Voor Gramofoonliefhebbers
„Zij" Crème
f
3Ket cetfiaal van den dag
UIT GOUDEN GORGELS
RADIO-PROGRAM
Mist
ROBINSON CRUSOE'S AVONTUREN
Draag ROBINSONschoenen
Je kunt er fijn op tippelen!
Alk abonné's«ÜE? f3000.-ia&SSSSSsaSTSSSJi SffiïSS f750.-f250- SW5125.-%£TZ££i TTSJ f40- Kr
Het Lijk bij de
ZATERDAG 12 NOVEMBER
Mechanische of elec-
trische weergave?
Zondag 13 November
Maandag 14 November
DE KRUISVAARDERS
VAN ST. JAN
De drankbestrijding in
Japan
20 jaar lang rheumatische pijnen
AANGIFTE MOETOP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTENGESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
FEUILLETON
Den vorigen keer bleven wij in onze confe
rentie steken. Er bleek zooveel te praten over
üe verschillende soorten van naalden, dat er
geen gelegenheid meer was de diverse machines
te bespreken. In de practijk zijn er op het
oogenblik in hoofdzaak twee mogelijkheden: de
mechanische en de electrische weergave. Bij de
mechanische worden de trillingen, opgewekt
door den gang van de naald over de groef, over
gebracht op een membraan van mica of alumi
nium (gemonteerd in de soundbox). Dit mem
braan brengt op zijn beurt de lucht in sound
box, geluidsarm en klanktrechter tot trillen; de
geluidstrechter vroeger als een wanstaltige
rnammouthmuil uw kamer ingapend is te
genwoordig ingebouwd. Bij de electrische weer
gave worden de trillingen van de naald door de
pick-up omgezet in electrische, deze door ver
sterkingslampen en luidspreker getransformeerd
tot geluidsgolven.
Nu zou ik over dit onderwerp kort kunnen
zijn en mij beperken tot de bewering, dat de
beste electrische weergave de beste mechanische
overtreft. Maar de practijk leert anders. Alleen
Reds hierom: hoeveel, of liever, hoe weinig
menschen kunnen de beste electrische weergave
bekostigen? Het aantal gramofoonenthousiasten
is echter veel grooter dan dat der aldus bevoor
rechten. Na mijn eerste stelling laat ik daar
om dadelijk een tweede volgen; ik voor mij pre
fereer een goede mechanische weergave boven
een slechte electrische, die naar verhouding
bovendien duurder is. Want ik ken electrische
installaties, die een harden en te donkeren toon
produceeren, welke van kwaliteit achter staat
bij het doorzichtiger timbre van een goede
gewone gramofoon.
De laatste soort wordt in drie typen verhan
deld: koffer-, tafel- en kastmodel. Het voordeel
van een koffer is natuurlijk, dat hij gemakkelijk
getransporteerd kan worden en dat men er
steeds een hoekje voor heeft om hem op te ber
gen. Het verschil tusschen tafel- en kastmodel
berust in hoofdzaak op financieele en aestheti-
sche factoren. Nadeelen van den koffer zijn:
iets mindere geluidskwaliteit hoewel de tech
niek het wonder heeft bestaan van de kleine
beschikbare ruimte maximaal profijt te trek
ken en het gevaar voor de platen. Het komt
immers geregeld voor, dat de deksel van een
koffer dichtklapt en via soundbox en naald een
put in de plaat slaat, waardoor deze bescha
digd wordt. Hoe zwaar, dat blijkt pas, nadat
men den gemaitraiteerden kant een paar keer
bespeeld heeft.
Electrische weergave treft men natuurlijk
het meest aan bij radioluisteraars, die ook over
een gramofoon willen beschikken. Die wensch
is logisch. De verhouding radiogramofoon is
te vergelijken met die van krant en boek. Paars
gewijze vullen zij elkaar aan en hebben zij de
zelfde sociale en cultureele beteekenis. De com
binatie van radiotoestel en electrische gramo
foon komt daarom hoe langer hoe meer in trek.
Aan hen, die hun radio-apparaat met een elec-
trisch gedreven schijf en een pick-up willen
uitbreiden, moet ik twee wenken geven. Een
wisselstroominstallatie is te prefereeren boven
een gelijkstroom, daar bij het laatste type soms
storingen voorkomen door collectorvonken. En
vooral dit: let op het gewicht van de pick-up,
die u aanschaft of reeds heeft. Het moet zijn
ongeveer 130 tot 150 gram. Want een te zware
pick-up veroorzaakt te veel slijtage, een te lichte
heeft neiging over de plaat te dansen en laat in
elk geval de diepe frequenties onvoldoende tot
hun recht komen.
Ten slotte enkele opmerkingen voor eiken
gramofoonliefhebber. De naald moet een hoek
van ongeveer 55 tot 60 graden met de plaat ma
ken. Is die hoek grooter, dan slijt de plaat te
veel, omdat de verticale component van het
soundbox- of pick-up-gewicht dan te groot is.
Vooral bij soundboxen, die om de as van den
geluidsarm kunnen draaien, moet de
stand van de naald steeds weer gecontroleerd
worden, door haar positief te draaien tot zij te
gen den nok binnenin stuit. Ga ook geregeld na,
of de omloops,snelheid 78 toeren per minuut
goed is, daar afwijking hiervan het timbre
Van de muziek belangrijk wijzigt. Ook dit moet
geregeld gebeuren, daar een outsider soms rem
en snelheidsregulateur met elkaar verwisselt.
IVien doet deze controle het makkelijkst met be
hulp van een stroboscoop: een papieren schijfje
met heel veel zwarte sti'alen op een witten ach
tergrond. Plaats de stroboscoop op het toestel,
waarop reeds een plaat ligt, belicht haar met
em wisselstroomlamp en verstel den regulateur
zoo lang, tot het lijkt of de zwarte strepen stil
staan. U heeft dan den juisten omloopstijd.
Een Nederlandsche zangeres verdient dit keer
deze korte ievue van internationale stern-ster
ren te openen: Jo Vincent. Zij zong een tweetal
gewijde liederen. Misschien zal men zich over de
combinatie even verwonderen: een simpel
volksliedje als „Heer Jezus heeft een hofken"
en een bijna oververfijnd kunstwerkje als „Schla-
fendes Jesukind" van Hugo Wolf (Columbia
D 17213). Maar ook dit keer blijkt, dat oude
volkskunst en zeer persoonlijke gevoelsuiting
vaak heel dicht bij elkaar kunnen staan, on
danks alle geestelijke afstanden. Wolf's, ven-uk-
werkt zacht en weldadig; Uw huid ontwaakt
tot nieuwe schoonheid onder haar aanraking.
In prijzen van 203045 en 75 cent.
kelijk lied doet denken aan een oud schilderij,
intiem en toch intens van kleur en stemming.
De orgelbegeleiding uitnemend geregistreerd
versterkt nog dezen indruk, ofschoon het
oorspronkelijk voor piano werd gedacht. Het
volkslied is gezongen met een blijden klank, dien
de zilveren trompetten der Levieten gehad moe
ten hebben. Werkelijk, een ideale plaat voor
het Kerstfeest.
Ook een andere landgenoote heeft bij Colum
bia een kans gekregen. Annie Woud zong
„Standchen" van Schubert en de aria „Ah,
spietato" uit de ,,Amadigo" van Handel (Colum
bia DH 93). Deze zware, nobele stem leent zich
beter voor de dramatiek van het opera-frag
ment dan voor een licht lied als dat van Schu
bert. Des te meer bewonder ik de volkomen
vaardigheid, om in „Standchen" het groote
stemvolume zóó luchtig aan te wenden. De be
geleidingen van Felix de Nobel klinken correct,
maar wat droog.
Franz Völker behoort tot de favorieten van
het Polydorpubliek. En deze zullen zeker met
graagte luisteren naar de weeke melodieën van
het minnelied uit „Das Dreimaderlhaus" van
Schubert-Berté (Pol. 24651). Ik voor mij had
echter de nuances iets fijner gewenscht. Maar
van stralend en soepel geluid is ook dit keer
Völker's stem voortreffelijk.
Voor het laatst bewaarde ik een nummer, dat
evenals de liederen van Jo Vincent bij
velen belangstelling zal hebben. Ge kent het
wel van de concerten der Don Kozakken: het
Credo van Gretsjanonof, uit diens „Liturgia
Domestica". Maar zóó bewonderenswaardig als
Chaliapine het zong met het koor der Russische
kerk te Parijs, zult ge het nooit mogelijk ge
dacht hebben (His Master s Voice DB 1701). De
phenomenale Russische bas is hier op zijn best:
rijk van klank en gaaf van intonatie. Ge weet
immers, dat het bij hem aan zuiverheid wel eens
hapert. Dat is een paar keer ook het geval in
het Credo van Archansisky, dat op de keerzijde
van deze plaat staat. Jammer, want dit stuk is
heel mooi en heeft door de lage bessen der bas
sen een record aan diepte en welluidendheid.
HUIZEN, 1875 M. N.C.R.V. 8.30 Morgen
wijding door Ds. G. Laarman; K.R.O. 9.30 Mor
genconcert; 10.00 Hoogmis uit de kerk van den
H. Antonius van Padua te Oldenzaal; 12.00
Middenstandskwartiertje; 12.15 K.R.O.-Boys
o.l.v. Piet Lustenhouwer; 1.40 D. Bont: Gods
dienstonderricht voor ouderen; 2.10 Boeken en
schrijvers; 2.30 de Kon. Harmonie van Tege-
len; 4.15 ziekenlof uit Den Bosch; N.C.R.V. 5 00
Gewijde muziek; 5.50 Kerkdienst uit Hantum;
K.R.O. 7.45 Pater Dr. F. v. d. Borne O.F.M.:
„De middeleeuwsche Kloostergeschiedenis"; 810
Voetbaluitslagen van de R.K.F.; 8.15 de Legen
de van de H. Elisabeth; 10.40 Epiloog door het
Klein Koor o.l.v. JoS. H. Pikkers.
HILVERSUM, 296 M. V.A.R.A. 8.30 Tuin
bouw halfuurtje door S. S. Lantinga: „Zonlicht
en plantengroei"; 9.00 „Doe het veilig", Ir. R.
A. Gorter; 9.15 Orgelspel door Johan Jong; 9.40
Zondagmorgentoespraak door G. J. Zwert-
broek; V.P.R.O. 10.30 kerkdienst uit de Ver.
v. Vr. Herv. kerk te Utrecht; A.V.R.O. 12.00
Avro-klein-orkest o.l.v. Nico Treep; Intermez
zo zang door The Tudor Singers; 2.00 Boeken -
halfuurtje door Dr. P. H. Ritter Jr.: „Letterkun
dig kannibalisme"; 2.30 Aansluiting met het
Concertgebouw te Amsterdam, Concertgebouw
orkest o.l.v. Dr. Willem Mengelberg. Solist: Al.
Uninsky, piano; 4.00 Filmpraatje door L. J.
Jordaan: „Liefdefilm en Filmliefde"; 4.30 Gra-
mofoonmuziek; Sportuitslagen van het Pers
bureau Vaz Dias te Amsterdam; V.A.R.A. 5.00
Kinderuurtje „Op het booze eiland"; 6.00 De
Flierefluiters o.l.v. Hugo de Groot, met zang
van Leo Fuld; 6.50 Alg. Ned. Bond van Han
dels- en Kantoorbedienden; 7.10 De Fliereflui
ters, met zang van Leo Fuld; A.V.R.O. 8.00
Tijdsein en nieuwsberichten van net Persbureau
Vaz Dias te Amsterdam; 8.15 aansluiting met
de Gemeentelijke Concertzaal te Haarlem. Con
cert door 't Avro-orkest o.l.v. Louis Schmidt
m.m.v. Richard Tauber, tenor; 9.15 Serie „Wat
zoudt gij doen in dit geval"; 10.30 Gramofoon-
muziek.
BRUSSEL, 509 M. 1.30 Concert door het
klein orkest van het N.I.R. o.l.v. P. Leemans;
3.20 Concert; 5.20 concert door het Radio
orkest o.l.v. Karei Walpot; 6.20 Gramofoonmu-
ziek; 8.20 Kamermuziek; 8.50 „Rhena", opera
in vier acten.
BERLIJN, 419 M. 12.20 Concert door het
Omroeporkest o.l.v. Bruno Seidler Winkler;
3.20 Vocaal concert; 3.50 Populaire- en dans
muziek; 6.20 concerto-grosso.
HAMBURG, 372 M. 3.20 Militair orkest
o.l.v. George Voigt; 5.30 Willy Kasper zingt lie
deren; 7.20 Concert door het Philharmonie-
orkest o.l.v. Richter; 9.40 Dansmuziek.
KÖNIGWUSTERHAUSEN, 135 M. 3.50
Concert; 7.20 „Domino", opera in drie bedrij
ven.
LANGENBERG, 472 M. 12.20 Concert o.l.v.
Wolf; 3.50 Militair orkest o.l.v. Geltmann; 7.35
„Waldmeister", operette in drie bedrijven van
Johan Strauss; 10.05 concert.
DAVENTRY, 1554 M. 12.50 Vioolrecital;
I.20 concert! 2.20 concert; 3.35 gewijde muziek;
9.25 concert door het radio militair orkest;
10.50 Epiloog.
PARIJS (Eiffel), 1446 M. 12.50 concert
o.l.v. Victor Charpentier; 7.50 Gramofoonmu-
ziek.
PARIJS (Radio-Paris), 1725 M. 8.05 Gra-
mofoonmuziek; 10.50 idem; 12.40 gewijde mu
ziek; 1.20 populair-concert; 1.50 Gramofoon-
muziek; 3.20 populair-concert; 5.50 Gramofoon-
muziek.
ROME, 441 M. 8.05 „De Graaf van Luxem
burg," operette in drie bedrijven van Léhar.
WEENEN, 517 M. 4.20 populair concert
door het Otto Rönisch orkest; 6.55 Rose Wal-
ther zingt liederen; 7.35 concert; 9.50 populair
concert door Otto Wacek orkest; 7.35 concert
9.50 populair concert door het Otto Wacek or
kest.
WARSCHAU, 1141 M. 4.20 kamermuziek;
5.20 populair concert; 7.20 populair concert
door het omroeporkest o.l.v. J. Oziminski; 9 20
dansmuziek.
BEROMtlNSTER, 460 M. 7.50 concert door
het omroeporkest o.l.v. Hermann Hofmann; 9.00
dansmuziek.
HUIZEN 1875 M.: NCRV 8.00 Schriftlezing;
8.15 Gramofoonmuziek; 10.30 Morgendienst door
Ds. N. P. E. ,G. van Uchelen; 11.00 Concert;
12.00 Politieberichten; 12.15 Gramofoonmuziek;
12.30 Orgelconcert uit de herst. Evang. Luth.
Kerk te Amsterdam; 2.00 Uitzending voor scho
len; 2.35 A. J. Herwig, Beantwoorden van vra
gen over kamerplanten; 3.15 Cursus knippen
en naaien; 3.30 Cursus stofversieren en hoeden-
maken; 3.45 Verzorging zender; 4.00 Bijbel
lezing door Ds. D. W. Veltkamp; 5.00 Gramo
foonmuziek; 5.15 Christelijke liederen; 6.15
Spreker: J. Schipper; 6.30 Vragenuurtje; 7.30
Politieberichten; 7.45 Ned. Chr. Persbureau;
8.00 Haarlemsche Orkestvereeniging o.l.v. Frits
Schuurman; 9.00 Spreker namens de vereeni-
ging „De Middaghoogte", prof. dr. A. H. Har-
tog: De harmonie tusschen Godsdienst en We
tenschap"; 9.30 Vervolg Concert; 10.00 Persbe
richten van Vaz Dias; 10.30 Gramofoonmuziek;
11.30 Sluiting.
HILVERSUM, 296 M.: VARA 8.00 Gramofoon
muziek; VPRO 10.00 Morgenwijding; VARA
10.15 Carel Ryken draagt voor: Monoloog; 10.30
Vara-klein-orkest o.l.v. Paul Duchant; 11.45
Carel Ryken draagt voor; 12.00 „De Notenkra
kers" o.l.v. Daaf Wins; 2.00 Verzorging zender;
2.30 Gramofoonmuziek. Verdi's Troubadour;
4.40 Na schooltijd; 5.10 Orgelspel door J. B.
Mac Carthy; Pl.m. 5.30 Overgang naar den
versterkten zender; 6.00 Adolf Bouwmeester
draagt voor; 6.15 „De Notenkrakers o.l.v. Daaf
Wins; 7.00 Muzikale Babbeltjes; IV. Piet Tig-
gers spreekt over Zangers en hun kunst (Sze-
lak, Tauber, Schmidt en de Italianen). Toege
licht door gramofoonplaten)7.59 Herhaling van
S.O.S. berichten; 8.00 Henk van Laar, Padde
stoelen; 8.20 Dief tegen wil en dank; 9.35 Vara-
tooneel o.l.v. W. v. Capellen; 10.15 Persbureau
Vaz Dias; 10.25 Vara-klein orkest o.l.v. Paul
Duchant; 11.35 Gramofoonmuziek; 12.00 Tijd
sein en sluiting.
BRUSSEL, 509 M.: 12.20 Concert door het
klein Orkest o.l.v. P. Leeman; 1.30 Gram. muz;
6.50 Concert; 10.30 Gramofoonmuziek, Dans
muziek.
miiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiniiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiu
Ook het najaar heeft zijn grillen,
Net zoo goed als iedereen.
En van al die escapades
1 Is het mistig weer er één!
Als u 's morgens, nog beneveld
Van den slaap, het raam uitkijkt,
Ligt het heusch niet aan u zeiven
1 Als dan alles mistig lijkt!
Als een schilderij van Mauve,
Zacht vervloeiend van structuur,
Zóó bewondert u de schoonheid
Van de mistige natuur.
En wanneer de zon wil trachten
Door te breken door den mist,
E Zegt u: ach, een najaarsmorgen
i Is veel schooner dan ik wist!
Echter, later komt de twijfel
Als u in de kranten leest,
Dat het mistig weer de oorzaak
Van veel onheil is geweest.
Mist is werk'lijk een bezoeking,
I Een demon in groot formaat,
E Mist is wel de grootste vijand, i
E Die 't verkeer hardgrondig haat.
En vooral bij autorijden
Blijkt dit dan ook zeer beslist, i
E Als bijvoorbeeld de bestuurder
I Blijk geeft van tè opti-mist!
I MARTIN BERDEN
(Nadruk verboden
riiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiir;
KALUNDBORG, 1153 M. 2.50 Het Omroep
orkest o.l.v. Emil Reesen; 9.55 Deensche mu
ziek door het Omroeporkest o.l.v. Launy Grön-
dahl; 10.30 Dansmuziek door de band van Na
tional Scala o.l.v. Kai Julian.
BERLIJN, 419 M.: 3.50 Concert; 6.30 Gramo
foonmuziek; 9.20 Concert.
HAMBURG, 372 M.: 12.35 Gramofoonmuziek:
1.30 Gram. muziek; 9.40 Concert uit Wallhof.
KÖNIGSWUSTERHAUSEN, 1635 M.: 1.20
Gramofoonmuziek; 3.50 Concert; 7.20 Vocaal
concert; 9.20 concert.
LANGENBERG, 472 M.: 12.20 Concert O.I.V.
Eusoldt; 4.20 Vesperconcert.. 9.50 Kamermuz.;
10.50 Gramofoonmuziek.
DAVENTRY, 1554 M.: 12.20 Concert door het
Schotsch Studio-orkest; 1.50 Concert; 3.20 So
nate-recital; 4.50 Instrumentaal variété; 9.55
Concert; 11.20 Ambrose's Blue Lyres in het
Dorchester hotel.
PARIJS EIFFEL, 1446 M.: 7.50 Concert.
PARIJS RADIO, 1724 M.: 12.20 Populair con
cert; 12.50 Gram.muziek; 1.25 Populair concert;
7.40 Concert; 9.07 Concert.
MILAAN, 331 M.: 7.50 Maria di Magdala
Opera van Pedrollow.
ROME, 441 M.: 8.05 Populair programma.
WEENEN, 517 M.: 6.55 Concertgebouw te
Weenen; 9.50 Concert.
WARSCHAU, 1412 M.: 4.20 Populair concert;
5.20 Idem; 7.20 Operette uitzending; 9.35
Dansmuziek.
BEROMÜNSTER, 460 M.: 7.20 Concert.
VOOR NADERE BIJZONDERHEDEN VER
WIJZEN WIJ NAAR DEN KATHOLIEKEN
RADIOGIDS
Polly had den geheelen morgen
Edwin, de giraffe, zitten plagen, tot
dat Edwin er genoeg van kreèg en
Polly wel een half uur achterna zat.
Toen zag de kat een boom en klom
er in.
„Polly is net op tijd in den boom
geklommen," zeide Robbie, „ik heb
Edwin nog nooit zoo kwaad gezien."
Polly sprong naar de hoogere tak
ken van den boom om buiten het be
reik van Edwin te blijven, maar tot
haar angst begon de giraffe in den
boom te klimmen.
„Ik heb nog nooit gezien, dat een
giraffe in een boo&i kan klimmen,"
riep Topsy uit.
Edwin deed een onhandige poging
om in den boom te klauteren. Hij
t slingerde zijn langen hals en zijn
lange pooten om den boom om te
trachten zoo naar boven te komen.
Maar het slot was, dat hij weer naar
beneden gleed.
„Het lijkt, dat hij niet kan op
staan," zeiden Robbie en Topsy tot
den zeeman, Freddy Vrijdag, die met
een stuk bamboe kwam aangeloopen
om de giraffe van den boom te krij
gen.
„Waarom heb je dat gedaan, Ed
win?" vroeg de zeeman, „je moest
toch weten, dat giraffes niet zijn ge
maakt om in boomen te klimmen."
(Maandagavond vervolg.)
(Ingezonden Mededeeling).
Uit de oprijlaan der villa kwam somber
peinzend een jongeman. Opeens hoorde
hij iemand naast hem zeggen; „Zoudt u
niet liever 'n sigaret opsteken?" Winton zag op
en keek in het glunder gezicht van een heer in
sportcostuum. „Och," zei hij. „Heusch" ant
woordde de ander, ,,'t leven is minder somber
dan u denkt. Ik wed er om dat ik zou kunnen
helpen." „Zoo", twijfelde Winton. „Ja," verze
kerde hem de ander, „neem een sigaret en laten
we wedden. Ik ken de lui van dit buiten uitste
kend." Nieuwsgieriger zag Winton naar zijn met
gezel, hij stond stil, nam de sigaret aan en zei:
„Laat ik me even voorstellen. Harry Winton,
artist." „Dat treft," lachte de ander, „mijn naam
is Harry Boman, en ik ben eveneens artist.
Wel niet met crayon of verf, maar als ik niet
mijn vast inkomen had, zou 't er ook treurig
voor me uitzien tegenwoordig." „Waarin is u
dan artist?" informeerde Winton.
„In liefdesverwikkelingen en het verleenen
van een besliste oplossing in moeilijkheden. Met
mijn medewerking mislukt nooit een huwelijks
plan. Ik heb de meest uitgebreide connecties, en
werk volkomen feilloos. Ik beschik over tallooze
referenties, en geef gratis goeden raad."
„Ik zou er te veel van noodig hebben" ant
woordde Winton.
„Och, dat denkt men gewoonlijk. Ik ken bij
voorbeeld iemand, die hopeloos verliefd is op
een allerbekoorlijkst meisje dat met haar tante
een familiebezitting bewoont, en even hopeloos
verliefd is op dien jongen man. Doch de tante
zou nooit in een huwelijk toestemmen
Winton keek thans den ander met oprechte
verbazing aan.
„En toch is zijn geval buitengewoon eenvou
dig," besloot Boman. „Ik denk, dat we eens die
adviezen van u moesten bespreken," zeide Win
ton. „Welnu," antwoordde Boman, „mijn ad
viezen zijn gratis. Alleen als de feiten u heb
ben overtuigd, zouden we de onkosten ver
rekenen."
Daarop gingen ze, na elkaar hun adres te
hebben gegeven, uit elkander, tot den volgenden
dag Winton bij Boman op bezoek kwam. En de
heer Boman vond, dat het eeuwenoude middel
der ontvoering het best zou voldoen. En hij
stelde het volgende krijgsplan voor: „Je gaat
Zondagavond naar het buiten, dan zijn de mei
den uit en heeft de huisknecht den dienst aan
de voordeur. Je neemt voor den hond dit eind
je worst mee; hij zal er niet van sterven, doch
minstens twee dagen rustig slapen. Je gaat dan
naar het raam naast de keuken, waarvan je
het haakje met een zakmesje kunt oplichten.
Dan ga je binnen, waar je met het meisje in de
bibliotheek afspreekt. Je snijdt eerst de tele
foondraden door en gaat dan met haar naar
de garage. Je hebt verstand van auto's, je
maakt dus de beide wagens onklaar. De sleutels
van de garage verschaf ik je. Tenslotte kom je
met het meisje door de oprijlaan naar den in
gang en daar wacht je een auto met een van
mijn helpers."
„Jawel," zei Winton, „maar als de oude tan
te nu evengoed weigert". „Ze weigert niet,"
antwoordde Boman, „oude tantes weigeren bij
dergelijke gebeurtenissen nooit. Bovendien is
het meisje over enkele maanden meerderjarig,
en dat zal voldoende zijn mm haar toestem
ming nu reeds te krijgen." „En wat gebeurt er,
als men ontdekt, dat u er de hand in heeft?"
„Och, dat gebeurt niet. Ik krijg mijn vergoeding
en trek er spoorloos tusschen uit. Ik reis weer
ergens anders heen, waar een paartje mijn
hulp behoeft." „In orde; ik. zal de maatrege
len nemen", zeide Winton, „tot Zondagavond,
als 't werk is verricht!"
't Was Zondagavond tegen half tien, toen
Winton met een meisje in reiscostuum de op
rijlaan van het buiten afliep. Iets verder in 't
halfdonker van den weg stond een auto, waar
op ze toegingen. „Alles in orde?" vroeg Boman.
„Tot in de puntjes", antwoordde Winton. „Dan
starten," zei Boman, en hij gaf den chauffeur
'n teeken, „goede reis, veel voorspoed en de re
kening krijgt u van den chauffeur". Een oogen
blik later was de auto verdwenen.
De heer Boman wandelde bedaard de oprij
laan op. Langs een zijpad zag hij den hond
liggen, onbewegelijk en met gestrekte pooten.
Hij ging naar de garage, vond de deur geopend
en de benzine-leidingen der beide auto's meer
dan afdoende verbroken en dichtgestopt. Toen
ging hij naar de keuken en beproefde de slui
ting van het raam ernaast, de keukendeur
stond open, daar waren de jongen en het
meisje door weggevlucht. Boman stapte bin
nen, en ging regelrecht naar de bibliotheek,
de telefoondraden waren doorgesneden, al zijn
adviezen waren in de perfectie uitgevoerd.
Boman glimlachte. Toen begaf hij zich rus
tig naar een hoek der bibliotheek, waar in een
groote glazen kast een buitengewone verzame
ling gouden munten te bewonderen was. De
beroemde collectie van den overleden echtge
noot der tante, welke van onschatbare waarde
was, en die, vond de heer Boman, versmolten
voor hem nog zeer de moeite waard zou zijn.
En hij sneed met een diamant in zijn ring vak
kundig een ruit uit de kast en deed in een mi
nimum van tijd de geheele verzameling onge
sorteerd in zijn diverse zakken glijden. „Dat
is een zwaar karwei", peinsde Boman, toen hij
het gewicht van het goud in zijn zakken voelde.
„Enfin", dat hebben we er voor over. Ik mag
toch ook wel mijn moeite in het avontuur heb
ben".
Ondertusschen was hij de bibliotheek uit
gegaan en liep door de hall. Plotseling voelde
hij een hand op zijn schouder vallen: „Neem me
niet kwalijk, Boman, dat ik je stoor.... Nee,
vecht liever niet, we zijn hier met vieren, en
buiten is het heele huis omsingeld."
Boman, die even perplex had gestaan, schoot
in een prettigen lach: „Rechercheur Dowes, is
't niet?"
„Tot üw dienst. Mag ik u vragen uw handen
uit te steken, zoodat ik deze bandjes om uw
polsen kan doen? 't Spijt me, maar je hebt 'ns
één van mijn mannen neergeschoten, die je als
een gentleman wilde behandelen."
„Je wordt breedsprakerig op je ouden dag,
Dowes. Maar misschien wil je me 't een en an
der hierover vertellen?"
Natuurlijk", antwoordde de rechercheur, „we
hadden je al lang in 't oog. En toen je hier
voor onbepaalden tijd neerstreek, kwamen we
op de idee, dat je misschien een zwak voor
munten had gekregen. We hebben toen met de
belanghebbende gesproken, we ontdekten een
ontvoeringsplan en nu jaje weet hoe vrou
wen zijn, Boman."
„Ik? In 't geheel niet," merkte Boman op,
„mijn tweede vrouw stierf acht jaar terug."
Toen na een pauze zei hij: ,,'t Is knap ge
daan, Dowes, m'n compliment. Maar 't spijt me
toch voor 't jonge paartje, dat verlaten op een
landweg staat."
„Weineen, die
staan aan de oprij-
laan te wachten." i T Z/yfrJs>
„Wat zeg je nou, ICJCIC CH jj
Dorves," stotterde -rM
Boman. gOUuCIl
„Ja zeker, toen je
chauffeur z'n gewo- fïlUIltCTl
ne smoesje deed
over een defect en
hen liet uitstappen met de bedoeling alleen te
rug te rijden, heeft Winton hem den van mij
geleenden revolver laten zien en mijn arm
bandjes aan hem overhandigd. Je moet name
lijk weten, dat op mijn voorstel de tante aan
het paartje tpestond te trouwen, als ik ervoor
zorgde dat jouw ontvoering mislukte en de
munten hier bleven."
„Waarachtig, je begint je vak te verstaan,
Dowes. Ik begin je te bewonderen, al is de
concurrentie niet fair."
„In orde, wat denk je van een gezamenlijken
autotocht?"
„Nou, als je mij laat kiezen, ik ben voor een
wandeling door dien heerlijken maneschijn."
„Je hebt gelijk," merkte Dowes op, „want
daar zul je de eerste zeven jaren wel niet van
kunnen profiteeren." En Dowes had ook dat
goed bekeken.
STEUNT
DOOR UW GIFTEN
ONS GIRONUMMER IS 23653
U helpt ons hierdoor jongens
zielen redden voor Christus
In Japan wint de beweging tegen alcoholmis
bruik en voor geheelonthouding steeds meer en
meer veld, zonder ook maar het minst door
de regeering beïnvloed te worden. Er zijn reeds
1560 plaatselijke geheelonthoudersvereenigingen,
in 43 dorpen is de verkoop van alcoholische
dranken geheel verboden. Het merkwaardigste is
echter wel, dat de leden van 84 jongemeisjes-
vereenigingen de gelofte hebben afgelegd geen
man te trouwen, die alcoholische dranken ge
niet. In het parlement hebben zich van 466
afgevaardigden 186 bereid verklaard voor een
wetsontwerp te stemmen, dat den verkoop van
alcohol aan personen beneden 25 jaar streng
bestraft.
Sinds 1930 verdwenen
Deze arme man moet wel een record hebben
behaald in het lijden. Hij zegt o. a.:
„Van 1910 tot 1930 dat is dus twintig jaar
heb ik ontzettend geleden door rheumathiek.
Ik ben blij, dat ik nu kan beweren, van 1930
tot nu toe geheel van die afschuwelijke pijnen
bevrijd te zijn gebleven, enkel en alleen door
het gebruik van Kruschen Salts en niets an
ders. Ik moet zeggen, dat twintig jaar een lan
ge tijd is voor iemand, om met die vreeselijke
pijnen rond te loopen." W. P.
Uw rheumatiek is juist als de zijne en die
van ieder ander. Zij wordt veroorzaakt doordat
scherpkantige urinezuur-kristallen zich tusschen
de gewrichten nestelen en Kruschen Salts zal
deze kristallen geheel oplossen. Vervolgens zal
indien ge u naderhand steeds aan „de klei
ne dagelijksche dosis" houdt het nooit meer
mogelijk zijn, dat deze scherppuntige kristallen
zich opnieuw vormen. De rheumatiek zal voor
goed verdwenen zijn.
Kruschen Salts is uitsluitend verkrijgbaar bij
alle apothekers en drogisten f 0.90 en ƒ1.60
per flacon.
Nu is het de meest geschikte tijd, dit alles
eens zelf te ondervinden op 't oogenblik kunt
U Kruschen Salts probeeren op onze kosten.
Want door heel Holland zijn onder de apothe
kers en drogisten duizenden flacons Kruschen
verdeeld, die verpakt zijn met een gratis
proefflakon. U kunt dezen gratis proefflacon ge
bruiken zonder den gewonen flacon Kruschen te
openen. En als U na deze proef niet volkomen
tevreden bent, kunt U den grooten flacon terug
brengen bij den winkelier waar U hem kocht
en hij zal U uw 1.60 (uw geheele uitgave)
zonder omwegen terugbetalen. Maar vergeet
niet, dat de gratis proefflacon alleen verpakt
is bij de groote maat van 1.60 en dan nog
slechts voor een beperkten tijd.
Gaat dus naar Uw apotheker of drogist, voor
dat hij deze groote proefpakken uitverkocht
heeft. (Adv.)
(Vrij naar het Duitsch)
38
Ja. Eerst ging alles, zooals ik gedacht
had. We gaven ons uit voor vertrouwde be
dienden van gravin Saluga, die ziek was, en
zelf niet kon komen. Wilson scheen bijzonder
geërgerd. Hij vroeg, of we tenminste ook het
geld bij ons hadden. Ik zei van ja, maar voeg
de erbij, dat we toch eerst de papieren moes
ten zien. Toen haalde hij zijn portefeuille uit
zijn zak, en op hetzelfde oogenblik rukte ik
hem die uit zijn handen. Maar hij moest toch
op iets dergelijks verdacht zijn geweest, want
vóór ik hem nog een duw had kunnen geven,
zag ik de revolver in zijn hand flikkeren. Wat
er nu volgde, gebeurde bliksemsnel. Hij legde
op mij aan, mijn zuster, die het zag, wilde hem
het wapen uit zijn hand slaan, het wapen ging
af, en Wilson viel met een verwensching op
den grond. Vol ontzetting boog mijn zuster
zich over hem heen, maar ik riep haar toe,
in 's hemelsnaam direct weg te vluchten, als
we niet wilden, dat alles verloren was. Want
het schot en de kreet, dien zij in den eersten
schrik had uitgestooten, moesten menschen
naderbij roepen. De rest weet u. En dit is de
zuivere waarheid, zoo waar er een God in den
hemel is.
Zij zweeg, en leunde uitgeput achterover.
Ook Helfrich begon eerst na een poos weer te
spreken.
Zoo had ik mij ongeveer den gang van
zaken voorgesteld, sinds ik de zekerheid kreeg,
wie de twee vrouwen waren, met wie Wilson
bij „De drie Mirteboomen" samenkwam. Nu
komen we aan uw' verdere maatregelen, freu
le. Wie zijn die twee personen, die u als gra
vin en freule Saluga naar Roncho gestuurd
hebt?
Een oude dienstbode van ons, en haar
Zuster twee menschen, die ons zeer zijn
toegedaan. Zij wisten van niets,, en gehoor
zaamden blindelings de instructies, die ik gaf.
Ik stond telegrafisch met haar in verbinding,
en liet door haar alle brieven aan mijn broer
doorzenden. Daarbij kwam mij goed van pas
de omstandigheid, dat de nieuwe slotbewaar
der ons nog niet persoonlijk kende.
Maar het weggaan hiervandaan? Men
heeft u toch zien vertrekken.
Zeker. Ik ging tot een paar stations ver
der, persoonlijk mee. De oude dienstbode had
de kleeren van mijn schoonzuster aan, was
zwaar gesluierd, en mijn schoonzuster ging bo
vendien voor ziek door. Daar ze in mijn gezel
schap was, en uiterlijk heelemaal op mijn
schoonzuster leek, kwam niemand op de ge
dachte, haar identiteit te betwijfelen.
En de portier en juffrouw Markbrei-
ter en haar dochter? Die moest u naderhand
toch in vertrouwen nemen?
Niet heelemaal. Ik deelde hun alleen heel
in het algemeen mee, dat Wilson een poging
tot afpersing gedaan had en vertelde hun de
omstandigheden, die tot zijn dood geleid had
den, en dat daardoor de verdenking, hem ver
moord te hebben, op de gravin was gevallen.
Het zou niet eens noodig geweest zijn, hun dat
te zeggen, want zij waren terstond bereid, om
mij met alle macht bij te staan. De rest van
het personeel werd met verlof gestuurd. Juf
frouw Markbreiter zorgde toen voor den kof
fer, dien Knobloch onder mijn toezicht in
Nussdorf aan den Donau deponeerde. Uit de
couranten wist ik ongeveer, wat de politie
zocht en vermoedde, en daarnaar handelde
ik.
Hoe kwam u aan de papieren van Fran
cois Duprès?
Freule Reneé glimlachte.
Heel eenvoudig. Ik vond ze op zekeren
dag vlak voordat ik op reis zou gaan in
het Prater, en gaf Fina last, om ze op het
politiebureau te brengen. In het geroezemoes
van het pakken, en zoo, vergat zij het, en we
vonden ze pas twee jaar later toevallig weer.
Toen vonden we, dat het geen nut meer had,
ze nog bij de politie te brengen, daar het im
mers geen onvervangbare papieren waren, en
de eigenaar zich intusschen wel nieuwe zou
verschaft hebben. Toen ik dan nu las, hoeveel
moeite men deed, om Wilson's identiteit vast
te stellen, kwam ik op de gedachte, om de na
sporingen op een voor ons ongevaarlijk terrein
te brengen, en maakte daartoe gebruik van die
papieren. De brieven heb ik natuurlijk zelf
geschreven. Dat is mijn eenige werkelijke ver
grijp in deze zaak, maar vergeet u niet, mijn
heer, dat we onschuldig waren, en ik handel
de, om zoo te zeggen, uit noodweer. Voor mij
bestond alleen de keus: door mededeeling van
de ware toedracht van de zaak het bestaan van
mijn broer te vernietigen, óf: mijn arme schoon
zuster beschuldigd te zien van moord en
misschien zelfs veroordeeld. Dat deed me alles
wagen, óók die mislukte poging tot bevrij
ding
Die u niet zoover kon doorzetten zon
der omkooping. Ook daardoor hebt u zich aan
een vergrijp schuldig gemaakt. Wie was het,
die u daarbij behulpzaam was?
Daarop verzoek ik u, mij het antwoord
te schenken. Het zou gemeen zijn, als ik nu
menschen ging verraden, die mij in mijn nood
geholpen hebben. Moet er iets uitgeboet wor
den, dan ben ik bereid, de schuld te dragen.
U hebt mij het zwaarste pak van mijn hart
genomen door mij te zeggen, dat die man
een bedrieger was. Wat er nu nog over ons ko
men kan, zullen wij met gelatenheid aanvaar
den. Ook mijn broer zal nu alles gemakkelij
ker dragen, daar de smaad van een proces
hem bespaard zal blijven.
Helfrich stond op.
Ik dank u, freule, voor uw oprechtheid,
en ik ben blij, dat ik u nu óók nog kan mee-
deelen, dat Wilson niet alleen in dat opzicht
tegenover u gelogen heeft. Zijn heele optreden
was bedrog, want hij zelf maakte slechts ge
bruik van de papieren, die uw reeds eerder ge
storven stiefbroeder toebehoorden. De echte Pe
ter Saluga heeft er nooit aan gedacht, om
aanspraken te doèn gelden, kón er ook niet
aan denken, daar uw vader op volkomen recht-
geldige wijze de zaak in orde had gemaakt.
Het zou nooit tot al die verwikkelingen geko
men zijn, als hij ronduit met zijn familie er
over gesproken had. En nu mag ik u wel ver
zoeken, mij naar uw broer te vergezellen, die
op enkele ophelderingen wacht.
De freule was eveneens opgestaan. Bleekheid
en kleur wisselden zich af op haar gelaat.
Was Wilson een bedrieger? stamelde zij.
En dan kwamen plotseling heete tranen uit
haar oogen te voorschijn, en snikte zij het uit.
O, maar dan was al die doodsangst
heelemaal niet noodig geweest. O, als u wist
wat ik geleden hebHad ik het maar éér
der geweten
Nu, zei Helfrich glimlachend, ik heb
zelfs vandaag nog moeite gehad, om u te spre
ken te krijgen.
En mijn schoonzuster? zei ze angstig. Men
zal haar nu toch onmiddellijk in vrijheid stel
len? Mag ik naar haar toe?
Helfrich's gezicht werd ernstig.
(Wordt vervolgd).
