Pleidooi voor verdeeldheid
Van de Perstribune
Prikkeldraad
Democratie of
dictatuur
Nuttige reserve
kommerlijke misverstanden
Examenvraag
MAANDAG 21 NOVEMBER
JAARVERGADERING
ST. JORIS
R. K.
Bond van Arbeiders in het
Slagersbedrijf
DE H.O.V.-BRIEFJES
Cassatie aangeteekend
De Minister over de vrijwillige
burgerwachten en den bij
zonderen vrijwilligen
landstorm
Wapens omgewisseld
DEKEN M. v. d. VEN r
MGR. DIEPEN NAAR ROME
St. Martinuskerk te Maastricht
DOODEN ALS KAMERLID
NOORSCHE LEENINGEN
En de Ver. voor den
Effectenhandel
H.H. WIJDINGEN
De omschrevenen de
vrije zetels
TARWEVERBOUW
Beperking heeft geen instemming
HET ONZALIGE BOSCH
Schenkingen voor zijn behoud
Fascisme in ons land
INBRAAK IN R. K. KERK
In de pastorie ook alles overhoop
gehaald
EEN GOEDE VANGST
Hij had nog meer op zijn geweten
Luchtpost uit Indië
BOEK EN BLAD
I11 ons artikel „Een pauselijk maanwoord"
®bben wij er den nadruk op gelegd, dat
e waarde van de katholieke politieke
««nheid
m Nederland door velen nog te weinig
iaiiu UuUl VC1C11 llUg tc WCllUg
tegr" '3esef';' ve'en nog maar al te weinig
0e ypetl en waardeeren, wat hun in en door
1;r^politieke eenheid der Nederlandsche katho-
de tot vrede strekt; wij schreven, dat
buit^a^'10lieilen van Nederland alom in het
jy n'and hun politieke eenheid waardoor
boe St'erlc stean benijd wordt en wij
„m terloops de namen van enkele landen
aan te toonen, hoe de hoogste, de voor-
belangen der katholieken er onder
see n' alS z^ P°litiek niet of zwak georgani-
kath °f Verdeeld z'jn; de gevallen, waarin de
men0lieken niefc machte blijken een volko-
zeWstandige politieke partij te vormen en
daarin
zij in één partij samengaan met chris-
tclijtg
e. protestantsche groepen, noemden wij
Ve Vergelijking met niet-georganiseerdheid of
eidheid nog lang niet de ongunstigste,
den beeft ons een uitvoerig ingezon-
der stek bezorgd van de afdeeling Amsterdam
u..r K. Volkspartij, een ingezonden stuk,
tln na een min of meer positieve poli-
e geloofsbelijdenis
heei
Volg
"dbchtei
betoogd wordt, dat
gevaar voor den godsdienst (als ge-
van verbreking der politieke eenheid)
het
(»ij
•4at
r beschouwd" slechts hierop neerkomt,
eiteeren nu den woordvoerder der R.K.V.P.)
°nZe P31'''*' een extra-overschot bij de
U °^eken veroorzaakt, 't welk, zoolang onze
stotis n°e niet groot is' den katholieken hoog-
hsici
dén zetel kan kosten; tegenover welk
0 he kans staat, dat een overschot der
j.^ ^'P-'Ujst een katholieken zetel winst zou
ben leveren. En nu reken ik de menschen"
Varf00 ëaat de inzender voort „die door ons
Tilb ®'D'A,P' worden afgehouden, gelijk in
Urg en op vele andere plaatsen is gebleken,
niet eens mee. Wil men nu onze actie een
av voor God en Kerk noemen, men ga zijn
6. Maar dan doet het toch wel eigenaardig
hat onze partij in de 10 jaren van haar
js aatl nog niet door de Kerkelijke Overheid
Verboden, ja zelfs, dat de geestelijkheid over
algemeen beslist weigert, ons minderwaardig
k°üek te noemen."
Vervolgens wordt door den R.K.V.P.-schen
schrijver stelling genomen tegen onze
bewering, dat ons in andere landen onze
lt;ieke eenheid benijd wordt, waarbij de in-
*nder aanvoert,
„dat Kardinaal Bourne God dankte, dat
'n Engeland geen R.K. Staatspartij is,"
dat „in Tsjecho-Slowakije, naast de R.K.
altpartij onder Mgr. Skramek, een R.K.
®tai
°llcsPartij bestaat onder Pastoor Hlinka,"
dat het „wat Mexico, Frankrijk en Spanje
reb, toch bekend is, dat de katholieken zich
ar Weinig of niet georganiseerd hebben en
n Politiek vaak geheel los staat van den
^dienst,"
tiV ^at de christelijk-sociale party in Oosten-
J het aan zichzelf te wijten heeft, wanneer
Velen van zich vervreemdde, zij had óók
aar een R.K. Volkspartij moeten toelaten!
naast bet interconfessioneele Centrum
duitschland, toch de Beiersche Volkspartij
zoodat men ook in Duitschland ons onze
'beke eenheid niet al te zeer benijden zal.
foeld,
laten
de
ten
zij óf niet, óf zwak georganiseerd zijn, óf ver
deeld met antwoord niet moeilijk zijn.
Wij erkennen volkomen, dat de R.K. Volks
partij in Nederland, omdat zij aldaar nog zeer
onbeteekenend is, aan de katholieke zaak
door verzwakking der R.K. Staatspartij maar
weinig afbreuk kan doen.
Het is echter niet voornamelijk de vraag, of
een dissident-partijtje in bepaalde omstandig
heden grooter of kleiner onheil kan stichten,
het gaat hier om het princiep: eenheid of
verdeeldheid.
Was de R.K.V.P. of eenige andere dis
sidentpartij in Nederland wèl groot en sterk,
dan was het met onze eenheid en met onze
kracht, waardoor zooveel goeds bereikt en zoo
veel kwaads geweerd kan worden, gedaan.
Dan eerst zouden wij ervaren, wat ons in
onze eenheid en in onze kracht tot vrede had
gestrekt, dan eerst zouden wij beseffen
waarom het buitenland ons onze politieke een
heid benijdde
Want wij blijven erbij, en wij kunnen uit
eigen ondervinding en aanschouwing in het
buitenland spreken, wij kunnen getuigenissen
aanvoeren van bisschoppen en katholieke
staatslieden in het buitenland wij blijven
erbij, dat men Nederland (in den goeden zin
van het woord, natuurlijk) zijn katholieke
politieke eenheid benijdt.
De misverstanden van onzen opponent de-
monstreeren zich intusschen vooral in zijn op
merkingen betreffende de positie der katho
lieken in Engeland, in Tsjecho-Slowakije, in
Mexico, Frankrijk en Spanje, in Oostenrijk en
Duitschland.
Wat hij b.v. als een bewijs voor zijn stelling
de katholieken mogen gerust verdeeld zijn!
aanvoert, n.l. den toestand in Tsjecho-
Slowakije, dat is voor ons juist het allerduide
lijkste teeken, dat de politieke verdeeldheid der
katholieken onheil sticht en ten verderve
voert.
In een volgend artikel zullen wij nóg duide
lijker trachten aan te toonen, waarom uit al
de door ons genoemde landen tot de katho
lieken van Nederland de vermaning klinkt:
Bewaart toch Uwe politieke eenheid!
°oveel tegenwerpingen, zooveel jam
merlijke misverstanden!
Öe in den aanvang van dit artikel be-
e politieke geloofsbelijdenis kunnen wij
voor wat zij is: zij bevat geen nieuws;
ft-K.V.P. meent een eigen bestaan te moe-
Voeren, omdat de R.K. Staatspartij in haar
J^tiek „kapitalistisch" enmilitairis-
cb zou zijn; deze kent twee hoofdstroomin-
iti dem°kratische en de conservatieve, en
gunstigste geval kan zij met compromissen
v erken. Alsof in compromissen, waarin recht-
^ardigheid en naastenliefde de overheerschen-
Actoren zijn, niet de schoonste en de meest
eele solidariteit gevonden zou kunnen en
kh worden!
Omwille van haar apart politiek geloof
^aar aparte denkrichting behoeft de R.K.
p- dus zeker niet los van de Staatspartij te
'Jven staan; integendeel: in die partij zou zij
t het best-mogelijke kunnen bereiken.
aar gesteld al (en daér gaat het om!)
a^ de R.K.V.P. zou meenen, door aparte actie
ér „demokratische" verlangens ingewilligd
vóó^Unnen krijgen, dan nóg behoort zij zich
v alles de vraag te stellen:
j. at moet in het waarachtig algemeen katho-
belang het zwaarst wegen.
e inwilliging van onze bijzondere verlan-
etls of de politieke eenheid der katholieken
Nederiand?
7^ Politieke eenheid de huldiging en de
bei,
evteg van het door Z. H. den Paus aange-
«h beginsel: „Eenheid onder de Katholie
k vóór alles, na alles, boven alles en ten
j te van alles'" schijnt ons van grooter be
8 en van hoogere waarde dan een enkele
holieke zetel méér of de weerhouding van
Htortaantal Katholieken, die neiging gevoelen,
te stemmen.
R.K.V.P. geeft voorts blijk van weinig
^keurigheid, wanneer zij het feit, dat de
gelijke Overheid de R.K.V.P. niet officieel
°°od en dat de geestelijken over het alge-
Ij eïl de R.K.V.P.-ers niet als minderwaardig
best wh'en beschouwen, uitspeelt om haar
baa&an 16 rechtvaardigen, om te bewijzen, dat
g6tjr uctie géén „gevaar voor God en Kerk"
Pemd zou mogen worden,
da pK.V.P. moest de Kerkelijke Overheid
beid baar z®n' dat deze 111 Sroote lankmoedig-
Va de katholieke menschelijke waardigheid
degenen, die bij de R.K.V.P. zijn aangeslo-
hj z°° lang mogelij spaart, maar daarnaast.
ZÜ begrijpen, dat in het pauselijk maan-
baa s°berpst mogelijke veroordeeling van
bestaan en van haar actie gelegen is.
a'du,' bet pauselijk maanwoord óók
Serioe b€grepen heeft, blijkt trouwens duidelijk
Uit haar.... verweer!
Het algemeen debat over de Rijksbegroo-
ting in de Tweede Kamer heeft ver
schillende belangrijke momenten op
geleverd.
Wjj stellen ons voor daarop nader terug te
komen en uit het verslag der „Handelingen"
eenige der voornaamste gedeelten van de ge
houden redevoeringen over te drukken.
Voor heden geven wij alvast een citaat uit
het slotgedeelte der rede, waarmede de minis
ter-president in de zitting van 15 November de
sprekers beantwoordde.
Ik noemde aldus Z. Exc. de parlemen
taire democratie de rijkste van alle Regeerings-
vormen; zij is in ons volk verankerd, hecht en
sterk; een wel hevige schok zou noodig zijn,
om dit anker van ons Staatsschip te kappen.
Ons volk neigt niet naar dictatuur. Integen
deel, van het zuiver persoonlijke bewind heeft
het als het ware een instinctmatigen afkeer:
„Ons vlakke land houdt niet van hooge boo-
men." Zoo is onze volkspsyche; ons volk is
wars van alles wat zweemt naar het persoon
lijk bewind, omdat het om zich ziet, dat aan
zulk een bewind ontbreekt het essentieele van
een waarachtig gezonden regeeringsvorm, de
verantwoordelijkheid voor doen en laten tegen
over het gericht van de vertegenwoordiging des
volks. Een dictator kan zijn een man in groot
formaat in kunnen, maar het is volstrekt niet
zeker, dat de krachtige heerschersnatuur ook
altijd het goede wil en zelfs, wanneer hij het
goede wil, is er een groote kans, een kans, die
men voor het volksgeluk niet mag wagen, dat,
gezien de concentratie van alle regeeringsgezag
in hem alleen, op den duur uitspattingen niet
zullen uitblijven.
Tot zoover de minister.
Tusschen democratie en dictatuur kan voor
een Nederlander de keus niet moeilijk zijn.
P. S.
voet, H. P. J. Raken, Th. W. Ribberink, A. J. M.
van Rijn, C. P. G. Schaepman, J. N. C. M. Scher
mer, F. Scholten, E. G. M. Slaghek, C. E. Snel-
der, J. H. Swart, A. C. R. Vehmeijer, P. J. C.
Vrinte, A. M. M. Wagemans, J. A. M. Walraven,
H. J. Weitjens, J. Th. Welling, A. Th. W. Weijs
en A. van Wissen;
en de H. Wijding van het Diaconaat aan de
navolgende eerw. heeren theologanten van voor
noemd Groot-Seminarie:
J. J. Andriessen, H. G. J. Bless, C. C. M. Breu-
kel, J. F. M. A. Driessen, W. H. C. M. Gerritsen,
H. A. J. Groothuis, B. C. M. Kloppenborg, C. G.
Th. Meurs, A. J. E. van den Muysenbergh, J. C.
J. M. Poell; P. J. Röling, Th. C. A. A. M. van
Rijckevorsel, G. A: van Schaik, Th. Scholten, F.
E. M. Sterneberg, P. F. A. Tillemans, A. E. F. G.
Wolfs en H. Th. A. Wouters.
In het restaurant „Brinkman" aan de Groote
Markt vond gisterenmorgen de 21ste jaarver
gadering plaats van den R. K. Bond van ar
beiders in het slagersbedrijf.
De voorzitter, de heer Scharff, opende de
bijeenkomst en heette allen welkom, in het bij
zonder den geestelijken adviseur Rector Brink
en den eerwaarden Pater Alexander O. C. Met
groote vreugde constateerde spreker den groo-
ten vooruitgang van den bond. In het afgeloo-
pen jaar werd een vijftal nieuwe afdeelingen
gesticht.
Ook het slagersbedrijf ondervindt de moei
lijkheden en slagen van de crisis wel is in
den export een kleine opleving waar te nemen,
doch in het particulier bedrijf heerscht groote
slapte.
Hierna werden eenige algemeene beschou
wingen gehouden over taktiek en de leiding
van den bond.
De begrooting voor 1933 werd goedgekeurd en
sloot na een post van ƒ532.25 onvoorzien, met
een bedrag van 66.427.60.
De aftredende bestuursleden, de heeren C.
v. d. Post, P. Smelter, A. van Rijswijk en S. P.
Velzeboer, werden herkozen.
Voor de controle-commissie voor 1933 werd
benoemd de Afdeeling den Bosch.
Op voorstel van het Bondsbestuur besloot de
vergadering, na een aanmoedigend woord van
den geestelijken adviseur, een bedrag van 500
beschikbaar te stellen voor het nieuwe sana
torium „Herwonnen Levenskracht" te Biltho-
ven.
De heer J. Nijkamp, bestuurslid van het R.K.
Werkliedenverbond en voorzitter van „Herwon
nen Levenskracht", sprak woorden van dank
voor deze sympathieke daad.
Na behandeling van verschillende voorstellen
der afdeelingen, sloot de voorzitter met een
dankwoord de bijeenkomst.
Naar wij vernemen, heeft de verdediger mr.
Mout cassatie aangeteekend tegen het vonnis
van de Haagsche Rechtbank, waarbij met be
vestiging van de uitspraak van den kantonrech
ter aldaar de directeur van de N.V. Haagsche
Ongevallen Verzekering Maatschappij is ver
oordeeld tot een geldboete van 75, wegens het
in strijd met de Loterijwet ten verkoop in voor
raad hebben van aandeelen in een loterij,
waarvoor niet de door de Loterijwet vereischte
vergunning was verleend.
Uit de Memorie van Antwoord op de Alge
meene Beschouwingen van Hoofdstuk V der
Rijksbegrooting voor het dienstjaar 1933 lich
ten wij het volgende omtrent de vrijwillige
burgerwachten en den bijzonderen vrijwilligen
landstorm.
De posten hiervoor uitgetrokken heeft de
Regeering voor het volle bedrag van het dienst
jaar 1932 gehandhaafd op grond van de over
weging, dat zij beide organisaties nog steeds
van groot nut acht en die posten, met het oog
op de tegenwoordige tijdsomstandigheden, niet
voor vermindering in aanmerking komen. Het
oordeel van verscheiden leden, als zouden de
burgerwachten uit een oogpunt van politie niet
zijn te verdedigen, kan de Minister niet onder
schrijven, zulks te minder nu bedoelde leden
daarbij uitgaan van de zijns inziens onjuiste
praemisse, als zou bij de jongste ongeregeld
heden te 's-Gravenhage, de politie „zenuwach
tig" zijn geweest en daaraan gevolgtrekkingen
verbinden nopens hetgeen zou kunnen gebeu
ren, indien leden van de burgerwachten, die,
naar zij meenen, niet of ternauwernood zijn
geoefend, in dergelijke omstandigheden zouden
moeten optreden. De Minister stelt er prijs op
daartegenover als zijn meening uit te spreken,
en zulks in aansluiting aan hetgeen van andere
zijde werd opgemerkt, dat de burgerwachten,
die geregeld oefeningen houden en over het
algemeen zelfs uitstekend geoefend zijn, in moei
lijke omstandigheden als versterking van de
plaatselijke politie en onder leiding van het
plaatselijk gezag, belangrijke diensten zullen
kunnen bewijzen. Zeer zeker moet de Regee
ring over voldoende politie kunnen beschikken
om ongeregeldheden te kunnen voorkomen of
daaraan een einde te maken, doch er kunnen
zich omstandigheden voordoen, waarin voor het
plaatselijk gezag de aanwezigheid van een uit
de eigen burgerij gevormde reserve een niet te
onderschatten steun beteekent.
Aan de burgerwachten zijn van Rijkswege
wapenen en munitie verstrekt van dezelfde soort
als bij het leger in gebruik.
Het instituut van den bijzonder vrijwilligen
landstorm beschikt als militair korps uiteraard
over dezelfde soort wapenen en munitie. Het
dagbladbericht als zouden alle burgerwachten
nieuwe wapenen hebben ontvangen, is in zijn
algemeenheid niet juist, slechts heeft een ge
deeltelijke omwisseling van wapenen plaats
gehad.
In den afgeloopen nacht is in de Maria-
Stichting te Haarlem, waar hij reeds eenige
weken werd verpleegd, overleden de Zeereer-
waarde heer M. v. d. Ven, Deken en Pastoor
van Waalre bij Eindhoven.
De lijder was nu een week geleden van de
laatste H.H. Sacramenten voorzien, waarna een
beduidende beterschap intrad. Toch is hij echter,
juist op zijn verjaardag, overleden.
Z. H. Exc. Mgr. A. F. Diepen, bisschop van
's Hertogenbosch, zal dezer dagen naar Rome
vertrekken voor het afleggen van het bezoek
„ad lmina". In de eerste week van December
zal Z. H. Exc. te 's Hertogenbosch terugkeeren.
De fraaie St. Martinuskerk te Wijk-Maas-
tricht, een der eerste monumenten van wijlen
dr. Cuypers, bleek sedert geruimen tijd te klein,
om de steeds toenemende schare van geloo-
vigen te bevatten.
Derhalve is besloten het kerkgebouw uit te
bouwen en wel in dier voege, dat aan de beide
beuken van het middenschip wederzijds nieuwe
zijbeuken worden toegevoegd.
Met de ontwerpen is belast de heer Schoen-
maeckers, architect te Sittard.
Onlangs werd in enkele bladen als Kamer
lid opgevoerd de heer Trienekens, die reeds een
paar jaar in het land der zaligen vertoeft.
Dat voorbeeld smaakt blijkbaar naar meer!
In een paar Katholieke bladen werden achter
de opgave van de kwaliteitszetels reeds de
namen ingevoegd, die daarop vermoedelijk zul
len plaats nemen. Daarbij stond de volgende
opgave:
„Maastricht: landbouw (Ament); arbeider
deskundig algemeene positie der arbeiders (Hen
ri Hermans)."
We vermoeden, zegt de „Residentiebode", dat
Ament hierboven wel „met een lodderoog" dit
gedoe zal uitlachen.
Het groote conservatieve blad „Morgenbla-
det" heeft den Noorschen minister van finan
ciën Sundby geïnterviewd, teneinde eenige me-
dedeelingen te krijgen over de redenen welke
het Bestuur der Amsterdamsche Effectenbeurs
w
aar zóó de vraag gesteld wordt, daar
kan gezien de pauselijke en de bis-
W Schoppelijke uitspraken, gezien ook de
le d®r katholieken in het buitenland, waar
Z. H. Exc. de Aartsbisschop van Utrecht heeft
Zaterdag 19 November j.l. in zijn huiskapel de
Tonsuur en Zondag 20 November j.l. in de kapel
van het Seminarie Rijsenburg de Mindere Orden
toegediend aan den eerw. fr. Malachias Muller
van de Orde der Cisterciënsers van de Srenge
observantie (Trappisten)
heeft Zondag 20 November jJ. in de kapel van
het Seminarie Rijsenburg de Mindere Orden toe
gediend aan de navolgende eerw. heeren theolo
ganten van het Groot-Seminarie Rijsenburg:
A. A. Ariëns, W. A. van Beek, A. van Bekkum,
B. S. M. earlier, A. A. Collet, A. A. H. Giesen,
P. H. J. Hoogveld, J. H. R. Hunfeld, G. H. H. A.
Jansen, F. H. P. van der Kroon, H. G. Kwanten,
C. Th. J. M. van Leeuwen, G. J. Maureau, A. J.
W. Middelweerd, H. J. B. Mulders, B. A. Ooster-
wechel, G. A. H. Oude Hendrikman, G. J. Plat-
Naar aanleiding van de publicatie der R. K.
Staatspartij omtrent de verdeeling van het
(verminderde) aantal omschreven zetels over
de verschillende kieskringen, schrijft „De Mor
gen":
„Door de verdergaande beperking van
het aantal omschreven zetels is het onver
mijdelijk, dat bekende figuren als jhr. Ruys
de Beerenbrouck, mr. van Wijnbergen, mej.
Meijer e. a. aangewezen worden op den run
naar de vrije zetels, waarvan er nu 18 be
schikbaar komen.
Daardoor komt er ongetwijfeld meer
spanning in de competitie tusschen de
verschillende candidaten, welke straks in
de kiesvereenigingen naar voren zullen wor
den gebracht.
Overigens mag ook niet uit het oog ver
loren worden, dat er voor de omschreven
zetels ook andere candidaten kunnen wor
den gesteld dan die welke in bovenstaand
overzicht werden genoemd.
Doch voor adviseering komen zij hoogst
waarschijnlijk in aanmerking en de kracht
van het advies is nog steeds zeer groot.
Laten \vij hopen, dat de aanwijzing van
personen geschiede met fairness en onder
ling vertrouwen ondanks de meenings-
verschillen, welke natuurlijk en gezonder-
wijze tot uiting zullen komen.
Met voldoening mag worden geconsta
teerd, dat een ernstig struikelblok voor be
vredigende kiescampagnes binnen de partij,
hetwelk vier jaar geleden door het Cen
traal Comité op den weg werd gewenteld,
thans is vermeden.
Er wordt niet meer gesproken over des
kundigen inzake arbeidsvraagstukken, „die
uit de practijk der Arbeidersbeweging hun
deskundigheid voor de beoordeéling van
bedoelde vraagstukken en aangelegenheden
zich hebben verworven."
De onverkwikkelijke strijd, welke daaruit
vier jaren geleden voortvloeide, zal ons nu
in ieder geval bespaard blijven.
We willen tenslotte nog bijzonderen na
druk leggen op de belangrijkheid van het
werk der candidaatstellingen. Persoonlijke
gevoeligheden en overwegingen van tradi-
tioneele sleur dienen hier terug te treden
voor de overtuiging, dat onze fractie door
drongen moet zijn van de noodzakelijkheid
hebben gebracht tot het besluit tijdelijk eenige
Noorsche staats- en gemeentelijke leeningen
niet meer officieel te doen noteeren en ze in
gebreke te stellen, daar de rente van deze stuk
ken betaald is in ponden sterling of kronen en
niet in goud.
Minister Sundby verklaarde, dat naar zijn
meening van deze zaak veel te veel ophef ge
maakt is.
De noteeringen der Noorsche leeningen ter
Amsterdamsche effectenbeurze toonen aan, dat
de handel daarin te Amsterdam van weinig of
geen belang is. De bewuste leeningen zijn niet
betaalbaar in Nederland en er zou dus voor de
Amsterdamsche beurs geen enkele speciale re
den bestaan om zich meer met deze aangele
genheid bezig te houden, dan de beurzen in
andere landen.
De Noorsche staat, aldus de minister, weigert
geenszins de rente op zijn leeningen te betalen
in de buitenlandsche valuta waarin zij geno
teer dzijn, doch in dit geval heeft de goud
clausule betrekking op de Noorsche kroon en
daar de goudstandaard tijdelijk in Noorwegen
is afgeschaft, hebben wij redenen om onze mee
ning te handhaven, dat wij niet verplicht zijn
in goud te betalen.
De aangelegenheid is echter in overweging,
aldus besloot de minister zijn interview met
het blad, en zal zoo spoedig mogelijk worden
afgehandeld.
Op de vergadering van de dagelijksche bestu
ren van den Christeuijken Boeren- en Tuinders-
bond in Nederland, den Kath. Ned. Boeren- en
Tuindersbond en het Kon. Ned. Landbouw-
Comité werd o.m. besloten den Minister van
Economische Zaken en Arbeid er op te wijzen,
dat tengevolge van de waardevermindering van
de tarwe op de wereldmarkt en de waardever
mindering van het stroo de tarweverbouwer
thans slechts 8.68 per 100 K.G. ontvangt,
omdat een verbetering van den tarweprijs drin
gend noodig wordt geacht en mogelijk is bij een
verhooging van het mengpereentage.
Voort werd besloten den Minister op te mer
ken, dat een beperking in het algemeen van den
tarweverbouw geen instemming heeft, aange
zien het als een nationaal belang van de eerste
orde moet worden beschouwd, mede met het oog
op onze handelsbalans, dat zooveel mogelijk
landbouwproducten, waaraan Nederland be
hoefte heeft, hier te lande worden voortge
bracht, inplaats van producten, welke door ex
portbelemmeringen onverkoopbaar zijn.
Nog steeds ontvangt de vereeniging tot Be
houd van Natuurmonumenten in Nederland
dagelijks vele blijken van instemming met de
plannen tot aankoop van het Onzalige Bosch.
In een week tijds zijn de bedragen aan giften
en rentelooze voorschotten toegezegd, gestegen
van ongeveer 42.000 tot ruim 52.000.
Belangstellende vrienden der vereeniging
hebben collectes voor dit doel georganiseerd en
de vele bijdragen van ƒ0.50, ƒ1.ƒ0.25 en
zelfs van ƒ0.10 beteekenen een niet te onder
schatten steun.
Met dankbaarheid wordt gewag gemaakt van
een schenking door H. K. H. Prinses Juliana
toegezegd.
Het nog ontbrekende gedeelte van den koop
som is reeds geslonken tot ruim ƒ40.000; het
bestuur vertrouwt, dat, indien nog van vele
zijden blijken van belangstelling inkomen, de
aankoop verzekerd kan worden.
Het adres der vereeniging is Heerengracht
540, Amsterdam, postgiro 32391.
De bekende Duitsche sociaal-econoom dr.
Th. Brauer heeft een werk gepubli
ceerd over het moderne Duitsche socia
lisme.
In het „Vorwort" daarvan staan een paar
opmerkelijke dingen. Dr. Brauer zegt daarin
b.v., dat het door al de „overwoekeringen" zoo
moeilijk geworden is door te dringen tot het
eigenlijke wezen van het hedendaagsche socia
lisme. Met die „overwoekeringen" weten
schappelijke, wel te verstaanbedoelt hij dan
de overmaat aan klassificaties, aan indeelingen,
die de wetenschappelijke bestudeering van het
socialisme gemeend heeft te moeten opstellen.
Om daar eenig beeld van te geven, stelt hij
de volgende definities tegenover elkaar, defi
nities, die nog maar de voornaamste klassifi
caties betreffen, en nog maar een sober beeld
van de „overwoekering" geven. Men denke zich
de rest!
Brauer dan vond o.a. de volgende soorten van
socialisme in de studiewerken,
theoretischpractisch socialisme,
idealistischmaterialistisch socialisme,
ethischeconomisch socialisme,
aesthetischpolitiek socialisme,
profetischpositivistisch socialisme,
internationaalnationaal socialisme,
filosofischpragmatisch socialisme,
utopischkritisch (wetensch.) socialisme,
religieusa anti) religieus socialisme,
mythologischprofaan (gesecular.) socialisme,
„weltanschaulicher"naturalistisch socialisme,
historischmessiaansch socialisme,
revolutionnairevolutionnair socialisme,
radikaalreformistisch socialisme,
sentimenteelressentimenteel socialisme,
fantastischrealistisch socialisme,
optimistischpessimistisch socialisme,
beroepstandschklassenstrijd socialisme,
voluntaristischfatalistisch socialisme,
doctrinairopportunistisch socialisme,
Hiermede kan men het voorloopig wel doen.
„Het eenvoudig duidelijke vaststellen van de
lijnen, waar het op aankomt," zegt Brauer,
„werkt daartegenover als een weldaad."
Inderdaad!
Maar wat een pracht van een examenvraag.
Mijnheer! „hoeveel soorten van socialisme
zijn er?"
S. J. R.
der maatschappelijke herordening en eener
daarop geïnspireerde politiek.
Het zal nu van het grootste belang wor
den, dat allen, die voor een opstuwende,
vooruitstrevende politiek voelen, toetreden
tot de katholieke kiesvereenigingen, om op
den verderen gang der candidaatstellingen
hun rechtmatigen invloed uit te oefenen.
Wie met 1 Jan. as. geen lid is, verspeelt
zelfs allen invloed; hij mag niet meestem
men in de kiesvereenigingen.
Daarom: Wordt lid, zoo spoedig moge
lijk."
Met het Nederlandsche fascisme schijnt het
wel een hopelooze boel te zijn. Voortdurend
breken er ruzies uit en afscheidingen zijn aan
de orde van den dag.
Doch ook verneemt men telkens van pogin
gen, om nu eens iets beters, iets hechters tot
stand te brengen.
Zoo schrijft men thans aan de .Avondpost":
In bepaalde kringen worden in den laat-
sten tijd besprekingen gevoerd, om te ko
men tot de oprichting van een nieuw fascis
tisch verbond in ons land.
Verscheidene personen zijn van oordeel,
dat de bestaande organisaties noch wat de
bestuursleden, noch wat de wijze van wer
ken betreft een ernstig en waardig beeld van
de fascistische gedachte geven. Men meent
daarom een nieuwe organisatie te moeten
oprichten.
Als leider van deze beweging zou in aan
merking komen een bekende figuur op poli
tiek en economisch gebied in ons land, een
oud-Minister.
In dit verband denkt men natuurlijk dade
lijk aan Dr. Posthuma, meent „De Morgen"
en het blad vervolgt:
„We gelooven, dat men de mogelijkheid van
eenig welslagen voor een serieus geleide fas
cistische beweging in ons land niet moet on
derschatten. Voor veel intellectueele jongeren
staat de onmacht van de parlementaire demo
cratie vast. En als uitweg zien ze slechts min
of meer fascistisch gekleurde denkbeelden.
Ook dit zal men niet xunnen onderdrukken
door doodzwijgen, belachelijk maken of aan
kondiging van strenge gezagshandhaving.
Men zal naar de oorzaken moeten speuren
en de daadkrachtigheid van de parlementaire
democratie ook in dezen tijd dienen te bewij
zen."
Toen de koster Zaterdagmorgen in de R. K.
kerk te Wijk bü Duurstede kwam, zag hij tot
zijn bevreemding, dat de Godslamp niet brand
de en het antipendium voor het tabernakel was
weggeschoven. Dacht hij eerst nog aan een
mogelijke nachtelijke bediening, spoedig bleek
hem echter, dat de offerblokken in de kerk
waren opengebroken en geledigd, en dat de
verbindingsdeur tusschen kerk en pastorie open
stond. Hij waarschuwde direct den pastoor, die
ontdekte, dat de inbrekers ook hier hun slag
geslagen hadden. Alles was door elkaar ge
haald en opengebroken. Naar verluidt, is een
tamelijk bedrag aan geld en tafelzilver ont
vreemd. Dat de dieven zich nog al op hun ge
mak gevoeld hebben, blijkt wel uit het feit, dat
ze in de keuken nog een en ander gebruikt
hebben. Uit de beschadiging bleek, dat ook nog
getracht is het tabernakel open te breken. Dit
is gelukkig niet mogelijk gebleken. Aanstonds
werd de politie gewaarschuwd en een onder
zoek ingesteld, waarbij gebruik werd gemaakt
van een politiehond uit Amersfoort. Het bleek,
dat de dieven zich toegang hebben verschaft
over de speelplaats van de jongensschool en
zoo door de serre in de pastorie zijn gekomen.
Blijkbaar hebben ze langs denzelfden weg hun
operatieterrein weer verlaten. De waakhond
heeft zich in het geheel niet doen hooren en
werd aangetroffen met een jas van den Deken
over den kop. Waarschijnlijk hebben de dieven
van een auto gebruik gemaakt om zich vlug te
kunnen verplaatsen. Tot heden is nog geen
spoor van de daders ontdekt.
Nader bericht men ons, dat de man die te
Calmpthout (België) werd gearresteerd als ver
dacht van de diefstallen in hotel „Neerlandia
te Roosendaal en den roofoverval ten huize van
de familie B. aan den Nispenschen Weg te
Roosendaal, een 19-jarige Spanjaard blijkt te
zijn, die Vrijdagavond met den trein uit Bel
gië in Roosendaal was aangekomen. De man
die in het bezit werd bevonden van een klokje
ontvreemd uit hotel „Neerlandia" en een revol
ver, geladen met zeven scherpe patronen, heeft
bekend ook de dader te zijn van een diefstal, die
onlangs te Esschen werd gepleegd. Zijn uit
levering is gevraagd.
Blijkens mededeeling van de Indische Post
administratie heeft het retourvliegtuig „Snip
van den Holland-Indië-dienst 212 K.G. 790 G.
post aan boord, bestemd voor Nederland, bene
vens 2 postpakketten met een bruto gewicht
van 5 K.G. 700 G.
Henriëtte Roland HolstVan der
Schalk: „Grondslagen en Pro
blemen der Nieuwe Cultuur in
Sowjet-Rusland. 1932. N.V. Em.
Querido's Uitg.-Mij., Amsterdam.
Onder bovenstaanden titel heeft mevrouw
Roland Holst haar voordrachten over Rusland
gebundeld en geboekt.
Is bij deze hoogstaande en begaafde dichte
res in 't algemeen het vers te cerebraal en te
zwaar, haar socialistisch betoogproza zweeft
te veel en is te ijl. Ook in deze nieuwe bespie
gelingen.
Een voorbeeld: welk houvast Heeft de lezer
aan een bladzij literatuur als die begint op
pag 157? Vier alinea's, waarvan de eerste een
wèl vage vraag is over „een niéuwe hoogers
menschelijke typus in wording", de tweede
kond doet, wat er allemaal „zou", als die Rus
sische typus wordend ware, de derde weet te
zeggen, wat die „nieuwe menschen" zeker
„zullen moeten" en de vierde het vermoeden
uitspreekt, dat die nieuwe mensch (nu zonder
aanhalingsteekens en reeds erg reëel gedacht)
misschien een „eindeloos-langen weg-terugzal
moeten afleggen."
Aan wat er „zou" (de tweede gedachte!) zijn
de volgende regels ontleend: „Dan zouden die
zich ongeloovige materialisten en atheïsten
noemende menschen, de wegbereiders zijn tot
het koninkrijk Gods. Dan zouden zij blijk ge
ven, de boodschap van het Evangelie te heb
ben begrepen en het gebod van den Christus
te willen vervullen. Wat komt het er op aan,
hoe zij zich noemen? Wij weten immers, dat
het voor Christus niet op woorden aankomt,
maar op daden."
Inderdaad is deze laatste zin op zich zelf
juist, maar onzin in dit verwarde denkverband.
Als de „nieuwe hoogere menschelijke typus"
van Henriette Roland Holst uitkomt, zullen
we weer zien; die zal zeker zóó „bij" zijn, ver
wachten we, dat hij zich niet anders noemt
dan hij is. Maar voorloopig zullen we ons lie
ver houden aan de Russische daden, waarop
wij met Pius XI een anderen kijk hebben dan
de socialiste van dit boek.
RADIO-JAARBOEK 1932. Samen
gesteld door E. P. Weber, secre
taris van den Radioraad, met
medewerking van alle Radio-
Autoriteiten, alle Omroepvereeni-
gingen en vele medewerkers en
belangstellenden bij den Radio-
omroep. 445 blz. 1.90. A. J.
G. Strengholt, Uitgever, A'dam.
Het eenige bezwaar, dat we tegen dit veel om
vattende en veel bevattende boek hebben, is
zoowaar z'n titel. Immers: het is niet een
Jaarboek, dat zich in z'n doel en beteekenis uit
sluitend tot het jaar 1932 zou beperken, want,
dan kwam men er vrij laat mee, maar het is een
Radio-boek in den uitgebreidsten zin van het
woord. Interessant niet alleen voor den radio-
bezitter, die er alles in vinden kan wat hij maar
eenigszins kan verlangen te weten, maar zelfs
voor den niet-luisteraar van belang.
Een schat van wetenswaardigheden over het
vele wat er aan deze nieuwste uitvinding der
XVe eeuw vastzit, ligt in deze 445 dichtbedrukte
bladzijden, die bovendien aardig zijn ge
ïllustreerd, besloten.
Van een nuttig Sinterklaaspresentje gespro
ken, dit is er een, dat we hartelijk kunnen aan
bevelen.
De „Oer-agressiviteit" van den
Mensch, door dr. T. S. van der
Bij; J. B. Wolters, Groningen,
Den Haag, Batavia.
Tegenover zijn leermeester prof. Steinmetz,
die volhoudt met vele anderen, dat in den gees
telijken aanleg van den mensch vanaf den pri
mitiefsten aanvang een vechtinstinct aanwezig
is, verdedigt dr. T. S. van der Bij in deze bro
chure een ander inzicht. Hij is geneigd bevesti
gend te antwoorden op de vraag, of die aange
boren instincten niet min of meer tijdelijke
psychische complexen zijn, door de omstandig
heden geboren, die weer zullen verdwijnen, zoo
dra die omstandigheden het toelaten. Een ge
leerde pennestrijd, waarin aanval en verweer
elkaar misschien nog wel eenige malen zullen
afwisselen.
