Hoover is toch voordeeliger De schulden-nota's aan de V,S. VEREENIG DE KATHOLIEKE PERS Het nieuws van heden VON PAPEN'S PLANNEN EN HET CENTRUM DE TYPHOON IN JAPAN AFGESPROKEN WERK? IN DIT NUMMER DE BAROMETER Een droeve balans y WOENSDAG 16 NOV. 1932 BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 VERDACHTE BIJVAL Paul Boncour's plan verbeterd door den onverbeterlijken generaal Weygand! Een clausuleum voor het mausoleum? Gen. Weygand Boncour Nog meer verwarring Pruisische Staatsraad houdt zich aan de regeering-Braun Uitschakeling der volksvertegen woordiging zal niet geduld worden De kieswethervorming Amy Mollison-Johnson zoek Ze is zeventien uur over tyd ZES GEWONDEN BIJ EEN AUTOBUS-ONGELIJK Te Alkmuar reed een vrachtauto een autobus van den dienst op Den Helder aan, tengevolge waarvan zes passagiers ge wond werden. Onze foto geeft een duidelijk beeld van de vernielde autobus Journalist door communist afgerost In de wandelgangen der Fransche Kamer Sevilla Zeppelinhaven Tusschenstation voor de tochten der „Graf Zeppelin" Troonrede van koning Carol Hij zal onwrikbaar aan de bond genootschappen vasthouden Hoover acht een verlenging van het moratorium en verlaging der oorlogsschulden wenschelijk Roosevelt in het nauw Moeilijke positie voor Roosevelt Hoover streeft naar een eenheidsfront De Prins van Wales in Belfast Anti-Engelsche demonstraties Amerika niet langer droog Alcoholische dranken worden openlijk gebruikt De Valera overwint Motie van wantrouwen in de Dail verworpen De strijd in Honduras Driehonderd dooden en gewonden DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN Volkenbondsraad 21 Nov. bijeen Geschil China en Japan vormt den hoofdschotel ZWARE STORM OP DE ZWARTE ZEE W. Brakel Jr., Botermarkt 17 I? NIEUWE HAARLEMSCHE COURA VIJF EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18228 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek In. ons eerste commentaar op het Fransche ontwapeningsplan hebben wij erop gewezen, dat men daaraan de bedoeling van Frank- ï-ijk zou kunnen toeschrijven: wèl het algemeene bewapeningsniveau in bescheiden mate te wil len verminderen, maar tevens de politieke en hdlitaire onderlinge wanverhouding van het "ogenblik tusschen de mogendehden te besten digen. Dat de Duitsche pers alleen deze bedoe ling ziet en het Fransche plan vrijwel unaniem Van de hand wijst als ongewenscht en onaan vaardbaar, wekt dan ook niet de minste verba zing. Vergelijkt men de campagne door de „Echo de Paris", het rechtsche sterk nationalistische fransche blad met zijn beruchten medewerker Fertinax, vóór de publicatie tegen Paul Bon- "our's plan gevoerd met de instemming, welke ditzelfde blad thans nó. de publicatie ermee be zigt, dan wordt het uiterst moeilijk aan de hierboven gesignaleerde bedoeling van Frank rijk nog te twijfelen. Pertinax concludeert met voldoening, dat het oorspronkelijke plan van Faul Boncour, waartegen hij met al de bijtende hatelijkheid van zijn chauvinistisch hart heeft gefulmineerd, blijkbaar door de inmenigng van de Opperste Oorlogsraad aanzienlijk is „ver beterd", zoodat men eigenlijk niet meer Paul Honcour, maar generaal Weygand het vader schap van het thans gepubliceerde ontwerp moet i°ekennen. En inderdaad, het Fransche plan is sterker geïnspireerd door een bijna bangelijk Verlangen naar veiligheid dan door een daad krachtige wil tot ontwapening. De practische Voordeelen van de door Frankrijk voorgestelde Unificatie der Europeesche landmachten worden weer goeddeels te niet gedaan door de bepaling, dat de koloniale troepen buiten de ontworpen regelingen zullen vallen. Op deze wijze blijkt Frankrijk met zijn groo ve koloniale legermacht, welke het tijdens den Wereldoorlog reeds op de Europeesche slagvel den aanwendde, een alle gelijkheid bespotten de militairen voorsprong behouden. Het zou daarom noodig zijn een verbod in te voeren voor bet gebruik van gekleurde troepen in Europa. Hiet alleen de cultuur zou daarmee gebaat zijn, hiaar ook het prestige der Europeesche mogend- beden in de koloniën. Het schoeien van alle legers der mogend heden van het Europeesche vasteland op de defensieve leest van algemeenen dienstplicht met korten diensttijd is op zich zelf een aanbevelenswaardig denkbeeld, maar bet plan naast deze legers nog zwaarbewapen de Volkenbondstroepen in de verschillende lan den ter beschikking te houden voor het bestrij den van eventueele aanvallers brengt groote ge uren met zich mee. De zware bewapeningen boeten de wereld uit. Geen doel, hoe groot ook, ban deze als middelen heiligen. Men kan niet Vooruit weten, wie de aanvaller bij een moge- bjk conflict in Europa zal zijn, maar bij aan vaarding van deze clausule van het Fransche Flan zal die aanvaller een zwaar bewapend le- ger-apparaat bezitten, dat hij natuurlijk niet aan den Volkenbond zal afstaan om zichzelf daarmee tot de internationale orde te laten r°cpen. Hoe gewenscht het ook is, dat de Vol kenbond de mogelijkheid krijgt zijn besluiten 'det sancties kracht bij te zetten, de wijze waar- °P Frankrijk deze mogelijkheid wil scheppen, bjkt ons allerminst doelmatig. Hetzelfde geldt voor het Fransche denk beeld de Volkenbondsbesluiten bindend te Verklaren, wanneer zij met volstrekte meer derheid van stemmen worden genomen. De tot d°g toe vereischte eenstemmigheid heeft in de practijk bewezen Belachelijk te zijn. Maar bii een volstrekte meerderheid van stemmen k°mt niet alleen de medezeggenschap der kleine mogendheden ernstig in het gedrang, doch wordt ook de gelegenheid opengesteld °or een machtige mogendheid met zijn aan hang van stjue en openlijke bondgenooten den olkenbond naar haar politieke hand te zet- eh. Misschien zou een meerderheid van drie- Vierden der stemmen hier uitkomst kunnen bn 'ehgen. Door het streven naar een vlootverdrag voor de Middellandsche zeemogendhe den komt het Fransche plah in con flict met de Engelsche opvatting, welke van een dergelijk pact niets wil weten. Engeland wenscht, dat Frankrijk en Italië zich kort en goed zullen aansluiten bij de tusschen Ame rika en Groot-Brittannië gesloten vlootover- eenkomsten. Door een dergelijke aansluiting- zou een speciaal Middellandsche Zee-pact overbodig worden. Trouwens heel het systeem van regionale verdragen tot onderlinge hulp verleening, zooals dat in het Fransche plan wordt aangegeven, zal in de practijk leiden tot zeer ongewenschte aan elkander tegengestelde groepsvorming in plaats van tot algemeene in ternationale samenwerking. Het moge misschien niet tactisch zijn, dat Duitschland het Fransche plan vrijwel over de geheele linie afkeurt, begrijpelijk is het wel. Duitschland eischt vóór alles het recht op ge lijke behandeling. Frankrijk wil slechts etappe- gewijs aan dezen eisch tegemoet komen. Alsof men een recht bij stukjes en brokjes kan ver- leenen! Recht is recht en half recht is on recht. Neen, het zeer gecompliceerde Fransche plan met zijn tallooze dubieuse clausules is on danks de wezenlijk goede elementen, welke het bevat, heel wat minder voordeelig dan het een voudige en drastische plan, dat president Hoe ver indertijd de wereld in stuurde. Bedrieger de teekenen niet, dan zal het Fransche clau suleum gedoemd zijn bijgezet te worden in hei mausoleum der niet uitvoerbare ontwapenings voorstellen, waar het zal komen te ~f-en naast het nimmer levensvatbaar geweest zijnde pian- Tardieu. BERLIJN, 15 November. (V. D.) De consti- tutioneele commissie van den Pruisischen Staatsraad heeft Dinsdag gesproken over de positie van den Pruisischen staatsraad na het arrest van het Rijksgerechtshof. Vernomen wordt dat de Staatsraad heeft geconstateerd zich volgens het arrest van Leipzig te moeten houden aan de regeering Braun. De commissariale regeering en de re geering Braun moet het worden overgelaten het eens te worden ten einde het den Staats raad mogelijk te maken de hem bij de Grond wet toegekende rechten uit te oefenen. Een definitieve beslissing is in de aangelegenheid evenwel nog niet genomen. Het W eeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiijj Verwachting: Zwakke tot matigen wind, meest uit Oostelijke richtingen, nevelig tot zwaar bewolkt, weinig of geen neer- li slag, weinig verandering in temperatuur. Hoogste stand: 772,1 te Vestmanöer. Laagste stand: 743,0 te Vardö. Zon op 7.24, onder 4.05. Laatste Kwar- tier Maandag v.m. 8.18. Licht op 4.35. BERLIJN, 16 Nov. (W. B.) De houding van de Centrumspartij ten aanzien van de grond wet- en kieswet-hervorming komt tot uiting in een artikel van het partij-orgaan der Cen- trumsparij (Reichs Volksblattes der Zentrum- partei), waarin o.a. verklaard wordt dat een gezaghebbende regeering geenszins haar toe vlucht behoeft te nemen tot dictatoriale me thoden. Wij verwerpen alle plannen der regeering tot uitschakeling of beperking der rechten van de Volksvertegenwoordiging. Het Centrum kan niet instemmen met het oprichten van een Hoogerhuis, dat hoofdzake lijk zal worden samengesteld uit niet gekozen doch benoemde leden en dat dan in staat zou zijn de rechten van den Rijksdag te beperken. Wij eischen daarentegen, dat de rechten van den rijkspresident nauwkeurig worden vastge steld, met name wat betreft zijn bevoegdheden uit hoofde van artike' 48. Wü verwerpen verder het wijzigen van de kieswet door aan sommige personen een meer voudig stemrecht te geven. De Centrumspartij erkent dat er gebreken zijn aan de bestaande kieswet, doch deze be hoeft niet zoo ingrijpend veranderd te worden als deze regeering dit wil. Het kleiner maken van de kiesdistricten en beperking van het aantal lijsten zou reeds het gewenschte gevolg hebben. LONDEN, 16 Nov. (V. D.) Te Londen maakt men zich ernstig ongerust over het ot van de bekende Engelsche vliegster Amy Mollison- Johnson, die een solo-vlucht van Londen naar Kaapstad maakt. Sedert zij vertrokken is voor het traject over de Sahara heeft men niets meer van haar gehoord en hedenmorgen vroeg was zij reeds meer dan zeventien uur over tijd. C' zich genomen een landingsmast en een water stof-installatie nog voor den zomer van het jaar 1933 aan te brengen. Dr. Eckener verklaart zich bereid jaarlijks minstens 18 landingen uit te voeren te Sevilla op de terugreis van Ame rika naar Europa. Op de heenreis te landen is slechts verplicht, indien ten minste vier per sonen moeten worden aan boord genomen. Se villa zal voorts voor eenige tochten het Eu ropeesche eindstation van „Graf Zeppelin" wor den, zoodra daar een luchtschepenhal zal zijn gebouwd van voldoende capaciteit. PARIJS, 15 Nov. (Reuter). In de wandel gangen van de Fransche Kamer is het heden tot een hevige kloppartij gekomen tusschen een communistischen afgevaardigde en een redacteur van de „Populaire". De aanleiding tot het gevecht was een krantenartikel, waar in de socialistische redacteur den communis tischen afgevaardigde scherp had aangevallen. De suppoosten moesten de vechtenden schei den. BERLIJN, 16 November (V. D.) Tusschen dr. Eckener en het gemeentebestuur van Sevilla is, volgens een bericht in de „Lokalanzeiger", Dinsdag een overeenkomst onderteekend, waar bij bepaald wordt, dat Sevilla een tusschen- station wordt voor de tochten van het lucht schip „Graf Zeppelin" naar Amerika. Het gemeentebestuur van Sevilla heeft op BOEKAREST, 16 Nov. (Reuter). De koning heeft gisteren de zitting van het parlement met een troonrede geopend, waarin hij als het doel der Roemeensche buitenlandsche politiek naar voren bracht de nauwkeurige eerbiedi ging der verdragen, het onwrikbaar vasthou den aan de bondgenootschappen, de ontwik keling van vriendschappelijke betrekkingen met alle staten en nauwe samenwerking met den Volkenbond. Ter bespoediging van het economische en fi- nancieele herstel heeft de vorige regeering om de technische medewerking van den Volken bond verzocht; de tegenwoordige regeering zal de onderhandelingen voortzetten om een op lossing te vinden, welke in overeenstemming is met de belangen van het land. De financieele politiek zal gegrondvest worden op de met zware offers gekochte stabiliteit van de valuta. TOKIO, 16 Nov. (Reuter). Men vreest, dat 40 visschersschepen, met een totale bemanning van 250 koppen, en een groot aantal kleinere booten in den typhoon zijn vergaan. Volgens de laatste officieele berichten zijn er 6 dooden te Tokio en 53 dooden in de na burige districten te betreuren. 62 personen wor den nog vermist. 4792 huizen zijn totaal en 10287 gedeeltelijk verwoest, terwijl 52.943 huizen onder water staan. WASHINGTON, 15 Nov. (W.B.) Van een vooraanstaand lid van het Amerikaansche Mi nisterie van Financiën, dat de nota's van Enge land, Frankrijk en België betreffende de oor logsschulden behandelt, verneemt een vertegen woordiger van het Wolff-bureau, dat bij beide politieke partijen ontstemming zou heerschen, niet zoo zeer over het algemeen verwachte ver zoek, dan wel over het tijdstip en den vorm. Men zou de haast, waarmede het verzoek door de geallieerden is gedaan, tactloos vinden, daar elke Amerikaan zich nog steeds in sterke mate bezighoudt met de jongste groote binnenland- sche politieke gebeurtenis. Men zou het als een gebrek aan begrip van de Amerikaansche psy che beschouwen, dat op iets anders de aandacht wordt gevestigd, terwijl er nog groote opwinding bestaat over het resultaat der verkiezingen. Volgens de opvattingen in kringen te Washing ton had men minstens een week moeten wach ten en dan door Britsche verklaringen over de daling van het pond sterling en dergelijke de stemming moeten voorbereiden. Men zou de actie thans beschouwen als afgesproken werk, dat zelfs den steun door de vrienden van Euro pa zou bemoeilijken. In het Ministerie van Financiën neemt men aan, dat wel een moratorium toegestaan zal worden, doch dat slechts aan Engeland hoon kan worden gegeven op verlaging van den rente voet. Tegenover Frankrijk zou men een afwij zende houding aannemen. Senator Fess verklaarde, dat Amerika slechts betalingen verlangt, wanneer het buitenland kan betalen, maar wanneer het buitenland geld voor dwaze dingen uitgeeft, kan het er zich niet op beroepen niet in staat te zijn te betalen. NEW-YORK, 16 Nov. (Reuter) De corres pondent te Washington van de New-York Evening Post" is van meening, dat Roosevelt in een moeilijke positie is geplaatst, doordat de kwestie der oorlogsschulden weer ter sprake is gebracht. Wanneer hij blijk geeft van een gun stige gezindheid ten aanzien van de buitenland sche schuldenaren, loopt hij gevaar den steun te verliezen van de veelverspreide Hearstbladen en van de landbouwers in het Westen, die zeer gevoelig hiervoor zijn. Indien anderzijds Roosevelt eischt, dat de de biteuren volgens de letter der overeenkomsten aan hun verplichtingen voldoen, zal hij waar schijnlijk de machtige zaken- en financieele be langen tegen zich krijgen, die in het Oosten ge concentreerd zijn en die de oorlogsschulden als een hinderpaal voor het herstel van den we reldhandel beschouwen. Bovendien hebben vele Amerikaansche ban ken, speciaal de kleine provinciale instellingen, groote bedragen aan Duitsche vorderingen op korten termijn en zij vreezen dat. wanneer de volle betaling der oorlogsschulden wordt ge vraagd, de geallieerden hun voorloopige regeling der Duitsche herstelbetalingen zullen terugtrek ken, waardoor de betaling der Duitsche parti culiere schulden dubieus wordt. Waarschijnlijk zal een verlenging van het moratorium met een jaar, met de nadrukkelijke bepaling, dat dit niet als een prejudice voor de Ver. Staten moet worden beschouwd, de meest aanvaardbare uit weg uit het dilemma zijn, daar aldus den nieu wen president tijd wordt gegeven, grondig de kwestie te bestudeeren en de recalcitrante de mocraten tot zijn zienswijze over te halen, als hij besluit, dat een herziening wenschelijk is. WASHINGTON, 16 Nov. (Reuter) Rainey, de leider der democraten in het Huis van Afgevaardigden, heeft verklaard, dat iedere po ging tot herziening der oorlogsschulden in het tegenwoordige of het volgende Congres, tot mis lukking gedoemd is. NEW-YORK, 15 Nov. (V.D.) President Hoover heeft op den terugtocht naar Washing ton besloten na de a.s. bespreking met Roose velt een conferentie van de democratische con- gresleiders bijeen te roepen, teneinde met hen te onderhandelen over de vorming van een Amerikaansch Eenheidsfront in de kwestie der oorlogsschulden. De behandeling van het oorlogsschuldenpro bleem is volkomen vastgeloopen. Financieele kringen verdedigen een verlaging der oorlogs schulden, aangezien naar hun meening, het mogelijk is, dat ook de particuliere schulden gevaar loopen, wanneer door de afwijzende hou ding van het congres de Europeesche schulde naren gedwongen zouden zijn tot het staken der betalingen. Het verluidt, dat president Hoover een ver lenging van het moratorium en een verlaging van de oorlogsschulden wenschelijk acht. Het staat echter vast, dat deze opvatting zonder medewerking van het congres niet door te voe ren is. Dé moeilijkheid van dit probleem wordt klaarblijkelijk in de Ianden-schuldenaren on derschat. De partij van Roosevelt wijst iedere verantwoordelijkheid voor Maart af. Het is der halve moeilijk te zeggen, hoe een totaal oplos sing tot stand zou moeten komen. De regeering Hoover hoopt, dat door de opstelling van een boven de partijen uitgaand program een rege ling in de oorlogsschulden-kwestie tot stand ge bracht kan worden. BELFAST, 16 Nov. (V. D-). De Prins van Wales is hedenmorgen te Belfast aangekomen, waar hij het nieuwe Parlementsgebouw van Noord-Ierland officieel zal openen. Bij zijn aankomst werd hij begroet door twee kruisers en een luchteskader. Toen hij landde kwam het echter tot anti-Engelsche demonstraties. Ier- sche republikeinen hadden in den loop van den nacht op tal van plaatsen in de stad plakkaten geplakt, welker inhoud protesteerde tegen het bezoek van den Prins van Wales. De politie ver wijderde deze plakkaten zooveel mogelijk, maar kon niet voorkomen, dat in eenige straten En gelsche vlaggen werden afgerukt. De politie ar resteerde twee vrouwen, die zich daaraan had den schuldig gemaakt. Voor den duur van het prinselijk bezoek zijn uitgebreide veiligheids maatregelen getroffen ter bescherming van den Prins. Behalve de politie is ook het vrijwilli gerscorps van zoogenaamde Oranje-mannen ge mobiliseerd. NEW YORK, 16 Nov. (V. D.). In uitgestrekte gebieden der Vereenigde Staten kan reeds ge zegd worden, dat de drooglegging haar tijd gehad heeft. Alcoholische dranken worden open lijk gebruikt, zonder dat op eenigerlei wijze door de autoriteiten wordt ingegrepen. De gouverneur van Califomië heeft reeds be kend gemaakt, dat hij een 1000-tal personen, die in de gevangenis zitten wegens overtreding der prohibitiewetten, op vrije voeten zal stellen. In tal van andere staten heeft het gerecht hon derden zaken laten vallen, die behandeld moes ten worden wegens overtredingen op dit ge bied. In de groote hotels in New York worden „bars" ingericht en kelders in orde gebracht in afwachting van de blijde gebeurtenis. Groote brouwerijen, die de lange droge periode zonder al te veel schade aan de inrichting overleefd hebben door zich te werpen op de fabricatie van alcoholvrij bier, worden weer op orde ge bracht om aan haar oude bestemming te vol doen. DUBLIN, 16 Nov. (Reuter). De Dail Eireann heeft met 75 tegen 70 stemmen een motie van wantrouwen tegen de regeering van De Valera verworpen. TEGUCIGALPA, 16 Nov. (Reuter) Volgens een officieel communiqué zijn bij de gevechten die tusschen de regeeringstroepen en de op standelingen om het bezit van Sar: Pedro heb ben plaats gehad, drie honderd personen ge dood of gewond. Von Papen's hervormingsplannen en het Centrum. Amy MollisonJonhson zoek. De schuldennota's aan de V. S. Anti-Engelsche betoogingen bij het bezoek van den Prins van Wales aan Belfast. Balans van de typhoon-ramp in Japan. Duitsche critiek op het Fransche plan. De gouverneur van Spaansch-Guinea vermoord. Duitsche socialisten weigeren een bespreking met von Papen. De Chaco-oorlog. Ernstige onlusten in Spanje. Fransche begrooting-1933. Tweede Kamer. De Regeering verdedigt haar beleid. Regeeringsmededeelingen over werkverruiming. De Eerste Kamer weer bijeengeroepen. Dr. B. E. Vidos aanvaardt zijn lectoraat aan de R.K. Universiteit. Najaars-Centrale-Raadsvergadering van den R. K. Middenstandsbond in het Bisdom Haar lem. Credietverleening ten behoeve van de haring- visscherij. Mevr. A. SteenhoffSmulders bedankt voor het Kamerlidmaatschap. Het drama op de „Nan Swoll", één slachtoffer overleden. De juweelendiefstal bij dr. Philips; de drie ge arresteerden in vrijheid. Uitbreiding van „Dekkerswald" te Groesbeek. De tuinbouw niet beschermd door de Crisis pachtwet. Geen invoerbeperking van appelen, peren en druiven. Hoover is toch voordeeliger. Teleurgestelde Kamerleden. Mgr. Aengenent te Rome. Seminarie te Apeldoorn. Prohibitie en toeristenverkeer. Er is geen telefoon. De vlammende anjelier. O O O Dat brandje op de P. C. Hooft Is niets bijzonders hoor! De Anthraciet van HOENDERDOS Brandt heel den winter door! GENèVE, 16 Nov. (Reuter). Op de agenda van de 21 dezer bijeenkomende buitengewone vergadering van den Volkenbondsraad staat naast het conflict tusschen Bolivia en Para guay als hoofdonderwerp het geschil tusschen China en Japan. Op basis van het Lyttonrap- port zal de raad hierin een definitieve oplos sing aan de hand doen, die aan de Volken bondsvergadering zal worden voorgelegd. Verder zullen behandeld worden ae bezwa ren der Duitsche minderheden in Polen en 't ^ongste conflict tusschen Folen en Danzig. STAMBOUL, 16 Nov. (Reuter). Een hevige storm woedt over de Zwarte Zee en de Aegeï- sche Zee. Eenige schepen zijn nie^ aangekomen, waar zij verwacht werden. Men vreest dat zij zijn vergaan. Huurt Uw STOFZUIGER voor 60 ct. per week bij Telefoon 12897 Hoogste stand op Woensdag I uur n.m.: 769 y oor uit

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1932 | | pagina 1