3 12
la Kinheim 4Kennemers 5 33
VSV 6—IVO 4—2
Kenau—RCH 7 3—2
DSK 2—EHS 2 0—8
ia Kennemers 6Kinheim 6 91
VVB—WH 2 9—1
DWO 3Swastika 3 afgek.
VI. Vogels—VOG 2 11—0
3c Beverwijk 4Kennemers 4 15
Kenau 2—DWO 2 3—1
Heemstede 3RCH 8 56
Spaarnevogels 3Damiaten 2 40
3d Swastika 2Kennemers 8 22
DSK 4WH 3, 10 uur, J. J. Cavé
RCH 9—Kenau 3 15—2
VSV 4Beverwijk 3 62
3e EDO 8Kinheim 5 15
Bloemendaal 5Kennemers 9 150
DIO 3—IVO 3 5—6
3f Heemstede—DIO 4 6—1
DeCeO—VI. Vogels 2 7—2
Kennemers 7Damiaten 3 32
3g Hillinen 5Haarlem 6 63
ETO 2Bloemendaal 6 12
Spaarndam 3Droste 2 48
Vijfhuizen 2—EHS 3, 12 u., J. Weber
3h Hillinen 2HFC 5 62
Haarlem 7Schoten 4,17
VijfhuizenEHS 4 81
DeCeO 2Kenau 4, 10 uur uitgesteld
3i Halfweg 3Bloemendaal 7 Bloemen
daal n.o.
Hillinen 4HFC 6 15
THB 4Spaarnestad 3 Spaarnest. n.o.
3j DOA 2—Hillinen 3, 2 u. A. Drommel
Swastika 4Spaarnestad 2, 2 u. G.
Smit.
Zandvoort 4Halfweg 4 61
DeCeO 4—DWO 1—11
3k Spaarndam 2Ripperda 3 100
Hillegom 8EDO 7, 10 uur, J. L. P.
Boting.
VOG 3—Vijfhuizen 3, 2 uur, W. Th.
Maas
DeCeO 3—Halfweg 2 4—12
Zondag 18 Sept. hield de HSV „De Kam
pioen" haar kampioenswedstrijd der vereeni-
ging over 100 KM. Nadat er 18 renners om 8
uur gestrat waren werd het tempo al reeds snel
hoog opgevoerd, wat liet aanzien dat er fel ge
streden zou worden. Na 40 KM wisten Kinket,
Fruitema, Moerkerk en Rijneveld zich los te
maken en een voorsprong te nemen welken zij
wisten te behouden. Aan het keerpunt moest
Fruitema wegens ongeval den strijd opgeven.
Moerkerk, die zich in dezen wedstrijd van een
goede zijde liet zien, wist na 80 KM zich ook
van Kinket en Rijneveld los te maken en met
zeven minuten voorsprong als nummer één de
finish te passeeren.
Uitslag luidt: 1. Moerkerk, kampioen; 2. Kin
ket; 3. Rijneveld; 4. Fennis; 5. Van de Hoeve;
6. Hessels; 7. Van der Heijde.
organiseerd wordt door den onlangs opgerichten
Kennemer Kunstenaarskring.
Deze expositie zal inzendingen bevatten
van de volgende kunstenaars: H. F. Boot, O.
de Kat, H. Henriet, J. Sluiter, K. Verwejj,
E. Verbooy A. van Tilburg, J. Wagemaker,
R. Pieters, F. J. Drost, P. Michel, H. J. Cal-
koen, W. Rees, J. Veringa, J. Mulder, J.
Hoogvorst, A. W. Verhorst, mej. H. Marcus
en van de architecten Ch. Bartels en Joh. H.
Groenewegen.
Voorts zal een kunstenaars werk geëxposeerd
worden door den heer E. Snel, terwijl mevr.
H. de KatVan Zijl borduurwerk heeft in
gezonden.
Hedenavond om 8 uur zal de tentoonstelling
officieel geopend worden door den burgemees
ter van Velsen, mr. L. F. J. E. Rambonnet.
Gedurende de tentoonstellingsweek zullen
verschillende speciale avonden gegeven worden,
zooals een literaire avond, welke morgen,
Dinsdagavond, 8 uur zal gehouden worden,
waarbij medewerking verleenen mr. All Cohen,
mevrouw G. Sierhuis en de heeren J. Sierhuis,
Joop Oversteegen en E. Prins.
Donderdagavond om 8 uur wordt een muziek
avond georganiseerd, waarbij medewerking ver
leenen mej. A. Hermes (alt), mej. S. Win-
tershoven (piano), mevr. L. Mulderv. d.
Weerd (piano), mej. R. H. Prins, (piano) en
de heeren P. Halsema (piano), E. Biele (cello)
en G. Beths (viool).
De tentoonstelling wordt besloten met een
artistenfeest, dat Zaterdagavond a. s. om
10 uur zal aanvangen.
De expositie zal iederen dag van 10 tot 5 uur
t'e bezichtigen zijn.
50 pet. van de opbrengst zal worden afge
staan aan het crisis-comité te Velsen en aan
de Vereeniging „De Lichthoeve" te Santpoort.
B. en W, der gemeente Haarlemmerliede en
Spaarnwoude stellen aan den gemeenteraad
voor, gezien het besluit van Gedeputeerde
Staten van Noord-Holland van 7 September,
waarbij bepaald is, dat de gemeente Haarlem
zal betalen aan de gemeente Haarlemmerliede
en Spaarnwoude op grond^van art. 19 der wet
van 20 April 1927, een bedrag ineens van
5.670.vermeerderd met rente overeenkomstig
art. 21, le lid van genoemde wet;
Óverwegende dat bü raadsbesluit van 11
Augustus 1927 volgens artikel 19, le lid sub a
van voormelde wet een uitkeering is gevraagd
van 33.790 en volgens art. 19, le lid sub. c
een uitkeering van 3.000;
dat naar hun meening in bovengenoemd be
sluit van Gedeputeerde Staten geen juiste toe
passing is gegeven aan doel en strekking van
art. 19 van de wet van 21 April 1927;
te besluiten, tegen het bovengemeld besluit
van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland
bij Hare Majesteit de Koningin in beroep te
gaan.
Op den hoek van de Groote Krocht en den
Hoogeweg te Zandvoort heeft een ernstige mo
torbotsing plaats gehad. Na het aanzetten van
zijn motor reed de heer C. J. V. by zijn ver
trekken tegen een wagen van den P. en S.
uit Den Haag. De botsing was vrij hevig en bij
den val brak V. een enkel. De hulp van dr.
Van Fraassen werd ingeroepen en deze achtte
overbrenging nar de Maria Stichting te Haar
lem noodzakelijk. Per ziekenauto van Mathot uit
Haarlem is het slachtoffer daarheen overge
bracht. De toestand van de gewonde is be
vredigend.
II (Slot).
Wij zullen thans eenige grepen uit de ge
schiedenis van het Burgerlijk Armbestuur
doen, zooals wü ze in de notulen der vergade
ringen van het Burgerlijk Armbestuur hebben
gevonden.
In de vergadering van den Gemeenteraad
op 11 April 1857 was het Burgerlijk Armbe
stuur wel definitief ingesteld, maar onmiddel
lijk daarna was het nog niet in functie ge
treden.
Dit geschiedde op 1 Juli en wel als volgt:
In hun vergadering van 23 Juni 1857 be
paalden Burgemeester en Wethouders (resp.
de heeren De Bruyn Kops en Fontein, Quar-
les van Ufford en Travoglino) voor de laat
ste maal „waarnemende het Burgerlijk Arm
bestuur", dat:
„vermits bij plaatselijke verordening op het
Burgerlijk Armbestuur, het beheer van dat
bestuur op den eersten Juli a.s. in vaste han
den wordt gesteld en het tegenwoordig be
stuur, als hetzelve slechts voorloopig te heb
ben waargenomen, komt te vervallen, wordt
besloten, de leden van het nieuwe bestuur uit
te noodigen zich heden over 8 dagen des
avonds ten half acht uur hier willen laten
vinden ten einde de administratie over te ne
men."
Dit gebeurde ook en zoo luidt het verslag
van de eerste vergadering van het Burgerlijk
Armbestuur, dat wü hier woordelijk zullen
weergeven, dan ook:
„Eerste vergadering van het Burgerlijk Arm-
stuur, geschieden, waarna de nieuwe inwoner
van het Stadsarmenhuis onmiddellijk in het
bad gestopt moest worden....
Tenslotte moest de directeur zorgen, dat hy
in de vergaderingen van het Burgerlijk Armbe
stuur „steeds bij de hand was".
Directeur van het Stadsarmenhuis van 1857
was de heer Tïeleman Meyer, die een nogal
zonderling man was, want hij wildegeen
personeele belasting betalen!
In de vergadering van het Burg. Armbestuur
op 12 Mei 1857 diende hij een request in, strek
kende tot kwijting van personeele belasting, die
hij als inwoner van Haarlem aan de gemeente
moest betalen.
De bestuursleden confereerden er eens over
en op 26 Mei daarna nog eens, en vonden het
ten slotte maar beter het verzoek af te wijzen.
Inwilliging kon wel eens tot onaangename con
sequenties leiden
De verzoeker was echter niet zoo gauw van
zijn stuk gebracht en requesteerde nog eens, en
daarna nog eensen werkelijk op 3 Nov. 1857
(Een historische datum.... voor hem!) had hij
succes; hij werd ontslagen van den plicht in
de personeele belasting van de gemeente Haar
lem bij te dragen!
Als directeur genoot hij een salaris van 600.
behalve nog een gratificatie op 12 Mei 1857 van
dig, omdat men niet het recht heeft zich een
oordeel aan te matigen over een welvaarts-
grens welke de arbeiders niet zouden mogen
overschrijden, ondoordacht tenslotte zooals
iedere bewering die opzichzelf staat. Het is een
bewering van hen die niet het geringste besef
hebben van den strijd, welken de arbeidende
klasse sinds vele jaren heeft moeten voeren te
gen liberalisme, kapitalisme, conservatisme en
egoïsme, niets vermoeden van de onschatbare
geestelijke voordeelen welke aan een ruimer en
onbezorgder bestaan zijn verbonden, geen be
grip hebben van de plaats welke ook den ar
beider in het maatschappelijk en cultureel le
ven rechtens toekomt. Maar toch ligt er wij
zouden haast zeggen huns ondanks waarheid
in hunne bewering. De arbeider heeft het te
goed in dézen zin, dat hij het beter heeft dan
de financieele draagkracht der maatschappij
kan veroorloven. En dit inzicht ontbreekt he
laas. Er zijn reeds harde woorden gevallen bij
pogingen om den loonstandaard te drukken en
dikwijls zelfs is het niet bij woorden gebleven
maar kwam het tot daden. Het is begrijpelijk.
Wat na veel strijd is veroverd wordt niet in
een handomdraaien prijs gegeven. Zij zien er
een aanslag in op het reeds verkregen goed en
vreezen dat, wanneer eenmaal de loonen zijn
verminderd, de verhooging bij gunstiger tijden
wederom slechts ten koste van veel offers zal
kunnen worden verkregen. Deze vrees is inder
daad gegrond, want het is maar al te waar dat
•werkgevers en werknemers elkander gewoonlijk
nog als noodzakelijk kwaad, zoo niet als vij
anden beschouwen. Daarom ziet het probleem
er voorloopig nog onoplosbaar uit en zoolang
deze twee cardinale econom. problemen bestaan
van werkloosheid eenerzij ds en niet met de fi
nancieele draagkracht van particuliere en over
heidsbedrijven in overeenstemming zijnde loo
nen anderzijds, zoolang ontbreekt de voornaam
ste basis voor het herstel.
Het is dan ook het volkomen ontbreken van
een steekhoudend motief voor de rijzing der
laatste weken dat de oorzaak werd dat deze
week het vertrouwen in een verbetering weer
ver was te zoeken en dat het grootste gedeelte
van het in den laatsten tijd gekochte materiaal
weer aan de markt werd gebracht. Evenals
iedere massa is ook de massa der beursbezoe
kers en dergenen die bij beurszaken interesse
hebben uiterst vatbaar voor suggestieve invloe
den. Het is nu eenmaal een kenmerk van eén
massa om niet na te denken maar impulsief te
handelen en het koersverloop van de laatste
weken toont voldoende aan dat niet het ver
stand maar impulsen en feelings de leidende
rol hebben gespeeld. Het is in vrijwel de meeste
gevallen uitgesloten een koers aan de intrin
sieke waarde van het fonds te kunnen toetsen
zoodat men ook onmogelijk kan zeggen of de
koersen nu te hoog of te laag zijn. Zoodat men
in het algemeen bij beurszaken volkomen af
hankelijk is van het lot, en zich moet troosten
met de gedachte dat het lang genoeg ongun
stig is geweest om nu eens te keeren. Rg.
175, wegens buitengewone werkzaamheden,
terwijl vanzelfsprekend kost en inwoning bij
het salaris inbegrepen waren.
Totaal waren er op 31 Maart 1857 6 beambten
in dienst (voor 229 personen) die er op 2 Sept.
1857 nog in dienst waren, maar dan voor 219
personen, als volgt verdeeld: 9 kinderen, 12 pa
tiënten, 80 R. K., 112 Protestanten en 6 beamb
ten).
Een kleermaker had in dien tijd volgens de
verslagen een salaris van 300 per jaar.
ziekte aangetast, waarvan de noodige aan
giften zal worden gedaan....
Bij punt 9 van de agenda wordt de rooster
van aftreding vastgesteld. In 1858: C. A. van
Tonderen, 1859: H. A. Erdsieck, 1860: J. Vo
gels, 1861: D. B ijle veld en 1862: J. H. Droste.
Tot voorzitter van het Burgerlijk Armbe
stuur wordt gekozen de heer J. H. Droste,
terwijl de heeren H. A. Erdsieck en O. A. van
Tonderen benoemd worden tot leden van de
commissie tot toezicht over den directeur, en
de heeren D. Bijleveld en J. Vogels tot leden
van eenzelfde commissie over den opzichter
van de „z.g. buitenarmen".
En tenslotte wordt nog bepaald, dat om de
14 dagen vergaderd zal worden!
Dit laatste geschiedt nog steeds.
Onder leiding van den heer W. de Reus hield
Concordia Zondag zijn jaarlijksche athletiek-
wedstrijden voor dames- en heerenleden, bij
wie dezen keer enkele oudere adspiranten wa
ren gevoegd.
De opkomst was goed. De prestaties hadden
eenigszins te lijden door een tengevolge van den
regen minder gunstige terreingesteldheid.
Te verwerken waren voor de dames A klasse:
100 en 200 M. hardloopen, hoog- en versprin
gen m.a., kogelstooten en discuswerpen; door de
demes B-klasse en adspiranten: 80 M. hard
loopen, verspringen m.a. en discuswerpen; door
de heeren A-klasse: 100 en 400 M. hardloopen,
hoog- en verspringen m.a., kogelstooten en dis
cuswerpen; door de heeren B-klasse en adspi
ranten 100 M. hardloopen, verspringen m.a. en
discuswerpen.
Met grooten voorsprong werd in de dames A-
klasse mej. A. Janssen no. 1. Zij kwam daar
door in het bezit van den wisselbeker, die door
de vorige houdster, mej. T. v. Halst, wegens ver
trek niet kon worden verdedigd. Bij de heeren
A-klasse behaalde P. Spoor de overwinning. In
de B-klasse waren de adspiranten in vele ge
vallen de meerderen van de leden.
Na afloop reikte Concordia's voorzitter, de
heer F. G. J. van den Berg, de prijzen uit.
De uitslagen luiden:
Dames A-klasse: 1. A. Janssen 398.3 p; 2. A.
Rookhuyzen 306.3 p; 3. T. Kapteijn 304.47 p.
Dames B-klasse en adspiranten: R. Poorter
141.95 p; 2. M. Ruyff 112 p; 3. F. Scharpff.
Heeren A-klasse: 1. P. Spoor 72.71 p; 2. D.
v. Dalen 68.31 p; 3. T. Dijkman 60.33 p.
Heeren B-klasse en adspiranten: 1. P. Ruis
31.54 p; 2. E. Göbel 27.81 p; 3. F. G. J. v. d.
Berg 26.03 p.
De beste prestaties waren:
Dames 80 M.: 13.2 sec; 100 M. 15.3 sec; 200
M 31.6 sec; hoogspringen 1.30 M; verspringen
3.83 M; discuswerpen 22.075 M; kogelstooten
8.80 M.
Heeren 100 M. 12.1 sec; 400 M. 61.1 sec;
hoogspringen 1.65 M; verspringen 6.12 M; ko
gelstooten (links en rechts) 16.75 M; discus
werpen 29.29 M.
Zondag 18 September 1932 hield bovengenoem
de vereeniging een wedvlucht met jonge en
oude vogels vanaf Neufvilles. Los om 9.30 uur
met Z.W.-wind. De uitslag was als volgt: W. J.
der Kinderen 1, 5; Joh. L. Heemskerk 2; J. v.
Honschoten 3; J. J. Kan 4.
Gelijk reeds gemeld is, wordt van 19 tot
24 September in hotel „De Prins" te Velsen-
Noord, een tentoonstelling gehouden, welte 8®"
Zaterdag zijn maar even drie rijwielen ont
vreemd en wel een dat stond in 'n poort in de
Groendaalsteeg, een rijwiel dat stond voor een
perceel in de Ostadestraat en een transport
rijwiel, dat zich bevond vooh een winkel in
de Lange Wijngaardstraat.
De politie stelt een onderzoek in.
12—17 Sept. 1932.
De hevige daling welke zich deze week op
alle internationale beurzen heeft voltrokken,
heeft niet nagelaten indruk te maken op hen
die reeds meenden en verkondigden dat het
einde van de crisis daar was en met groote on
bezonnenheid dachten met de malaise „end-
gültig" te hebben afgerekend. Ook heeft men
reeds stemmen gehoord, die het betreurden
dat de daling van deze week wellicht een einde
zou kunnen maken althans voorloopig aan
het moeizaam teruggewonnen vertrouwen. Maar
deze bewering is dwaasheid. Er is immers geen
vertrouwen moeizaam teruggewonnen; niemand
heeft er eenige moeite voor gedaan. Op zeke
ren dag was de beurs te New York vast. Men
weet niet waardoor en men weet niet waarom.
Ook den dag daarna stegen de koersen en ge
leidelijk werd de stemming willig en bleef we
ken lang willig en nog steeds wist niemand
het waardoor en het waarom. Door het accu-
muleeren van de kooporders en den overhaasten
terugtocht van de baisse bleven de koersen
stijgen en toen wist men het waardoor maar
nog steeds niet het waarom en tot en met den
laatsten willigen dag heeft men het niet ge
weten. Met het stijgen van de koersen steeg
ook het vertrouwen, vooral van hen die er bij
profiteerden en dat zijn er velen. Maar moei
zaam teruggewonnen, moeizaam opgebouwd is
er nog niets. Daarvan immers kan men eerst
spreken, wanneer ten koste van groote offers,
door zuinigheid, spaarzaamheid, vlijt en ener
gie en met bedachtzaamheid en overleg de
moreel en financieel zieke wereld weer van haar
wonden zal zijn genezen. En eerst wanneer de
wonden zijn geheeld kan aan het herstel der
verzwakte gezondheid met succes worden ge
werkt.
Maar zelfs het begin van het technisch her
stel der wereldconstellatie vermogen wy nog
niet te ontdekken. Wy zien nog nergens de
werkloosheid verminderen, wy zien zelfs in de
verte nog geen rust in het politieke leven, geen
redeiyke winstbasis by de meeste industrieele
en handelsmaatschappyen, niet anders dan al
lersomberste vooruitzichten voor den land- en
tuinbouw, voor de scheepvaart, voor de zuivel
industrie. De financieele positie van de voor
naamste landen baart de grootste zorg en met
onbegrypeiyke lichtzinnigheid gaat men op den
ingeslagen verkeerden weg in het gunstigste
geval wat langzamer vooruit in plaats van terug
te keeren en den goeden weg te zoeken.
Naast het groote probleem der werkloosheid
is er niet minder groote problemen van den
loonstandaard van hen die wel werk hebben,
van de groote massa der arbeiders in dienst
van Ryk en gemeenten. Er wordt zoo vaak be
weerd dat de arbeider het te goed heeft. Zoo
opzichzelf is deze bewering onzinnig, onrecht
vaardig en ondoordacht. Onzinnig, omdat men
nu eenmaal niet kan zeggen wat voor een ar
beider té goed is en tot welke grens zqn maat-
aahappeiyke welvaart mag gaan, onrechtvaar-
Erg vlot met het personeel ging het blijkens
de verslagen in dien tyd niet!
Had het bestuur eerst last met den directeur,
die geen belasting wilde betalen, de scheer
baas, N van de B. geheeten, bleek niet zoo
byzonder voor zyn functie geschikt te zijn. In
ieder geval wordt in het verslag van de verga
dering van 28 Juli 1857 vermeld, dat de scheer
baas zyn werkzaamheden nog voorloopig mag
blijven verrichten, maar op 3 Nov. 1857 wordt
hij dan toch definitief ontslagen.
In de buitengewone vergadering van 24 Nov.
1857 kwam een klacht in, dat de portier Jan
van Rop eigen gezag eenige personen den
toegang tot het Armenhuis geweigerd had. Na
derhand bleek echter, dat hy dit op last van
de.... directeursvrouw had gedaan!
Wij vinden in het verslag van de vergadering
van 8 Sept. 1857 het volgende vermeld:
„Komt binnen Maria S...., die zich be
klaagt, dat zy door mej. K.op een on
voegzame wijze is behandeld en zich niet be
wust is, dat zü zich ergens aan zoude hebben
schuldig gemaakt.
Volgens melding van den Assistent-zieken
huisknecht Hermanus Sheeft deze Maria
S. een heimeiyken omgang mef den zieken-
knecht Peter v. V., waarover zy door
de directrice is onderhouden en zich alstoen
gezegden heeft veroorloofd, die haar geheel niet
pasten en onwaardig hier vermeld te worden.
Tengevolge van dit een en ander wordt be
sloten Maria S. op morgen de inwoning
alhier op te zeggen en uit consideratie, dat zy
voorloopig eenigszins in hare behoefte zal kun
nen voorzien, wordt haar vier achtereenvolgen
de weken 1.50 per week versproken.
Peter van V. wordt bij dezen aangezegd,
dat hij in het vervullen van zyn post met yver
moet werkzaam zijn en zich wachten moet, dat
op zqn zedeiyk gedrag geen aanmerking valt,
want dat zulks ongunstig voor hem zoude kun
nen werken."
We hadden niet verwacht, dat onder de stof
fige papieren van het archief van het Armen
huis nog zoo'n romantisch blauw bloempje zou
bloeien!
Toch bleef het alleen bij een berisping van
Peter v. V. niet. Hij bleek een zeer onge
zeglijke knaap te zijn en weigerde, zooals in
het verslag van de vergadering van 15 Dec.
1857 te lezen is, aan „billijke bevelen" te ge
hoorzamen.
Daarom werd hij dan ook ontslagen en „be
sloten om in de Haarlemsche Courant een
advertentie te plaatsen tot aanvraag van een
ziekeriknecht en werkmeid tot een salaris, de
eerste ad 80 en de laatste ad 60 des jaars.
Beide menschen van middelbaren leeftyd tegen
primo Februari e.k."
Wie de gelukkige was, die de betrekking
kreeg, konden wij nergens vinden, maar wei
dat een sollicitant uit Sneek 20 aan reis- en
verblyfkosten vergoed kreeg, een andere uit
Zwolle 9.80 en een derde uit Amsterdam
3.50.
bok biykt, dat op 16 December tot directeur
benoemd werd Wouter Korthals, tot penning
meester Jan Wittop en tot armenopzichter
Petrus Jansse. Ook de directeur had dus blijk
baar zijn congé gekregen.
De eerste aanbesteding van benoodigdheden
voor het Stadsarmenhuis werd door het Bur
gerlijk Armbestuur op 6 Oct. 1857 gehouden.
Reeds in de vergadering van 25 Aug. was
daarover bepaald:
Het Burgerlijk Armbestuur zal turf, steen
kool, olie, kaarsen, levensmiddelen en hemden
voor de huiszittende armen «n katoen voor de
bewoners van het gesticht, enz. by publieke
aanbesteding aanschaffen op zoodanige voor
waarden en hoeveelheden, als door de Com
missie zal worden voorgeschreven en den be-
'anghebbenden by annonce in de Haarlemsche
Courant zal kennelijk gemaakt worden".
De resultaten van deze aanbesteding waren:
Aardappelen
2.30 per mud.
Vleesch
0.60 per pond
Vet
0.75 per pond
Spek
0.82 per pond
Boter
1.15 per pond
Rijst
0.06% p. pond
Kaarsen
0.78 per stuk
Soda
ƒ0.10 per pond
Zout
ƒ0.13 per pond
Steenkool
ƒ1.63 per mud
Korte Turf
0.76 p. 100 st.
Lange Turf
0.39y, p. lOOst.
Katoen
0.235 per el
Wollen dekens
ƒ4,80 per stuk
Mansmouwen
ƒ0.80 per stuk
Witte zeep
ƒ0.54 per stuk
En ten slotte 1780 st. hemden voor 11.22.75
Uit een vergelijking met tegenwoordige prij-
zen, blijkt wel, dat deze prijzen nu niet zoo
buitengewoon aan den lagen kant waren. Vele
producten zooals vet, spek, boter en zout, zyn
nu veel en veel goedkooper.
Die „goede oude tijd" blijkt dus nogal prijzig
te zijn geweest.
Ook werd op 3 Nov. 1857 een zestal biggen
aangekocht om ze vet te mesten en kreeg A. de
Waal Malefeit verlof, melk tegen 5)4 cent per
kan te leveren.
Wij willen nog een enkel woord zeggen over
de ontwikkeling van het armwezen, sedert
1857.
De voornaamste veranderingen bracht wel de
wet van 1870, waarin de plicht van de geboor
teplaats van een behoeftige om de onderhouds-
bestuur, gehouden op Dinsdag, zegge Woens
dag den eersten dezer (niet bepaald een dui-
delyke tydsaanwijzing!), des avonds 6 uur, zy'n-
de al de leden aanwezig.
Nadat het afgetreden bestuur hedenmor
gen, in plaats van gisteren, de administratie en
bescheiden heeft overgenomen, opent de voor
zitter de vergadering met zijn medeleden ge
luk te wenschen over de vereerende keuze, die
op hem gevallen was, en wenschte, dat zü te
zamen in het belang der aan hen toevertrouw
de armen, door eensgezindheid geleid, met
ijver en lust mogen werkzaam zyn, opdat zy
daarop Gods onmisbaren zegen kunnen in
wachten.
Als men nu tot de eerste werkzaamheden
overgaat, bericht de voorzitter, dat zijn inge
komen 3 missieves van B. en W."
Hierna worden het reglement van orde en
de instructies van den penningmeester, den
directeur (van het Stadsarmen- en ziekenhuis)
en den armenopzichter goedgekeurd.
„Voorts berigt de directeur, dat hy heden
gemagtigd heeft te kunnen opnemen: J. G.
Warmlastig te Almelo en Cath. St
armlastig te Helmond, beiden door de kinder-
Uit de instructie van den directeur van het
Armenhuis, die ook in deze vergadering werd
vastgesteld, stippen wij de volgende bepa
lingen aan:
Allereerst moest hy de bevelen van het Bur-
gerlyk Armbestuur opvolgen en de bezittingen,
alsmede de inkomsten en uitgaven van het
Armenhuis verantwoorden.
Dan moest hij zorgen dat er 5 minuten vóór
en na de maaltijden door de bedeelden gebeden
werd.
Ook mochten er geen sterke drank of levens
middelen door de bedeelden ingevoerd worden
en moest hij toezien op de reinheid van het
huis en deszelfs bewoners en op de bereiding
van de spy zenOverbodig was deze bepa
ling geenszins, want er werd in latere verga
deringen nog vele malen over het slechte eten
van het Armenhuis geklaagd!
Een curieuze bepaling was, dat de directeur
moest zorgen, dat er „voorzichtiglijk met vuur
en licht" werd gewerkt. In verband met t
feit, dat de huizen in de vorige eeuw groo-
tendeels van hout waren en vuur en licht
nog zeer gebrekkig ontstoken konden worden
(tondeldoos en „snotlampen"!) was dit even
eens geen overbodige bepaling!
Voorts moest de directeur des avonds een
rondgang door het huis maken en mocht hy
geen „vreemde" personen toelaten.
Een bepaling, ook in onzen tijd nog actueel,
was, dat hy geen fooien mocht aannemen en
evenmin „steekgelden", die men blijkbaar in
de vorige eeuw ook al kende
Daar ook Katholieke behoeftigen in het
Stadsarmenhuis opgenomen werden, was de be
paling gemaakt dat de directeur voor Geeste
lijken bystand by overlyden van een verpleegde
moest zorgen.
De opneming van behoeftigen van alle ge
zindten mocht, volgens deze instructie, slechts
met toestemming van het Burgerlijk Armbe-
kosten aan diens woonplaats te vergoeden, werd
afgeschaft.
Dit was in den loop der jaren ook noodzake-
lyk gebleken, daar de correspondentie over de
restitutie van armengelden tusschen de ge
meenten onderling, respectabele afmetingen
had aangenomen.
Toch heeft deze regeling een bezwaar, dat
zich byzonder in dezen tyd laat gevoelen: De
behoeftigen trekken n.l. als gevolg van deze
wet steeds meer naar die gemeenten, die hen
het beste steunen, zoodat die gemeenten ten
slotte een onevenredig aantal armlastigen krij
gen.
Op 27 April 1912 (in werking getreden op
1 September 1912) kwam een nieuwe wet tot
stand, die de geheele armenzorg opnieuw re
gelde.
Toen werd de bepaling geschrapt, dat alleen
bij volstrekte onvermijdelijkheid mocht won
den gesteund. Daarvoor in de plaats is ge
komen, dat d" te verstrekken ondersteuning
de grens van het voor het levensonderhoud
noodzakelijke niet mag overschryden (art. 29).
Thans is dus ook dubbele bedeeling mogelijk,
d.w.z., dat het Burgerlijk Armbestuur in het
geval, dat een Kerkelijk of bijzonder Armbe
stuur te weinig steunt, aanvullend mag optre
den.
In deze wet werd ook de instelling en werk
wijze van Armenraden, d. z. colleges, die in
lichtingen moeten inwinnen en advies ver
schaffen, geregeld.
En thans is ook het Burgeriyk Armbestuur
na een 75-jarig bestaan ten offer gevallen aan
de behoeften van een nieuwen tijd, nadat het
zelf zoo voortdurend in de behoeften van ve
len voorzien had!
F. K.
AMSTERDAM, 19 Sept. 1932 Ter Vee
markt waren heden aangeveord: 583 Vette
koeien, waarvan de pryzen waren: le kwali
teit 0.6—0.70/ 2e kwal. 0.500.60, 3e kwaliteit
0.400.50; mindere soorten 0.30—0.38 per kilo
slachtgewicht; 106 Merk- en kalfkoeien per stuk
165235; 181 Vette kalveren: le kwaliteit
0.56—0.60, 2e kwaliteit 0.48—0.54, 3e kwaliteit
0.380.44 per kilo levend gewicht.
27 nuchtere kalveren 3,00 tot 8,00, 141 schapen
10,00 tot 14,00, 750 varkens: vleesehvarkens, we
gende van 90—110 kg. 32 tot 33 ct. per kg., zwa
re varkens 30 tot 32 ct., vette varkens 28 tot 30
ct., 37 paarden 50,00 tot 110,00 per stuk, 6 wa
gons geslachte runderen uit Denemarken.
Marktverloop: runderen flinke aanvoer,
kalme handel in vette kalveren, ruime aanvoer,
stugge handel, prijzen lager; varkens, flinke
aanvoer, kalme handel, prijshoudend.
AMSTERDAM. Visch. Aangevoerd door zeven
motorbotters, benevens consignatiezendingen;
afgeslagen aan de gemeente-vischhal De Ruy-
terkade, Amsterdam. Besomming der botters:
41.54—377.30. Prijsnoteering als volgt: Hand
schol per kist 1314; kleine schol 4.507.—;
middel tongen per 10 stuks; ƒ1.30—180; kleine
id. 0.401.Uit de hand verkocht op het
buitenterreinAal per pond 0.250.50; bot
per pond 0.20—0.25; harder bokking per 100
stuks 1—1.25; garnalen per mand 9.—
BOVENKARSPEL, 17 Sept. (Marktbericht
„De Tuinbouw.") Aardappelen en Groente.
Due. w. 44 Schotsche 39—49, fijne 48—65, kleine
82—112, Eigenh. 5563 per baal. Aanvoer: 4270
baal. Uien grof 1.351.55; id. gr. gele 1.30—1.60;
drielingen 0.95—1.10, Nep 2.95—3.25 per baal.
Aanv. 970 baal; Bloemkool le soort 6.50—
16.20, id. 2e soort 2.60—8.60, id. 3e soort 0.75
per 100 stuks. Aanv. 8700 stuks; Roode kool
0.60—1.20, gele id. 1.40—2.20, witte id. 0.70—0.80
per 100 K.G. Aanvoer: 26,900, 4500 en 4700 K.G.;
Augurken fijn 4—15 per 100 K.G Aanv. 690
K.G.; Slaboonen 30—40 ct. per 15 K.K. Aanv.
160 zak.
BROEK OP LANGENDIJK, 19 September
9000 K. G. Aardappelen: Schotsche Muizen 0.90;
Due of ork 0.90; Drielingen 1.90—2.10; 650 K.G.
Wortelen 0.60; 8000 K.G. Roode Kool 0.70—
1.60; 7500 K.G. Gele Kool 0.60—1.50; 2600 K.G.
Vroege Witte kool 0.60—0.90; 11.000 K.G. Uien:
Gele Uien 2.903.00; Gele Drielingen 2.20
2.40; Gele Nep 5.80—6.50; 450 K.G. Slaboonen
4.40—6.00 5000 K.G. Bieten 0.70—2.10.
LEIDEN, 17 Sept. Boter. Prima fabrieks (con-
tröle 1.60 per K.G. Prima boeren- 1.501.60
per K.G.; goede idem 1.401.45 per K.G.
Aanvoer: 1675 K.G Handel: Goed. Turf. Lange
78 per 1000 stuks. Aanvoer: 100.000 stuks.
MEDEMBLIK, 17 Sept. „St. Joseph." Groo
te Muizen 0.35—0.60; Kleine Muizen 0.850.95,
Wilde Due 0.350.45 per baal; bloemkool 8.10—
10.20 per 100 stuks; groote gele uien 1.451.60
per halve H.L., kleine gele uien 0.901.15 per
halve H.L., nep 2.803.15 per halve H.L., sla
boonen 0.30—0.45 per zakje; snyboonen 055—
1.20 per zakie.
