DE VOS PREEKT DE PASSIE er den vrede? Wie wenscht VEREEIN1GDE KATHOLIEKE PERS Het nieuws van heden In het schuitje van Sir John. Accoord te Poona Herriot zegt het duidelijk DE BAROMETER MAANDAG 26 SEPT. 1932 DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling De pot verwijt den ketel Vlugger ontwapenen? TERUGGAVE VAN DUITSCHE MAND AA T GEBIEDEN PRINS MICHAëL Ontvangst te Parijs van den jongen Roemeenschen prins Het W Het wachten is op MacDonald Gandhi Gandhi's toestand steeds slechter De draad breekt telkens af MacDonald aanvaardt het accoord Gandhi houdt op met vasten Frankrijk wil in veiligheid ontwapenen Duitsche bestrijding Herbewapening, terugkeer eener oude dwaasheid Hoe Frankrijk ontwapende Eerst veiligheid, dan ontwapening Ondankbaar Duitschland Herriot DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN DRAlSIflAvAN-VALKEHBURG'S-' Wat is moreele ontwapening? e A LEVERTRAAN T^TeEU WARDEN 1 Het Versailles-verdrag NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT VIJF EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18186 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek Het gelijkgerechtigdheidsprobleem in zake de bewapening raakt steeds meer in den knoop, zoodat de toch al mistige perspectieven van de ontwape ningsconferentie er niet helderder op wor den. Duitschland slaat met den voorhamer Van den gelijkgerechtigdheidseiscli op den stalen wil van Frankrijk, die daardoor niet Murw, maar veeleer harder wordt. Enge land schoolmeestert en poogt de slagen te breken door er juridische stokjes voor te steken, doch zonder succes. Duitschland en frankrijk begrijpen elkaar niet en willen elkaar vooralsnog niet begrijpen. De groote Politieke rede, welke Herriot te Gramat op een feestdiner, te zijner eere door den voorzitter der Financiëele Kamercommissie Malvy aangericht, heeft gehouden en de Weerbarstige echo's, welke deze rede in Duitschland heeft gewekt, toonen dit dui delijk aan. Met veel oratorisch talent, maar minder Werkelijkheidszin heeft Edouard Herriot als een volleerde Fransche politieke vos de Passie gepreekt, en de Duitsche Michel is er meer door ontsticht dan gesticht. Herriot begon met er zijn verwondering over uit te spreken, dat de zedeleer en de justitie min der streng zijn voor politieke leiders, die sich schuldig hebben gemaakt aan een Volkenslachting, dan voor een eenvoudigen Moordenaar. Voor zoover zij de zedeleer betreft, is deze verwondering een blijk van onkunde of van bedriegelijkheid. Over poli- Weke leiders, die werkelijk persoonlijk ver antwoordelijk gesteld moeten worden voor bet uitbreken van een aanvalsoorlog, oor deelt althans de Christelijke zedeleer met een strengheid, welke aan onverbiddelijk heid niets te wenschen overlaat. Misschien dat Herriot zelf dat nog eens tot zijn ver- Wondering zal moeten ondervinden. Kort en krachtig veroordeelde hij den oorlog zonder Onderscheid als een misdaad, en hij ver klaarde, dat Frankrijk de politiek van den Volkenbond volgt, een politiek, welke aan &lle volkeren, groot of klein, gelijke rechten Beeft. Het ware juister geweest, indien hij gezegd had, dat de Volkenbond in meer dan één opzicht de politiek van Frankrijk Volgt. In de vergadering der volkeren vor- Men Frankrijk en zijn politieke dienstbaren Een vaak doorslaggevend quantum. Voor zoover zijn betoog op juridische gronden berustte, bleek Herriot zich behagelijk te wiegelen in 't scheepje, bat zijn Engelsche vriend Sir John Simon kort geleden zoo parmantig van wal heeft Bestooten. Wij behoeven daar dus niet meer °P in te gaan. Wat hij echter over de nau welijks nog clandestien te noemen zucht van Duitschland om zich opnieuw te bewapenen Beide, was even juist als zijn mededeelingen °ver de Fransche ontwapeningsgezindheid onjuist waren. De Duitsche rijksregeering heeft wel aanhoudend verzekerd, dat zij Been herbewapening wil, doch slechts ont wapening der andere mogendheden, maar öe maatregelen, welke zij heeft genomen om Beheel de Duitsche jeugd onder leiding van Een rijkscuratorium lichamelijk op te voe- öen, lijkt toch verdacht veel op een alge- Meene militaire vooroefening. In ieder ge- Val zal een in Rijksverband lichamelijk ge- Oefende jeugd veel sneller in een legermacht omgezet kunnen worden, dan een niet zoo officieel en algemeen geoefende. Dat Duitschland tot zulke middelen zijn toe- Vlucht neemt om de in het verdrag van Versailles hem opgelegde bewapeningshan- flicap zooveel mogelijk te verkleinen, moet frankrijk echter aan zichzelf wijten. Had frankrijk niet slechts in woorden, maar ook Metterdaad den ernstigen wil getoond te ontwapenen, dan zou het Duitschland geen houdbaar motief voor dergelijke ontduikin- Ben hebben gegeven. Thans klinkt uit den Mond van Herriot het verwijt aan Duitsch land, dat het zijn kinderen het dooden leert, Precies als dat van den pot aan den ketel. Duitschland heeft niet als Frankrijk den Militairen dienstplicht en mag dien volgens het verdrag van Versailles ook niet hebben. Wie leert zijn kinderen nu doelmatiger en Bevaarlijker de „kunst" van het dooden: Duitschland, dat na sportbeoefening slechts Mdirect militaire doeleinden kan nastre ven, of Frankrijk dat door middel van den flienstplicht zijn burgers onmiddellijk tot Soldaten maakt? Hoe sterker Frankrijk den nadruk legt, op zijn nationale veiligheid, hoe zwak ker het komt te staan tegenover het haar eigen nationale veiligheid strevende Duitschland. Of wil Frankrijk misschien het recht op veiligheid alleen aan zich zelf toekennen, zooals het ook voor zich zelf alleen het recht op het instandhouden van ®en uiterst kostbare en effectieve bewape- hing opeischt? Zoolang Frankrijk vast houdt aan de eenzijdige bevoorrechting, vastgelegd in het verdrag van Versailles, zal er van werkelijke gelijkgerechtigdheid geen sprake zijn. En toch zal het eens tot werkelijke gelijkgerechtigdheid op 't laagst mogelijk bewapenings-niveau moeten ko men, wil Europa tenminste in duurzamen vrede leven. Al de bewapeningsverminde ringen, welke Frankrijk zich volgens Her riot getroost heeft, zijn belachelijk gering in verhouding tot de ontwapening, waartoe men Duitschland verplicht heeft. De ver houdingen tusschen de bewapeningen van Frankrijk en Duitschland zijn in werkelijk heid dan ook van een grootere ongelijkheid dan ooit tevoren. Even misleidend als Her- riot's beroep op Frankrijk's minimale be- wapenings-beperkingen, is zijn verwijzen naar Frankrijk's politieke toegevendheid, welke de Ruhrbezetting ophief en de Duit sche herstelschulden liet schrappen tot op drie milliard goudmark. Want iedere concessie van dien aard van de Fransche politiek is door Duitschland dubbel en dwars betaald. De opheffing van de Ruhrbezetting werd door Duitschland gekocht met het aanvaarden van onmoge lijk zwaar gebleken financieele verplich tingen. En is het zoo'n bijzonder groote ver dienste, wanneer men tenslotte schulden kwijtscheldt, die toch niet meer te innen blijken? Duitschland heeft dan ook even weinig reden Frankrijk dankbaar te zijn als Frankrijk reden heeft zich over de Duitsche ondankbaarheid te beklagen. In Duitsch land wast het militaire nationalisme als de oogst, die door de Fransche nationalisti sche politiek gezaaid is. Redevoeringen als die, welke Herriot thans te Gramat heeft gehouden, doen meer kwaad dan goed. Zij verhitten en misleiden de gemoederen met hun halve waarheden en heele leugens op een hoogst ongezonde wijze, terwijl de oplossing der daarin besproken problemen er eerder door bemoeilijkt dan bevorderd wordt. Tengevolge van Duitschlands eisch NEW YORK, 26 Sept. (Eigen telegram.) Norman Davis, de Amerikaansche gedelegeerde op de Ontwapeningsconferentie en in de voor bereidende commissie der economische confe rentie, heeft voor zijn vertrek naar Europa ver klaard, dat Duitschland's eisch tot gelijkge rechtigdheid wellicht als een spoorslag be schouwd kan worden om de werkzaamheden der ontwapening te bespoedigen. Over de tolkwestie zei hij het volgende: De economische conferentie zal de tolpolitiek be handelen, doch de bespreking der douane posities der afzonderlijke landen behoort niet tot het terrein der conferentie. Deze verklaring is in tegenspraak met de totnogtoe door Ame rika aangenomen houding. (United Press) WASHINGTON, 26 Sept. (V. D.) Uit goede bron verluidt, dat een plan te Genève wordt uitgewerkt, volgens hetwelk de door Japan be stuurde Zuidzee-mandaatgebieden aan Duitsch land zouden worden teruggegeven, indien Ja pan uit den Volkenbond zou treden. H Verwachting: Meest matige, tijdelijk g jjj wellicht krachtige, Zuid-Westelijke tot fj g Noord-Westelijken wind, zwaar bewolkt J H met tijdelijke opklaringen, aanvankelijk g nog regenbuien en koeler. g M Hoogste barometerstand 768.0 te Rcyk- g| javik. Laagste barometerstand 745.8 te Sten- g g sele. Zon op 6.53, onder 6.48. Nieuwe Maan §j H Vrijdag v.m. 6.50. Licht op 7.18. B iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiif Overeenkomst inzake de paria's telegrafisch naar Londen overgebracht BOMBAY, 25 Sept. (Eigen telegram). Gandhi is besloten zijn vasten eerst dan op te geven, als het accoord tusschen Hindoe's en Paria's door het Britsche kabinet onvoorwaardelijk wordt goedgekeurd. De hongerstaking duurt nu reeds 130 uren. Gandhi is zeer verzwakt en ligt te bed. Er heerscht groote ongerustheid over het dralen van het Britsche kabinet. Ter goed in- gelichter plaatse te Londen verluidt, dat de regeering de overeenkomst zonder twijfel zal goedkeuren, met uitzondering van twee onbe- teekenende voorbehouden, die voor Gandhi geen beletsel kunnen zijn om zijn hongerstaking af te breken. Het ministerie voor Indië maakt bekend, dat alle ongerustheid in Indië ten spijt, de zaak in Londen en Simla de volle belangstelling heeft. Een definitieve bekendmaking van het standpunt der regeering is echter nog niet aanstonds te verwachten. (United Press) POONA, 25 Sept. (Reuter). Wegens de zwakte van Gandhi heeft men er nog van afgezien de overeenkomst tusschen de leiders der verdruk te klassen en de andere Hindoe-leiders in zijn tegenwoordigheid te doen teekenen. Zijn voornaamste medewerker, Palachari, ver klaarde dat het gewenscht was den mahatma geen verdere vermoeienis te berokkenen. Een specialist uit Bombay, dr. Desjmoech, die gisteren te Poona was aangekomen, bevestigde, na Gandhi onderzocht te hebben, de verklaring van den plaatselijken geneesheer, dat de toe stand van den mahatma gestadig slechter werd en dat zijn levenskrachten afnamen. Bovendien had de patiënt verhoogden bloed druk en hoewel zijn toestand op het oogenblik niet levensgevaarlijk was, zou een voortzetting van zijn vasten voor één of twee dagen voor den patiënt waarschijnlijk noodlottig worden. Te Bombay teruggekeerd, verklaarde dr. Desj moech dat, zal Gandhi in leven blijven, Mac Donald zich zal moeten haasten. Hij voegde er bij, dat Gandhi's oogen, hoewel helder, begon nen in te vallen; zijn stem was opgewekt maar zwak en er deden zich teekenen voor van uit putting. Bevestigd wordt, dat het kabinet Woensdag 28 dezer zal bijeenkomen. POONA, 25 Sept. (Reuter). In een interview met Reuter verklaarde Gandhi, dat hij zijn hongerstaking zou opgeven als MacDonald de overeenkomst ongewijzigd aanvaardt, doch hij zal weder voedsel weigeren als de omstandig heden hem daartoe noodzaken. Gandhi was hedenmiddag bezig met spinnen, doch hoewel hij hierin een deskundige is, brak de draad steeds af, tengevolge van zijn zwakte. SIMLA, 26 Sept. (Reuter.) Men verneemt hier, dat MacDonald het accoord tusschen de hoogere Hindoe-kasten en de paria's aanvaard heeft. POONA, 26 Sept. (Reuter). Gandhi zou aan stalten maken zijn hongerstaking te beëindigen. De arts dringt er op aan, dat hij eerst een wie- nig sinaasappelsap gebruikt en vervolgens een beetje geitemelk, verdund met warm water. GRAMAT, 25 Sept. (Reuter). Minister president Herriot heeft hier een groote politieke redevoering gehouden, waarin hij allereerst uiting gaf aan zijn vreugde over de goedge keurde conversie der Renten, hetgeen hij de eerste stap noemde tot herstel van het even wicht in de begrooting. Vervolgens sprekende over de buitenlandsche politiek, verklaarde Herriot, dat de gedachten der Fransche regeering in de eerste plaats op den vrede gericht zijn. Evenals voor wijlen Briand, is de oorlog ook voor ons een misdaad. Ons program is niet dub belzinnig: wij hebben dit duidelijk tot uiting gebracht in ons antwoord op de Duitsche nota inzake de bewapeningskwestie. Wij streven naar een politiek van den Vol kenbond, een politiek, die voor alle volkeren, groot of klein, op gelijkgerechtigheid berust. Met genoegen hebben wij vastgesteld, aldus Herriot, dat wij niet de eenigen zijn, die ver klaard hebben, dat een herbewapening van Duitschland het begin is van den terugkeer naar oude dwaasheden, daar dit wederom een bewa peningswedstrijd zou tengevolge hebben. Door de in Duitschland gepubliceerde nood verordening inzake het disciplineeren der jeugd, worden de Duitsche jongemannen gedrild op een wijze, dat zij in staat zijn wapens te dragen. Het is een zeer treurig hoofdstuk van den tegenwoordigen tijd, dat men de jonge gene ratie, in stede van haar leering te doen trekken uit de smartelijke ervaringen hunner vaders, tot oefeningen en handelingen aan spoort, welke voor de ontwapening en vrede niet gunstig zijn. Kinderen leeren de kunst van het dooden Hoe kan men aan kinderen de kunst van het dooden leeren? Hoe kan men ernstig het moeielijke vredesprobleem behandelen en van ontwapening spreken, als men niets doet om een moreele ontwapening aan te kweeken, als men direct of indirect, openlijk of in het geheim, de jonge krachten opleidt voor het vreeselijke werk: het dooden van medemenschen? Frankrijk, aldus de premier, kan de wereld tot getuige roepen, dat het de nationale opvoe ding voor een ander doel africht. En toch heb ben wij reden voor verontrusting, daar men te Genève het onderscheid, dat wij maken tusschen aanvals- en verdedigingswapens tracht te be spotten. Het is wel waar, dat de geallieerden uit den laatsten wereldoorlog beloofd hebben hun be wapening te verminderen, doch deze verplich ting staat niet in het verdrag van Versailles, doch in de door Clemenceau opgestelde pre ambule op deel V en heeft, ook volgens de mee ning van Engeland, geen bindende kracht. De eenige aanwijzing omtrent den aard en manier waarop de ontwapening moet worden uitgevoerd, is vervat in artikel VIII van het Volkenbondspact. En Frankrijk zal de daarin vervatte verplichting zeer loyaal uitvoeren. Frankrijk heeft den militairen dienstijd reeds van drie jaar tot een jaar teruggebracht en de militaire begrooting aanzienlijk verlaagd. Doch de ontwapening, die wij wenschen, aldus Her riot, wenschen wfj in veiligheid uit te voeren Dikwijls wordt het verband, dat wij leggen tusschen veiligheid en ontwapening ons aange merkt als een blijk van slechten wil, doch in dit verband behoeven wij slechts te wijzen op het antwoord, dat de Fransche socialistische partij in het jaar 1917 op de vragenlijst van Stockholm gegeven heeft. In dit document wordt verklaard, dat het scheppen van een internationale strijdmacht in dienst van het recht, het voornaamste doel is van den Volkenbond. Respecteering van de internationale verdra gen, het ophouden van de geheime diplomatie, arbitrage, militaire en economische sancties, dat zijn de noodzakelijke elementen voor de op lossing van het probleem. Slechts hierdoor kan de vrede gewaarborgd worden. Als Frankrijk's veiligheid gewaarborgd is, dan zal het artikel VIII van het Volkenbondspact zonder dralen worden uitgevoerd en de ver mindering der bewapening zal dan worden vol trokken. Een regiem van wederkeerige controle zal dan worden ingevoerd, de sterkte der legers zal officieel worden vastgesteld en een vredessta- tuut zal worden opgericht, waarin Duitschland gelijke veiligheid wordt gewaarborgd. Ik meen te weten, aldus de minister-president, dat vooraanstaande leden van den Volkenbond op het oogenblik een program bestudeeren, waarin de ontwapening in verhouding tot de veiligheid wordt gebracht. Sedert de historische reden van Stimson en het grootmoedige appèl van president Hoover hebben groote persoonlijkheden in Scandinavië zich met het probleem bezig gehouden en wij volgen hun pogingen met groote oplettendheid. Frankrijk haat geen enkel volk. Heden nog zouden wij aan den Rijn kunnen staan. Voor den vastgestelden termijn hebben wij Duitsch land de vriie beschikking over de bezette ge- Het is zeker geen blijk van moreele ont wapening, toen slechts eenige dagen geleden, de voorzitter van den Franschen Opppersten Oorlogsraad bij de demonstratie te Turenne, verklaarde dat geen krijgsman in Frankrijk rusten mocht, zoolang er nog een Duitscher op den linker-oever van den Rijn staat. Dit is zuivere propaganda voor de annexatie van den linker Rijnoever en nog wel gedaan door een der meest vooraanstaande leden der Fransche generaliteit. Hoe dergelijke uitlatingen in overeenstem ming zijn te brengen met moreele ontwapening is voor Duitschland, doch ook voor neutrale mogendheden, een raadsel. Voor Frankrijk is de nationale verdediging, volgens Herriot, slechts een der vormen van burgerplicht, doch Frankrijk kent aan Duitsch land niet het recht tot verdediging toe. Onduidelijk is ook de rol die Artikel VIII van het Volkenbondspact in de rede van Herriot speelt. Steeds weer wijst Herriot op dit artikel, zonder te zeggen, hoe hij dit inter preteert. Herriot beweert weliswaar, dat Frankrijk reeds zijn bewapening verminderd heeft, doch het bewijs dat hij hiervoor aanvoert, is een spelen met cijfers. Bij het beschouwen dezer vermindering moet men rekening houden met de buitengewone technische reorganisatie van het Fransche leger; met de ongehoorde toename van de mi litaire vliegtuigen en het tankwagenpark. Gedurende de jongste manoeuvres van het Fransche leger, mochten publiek en pers niet tegenwoordig zijn, daar men niemand de tech nische vervolmaking van het Fransche leger wilde laten zien. Ten aanzien van de verklaringen van Herriot over het oprichten van een internationale strijdmacht, wordt er op gewezen, dat Duitsch land nimmer deelneming aan zulk een organi satie geweigerd heeft. Aan het slot zijner rede beklaagt Herriot zich er over, dat de Duitschers Frankrijk geen dank betuieen voor de ontruiming van het Rijnland R.K. België—R.K. Nederland 1—3. 24 October zal de Hooge Raad het cassatiebe roep behandelen van verdachten inzake het drama te Putbroek. Jongeman door een auto meegesleurd. Doodelijk ongeluk te Almelo. Jongeman uit Zuilichem slachtoffer van oude familieveete. Bij een twist neergestoken. Hollandsche baggermolen in de Golf van Biscaje door een storm overvallen en vergaan. Twee runners verdronken. Politieke rede van Herriot; Duitschland ant woordt. Het Verdrag van Versailles. MacDonald aanvaardt het Paria-accoord. Zegt Frankrijk het Fransch-Duitsch handelsver drag op? Accoord in Lancashire. Hitler kan vacantie nemen. Verkiezingen ïn Griekenland. O O De Belgische socialistische leider Van der Velde verklaart in de „Peuple" dat het Duit sche ontwapeningsstandpunt niet te weerleggen is en dat vooral dit standpunt minder juridisch dan politiek sterk staat daar het berust op net Verdrag van Versailles. Men bevindt zich voor dit dilemma: Ontwapening of wederbewapening van alle mogendheden. Overigens kraakt het stelsel van Versailles in al zijn onderdeelen. Wanneer Duitschland weer zou bewapenen, zonder dat daarvoor toestem ming was gegeven, wat zou men daar tegen kunnen doen? Wanneer men Duitschland den oorlog zou verklaren, wat weinig waarschijnlijk is, dan zou het in ieder geval niet meer het risico loopen, geïsoleerd te zijn. Tenslotte verdedigt Van der Velde energiek een algemeene gelijke ontwapening onder bij zondere contröle. Hoogste stand op Maandag 9 uur van.: 755 .Vooruit bieden gegeven. Men heeft ons daarvoor niet bedankt. Ook ten aanzien van de herstelbetalingen heeft Frankrijk groote offers gebracht. Ook daarvoor heeft men het geen dank betuigd Frankrijk, zelf door de economische crisit getroffen, moet zijn eigen productie steunen, doch desniettegenstaande heeft Duitschland in 1931 voor 3.385 millioen francs naar Frankrijk uitgevoerd. Ook daarvoor heeft men ons niet bedankt. Wü hebben het recht de opmerkzaamheid der wereld op deze feiten te richten, doch wij zullen niet deelnemen aan agitatie. Frankrijk, aldus besloot Herriot zijn rede, is kalm en rustig en zich bewust van zijn goed geweten. Het verklaart zich bereid tot loyale overeenkomsten die de territoriale en politieke onafhankelijkheid van alle naties waarborgen. Het heeft slechts één wensen, n.l., na de zware beproeving, de kinderen die nog zijn over gebleven, in eer en vrede op te voeden. BERLIJN, 25 September. (W.B.) In verband met de heden door Herriot ge houden redevoering, publiceert het Wolffbureau een verklaring van Duitsche zijde, waarin ge wezen wordt op de vele onjuistheden en ver- kèerde voorstellingen in die redevoering. Onjuistheden in Herriots redevoering De bewering van Herriot, dat Duitschland zich opnieuw wenscht te bewapenen, terwijl Frankrijk den vrede wil, is in tegenspraak met de feiten. Alle Duitsche verklaringen hieromtrent ook die van generaal Schleicher wijzen er met nadruk op, dat Duitschland elk wapenver bod en iederen ontwapeningsmaatregel zal toe juichen en er aan medewerken. Herriot meent de maatregelen der rijksre- ring tot disciplineering der jeugd als bewijs hiervoor te kunnen aanvoeren en laat zich daarbij zelfs verleiden tot den uitroep: „Hoe kan men aan kinderen de kunst van het doo den leeren". De leider der Duitsche jeugd-opvoeding, ge neraal Von Stülpnagel, heeft in zijn bekend interview met een Fransche journalist dui delijk uiteengezet, dat het disciplineeren der jeugd niet in het minst een militair karakter zou hebben. In tegenstelling hiermede is Frankrijk alle andere landen voorgegaan in het militair drillen van de jeugd. Het deelnemen aan deze oefeningen in Frankrijk is een der belang rijkste voorwaarden voor bevordering in 't ac tieve leger. Hieruit blijkt duidelijk, dat Herriot den staat van zaken in beide landen geheel verkeerd voorstelt. Hetzelfde geldt voor dat deel in de rede van Herriot, waarin deze over moreele ont wapening spreekt. 41 -m.V Doch tenslotte is het Frankrijk geweest, die bij iedere ontruiming van deelen van het be zette gebied goede zaken gemaakt heeft. Frankrijk heeft de ontruiming gebruikt als middel om pressie op Duitschland uit te oefe nen om het Dawesplan en later het Youngplan aangenomen te doen krijgen. Dit alles weet men niet alleen in Duitschland, doch ook in de overige landen en daarom is het nauwelijks aan te nemen dat de rede van Herriot in het buitenland de propagandistische uitwerking zal hebben, welke er van verwacht wordt. Maar er volgt ook uit, dat op deze wijze een zoo moeilijk en belangrijk probleem niet opge lost kan worden. Herriot heeft in 2ijn rede ook gesproken van een „nieuw vredesstatuut". Deze gedachte, het eenige positieve in Herriot's redevoering, kan wellicht nog een rol spelen om te eeniger tijd tot een verstandige en rechtvaardige regeling te komen. Waarom Duitschland het onderteekende BRUSSEL, 25 Sept (Reuter). De .Rtoile Beige" publiceerde een interview dat zijn Ber- lijnschen correspondent gehad heeft met het sociaal-democratische rijksdaglid en oud-mi nister Scheidemann naar aanleiding van de afwijzende houding van Scheidemann bij het sluiten van het verdrag van Versailles. Men herinnert zich, dat van Scheidemann de uit spraak stamt: De hand moge verdorren, die dit verdrag onderteekent! De correspondent stelde hem de vraag of het voor Duitschland beter zou zijn geweest, als het geweigerd had het ver drag te onderteekenen. Ter beantwoording van deze vraag merkte Scheidemann op, dat men thans wist wat bij afwijzing van het verdrag gebeurd zou zijn. De Duitsche regeering had destijds een ge heim document gekregen, waaruit bleek, dat het Fransche leger in dat geval Cassel zou heb ben bezet en opgerukt zou zijn tot aan de Weser-linie. Beieren en het Rijnland zouden dan van het Rijk worden afgescheiden en van alle schade vergoedingen worden vrijgesteld. Destijds, aldus Scheidemann, ging het om het Rijk te redden en dat was tenslotte de reden waarom de regeering had moeten toegeven. De meening van Van der Velde

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1932 | | pagina 1