Nieuwe Haarlemsche Courant | 1932 | 24 november 1932 | pagina 3

Begrootingsdebat in Haarlems Raad

DE S.D.A.P. ONDER DE
LOUPE

- DONDERDAG 24 NOVEMBER

DE BEGROOTING VAN
HEEMSTEDE

Hoogere belasting—Tijdelijke kor
ting op de salarissen van 6 pCt.
Invoering Straatbelasting Der
tig opcenten Gemeentefonds
belasting

Putten uit Reservefonds

Salariskorting

Verhoogde belastingen

Straatbelasting

30 opcenten gemeente-
fondsbelasting

Zij krijgt harde noten te kraken

Het financieel beleid

Algemeene beschouwingen

Stem der katholieke fractie

Oordeel der Vrijz.-Dem.

Hoe de anti-rev. oordeelen

Het soc.-dem. standpunt

Communistische wijsheid

Meening Vrijheidsbond

Andere fracties-leden aan
het woord

R. K. LEESZAAL

zij worden niet in staat gesteld, méér kennis
van de bedrijven te nemen dan raadsleden, die
niet in de commissies zitten.

Spr. kan de critiek op de S.D.A.P. niet wel
willend vinden. De heer Castricum heeft hem
zeer verbaasd. Hij was degene, die loonsver
laging verdedigde in den raad. Zulke voorman
nen worden in de moderne arbeidersbeweging
geduld. Spr. is van oordeel, dat in Oostenrijk
toch niet geldt de bepaling, dat een goed
katholiek geen lid kan zijn van de soc.-dem.
partij.

De heer KLEIN (R.K.)„U heeft de arti
kelen van Speet niet gelezen."

De heer WESTER VELD zegt, dat ook in
België, Frankrijk. Engeland dat verbod niet
geldt.

De heer BIJVOET: „In Engeland is men lid
van de Arbeiderspartij, maar niet van de soc.-
dem. partij". Het is verboden lid te zijn van
de soc.-dem. partij.

De heer KLEIN: „Kom eerst eens in Haar
lem met pl. m. 10 sociaal-dem., die practisch
katholiek zijn."

De heer WESTERVELD: „Maar de katholie
ken stemmen op soc.-democraten."

De heer BIJVOET: „Maar daarom mag het
nog niet."

De heer WESTERVELD: „Dan zijn zij mis
schien ondeugend."

De heer BIJVOET: „Ja, heel erg ondeugend."

De heer WESTERVELD heeft een katholiek
gesproken, die met de soc.-dem. betooging op 8
November instemde.

De heer VAN TETERING (R.K.)„Dien moet
je inpalmen! Dien kan je cadeau krijgen!"

De heer WESTERVELD geeft als zijn mee
ning, dat de R. K. Kerk op politiek gebied
plooibaar is.

Hij breekt zijn rede af, waarna de vergade
ring verdaagd wordt tot Donderdag.

(Vervolg)

Dat het nu het aanvankelijk berekende te
kort op den gewonen dienst 1933 lager is dan
de hiervoor genoemde bedragen ad 250.000,
plus 132.000, plus 156.000 plus 40.000 plus
25.000 of totaal 603.000 komt, omdat bij die
aanvankelijke raming verschillende uitgaaf
posten door ons reeds met het oog op bezui-
ging lager werden geraamd, terwijl enkele ont-
vangstposten, waaronder uitkeering uit het ge
meentefonds, grondbelasting, belasting op open
bare vermakelijkheden, rente en aflossing van
de bedrijven enz. hooger konden worden ge
raamd dan voor 1932.

Bil de overweging van het genoemde tekort
van 538.000 stond ons College voor de vraag
op welke wijze dit tekort zou moeten worden
gedekt. In de eerste plaats oordeelde ons Col
lege het noodzakelijk dat de begrootingen in
nadere studie zouden worden genomen om te
zien in welke mate daarop nog kon worden
bezuinigd.

De nadere behandeling van gemeente- zoo
wel als bedrijfsbegrootingen heeft tot resultaat
gehad, dat het tekort teruggebracht is tot
493.000. De bedrijfswinsten zijn thans aan
merkelijk hooger geraamd dan voor 1932. Wij
achten het echter niet raadzaam, nu verschil
lende bezuinigingen moete» plaats hebben en
nu uitgezien moet worden naar nieuwe bron
nen van inkomsten om een bestaande bron van
inkomsten zoodanig te wijzigen, dat mindere
baten voor de gemeente daarvan het gevolg
zijn, zoodat wij niet tot tariefswijziging kunnen
adviseeren.

Het was reeds aanstonds te zien, dat verhoo
ging van belastingdruk niet zou kunnen wor
den voorkomen en dat ook de arbeidsvoorwaar
den van het gemeentepersoneel tijdelijk niet
onaangetast konden blijven. Wanneer echter
het geheele tekort ad 493.000 gedekt zou
moeten worden uit salariskorting en belas-
tingverhooging, zou dit laatste middel in een
zoodanige mate moeten worden toegepast, dat
daardoor opeens een veel te sterke verhooging
zou moeten worden ingevoerd, wat wij u echter
moeten ontraden. De gemeente beschikt echter
over een reservefonds voor bijzondere doelein
den. Hiermede kan een te sterke belastingver-
hooging zonder bezwaar worden opgevangen.
Op het eind van dit jaar kan dit fonds met
inbegrip van rente over 1932 gesteld worden op.
rond 365.000. Wij achten het alleszins ge
rechtvaardigd dat ten behoeve van 1933 daar
uit een aanzienlijk bedrag wordt geput, te
meer waar bi) invoering van een heffing van
opcenten op de gemeentefondsbelasting welke
voor het eerst over 1933/'34 kan geschieden, deze
voor 1933 slechts over 8 maanden wotdt ont
vangen en er dus een overgangsmaatregel noo-
dig is om, wat hierdoor minder wordt ontvan
gen, op te vangen. Voorts wordt het nadeelig
saldo 1931 veroorzaakt omdat in dat jaar geen
schadeloosstelling krachtens art. 22 der an
nexatiewet werd ontvangen. Voorts wordt het
nadeelig saldo 1931 veroorzaakt, omdat in dat
jaar geen schadeloosstelling krachtens art. 22
der annexatiewet werd ontvangen. Wordt deze
in een later dienstjaar ontvangen, dan behoort
deze, voor zoover niet noodig om het tekort van
1932 te dekken, weer in het reservefonds te
worden gestort, zoodat het naar onze meening
toelaatbaar is bij de bepaling van het bedrag
cat uit het reservefonds genomen zal worden,
met dit nadeelig saldo rekening te houden. Wij
achten het daarom gerechtvaardigd voor 1933 te
beschikken over 300.000 uit het reservefonds.

woordiging van het gemeentebestuur verwor
pen met 3 stemmen tegen 1.

Er kon dus in de vergadering van de Com
missie van Overleg geen overeenstemming wor
den bereikt.

Ons College heeft zich daarop nader over
dit punt beraden. Wij meenen, al is geen over
eenstemming bereikt en daardoor dus ook de
onzerzijds gedane concessie niet meer geldig,
niet te moeten vasthouden aan een uniforme
korting van 6 Wij zijn hierin gesterkt door
een mededeeling van Gedeputeerde Staten dezer
provincie, waaruit blijkt, dat zij voornemens
zijn te bepalen, dat, behoudens tusschentijdsche
wijziging, gedurende de jaren 1933, 1934 en
1935 op de jaarwedden van de Burgemeesters,
Secretarissen en Ontvangers een tijdelijke kor
ting zal worden toegepast van 6 met dien
verstande, dat buiten de tijdelijke korting val
len 25 'h tot een maximum van 1000. Aan
gezien deze regeling dus van toepassing zijn
zal op de jaarwedde van genoemde functiona
rissen in onze gemeente, achten wij""het niet
juist voor ambtenaren en werklieden een
andere regeling te treffen. Wij stellen u daarom
voor de korting voor het gemeentepersoneel in
dien geest te regelen. Wij berekenden de op
brengst hiervan op ruim 18.000, en hebben
de verschillende begrootingen hiermede in over
eenstemming gebracht.

Het is u bekend, dat ook wij het voor onze
gemeente een groot belang achten, wanneer de
belastingdruk zoo gering mogelijk kan zijn. Aan
verhooging van dien belastingdruk valt echter
ook in onze gemeente niet te ontkomen. Een
punt van beteekenis is daarbij of deze verhoo-
ging alleen gevonden zal worden in een hoogere
heffing van bestaande belastingen, dan wel of
daarbij ook nieuwe heffingen aan u zullen wor
den voorgesteld. Verhooging van bestaande be
lasting alleen zou vrijwel neerkomen op uit
sluitend verhooging van de opcenten op Ce
personeele belasting. Wü achten dit echter niet
de juiste oplossing. Wij meenen, dat met eene
verhooging van de opcenten op de personeele
belasting van 65 tot 100 moet worden volstaan.
De meerdere opbrengst tengevolge van deze
verhooging ramen wij op 50.000.

Verder is door ons overwogen, dat de ge
meente geleidelijk grooter offers aan de wegen
moet ten koste leggen in den vorm van kosten
van aanleg en onderhoud, voor hunne verlich
ting benevens voor afvoer van water en vuil.

De Gemeentewet opent in art. 280 de gele
genheid om in de hiervoor ten laste van de
gemeente komende kosten een bijdrage te vor
deren, bekend als „straatbelasting". Wij achten
het billijk in genoemde kosten een bijdrage te
vorderen en stellen ons voor, dat deze belasting
moet worden geheven van de eigenaren der
gebouwde eigendommen, zoodat ook niet-inge-
zetenen daarin worden aangeslagen. Omdat
het bedrag der belasting slechts gering is, vree-
zen wij niet dat deze in den vorm van huur-
verhooging op de bewoners zal worden ver
haald.

Indien deze belasting wordt bepaald op 1
van de huurwaarde der perceelen, wordt de
opbrengst hiervan door ons geraamd op on
geveer 17.000.

Na toepassing van de hiervoren omschreven
maatregelen, blijft dan echter nog te dekken
een tekort van 100.000. Wij stellen u voor dit
te dekken door de heffing van opcenten op
de gemeentefondsbelasting. Na daaromtrent
met den Inspecteur der directe belastingen
overleg te hebben gepleegd, meenen wij de
opbrengst van 1 'U op genoemde belasting voor
het belastingjaar 19331934 te kunnen ramen
op 5.000. Zooals wij reeds eerder opmerkten,
komt bij eerste heffing van deze opcenten
slechts 2/3 van de opbrengst ten bate van
het eerste jaar, in dit geval ten bate van 1933.
Er zullen dus 30 opcenten noodig zijn om het
genoemde bedrag van 100.000 voor 1933 te
kunnen ramen.

Daar het niet zeker is dat in deze begrooting
voldoende gelden uitgetrokken zijn voor onder
steuning van werkloozen en voor werkverschaf
fing en verder geenszins uitgesloten is, dat als
een gevolg van de tijdsomstandigheden bepaalde
inkomsten niet of niet geheel zullen worden
ontvangen of in nog niet voorziene gevallen
uitgaven van de gemeenten zullen worden gevor
derd, achten wij het een noodzakelijkheid dat
voor onvoorziene uitgaven een behoorlijk bedrag
wordt uitgetrokken. Deze post kan voorts, even
als die voor rente van opgenomen kasgeld, be
nut worden om de posten rente en aflossing
van geldleeningen aan te vullen, indien het
sluiten eener nieuwe geldleening in den loop
van 1933 tengevolge van de afwikkeling der
schadeloosstelling of om andere redenen noodig
of gewenscht mocht zijn. Wü achten daarom
beide posten tot de geraamde bedragen noodig.

Uit de vergelijking van het eindcüfer van
de begrooting 1933 met dat van 1932 blijkt dat
eerstgenoemde in totaal pl.m. 223.000 hooger
is dan die voor 1932. Wanneer er echter de
aandacht op gevestigd wordt, dat in de be
grooting 1933 ruim ƒ155.000 grooter nadeelig
saldo van een vroeger jaar opgenomen moest
worden, dat 65.000 meer moest worden ge
raamd voor ondersteuning en werkverschaffing,
f 3000 meer voor subsidie aan werkloozenkas-
sen, dat de exploitatie der sportterreinen uit
het Grondbedrüf is genomen, zoodat voor na
deelig saldo en aflossing op kapitaal ongeveer
39.500 moet worden geraamd en dat ook voor
rente en aflossing van geldleeningen ongeveer
f 8000 meer geraamd moest worden, dan maakt
bet totaal daarvan reeds een belangrük groo
ter bedrag uit dan genoemd bedrag van
223.000. Dit verschil is echter te verklaren,
omdat meerdere uitgaafposten, mede tengevolge
van voorgestelde maatregelen, niet onbelangrijk
zün verlaagd.

B. en W. doen voor die kortingen en heffin
gen de noodige voorstellen.

Woensdagmiddag kwam de gemeenteraad van
^arlem onder voorzitterschap van den burge
meester bijeen ter behandeling van de ge-
Oleentebegrooting voor 1933.

Afwezig de heeren Joosten en Mars.

Üe algemeene beschouwingen over de be-
«tooting worden geopend door den heer CAS-
j rICUM (R.K.), die aankondigt dat hij wat
ai)ger zal moeten spreken dan bij vorige be
dingen.

Hij wijst op de crisis, welke z.i. nog wel ge-
Wrn.en tijd zal voortduren en gaat dan na,
at het in den loop van een jaar niet mogelijk
°P alle politieke beschouwingen te antwoor-
setl- Er moet getracht worden door onderlinge
^menwerking veel te bereiken en dat moet
°oraI in dezen crisistijd.

"an citeert hij wat de heer Reinalda het
0r'ge jaar over publicaties uit diens partü ge-
egd heeft en stipt verwijten aan, door den
Pc--dem. leider in den loop van het jaar tot
P R.K. fractie gericht. Hij haalt dan mede
delingen uit „Het Volk" aan uit het nummer
an 7 Juni 1.1. over den financieelen toestand
,e Haarlem, waarin o.m. gezegd wordt dat de
«sten op de arbeiders afgewenteld worden, dat
d rechtsche raadsfractie in innige samenwer-
v'n§ met den Vrüz.-Dem. Bond arbeidt, de
oorstellen der soc.-dem. afstemt en slaafsche
olgelingen van den wethouder van financiën
Aan den heer Visser en spr. wordt ver-
veton dat er geen kneedbaarder volgelingen
dien wethouder zijn en dat zij niet eens
rien waarvoor zij stemmen.

Ij sPr. protesteert tegen deze uitlatingen. Er
dstaat geen afspraak met den Vrüz.-Dem.
°nd. Op godsdienstige gronden wordt samen
werkt met anti-rev. en chr.-hist. Er moet in
0 raad samengewerkt worden voor een goede
Pancieele politiek in deze moeilüke tijden en
v brengt gaarne hulde aan den wethouder

h financiën voor diens beleid.

sPr. meent dat voorkomen moet worden, dat
S.D.A.P. gerekend moet worden tot de par-
die slechts den chaos willen. Hij betreurt
dat de S.D.A.P. steun verleend heeft aan
v motie-Peper inzake de beschikbaarstelling
fl«h het Gemeentelyk Concertgebouw en noemt
jj. een afzakken der S D.A.P. ZO moet zich
op het standpunt stellen dat zü alleen wat
j tr de arbeiders gedaan heeft. Waren de con-
ssioneele bonden er niet geweest, er was niet
'gene bereikt, wat bereikt is.

Als hier zoo slecht gèregeerd wordt, wil spr.
jjbs nagaan wat er in Amsterdam gebeurt.
is\ar is afvloeiing bij het trampersoneel; daar
p tyj den plantsoenendienst een derde van het
„'toneel afgevloeid, terwül een derde loons-
jj8ir>g gelnesgen heeft. Andere personen kun-
jj,11 jjfiiet in de reserve komen. Aldus Weltert
|hi Amsterdam, maar daarover leest men
0in „Het Volk". Dat blad schrijft maar
>r n' „sluitende begrooting van Amsterdam
1Oder loonsverlaging. De bewuste massa wil
^ogen worden.

gaat dan de financieele voorstellen der
ïej'A.p. na. bu aanneming daarvan zouden
torves gevormd kunnen zün. Spr. zelf gelooft
jj men te hard van stapel geloopen is. Men
te yte veel tot stand gebracht, om menschen
st 'tokken. Ook de rechterzijde zou gaarne tot
Od zien komen een badinrichting in het
j/"'sterdamsche kwartier, den aanleg van een
q^herhout en andere werken. Maar de finan-
1: ale lasten zouden dan te zwaar gaan druk
st,,}' Als alles in een te snel tempo groeit, kun-
he zaken ons boven het hoofd groeien,
verkeeren in een noodtoestand en juist
v^de tijdsomstandigheden kan de S.D.A.P.
jv^Üten richten tot de raadsmeerderheid.
haangaande heeft zü den wind in de zeilen.
bt\ stipt, aan dat, volgens haar verklaring,
Vqq A.P. alleen de juiste organisatie is, ook
Otith- de vakvereenigingen. 'Jaar daar is reeds
ten in vollen gang. De katholieken kun-
ker, Been lid zijn van de S.D.A.P., zooals de
oni 'bhe overheden terecht zeggen, zooals het
nog gebleken is op het gebied der hu-
Wt aal, hetgeen uit Wibaut's boek ge-
baa is- Voor den katholiek bestaan als voor-
0aamste twee punten: God dienen en zün
Van te beminnen gelük zich zelf. Spr. verwacht
klan 6 andere zijde nu eens een duidelüke ver-
mg dienangaande.

komt spr. tot de werkloosheid en de
OenKVerschaffing. Er moet naar gestreefd wor-
br.p, de ontslagen tot de hoogstnoodzakelijke te
Als n'> te benaderen de 40-urige werkweek.
\ve b/en voorloopig 2 uur minder kan laten
bat ri bereik;t men reeds iets. Te meer, om-
bet eerste jaren nog wel een stüging van
Vf.p, aantal werkloozen te verwachten is. Zoo-
Vop b'ogelijk moet productieve arbeid uitge-
uA w°rden.

be]»?. den financieelen toestand betreft, de
"bed neen veel verhoogd en als men daar-
r:°g verder moet gaan, hoopt spr. dat zijn
s°be ,i ingediende voorstel in zake de per-

Iv belasting eens nader bekeken wordt.
VojR zakelijke belasting op het bedrüf werkt,

K. bs 3Pr„ onredelük.
bog ls een tekort op het Pensioenfonds, terwijl
6tecj üiats bekend is omtrent de aan Heern-

te betalen schadevergoeding.

Veru11. aanzien van de voorgestelde subsidie-
£etrMing zijn B. en W. wel wat te scherp op-
ten 5en" mbent spr., maar zeker is dit gebeurd
sDr °Vterstaan van de H.O.V. Over deze zaak
ftacti spr' Persoonlijk, want anderen in zijn
W denken er anders over, maar spr. ge-
Üejg. dat een verlaging tot 15.000 den on-

Spj. lt van de H.O.V. ten gevolge heeft,
bin» beschouwt vervolgens de stucadoorssta-
het ®n de daaruit gevolgde relletjes en hekelt
atbeid en de terreur, door de moderne

blaat». WeÖng toen uitgeoefend. Z.i. moeten
vooj.u ®Se'en getroffen worden, die dat geweld
*hgeE nien. Daar moet door den sterken arm
be galton worden. Indertüd heeft spr. tegen
Adie van de Burgerwacht gestemd, maar
berj-igneve maken soc.-dem. en communisten
ebtv v' Waardoor weermacht noodig is. Als nu
b'acht stel tQt subsidieering van de Burger-
toer Aan de orde zou komen, zou spr. daar-
?0bier .emmen, gezien wat in den afgeloopen
abeep Haarlem gebeurd is, omdat de politie
Spr niet m staat is, de orde te handhaven,
^bisct ?ee*t eenige voorbeelden over z.i. niet
'oeps toepassing van steunverleening. Die
'behSc,lnri leidt er, volgens hem, toe, dat de
dit tlüetl geheel armlastig worden. Spr. zegt
r?aatschVooral' nu men een instelling van
nwappellik Hulpbetoon gekregen heeft,
biet gezorgd worden, dat de ambtenaren
i °ger ,aader verdringen, om maar wat
^der klimmen op de maatschappelijke
tete^' "ten moet zelf ambtenaar zün, om te
Ovej boe ambtenaren handelen.

e bedrüven sprekende, betoogt spr.,

dat de tarieven billük moeten zijn, zoodat
ieder van de bedrüven gebruik kan maken.
Spr. noemt het een leugen, te suggereeren, dat
de electriciteitstarieven zoo laag zün.

Spr. noemt tenslotte het kardinale punt het
gebod „Hebt uw naaste lief gelük u zeiven"
en haalt tenslotte de encycliek „Quadragesimo
Anno" aan ten aanzien van het herstel der
maatschappelijke orde.

De heer BOES CV. D.) meent, dat in de
speech van den heer Castricum veel is, dat
in dezen raad niet thuis hoort.

Hü brengt vervolgens namens zün fractie
hulde aan B. en W. voor het financieele beleid
en verzekert B. en W. den verderen steun der
fractie, voorzoover de voorstellen redelük zijn.

Er is in de begrooting eenig optimisme, om
dat er eenige lichtpunten zouden zü'n. Die zün
er wel meer geweest en ook weer verdwenen.
Hij acht het volstrekt niet zeker, dat de moei-
lükste regeerperiode reeds achter den rug is.
Wat zullen B. en W. doen, als de lichtpunten
werkelijk blüvend bhjken te zü'n.

Een bedrag van 40.000 wordt gevonden in
de subsidies, maar over een enkel subsidie zal
gesproken moeten worden, om te zien, of het
noodig is, volledig met B. en W. mede te gaan.

De belangrükste vraag is, of in de naaste
toekomst overgegaan moet worden tot de uit
voering van belangrijke werken. Onder het
oog moet daarbij gezien de mogelükheid van
leenen en het belasten van de begrooting met
rente en aflossing. Spr. acht het niet onbil-
lük, het nageslacht wat van die lasten te laten
dragen. Spr. meent, dat Haarlem wel kan
leenen en daarom meent hü, dat groote wer
ken moeten worden uitgevoerd.

Spr. vraagt zich nog steeds af, of het niet
beter is, de parken te verwaarloozen, maar de
verkeerswegen beter te onderhouden.

Spr. verheugt zich, dat de blinden van de
werkinrichting in betere lokalen ondergebracht
zün en brengt B. en W. daarvoor hulde.

Spr. vindt het onrustbarend, dat zoo'n groot
aantal tüdelüke ambtenaren aangesteld is den
laatsten tüd en vraagt B. en W. daarop te
letten.

Spr. acht de beschuldiging der S. D. A. P.
ongegrond, dat die partij in de oppositie ge
drongen is. Welbewust en met volle overtui
ging hebben zü zich daarin geplaatst, door
hun jarenlang stelselmatig' verzet tegen het fi
nancieele beleid.

De heer WOLZAK (A. R.) is van oordeel,
dat de begrooting staat in het teeken der
economische crisis. De rechterzijde heeft het
beleid, speciaal de financieele politiek, van
B. en W. gesteund, omdat dit gericht was op
het belang der geheele burgerij.

Hü verwüt de S.D.A.P. dat zy steeds onbe-
heerscht heeft willen toegeven aan allerlei uit
gaven. Het is gemakkelük veel uit te geven en die
uitgaven te halen uit de zakken der belasting
betalers. De S. D. A. P. noemt deze houding
nog „moedig". Als de S. D. A. P. de financieele
politiek van B. en W. onverantwoordelük
acht, had zü haar vertegenwoordiger uit het
college van B. en W. moeten nemen.

De S. D. A. P. is echter niet moedig genoeg,
om aan bezuinigingen mede te werken. Waar
zou het heengegaan zün, als de S. D. A. P. zich
had kunnen uitleven?

Het één lün trekken der burgerlüke partijen
met B. en W. was niet gericht tegen dé
S. D. A. P., maar op het algemeen belang. De
S. D. A. P. heeft zich zelf in een uitzonderings
toestand geplaatst. Het was haar als minder
heid gemakkelük, oppositie te voeren, omdat
men toch wist, dat voorstellen aangenomen
zouden worden. Het is gemakkelük, anderen
het onaangename werk te laten doen. Spr.
heeft de overtuiging, dat de S. D. A. P. zich
steeds meer aan de verantwoordelükheid wil
onttrekken, om te trachten, den invloed, wel
ken zü verloren heeft, te herwinnen.

Spr. vraagt vervolgens inlichtingen over het
Grondbedrüf en over de liquiditeit van den
Stortings- en Ophaaldienst. Moet straks voor
de gelden van den laatsten dienst, welke in
het gemeentebesluit gebruikt zün, geleend
worden?

Spr. hoopt, dat het gezag alles zal doen om
zich te handhaven.

Voor wat de overheid in dit opzicht gedaan
heeft, brengt spr. haar hulde. Hü begrüpt
echter niet, waarom büv. een 70-tal werken
over Rusland in de openbare leesbibliotheek
opgenomen is. Men moet geen aandacht schen
ken aan het nieuwe Rusland, alleen al om
dat daar de Bron van het gezag: God, wordt
aangetast.

Spr. vraagt B. en W., aandacht te schenken
aan de bevordering van de Zondagsrust.

De heer REINALDA bespreekt de crisis,
door, naar hü verklaart, het kapitalisme ver
oorzaakt. De wereld is ontredderd: er is fi
nancieele ellende, er is de groote werkloos
heid. Dit uit zich ook in de Haarlemsche be
grooting. De gevolgen der crisis worden ge
leden door allen, maar büzonder door de ar
beidersklasse. Op haar schouders wil men de
lasten schuiven en daarom moet die klasse
paraat zün, om de omvorming, welke komen
moet. zelf te kunnen leiden. Over de middelen,
om tot die omvorming te komen, verschilt men
van meening.

Tenzü er vérstrekkende maatregelen getrof
fen worden, heeft spr. de overtuiging, dat de
300.000 Nederlandsche werkloozen van heden
niet meer volledig in het arbeidsproductie-
proces opgenomen kunnen worden. Men zal
moeten komen met een planmatige productie,
welke soms plaatselük, soms landelük- oegon-
nen, internationaal zal moeten uitgroeien.

Door den heer Castricum is een belangrijke
verkorting van den arbeidsduur bepleit, maar
de invoering daarvan stuit op den phalanx van
kapitalistische werkgevers. Men denkt er in
die kringen niet aan, den arbeidsduur te ver
korten, omdat men winstderving vreest. De
bedoeling van de invoering van de 40-urige
werkweek is niet, dat den arbeiders dan 40;48
van hun weekloon uitgekeerd zou worden. De
arbeiders leven, aldus spr., immers nog altüd
van een tekort.

Spr. komt dan tot de verhoudingen in den
raad en wüst op verhoudingen in Utrecht.

De heer VAN DAM: „Daar is de toestand
heel anders. En Amsterdam?"

De heer REINALDA meent, dat daar de
toestand wat anders ligt. De S. D. A. P.-fractie
te Haarlem voelt zich in een uitzonderlüke
positie gedrongen, omdat zü zelfstandig oor
deelt en wil handelen en eventueel tegenover
de andere partüen blüft staan. Maar ook staat
te Haarlem de S.D.A.P. in een uitzonderlijke
positie, omdat men de grootste lasten wil
schuiven op de arbeiders.

Nu spreekt men van optreden ten behoeve
van de orde tegen het revolutionnair optreden
van de arbeiders. Het is maar wat men orde
en wanorde noemt.

De heer VAN DAM (V.D.): „Zijn werk-
loozenrelletjes orde?"

De heer REINALDA meent, dat men uit
altruïstisch oogpunt kan optreden tegen de
bestaande orde.

De heer WOLZAK: „Dus u wenscht wan
orde?"

De heer REINALDA zet uiteen, dat de S.D.

A.P. hervorming wil laten geschieden langs
evolutionnairen weg: volgens de democratie en
volgens het parlementaire stelsel, voorzoover
dit laatste geschikt kan worden gehouden.
Naarmate de tegenstanders feller en ontac-
tischer optreden, zal het revolutionnaire be
wustzijn by de arbeidersklasse zich meer uiten.

Spr. is niet voor het uitbreken van relletjes.
Dat is niet in het belang van de arbeiders
klasse zelf. Spr. eischt wel op de vrüheid van
demonstratie als veiligheidsklep. Als men Bur-
gerwachtelingen hun gang laten gaan. krijgt
men iets, wat fout is. Dan komt het onge
breidelde.

De S.D.A.P. wenscht de politioneele taak geen
moeilijkheden in den weg te leggen. Haar taak
is moeilük. Men moet voorzichtig zün met het
in het geweer roepen van de Burgerwacht. Hij
wüst daarbü op het verzet van de textielarbei
ders in Twente. Door tact en kennis der feiten
heeft de toenmalige burgemeester van Ensche
dé getoond, de gevoelens der arbeiders te be-
grypen. Hier kon ook een conflict komen.

De heer VAN KESSEL (R.K.): „Het was
hier een heel andere strijd."

De heer REINALDA meent, dat bij een sta
king de gemeente zich heeft te beperken tot
handhaving der orde.

De heer BIJVOET (R.K.)Juist, dat is het."

De heer REINALDA meent, dat de heer Cas
tricum nog wel ee;ns spüt kan hebben op zün
oproep van de Burgerwacht, als er een con
flict te Haarlem uitbreekt, waar ook de katho
lieke arbeiders bü betrokken zün.

De werkloosheidsvoorziening moet, aldus spr.,
een rükszaak worden en wel dusdanig, dat de
lasten gelükelijk over alle inwoners verdeeld
worden.

Spr. kan begrüpen, dat de arbeiders geen
aanval op hun looonpositie wenschen. En nu is
er bij de overheid een zekere wellust tot ver
laging.

De heer VISSER (C.H.)„Noodzaak".

De heer REINALDA: „Verlaging zonder
noodzaak." Hü betoogt, dat een behoorlüke be
looning van den arbeid, door gemeenteperso
neel verricht, noodig is, terwijl met een
maximum-capaciteit de bezetting der posten tot
het noodzakelijkste beperkt moet worden.

Spr. klaagt dajn, dat in Haarlem aan het
onderwüs geknauwd is en verzekert, dat de
S.D.A.P. te dien aanzien wel offers wilde bren
gen. Maar B. en W. vroegen te veel.

Wethouder ROODENBURG (C.H.) „En toen
stemde u tegen alles."

De heer REINALDA oordeelt verder, dat ten
aanzien van de gezondheidszorg de toestand
verslechterd is. Men schünt er een sport van
te maken, zooveel mogelük leege bedden in de
ziekenhuizen te hebben. Spr. acht B. en W: ten
aanzien van de gezondheidszorg op den ver
keerden weg.

Hü verzet zich tegen de beweging van een
raadslid, dat wie zwemmen wil, of van de
openbare leeszaal gebruik wil maken, dit maar
zelf moet betalen.

Den financieelen toestand beschouwende,
geeft spr. aan, dat de leerlingen wel van ƒ21
tot ƒ40 millioen gestegen zün van 1918 af.
maar dat dit zün oorzaak vond in de kosten
van woningbouw, vernieuwing bestrating, bouw
van bruggen. B. en W. Zullen met meer werken
moeten komen in de toekomst en niet mag
worden volstaan met het voor de werkloozen
uitgetrokken bedrag van 1.725.000.

Spr. betoogt, dat Haarlems financieele weer
stand verzwakt is door het teren op de inkom
sten per jaar. Men is nog in deii kwaden tijd
Een opleving weerspiegelt zich eerst over twee
jaar in de begrooting. De gemeente is uitgeput;
er zün geen reserves meer; er is niets meer te
halen.

Spr. vraagt, waarom de verslagen der be
drüven zoo laat zün verschenen en of de direc
teuren vrij waren in de samenstelling dier ver-
slageai. Is soms eerst overleg gepleegd tusschen

B. en W. en directeuren?

Er is tegenstelling in den raad betreffende de
belastingheffing, doch de S.D.A.P. handhaaft
haar standpunt.

Men moet niet langer het standpunt irme-
men: er is geen geld. dus. geenopenbare wer
ken. Dat de heer Meijer de Vries kans ziet, 500
arbeiders in 14 dagen te Haarlem aan den ar
beid te zetten, schrüft spr. toe aan totale on
kunde over de toestanden te Haarlem.

Het maketn van een nieuw rioleeringsstelsel
in het lage deel van Nederland is het moeilijk
ste en meest technische werk, dat men zich
denken kan. De uitvoering te Haarlem zal 2
ƒ3 millioen vorderen. Het maken van het
project alleen zal reeds 50.000 100.000 vor
deren. Het schrijven of zeggen, dat dit zoo ge
makkelük kan, is stemming maken onder de
werkloozen.

Geroep: „Juist! Omverantwoordelijk!"

De heer REINALDA ontkent, dat de licht-
tarieven goedkooper zouden zün, als een par
ticuliere concessionaris de levering had. By de
behandeling der hoofdstukken zal spr. vragen
stellen over de onbeheerschte pryzenvaststel-
ling van levensmiddelen.

Spr. komt dain tot de werkloosheid. Het is
verschrikkelük voor den werkloozen validen ar
beider, zyn hand te moeten ophouden. Maar
werkloozensteun is geen philantropie, doch een
sociale taak. Spr. hoopt, dat ook blijvende aan
dacht gewüd zal worden aan het vraagstuk der
jonge werkloozen.

Spr. wenscht in het besturen der gemeente
doorvoering der democratie, ook bü de amote-
naren. Spr. verzet zich tegen een uitdrukking
van den heer Castricum over de ambtenaren.
Zü moeten de besluiten uitvoeren in den geest
van den raad.

Spr. is van oordeel, dat steeds meer katho
lieke arbeiders over zullen gaan "naar de mo
derne (socialistische) arbeidersbeweging, als de
R.K. Staatspartü niet tüdig de ontwikkeling der
maatschappü begrüpt.

Spr. geeft dan als zün meening te kennen,
dat in het debat met jhr. v. d. Poll de Haar
lemsche wethouder van financiën er in ge
slaagd is, aan te toonen, dat na de annexatie
de toestand van Haarlem verslechterd en die
van Heemstede verbeterd is. Er moet vastge
houden worden aan de idéé, dat alleen dan
schadevergoeding gegeven wordt aan een ge
meente, die gebied heeft moeten afstaan by
annexatie, als voor die gemeente daaruit bly-
vende schade voortvloeit. In Haarlem zijn de
belastingen verhoogd moeten worden, in Heem
stede niet.

Voprts vraagt hij inlichtingen over de finan
cieele autonomie der gemeente, waarby hü be-
critiseert het feit, dat het Rijk zich is gaan
mengen in de leeningspolitiek der gemeenten.
Haarlem is soldie in zün leeningen en daarom
spoort hü B. en W. aan, met een leeningsvoor-
stel bij den raad te komen, opdat openbare
werken uitgevoerd kunnen worden. Daarbij
moet getracht worden, los te komen van de
garantie van het Rük.

De vergadering wordt geschorst.

AVONDVERGADERING

Chr.-Hist. inzicht.

In de avondvergadering is het eerst het
woord aan den heer VISSER (C.H.), die zich
in het algemeen met het financieele beleid
k8.n vereenigingen, al heeft hü op onderdee-
len wel verschillende bezwaren. Zoo o.m. de
omzetting van het Burgerlük Armbestuur in
Maatschappelük Hulpbetoon en het niet zelf
standig optreden tot verkrügihg van de sub
sidie op het M.O.

Scherp hekelt spr. het optreden van de
moderne arbeidersbeweging by de stucadoors-
staking. Niet het volk zelf treft allereerst de
schuld, maar hen, die achter de schérmen
blüven.

Spr. wijst er dan op, dat in het buitenland
(Duitschland, Oostenrijk) de S.D.A.P. »niet de
kracht heeft, den tegenstand tegen haar te
breken. In Duitschland kon zü haar macht niet
consolideeren. In Italië won het fascisme. Ais
de S.D.A.P. langs parlementairen weg de over-
heersching niet kan krügen, is het pleit voor
haar verloren. Spr. citeert den soc.-dem. dr. Van
der Heide, die in de „Blijde Wereld" schreef,
dat een optreden der soc. dem. iai de regee-

ring zeer velen zou teleurstellen, omdat die zeer
velen geen rekening houden met de werkelük-
heid. Kleerekooper schreef in „Het Volk", dat
om de vaste kern der S.D.A.P. het een bende is.

Spr. vraagt naar de mogelijkheid van het in
groot aantal aan den arbeid zetten van werk
loozen en spreekt namens zijn fractie ver
trouwen uit in het college van B. en W.

De heer PEPER (C.P.H.) geeft als zijtn
meening weer, dat men voorloopig niet uit de
crisis is, dat er van opleving niets te bespeu
ren is.

Hü hekelt verschillende zaken en is van oor
deel, dat de trappen van vergelyking van het
woord „Weiter" zün: Weiter, Slingerberg, De
Miranda. Hij gelooft, dat nog verdere loons
verlaging voor het gemeentepersoneel dreigt,
verdedigt de terreur bü de stucadoorsstakmg
en is van oordeel, dat de gemeenten niet meer
zelfstandig kunnen handelen wegens inmen
ging der regeering. Hij keurt het af, dat stads-
regeerders steeds maar de regeeringsbesluiten
voeren.

De heer VAN SANTÉ (V.B.) acht aan de be
grooting den speculatieven kant verbonden, dat
de werkloosheid wel zal verminderen. Maar
wat zullen B. en W. doen, als deze verwach
ting niet vervuld wordt. De Vrüheidsbond zal
ook in de toekomst het financieele beleid van
B. en W. steunen, zij het met eenige restrictie,
dat het openbaar onderwüs geen schade mag
toegebracht worden.

Hü juicht de aanstelling van een bezuini-
gi'ngs-inspecteur toe, wijst op de verhooging der
belastingen in een jaar tüds en vraagt zich af,
of men niet bezig is, door al die verhoogingen
de kip met de góuden eieren te slachten.

Ruimere uitvoering moet z.i. gegeven worden
aan het besluit tot invoering van de driedaag-
sche werkweek.

Spr. heeft er vrede mede, dat uit de begroo
ting de tüdelijkheid der salariskortijng blü'kt,
maar kan die tüdelykheid ook niet duidelük
uitkomen voor de verhooging der belastingen.

Spr. meent, dat de subsidies van de secta-
rische vereenigingen niet in gelijke mate ver
minderd zün als die van de neutrale veree-
.nigingen.

De heer DE BRAAL (A.-R.) vindt het jam
mer, dat niet behouden is kunnen blyven wat
na veel strijd verkregen is. De financieele toe
stand der gemeente maakt dit echter nood
zakelijk en daarom heeft spr. het beleid van B.
en W. gesteund. Hy betreurt het, dat de groot
ste partij in den raad zich tegen de voor
stellen van B. en W. verzet en zich voor alles
in de oppositie plaatst. Juist samenwerking
moest er in dezen moeilyken tüd zijn, maar de
houding der S.D.A.P. is ook onjuist, omdat de
houding der meerderheid in den raad niet ge
richt is tegen de S.D.A.P. De meerderheid kan
haar houding niet wijzigen, maar zü zou gaarne
samenwerken met de S.D.A.P.

De crisis moet internationaal opgelost wor
den en daarvoor zullen offers gevraagd worden.
God maakt de geschiedenis en van Hem is
het gebod: „Hebt uw naaste lief gelük u zelve."
Daarnaar moeten we handelen. Spr. verdedigt
verder de christelijke levensbeschouwing.

Hü beveelt voorts der Schouwburgcommissie
aan, streng toezicht te houden op de op te
voeren stukken, speciaal, waar de inhoud der
stukken ontleend is aan den Bijbel. Spr. bedoelt
het stuk „De Reis van Noach op de wateren".
Dat heeft een verkeerde strekking.

De heer BIJVOET (R.K.)„Integendeel."

Wethouder VAN LIEMT (R.-K.)„Dat stuk
heeft een goede strekking."

De heer DE BRAAL ontkent dit aan de hand
van een recensie in „De Gelderlander", omdat
in dat stuk het geloof in twyfel getrokken
wordt.

De heer VAN DAM (V.D.) wil enkele politieke
beschouwingen houden. Hü kan zich met de
begrooting vereenigen, behalve met de voorge
stelde verlaging der H.O.V.-subsidie.

De moeilükheid der tüdsomstandigheden be
dreigt vooral die partyen, die de democratie
voorstaan. De Vrijz.-Dem. zien voor de ver
heffing der menschen een actieve taak weg
gelegd voor de gemeenschap. Spr. geeft een be
schouwing over het oud-liberalisme en de na
dit liberalisme opgekomen partüen en oordeelt,
na een uitspraak van KerdUk geciteerd te heb
ben, dat de Vrijz.-Dem. een juiste practische
politiek voeren. De juiste weg voor economische
en sociale politiek moet gevolgd worden op een
wijze, zooals ook in „Quadragesimo Anno" ge
schetst wordt.

Spr. komt dan tot de houding der soc.-dem.
raadsfractie. Er is tusschen haar en het overige
deel van den raad een groote tegenstelling
ontstaan, waarbü het grootste percentage schuld
ligt bü die groep, die zich in de oppositie ge
plaatst heeft. Als men langs evolutionnairen
weg niet snel kan bereiken, wat men in het
uur der propaganda beloofd heeft, dreigt de re
volutionnaire weg, waartegen de heer Reinalda
hedenmiddag terecht stelling heeft genomen.
Spr. kan zich begrüpen, dat de S.D.A.P. nu de
verantwoordelijkheid met eenige aarzeling be
schouwt. De demagogische propaganda der
S.D.A.P. Werkt dit in de hand. Spr. hekelt te
dien aanzien de houding der soc.-democratische
pers. In „Het Volk" verschijnt een opge
schroefde serie artikelen over de Haarlemsche
fractie, waarin geageerd wordt tegen de niet-
socialistische democraten. Spr. haalt een voor
beeld uit „Het Volk" aan en spreekt als zün
oordeel uit, dat iets dergelijks in een normaal
stuk als beleedigend zou kunnen aangemerkt
worden.

De heer BIJVOET: „Zeer Juist."

De heer VAN DAM bespreekt dan de hou
ding der soc.-dem. ten aanzien van het onder
wüs en gaat na, hoe in andere plaateen (Assen,
Almelo) de soc.-dem. medewerken aan bezui
niging op onderwijsgebied. Dat zal noodzakelijk
geweest zijn, maar dan moet men hier niet
zoo'n grooten mond opzetten. Wat de commu
nist in Almelo den soc.-dem. verweet, dat ver
weten de soc.-dem. in Haarlem aan spreker.

Elders zijn dus dezelfde maatregelen getrof
fen, welke men hier afwyst, omdat men min
derheid is. Dat is een demagogische bestrijding
van de democratie. Dat kan men verklaren uit
psychologisch oogpunt, maar dan mag men in
„Het Volk" toch niet zeggen, dat het openbare
onderwijs te Haarlem verraden wordt.

Spr. acht het gevaarlyk voor de democratie,
dat de grootste fraetie der democraten dema
gogie naar voren brengt.

Wanneer noodzakelijk maatregelen genomen
moeten worden, welke niet prettig zün, moet
de raad daaraan medewerken en als de S.D.A.P.
haar standpunt blijft innemen, zullen de kiezers
later haar wel duidelük maken, wat demo
cratie is.

De heer WESTERVELD (S.D.A.P.) klaagt
over de late toezending van de raadsstukken,
waardoor zy niet voldoende bestudeerd kunnen
worden; over het niet of te laat ter inzage ver
strekken van de jaarverslagen van gemeente-
lüke diensten en van verschillende begrootin
gen.

Hü vraagt verschillende financieele inlichtin
gen, o.m. of het reservefonds voldoende is voor
het betalen van de schadeloosstelling aan Heem
stede.

Hij acht de waarde van het grondbedrüf
slechts in schün aanwezig, omdat z.i. voor de
meeste gronden eerst over 40 a 50 jaar zal blü-
ken, of de herschatting juist was, daar de
meeste gestegen waarde genomen is op grond
in erfpacht.

Hü becritiseert voorts de houding van B. en
W. ten aanzien van de commissies van by-
stand. Die commissies komen zelden byeen en

Ten opzichte van de arbeidsvoorwaarden
meenen wü, dat er aanleiding bestaat op de
wedden en loonen een tüdelijke korting toe te
passen. Ons College was van meening, dat deze
gesteld kon worden op een uniform percentage
van 6. De opbrengst hiervan zou ongeveer
24.000 zün. Wü hebben een voorstel in dien
geest in de Commissie van Overleg aanhangig
gemaakt.

Behoudens de kleinst mogelijke minderheid,
zoowel van de organisaties als van de vertegen
woordiging van het gemeentebestuur, bestond
in die Commissie tegen een tijdelyke korting
geen bezwaar, terwül de meerderheid zich ver
der uitsprak voor een korting met eenige pro
gressie. Het door ons voorgestelde percentage
voldeed niet aan dit laatste. De organisaties
stelden daartegenover een voorstel om voor
ieder 1000 van korting vrü te laten en van
de rest 5 te korten, terwül namens ons
College de concessie werd gedaan genoegen te
nemen met een korting van 6 °/o, nadat voor
ieder 25 van de bezoldiging tot een maxi
mum van 1000 wordt vrijgelaten. Dit laatste
voorstel werd door de organisaties verworpen
met 5 tegen 2 stemmen, terwül bü -de verte
genwoordiging van het gemeentebestuur c'e
stemmen staakten, zoodat dit voorstel verwor
pen was.

Het voorstel der organisaties, hetwelk voor
ons niet te aanvaarden was omdat de totale
korting dan slechts ruim 11.000 zou uit
maken, werd door de organisaties aangenomen
met. 6 stemmen tegen l en door de vertegen-

De nieuwe aanwinsten der R. K. Leeszaal en
Bibliotheek, Nieuwe Gracht 70, zün onderstaan
de:

Papini, G. Jeugdstorm.

Chesterton, O. K. What's wrong with the
world.

Hermans, F. Jeugd en bioskoop.

Hendrichs, F. de gouden keten der waarheid.

Vries, S. Ph. de. Joodsche riten en symbolen
dl. 2.

Vondel, J. van den. Werken, dl. VI.

Vermeulen, F. A. J. Monumenten van geschie
denis en kunst in de provincie in Gelderland. 3.
De monumenten in de Bommeler en Tieler-
waard.

lexicon für Theologie und Kirche. Bd. IV.

Rachmanowa, A. Liefde, Tcheka en dood.

Leven van Moeder Maria Margaretha der En
gelen; de heilige non van Oirschot.

Deledda, Gr. Schilfrohr im Winde.

Deledda, Gr. Schiffbrüchige im Hafen.

NesUilkens, G. van. Dubbele Bart.

Verwey, A. Stille toernooien.

Verwey, A. De nieuwe tuin.

Verwey, A. Rondom mün werk, 18901923.

Sterck, J. F. M. Oud en nieuw over Joost van
den Vondel.

Vraagt de nieuwe regeling voor boek en lees
portefeuille.

De leeszaal is geopend van 1012, 25, 73
Telefoon 13778.