Voor gramofoonliefhebbers
H
Md modaal mn dm da§
e
EEN EVOLUTIE IN DE
OPNAMETECHNIEK
KENTERING
ROBINSON CRUSOE'S AVONTUREN
Met ROBINSON aan
kun je uren lang gaan
Hassan I
vlammende
anjelier
b
ZATERDAG 19 NOVEMBER
eze maand een sprong
voorwaarts
Amerika in wedden
schapskoorts
Jaarlijks een milliard dollar omzet
üs---
De automatische
bridge-tafel
DE KRUISVAARDERS
VAN ST. JAN
v v /door uw giften
De kracht der spinnen
Houtskool uit klapper
doppen
Insull viert zijn
verjaardag
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
FEUILLETON
I Naar het Duitsch van 1
f'Hnnnirminimimi
loos
Ik
et was in 1926, dat wij werden verrast door
de eersoe electr. opgenomen platen, die in
korten tijd de oude hoornopnamen waarde-
maakten. Ik zeg dat zoo in 't algemeen, maar
moet er toch even op wijzen, dat er wel
egelijk enkele, laat ik zeggen, praehistorische
Platen zijn, die nu nog waarde hebben. In mijn
PUsctie bewaar ik bijv. als een zeer kostbaar
het „Exultate Deo" van Palestrina, voor
aeon gezongen door het koor van de Sixtijn-
ftne kapel. Vergelijkt men deze plaat met de
atere, electrische opname van His Master's
mee, dan komt de oudere schijf er veel beter
t> wat natuurlijk een uitzonderingsgeval is.
fme schitterend moeten die jongens en mannen
gezongen hebben, dat het stugge membraan
-ovendien nog gehandicapt door de erop ge
monteerde stift, die in de wasplaat grifte
e vele malen gevoeliger microfoon heeft kun
nen verslaan. Want nu nog hoort men het
ammende enthousiasme in de felle inzetten
h zelfs de klank van het koer is in deze ge
brekkige reproductie nog levend gebleven.
•Merkwaardig genoeg is bij die Odeon-plaat de
Weergave van den polyphonenstijl veel door-
ichtiger, dan op de nieuwe Voice-schijf, die
Verigens niet een van de gelukkigste produc
ed van deze elite-maatschappij genoemd kan
gorden. Helaas kan men die oude opname van
0® Sixtijnsche kapel niet meer krijgen. Maar er
dn er indertijd heel wat van verkocht en mis
schien halen enkele lezers van dit blad haar
eens voor den dag, nu zij eraan herinnerd
borden.
Goed, in 1926 kwamen de eerste electrische
Opnamen. De maatschappijen hebben toen ncg-
met nadruk den lof van deze nieuwe vinding
een gebeurtenis geweest, zoodat zijn platen
thans meer dan ooit in trek zijn. E>en volgenden
keer zal ik het hebben over de groote serie
werken, die hij deze maand uitbracht. Voor dit
maal twee fijne bibelots: de „Campanella" opus
7 van Paganini en „The song of the bride" van
Rimski Korsakof, die twee wel zeer uiteen-
loopende facetten van dit groot talent toonen:
het eerste is als een watervalletje van ragfijne,
kristallen nootjes, het tweede een intiem, zacht
kabbelend beekje van fraaien klank (His Mas
ter's Voice DB 1638). Ik eindig met een hint
voor liefhebbers van pianomuziek. Walter Gie-
seking speelde de „Suite bergamasque" van De
bussy op twee platen, en wel zoo heerlijk in
tiem, zoo fijn afgewogen van klank en toch zoo
geïnspireerd als men het van weinig pianisten
kan verwachten (Columbia DFX 123/4).
De Amerikanen wedden niet alleen bij paar
denrennen en presidentsverkiezingen. In Ame
rika bestaat er bijna niets in de wereld, dat niet
voorwerp van een weddenschap zou kunnen
zijn. Geen wonder dus, dat de wedomzet der
Amerikanen per jaar op een milliard dollar
wordt geschat.
Men wedt, hoe de temperatuur op een be
paald uur van een bepaalden dag zal zijn, welke
de laatste drie cijfers in het dagelijksche rap
port over het bewind van de schatkist zullen
zijn, hoe hoog de boter- en eierprijzen op een
bepaalden dag in Chicago zullen worden geno
teerd. En als iemand niets beters invalt, dan
wedt men of een voetganger, die voor je uit
loopt, met zijn linker- of rechtervoet van het
trottoir zal stappen.
Hoe enorm Amerika door den wedwaanzin
is bezeten, blijkt uit een overzicht, dat de „Uni-
E o ted Press" in 30 steden samenstelde. Alleen in
tiicr^f11^0' Daarna l100rde men van de tech- deze steden incasseeren de wedbureaux per week
msche evoluties zoo goed als niets meer En
0ch is er tusschen een plaat van 1932 en een
Van 1926 minstens evenveel verschil, als tus
sen schijven van 1926 en 1925. Wie geregeld
plh repertoire aanvult zal die langzame ver
betering zeker gemerkt hebben. Over een van
a® belangrijkste vindingen, die hiertoe mee
werkten, een volgenden keer.
Het is van de verschillende maatschappijen
®sst te begrijpen, dat zij over die evolutie zoo
geinig mogelijk repten. Men kan niet elk jaar
Weer opnieuw het standaardrepertoire opnemen
het zoc doende over de geheele linie op het
patste peil van perfectie houden. Dat is een
aisch, die zelfs de fanatiekste gramofoonlief-
asBber niet durft stellen. Trouwens, men
•boet niet een te groote beteekenis toekennen
aan de geluidskwaliteit, want dat is een ver
eerd materialisme. Ik heb als recensent daar-
®vsr zelfs wel eens onaangenaamheden gehad,
®°or enthousiast over bepaalde platen te schry-
Ven, die ik vooral apprecieerde om het stuk of
Stn de wijze, waarop het gespeeld werd, hoewel
fle plaat van klank niet uitblonk. Nu schijnen
menschen te zijn, die voor 89% juist op die
technische perfectie letten. Ik heb me daarover
zslfs een keer een beetje geërgerd en wel bij
lezing door den artistieken leider van een
asr groote concerns. Die goede man liet een
Paar meer dan banale marschen hooren en
stond merkbaar te likkebaarden om de prach-
:lS opgenomen paukénroffels en de daverende
kenslagen. Het leek of hij van de héelë m'u-
sk niets anders hoorde dan de geslaagde re-
Productie van die lastige slaginstrumenten. Zulk
[•sn eenzijdigheid doet toch heusch een beetje
Pste aan.
Denkt u anders niet, tiat ik ongevoelig ben
"°or technische volmaaktheid. Deze week is
flfc een mijlpaal in mijn reeds Veeljarig be
staan van gramofonist geweest. Ik hoorde n.l.
een nieuwe opname van Beethoven's vioolcon
cert, gespeeld door Joseph Szigeti, begeleid door
ast Britsch symphonie-orkest onder Bruno
falter (Columbia LX 174/5). En ik heb ver-
i aft gestaan van de reproductie. Dat is geen
"•hgzame evolutie meer, doch een sprongsge
wijze en het woord revolutie zou me haast uit de
Schrijfmachine geglipt zijn, als ik aan het be-
jfHp niet zoo het land had. Ik moet u echter
"skennen, dat ik deze reeks platen eerst eens
®Uiver materieel beluisterd heb. Die pauken-
af?en van de eerste moten vroegen door hun
CP'-'allende helderheid gehee mijn aandacht.
Hu een paar ribbels verder deden het de
a corns, die zongen zender een enkele micro-
•oon-strapats. Maar het meest blij was ik om
as doorzichtigheid van het geheel: in geen
snkeie opname hoorde ik zoo duidelijk en zelf
standig de verschillende stemmen en timbres
in deze. Pas nadat mijn eerste blijdschap
normaler afmetingen had gekregen, heb ik rns-
l8 kunnen genieten van Szigeti's schitterend
sPel.
Maar het is Zaterdagavond en u wilt nog
vsn voor den Zondag een mooi plaatje gaan
aaien. Over het vioolconcert moet u natuurlijk
®srst nog eens rustig denken, want zoo'n reeks
an vijf schud je niet uit je vestjeszakje. Daar-
°ja nog gauw een paar fraaie kieine nummers.
'Ge Vagebond-koning" is hier dit jaar met veel
"feces uitgevoerd en dus zullen er velen zijn,
a^e het meeslepende „L'amour, toujours" graag
ait hun machine willen halen. Welnu, Alfred
iccaver, de beroemde operazanger, heeft het
zoo heerlijk uitgekwakt met permissie
v» uiugvnnuav iliV/u pui inlooio
ast deze plaat er als koek en ei zal ingaan
Gecca M 419). Ook het optreden van het ze
stienjarig vioolwonder Yehudi Menuhin is
10 tot 20 millioen dollar. Men bekommert zich
weinig om de wet, die het wedden in dezen
vorm streng verbiedt. In New Orleans gaat men
zelfs zoover, dagelijks verboden loterijen te
houden. De verpolitiekte ambtenaren knijpen
hun oogen dicht en steken een deel van den
omzet voor hun partijen in den zak.
De beste klanten op de wedbureaux zijn de
negers, die echter veelal slachtoffers dier zwen
delaars worden. Zij betalen en als ze hun winst
komen halen, is het bureau dikwijls verdwenen.
Over het algemeen gaat de zaak echter correct
toe, omdat het in het belang van de bureaux
is, een vaste clientèle te krijgen.
In San Francisco wordt de grootste omzet
gemaakt. Ongeveer vijf millioen dollar per
week. Deze hoogte hangt samen met den speel-
hartstocht der aldaar wonende Chineezen. In
Chicago worden per week twee millioen dol'ar
verspeeld, in New-York een millioen, in Boston
150.090, in Pittsburg 100.000, in Philadelphia
200.000.
In vele steden houdt de politie geregeld raz
zia's tegen de wedbureaux, maar kan ze niet
onderdrukken.
Wijl het geluksspel een uitmuntend zaakje is
voor hen,-die het op touw zetten, is de concur
rentie scherp. De bandietenbenden bemoeien
zich er natuurlijk ook mede en zorgen er voor,
dat de concurrenten niet kunnen werken. Zij
bedreigen de opdrachtgevers van hun concur
renten met de wapenen, dooden hen niet zelden
en houden pas met de terreur op, wanneer ae
concurrentie op de vlucht is geslagen of hen
zelf heeft omgekocht.
(United Press)
naarii maakte met' de constructie van de elec
trische klok. Strikt genomen mengt de auto
matische tafel de kaarten niet, maar deelt ze
op een zóó onregelmatige wijze uit, dat schud
den totaal overbodig wordt. Bovendien neemt
men de kaarten na het spel op in de toevallige
volgorde, waarin zij op tafel liggen. Men doet
ze in een kleine schuiflade der tafel, waarna
de tafel ze opnieuw uitdeelt. Volgens alle rege
len der meest uitvoerige kansberekening is
vrijwel uitgesloten, dat iemand dezelfde „hand"
zou terugkrijgen.
Om de gebruikelijke, zeer de gezelligheid
verhoogende twisten over de vraag, wie de kaar
ten in de lade mag schuiven, te voorkomen, is
de bridgetafel van vier kleine electrische lampjes
voorzien, die om beurten aan gaan en zoo aan
duiden, wie „geven" moet. Het geven bestaat
echter slechts in het nemen der kaarten. Voor
hen, die liever nemen dan geven, een attractie
op zichzelf.
(United Press)
Ullilllllllllllllllllll
NEW YORK, 18 Nov. Verwoede bridge-spelers
(er zijn nauwelijks nog andere) zullen met
groote vreugde vernemen, dat er een automati
sche bridge-tafel is uitgevonden, welke de spe
lers van het lastige schudden en deelen van de
kaarten ontslaat. Wordt tennisspelen niet eerst
volkomen een genot, wanneer men over een
ballen jongen beschikt? En zou golf wel zooveel
fanatieke beoefenaars vinden, indien er geen
„caddies" bestonden? Het is eigenlijk merkwaar
dig, dat het moderne menschdom tot nu toe
gebridged heeft zonder automatische speeltafel.
Maar nu wordt dat anders. Gelukkig maar,
want de bridgeregels worden langzamerhand
zóó gecompliceerd en veranderen zóó vaak, dat
men heusch geen aandacht meer over kan heb
ben voor zulke weinig intellectueele handelin
gen als schudden en geven.
De nieuwe electrische bridgetafel is uitge
vonden door Lawrence Hammond, die vroeger
•..tWSKv 'X -'a'-'v.
STEUNT.:-'
ONS GIRONUMMER IS 23<3j53
U helpt Ons hierdoor' Jo.rgtna-
z i elen redde h vóór1 Chrjatua_
Als een spin zoo groot werd als een mensch
en haar krachten in evenredigheid met den
lichamelijken groei toenamen, zou zij gemak
kelijk een normaal huis kunnen optillen. De
laatste illustratie hiervan komt uit den Lon-
denschen dierentuin, de „Zoo", waar twee
vogel-etende spinnen een geslaagde poging tot
uitbreken hebben gedaan. Haar verblijfplaats
is boven afgedekt door een stevige glazen plaat
van ongeveer twee pond. Met haar tweeën heb
ben die spinnen de plaat opgelicht, terwijl zij
bovendien een eenigszins twijfelachtig houvast
hadden aan de verticale glazen wanden van
haar woning. Velen hebben vaak een spin een
groote bromvlieg die drie maal zoo groot is
als zijzelf, zien wegs'eepen. Dit is nog slechts
een peulschil bij wat sommige van die insecten
vermogen. Zoo zag iemand, langs een dijk wan
delend en den wal onderzoekend, een groote
zware tarantula, die op de vischvangst was en
beet had. De visch was wel geen „kanjer", maar
woog toch wel acht maal het gewicht van het
visschende insect, dat in de rugvin zijn pootjes
vastgeklemd had. Tevergeefs spartelde de visch
om los te lomen en zijn belager onder water
te trekken. De spin had haar achterpooten op
den oever gezet en heesch haar prooi lang
zaam op het droge: De strijd, we'ke in een vol
komen overwinning van de spin eindigde, duur
de ongeveer 15 minuten. Een andere spin, wier
achterlijf zoo groot was als een behoorlijke
erwt, had op een goeden morgen een jonge
muis gevangen. Drie uur lang was zij bezig
een draad om den staart van den muis te ra
den, toen trok zij haar slachtoffer de lucht in.
En des avonds hing de muis volkomen vrij van
den grond.
De beide eerstgenoemde spinnen stammen uit
Ceylon. In de vrije natuur weven zij webben
van geweldigen omvang. Het centrale web heeft
een middellijn van vijf voet, met zijdraden, die
een lengte van tien tot twaalf voet bereiken
kunnen. Vogels ter grootte van leeuwerikken.
worden dikwijls gevangen, evena's hagedissen.
Vroeger was je een beroemdheid I
Als je mooie dingen schreef,
Waarvan voor de nageslachten
Altijd nog wat overbleef. i
Of je werd door tubes verven
Zóó gezien en zöö vermaard,
Dat het beste van het beste i
I In musea werd bewaard!
Maakte je een stuk bezieling
't Zij in marmer of in steen, f
Dan bewaarde de beroemdheid f
Nog je naam door eeuwen heen.
Want beroemdheid was te krijgen
Door de kunst en door den geest. 1
Maar het volgen dier methoden, 1
Dat heet aan den dag „geweest"! f
Onze tijd is vrij wat anders,
Onze roem zit in de kracht.
Gróót is hij, die 't met zijn spieren
Tot een krachttoer heeft gebracht!
Kunstenaar wordt thans vervangen
Door den titel kampioen.
Dan eerst is je naam gevestigd
1 Zoo geen kunst vermag te doen. 1
Dan neemt men van u notitie
En men geeft van hulde blijk1
En wat vroeger nóóit gebeurde:
Diè beroemdheid maakt jerijk! jjj
MARTIN BERDEN
(Nadruk verboden) f
sillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllIlllllllllllllllllllllllllTv
In Noord-Celebes heeft zich sedert Mei een
eigenaardig „kolenbrandersbedrijf" ontwik
keld. Wij lezen daarover in „Onze Mail" van
12 October:
De houtskool wordt gebrand van de klap
perdoppen op een even doelmatige als primi
tieve wijze. Het product, de „arang tampoe-
roeng," wordt in partijen van beteekenis op
gekocht door Japanners die het naar hun
moederland exporteersn. De uitvoer bedroeg
in de maanden Mei, Juni, Juli en Augustus
resp. 45.750 K.G., 50.250 K.G., 118.775 K.G. en
134.350 K.G.
De exporteurs geven op, dat deze fijne
arangsoort gebruikt wordt voor pharmaceuti-
sche doeleinden; mogelijk wordt ze ook ge
bruikt bij de fabricage van gasmaskers, kruit
of anderszins.
De bevolking van Noord-Celebes vaart er wel
bij; zij maakt prijzen van f 2.50, zelfs tot f 3
per picol, d.i. f 1 minder dan voor de copra
en dat voor een bijproduct, dat vroeger werd
weggeworpen. De kosten van bereiding en
transport tot Menado kunnen worden gere
kend op f 1.50 per picol, zoodat er in elk ge
val weer wat extra's kan worden verdiend.
Ivy wilde de vreemde boomen zien,
waar Freddy Vrijdag zijn hoed had
verloren.
„Ik heb nog nooit een boom met
spijkers erin gezien", zeide ze, „en ik
zou het niet prettig vinden te moeten
denken, dat ik iets niet gezien heb op
het Artis-eiland."
Daarom nam Freddy haar en de kin
deren op een namiddag mede, maar
nauwelijks waren zij bij de boomen ge
komen, of een muskiet stak Ivy in den
neus en de neus zwol erg op.
„Arme Ivy", riep Topsy, „haar neus
ziet er verschrikkelijk uit."
Robbie zeide, dat hij niet zoo'n neus
als Ivy wilde hebben en Freddy Vrij
dag meende, dat het goed zou zijn, als
iedereen een zakdoek over zijn hoofd
deed en zoo naar het kamp terugkeer
de. De zeeman vond ook nog een zak
doek voor de kat en zoo gingen ze dan
naar het kamp.
„We kunnen niet zien, waar we loo-
pen", klaagde Topsy.
„Ik heb een gaatje in mijn zakdoek
en ik kan daar doorkijken", zeide de
zeeman. „Ik zal Jullie wel waarschu
wen als je verdwaalt..'
(Maandagavond vervolg)
(Ingezonden Mededeeling)
s ontmoette mijn vriend Ali-Ben-Hassan in
een klein café op een der boulevards van
Parijs. Hij begroette mij met een wilden
Arabischen kreet, en ik zag aan de uitdruk
king van zijn gezicht, dat hij weer wilde pro
beeren mij kleeden te verkoopen
Ali-Ben-Hassan, dien ik reeds in verschei
dene steden van Frankrijk heb ontmoet, be
laden .met kleeden „uit het paleis van. den
Sultan," is een Marokkaan, die met het waan
denkbeeld is behept, dat ik een verzamelaar ben
van kleeden, vachten, kralen en imitatie zijden
sjaals. Als hij me ziet, klaart z'n gezicht on
middellijk op en wil hij me zes snoeren kralen
aansmeren en een stapel kleeden, voldoende om
er een winkel mee te beginnen. Niets kan hem
verlossen van het idée-fixe, dat ik een zieke-
iijken hang heb om mij zelf onder kleeden te
begraven, wanneer ik des avonds naar mijn
hotel ga
Sinds ik hem in Algiers had gezien hij
trekt zoowat de halve wereld door had ik
hem niet meer gesproken en ik noodigde hem
uit aan mijn tafeltje plaats te nemen en een
kop koffie te gebruiken
„En hoe gaat het met de zaken, Ali?" vroeg
ik, nadat ik verscheidene keeren koelbloedig
geweigerd had, iets van hem te koopen. „Je
hebt een mooien voorraad!"
„De zaken zijn erg slecht geweest, sinds ik
u voor 't laatst heb gezien," zei hij treurig.
„Heel slecht. Ik geloof, dat ik weer een gelofte
aan Allah zal moeten doen om te verkrijgen
dat hij zijn vloek van mij afneemt. Ik bied
mijn waar voor niets aan en nog wil niemand
wat koopen. De wereld is vol dieven en schur
ken, die zich vetmesten ten koste der armen.
Kijk nu eens naar die sjaal, die ik u toch wer
kelijk voor zoo goed als niets wil laten
„Ik zou er zelfs niet een koopen, al verkocht
je ze bij bosjes van vijf voor een franc," viel
ik hem in de rede.
Hij zuchtte en berustte op zijn manier.
„En, zoo denk je er dus over, weer een an
dere gelofte af te leggen?"
Ik herinnerde me z'n laatste gelofte en ook
de handige manier, waarop hij er tusschen uit
was gesprongen, toen het er op aan kwam en
hij de opbrengst van zijn beste kleed aan de
moskee had moeten afdragen.
„Ik word net zoo'n ongeluksvogel als mijn
overleden broer," zei hij, z'n kleeden op z'n an
deren schouder overleggend. „Ik ben bang. dat
we van een ongelukkige familie zijn. Ik heb
u toch al eens verteld van m'n broer?"
„Dien man, dien ik zoo vaak in Marseille heb
gezien? Met dat puntboordje? En die jaren lang
nooit iets had verkocht, tot hij op zekeren
avond zijn heelen handel aan den man had ge
bracht en, omdat hij niet meer door z'n zware
vracht kleeden werd beschermd tegen de koude
avondlucht, een ernstige bronchitis opdeed, ter
wijl hy op weg naar huis, Allah dankte voor
diens goedheid en den volgenden dag stierf?
Ik heb een verhaal over hem geschreven. Ali,
want hij leek me werkelijk de zwaarst beproef
de en ongelukkigste mensch ter wereld
„U heeft een verhaal over hem geschreven?"
vroeg Ali-Ben-Hassan. „En u hebt er natuur
lijk geld mee verdiend? Bij den profeet, het
is hard van u, dat u. nog niet eens een snoer
kralen wilt koopen! Maar ik had nóg een broer,
die ook diep ongelukkig was. We zijn alle
maal ongelukkig. Het is de wil van Allah!"
Hij zweeg een heele poos en toen scheen hij
eensklaps op een idee te komen.
„Heeft u nooit de geschiedenis gehoord van
mijn anderen overleden broer?" vroeg hij. „Als
ik ze u vertel en u maakt er geld van, koopt
u dan een sjaal van me? Een mooie, zijden
sjaal, zooals de prinses van Constantinopel
heeft gedragen, voor slechts tien francs? Nooit,
bij den baard van den profeet, zult u uw oog
meer op zóó'n mooie én tevens goedkoope sjaal
laten rusten
„Als je verhaal werkelijk wat is, Ali," zei ik,
„zal ik zoo'n snoer kralen van je koopen voor
tien francs. Ze zijn niet meer dan anderhalve
franc waard, dat weet je zelf heel goed
Hij zuchtte. „Het is weinig," zei hij, „maar
het is beter dan niets en het is de wil van
Allah. Moge hij mij inspireeren voor het ver
haal van de lotgevallen van mijn ongelukkigen
broer, die de rampzaligste mensch was, die ooit
zijn gelaat tijdens het gebed naar het Oosten
heeft gewend
„Weet dan," begon Ali-Ben-Hassan, na van
zijn koffie te hebben genipt, „dat, hoe wreed
het noodlot ook was, dat kwam over mijn broer,
over wien u hebt geschreven en aan wien u
veel verdiend hebt, het niets was in vergelij
king met de calamiteiten, rampen en tegen-
De
ning'
uit Amerika gevluchte „electriciteits-ko-
Samuel Insull vierde dezer dagen als
Grieksche gevangene zijn verjaardag. Merk
waardig is, dat hij vele honderden telegrammen,
bloemstukken en allerlei geschenken kreeg. Be
zoekers liepen heel den dag in zyn cel in en uit.
Amerika heeft zijn uitlevering gevraagd. Naar
Grieksch recht blijft hij twee maanden in het
gevang. Is dan het uitleveringsverzoek als ge
motiveerd erkend, dan wordt hij naar Amerika
gebracht. Zoo niet, dan wordt hij vrij gelaten.
De man, die honderdduizenden kleine luiden tot
den bedelstaf bracht, heeft zich over de Griek
sche regeering niet te beklagen. Hij zit, op grond
van een doktersattest, niet in de gevangenis,
maar bewoont een elegant vertrek in het Are-
teion-ziekenhuis, waar hij niets behoeft te ont
beren. (United Press».
spoeden, die mijn broer Mustapha van zijn ge
boorte af hebben vervolgd. Drie keer moest hij
in Constantinopel waar hij heen was ge
gaan beladen met den vloek mijns vaders
de bastonnade ondergaan nog eer hy zestien
jaar was en men vertelt, dat zijn hartverscheu
rende kreten gehoord konden worden door de
visschers. die ver weg op den Bosporus hun
netten inhaalden."
„Waarom werd hy geslagen?" vroeg ik.
Ali-Ben-Hassan kuchte. „Een vergissing
ten onrechte was hy door booswichten beschul
digd, dat hij wat geld had gestolen in den
winkel, waar hij als loopjongen in betrekking
was. Allah," vervolgde Ali sne', na nogmaals
gekucht te hebben, „Allah gedoogt soms, ter
wille van zyn plannen, dat een onschuldige
voor den schuldige lijdt..-.. Nadat mijn broe
der Constantinopel had verlaten, op bevel
van de autoriteiten, die tegen hem schenen
samen te spannen zwierf hy een tijd lang
rond, waarby hij bijna tot stervens toe gebrek
leed, tot hy eindelijk in Perzië kwam.
Hij was daar nog
nauwelijks twee we-
ken of hij ontsnapte f A Ji T?/7^7_
maar ternauwernood l"
aan het gevaar ge- 1
spietst te worden en I
dat, terwijl hij toch i
niets anders had ge-
daan dan probeeren, of hij op een eerlijke manier
zijn levensonderhoud kon verdienen met den
verkoop van kleeden. „Het schynt", voegde Ali
er nadenkend aan toe, „dat iemand heeft ge
dacht, dat hij niet eerlyk aan de kleeden geko
men was die hy verkocht. Hij was nergens ge
lukkig mee, mijn broer Mustapha. Als hij een
geit kocht, om het dier met een klein winstje
van de hand te doen, werd het ziek en stierf.
Als hij een kudde hoedde, verdwaalde er een
van de dieren en werd hy er van beschuldigd,
het verkocht te hebben en kreeg hij stokslagen.
Het was natuurlijk de wil van Allah, maar het
was toch maar een vreeselijke beproeving voor
miir. brcer."
Even hield hy op om een slokje koffie te
nemen.
„Eindelijk scheen het, alsof Allah zyin toom
van mijn broer had afgewend, want hij kwam
in kennis met een gezelschap reizende muzi
kanten en daar hij altijd goed had kunnen spe
len, trok hij met hen mee. Jarenlang reisde
hy met hen en hy verdiende genoeg.... nu
eens hieraan en dan weer daaraanhier
kuchte Ali opnieuwom behoorlyk te kun
nen leven. Op zekeren dag speelden ze in een
stad waar juist de sjah op bezoek was. Deze
zag hen van uit een raam en beval, dat ze voor
hem zouden worden gebracht.
NU zal Allah mij beloonen voor al de te
genspoeden, die ik heb moeten verduren," dacht
mijn broer. Want deze sjah, die even gauw het
bevel gaf iemand te spietsen als u een kop
koffie bestelt, was zeer edelmoedig tegen de
genen die hem behaagden. Hij beval, dat het
gezelschap van mijn broer voor hem zou spelen.
Toen ze hadden gespeeld," vervolgde Ali,
..wachtten zij op z'n uitspraak. Het was heel
moeilijk, met dien sjah, om vooruit te weten
of hij je voor de krokodillen zou laten werpen
of dat hy je tot zijn eersten minister zou ma
ken. Maar het spel van het gezelschap was
hem bevallen en hy zei dit tegen hen. Him
harten sprongen op van vreugde! Wat moet
miin broer Allah en den Profeet hebben ge
prezen, terwijl hij stond te wachten op de be
looning, die zij allen zouden ontvangen! Maar
hij had, vooruit wel kunnen weten, dat h y
geen geluk zou hebben. Het was nu eenmaal de
wil van Allah, dat mijn broer Mustapha on
geluk had. De woorden die de sjah sprak, luid
den: „Vul ieders instrument met goudstukken!"
„Maar wat is daar dan voor ongelukkigs
aan?" vroeg ik.
„Heb ik u dan nog niet verteld," zei Ali
zuchtend, „dat mijn ongelukkige broer fluit
speelde?"
Hij slurpte nog wat van zijn koffie.
„Maar dat was nog niet alles," hernam hy.
„de sjah beval, dat ze blyven en dagelijks voor
hem spelen moesten. En zco bleven ze, terwyl
mijn broer z'n kameraden benijdde om hun
welstand, die iederen dag zienderoogen toe
nam. De man. die de zware bas blies, werd
bijna gek. zóó rijk werd hij, want wat de sjah
beval, moest letterlijk worden uitgevoerd.
Veertien dagen hadden ze nu al voor den
Sjah van Perzië gespeeld, toen hy op een
avond, terwyi ze voor hem optraden, onder het
luisteren z'n wenkbrauwen fronste. Of hy in
een slechte luim was of dat ze niet zoo goed
speelden als anders, weet ik niet, maar hy
scheen niet bevredigd. Mijn broer Mustapha
beefde van angst, toen hy de uitdrukking op
het gezicht van den sjah zag, want hij wist.
dat, als er narigheid zou komen, hy meer zou
krijgen dan een van de anderen
Toen ze eindelijk met spelen ophielden, stond
de sjah op en verliet het vertrek. Terwijl hy
wegging, gaf hij zijn grootvizier een bevel.
„Stop hun hun instrumenten in hun keel,"
zei hy eenvoudig.
„Ik vertelde u, dat al z'n orders letterlijk
dienden te worden opgevolgd als het mogelijk
was, en zoo geschiedde het ook dit keer. Myn
door het noodlot vervolgde broer stierf, omdat
hy geen geluk had
„Maar de anderen dan toch ook," zei ik, toen
Ali zweeg en zuchtte.
„Neen," zei hij, „zyn instrument was het
eenige, dat ze naar binnen konden krygen en
de sjah schonk al den anderen den volgenden
dag, toen z'n woede bekoeld was, vergiffenis."
Ali zweeg.
„Ali-Ben-Hassan," zei ik, „geef me twee snoe
ren van die kralen!"
„Allah zij geloofd en gedankt! En zyn pro
feet!" riep hy uit.
A op dit blad zijn ingevolge de verzekeringsvoorwaarden tegen f ffflflf} bij levenslange geheele ongeschiktheid tot werkendoor f *7l?tI bij een ongeval met f 9f/l
**■11" UÜOTlTi" S ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen t wl/." doodelijken afloop i
bij verlies van een hand f 1 oij verlies van een f Cfk
een voet of een oog# 1 LiO»~ duim of wijsvinger t/ï/."
bij een breuk van f49- bij verlies van 'n
'been
anderen vinger
i'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinmi
Paul Oskar Hoecker
;>E»us je moet die Engelsche meneer maar een
„[lefje schrijven, hoor je, Katchen, dat je van
Wan veranderd benten verder Wil ik geen
_°orci meer over die malligheid hooren. En
j ef je bagageregu aan den huisknecht, dat hy
groote bagage van het station kan halen.'-
Was opgestaan en deed den buldog het ser-
uf. Hij was erop gedresseerd haar daarop
snuit als voor een kus toe te steken,
ze hem een klap om zyn ooren gaf.
hond sprong op den grond en mevrouw
etde rondom de groote eettafel een wilde
hdsdans met hem uit. Hy blafte, huilde,
en zjj amuseerde zich kostelyk; ze zet-
het spelletje voort tot ze heelemaal buiten
was.
amiddels was het kamermeisje binnengeko-
«aey.
„Mina, zeg tegen Ulrich, dat hy naar het
■y^ion moet en dat hij een beetje voortmaakt.
°°rUit Katchen, geef je regu maar aan Mina.
Heb je het niet by je? En je taschje ligt daar
toch?"
Nu eerst kon ze aan het woord komen
en nu moest juist het kamermeisje er bij zyn,
een verzwarende omstandigheid, die mevrouw
haar schoondochter nooit vergaf.
„Ik heb verder geen bagage, Mama."
„Hé, wat? Ik heb je toch in het rijtuig zien
komen. Je had toch alleen maar dat eene kof
fertje? Waar heb je je andere bagage dan?"
„Mijn andere bagage?Die is al in En
geland, Mama."
„Ik geloof, dat je stapeldol bent geworden.
In Engeland? Maar wat dacht je dan in vre
desnaam?"
Ik heb U toch alles geschreven, mama. En
Victor h'eb ik ook alles uitvoerig uitgelegd.
Moeten we dan nu directIk geloof, dat
het toch beter was...."
„O zoo. Je denkt, dat het me voor Mina niet
onverschillig is, hoe ik door myn schoondoch
ter behandeld word. Je blyft hier, Mina. Er is
geen sprake van, dat je nu weggaat en de ont
bijtboel hier maar laat staan. Je denkt zeker,
dat er niets te doen is in huis. De kanten
nachthemden moeten vanochtend ook eindelijk
eens gestreken worden. Je komt gewoon tot
niets, Mina, dat kan zoo niet langer. En in
de kamer van den jongen meneer, roetzwart
word je, als je daar gaat zitten op de boe
kenkast ligt het stof een duim dik. Je denkt
maar, dat ik niets zie en de jonge meneer ook
niet. Maar ik zie alles, hoor Mina, alles. En
nu kun je direct hier gaan zitten, Katchen, en
een briefje schryven aan Meneer Dutton in
Engeland, dat als de bagage aankomt, die di
rect terug moet. Of weet je wat: ik telegrafeer
direct."
„Beste mama, dat is werkeiyk onmogelyk. En
bovendien doelloos. In de eerste plaats is de
bagage natuurlyk niet aan de firma geadres
seerd, maar aan een expediteuren in de
tweede plaats zal ik mijn woord houden."
„Je woord? Je woord? Zoo!" Mevrouw Troi-
lo was heelemaal buiten adem. Haar boezem
ging hijgend op en neer. Haar donkere oogen,
die op kleine gitzwarte knoopjes leken, schit
terden venynig. Ze had nu werkeiyk iets van
haar buldog: in de vyandige manier, waarop ze
het jonge meisje van het hoofd tot de voeten
opnam.
„Ik zou zoo denken: je woord heeft Victor."
„Maar mama
„Hou je ge-mama voor je. Antwoord wil ik
hebben." In een plotselinge vlaag van woede
stond ze op: „Sta daar niet zoo brutaal te luis
teren, Mina, als je mevrouw wat te bespre
ken heeft." De hond, die de stemming van'zijn
meesteresse begreep, vloog blaffend op 't meis
je toe, dat in doode'ijken schrik met haar
volgeladen blad haastig naar de deur tce ging.
Mevrouw had den knop van de deur al in
de hand. Met vasten tred en in het volle be-
wustzyn van haar recht, stapte ze de kamer
uit; haar stem schalde door het heele huis, ter
wyl ze het personeel aanmerkingen maakte.
Ook sprak ze op zeer luiden toon tegen den
hond.
In een mismoedige stemming bleef Cathari-
na nog een tydlang in de eetkamer zitten. Ze
dacht aan tientallen dergelijke tooneelen, die
zich hier in huis met Victor's stiefmoeder
hadden afgespeeld. En steeds weer had haar
verloofde gesust, haar verzekerd, Mama meen
de het werkelijk zoo kwaad niet, maar het was
alleen maar haar eenigszins ruwe aard
Maar Catharina voelde: dezen keer viel er
niets te sussen en by te leggen.
„En natuurlijk weer zoo volgeladen, dat het
een wonder is dat de boel niet kort en klein
gaat. Maar dat kost ook je eigen geld niet:
mevrouw is er goed voor. Schamen moest je je.
Op niemand kan je meer vertrouwen tegen
woordig. Ik raad je....
Katchen, maak me niet driftig. Dus er is
geen sprake van, dat je naar Engeland gaat."
„Ik moet." Catharina was innerlijk doods
bang, maar ze raapte al haar moed byeen.
„Ik verbied het je. Dat zal me waarachtig
wat moois worden. Zoo'n Jong ding wil d'r
eigen baas zyn. Maar ik maak korte metten. In
den herfst ben ik te toegeeflijk voor je ge
weest. En daarom durf je nu. Maar ik laat
geen loopje met me nemen. Je blyft hier."
„Mama, het spyt me, dat U zich zoo over die
zaak opwindt. Maar ik kan nu niet meer te
rug en ik wil ook niet. Het is voor ons alle
maal beter, als ik dezen tyd nog gebruik om
te leeren, ik zou voor geen geld ter wereld
hier het heele jaar nog zoo'n beetje rondloopen
en niets doen
„Vastbinden kan ik je niet. Maar als Je
gaat, Katchen, dan is het uit tusschen ons.
Versta je? Kyk me niet zoo brutaal aan. Dat
kan ik niet verdragen. Ga nu maar heen en
neem een besluit."
„Er is geen besluit te nemen, mama. Ik ga
Dinsdag na Paschen weg."
„Als je tenminste niet al eerder gaat." Me
vrouw Dora Troilo gaf haar dog een nijdigen
schop en zei: En nu ga ik direct op den trein
en reis naar Karlsruhe. Ik wil toch wel eens
zien, of Victor zich weer door jou op den kop
zal laten zitten."
Catharina wist niet, hoe ze het de kijvende
vrouw duidelyk moest maken. „Hoe zal ik het
U uitleggen, Mama. Het is toch werkelijk
geen vyandigheid van my, ook niet de zucht
om tegen U in te gaan; alleen maar het gevoel:
ik ben nog te jong om hier maar als vyfde
rad aan den wagen
„Ja, natuurlyk, de hoofdpersoon zou je hier
willen zyn," viel de oudere dame haar onver
wacht en onvriendelyk in de rede. „Ja, dat kan
ik me voorstellen. Heel lief van je meisje, heel
lief. Ik hoor natuur'ijk bij het oud roest. Dat
bevalt je niet, dat ik er nog ben en wat te
zeggen heb, hé? Maar door jou laat ik me
nog lang niet den mond snoeren, meisje. Vic
tor heeft toch ook nog een woordje mee te
spreken, denk ik zoo. Die zal je heusch wel voor
de keuze stellen, wees maar gerust. Versta je?
Of je zult je schikken, of we maken de ver-
'oving af."
Met den D-trein van 'smiddags ging me-,
vrouw naar Karlruhe. 's Avonds werd Cathari
na van daaruit opgebeld. Dringend. Victor
voerde een ernstig gesprek met haar, bad,
smeekte, bezwoer haar om niet te gaan, dreig
de. Driemaal moest het gesprek, waarin de
stiefmoeder zich telkens mengde, verlengd wor
den. Catharina kon nauwelijks aan het toe
stel blijven staan, zoo knikten haar knieën.
Een gevoel van afgryzen kwam over haar bij
de gedachte een vol jaar zij aan zij met deze
vrouw te moeten leven, voortdurend haar grove
stem te moeten hooren, haar eeuwig gekijf,
haar afschuwelyk geliefkoos van den hond te
moeten aanzien. Neen, neen, neen en duizend
maal neen, zy schikte zich niet. En als
Victor van haar hield, werkeiyk van haar
hield
„Als ik verlof kon krygen, dan zou ik zelf
komen. Maar dat gaat nu niet. De aanstaande
reserve-officieren moeten tot na Paschen inde
kazerne wenen. We moeten er veertien dagen
slapen. Daar zijnze erg streng op. Maar je
moet je niet zoo opwinden, liefste. En denk
eens, met Pinkster en in den zomer, dan kan ik
toch af en toe eens overwippen en je zien en
spreken. En als je nu in Engeland bent
ja, daaraan heb je natuurlijk heelemaal niet
gedacht?"
„Toe, Victor, wees nu lief en help me. Stel
je moeder de zaak in het juiste licht voor. Het
is heusch beter voor ons allemaal. Ik beloof
je ook...."
(Wordt vervolgd).
