Conversie van Staatsleeningen
Tienduizend mannen bidden
Prikkeldraad
Crisbgeruchten
stand der nederlandsche staatsleeningen
Vreeselijke dood
Hoeveel er „uitgespaard
zou kunnen worden
Treffende stoet te
Nijmegen
DINSDAG 25 OCTOBER
2 H
M
DE CRl SI S-ZUIV EL-CENTRALE
NIEUWE COMMANDANT VAN
WILLEMSOORD
Baron De Vos van Steenwijk
AUTO OVER DEN KOP
Onder Houten viel Zondagavond
een man uit een trein en
werd totaal verbrijzeld
Lijk later gevonden
WESTLANDSCHE
KOOPLIEDEN ONTEVREDEN
Staking op de veilingen?
13.000 K.M. op één dag
UITZENDING GEADVISEERD
ERNSTIGE VECHTPARTIJ
ANTH. VAN LEEUWENHOEK
R.K. KAPPERSPATROONS
Christus Koning monument door
Z.H. Exc. Mgr. A. F. Diepen
onthuld
Een stille audiëntie
Plechtig Lof
Rondom het monument
Al te mooi!
R.K. MIDDENSTAND
Naar een vernieuwd werkprogram
tt
Om te komen tot dekking van het tekort
op de staatsbegrooting (wat nog lang
niet hetzelfde beteekent als een sa-
peering der rijksfinanciën) kan men drie-
e*lei taktiek volgen:
1. bezuinigen,
2. nieuwe inkomsten forceeren,
3. manoeuvreeren met de financiën.
Onder taktiek 3. verstaan wij o.a. rente
verlaging van staatsschulden, conversie van
staatsleeningen, gedwongen leen'ng. ge
dwongen conversie, nieuwe leening heffing
van vermogens, het geheel of gedeeltelijk
stopzetten van aflossingen, het sluiten van
e®n premieleening.
Natuurlijk zou men taktiek 3. alnaar-
Selang daarvan een bezuiniging of een nieu
we inkomstenbron verwacht wordt ge
voeglijk bij taktiek 1. of 2. kunnen onder
brengen, maar gezien het heel bijzonder ka-
*akter van de door ons bedoelde „manoeu
vres" en de heel bijzondere mogelijke ge-
Volgen daarvan, meenen wij taktiek 3. wel
aPart te mogen rubriceeren.
Van al de onder 3. bedoelde „manoeuvres"
is den laatsten tijd het meest en het harts-
tochtelijkst gesproken en geschreven over
conversie van staatsleeningen; veel heil
Vferd en wordt er van deze financieele ma
nipulatie verwacht: de heeren Oudegeest
cn Albarda bliezen luide fanfares en prof.
Veraart is mee gaan blazen, zooals trou
wens in latere dagen hier en daar méér
(en dan minder-impulsieve) personen en
organen duidelijk een sterkere neiging tot
conversie zijn gaan toonen.
Het vraagstuk is ook werkelijk van groot
belang, en wij zeggen het den minister van
financiën in zijn millioenennota na:
„Indien de regeering een leening van
nooger rentetype kan aflossen door een
ieening van lager rentetype aan te gaan,
betzij dan bij dezelfde, hetzij bij nieuwe
geldgevers m.a.w. wanneer zij conver
geren kan mag zij zulks geen dag uit
stellen. Aldus is het ook te allen tijde
Verstaan, zoowel door het rijk als door
Oe andere publiekrechtelijke lichamen.
Iedere conversie, die mogelijk is, is tevens
geboden."
Wie zou niet wenschen, dat thans, in
onze financiëel-benarde omstan
digheden, een conversie van
staatsleeningen op groote schaal een flinke
Portie bezuiniging op de rijksuitgaven kon
opleveren en velerlei pijnlijke Weltersche
bezuinigingen overbodig maken kon?
Wij laten ofschoon dit eigenlijk niet
Petjes is nu eens 'n oogenblik alle mede
lijden met houders van staatspapieren va
ten, we willen nu alleen maar eens zuiver
Sakelij k de vraag stellen, hoeveel millioen-
tjes er door middel van conversie „uitge
spaard" zouden kunnen worden.
En wél, omdat wij meenen dat deze kwes
tie (en dat niet alleen door roode agitators!)
°ver het algemeen veel te abstract, veel te
idealistisch, veel tecijferloos beschouwd
Wordt.
Bekijken wij op bijgaand staatje eens
iustig den stand der Nederlandsche Staats
leeningen. Natuurlijk kon in dat staatje
geen rekening gehouden worden met de
Wottende schuld, aangezien deze iederen
Pag aan wijziging onderhevig is, maar on
danks alle nog méér onvermijdelijke
tekortkomingen daarin (zoo zijn b.v. ook de
Pitlotingen in 1932 verwaarloosd) geeft een
eP ander toch een genoegzaam duidelijk
beeld van den stand van zaken.
Zoo zien wij dus, dat het hier wèl om
groote bedragen gaat! Neêrlands ge
consolideerde schuld beloopt maar
eventjes 2.474.999.100, en daarvoor moet
(Pioest) per jaar bijna 92 millioen rente
betaald worden. Zou op zulk een enorm be
drag nu in 't nette niet te bezuinigen
2iin? Kon men heel onze geconsolideerde
staatssehuld (voorzoover dit voordeel zou
bunnen bieden) converteeren tot 3 pct.-lee-
Pbigen, dan zou dit 'n rente-besparing ople
veren van (we slaan er een slag in) 20.5
PbUioen; cijferaars mogen narekenen,
Welke bezuinigingen renteverlagingen tot
fespectievelijk VA, 4 en 4pet. zouden
Meebrengen.
Het zal den cijferaars dan echter opval-
leP, dat hoezeer ook een (onmogelijke!)
Verlaging tot 3 pCt. een bedrag-om-van-te-
bkkebaarden zou doen bezuinigen de hoo-
Sere rentetypen met rassche schreden tot
teleurstellend-geringere resultaten lei
den....
Gezien een begrootingstekort van 150
Millioen.
Maar niettemin: ieder voordeel zou dank
baar aanvaard dienen te worden, indien
het.... te grijpen was!
Maar 't is juist daaraan, dat wij althans
vooreerst niet weinig twijfelen. Wij zien
immers, dat er feitelijk maar twee leeningen
tegen 5 pet. loopende zijn, en dat zijn juist
de conversieleeningen van April en Juli 1932
(de 5 pet. leening 1919 schrompelde al inéén
tot 30 millioen).
Wat zou er nu door middel van con
versie te bereiken vallen? Om
daarop een antwoord te kunnen
geven, moeten wij zien naar de teekenen
des tijds op de publieke geldmarkt; niet
ten onrechte heeft de Minister van Finan
ciën er in de millioenennota op gewezen,
dat de door den Staat te betalen rente
niet van den Staat zelf afhangt, maar dat
de overheid, evenals ieder particulier, moet
zien te leenen tegen de laagst mogelijke
rente, waartegen zij geld krijgen kan.
Welnu: hieronder hebben wij eenige van
de door ons bedoelde „teekenen des tijds"
tot uiting gekomen in een aantal emissies
verzameld.
Datum v.
29/7
3/8
26/8
30/8
12/9
16/9
19/9
19/9
20/9
23/9
23/9
28/9
4/10
21/10
1/4
1/7
We teekenen hierbij aan, dat verschillende
dezer leeningen ruim, enkele zelfs zéér ruim,
werden volteekend, zoo b.v. Beverwijk, Am
sterdam en de beide Nederlandsche 1932,
maar.men zie dan ook eens naar de
rente-typen en hier en daar ook naar den
uitgiftekoers!
En dan kan men nog niet achter de scher
men zien, hoe af en toe een leening „ge
lukte", doordat b.v. een gemeente de groot
ste porties toewees.... aan zichzelf!
Deze nuchtere feiten moeten wij voor
oogen houden, als wij ons afvragen,
of conversie van staatsleeningen in
dit tijdsgewricht voordeel zou kunnen ople
veren.
Uit het bovenstaande blijkt o.i. genoeg
zaam, dat de staat in de huidige omstan
digheden na conversie hoegenaamd niet
voordeeliger uit zou komen.
Wat kan er geconverteerd worden? en
tegen een hóéveel lager rentetype?
Een blik op den „stand der Nederlandsche
Staatsleeningen", een blik op onze „tee
kenen des tijds" enhet oordeel is
gevormd: conversie schijnt voorloopig nog
geen baat te brengen.
Tenzij men zijn toevlucht zou willen en
durven nemen tot gedwongen conversie,
tot gedwongen renteverlaging.
Maar dat is een heel andere kwestie,
met heel andere perspectieven.
Staats- of
Koers van
Rente
Gemeentel.
uitgifte
5 pet.
5-jar. Breda
99%
5 pet.
5-jar. Arnhem
99%
5 pet.
5-jar. Dordrecht
98%
4>/2
Prov. Groningen
98
5
den Haag
99%
5>/2
Vlaardingen
100
5 pet.
Haarlem
99
5V2
6-jar. Almelo
100
5
Assen
98%
5
Delft
99'A
5'A
Hengelo
100
5 Va
10-jar. Beverwük
99%
5
Middelburg
99%
5
Tilburg
99%
5 pet.
Amsterdam '32
97%
5 pet.
Enschede
99%
5 pet.
Indië '32
97 !4
5 pet.
Nederland '32 I
100
5 pet.
Nederland '32 II
100
De debatten over het wetsontwerp tot tijdelijke
heffing van 30 opcenten op alle invoerrechten
en op den accijns op bier, alsmede herziening
van het tarief welke morgen een aanvang zul
len nemen, vormen inderdaad het begin van de
eigenlijke gedachtenwisseling met de Regeering
over haar beleid, in het bijzonder ten aanzien
van de middelen ter bestrijding van de crisis.
Ze vormen, ook al worden ze alleen met den
Minister van Financiën gevoerd, het voorspel
van hetgeen eerst op 8 November komen moet;
maar het is niet uitgesloten, ja zelfs heel waar
schijnlijk, dat ze belangrijker zullen zijn dan de
officieele Aigemeene Beschouwingen over het
regeeringsbeleid. De geruchten over een ophan
den zijnde ministerieele crisis doordat Minister
De Geer de portefeuille-kwestie zou stellen, om
zijn wetsontwerp aangenomen te krijgen, met
daarbij de onderstelling dat het geheele kabinet
zich met hem homogeen zou verklaren, zijn
niet geheel zonder grond, al is er te voren over
deze zaken nooit iets met zekerheid te zeggen.
Dat het wetsontwerp ongewijzigd zal worden
aangenomen, gelooven we niet. De herziening
van het tarief zal wel geamendeerd worden,
maar daartegen kan de Regeering na overleg
met de Kamer, geen al te groote bezwaren in
brengen.
Hente
Jaar van
uitgifte
Uitgegeven Bedragen
Uitgeloot in 1931
Bedrag per 1.10/32
Betaalde rente
523.895.100
mm
523.895.100
13,105.732.50
3
407.374.050
407.374.050
11.774.475.75
39.305.350
mm
39.305.350
1.375.687.25
4
1916
125.000.000
5.831.000
119.169.000
4.788.800.-
4
1929
22.000.000
1.760.000
20.240.000
827.200.-
4
1931
277.600.000
277.600.000
5.552.000.-
*•4
1929
20.000.000
1.600.000
18.400.000
827.200.-
1931
17.623.000
17.623.000
387.706.-
1916
125.000.000
37.240.000
87.760.000
4.680.900.-
1917
500.000.000
84.620.500
415.379.500
19.050.952.50
1928
84.000.000
1.810.000
82.190.000
3.712.725
5
1919
433.072.200
403.009.100
30.063.100
3.885.575.-
5
1932
186.000.000
186,000.000 A
9.300.000. -
5
1932
250000.000
250.000.000 A
12.500.000.-
3.010.869.700
535.870.600
2.474.999.100 B
91.768.954.- C
A Deze leeningen zijn in 1932 voor de 6% Nederland in de plaats gekomen.
Bedrag geconsolideerde schuld per heden, behoudens uillotingen in 1932.
G Deze rente bij benadering genomen, aangezien er inmiddels uitlotingen hebben plaatsgehad
6% Nederland is afgelost* J.% NedérL '32 is gesloten; inschrijving N.W.S. is vermeerderd.
De strijd zal gaan over de heffing van 30
opcenten op de invoerrechten voor één jaar. Een
maatregel, die ƒ22.5 millioen moet opbrengen.
Men kan wel een aantal belastingen opnoemen,
die ook in aanmerking zouden kunnen komen,
maar daaronder is er niet een, welke dit bedrag
ook zal opleveren binnen een jaar. Men mag in
het algemeen bezwaren hebben tegen verhoo
ging van het tarief, maar als er geen andere
weg wordt aangewezen, zal men het voorstel
van de Regeering wel moeten aanvaarden. Het
geld moet er zijn; er is nu eenmaal een groot
tekort en dus ligt het voor de hand, dat een
minister, aan wien men het gevraagde weigert,
niet langer de verantwoordelijkheid kan dragen,
evenmin als het Kabinet, dat zich na ampel
overleg, want tot dezen maatregel was reeds lang
besloten, met de tijdelijke heffing vereenigd
heeft. Uit de mil'ioenennota blijkt dit
ten duidelijkste waar de minister schrijft
dat de voorgestelde belastingen en be
zuinigingen noodig zijn en dat het bij alle
onzekerheid, die de toekomst biedt, muurvast
staat, dat met minder dan thans in het voor
nemen ligt niet kan worden volstaan. De ernst
blijkt ook uit de snelheid waarmede dit ontwerp
behandeld wordt.
Minister de Geer kar. hier nooit toegeven, zoo
dat we de kwestie gerust zóó mogen stellen, dat
de Kamer in dezen te kiezen heeft tusschen de
tijdelijke heffing en het aftreden van minister
De Geer met alle gevolgen daarvan.
We durven gerust te zeggen, dat dit bekend
was van het oogenblik af, dat de millioenen
nota verscheen en het ontwerp werd ingediend
en daarom was het, politiek gesproken, zeer ge
vaarlijk zich als Kamerlid te binden, zooaJs
door enkele Kamerleden uit andere partijen dan
de katholieke, is gedaan. Het zal voor sommigen
een zeer moeilijke beslissing worden, maar deze
hebben zij dan meer aan zichzelf, dan aan het
voorstel van de Regeering te wijten.
Het valt echter niet te ontkennen, dat er
crisisgevaar m de lucht zit en dat door de be
slissing die in deze dagen valt over het ontwerp,
feitelijk beslist wordt over het geheele crisis-
beleid van het Kabinet in de Komende maanden.
Een half uurtje in de keuken
Woensdag, 26 dezer, van 66.30 n.m. zal over
den Huizer-zender de regeeringscommissaris
voor de Hulpverleening aan de Melkveehouderij,
de heer L. Bückmann, een radio-voordrachi
houden over het onderwerp: „Uit de Keuken
der Crisis-Zuivel-Centrale".
Naar men ons bericht, zal de kapitein ter zee
F. J. Heeris met 1 Dec. a.s. na zijn bevordering
tot schout bij nacht den zeedienst verlaten en
tevens zijn functie van commandant van het
Koninklijk Instituut voor de Marine te Wil
lemsoord neerleggen. Als zijn opvolger te Wil
lemsoord is aangewezen de kapitein ter zee C.
J. baron de Vos van Steenwijk, adjudant in
buitengewonen dienst van de Koningin, die on
langs uit Ned.-Indië is gerepatrieerd.
Drie inzittenden gedood
SOERABAJA, 24 Oct. (ANETA). Een auto,
welke terugkeerde van de races, is met groote
snelheid, naar schatting eene van 100 K.M., in
een bocht van den weg omgeslagen. De auto
maakte een saltomortale, hetgeen geconsta
teerd kon worden aan het feit dat alle vier
wieldoppen waren vernield. De inzittende tuin
architect Payens werd op slag gedood, de op
zichter van de racebaan Muller en de chauf
feur Isak zijn even later overleden, terwijl de
bestuur van den auto, Nellink, een sleutel
been gebroken heeft. De andere twee inzitten
den bleven ongedeerd.
De laatste personentrein in de richting Den
Bosch moest Zondagavond omdat aan de nood
rem was getrokken, eenige kilometers vóór het
station Houten tot stilstand worden gebracht.
In een der achterste wagons bleek een reiziger
uit den trein te zijn gevallen.
Door het personeel van den trein werd met
behulp van eenige reizigers in de diepste duis
ternis de omgeving afgezocht, doch men kon
den man nergens ontdekken. De trein reed
daarop verder naar het station Houten, waar
een en ander werd gerapporteerd.
De stationschef ging met den ploegbaas en
eenige leden van het baanpersoneel wederom
naar de plaats, waar de man uit den trein zou
zijn gevallen. Men vond tenslotte het slacht
offer dood en geheel verminkt langs den spoor
weg liggen. De ongelukkige was bij het uit den
trein vallen waarschijnlijk tusschen de treeplank
terecht gekomen en daardoor een eindweegs
medegesleurd en geheel verbrijzeld.
Verschillende lichaamsdeelen lagen hier en
daar langs de baan verspreid. Per lorrie werd
het stoffelijk overschot naar het station Houten
en later naar de alg. begraafplaats aldaar ver
voerd.
Het slachtoffer bleek te zijn de 33-jarige H.
P. de K. uit Tilburg. Hij had in gezelschap van
zijn vader en broer gereisd.
Hoe deze tragische gebeurtenis zich precies
heeft afgespeeld is nog niet bekend, daar de
vader en de broer van het slachtoffer zoodanig
„onder den invloed" waren dat hun Zondag
avond geen verhoor kon worden afgenomen.
vaardigden en belangstellenden uit Haarlem,
Helmond, Purmerend en Tilburg.
Na uitvoerige besprekingen werd tot oprich
ting besloten en werden als bestuurderen geko
zen de heeren Henskens (Amsterdam), Tieman
(Rotterdam) en Lammers (Den Haag).
De verdere vaststelling van het bestuur werd
aangehouden in verband met de 'te verwachten
toetreding van meer R.K. Kappersvereenigingen,
speciaal uit het Zuiden des lands.
Na een inleiding van den heer Besters, ad
ministrateur van de Middenstandsonderlinge,
Bedrijfsvereeniging voor den R.K. Middenstand
tot uitvoering der Ziektewet, werd besloten tot
oprichting van een onderlinge patroonsziekte
verzekering als instelling van den Bond, waar
van de administratie zal worden opgedragen
aan de Middenstands Onderlinge.
Belangstellenden in de landelijke organisatie
der RK. Kapperspatroons kunnen zich voors
hands wenden tot het Bureau van den Nederl.
R.K. Middenstandsbond, Hoogewal 10, Den
Haag.
Men meldt aan het „Vad." dat op de West-
landsche veilingen een staking dreigt uit te
breken.
Reeds eenigen tijd voerden n.l. de binnen-
landsche kooplieden een actie om te komen tot
het z.g. inclusief fust verkoopen. Tot nu toe
immers werd doe de veilingen voor de ge
bruikte groote en kleine bakken resp. 15 en 10
cent berekend. De centrale voor den handel
in aardappelen, groente en fruit alhier heeft
den Bond Westland verzocht, tot verkoopen
inclusief fust te willen overgaan, op welk ver
zoek echter afwijzend is beschikt.
Toen nadien een drietal veilingen de bakken
van de binnenlandsche kooplieden terugnamen,
begonnen de moeilijkheden eerst goed, daar de
exporteurs zich nu gedupeerd achtten. De vei
ling te Brielle heeft bovendien den kostprijs
van het fust verlaagd tot 10 en 5 cent, zoodat
de Rotterdamsche kooplieden tegen sterker
concurreerende prijzen konden verkoopen, dan
hun Westlandsche bedrijfsgenooten.
Bij dezen stand van zaken hebben de West
landsche kooplieden nu besloten, om heden en
zoo noodig ook volgende dagen niet op de vei
lingen te koopen en waarschijnlijk zullen zich
de exporteurs met hen solidair verklaren. De
organisaties der kooplied^ zouden intusschen
nog vóór vandaag contact hebben met de vei-
lingbesturen.
De vliegtuigen van de K. L. M. legden Zater
dag 22 dezer een afstand af van bijna 13.000
K.M. De specificatie is als volgt:
Op de luchtlijn AmsterdamBatavia v.v.:
Athene—Amsterdam 2300 K.M.; Athene-Caïro
1300 K.M.; MedanBandoeng 1600 K.M.; Me-
danRangoon 1900 K.M.; op de Europeesche
lijnen 5000 K.M.; extra-vlucht DublinBerlijn
1400 K.M. De totale lengte van de Indië-lijn
bedraagt 14.500 K.M.
In de Vrijdag gehouden spoedvergadering
van den Radioraad is ter sprake gebracht het
verzoek van den minister van Waterstaat om
advies omtrent de aanvrage van de V.A.R.A.,
die op 8 November beschikking wilde hebben
over zendtijd, zulks in verband met de Hout-
rust-demonstratie te 's Gravenhage.
De Radioraad besloot den minister te advi
seeren op het verzoek van de V.A.R.A. in gun
stigen zin te beslissen.
De „Tel." verneemt in tegenstelling met dit
bericht, dat wij aan het „Volk" ontleenen, dat
de Radioraad voor deze aangelegenheid nog
een vergadering moet beleggen.
Twee broers aangehouden
Zaterdagavond heeft bij het z.g. Linzebosch
te Doetinchem een ernstige vechtpartij plaats
gehad.
Aanleiding was een woordentwist tusschen de
arbeiders L. en P. v. H., die ontaardde in een
messenstekerij. Een broer van P. v. H. begon
eveneens met een mes te vechten. Vervolgens
verscheen de vrouw van P. v. H., die de vech
tenden trachtte te scheiden, hetgeen haar na
eenige moeite gelukte. Alle deelnemers aan
deze ruzie bekwamen meer of minder ernstige
wonden. L. heeft, behalve steekwonden, eenige
trappen tegen het hoofd gekregen, ten gevolge
waarvan hij een hersenschudding bekwam.
De marechaussee te Doetinchem heeft een
onderzoek ingesteld en de beide broeders v. H.
aangehouden.
De landelijke organisatie
Dezer dagen had een vergadering plaats te
Den Haag, in Gebouw Amicitia, Westeinde, om
te komen tot oprichting eencr landelijke orga
nisatie der R.K. Kapperspatroons binnen het
verband der R.K. Middenstandsorganisatie.
De vergadering stond onder leiding van mr.
F. Bach als plaatsvervangend directeur van het
Bureau van den Ned. R.K. Middenstandsbond.
Aanwezig waren vertegenwoordigers van de
R.K Kappersvereenigingen in Rotterdam, Den
Haag, Amsterdam en Tegelen, alsmede afge-
Te Delft herdacht
Maandag heeft te Delft de plechtige herden
king plaats gehad van den driehonderdsten
geboortedag van Anthonie van Leeuwenhoek.
In de aula van de Technische Hoogeschool
had een bijeenkomst plaats, die bijgewoond
werd door tal van hoogleeraren in den lande
en waarin allereerst de rector-magnificus aer
Technische Hoogeschool, professor J. A. Grut-
terink, een inleidend woord sprak, waarop
prof. v. d. Hoeven uit Leiden, voorzitter van
het Van Leeuwenhoekcomité, een welkomst-
woor sprak. Hierna hield dr. Schierbeek een
herdenkingsrede.
Vervolgens werd in de Oude Kerk door prof.
D'Arcy Thompson namens de Royal Society
een krans gelegd en door prof. v. d. Hoeven
namens de Kon. Ned. Academie van Weten
schappen en het Leeuwenhoekcomité, terwijl
voor de Vereeniging voor Natuurwetenschap
pen te Jena prof. de Haas een krans legde.
Op het stadhuis had een ontvangst plaats
door het gemeentebestuur.
Zondagmiddag werd de jaarlijksche bedetocht
van de mannen van Katholiek Nijmegen ge
houden naar het Klooster Koningsgaard op
Berg en Dal bij Nijmegen voor de jaarlijk
sche audiëntie bij den Christus Eucharisti-
cus.
Deze bedetocht droeg ditmaal een bijzon
der karakter, door de onthulling van het mo
nument van den Eucharistischen Koning,
welke plechtigheid geschiedde door Z. H.
Exc. Mgr. A. Diepen, Bisschop van Den
Bosch. Om half twee kwamen de duizenden
deelnemers bijeen in de St. Augustinuskerk
vanwaar zij na een korte begeesterende toe
spraak van den ZeerEerwaarden Pater Schel-
straete S S. S. in rijen van vier door het
hart der oude stad en langs den Berg-en-
Dalschen weg naar Koningsgaard trokken.
In dezen zwijgenden biddenden stoet van dui
zenden mannen, allen boven de achttien jaar,
werd geen enkel vaandel of symbool medege
dragen. Niettemin maakte deze zwijgende
tocht een overweldigenden indruk op de hon
derden, die langs den langen weg stonden
opgesteld. Omstreeks half drie waren de eer
ste groepen op Koningsgaard aangekomen,
waar onmiddellijk het Christus-monument
door Mgr. A. Diepen werd onthuld en gewijd.
Bij deze plechtigheid waren wel 10 S. 15000
menschen tegenwoordig en onder de aanwe
zigen werden opgemerkt de Rector Magnifi
cus der R. K. Universiteit, Prof. Dr. Titus
Brandsma, Mgr. C. A. van Son, Mgr.
T e u r 1 i n gs (U.S.A.) verschillende Pastoors
der stad en Oversten van verschillende geeste
lijke Orden, burgerlijke autoriteiten van Nij
megen en omliggende plaatsen en verder de
Bestuurderen van talrijke katholieke sociale
en geestelijke organisaties.
Toespraak Mgr. Diepen
Na de onthulling van het monument hield
Mgr. A. Diepen een treffende toespraak, waar
bij hij allereerst hulde bracht aan de duizen
den Katholieken van Nijmegen, die op zoo
spontane en vrijmoedige wijze een treffende
hulde brachten aan den Koning Eucharisti-
cus. De onthulling van het monument was
een heerlijk blijk van diepe vereering voor
den Koning der Koningen, die als zoodanig
moet heerschen in de gewetens der Katho
lieken, in de kerk, in de gezinnen en ook in
Staat en Maatschappij, wanneer Geloof en
zeden gemoeid zijn met het Staatsbestuur en
de Staatsregeling. Wij Katholieken erkennen
het Goddelijk Gezag en alle gezag, dat door
God op de menschen is overgedragen. De
Christus-Koning is hier afgebeeld met den
wereldbol en den scepter in de hand, waar
door hij hier geëerd wordt als de Christus
Koning, waarom wij Katholieken ons scha
ren als paladijnen en dien wij dienen met
edelmoedige liefde en zelfverloochenende of
fervaardigheid in leven en dood. De heerlijke
daad van Katholiek Nijmegen is ook doorge
drongen tot in het Vaticaan, zoodat Mgr.
heden een telegram mocht ontvangen uit Ro
me, waarin Zijne Heiligheid de Paus ter ge
legenheid van de onthulling van dit Christus
Koning-monument zijn apostolischen zegen
schonk aan allen, die bij deze plechtigheid
tegenwoordig waren en als weldoeners dit
monument hadden helpen oprichten.
Na deze rede werd door de duizenden een
sacramentslied gezongen en werd aan het
openluchtaltaar een plechtig Lof gecelebreerd
door mgr. A. Diepen met assistentie van den
Z. E. Heer van Aaken, Pastoor te Ubbergen-
Beek en den Z.E. Heer Ockhuyzen, Overste
van het Missiehuis der Eerwaarde Paters Mis-
sionarisen der H.H. Harten op Berg en Dal. De
liturgische gezangen tijdens het plechtig Lof
werden uitgevoerd door de duizenden mannen
en vrouwen, terwijl de Harmonie „Edelweisz"
kerkelijke hymnen speelde.
De feestrede werd tijdens het Lof uitgespro
ken door Dr. Feron uit Roermond, die zijn
bewondering uitsprak over de grootsche hul
diging welke hy hier mocht bijwonen en hy
nog zelden had aanschouwd. Spreker hield in
een schitterende perroratie een treffende be
schouwing over het Koningschap van Chris
tus, die alleen in deze zorgvolle tijden en door
lasten gedrukte samenleving uitkomst kan
geven.
Spreker schetste Christus als den Koning
van hemel en aarde en als den Verlosser van
het gevallen menschdom, die ter wille van
den mensch geleden heeft en gestorven is en
thans als de gekroonde Koning door zy'n
waarachtige dienaren geëerd wórdt, maar ook
door velen wordt verworpen. Wij Katholieken
hebben eerbied voor Christus Koning en wil
len in woord en daad toonen goede volgers te
zijn van den Heerscher over de Volkeren.
Spreker noodigde de duizenden uit neer te
knielen en in een vyf-minuten stilte een ge
bed te storten voor den Troon des Konings
en een stille audiëntie te houden met Hem,
die over alles heerscht en allen regeert tot
bestwil van het geheele menschdom.
Na deze stille audiëntie werd het Tantum
Ergo gezongen en werd aan de duizenden de
zegen met het Allerheiligste gegeven. Toen
het Allerheiligste met een eere-escorte van
priesters, koorknapen, soldaten en verkenners
van het rustaltaar langs de knielende schare
was gedragen naar de Kapel van Konings
gaard, werd het slotlied van deze plechtigheid
gezongen, het „Aan U, o Koning der Eeu
wen."
De ontelbaren, die het laatste uur der
plechtigheid den guren regen hadden getrot
seerd, verdrongen zich om het monument,
waarvoor bloemen gelegd waren. Het monu
ment, vervaardigd door den beeldhouwer Eve-
raerts, staat op een driesprong van wegen op
een hoog voetstuk van Waalsteen en is zelf
uitgevoerd in witte zandsteen. Het monu
ment is omsloten door een decoratief hek en
beheerscht den hoofdweg van Nijmegen naar
Berg en Dal.
Het initiatief tot deze grootsche hulde is
voornamelijk uitgegaan van de leiders der ver
eeniging de Heilige Stede, welke jaariyks den
nachtelijken bedetocht voor Nijmegen en om
geving organiseert ter stillen Omgang in Am
sterdam.
Onlangs bevatte „Het Volk" een onbetaal
baar stukje levensellende, één van die
armoe-gevallen, welke indien ze niet be
stonden geschapen moesten worden om
de lezers der roode arbeiderspers te doen
gruwen van zóóveel kapitalistische wreed
heid, één van die feiten, welke onom-
stootelijk bewijzen, dat de wereld zich a la
minute eensgezind scharen moet achter de
roode vaan.
Een Leidsche partijgenoot heeft ontdekt,
„waarvan een werklooze leeft" in de stad
zijner inwoning:
„Per week.... 24 cent in een ge
zin, zoo schrijft hij boven de ontdekking
in z'n lijfblad, en dan geeft hij ons ver
der te lezen:
„Een lid onzer afdeeling heeft een gezin
van man, vrouw en zeven kinderen. Deze
man „loopt" in de tweede norm, waardoor
zijn uitkeering voor man en vrouw 12
bedraagt plus 1.35 voor elk kind; dit
wordt dus 21.45. Aan inkomsten van één
kind komt nog 5.— in, waarvan echter
aan het gezin slechts 1.65 ten goede komt,
in totaal een gezinsinkomen van 23.10.
Door verschillende bepalingen in verband
met de procentsgewijze uitkeering in de
tweede norm mag deze man niet meer ont
vangen, zijn gezinsinkomsten meegerekend,
dan 21.15. Hiervan gaat eerst aan huur
6.15 af. Huurtoeslag mag niet worden ge
geven, omdat zijn steun niet meer mag be
dragen dan 19.50. wil hij hiervoor in aan
merking komen (65 pCt. van 30.het
loon, dat deze man verdiende, toen hij nog
werkte).
Wanneer wij alles netjes uitrekenen,
blijkt, dat dit gezin van groot tot klein van
24 cent moet leven!
Ik aarzel niet, dit een schande te noemen.
Aan menigen hond zal meer zorg besteed
worden!"
Nemen wij aan, dat de hier gegeven cij
fers juist zijn, dan zal een ieder niet al
leen de sociaal-demokraat, die zich in dit
opzicht maar al te vaak een monopolie toe
kent oprecht deernis gevoelen met de
arme stakkers, en méér en sterker deer
nis zou er wel eens kunnen schuilen in het
hart van menigen „kapitalist" dan in dat
van den socialist, die met fanfares zoo'n ge
val rondbazuint en er politieke munt uit
wil slaan.
Hoe ver dit laatste streven gaat, blijkt uit
de verlakkerij, waarvan deze gevoelige
Leidsche correspondent de lezers van zijn
lijfblad met 'n gerust geweten de dupe laat
worden.
Wat immers blijkt?
Dat het gezin niet van 0.24 per week
leven moet zooals de kop letterlijk aan
geeft maar dat per persoon en per dag
0.24 (buiten de huur) beschikbaar is.
't Is natuurlijk weinig, heel weinig, te
weinig, maar 0.24 per week in een gezin,
of 0.24 per persoon en per dag, 't lijkt
ons nogal 'n verschilletje!
De gevoelige Leidsche correspondent a
heeft het in zijn politieken ijver al te mooi
willen maken!
Als toch zóó de menschen tegen 8 Novem
ber bij elkaar getrommeld moeten worden!
De Ned. R. K. Middenstandsbond, die slechts
eens in de twee jaar pleegt de congresseeren,
besloot in 1930 om in de jaren, waarin geen
congres wordt belegd, studiedagen te organi-
seeren van besloten karakter, bestemd voor al
degenen, die leiding hebben te geven in stands-
of vakorganisatie dei- R. K. Middenstandsbewe
ging.
Deze studiedagen hebben in deze dagen plaats
gevonden, wederom te Amersfoort in het gast
vrije St. Alfonsus Retraitenhuis, daartoe wel
willend door den hoogeerwaarden pater provin
ciaal der Redemptoristen beschikbaar gesteld.
Evenals den vorigen keer waren de studieda
gen wederom door een groot aantal landelijke,
diocesane en plaatselijke bestuurderen bezocht.
Aan de orde werd gesteld een nieuw ontwerp-
werkprogram voor den Ned. R. K. Midden
standsbond.
Nu het ongeveer vijftien jaar geleden is dat
de Ned. R. K. Middenstandsbond zyn eerste
breede werkprogram vaststelde, achtte het
hoofdbestuur den tijd gekomen om dit aan een
herziening en aanvulling te onderwerpen en
men achtte de studiedagen de aangewezen ge
legenheid om over het nieuw ontwerp-program
een eerste aigemeene gedachtenwisseling te
houden.
Het ontwerp-werkprogram werd in gedeelten
behandeld, terwijl de belangrijkste punten spe
ciaal door inleiders werden toegelicht.
Allereerst werd ingeleid het ontwerp-ge-
meenteprogram van den Ned. R. K. Midden
standsbond, doof den heer H. E. van den Brule,
te Rotterdam, lid van het hoofdbestuur van den
R. K. Middenstandsbond in het Bisdom Haar
lem en lid van den gemeenteraad van Rotter
dam.
Verder het vraagstuk van de concentratie der
Bureaux van de R. K. Middenstandsorganisatie
door mr. J. A. G. M. van Hellenberg Hubar, te
Rüswijk, directeur van het Nationaal Hanze-
bureau.
De samenwerking van den middenstand op
economisch terrein werd behandeld door den
heer J. P. de Brabander, te Utrecht, directeur
van het Centraal Hanzebureau in het Aarts
bisdom.
Mr. F. j. h. Bach, te Den Haag, directeur
van het Centraal Hanzebureau in het Bisdom
Haarlem, besprak het programpunt inzake pu
bliekrechtelijke bedryfsorganisatie en inzake
wettelijke bescherming van het kleinbedrijf.
De accountant J. G. van Neerven te Eindho
ven, voorzitter van de R. K. Middenstandsver-
eeniging aldaar, nam de rijksvoorlichting ten
behoeve van den middenstand onder de loupe.
Tenslotte werd behandeld de zedeiyk-gods-
dienstige taak der organisatie, door rector J. F.
M. Bots te Amsterdam, geestelijk adviseur van
den R. K. Middenstandsbond in het Bisdom
Haarlem.
Op alle inleidingen volgde breedvoerige en
geanimeerde gedachtenwisseling.
Het concept-werkprogram zal thans in de be
treffende bestuursinstanties aan de orde wor
den gesteld, waarna het in den loop van het
volgend jaar zal worden gepubliceerd.
De najaars-Centrale Raad
Naar wij vernemen is als definitieve datum
voor den Najaars Centralen Raad van den R. K.
Middenstandsbond in het Bisdom Haarlem
thans bepaald Woensdag 16 November a.s.
De vergadering vindt plaats in den Haag.
gebouw Amicitia, Westeinde.
