DE VOS PREEKT DE PASSIE
er den vrede?
Wie wenscht
VEREEIN1GDE KATHOLIEKE PERS
Het nieuws van heden
In het schuitje van
Sir John.
Accoord te Poona
Herriot zegt het
duidelijk
DE BAROMETER
MAANDAG 26 SEPT. 1932
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
De pot verwijt den ketel
Vlugger ontwapenen?
TERUGGAVE VAN DUITSCHE
MAND AA T GEBIEDEN
PRINS MICHAëL
Ontvangst te Parijs van den
jongen Roemeenschen prins
Het W
Het wachten is op
MacDonald
Gandhi
Gandhi's toestand steeds
slechter
De draad breekt telkens af
MacDonald aanvaardt het accoord
Gandhi houdt op met vasten
Frankrijk wil in veiligheid
ontwapenen
Duitsche bestrijding
Herbewapening, terugkeer
eener oude dwaasheid
Hoe Frankrijk ontwapende
Eerst veiligheid, dan
ontwapening
Ondankbaar Duitschland
Herriot
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
DRAlSIflAvAN-VALKEHBURG'S-'
Wat is moreele ontwapening?
e A LEVERTRAAN
T^TeEU WARDEN 1
Het Versailles-verdrag
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
VIJF EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18186
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Het gelijkgerechtigdheidsprobleem in
zake de bewapening raakt steeds
meer in den knoop, zoodat de toch
al mistige perspectieven van de ontwape
ningsconferentie er niet helderder op wor
den. Duitschland slaat met den voorhamer
Van den gelijkgerechtigdheidseiscli op den
stalen wil van Frankrijk, die daardoor niet
Murw, maar veeleer harder wordt. Enge
land schoolmeestert en poogt de slagen te
breken door er juridische stokjes voor te
steken, doch zonder succes. Duitschland en
frankrijk begrijpen elkaar niet en willen
elkaar vooralsnog niet begrijpen. De groote
Politieke rede, welke Herriot te Gramat op
een feestdiner, te zijner eere door den
voorzitter der Financiëele Kamercommissie
Malvy aangericht, heeft gehouden en de
Weerbarstige echo's, welke deze rede in
Duitschland heeft gewekt, toonen dit dui
delijk aan.
Met veel oratorisch talent, maar minder
Werkelijkheidszin heeft Edouard Herriot als
een volleerde Fransche politieke vos de
Passie gepreekt, en de Duitsche Michel is
er meer door ontsticht dan gesticht. Herriot
begon met er zijn verwondering over uit te
spreken, dat de zedeleer en de justitie min
der streng zijn voor politieke leiders, die
sich schuldig hebben gemaakt aan een
Volkenslachting, dan voor een eenvoudigen
Moordenaar. Voor zoover zij de zedeleer
betreft, is deze verwondering een blijk van
onkunde of van bedriegelijkheid. Over poli-
Weke leiders, die werkelijk persoonlijk ver
antwoordelijk gesteld moeten worden voor
bet uitbreken van een aanvalsoorlog, oor
deelt althans de Christelijke zedeleer met
een strengheid, welke aan onverbiddelijk
heid niets te wenschen overlaat. Misschien
dat Herriot zelf dat nog eens tot zijn ver-
Wondering zal moeten ondervinden. Kort en
krachtig veroordeelde hij den oorlog zonder
Onderscheid als een misdaad, en hij ver
klaarde, dat Frankrijk de politiek van den
Volkenbond volgt, een politiek, welke aan
&lle volkeren, groot of klein, gelijke rechten
Beeft. Het ware juister geweest, indien hij
gezegd had, dat de Volkenbond in meer
dan één opzicht de politiek van Frankrijk
Volgt. In de vergadering der volkeren vor-
Men Frankrijk en zijn politieke dienstbaren
Een vaak doorslaggevend quantum.
Voor zoover zijn betoog op juridische
gronden berustte, bleek Herriot zich
behagelijk te wiegelen in 't scheepje,
bat zijn Engelsche vriend Sir John Simon
kort geleden zoo parmantig van wal heeft
Bestooten. Wij behoeven daar dus niet meer
°P in te gaan. Wat hij echter over de nau
welijks nog clandestien te noemen zucht van
Duitschland om zich opnieuw te bewapenen
Beide, was even juist als zijn mededeelingen
°ver de Fransche ontwapeningsgezindheid
onjuist waren. De Duitsche rijksregeering
heeft wel aanhoudend verzekerd, dat zij
Been herbewapening wil, doch slechts ont
wapening der andere mogendheden, maar
öe maatregelen, welke zij heeft genomen om
Beheel de Duitsche jeugd onder leiding van
Een rijkscuratorium lichamelijk op te voe-
öen, lijkt toch verdacht veel op een alge-
Meene militaire vooroefening. In ieder ge-
Val zal een in Rijksverband lichamelijk ge-
Oefende jeugd veel sneller in een legermacht
omgezet kunnen worden, dan een niet zoo
officieel en algemeen geoefende. Dat
Duitschland tot zulke middelen zijn toe-
Vlucht neemt om de in het verdrag van
Versailles hem opgelegde bewapeningshan-
flicap zooveel mogelijk te verkleinen, moet
frankrijk echter aan zichzelf wijten. Had
frankrijk niet slechts in woorden, maar ook
Metterdaad den ernstigen wil getoond te
ontwapenen, dan zou het Duitschland geen
houdbaar motief voor dergelijke ontduikin-
Ben hebben gegeven. Thans klinkt uit den
Mond van Herriot het verwijt aan Duitsch
land, dat het zijn kinderen het dooden leert,
Precies als dat van den pot aan den ketel.
Duitschland heeft niet als Frankrijk den
Militairen dienstplicht en mag dien volgens
het verdrag van Versailles ook niet hebben.
Wie leert zijn kinderen nu doelmatiger en
Bevaarlijker de „kunst" van het dooden:
Duitschland, dat na sportbeoefening slechts
Mdirect militaire doeleinden kan nastre
ven, of Frankrijk dat door middel van den
flienstplicht zijn burgers onmiddellijk tot
Soldaten maakt?
Hoe sterker Frankrijk den nadruk legt,
op zijn nationale veiligheid, hoe zwak
ker het komt te staan tegenover het
haar eigen nationale veiligheid strevende
Duitschland. Of wil Frankrijk misschien
het recht op veiligheid alleen aan zich zelf
toekennen, zooals het ook voor zich zelf
alleen het recht op het instandhouden van
®en uiterst kostbare en effectieve bewape-
hing opeischt? Zoolang Frankrijk vast
houdt aan de eenzijdige bevoorrechting,
vastgelegd in het verdrag van Versailles,
zal er van werkelijke gelijkgerechtigdheid
geen sprake zijn. En toch zal het eens tot
werkelijke gelijkgerechtigdheid op 't laagst
mogelijk bewapenings-niveau moeten ko
men, wil Europa tenminste in duurzamen
vrede leven. Al de bewapeningsverminde
ringen, welke Frankrijk zich volgens Her
riot getroost heeft, zijn belachelijk gering
in verhouding tot de ontwapening, waartoe
men Duitschland verplicht heeft. De ver
houdingen tusschen de bewapeningen van
Frankrijk en Duitschland zijn in werkelijk
heid dan ook van een grootere ongelijkheid
dan ooit tevoren. Even misleidend als Her-
riot's beroep op Frankrijk's minimale be-
wapenings-beperkingen, is zijn verwijzen
naar Frankrijk's politieke toegevendheid,
welke de Ruhrbezetting ophief en de Duit
sche herstelschulden liet schrappen tot op
drie milliard goudmark.
Want iedere concessie van dien aard van
de Fransche politiek is door Duitschland
dubbel en dwars betaald. De opheffing van
de Ruhrbezetting werd door Duitschland
gekocht met het aanvaarden van onmoge
lijk zwaar gebleken financieele verplich
tingen. En is het zoo'n bijzonder groote ver
dienste, wanneer men tenslotte schulden
kwijtscheldt, die toch niet meer te innen
blijken? Duitschland heeft dan ook even
weinig reden Frankrijk dankbaar te zijn als
Frankrijk reden heeft zich over de Duitsche
ondankbaarheid te beklagen. In Duitsch
land wast het militaire nationalisme als de
oogst, die door de Fransche nationalisti
sche politiek gezaaid is.
Redevoeringen als die, welke Herriot
thans te Gramat heeft gehouden, doen
meer kwaad dan goed. Zij verhitten en
misleiden de gemoederen met hun halve
waarheden en heele leugens op een hoogst
ongezonde wijze, terwijl de oplossing der
daarin besproken problemen er eerder door
bemoeilijkt dan bevorderd wordt.
Tengevolge van Duitschlands eisch
NEW YORK, 26 Sept. (Eigen telegram.)
Norman Davis, de Amerikaansche gedelegeerde
op de Ontwapeningsconferentie en in de voor
bereidende commissie der economische confe
rentie, heeft voor zijn vertrek naar Europa ver
klaard, dat Duitschland's eisch tot gelijkge
rechtigdheid wellicht als een spoorslag be
schouwd kan worden om de werkzaamheden
der ontwapening te bespoedigen.
Over de tolkwestie zei hij het volgende: De
economische conferentie zal de tolpolitiek be
handelen, doch de bespreking der douane
posities der afzonderlijke landen behoort niet
tot het terrein der conferentie. Deze verklaring
is in tegenspraak met de totnogtoe door Ame
rika aangenomen houding.
(United Press)
WASHINGTON, 26 Sept. (V. D.) Uit goede
bron verluidt, dat een plan te Genève wordt
uitgewerkt, volgens hetwelk de door Japan be
stuurde Zuidzee-mandaatgebieden aan Duitsch
land zouden worden teruggegeven, indien Ja
pan uit den Volkenbond zou treden.
H Verwachting: Meest matige, tijdelijk g
jjj wellicht krachtige, Zuid-Westelijke tot fj
g Noord-Westelijken wind, zwaar bewolkt J
H met tijdelijke opklaringen, aanvankelijk g
nog regenbuien en koeler. g
M Hoogste barometerstand 768.0 te Rcyk-
g| javik.
Laagste barometerstand 745.8 te Sten- g
g sele.
Zon op 6.53, onder 6.48. Nieuwe Maan §j
H Vrijdag v.m. 6.50. Licht op 7.18. B
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiif
Overeenkomst inzake de paria's
telegrafisch naar Londen
overgebracht
BOMBAY, 25 Sept. (Eigen telegram). Gandhi
is besloten zijn vasten eerst dan op te geven,
als het accoord tusschen Hindoe's en Paria's
door het Britsche kabinet onvoorwaardelijk
wordt goedgekeurd. De hongerstaking duurt
nu reeds 130 uren. Gandhi is zeer verzwakt en
ligt te bed.
Er heerscht groote ongerustheid over het
dralen van het Britsche kabinet. Ter goed in-
gelichter plaatse te Londen verluidt, dat de
regeering de overeenkomst zonder twijfel zal
goedkeuren, met uitzondering van twee onbe-
teekenende voorbehouden, die voor Gandhi
geen beletsel kunnen zijn om zijn hongerstaking
af te breken.
Het ministerie voor Indië maakt bekend, dat
alle ongerustheid in Indië ten spijt, de zaak
in Londen en Simla de volle belangstelling
heeft. Een definitieve bekendmaking van het
standpunt der regeering is echter nog niet
aanstonds te verwachten.
(United Press)
POONA, 25 Sept. (Reuter). Wegens de zwakte
van Gandhi heeft men er nog van afgezien de
overeenkomst tusschen de leiders der verdruk
te klassen en de andere Hindoe-leiders in zijn
tegenwoordigheid te doen teekenen.
Zijn voornaamste medewerker, Palachari, ver
klaarde dat het gewenscht was den mahatma
geen verdere vermoeienis te berokkenen.
Een specialist uit Bombay, dr. Desjmoech, die
gisteren te Poona was aangekomen, bevestigde,
na Gandhi onderzocht te hebben, de verklaring
van den plaatselijken geneesheer, dat de toe
stand van den mahatma gestadig slechter werd
en dat zijn levenskrachten afnamen.
Bovendien had de patiënt verhoogden bloed
druk en hoewel zijn toestand op het oogenblik
niet levensgevaarlijk was, zou een voortzetting
van zijn vasten voor één of twee dagen voor den
patiënt waarschijnlijk noodlottig worden.
Te Bombay teruggekeerd, verklaarde dr. Desj
moech dat, zal Gandhi in leven blijven, Mac
Donald zich zal moeten haasten. Hij voegde er
bij, dat Gandhi's oogen, hoewel helder, begon
nen in te vallen; zijn stem was opgewekt maar
zwak en er deden zich teekenen voor van uit
putting.
Bevestigd wordt, dat het kabinet Woensdag
28 dezer zal bijeenkomen.
POONA, 25 Sept. (Reuter). In een interview
met Reuter verklaarde Gandhi, dat hij zijn
hongerstaking zou opgeven als MacDonald de
overeenkomst ongewijzigd aanvaardt, doch hij
zal weder voedsel weigeren als de omstandig
heden hem daartoe noodzaken.
Gandhi was hedenmiddag bezig met spinnen,
doch hoewel hij hierin een deskundige is, brak
de draad steeds af, tengevolge van zijn zwakte.
SIMLA, 26 Sept. (Reuter.) Men verneemt
hier, dat MacDonald het accoord tusschen de
hoogere Hindoe-kasten en de paria's aanvaard
heeft.
POONA, 26 Sept. (Reuter). Gandhi zou aan
stalten maken zijn hongerstaking te beëindigen.
De arts dringt er op aan, dat hij eerst een wie-
nig sinaasappelsap gebruikt en vervolgens een
beetje geitemelk, verdund met warm water.
GRAMAT, 25 Sept. (Reuter). Minister
president Herriot heeft hier een groote politieke
redevoering gehouden, waarin hij allereerst
uiting gaf aan zijn vreugde over de goedge
keurde conversie der Renten, hetgeen hij de
eerste stap noemde tot herstel van het even
wicht in de begrooting.
Vervolgens sprekende over de buitenlandsche
politiek, verklaarde Herriot, dat de gedachten
der Fransche regeering in de eerste plaats op
den vrede gericht zijn.
Evenals voor wijlen Briand, is de oorlog ook
voor ons een misdaad. Ons program is niet dub
belzinnig: wij hebben dit duidelijk tot uiting
gebracht in ons antwoord op de Duitsche nota
inzake de bewapeningskwestie.
Wij streven naar een politiek van den Vol
kenbond, een politiek, die voor alle volkeren,
groot of klein, op gelijkgerechtigheid berust.
Met genoegen hebben wij vastgesteld, aldus
Herriot, dat wij niet de eenigen zijn, die ver
klaard hebben, dat een herbewapening van
Duitschland het begin is van den terugkeer naar
oude dwaasheden, daar dit wederom een bewa
peningswedstrijd zou tengevolge hebben.
Door de in Duitschland gepubliceerde nood
verordening inzake het disciplineeren der jeugd,
worden de Duitsche jongemannen gedrild op
een wijze, dat zij in staat zijn wapens te dragen.
Het is een zeer treurig hoofdstuk van den
tegenwoordigen tijd, dat men de jonge gene
ratie, in stede van haar leering te doen
trekken uit de smartelijke ervaringen hunner
vaders, tot oefeningen en handelingen aan
spoort, welke voor de ontwapening en vrede niet
gunstig zijn.
Kinderen leeren de kunst
van het dooden
Hoe kan men aan kinderen de kunst van
het dooden leeren? Hoe kan men ernstig het
moeielijke vredesprobleem behandelen en van
ontwapening spreken, als men niets doet om een
moreele ontwapening aan te kweeken, als men
direct of indirect, openlijk of in het geheim, de
jonge krachten opleidt voor het vreeselijke
werk: het dooden van medemenschen?
Frankrijk, aldus de premier, kan de wereld
tot getuige roepen, dat het de nationale opvoe
ding voor een ander doel africht. En toch heb
ben wij reden voor verontrusting, daar men te
Genève het onderscheid, dat wij maken tusschen
aanvals- en verdedigingswapens tracht te be
spotten.
Het is wel waar, dat de geallieerden uit den
laatsten wereldoorlog beloofd hebben hun be
wapening te verminderen, doch deze verplich
ting staat niet in het verdrag van Versailles,
doch in de door Clemenceau opgestelde pre
ambule op deel V en heeft, ook volgens de mee
ning van Engeland, geen bindende kracht.
De eenige aanwijzing omtrent den aard en
manier waarop de ontwapening moet worden
uitgevoerd, is vervat in artikel VIII van het
Volkenbondspact. En Frankrijk zal de daarin
vervatte verplichting zeer loyaal uitvoeren.
Frankrijk heeft den militairen dienstijd reeds
van drie jaar tot een jaar teruggebracht en de
militaire begrooting aanzienlijk verlaagd. Doch
de ontwapening, die wij wenschen, aldus Her
riot, wenschen wfj in veiligheid uit te voeren
Dikwijls wordt het verband, dat wij leggen
tusschen veiligheid en ontwapening ons aange
merkt als een blijk van slechten wil, doch in
dit verband behoeven wij slechts te wijzen op
het antwoord, dat de Fransche socialistische
partij in het jaar 1917 op de vragenlijst van
Stockholm gegeven heeft.
In dit document wordt verklaard, dat het
scheppen van een internationale strijdmacht in
dienst van het recht, het voornaamste doel is
van den Volkenbond.
Respecteering van de internationale verdra
gen, het ophouden van de geheime diplomatie,
arbitrage, militaire en economische sancties,
dat zijn de noodzakelijke elementen voor de op
lossing van het probleem. Slechts hierdoor kan
de vrede gewaarborgd worden.
Als Frankrijk's veiligheid gewaarborgd is, dan
zal het artikel VIII van het Volkenbondspact
zonder dralen worden uitgevoerd en de ver
mindering der bewapening zal dan worden vol
trokken.
Een regiem van wederkeerige controle zal
dan worden ingevoerd, de sterkte der legers zal
officieel worden vastgesteld en een vredessta-
tuut zal worden opgericht, waarin Duitschland
gelijke veiligheid wordt gewaarborgd.
Ik meen te weten, aldus de minister-president,
dat vooraanstaande leden van den Volkenbond
op het oogenblik een program bestudeeren,
waarin de ontwapening in verhouding tot de
veiligheid wordt gebracht.
Sedert de historische reden van Stimson en
het grootmoedige appèl van president Hoover
hebben groote persoonlijkheden in Scandinavië
zich met het probleem bezig gehouden en wij
volgen hun pogingen met groote oplettendheid.
Frankrijk haat geen enkel volk. Heden nog
zouden wij aan den Rijn kunnen staan. Voor
den vastgestelden termijn hebben wij Duitsch
land de vriie beschikking over de bezette ge-
Het is zeker geen blijk van moreele ont
wapening, toen slechts eenige dagen geleden,
de voorzitter van den Franschen Opppersten
Oorlogsraad bij de demonstratie te Turenne,
verklaarde dat geen krijgsman in Frankrijk
rusten mocht, zoolang er nog een Duitscher
op den linker-oever van den Rijn staat.
Dit is zuivere propaganda voor de annexatie
van den linker Rijnoever en nog wel gedaan
door een der meest vooraanstaande leden der
Fransche generaliteit.
Hoe dergelijke uitlatingen in overeenstem
ming zijn te brengen met moreele ontwapening
is voor Duitschland, doch ook voor neutrale
mogendheden, een raadsel.
Voor Frankrijk is de nationale verdediging,
volgens Herriot, slechts een der vormen van
burgerplicht, doch Frankrijk kent aan Duitsch
land niet het recht tot verdediging toe.
Onduidelijk is ook de rol die Artikel VIII
van het Volkenbondspact in de rede van
Herriot speelt. Steeds weer wijst Herriot op
dit artikel, zonder te zeggen, hoe hij dit inter
preteert.
Herriot beweert weliswaar, dat Frankrijk
reeds zijn bewapening verminderd heeft, doch
het bewijs dat hij hiervoor aanvoert, is een
spelen met cijfers.
Bij het beschouwen dezer vermindering moet
men rekening houden met de buitengewone
technische reorganisatie van het Fransche
leger; met de ongehoorde toename van de mi
litaire vliegtuigen en het tankwagenpark.
Gedurende de jongste manoeuvres van het
Fransche leger, mochten publiek en pers niet
tegenwoordig zijn, daar men niemand de tech
nische vervolmaking van het Fransche leger
wilde laten zien.
Ten aanzien van de verklaringen van Herriot
over het oprichten van een internationale
strijdmacht, wordt er op gewezen, dat Duitsch
land nimmer deelneming aan zulk een organi
satie geweigerd heeft.
Aan het slot zijner rede beklaagt Herriot zich
er over, dat de Duitschers Frankrijk geen dank
betuieen voor de ontruiming van het Rijnland
R.K. België—R.K. Nederland 1—3.
24 October zal de Hooge Raad het cassatiebe
roep behandelen van verdachten inzake het
drama te Putbroek.
Jongeman door een auto meegesleurd. Doodelijk
ongeluk te Almelo.
Jongeman uit Zuilichem slachtoffer van oude
familieveete. Bij een twist neergestoken.
Hollandsche baggermolen in de Golf van Biscaje
door een storm overvallen en vergaan. Twee
runners verdronken.
Politieke rede van Herriot; Duitschland ant
woordt.
Het Verdrag van Versailles.
MacDonald aanvaardt het Paria-accoord.
Zegt Frankrijk het Fransch-Duitsch handelsver
drag op?
Accoord in Lancashire.
Hitler kan vacantie nemen.
Verkiezingen ïn Griekenland.
O O
De Belgische socialistische leider Van der
Velde verklaart in de „Peuple" dat het Duit
sche ontwapeningsstandpunt niet te weerleggen
is en dat vooral dit standpunt minder juridisch
dan politiek sterk staat daar het berust op net
Verdrag van Versailles. Men bevindt zich voor
dit dilemma: Ontwapening of wederbewapening
van alle mogendheden.
Overigens kraakt het stelsel van Versailles in
al zijn onderdeelen. Wanneer Duitschland weer
zou bewapenen, zonder dat daarvoor toestem
ming was gegeven, wat zou men daar tegen
kunnen doen? Wanneer men Duitschland den
oorlog zou verklaren, wat weinig waarschijnlijk
is, dan zou het in ieder geval niet meer het
risico loopen, geïsoleerd te zijn.
Tenslotte verdedigt Van der Velde energiek
een algemeene gelijke ontwapening onder bij
zondere contröle.
Hoogste stand op Maandag 9 uur van.: 755
.Vooruit
bieden gegeven. Men heeft ons daarvoor niet
bedankt.
Ook ten aanzien van de herstelbetalingen
heeft Frankrijk groote offers gebracht. Ook
daarvoor heeft men het geen dank betuigd
Frankrijk, zelf door de economische crisit
getroffen, moet zijn eigen productie steunen,
doch desniettegenstaande heeft Duitschland in
1931 voor 3.385 millioen francs naar Frankrijk
uitgevoerd. Ook daarvoor heeft men ons niet
bedankt.
Wü hebben het recht de opmerkzaamheid der
wereld op deze feiten te richten, doch wij zullen
niet deelnemen aan agitatie.
Frankrijk, aldus besloot Herriot zijn rede, is
kalm en rustig en zich bewust van zijn goed
geweten. Het verklaart zich bereid tot loyale
overeenkomsten die de territoriale en politieke
onafhankelijkheid van alle naties waarborgen.
Het heeft slechts één wensen, n.l., na de
zware beproeving, de kinderen die nog zijn over
gebleven, in eer en vrede op te voeden.
BERLIJN, 25 September. (W.B.)
In verband met de heden door Herriot ge
houden redevoering, publiceert het Wolffbureau
een verklaring van Duitsche zijde, waarin ge
wezen wordt op de vele onjuistheden en ver-
kèerde voorstellingen in die redevoering.
Onjuistheden in Herriots
redevoering
De bewering van Herriot, dat Duitschland
zich opnieuw wenscht te bewapenen, terwijl
Frankrijk den vrede wil, is in tegenspraak met
de feiten.
Alle Duitsche verklaringen hieromtrent
ook die van generaal Schleicher wijzen er
met nadruk op, dat Duitschland elk wapenver
bod en iederen ontwapeningsmaatregel zal toe
juichen en er aan medewerken.
Herriot meent de maatregelen der rijksre-
ring tot disciplineering der jeugd als bewijs
hiervoor te kunnen aanvoeren en laat zich
daarbij zelfs verleiden tot den uitroep: „Hoe
kan men aan kinderen de kunst van het doo
den leeren".
De leider der Duitsche jeugd-opvoeding, ge
neraal Von Stülpnagel, heeft in zijn bekend
interview met een Fransche journalist dui
delijk uiteengezet, dat het disciplineeren der
jeugd niet in het minst een militair karakter
zou hebben.
In tegenstelling hiermede is Frankrijk alle
andere landen voorgegaan in het militair
drillen van de jeugd. Het deelnemen aan deze
oefeningen in Frankrijk is een der belang
rijkste voorwaarden voor bevordering in 't ac
tieve leger.
Hieruit blijkt duidelijk, dat Herriot den staat
van zaken in beide landen geheel verkeerd
voorstelt.
Hetzelfde geldt voor dat deel in de rede
van Herriot, waarin deze over moreele ont
wapening spreekt.
41 -m.V
Doch tenslotte is het Frankrijk geweest, die
bij iedere ontruiming van deelen van het be
zette gebied goede zaken gemaakt heeft.
Frankrijk heeft de ontruiming gebruikt als
middel om pressie op Duitschland uit te oefe
nen om het Dawesplan en later het Youngplan
aangenomen te doen krijgen.
Dit alles weet men niet alleen in Duitschland,
doch ook in de overige landen en daarom is
het nauwelijks aan te nemen dat de rede van
Herriot in het buitenland de propagandistische
uitwerking zal hebben, welke er van verwacht
wordt.
Maar er volgt ook uit, dat op deze wijze een
zoo moeilijk en belangrijk probleem niet opge
lost kan worden.
Herriot heeft in 2ijn rede ook gesproken van
een „nieuw vredesstatuut".
Deze gedachte, het eenige positieve in
Herriot's redevoering, kan wellicht nog een rol
spelen om te eeniger tijd tot een verstandige
en rechtvaardige regeling te komen.
Waarom Duitschland het
onderteekende
BRUSSEL, 25 Sept (Reuter). De .Rtoile
Beige" publiceerde een interview dat zijn Ber-
lijnschen correspondent gehad heeft met het
sociaal-democratische rijksdaglid en oud-mi
nister Scheidemann naar aanleiding van de
afwijzende houding van Scheidemann bij het
sluiten van het verdrag van Versailles. Men
herinnert zich, dat van Scheidemann de uit
spraak stamt: De hand moge verdorren, die dit
verdrag onderteekent! De correspondent stelde
hem de vraag of het voor Duitschland beter
zou zijn geweest, als het geweigerd had het ver
drag te onderteekenen.
Ter beantwoording van deze vraag merkte
Scheidemann op, dat men thans wist wat bij
afwijzing van het verdrag gebeurd zou zijn.
De Duitsche regeering had destijds een ge
heim document gekregen, waaruit bleek, dat
het Fransche leger in dat geval Cassel zou heb
ben bezet en opgerukt zou zijn tot aan de
Weser-linie.
Beieren en het Rijnland zouden dan van het
Rijk worden afgescheiden en van alle schade
vergoedingen worden vrijgesteld.
Destijds, aldus Scheidemann, ging het om het
Rijk te redden en dat was tenslotte de reden
waarom de regeering had moeten toegeven.
De meening van
Van der Velde