E
m
i
Prikkeldraad
E STAATSTHEORIEËN
m
1st
Duitsche invoer-
maatregelen
onuitgewerkt bleef
En.de mijnwerkers?
DINSDAG 27 SEPTEMBER
Cocaïne-smokkelaars
Aken, de Keizerstad
VAN EEN WAGEN GEVALLEN
Jongetje overreden en gedood
TROEPEN-DEFILE
Voor generaal Snijders
FELLE BRAND TE DE LIER
Graanpakhuis en woning vernield
Oude man verdwenen
Bedrog in den handel. Auto in
beslag genomen
Duitschers over de grens gezet
BENOEMINGEN
In het Bisdom Haarlem
BOERENWONING AFGEBRAND
Veel vee in de vlammen
omgekomen
ONVOORZICHTIG!
Jongetje door paard doodgetrapt
MOLEN AFGEBRAND
Brandweer stond machteloos
PLECHTIGE INSTALLATIE
HH
Zondagavond vond te Arnhem de plechtige installatie plaats
van de eerste leden der Kath. Jongenscentrale „St. Jan
Gestikt
Ernstige gevolgen voor onzen
tuinbouw
Minimumprijzen in den tuinbouw
T yphus-besmetting
Een brandspuit, die visch vangt
Gouden kloosterjubileum
Vorstelijke personen reizen
per K. L. M.
Boetegelden verduisterd
KON. NED. LANDBOUW-
COMITE
Oudheidkundige vondst
Noodlanding van een militair
vliegtuig
Kassier aangehouden
V
Het zijn niet enkel meer de Katholie
ken, die het durven wagen ondanks
spot en hoon der officieele, dat is
liberale geleerdheid, de problemen der we
tenschap vanuit eigen gezichtshoek te be
kijken en de vrucht van die studie aan het
publiek voor te leggen.
Ook de Nederlandsche Sociaal-Demokra-
tie heeft heden ten dage haar wetenschap
pelijke voormannen, die over vraagstukken
van allerlei aard, speciaal echter op het
gebied van de maatschappij- en staatsleer,
hun eigen licht laten schijnen. Sinds de
N.V. „De Arbeiderspers" een eigen uitgeverij
bezit, zijn daar meerdere populair-weten-
schappelijke werken verschenen.
De jongste vrucht van dezen boom is
een studie van mr. J. In 't Veld, waarin
onze Staatsinrichting bezien wordt van so-
Ciaal-demokratisch standpunt 1).
Gaarne willen we dit boek de eer geven
welke het toekomt. Ongetwijfeld beheerscht
de schrijver zijn onderwerp geheel; hij
weet de uiteraard ietwat moeilijke materie
aan zijn niet-deskundige lezers bevattelijk
voor te stellen, zóó zelfs, dat de vrij ab
stracte inleiding over staats- en rechts
theorie voor hen begrijpelijk wordt.
Wij zouden geen reden hebben aan deze
Studie meer dan enkele regels in de rubriek
„boekbespreking" te wijden, ware het niet,
dat zij nog iets anders wil zijn dan een
simpel leerboek over staatsinrichting. Im
mers zegt de schrijver in zijn voorwoord,
dat hij niet enkel wil geven een uiteen
zetting over belangrijke staatsrechtelijke
vraagstukken, maar ze wil vatten „in de
lijst van een rechts- en staatstheorie op
Marxistischen grondslag".
Begrijpelijk is het, dat wij er niet aan
kunnen denken in het bestek van een dag
bladartikel te gaan polemiseeren tegen al
wat ons in deze Marxistische staatsleer
verwerpelijk voorkomt. Wij zullen slechts
enkele merkwaardige puntjes er uit lich
ten, waarbij wij gereedelijk toegeven, dat
een andere keus uit deze zoo omvangrijke
stof zeer goed te verdedigen zou zijn.
Nieuwsgierig waren we allereerst, hoe
deze Marxistische schrijver denkt
over het vraagstuk: Monarchie of
Republiek. Eerst komt dan de erkenning
we hadden van een wetenschappelijk man
niet anders verwacht dat er bij parle
mentair geregeerde landen praktisch wei
nig verschil is.
Verschillende presidenten, b.v. die van
Amerika en Duitschland, hebben zelfs een
grootere macht dan onze Koningin. Inder
daad, het is onbestaanbaar, dat wélk con
stitutioneel vorst dan ook, zóó dictatoriaal
zou kunnen en durven optreden, als de
heer von Hindenburg het de laatste maan
den in Duitschland doet.
Toegegeven wordt dan ook, dat dit pro
bleem over de bestaande omstandigheden
den schrijver vrij koud laat.
Maar toch offert hij aan den volkswaan
door eenige „argumenten" naar voren te
brengen, welke moeten pleiten tegen de
monarchie.»
„Maar al te zeer toch is de heerschen-
de klasse geneigd, het traditioneele ont
zag voor het vorstenhuis, dat in een deel
van het volk nog altijd leeft, te misbrui
ken ter versterking van eigen positie.
„De Oranjeliefde wordt aangegrepen
als een der middelen om de bewustwor
ding der arbeiders tegen te houden. Het
Wilhelmus is verworden tot strijdzang
voor allen, die zich keeren tegen de om-
hoogstrevende arbeidersklasse. De naam
der Koningin is nauw verbonden aan het
fraaie lied dat de socialen weg wü heb
ben."
Deze argumentatie is zóó kennelijk be
stemd „pour la galerie", dat we ze van
dezen schrijver niet verwacht hadden.
Een tweede brandend vraagstuk is wel
dat der „dappere ongehoorzaamheid".
Zélf erkent de schrijver, dat wij on
danks Volkenbond en Kellogg-pact, voors
hands met de mogelijkheid van oorlog nog
terdege rekening hebben te houden; zélf
geeft hij toe: „Recht, noodzakelijke voor
waarde voor de instandhouding der volks
gemeenschap, eischt het ondergeschikt ma
ken van eigen inzicht aan dat der meer
derheid. Wie dezen eisch loslaat vervalt tot
anarchie." Doch dan neemt hij zijn draai.
Hier moet plotseling de meerderheid voor
de minderheid wijken: „Door van de min
derheid te vorderen, dat zij lijf en goed
op het spel zet voor een doel, dat zij niet
kan goedkeuren, ja zelfs verafschuwt, over
schrijdt de meerderheid de grenzen, die bij
het opleggen van dwang moeten worden in
acht genomen."
Voor het denkbare geval, dat de Volken
bond een verzoek tot ons land zou richten,
om mee te doen aan een militaire straf
actie tegen een staat, die in strijd met het
Volkenrecht een oorlog zou ontketenen,
geeft hij gemakshalve maar geen oplos
sing.
Een andere kwestie houdt met het hier
boven behandelde wel eenig verband. Als
de schrijver een kritiek op het bestaande
stelsel geeft, komt hij tot de overtuiging,
dat er uit demokratisch oogpunt schijnbaar
niets tegen het bestaande regeerstelsel in is
te brengen. Letterlijk zegt hij: „De stelling
schijnt zelfs niet gewaagd, dat dit stelsel
voor revolutie niet de minste plaats meer
laat. Naar het woord van Aristoteles staat
een volk niet tegen zich zelf op. En een
parlement gekozen op de basis van alge
meen kiesrecht is immers het volk zelf!"
Maar dan komt weer de ommekeer. In
het algemeen, zegt de schrijver, zal de
Tweede Kamer een zuivere weerspiegeling
geven van wat in het volk leeft, maar er
zijn ook perioden, waarin de polsslag van
den tijd sneller klopt. Gedachten, die bij
velen nog geen wortel konden schieten,
vinden dan bij groote groepen een vrucht
baren bodem. Er heeft een plotselinge
verschuiving plaats, als gevolg waarvan de
Tweede Kamer niet meer gedacht kan wor
den een zuivere vertegenwoordiging van het
volk te zijn. De Demokratie, consequent
doorgedacht vordert dan dat zij heengaat.
Doet zij dit niet vrijwillig onder dergelijke
omstandigheden, dan is de revolutionnaire
situatie geschapen.
Ziezoo, dat kunnen de Duitsche „Genos
sen", die zoo fel gebeten waren op Von Pa
pen, toen hij op precies dezelfde gronden
dezen zomer den Rijksdag ontbond, in hun
zak steken.
Dat dergelijke verschuivingen niet met
wiskundige zekerheid zijn vast te stellen,
voelt ook deze revolutionair. Maar geen
nood. „Uit zich zelf zal de massa in be
weging komen. Voor alles is er dan be
hoefte aan een krachtig doelbewust optre
den. Zou de S.D.A.P. in zulke omstandig
heden in gebreke blijven, de leiding te
nemen van de opstandige beweging, dan
zou de kans zeer groot zijn, dat die leiding
in handen kwam van extremistische ele
menten, hetzij van links, hetzij van rechts."
Ongeloofelij k! Volgens dit systeem wor
den de leiders gedegradeerd tot slaafsche
volgelingen van de massa. Als er maar
hard genoeg om revolutie geschreeuwd
wordt, zullen de leiders willoos en kritiek
loos deze aanvaarden.
Arme partij, waarin zoo iets mogelijk is!
Arm land, waarin een dergelijke groep
overwegenden invloed zou krijgen!
In een slotparagraaf tracht mr. In 't Veld
het beeld te schetsen van den sociaal-
demokratischen staat. Daar ontbreken
vanzelf Koningschap en Eerste Kamer.
Maar dat zijn maar bijkomstigheden. Het
karakter van den staat zal veranderen. In
die klasselooze maatschappij zal het par
lementaire stelsel verdwijnen. In den
sociaal-demokratis'chen staat zal de regee
ring slechts zijn uitvoerder van den wil van
het parlement. De belangrijkste verande
ring zal echter zijn een reorganisatie van
het productie-apparaat. De leiding der ge
socialiseerde bedrijven komt in handen van
zelfstandige organen, dus niet van de re
geering.
Merkwaardig genoeg is dit allerbelang
rijkste onderwerp het minst in details uit
gewerkt. Zou de schrijver misschien zelf be
seffen, dat voor dit bouwsel ieder nood
zakelijk fundament nog ontbreekt?
1) „De Inrichting van onzen Staat", doormr.
J. In 't Veld. N. V. De Arbeiderspers.
De acht-jarige A. Wamhom, wonende in de
1ste Wandeloorddwarsstraat te Rotterdam, is
Zondagavond in de Cauwaelstraat op het lemoen
van een groentewagen geklommen, zonder dat
de voerman dit bemerkte. Toen de wagen in
beweging kwam, viel de jongen er af en ge
raakte onder de wielen. Met gebroken nekwer-
vel en ingedrukte borstkas is hij naar het
ziekenhuis gebracht, waar hij is overleden.
Ter gelegenheid van de viering op Donder
dag 29 Sepember a.s. van den 80sten verjaar
dag van Generaal C. J. Snijders, zullen in den
middag van dien dag onderscheidene troepen-
afdeelingen van land- en zeemacht op den
Strandboulevard te Scheveningen ter hoogte
van het monument van land- en zeemacht
voorbij den jarigen oud-Opperbevelhebber defi-
leeren.
Aan dit défilé zal worden deelgenomen door
detachementen van de Koloniale Reserve (met
muziekkorps), korps Adelborsten, korps Mari
niers, de Politietroepen, de Kon. Mil. Academie,
de Grenadiers en Jagers (met de Kon. Mil.
Kapel), de Genietroepen, het korps Kon. Ma
rechaussee, het 2de Regiment Huzaren en het
2de Regiment Veldartillerie, beide laatstge
noemde bereden korpsen met hun muziek
korpsen.
Zondagmiddag omstreeks twee uur brak door
tot nu toe onbekende oorzaak brand uit in de
woning van den graanhandelaar Ph. S. van
Duin aan de Dorpstraat te De Lier. Snel wak
kerde het vuur aan, zoodat binnen korten tijd
de woning in volle vlammen stond. Het vuur
breidde zich steeds meer uit en weldra tastte
het ook een groote graanschuur achter de wo
ning gelegen aan. In die schuur was graan,
mest, enz. opgeslagen.
De hoog oplaaiende vlammen en de felle wind
deden voor aangrenzende perceelen het ergste
vreezen, waarom de burgemeester besloot de
hulp van de Delftsche politie-brandweer in te
roepen.
Deze was na korten tijd met haar motorspuit
ter plaatse en nam mede aan het blusschings-
werk deel. Omstreeks half vijf was het gevaar
voor uitbreiding geweken en kon de Delftsche
brandweer inrukken.
Het graanpakhuis en de woning zijn vrijwel
geheel uitgebrand. De schade, die op 25.000
wordt geraamd, wordt door verzekering gedekt.
Maandagavond der vorige week, verliet de
ruim 50-jarige landbouwer H. ten Hernen bij
Wychen zijn woning om het paard uit de weide
te halen, welke in de buurt van de boerderij
gelegen is. Het was reeds laat en nog was de
map niet thuis, zoodat de huisgenooten onge
rust werden en met buren de heele omgeving
afzochten.
Den volgenden dag, Dinsdag, werden de sloten
in de buurt afgedregd in de hoop, dat men
althans het stoffelijk overschot van den ver
dwaalden man zou kunnen terugvinden, maar
ook die moeite leverde geen resultaat op.
Woensdag en Donderdag werden de bosschen in
de omgeving tevergeefs afgezocht maar tot
Zaterdagavond had men geen spoor van den
vermisten landbouwer gevonden. H. is een op
passende man, een goed huisvader en leefde
met zijn omgeving in de beste harmonie.
Reeds geruimen tijd wordt er in het Duit
sche grensgebied een omvangrijke handel in
verdoovende middelen gedreven. Het centraal
punt op Duitsch gebied moet men zoeken in
Keulen en Creveld, terwijl de smokkelaars
depots blijken gevestigd te hebben in Stralen,
Cleve en Gogh.
Deze smokkelartikelen, voornamelijk be
staande uit cocaïne, worden door handlangers,
veelal in auto's met dubbele wanden, over de
grens gebracht en het schijnt, dat de smok
kelaars in Venlo en Nijmegen een dankbaar
afzetgebied kunnen vinden voor hun schade
lijke artikelen. Geruimen tijd geleden werden
te Nijmegen drie cocaïnesmokkelaars gear
resteerd. Dezer dagen bleken weer eenige
handlangers op frauduleuze manier een groo
te partij verdoovende middelen over de grens
gebracht te hebben. De heeren dreven hun
brutaliteit zoo ver door, dat zij hun smok
kelauto een dag lang voor een der eerste ca
fé-restaurants van de stad lieten staan, zoo
dat zij aanvankelijk geen argwaan opwekten.
Met eenige monsters cocaïne gingen zij de
stad in, met de bedoeling het artikel aan den
man te brengen. De politie kreeg spoor van
de heeren en stelde een onderzoek in bij den
auto, welke vrijwel onbeheerd stond. De auto
werd onderzocht en de gereedschapskist bleek
voorzien te zijn van een dubbelen bodem,
waarin een groote partij wit poeder was op
geborgen. Auto en smokkelwaar werden in
beslag genomen en de vier Duitschers werden
naar het politiebureau gebracht, waar zij aan
een verhoor werden onderworpen. Zij ontken
den evenwel cocaïne te hebben gesmokkeld.
Het in beslag genomen poeder werd opgezon
den naar een chemisch laboratorium in
Arnhem, waar vastgesteld werd, dat dit poe
der geen cocaïne bevatte en ook niet kon
gerangschikt worden onder verdoovende mid
delen. De monsters, waarmede gevent werd,
bleken wel verdoovende middelen te zijn. De
vier Duitschers konden niet meer in arrest ge
houden worden, onder beschuldiging van co
caïne- of bedwelmende middelen frauduleus te
hebben ingevoerd. Ze werden zonder verderen
vorm van proces over de grens gezet. De
smokkelauto werd door de commiezen in be
slag genomen. Dit geval van frauduleuzen co
caïnehandel wijst er op, dat er veel bedrog
gepleegd wordt met den verkoop van verdoo
vende middelen, vooral aan lieden, die er geen
verstand van hebben en op het eerste het beste
monster een bestelling doen.
Er blijkt in Duitschland veel namaak co
caïne in den handel te zijn waarvan onbe
trouwbare sujetten gebruik maken om de niet
vakkundigen te bedriegen.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem heeft be
noemd tot kapelaan te Amsterdam (H. Vine, a
Paulo) den weleerw. heer H. P. J. Pigelet; tot
kapelaan te Haarlem (H. Liduina) den weleerw.
heer J. D. Sistermans; tot kapelaan te Rotter
dam (H. Ant. Abt) den weleerw. heer W. G.
van der Burg; tot kapelaan te Haarlem-Oud
Schoten (H. Bavo), den weleerw. heer C. de
Koster; tot kapelaan te Delft (H. Hipp.) den
weleerw. heer N. Bijl, en tot kapelaan te Roe-
lofarendsveen den weleerw. heer B. Verbeem
(neom.).
Te Midwolde is Zondag de boerenwoning van
de familie Van Anken afgebrand. Een stier en
18 varkens kwamen in de vlammen om. Verze
kering dekt de schade.
Het vierjarig zoontje van den landbouwer E.
v. V. te Bodegraven, dat met andere broertjes
een wagen met gras had gehaald, wilde, thuis
gekomen, een achterpoot van een der paarden
beetpakken. Het dier gaf een trap, die het
jongetje aan het voorhoofd trof. Bewusteloos
viel de kleine neer. De onmiddellijk ontboden
geneesheer, dokter v. B„ achtte overbrenging
naar het St. Antonius Ziekenhuis te Utrecht
noodzakelijk. Hier is de knaap zonder tot be
wustzijn te zijn gekomen overleden.
Zondagavond omstreeks 10 uur is brand uit
gebroken in den van hout opgetrokken en met
rieten dak gedekten molen, staande aan de
Lange Kade bij den Klaringschen Plas te Rotter
dam. Het vuur greep zeer snel om zich heen,
zoodat de molen in korten tijd geheel in lichter
laaie stond. De brandweer werkte met groot
materiaal, doch kon niet verhoeden dat de mo
len totaal plat brandde. Omstreeks half elf
stortte de molen met donderend geraas ineen
en kwam gedeeltelijk op den weg terecht.
De molen was eigendom van de gemeente
Rotterdam en verhuurd aan den heer J. v. d.
Haven, die er een veevoederfabriek in had ge
vestigd. Zeer veel grondstoffen en alle machines
zijn een prooi der vlammen geworden.
De heer v. d. Haven was niet verzekerd. Oor
zaak van den brand is onbekend. Vermoed wordt
echter, dat kwaadwilligheid in het spel is. De
politie stelt een onderzoek hiernaar in.
SPSS?: ■■■X V v
88888%*:::- -
BSSSiWS'W'i1. -:r--
'Vf.
mmnmum
Zondagmiddag is het twee-jarig dochtertje
van den heer Roks te Zwolle bij het eten van
apennootjes in een nootje gestikt. De ingeroepen
doktershulp mocht niet meer baten.
Naar aanleiding van de aangekondigde maat
regelen der Duitsche regeering, waarbij de in
voer van een reeks van Nederlandsche tuin
bouwproducten en fruit zal worden gecontin-
genteerd, heeft het Ned. Correspondentiebureau
zich gewend tot mr. L. Niemöller, secretaris
van het Centraal Bureau der Tuinbouwveilin
gen in Nederland, ten einde te informeeren,
welke gevolgen de doorvoering van deze maat
regelen voor den Ned. Tuinbouw zou hebben.
Mr. Niemöller wees erop, dat de percentages
van de contingenteeringen hier te lande nog
niet bekend zijn. En daar hangt natuurlijk
zeer veel van af. Wanneer de Duitsche regee
ring, zooals de Nederlandsche, contingenteert
op ongeveer 100 pet., behoeven de gevolgen
niet zoo catastrophaal te zijn. Maar hij vreest,
dat het percentage aanmerkelijk kleiner zal
zijn. De Duitsche agrarische bladen dringen
sinds geruimen tijd geregeld aan op een con-
tingenteering op 30 pet. Nu verwacht de heer
Niemöller niet, dat de regeering hieraan gevolg
zal geven, maar wanneer er een contingentee-
ring plaats zal hebben op 50 a 60 ptc., dan is
de slag aan onzen tuinbouw toegebracht, toch
reeds buitengewoon ernstig. Wij moeten daarbij
niet vergeten, dat de export van tuinbouwpro
ducten zeer benadeeld is door de deviezenrege-
ling. Komt er nu ook een hoeveelheids-
contingenteering, dan kan men de gevolgen niet
overzien.
Als voorbeeld noemde mr. Niemöller roode
en savoye kool, welke vooral tegen den winter
een zeer belangrijk exportproduct is. Wanneer
wij van dat product 100 millioen kg. naar
Duitschland uitvoeren en er komt een contin-
genteering op 50 pet., dan blijft de Ned. tuin
bouw met 50 millioen kg. kool zitten, waarvoor
geen afzetmogelijkheid bestaat.
Wat het gevolg zal zijn voor de prijzen op
de veilingen, is natuurlijk licht te begrijpen.
Mr. Niemöller uitte dan ook zijn groote be
zorgdheid voor de naaste toekomst van den
Ned. tuinbouw, wanneer de Duitsche regeering
inderdaad tot zulk een ver-gaande contingen-
teering zou overgaan.
In het algemeen, zoo besloot mr. Niemöller
zijn mededeelingen, leidt contingenteering tot
vernietiging van den handel. De Ned. tuinbouw
heeft bij den Minister meermalen gevraagd er
toe mede te werken, dat de Ned. markt vrij
blijft voor het inheemsche fruit in verband
met de exportmoeilijkheden. Echter hebben de
belanghebbenden nooit bij den Minister aan
gedrongen op contingenteering van het Ame-
rikaansche fruit. Wel is 't heffen van hooger in
voerrecht op dit fruit aanbevolen. Dit heeft ten
gevolge, dat het artikel duurder wordt en alleen
de betere soorten geïmporteerd worden. Op die
wijze wordt de handel eenigszins intact ge
houden.
Door contingenteering echter vernietigt men
elke handelsbeweging.
Het bestuur der Prov. commissie van Vei
lingen in Zuid-Holland heeft in zijn vergade
ring besloten binnenkort in bespreking te bren
gen een fonds te vormen, waaruit producten
van tuinders welker de producten z.g.n. door
draaien, dus onverkocht blijven, tegen mini
mumprijs worden aangekocht, teneinde te
voorkomen dat die producten toch langs andere
wegen in den handel worden gebracht, daar de
vereeniging dan eigenaresse wordt.
Algemeen werd een dergelijke maatregel
noodzakelijk geacht.
Een schipper uit Monster, had tijdens de
vaart Maaswater gedronken, waarna de man
besmet werd met typhus. Nadat hij in zijn wo
ning was verpleegd, werden ook andere leden
van het gezin n.l. drie kinderen besmet. Zoo
wel de vader als de kinderen zijn nu naar een
ziekenhuis te Den Haag vervoerd.
In het dorp Olst bezit men een motorspuit
die behalve aan brandblusschen ook aan de
vischvangst doet, want toen de spuit van een
van haar expedities terugkeerde, bleek zij een
goede vangst te hebben gedaan. Men vond bij
het schoonmaken in den ketel elf flinke snoeken.
2 October hoopt de Eerw. Moeder Petronella
(mej. Wilhelmina Beccari, geboren te Haarlem)
van de Congregatie van O. L. Vrouw Moeder
van Barmhartigheid te Tilburg, haar gouden
professiefeest te vieren. Vooral te Maeseyck
(België) heeft Moeder Petronella 33 jaren lang
veel gearbeid tot welzijn van velen. Thans is
Moeder werkzaam in het Liefdegesticht te Kam
pen.
Het is niet algemeen bekend, dat het her
haalde malen voorkomt, dat vorstelijke personen
per K. L. M. reizen. Gewoonlijk geschiedt dit
streng incognito.
Thans kunnen wij mededeelen, dat prins
George, de jongste zoon van den koning van
Engeland, op Vrijdag 30 September per K. L. M.
van Londen naar Malmö vliegt op doorreis naar
Stockholm.
De K. L. M. mag zich in de laatsten tijd
verheugen in de belangstelling van het Engel-
sche vorstenhuis. Tijdens zijn bezoek aan Schip
hol toonde de prins van Wales veel interesse
voor de organisatie der K. L. M. in het alge
meen en voor de Indië-route in het bijzonder.
Prins George zal o.a. vergezeld worden door
major Humphrey Butler, zijn secretaris.
Zooals bekend mag worden geacht, wordt de
K. L. M. verbinding Londen-Kopenhagen-Malmö
den geheelen winter door gevlogen.
De Nederlandsche pers als gast
AKEN, 25 September.
Een oude sage verhaalt van den Nederland-
schen ridder, die te paard naar Aken was ge
togen en te voet er vanterugkeerde. Waar
mede men wilde aanduiden, dat de arme man
zijn geld besteed had in de oude Keizerstad
met haar geneeskrachtige bronnen en verschei
den handelszaken.
Het is nog niet zoo heel lang geleden, dat de
Nederlandsche pers, als gast van Akens ge
meentebestuur, 'n idee kon krijgen van de mo
gelijkheid van het bovenbedoelde ridderverhaal.
En in die meening moet ze wel versterkt zijn,
nu ze andermaal naar de mooie Rijnlandsche
stad van onze Zuid-Oostgrens was ontboden,
nog wel in verband met een speciale „Werbe-
woche", die getuigenis gaf van de energie der
leidende personen in dezen crisistijd.
De beteekenis van deze pers-excursie kwam
reeds vast te staan in de begroetingsrede van
den burgemeester, gehouden in het Palast-hotel
Quellenhof en vragend de belangstelling der
naburige landen voor Aken als bad-, cultuur-
en koopstad.
Aantafel dikte dr. Lieven van het „Kur- und
Badebetrieb" deze woorden nog wat aan. Maar
het meest sympathieke in zijn speech was toch
wel de dankbare herinnering aan hetgeen Ne
derland tijdens den oorlog voor de Duitsche
kinderen had gedaan.
In het Kurhaus was een Duitsch-Nederland-
sche avond georganiseerd, waar onder meer onze
consul, jhr. v. Pelser Berensberg, tal van Duit
sche autoriteiten en een massa Limburgers aan
wezig waren.
Plichtmatig klonk er ons volkslied, en meer
spontaan een proloog aan het adres der gasten
en verder een propagandistische rede van
Akens burgemeester.
En dan werd vier achtereenvolgende uren een
zeer gevarieerd programma afgewerkt, waarop
Wagner's Rienzi-ouverture, onder leiding van
den befaamden Generaldirektor prof. dr. Peter
Raabe een plaats had gevonden, zoowel als een
potpourri van de nieuwste geluidsfilm-schlagers
door de UFA-Kapelle.
Om tegenover de aanwezige Nederlanders at
tent te zijn, werd de bekende klompendans uit
de opera „Tsaar en Timmerman" van Lortzing
opgevoerd en zong mej. Anni Pool, een Neder
landsche volontair aan de opera te Aken, en
kele liederen in de moedertaal.
In korten tijd gaf de Museumsdirektor, dr.
Kuetgens, met lichtbeelden veel te zien van de
oude en nieuwe architectuur en kunst in Aken,
en vertelde dr. Goerres iets van de voorname
industrieën.
Artisten van het Stadttheater gaven enkele
een-actertjes van propagandistischen aard; ten
slotte werden de nieuwste dansen van het sei
zoen gedemonstreerd.
Op den tweeden dag van dit week-end heeft
de pers, onder leiding van den energieken Sa-
nitatsrat, dr. Lieven, de thermalbaden bezocht.
Omdat we die al eens vroeger beschreven, be
hoeft thans niet meer er op terug te worden
gekomen.
Tenslotte was een interessante excursie be
legd naar het Gothieke Conventiehuis, waar een
pers-museum is ondergebracht. Wegens zijn in
richting is dit museum moeilijk te vergelijken
met het onze in het Korenmetershuisje aan den
Voorburgwal te Amsterdam. Dit staat echter
vast, dat er te Aken zeldzame exemplaren van
kranten aanwezig zijn, welke we onze Duitsche
collega's benijden. De conservator, dr. Her
manns, toonde ons een reeks van krantjes, som
mige in miniatuur-formaat, verschenen in Goe
the's tijd, had zelfs in zijn collectie een exem
plaar van een krant op rijm. Ook Amerikaan-
sche bladen uit het begin der vorige eeuw heb
ben in dit museum een plaats gevonden. Op
merkelijk is het, dat toen reeds in de nieuwe
wereld plaatjes tusschen den tekst werden ge
bruikt, zij het dan in den vorm van houtsneden.
Het feestnummer van „The constellation" uit
1859 had de pagina-oppervlakte van ongeveer
een klein biljart, hetgeen een curieus gezicht
was.
Het verheugt ons voorts, in dit pers-mu
seum zeldzame exemplaren uit Nederland te
hebben gevonden, zoo bijvoorbeeld de „N. R.
Crt." van 1793, de „Nationaale Courant" van
1795 en de Nederlandsche „Journal politique du
département de la Meuse inférieure" (1812).
Terug in de stad met haar moderne winkel
zaken, en verder op de tentoonstelling „De
vrouw in haar huis", heeft de Nederlandsche
pers gelegenheid gehad een keur van mode
snufjes te waardeeren.
Aken heeft weer eens getoond, reclame voor
haar stad te kunnen maken. Voornamelijk deze
les hebben we er opgedaan, dat op dit punt in
ons land nog wel iets kan gebeuren. Weten
onze Nederlandsche zakenmenschen wel vol
doende, dat bij voorkeur geadverteerde en op
andere wijze aangeprezen artikelen worden ge
kocht?
MEDAN, 24 Sept. (Aneta) De politie-opziener
Lotz te Kisaran wordt verdacht van verduis
tering van een groot bedrag aan boetegelden.
In de Haagsche editie van „Het Volk"
„Vooruit" genaamd van 22 September JJ.
komt een enthousiast artikel voor, getiteld:
„Kolenschip in Scheveningen."
Daarin wordt met name genoemd een
Haagsche steenkolenhandelaar, die een
schip anthraciet uit Wales heeft laten ko
men, in de haven van Scheveningen gelost,
en in een ommezien totaal uitverkocht was.
Genoemd? Méér dan dat: geroemd!
Eerst dachten we, dat er onder dit artikel
zou staan (Reclame)'t Gebeurt wel meer,
dat de Administratie een advertentie op
neemt, welke de Redactie liever zou hebben
zien geweigerd.
Maar neen, heel die dithyrambe is van
de Redactie zeivers. En zij besluit haar re-
clame-achtige opgetogenheid met dezen
heilwensch:
„Een beetje bedrijvigheid er bij in dezen
tijd van werkloosheid mag door iedereen
op prijs worden gesteld, en het is daarom,
dat wij den energieken heer Herweyer van
harte succes toewenschen met zijn plannen."
Wij veronderstellen, dat onze Limburg-
sche mijnwerkers over deze wijze van werk
loosheidsbestrijding wel een tikje anders
zullen denken dan deze editie der roode
„Arbeiderspers"!
En allicht minder opgetogen zullen zijn
over dezen energieken steenkolenhandelaar,
die liever Engelsche dan onze eigen Neder
landsche anthraciet schijnt te verkoopen!
Onder leiding van den voorzitter, den heer
J. L. Nijsingh te de Wijk, werd op Woensdag
21 en Donderdag 22 September, ditmaal te
Tiel, de gewone maandelijksche vergadering
van de Eerste Afdeeling gehouden.
Credietverleening aan den landbonw. Mede
gedeeld werd, dat naar aanleiding van de be
sprekingen, welke met betrekking tot het zeer
belangrijke en urgente vraagstuk van de cre
dietverleening aan den Landbouw tusschen de
Dagelijksche Besturen der Centrale Landbouw
Organisaties en de Centrale Instelling voor het
Coöperatief Landbouwcredietwezen plaats von
den, door de Centrale landbouworganisaties bij
de Regeering is aangedrongen op een spoedige
regeling, overeenkomstig de haar verstrekte
deskundige adviezen.
Kaliprijzen. Op grond van door de bij het
Landbouw-comité aangesloten organisaties ge
uite wenschen, werd besloten te bevorderen, dat
ook in de toekomst met de producenten der
kalizouten besprekingen omtrent de prijzen de
zer artikelen zullen worden gehouden.
Steun aan werkloozen in natura. Medegedeeld
werd, dat de vergadering van de Dagelijksche
Besturen der Centrale Landbouworganisaties
heeft besloten aan te zoeken als vertegenwoor
diger van den georganiseerden landbouw in de
door den Minister van Binnenlandsche Zaken
ingestelde commissie, welke de mogelijkheid
van het verleehen van steun aan werkloózen in
natura zal onderzoeken, den heer J. Groen Azn.
te Zuid Scharwoude. De opmerking werd ge
maakt, dat de belangen van den landbouw een
ruimere vertegenwoordiging in deze commissie
wettigen.
Handelsverdrag NederlandDuitschland. Me-
dedeeling werd gedaan van het verloop eener
bespreking betreffende dit onderwerp op het
Departement van Economische Zaken en Ar
beid.
Afzet van consumptieaardappelen. De positie
van de verbouwers van consumptie-aardappe
len maakte een punt van langdurige gedach-
tenwisseling uit, waarbij naar voren kwam, dat
bedoelde bedrijfstak in geenen deele rendee-
rend is en de verbouwer zeer lage prijzen ont
vangt, terwijl de consument naar verhouding
hooge prijzen moet betalen.
Een oplossing van dit moeilijke vraagstuk
werd nog niet gevonden.
Besloten werd aan de Centrale van Vereeni-
gingen van den Aardappel-, Groenten- en
Fruithandel te berichten, dat op verzoek van
de Centrale Landbouworganisaties de Land
bouwcrisiscommissie zich mede met het door
deze Centrale gedane voorstel zal bezighouden,
in verband waarmede mag worden verwacht,
dat van de zijde der Crisiscommissie voeling
met haar zal worden gezocht.
Steun aan de melkveehouderij. Besloten werd,
naar aanleiding van daartoe uit den boezem der
aangesloten organisaties opgekomen wenschen,
opnieuw in verbinding te treden met de Crisis-
zuivelcentrale teneinde omtrent den gang van
zaken volledig te worden ingelicht.
Uiencontröle. Goedgekeurd werd, dat een
voorstel van het Bestuur van het Uitvoer-con-
trölebureau, betreffende vertegenwoordiging van
den landbouw in het U. C. B. mede ter advi
seering zal worden gezonden aan de aangeslo
ten organisaties, welke ter zake van de uien-
controle het meest belanghebbend zijn.
Commissie voor den uitvoer van vleesch en
vleeschwaren naar Frankrijk. Besloten werd bij
de beide andere Centrale Landbouworganisa
ties de aanvulling van bovengenoemde commis
sie met een landbouwdeskundige te bepleiten,
aangezien nog steeds daaraan behoefte blijkt
te bestaan.
Te Beek en Donk (N.-B.) zijn bij de werk
verschaffing in de oude, zoogenaamde „broek-
grondeif' door arbeiders verschillende munten
opgegraven. Daar men vermoedde met een
waardevolle oudheidkundige vondst te doen te
hebben, werden de munten ter onderzoek op
gezonden naar het Rijksmuseum voor Oudhe
den te Leiden. Hierbij bleek, dat de munten
afkomstig zijn uit den tijd van Johanna van
Brabant (ongeveer 1400).
Maandagmiddag is een militair vliegtuig uit
Soesterberg, gemerkt 503, wegens een defect
aan den motor in den Biesbosch geland, onder
de gemeente Dubbeldam. Het toestel is nage
noeg niet beschadigd en de inzittenden, twee
onder-officieren, kwamen met den schrik vrij.
Het toestel zal worden gedemonteerd en naar
Soesterberg worden getransporteerd.
TANDJONG PRIOK, 24 Sept. (Aneta) De
Chineesche kassier van de K. P. M„ die in sa
menwerking met een klerk circa f 13.000.ver
duisterde, is gearresteerd.
