f
Ontwapening en veiligheid
WBE1AIK
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
De Grieksche Republiek bevestigd
Het nieuws van heden
FRANKEN'S
Venizelos weer acuter
de schermen
Het Ween
Vijfduizend boeren
demonstreeren
De verbannen
Aartsbisschop
Na den oorlog in
Brazilië
De pacificatie van
Griekenland
NIEUWFRANSCH PLAN?
Engeland wacht af
Londen en Dublin
Annuïteiten besprekingen
op 14 October
WERKLOOZENONLUSTEN
TE LONDEN
Dr. Colijn pessimistisch
BROODFABRIEKEN
DE BAROMETER
DONDERDAG 6 OCTOBER 1932
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
NIVELLEERING EN
VERZOENING
i
Zaimis
Venizelos
Riiniiniiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiniiiiiniiiiiniiiiiiiiiiiiiiniiiinnniiiniiiniiniiiniiiiiinin
Zij eischen steun der regeering
DE ONDERDRUKTE KLASSE BIDT VOOR GANDHI
De bijeenkomst der onderdrukten te Bombay, waar zij bidden
voor het behoud van hun nationalistischen leider Gandhi
Rebellenleiders naar Rio
Verkiezingen in Chili
Rouw in Bolivia
T s jang-Hsu-Lliang
vergiftigd
In Londen geen hoop meer
Het Duitsche standpunt juist
Nieuw Fransch
ontwapeningsplan?
Economische rede te Genève
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Lastige Nazi's
Het fijne melkbrood van
Franken. Het kost nu maar
één dubbeltje.
R. K. KIESVEREENIGING
HAARLEM
j BEHANDELING PROGRAM
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
VIJF EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18196
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
De verkiezingen in Griekenland, welke
tot ernstige complicaties aanleiding
hadden kunnen geven, zijn rustig
verloopen. Het door economische depressie
en de catastrophale aardbevingen terneer
geslagen volk is zonder enthousiasme ter
stembus gegaan om zijn burgerplicht te
vervullen. De roemrijke tijden, waarin het
antieke Griekenland de politiek beoefende
als een hooge en edele kunst, als een aan
trekkelijke wijsbegeerte, zijn sinds lang
voorbij. Van de kunst bleef niet veel méér
over dan de kunstgrepen en van de wijs
begeerte niet veel méér dan de begeerte. De
groote partijen, welke elkaar bij deze ver
kiezingen het felst bekampten, waren de
liberale partij onder aanvoering van den
ouden, maar taaien Venizelos en de volks
partij onder leiding van Tsaldaris. Venize
los buitte bij de verkiezingscampagne de
monarchistische neigingen van zijn tegen
stander uit en wierp zich op tot beschermer
van den republikeinschen staatsvorm. Hij
dreigde zelfs bij een eventueele beslissende
overwinning van de Volkspartij de repu
bliek door het instellen van een dictatuur
en met medewerking van de Militaire Liga,
een organisatie ter verdediging van den re
publikeinschen staatsvorm, te zullen hand
haven. Het is verwonderlijk, hoe gemakke
lijk tegenwoordig doorgefourneerde repu
blikeinen tot dictators worden en de demo
cratische beginselen welke aan den repu
blikeinschen staatsvorm ten grondslag lig
gen, geweld willen aandoen. Deze inconse
quentie bewijst, hoezeer de politiek van
haar philosophisch fundament is losgerukt.
Venizelos, de witte leeuw van Creta en
aartsvijand van het koningschap,
heeft echter geen kans gekregen
zijn dreigementen te volvoeren. De uitslag
van de verkiezingen heeft een nivelleering
van het verschil in machtspositie der twee
belangrijkste Grieksche politieke partijen
gebracht en uit deze nivelleering is een
geest van verzoening geboren. De liberalen
verloren bijna 80 zetels, welk verlies op de
eerste plaats ten goede kwam aan de Volks
partij, maar waarvan tenslotte ook de klas
se-partijen der boeren en communisten
profiteerden. Van de beschikbare 250 ze
tels houden de liberalen er thans 102, de
aanhangers van de Volkspartij 96, de kleine
republikeinsche partijtjes tezamen 27, de
collectivistisch gezinde boeren en commu
nisten te zamen 20 en de politieke losloopers
5 bezet. De achteruitgang der Venizelisten,
die echter nog altijd de sterkste partij vor
men, is een natuurlijk gevolg van de eco
nomische crisis, welke zij als regeeringspar-
tij het hoofd hebben moeten bieden, ter
wijl de vooruitgang der Volkspartij uiter
aard voor een goed deel te danken is aan
het feit, dat zij in de gunstige omstandig
heid verkeerde een gemakkelijke oppositie
te kunnen voeren.
In critieke tijden hebben de afbrekende
critici altijd meer succes dan de moeizame
opbouwers. Overal kunnen wij dit ver
schijnsel waarnemen. De groei der Hitier-
beweging in Duitschland en het dalen van
Hoover's kansen in Amerika bevestigen de
algemeene juistheid dezer stelling.
Behalve de afstand, welke bestond tus-
schen het zetelaantal der liberale
partij en der Volkspartij, is ook de
politieke afstand tusschen dezebeide, al
thans op één belangrijk punt aanmerkelijk
verkleind. Tsaldaris, die nooit den republi
keinschen staatsvorm officieel zonder voor
behoud wenschte te aanvaarden, heeft in
een brief aan den Griekschen president
Zaimis verklaard, dat zijn partij voortaan
volkomen loyaal tegenover de republiek
zal staan en geen gevolg zal geven aan haar
vroegere monarchistische aspiraties. Deze
verklaring, welke de bezorgdheid voor de
bestendigheid van den huidigen Griekschen
staatsvorm wegneemt, zal wel het onmid
dellijk gevolg zijn geweest van den door
Venizelos en de machtige Militaire Liga
uitgeoefenden druk. Opgetogen heeft presi
dent Alexander Zaimis in een boodschap
het Grieksche volk kond gedaan van deze
wijziging in Tsaldaris' mentaliteit, en de
Grieksche pers is door de presidentieele
tevredenheid aangestoken. Gezien vanuit
een oogpunt van practische politiek is deze
omzwenking van Tsaldaris en zijn partij,
welke na die der Venizelisten de machtig
ste in den staat is, een bijzonder handige
zet, welke onmiddellijk beloond is met de
benoeming van Tsaldaris tot kabinetsfor
mateur. Venizelos, die te veel van zijn po
pulariteit door het ondankbare regeerings-
werk verspeeld heeft, is thans uit het alle
gebreken onbarmhartig beschijnende voet
licht weer achter de veilige schermen
teruggetreden om met een gerust hart de
plaats voor zijn politieken tegenstander vrij
te laten. Een tweede gevolg van Tsaldaris'
verklaring is, dat de gevreesde Militaire
Liga thans als overbodig is ontbonden, om
dat de republikeinsche staatsvorm voorloo-
pig voldoende gewaarborgd wordt geacht.
De kansen om tot een groot coalitie-kabinet
te komen, waarin alle partijen behalve die
der collectivistische boeren en communis
ten vertegenwoordigd zullen zijn, staan
thans voor Tsaldaris beter dan ze voor
Venizelos, die hierin nooit is kunnen slagen,
ooit hebben gedaan. Gelukt het Tsaldaris
een dergelijk concentratie-kabinet te vor
men, dan zal Griekenland daar wél bij
varen, want eensgezinde samenwerking op
een zoo breed mogelijke basis kan alleen
uitkomst brengen uit den nijpenden nood.
H Verwachting: Meest matige, Zuid- p
jj Westelijke tot Zuidelijken wind, zwaar ij
j| bewolkt tot betrokken, waarschijnlijk
P regenbuien, zachter des nachts.
H Hoogste barometerstand 768.2 te War- H
§j schau.
j§ Laagste barometerstand 740.4 te Sey- B
B disfjord. ij
Zon op 6.10, onder 5.25. Eerste B
B Kwartier n.m. 8.25. Licht op 5.55. B
PARIJS, 6 Oct. (V.D.)Te Parijs ós een
groote boerenbetooging gehouden, waaraan
vijfduizend boeren en landbouwers uit alle
deelen van Frankrijk deelnamen. De betooging
nam een resolutie aan, waarin de boeren wer
den opgewekt tot het weigeren van het betalen
van belasting zoolang de graanprijs niet weder
een normale hoogte had bereikt.
Na afloop van de vergadering trokken acht-
honderd deelnemers in gesloten gelid naar de
graanbeurs, waar zij de officieele prijsnotee-
ring voor landbouwproducten in stukken
scheurden en heftig protesteerden tegen de
prijzenpolitiek der regeering. Het kwam tot een
handgemeen met de politie, die het gebouw
ten slotte ontruimde. Eenige personen werden
gearresteerd doch spoedig weer op vrije voeten
gesteld.
De Fransche regeering heeft inmiddels reeds
besloten om tot steun aan de graanmarkt zes
millioen centenaar graan van den oogst van
dit jaar op te slaan. Door deze hoeveelheid
aan de markt te onttrekken, hoopt zij het
evenwicht tusschen vraag en aanbod, dat door
den gunstigen oogst van dit jaar gevaar loopt
verstoord te worden, weer te herstellen en den
graanprijs te stabiliseeren. Tegelijkertijd heeft
deze maatregel de bedoeling om een voorraad
te kweeken voor het volgende jaar, voor het
geval dat de oogst dan zou mislukken.
De landbouwers, die zich verplichten een be
paald deel van hun oogst pas het volgende jaar
aan de markt, te brengen en beschikbaar te
stellen voor den Staatsvoprraad, krijgen een
premie van ongeveer tien francs per dubbele
centenaar. Het parlement zal toestemming
worden gevraagd om de noodige credieten voor
den aankoop van zés millioen centenaar graan
beschikbaar te stellen.
In Texas aangekomen
LEREDO (Texas), 6 Oct. (Reuter.) De Aarts
bisschop van Mexico en Pauselijk Gezant, Mgr.
Ruiz y Flores, die door de Mexikaansche re
geering uit het land is gezet, kwam heden met
een specialen trein in Texas aan, vergezeld
door eenige leden van den Mexikaanschen ge
heimen dienst.
RIO DE JANEIRO, 5 Oct. (Eigen telegram).
De commandant van het gecapituleerde Sao-
Paulo-leger, generaal Klinger, is met de leden
van zijn generalen staf aan boord van een ge
vangenenschip hier aangekomen. De revolution-
naire gouverneur van den staat Sao Paulo is
met zijn geheele kabinet te Sao Paulo (stad)
gearresteerd. Zij worden eveneens naar Rio
getransporteerd.
(United Press)
SANTIAGO, 5 Oct. (Eigen telegram). De ver
kiezingsstrijd is in vollen gang. De verkiezings-
comité's der radicale partij besloten met 90pCt
der stemmen den voormaligen president Ales-
sandri candidaat te stellen. De candidaat van
den linkervleugel der partij, de rebellenleider
vlieger-kapitein Grove, die in Juli j.l. president
Montero ten val bracht, kreeg 6 pCt. van het
aantal stemmen.
HU mag uit de verbanning terugkeeren, na
dat zijn aanhangers een geestdriftige demon
stratie voor hem hadden gehouden.
(United Press)
LA PAZ, 5 Oct. (Eigen telegram). Nadat de
verovering van fort Boqueron door de Para-
gueezen officieel is toegegeven, houdt de be
volking rouwbetoogingen. De pers verklaart ech
ter, dat fort Boqueron slechts een klein fort
van geringe beteekenis is.
(United Press)
TOKIO, 5 Oct. (Eigen telegram.) Volgens ge
ruchten uit Peking, is maarschalk Tsjang-Hsu-
Lliang, de (voormalige) Heer van Mandsjoerije,
vergiftigd. Hij zou ernstig ziek zijn.
(United Press)
ATHENE, 5 Oct. (Eigen telegram.) De „mili
taire liga", welke het republikeinsche regiem
moest steunen, is ontbonden.
(United Press)
Kansen van een vijf-mogendheden-
conferentie uiterst gering
LONDEN, 6 Oct (V. D.) Uit de berichten in
de Londensche pers blijkt, dat het thans vrijwel
vast staat dat de Vier Mogendheden-Conferen-
tie te Londen niet zal worden gehouden. Alleen
Italië heeft to nog toe de uitnoodiging aan
vaard. Indien de conferentie toch nog de vol
gende weex zou worden gehouden zal MacDo-
nald naar Londen terugkeeren. Voorgesteld was
de Conferentie op 11 October a.s. te houden,
voor welken datum hef inmiddels reeds te laat
is geworden. Aanezien de Amerikaansche re
geering niet onmiddellijk bij de Duitsche ge-
lijkgerechtigheid geïnteresseerd is. was Ameri
ka niet uitgenoodigd, doch had men Washing
ton verzocht, een waarnemer te willen sturen.
De diplomatieke medewerker van de „Daily
Telegraph" schrijft, dat het lot der conferentie
door de hoiuding van Frankrijk en Duitsch
land bezegeld werd, zoodat men te Londen
geen hoop heeft, dat de conferentie zal door
gaan. Sommigen zijn van meening, dat men
de zaken nu maar op hun beloop moet laten,
in de hoop dat na het begin van de plenaire
zitting der Ontwapeningsconferentie bepaalde
resoluties, die plechtige beloften tot belang
rijke vermindering der bewapening inhouden,
zullen worden aangenomen, waardoor Duitsch
land weer aan de conferentietafel terugge
bracht zou kunnen worden.
Anderen zien echter in Frankrijk's houding
geen mogelijkheid om tot een oplossing te ko
men. Herriot zou onvoorwaardelijk vasthouden
aan de volgende eischen:
1. Internationale controle op de bewapenin
gen door de Volkenbondscommissie.
2. Het automatisch constateeren van den
aanvaller ingeval van oorlog.
3. Geen recht op neutraliteit voor derde mo
gendheden.
Tenslotte wordt in sommige kringen ver
wacht, dat Amerika na de presidentsverkiezin
gen met een nieuw initiatief komt, waarmee
nieuwe druk op de Ontwapeningsconferentie
wordt uitgeoefend en de conferentie nieuw
leven wordt ingeblazijen.
In een hoofdartikel schrijft de „Daily Tele
graph", dat naar Engelsche en Intaliaansche
meenning het Duitsche standpunt juist en ge
motiveerd is. Bovendien heeft Duitschland uit
drukkelijk verklaard, dat het zijn bewapening
niet zal opvoeren, wanneer zijn recht cp gslijk-
heid is erkend. De Ontwapeningsconferentie
dient wederom het plan van kwalitatieve ont
wapening onder het oog te zien, waarvoor
DuitSchlands bestemming niet noodig is, aan-
gezi enhet reeds van zijn aanvalswapens be
roofd is.
De „Times" meent, dat het nog niet zeker
is, dat de conferentie is mislukt.
PARIJS, 6 Oct. (Reuter) De correspon
denten van de Fransche bladen te Genève be
richten, dat de Fransche gedelegeerden ter
Ontwapeningsconferentie een plan hebben op
gesteld, waarbij het Ontwapeningsprobleem m
overeenstemming wordt gebracht met het
veiligheidsvraagsuk.
Op het oogenblik wordt dit plan door de
regeering regeering bestudeerd.
Verder verlangen zü, dat Herriot niet naar
Londen zal gaan om aan de vier- of vijf-
mogendhedenconferentie deel te nemen.
Verschillende bladen beschuld'~-> MacDoni'
zelfs, dat hij zich tegenover Duischland gebon
den heeft, en daarom zijn plan door wil voe
ren.
De Fransche regeering heeft intusschen
haar houding nog niet vastgesteld, zoo meldt
Reuter; echter staat wel vast, dat de mi
nisterraad gisteravond het exposé van Herriot
inzake het voorstel van Herriot heeft goed
gekeurd.
Daarna heeft Herriot nog met zijn mede
werkers op den Quay d'Orsay nogmaals de
voor- en nadeelen van het Britsche voorstel
besproken.
Heden zal Herriot een bespreking hebben
met den Amerikaanschen afgevaardigde ter
Ontwapenings-Conferentie Norman Davis.
De officieuse „Petit Parisien" schrijft, dat
het van het voorstel afhangt van Duitschland
op de eerste plaats en ook van het programma
van de conferentie.
V?at is gelijkgerechtigdheid?
Gelijkgerechtigdheid is een uitdrukking, waar
onder men zeer veel kan verstaan en men moet
dus voor men aan den groenen tafel plaats
neemt, nauwkeurig weten, waarover men zal
spreken.
Het orgaan van Herriot, de Eere Nouvelle
schrijft, aldus Reuter, dat Frankrijk geen prin
cipieel bezwaar heeft tegen de conferentie, doch
de problemen moeten zuiver worden gesteld:
aangezien men over gelijkgerechtigdheid zal
spreken, moeten allen hieraan deelnemen, die
er bij betrokken zijn, dus ook Polen, België,
Tsjecho-Slowakije en Zuid-Slavië.
„Geslaagde sabotage
De „Tag" spreekt over een „geslaagde sabo
tage van Frankrijk".
De „Vossische Zeitung" is van meening, dat
de Engelsche regeering thar.» klaarblijkelijk
de tijd wil laten werken. Voor Duitschland is
deze wending uiterst verrassend en weinig ge-
wenscht. Klaarblijkelijk heeft de gedachtenwis-
seling tusschen Simon en Herriot in Parijs tot
resultaat gehad dat Frankrijk de Duitsche ge-
lijkrechtigheid niet wil toestaan, hetgeen de
oorzaak er van kan zijn, dat Engeland het con-
ferentieplan opgeeft.
LONDEN, 5 Oct. (Reuter). In de conferentie,
die De Valera heden met de Engelsche regee
ring had, werd besloten, indien mogelijk den
14en Oct. a.s. onderhandelingen te openen be
treffende de land-annuïteiten, en andere be
talingen die Ierland aan Groot-Brittannië ver
schuldigd is.
Vanavond is De Valera weer naar Dublin
vertrokken.
Kennedy, gouverneur-
generaal
DUBLIN, 5 Oct. (Reuter). Kennedy, de opper
president van het gerechtshof, vervult thans de
functie van gouverneur-generaal.
Van goed ingelichte zijde wordt verklasrd dat
de regeering van plan is deze twee posten voor
de toekomst in een hand te brengen.
H artelij kheid
LONDEN, 5 Oct. (Reuter). Naar wij vernemen
waren de heden gevoerde BritschIersche on
derhandelingen gekenmerkt door een veel groo-
tere mate van hartelijkheid dan tot nu toe het
geval was.
Intusschen gelooft men, dat de politiek, om
de aan de Britsche regeering verschuldigde
gelden achter te houden, zal worden voortgezet
en dat Engeland zal voortgaan met speciale
rechten te heffen van j.ersche goederen totdat
de geheele financieele kwestie is opgelost.
LONDEN, 5 October (Reuter). In het Ooste
lijke havendistrict van Londen hebben gister
avond groote betoogingen plaats gehad van
werkloozen, die op een gegeven oogenblik een
dreigend karakter aannamen.
Meer dan 10.000 werkloozen, waaronder vele
vrouwen, verzamelden zich voor en rondom het
Mansion House, waar de Gemeenteraad verga
derde.
De raadsleden moesten door de politie in be
scherming genomen worden en werden langs
een achteruitgang naar hun woning begeleid.
Door politie te voet en te paard werden her
haaldelijk charges met gummistokken tegen de
rumoerige menigte uitgevoerd.
GENèVE, 5 Oct. (Reuter.) De bekende N e-
derlandsche econoom dr. H. Colijn hield
heden een pessimistisch gestemde rede In de
economische commissie van de Volkenbonds
vergadering. Wan
neer men ziet, dat de
jarenlange bemoeiin
gen van den Volken
bond op economisch
gebied aldus dr.
Colijn niet het ge
ringste resultaat heb
ben gehad, kan men
slechts met veel pes
simisme de toekomst
tegemoet zien. En
kele besluiten zijn op
papier gebleven en
voor verbetering van
den toestand is niets
gedaan.
Ook de conferentie
van Lausanne heeft
nog niet tot een
daadwerkelijke verandering der toestanden ge
leid, terwijl men ook nog in het onzekere ver
keert omtrent de resultaten van de conferantic
van Ottawa.
Thans staan wij aan den vooravond van de
naar Londen bijeengeroepen economische en
financieele wereldconferentie. Vast staat, dat
een mislukking dezer conferentie Europa's eco
nomische ineenstorting zou beteekenen. Worden
echter de gezonde en verstandige beginselen op
deze conferentie doorgevoerd, dan kan men
gaan gelooven aan een economisch herstel.
Pastoor F. Karskens te 's Gravenhage overleden.
Rijksvoorschotten voor woningbouw.
Jaarwedden van hooge gemeente-ambtenaren in
Noord-Holland.
De tariefsverlaging bij de Spoorwegen.
Oprichting van het Anti-Communistisch Ver
bond.
Boventallige leerkrachten gehandhaafd.
De prins van Wales zal op zijn reis van Stock
holm naar Engeland een bezoek brengen aan
Den Haag.
Wijziging In de opcentenheffing op de invoer
rechten.
De beide verdachten in het vergiftigings.geval
te Bergen (N.H.) zijn tot vijf jaar gvangenis-
straf veroordeeld.
Prauw omgeslagen. Acht personen door den
stroom meegesleurd.
Voetbalwedstrijd BelgiëNederland. Samen
stelling van ons elftal.
Rede van dr. Colijn te Genève.
Na den burgeroorlog in Brazilië. De rebellen
leiders naar Rio getransporteerd.
Werkloozen-onlusten te Londen; 10.000 werkloo
zen door politie uiteen gedreven.
Mgr. Ruiz y Flores in Texas.
Kansen eener Londensche conferentie uiterst
gering; nieuw Fransch plan inzake ontwape
ning en veiligheid.
Vijfduizend Fransche boeren demonctreeren.
O O
Verstoren overal vergaderingen
der Duitsch-Nationalen
BERLIJN, 6 Oct. (W.B.) De Duitsch-natio-
nale volkspartij organiseerde gisterenavond
kiesvergaderingen in de verschillende stadswij
ken. De Nazi's hebben al deze vergaderingen
in de war gestuurd. De interrupties en orde
verstoringen der nazi's maakte het overal nood
zakelijk, dat de politie ingreep om de rustver
stoorders te verwijderen. Herhaaldelijk moest
de politie hier van haar gummistok gebruik
maken om een regelmatig verloop der vergade
ringen te kunnen waarborgen.
In eenige vergaderingen zijn de herriemakers
gearresteerd.
Haarlem - Heemstede - Bloemendaal
GECOMB. VERGADERING van alle
H leden der 3 Haarl. KLiesvereenigingen
IN HET GEBOUW „ST. BAVO"
op VRIJDAG 7 OCT. a.s. nam. 8.15 u.
Agenda
Ruime gelegenheid aan de aanwezige
Kam-rlcden vragen te stellen.
Dr. Colijn
Hoogste stand op Donderdag 9 uur van.: 765
Stilstand
