Onwaardig politiek spel
H'
H
MP
mx
Twee presidenten confereeren
Zeg Zesdaagsche en ge zegt premie! j
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Hitier kan niet
slagen
Ket nieuws van heden
Tusschen leven en
dood
EEN KUIL VOOR ADOLF
HITLER
OVER HET SCHULDEN
PROBLEEM
j De Premie van den
„Omroeper" is 'n luxe
doos, inhoudende 50
BRITSCHE PARLEMENT
GEOPEND
DE BAROMETER
WOENSDAG 23 NOV. 1932
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
Compromïtteerendvoor
Hindenburg
Von Hindenburg
te
Schip in nood
Handschrift van Walter
Scott gestolen
Uit de bibliotheek der Columbia-
universiteit te New-York
Het Weer
Een „warme" bespreking tusschen
de nat.-soc. leiders. Document
wordt opgesteld
Adolf naar de opera
NIEUW ALTAAR IN HAARLEMS KATHEDRAAL
-
Het fraaie nieuice altaar in de Kathedraal te Haarlemdat
hedenmorgen voor de Alg. NedR. K. Werkgeversvereeniging
aan Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aengenent werd aangeboden
Meening van Curtius
Frankrijk dreigt met een nieuw
Lausanne als Amerika
niet toegeeft
Roosevelt in zijn hotel
Mag Engeland IS Dec.
minder betalen?
Beide Huizen tegen uitstel
Het drankverbod
Nieuwe conferentie van
Lausanne?
CHOCOLADE-VISITEKAARTJES
ter waarde van minstens f 0.75
I Zie voor nadere bijzonderheden onze rubriek „Omroepers"
Alles nog zwevende
„Wat de troonrede ook inhoudt
Lansbury is ontevreden"
De wereldconferentie
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
W. Brakel Jr., Botermarkt 17
Leeuwentemmer legt zijn hoofd in
den muil van een leeuwin
Het beest laat niet los
NIEUWE HAARLEMS
COURANT
VIJF EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18234
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
pet politieke spel. dat op het oogenblik
te Berlijn met Adolf Hitler gespeeld
wordt, moge al sluw heeten, fijn is het
®iet. Op zichzelf is dit niets bijzonders. In de
Politiek is sluwheid nu eenmaal een algefneen
Gebruikelijk wapen, terwijl fijnheid er eerder
aIs een gebrek dan als een deugd wordt be-
^houwd. Het bijzondere echter van dit geval is,
^t Hindenburg, de Duitsche oorlogsheld, de
Tader des vaderlands, de monumentale incarna
te van het bovenpartijdige staatsgezag, en de
°t> het gouden schild van het algemeene volks
getrouwen onaanraakbaar hoog gehevene, zich
t>t dit hem in alle opzichten onwaardig spel
kent. Ook in Duitschland, waar de Hindenburg-
Cu'tus, ondanks het fatale experiment van von
*"aPen, nog sterk leeft, wordt dit als bijzonder
bijnlijk gevoeld. Men tracht den grijzen Rijks-
resident van alle mogelijke blaam te zuiveren
boor te verklaren, dat hij, de listige bedoelingen
Vah zijn raadgevers niet doorziende, volkomen
goeder trouw Hitier slechts een fictieve kans
heeft gegeven om een parlementair kabinet te
v0rrnen. Maar deze verontschuldiging maakt op
Zichzelf reeds een wonderlijken indruk. Want,
^dien Hindenburg wezenlijk niets van de un-
*aü"heid zou begrijpen, welke er gelegen is in
de
vrijwel onuitvoerbare taak, waarvoor hij
hitler heeft gesteld, zou hij op zijn hoogen, pa-
'harchalen leeftijd meer dan rijp zijn geworden
0rn in de categorie der onnoozele kinderen te
borden gecanoniseerd.
Voorshands echter lijkt ons deze veronderstel-
'hig niet zeer aannemelijk. Hindenburg heeft
te kort geleden door het tegen den volkswil
111 handhaven van Von Papen bewezen alles
behalve kindsch te zijn.
Sinds v. Papen van de leiders der politieke
partijen de bons kreeg, heeft Hindenburg,
zij het ook op aanraden van anderen, een
houding aangenomen, welke weinig bewonde-
ïir,g kan wekken. Hoe begrijpelijk het ook is,
"*t de Rijkspresident van een allerminst be
bouwbaar gebleken politicus als Adolf Hitler
'bets moet hebben, was hij toch aan de hoog-
'eid van zijn ambt en van zijn reputatie ver
acht ófwel niet met Hitler in onderhandeling
e treden óf hem behoorlijk, zonder aanzien des
bersoons, te behandelen. Noch het eerste, noch
et laatste heeft Hindenburg gedaan. Hij heeft
aatl den leider der Nazi's gevraagd of deze
aüs zag een kabinet te vormen, steunend op
vaste en zekere meerderheid in den Rijks-
ag. Hindenburg, die vijf-en-een-halve maand
abg door het steunen van Von Papen's presi-
'aal kabinet den Rijksdag onmondig verklaar-
e. eischte dus van Hitier het maximum van
barlementarisme. Met een minderheidsregee-
steunend op een wisselende meerderheid
een duldende houding der partijen in den
of
V00]
'iksdag, wenscht Hindenburg geen genoegen
hemen. Bovendien verzwaarde hij den eisch
Öeti
'r Hitler nog met enkele voorwaarden, welke
ridder van het Hakenkreuz den weg naar
Soy
higei
hem,
het ware eerlijker geweest, dit ronduit te be
kennen dan hem een onmogelijke opdracht te
geven om zoodoende een nieuw échec voor
Hitier, na diens échec bij de jongste rijksdag
verkiezingen geleden, te provoceeren. Toen
Hitier indertijd de alleenheerschappij voor hem
en zijn partij opeischte, antwoordde Hindenburg-
met een kort en bondig soldatesk „neen".
Maar sindsdien schijnt hij in de bedenkelijke
leerschool der politiek onrustbarende vorde
ringen te hebben gemaakt.
formatie van een kabinet moeten versperren.
Tk eventueel door Hitier te vormen regeering
he meest betwiste punten van von Papen's
eringsprogram ongewijzigd moeten over-
hen. Dit alles wijst er duidelijk op, dat
'hdenburg Hitier als rijkskanselier niet lust.
is volkomen zijn goed recht en daarin
"hnen wij hem ook geen ongelijk geven. Maar
IwpblVlBURG, 23 Nov. (W. B.) Het voor de
is v6t? van Cuxhafen in nood verkeerende schip
r6a 018ens een later bericht van het Wolffbu-
sCj. Seen Nederlandsch schip, doch de Duit-
een-mast-zeiler „Marielies".
lit»n °als reeds gemeld is de bemanning in vei-
ëhe'h gebracht.
et is meer dan waarschijnlijk, dat achter
Hindenburg geheimrat Hugenberg staar.
Deze geslepen politieke vos wil wraak
nemen op de Nazi's voor de ineenstorting van
het Harzburger-front en voor den val van von
Papen, wiens régiem het beste in zijn Duitsch
nationale kraam paste. Dat Hindenburg zich
voor Hugenberg's wagentje heeft laten span
nen, is voor het gezag van den Rijkspresident
te betreuren.
Het is vrijwel uitgesloten, dat Hitier er in
slaagt een stabiele parlementaire meerderheid
te vinden, want voor zoo'n meerderheid is de
medewerking van de verbitterd tegenwerkende
Duitsch-Nationalen onontbeerlijk. Wel zou hij
een presidia,al kabinet kunnien vormen, dat op
een heel wat breedere basis in den Rijksdag zou
staan dan dat van herr Von Papen, maar voor
een presidiaal kabinet is het vertrouwen van
den rijkspresident noodig en Hindenburg heeft
Hitier nu wel zeer duidelijk te verstaan gege
ven, hoe weinig hij hem wenscht te vertrouwen.
De vraag van Von Hindenburg moet dan ook
beschouwd worden als het graven van een kuil
voor Hitier om zoodra deze daarin is gevallen de
regeeringszaak autoritair op denzelfden voet
voort te zetten als onder Von Papen geschiedde.
Wellicht zal dit plannetje slagen, maar dit
neemt niet weg, dat Hindenburg eventueel mo
reel zal meeturmelen in den al te opzichtigen
kuil, welken hij voor Hitier groef.
NEW-YORK, 22 Nov. (Reuter.) Het tweede
deel van het origineele handschrift van Walter
Scott's roman „Guy Mannering", dat het eigen
dom is van J. P. Morgan, is gestolen uit de bi
bliotheek der Columbia-universiteit, waar een
Scott-tentoonstelling werd gehouden naar aan
leiding van het eeuwfeest van den schrijver.
Het manuscript bestaat uit drie deelen en heeft
een zeer groote waarde. Onmiddellijk nadat de
verdwijning bekend werd, zijn maatregelen ge
nomen voor de opsporing in het geheele Oosten
der Vereenigde Staten. Naar verklaard wordt,
moet de diefstal na 18 October j.l. hebben
plaats gehad.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiui|
Hoogste stand: 766.2 te La Coruna.
Laagste stand: 721.8 te Thorshavn.
Meest matige tot krachtigen Zuid-Wes-
telijke tot Westelijken wind, zwaar be-
wolkt met regenbuien en tijdelijke op-
klaringen, iets kouder.
STORMWAARSCHUWINGSDIENST
Geseind van De Bilt hedenmorgen te
9.05 aan alle posten: „Stormsein neer- T
halen".
B 1 ij f t op uw hoede!
Zon op 7.37, onder 3.56. Nieuwe Maan Is
j= Maandag v.m. 1.03. Licht op 4.26.
^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiH
BERLIJN, 22 Nov. (WB). Zooals bericht
werd, heeft Hitier vanmiddag om half twee
van staatssecretaris Meissner het schriftelijk
antwoord ontvangen. De kern van dit antwoord
zou zijn, dat een presidieel kabinet in geen ge
val door een leider eener politieke partij ge
vormd mag worden. Hitier kan dus slechts be
proeven een regeering op parlementairen grond
slag samen te stellen.
Het zwaartepunt der besprekingen was met
dit antwoord weer naar hotel „Kaiserhof" ver
plaatst, waar de leiders der N.S.D.AP. tegen
4 uur bijeen kwamen.
In deze bijeenkomst, welke tot den avond
duurde, schijnen heftige debatten ten gevolge
van de uiteenloopende opvattingen te hebben
plaats gehad. Het slot van de bespreking was.
dat een commissie werd benoemd, die een do
cument zal opstellen, waarin met betrekking
tot de 5 bekende voorwaarden van den Rijks
president punt voor punt stelling zal worden
genomen en waarin de conclusie vervat is,
dat onder deze voorwaarden een parlementair e
oplossing onmogelijk is.
Het zal een lijvig document worden, daar het
heele vraagstuk ook in staatsrechtelijk en his
torisch verband er in zal worden behandeld
Het zal echter ook positieve wijzigingsvoorstel
len voor de vorming van een presidieel kabi
net brengen. Naar het heet hebben Prick.
Strasser en Goebbels de leiding bij de samen
stelling van het document. Practisch schijnt
de beslissing echter reeds in de leidersbespre
king gevallen te zijn.
Laat in den avond was het werk nog niet
gereed. Vermoedelijk wordt Hitler's definitieve
antwoord eerst morgenochtend aan den Rijks
president overhandigd.
Hitler is vanavond naar de opera gegaan. De
omgeving van het „Kaiserhof" biedt geenszins
meer den levendigen indruk van de laatste
dagen.
BERLIJN, 22 Nov. Hedenochtend heeft de
hertog van Coburg een bezoek gebracht aan
den leider van de Duitsch-Nationalen, Hugen
berg. Ook de vroegere president van de RijKs-
bank, dr. Schacht, heeft Hugenberg bezocht
Ontwerper is de Haarlemsche kunstenaar Han Bijvoet
In politieke kringen is men van meening dat
deze bezoeken ten doel hebben een toenadering
tusschen NationaalSocialisten en Duitsch-Na-
tionalen tot stand te brengen.
Omtrent den inhoud van de besprekingen
wordt niets medegedeeld.
Toen aan Schacht in een interview de vraag
werd gesteld of hij geen Rijkskanselier wilde
zijn, antwoordde deze: Er is slechts een man
die Rijkskanselier kan worden, en dat is Adolf
Hitler.
NEW-YORK, 22 Nov. (Per telefoon). Oud
minister Curtius gaf hier aan journalisten als
zijn meening te kennen, dat een eventueel
coalitie-kabinet onder leiding van Hitier de
WASHINGTON, 23 Nov. (Reuter). Het
onderhoud, dat President Hoover gisteren met
Roosevelt op het Witte Huis gehad heeft,
duurde tot ongeveer zes uur 's avonds.
Aan het eind der besprekingen hadden Hoo
ver en Roosevelt gedurende tien minuten een
gesprek onder vier oogen.
Natuurlijk vraagt men zich af, wat zij be
sproken hebben, de schuldenkwestie of zuiver
persoonlijke aangelegenheden: dit zal echter
wel nooit bekend worden.
Bij zijn terugkeer in zijn hotel stond Roose
velt den persvertegenwoordigers een interview
toe, doch hij gaf geen commentaar over zijn
conferentie met Hoover.
Volgens welingelichte kmgen kan echter
worden aangenomen dat hij zijn vroeger stand
punt heeft gehandhaafd, dat de kwestie door
de huidige regeering moet worden behandeld.
In een communiqué dat over de beraadsla
gingen tusschen Roosevelt en Hoover is uitge
geven, wordt gezegt, dat het schuldenprobleem
alsmede andere kwesties diepgaand besproken
zijn en dat hierbij vorderingen zijn gemaakt.
De correspondent van de „News Chronicle"
te Washington verneemt ut betrouwbare bron,
dat president Hoover zal voorstellen den op
15 December a.s. vervallenden termijn der Brit
sche oorlogsschulden te verlagen en het op
65 millioen dollar vast te stellen.
WASHINGTON, 23 Nov. (Reuter). De door
verscheidene dagbladen onder de leden van de
Veide Huizen gehouden proefstemmingen, heb
ben aangetoond, da*" er een groote meerder
heid bestaat tegen het uitstellen van de in
December a.s. vervallende afbetaling der oor
logsschulden.
Men neemt echter aan, dat president Hoover
en Roosevelt het Congres zullen voorstellen om
na ontvangst van de December-betalingen, de
kwestie der betalingscapaciteit der geallieerden
te onderzoeken.
Mocht Roosevelt van het bestuur zijner partij
het advies krijgen de schuldenkwestie op de
economische wereldconferentie te bespreken,
dan zou Roosevelt zich daarmede terstond ac-
coord verklaren.
Wat de opheffing van het drankverbod aan
gaat, is het zeer onwaarschijnlijk, dat het hui
dige Congres daaromtrent nog een beslissing
zal nemen, doch men neemt aan dat verbod
van bier met een alcohol-gehalte van 3 pCt.
zal worden toegestaan.
WASHINGTON, 23 Nov. (Reuter) On
Roosevelt's hotel wordt verklaard, dat hij de
meest beschermde gast is, die er ooit heeft
vertoefd.
Deze voorzorgen worden niet toegeschreven
aan de vrees, dat hem letsel zal worden be
rokkend, doch om hem te beschermen tegen
theoretici, die plannen hebben bedacht om de
schuldenkwestie etc. op te lossen en die in
grooten getale toegang tot den nieuw gekozen
president trachten te verkrijgen.
PARIJS, 23 Nov. (Reuter) De ex-minister
van finaciën, Flandin, die van een reis naar
Engeland hier is teruggekeerd, verklaarde aan
een redacteur van de „Echo de Paris", dat als
Amerika het Fransche verzoek om een mora
torium en onderhandelingen daarover niet
aanvaardt, dat dan de conferentie van Lausan
ne waarschijnlijk opnieuw zou moeten worden
bijeengeroepen.
In ieder geval achtte minister Flandin het
noodzakelijk, dat de Engelsche en Fransche
regeeringen, wat betreft de kwestie der oor
logsschulden met elkaar tot overeenstemming
komen, hoewel het in het geheel niet Frank-
rijks bedoeling is een Europeesch eenheids
front tegen Amerika te vormen.
:jiiiiiiiiimiiiiiMiiiiiMiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiMiiiiiiiiiic
Wiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
nat.-soc. beweging geenszins tot verval zou
brengen.
Ook zou een dergelijk kabinet voor de vroe
gere geallieerde mogendheden niet meer ge
vaar opleveren, dan toen Hindenburg voor de
eerste maal tot rijkspresident werd gekozen.
(United Press)
Aan verschillende Wolff-telegrammen van
hedenmorgen ontleenen we het volgende:
In het hotel Kaiserhof, het hoofdkwartier
van Hitier, werd vanochtend nog gewerkt aan
het rapport aan Hindenburg. Vanmiddag zou
het pas worden aangeboden. Naar verluidt, zou
er geen sprake in zijn van een meerderheids
vorming, maar zouden er bepaalde voorstellen
in worden gemaakt voor de vorming van een
presidiale regeering. Voor heden zijn, naar ver
luidt, beslissingen van den president niet meer
te verwachten. De president wil het document
eerst rustig bestudeeren. Zou Hitier geen vaste
meerderheid in uitzicht stellen, maar een pre
sidiaal kabinet verlangen, dan houdt men het
voor onwaarschijnlijk, ja ondenkbaar, dat Hin
denburg Hitier opdracht zou geven ter vorming
van zulk een kabinet.
LONDEN, 22 Nov. (V.D.) Met het gebruike
lijke ceremonieel heeft Koning George in gezel
schap van Koningin Mary, heden in het Hoo-
ger Huis het Britsche parlement geopend voor
de nieuwe zitting.
Juist voor het begin van de plechtigheid
arriveerde ook de Prins van Wales vóór net
House of Lords, waar de hertogen van York
en van Gloucester reeds aanwezig waren.
De Koning las vervolgens de troonrede voor.
Hij herinnerde o.a. aan de overeenkomst, die
was bereikt door de Conferentie van Lausanne
met het gevolg, dat de Volkenbond de Econo
mische Wereldconferentie had bijeengeroepen,
die zoo spoedig mogelijk in het volgende jaar
te Londen zal worden gehouden.
„Het is mijn vurige hoop, dat de conferentie
in staat zal zijn overeenstemming te bereiken
inzake de maatregelen, die noodig zijn om tot
een oplossing te kunnen komen van de hui
dige economische en financieele moeilijkheden
van de wereld.
Mijn ministers en andere leden van de beide
huizen ontmoeten in conferenties de vertegen
woordigers der Indische staten en van Britsch-
Itidië. Zij hopen u daarna voorstellen te kun
nen doen voor de verdere constitutioneele ont
wikkeling van Indië.
Mijn regeering is voornemens maatregelen
voor te stellen oetreffenae de werkloosheids
verzekering en degenen, die niet in staat zijn
werk te krijgen."
LONDEN, 22 Nov. (Reuter). Tijdens het La
gerhuisdebat over de troonrede van koning
George nam minister-president MacDonald het
MacDonald tegen den Labourleider.
Hitier kan zijn opdracht niet volbrengen.
De Tweede Kamer heeft het Steunwetje voor
den tuinbouw z. h. st. aangenomen.
De onbewaakte overweg bij Echt eischt twee
slachtoffers.
Uitvoer naar Frankrijk; vischcontingent uitge
put.
Pater D. Pieters O.F.M. f
Geschatte spoorwegontvangsten 23 millioen min
der dan verleden jaar.
Hernieuwde activiteit van den Krakatau.
Noodlanding militair vliegtuig op het strand bij
Wijk aan Zee.
De Zesdaagsche te Amsterdam.
Voortgezette jaarvergadering van „St. Raphael"
te Alkmaar.
Broedermoord te Voorst.
Boter naar Duitschland.
Behandeling der Defensie-begrooting in de
Tweede Kamer.
R. K. Werkgeversvereeniging biedt den Bis
schop van Haarlem een altaar aan; de plech
tige inwijding.
Nieuwe aardschok in Noord-Brabant waarge
nomen.
O O O
Huurt Uw STOFZUIGER voor 60 ct. per week bij
i#»
Telefoon 12897
woord om op levendige wijze de door den La
bourleider Lansbury uitgebrachte kritiek van
antwoord te dienen. Het is volmaakt zeker
aldus MacDonald dat wat de troonrede ook
moge inhouden, Lansbury niet tevreden zal zijn.
In zijn antwoord zeide MacDonald nog, dat
de regeering haar voorstellen ter bestrijding
van het werkloozenvraagstuk zonder vertraging
zou uitvoeren.
Verder verklaarde MacDonald, dat de regee
ring ondanks de ontmoeten hinderpalen zal blij
ven aandringen op een zoo spoedig mogelijke
bijeenkomst der economische wereldconferentie.
Er bestaan groote moeilijkheden, maar de we
reld kan niet eeuwig wachten op de conferentie.
Wanneer de regeeringen persoonlijk tegenover
elkaar geplaatst zijn, zullen zij eerder dan de
deskundigen middelen vinden voor een groot-
sche, wereldovereenkomst.
Nopens de ontwapeningsconferentie verklaar
de spreker, dat het Huis volkomen vertrouwen
stelt in den minister van Buitenlandsche Zaken.
(De dokter van MacDonald spreekt het ge
rucht tegen, als zou MacDonald's gezondheid op
dit punt staan ineen te storten).
WARSCHAU, 23 Nov. (Reuter). In het groote
circus alhier heeft bij het vertoonen van een
staaltje leeuwendressuur een bloedig ongeval
plaats gehad, dat bijna een treurigen afloop
had gehad.
Na verschillende dressuurproeven mee leeu
wen was het hoogtepunt hiervan steeds, dat de
leeuwentemmer hoofd en handen in den muil
van een leeuwin stak.
Gisteravond echter bemerkte.hij tot zijn ont
zetting, dat de leeuwin hem niet meer losliet
en tegelijkertijd voelde hij de verschrikkelijke
kaken van het dier aan hoofd en handen.
Pas na langdurige pogingen kon de zwaar
verwonde temmer zich uit den muil der leeuwin
bevrijden. Hij had nog de tegenwoordigheid van
geest de opgewonden beesten in hun kooien te
drijven, doch spoedig daarop viel hij bewuste
loos neer. Het publiek hield het voorval aan
vankelijk voor een goed geslaagden dressuur-
proef.
li^G l v v i i\ i iinmiin n i i rr
Hoogste stand op Woensdag 1 uur n.m. 752
Achteruit
