PREMIE-REIS
Naar Berlijn
GRAALMEISJES
f30.-
Begrooting van Waterstaat
Mm éMjft onó:
DE GRAAL TE BERLIJN
WIJZIGING MOTOR- EN
RIJWIELWET
4
gemeentezaken
Het spel in het Sportpalast
MAANDAG 12 DECEMBER
P. E. N. TARIEVEN
van
v'a'
VEREENIGING VOOR
VREEMDELINGENVERKEER
Opening Informatiebureau
Inkwartiering
Bekroond
HONKBAL
Honkbalclub Haarlem
VOOR ONZE ABONNEES
WEEK-END TE BERLIJN
Opvoering van een Graalspel
door Hollandsche en Duitsche
KUNST VAN HEDEN
Willem Andriessen te Berlijn
In 1933 wordt begonnen met den
bouw van de brug bij Moerdijk
rir°eP I
III 80 50 - 2'4375
8 beperking van de Hyacinten
teelt
Kleingoed
Kinderbewaarplaais
Bouwvergunning
Nieuwe loonsverlaging
spoorwegpersoneel
Radio-kwestie
G oed erentarieven
Onbewaakte overwegen
Statuten
Pauselijk protest te
Madrid
Japans vlootvoorstel
Centralisatie Rijkswater
staatsdienst
Brug bij den Moerdijk
Loonsverlaging spoorweg
personeel
?>..a
Het Belgisch kabinet
demissionair
Omwenteling in Oost-
Mongolië
Tringwag maakt zich meester
van de macht
Een van week tot week aan
groeiend aantal meisjes
Deensche Koningspaar
naar Londen
OP.H.NANNiNG'i
reinigt mond er»
wen schrijft ons:
Het Algemeen Verslag der Afdeelingen van
e Provinciale Staten van Noord-Holland óm-
ent de begrooting der Provinciale Bedrijven
n het praeadvies van Gedeputeerde Staten op
e motie-Hooy c.s., inzake verlaging' der
roomtarieven, geeft ons aanleiding tot de vol-
"5e opmerkingen.
®r wordt o.i. ten onrechte verband gelegd
«sschen de in 1931 toegepaste extra afschrij-
^tog van 575.657.70 voor buiten bedrijf gestei-
taact:iva en he normale afschrijvmgs-percen-
ges. De normale afschrijvingen zijn immers
1 H'30, zelfs met terugwerkende kracht, be-
"§r>jk verhoogd boven de in de Rijksconces-
6 voorgeschreven normen en in overeenstem-
tog gebracht met den te verwachten levens-
e Ur her verschillende objecten. De geweldige
tra-afschrijving van bijna 6 ton heeft dan
toet de exploitatie over 1931 niets te maken
toU gevoeglijk over een reeks jaren zijn te
rdeelen geweest. Het is natuurlijk zeer mooi,
A he exploitatie-uitkomsten, bij een redelijke
j riefsteliing, zulk een extra afschrijving toe
toto doch het wekt een eenigszins eigenaar-
Sen indruk, als Gedeputeerde Staten deze,
'1 zouden het willen noemen, ongemotiveerde
c'"Chrijving te baat nemen om den heer Hooy
er een verwijt van te maken, dat zij zich
[torent de exploitatie-uitkomsten hebben ver-
8 daar de winst inplaats van 9 ton nog geen
ton zou bedragen. Op deze wijze toch kan de
"st net zooveel worden verkleind, als de om-
g/tohigheden wenschelijk maken en het is on-
wijf-ia een g0e(j middel om een ongewensch-
tariefsverlaging af te wijzen,
ko-t aIs vers°hillende leden opmerkten zjn de
tUj h voor stroom-opwekking, distributie enz.
^.[to elf ton hooger geraamd dan in 1931, ter-
61 de begrooting op een stroomverkoop, gelijk
b die van 1931, is gebaseerd. Niettegenstaan-
verschillende factoren ontegenzeggelijk de
oom-opwekkingskosten gunstig beïnvloeden
1 1 henken hier aan den sterk verlaagden ko-
te prijs en vermindering van onderhoudskosten
hen ®ev°-3e van lage materiaal-prijzen wor-
"he opwekking en inkoop voor 1933 ruim
hehK 00'hooger geraamd, dan ze in 1931
di" ®h bedragen en daarnaast begroot men de
j ^ributiekosten enz. ook nog eens ca.
'000.hooger. Bij beschouwing dezer cij-
5 hringt onwillekeutig de vraag naar voren,
iveiv626 200 sombere voorstelling van zaken
tav t ook als middel tegen den aandrang tot
lefsverlaging wordt gebezigd.
'tri Van sommiSe zijden gestelde vraag,-of het
is gegeven omstandigheden wel goed gezien
ton611 'tohra-g' van ƒ740.000— uit te trekken
afbouw van een nieuw hoofdgebouw voor
jj, ahministratieve en technische diensten te
>;Qötoendaal, zouden wij willen onderschrijven.
hc
Ij Wij goed ingelicht, dan is deze uitbreiding
todzakelijk een gevolg van de vergrooting der
ff nningsgebieden, hetgeen ons zeer aan-
v6'?elijk voorkomt, omdat de werkzaamheden
tfn aan stroomaflevering aan engros-
f "etoers niet, of slechts in uiterst geringe
e' worden beïnvloed door een toename van
Oi" stroomverkoop. De exploitatie-uitkomsten
ta.M bieden zijn echter niet van zoodanigen
2 h voor 1933 wordt slechts een winst van
kam hierop begroot dat hiervoor een
°°rgebouw van bijna 1 millioen gulden
is te achten. De jaarlijksche kapi-
aen immers de bescheiden winstbedragen
"hasten, ten bedrage van ongeveer 50.000.
het laagspanningbedrijf verre overtreffen.
iaagopaii:uii5utuiJji «oiio wunon
^slotte lijkt het ons van belang onze mee-
en denbaar te maken inzake de vraag, welke
JJtos-afnemende gemeenten als „welwillend",
Jto als „onwelwillend" zijn te beschouwen.
Provincie heeft de gemeenten onderver-
®'h in vijf tarief-groepen, t. w.
r°ep I, welke omvat 11 gemeenten, die bij
«richting van haar G. E. B.'s in de jaren
W 20 met het P-E-N- vijf-jarige stroom-
^eringscontraefcen hebben afgesloten, waarbij
talief werd ingevoerd een vergoeding voor
ij jhtoale belasting van 120.tot 75.— per
jj'**. en een stroomprijs van 2,4375 cent per
t'W.u. in 1925 werd, bij afloop van de con-
fj toten, dit tarief verhoogd tot een vergoeding
«tr,
V;i?r°eP II: hiertoe behooren de gemeenten,
Sr oorspronkelijke tarieven hebben bedragen
K. W. van ƒ150.— tot ƒ110.— en een
'tooinprijs van 4.5 cent per K. W.U.
G-
Her f 80'~ tot "5° Per K.W. en 2,4375 cent
van kC. W. TJ. Indertijd hebben deze, op verzoek
het p. e. N., goedgevonden, dat de K. W.-
Wi met 50 net. werd verhoogd, waarna het
en o werd: van ƒ120.— tot 75.— per K.W.
«,4375 cent per K. W. U.
r°ep hi en III Ahiertoe behooren die
macht maakt, altijd en in deze tijden in het
bijzonder.
De tegenstanders hebben veel critiek uitge
oefend, het is teekenend, dat het nimmer op
bouwende critiek was, dat sterke argumenten
tegen de bedoeling van de overeenkomst achter
wege bleven en teekend, dat het middel, dat de
overgroote meerderheid wenschte toe te passen
alleen maar veroorzaakt heeft een actie die geen
enkel vooruitzicht heeft geopend.
De vrees dat de inlevering tot gevolg zou heb
ben, dat het leverbaar te hoog in prijs zal wor
den gezet, is wel beschaamd door het resultaat
der inlevering, waardoor vast is komen is staan,
dat er geen vermindering van beplante opper
vlakte is verkregen, maar uitsluitend en ten
hoogste is bereikt, hetgeen men zich vooraf
voorgesteld: geen uitplant en besparing van een
half millioen aan teelkosten.
Als men de 37,700 manden door acht deelt,
krijgt men een beplante oppervlakte van meer
dan 470.000 R.R. en met de roeden die er nog
buiten staan wordt het oppervlak van 1931/32
royaal bereikt. Er zijn dus nog ruim voldoende
hyacinthen om den met allerlei moeilijkheden
kampenden exporteur te voorzien van de voor
raden die noodig zijn na een energieke verkoops
periode.
De vorige week was ik bij een tuin, waar men
bezig was gesnedenen te planten en het bleek
dat er door dien kweeker „nogal een paar bed"
was stukgemaakt. Zouden die het volgend jaar
soms ingeleverd moeten worden, kwam bij mij
op?
Doordenkend, vroeg ik mij af of het nu niet
mogelijk zou zijn om bij het begin te beginnen
en dus het hollen en snijden door onderling
overleg binnen de perken van het wereldver-
bruik van hyacinthen te houden.
Zou door het welslagen van de beperkings
overeenkomst de weg gebaand zijn voor blijven
de samenwerking? De bepaling dat tenminste
de helft leverbaar boven 12 c.M. moest zijn, is
gemaakt om reeds het komend voorjaar resul
taten te zien. Maar deze bollen boven 12 c.M.
hebben het meeste geld gekost; vooral die
in de maten 16 en 17 waren als het ware aan
het eindpunt. Duidelijk springt daarom m.i. in
het oog het belang van door samenwerking re
gelend optreden bij het hollen en snijden.
Steeds is in mijn bijdragen aan dit vakblad
er op getamboereerd, dat de gezondmaking
van ons aan overproductie lijdend vak, op de
eenvoudigste wijze werd bevorderd door vernie
tiging van de kleine tulpjes (zift 6 of 7). Voor
zoover aan mijn wenken gehoor is gegeven zal
het resultaat van deze vernietiging van klein
goed binnen korten tijd merkbaar zijn. Want
of men nu zijn schouders ophaalt en de ver
nietiging van een mud leverbaar veel doelma
tiger vindt, waarheid is toch, dat dit kleine,
waardelooze goed, per hectoliter oplevert 16 H.L.
leverbaar of 20.000 stuks. Van den zomer, met
het pellen, zijn er zoo ongemerkt millioenen
toekomstige leverbare tulpen vernietigd, zonder
dat het iemand geld heeft gekost.
.Wanneer men nu eens vergelijkt het aantal
kleine hyacintjes onder zift 8, 10 of 12 die in
een hectoliter gaan en het aantal leverbare
van 1217, dat in een zelfde mud gestort kan
worden, dan is men toch spoedig overtuigd wat
met opruiming van klein plantgoed bereikt kan
worden, zonder dat het veel kost. Want het
kleine plantgoed heeft over 't geheel genomen
nog weinig teeltkosten gevraagd, in ieder geval
veel minder dan de dikke en voor een deel
door grootte en ouderdom leverbare hyacinthen.
Men kan begrijpen, dat, toen ik betrokken was
bij een inlevering van een veertig mand, waar
onder een tiental gevuld met heel fijn goed
en een der commissieleden opmerkte: ,,dat is
nog eens een opruiming, wel een duizend of
vijftien in één mand", ik dacht, goede vriend,
dat is de juiste opvatting; deze ziet in dat het
noodig is om klein goecl dat goedkoop is, op te
ruimen, als het zeker fs, dat de markt anders
overvoerd wordt.
Ik schrijf dit niet om critiek uit te oefenen
op het tot stand gekomen., contract ik weet
dat de oorspronkelijke voorstellers de voorkeur
aan kleine maten gaven. De overeenkomst is een
overeenkomst, d.w.z., er moest gegeven en ge
nomen worden. Maar ik schrijf dit om het ge-
heele vak nog eens nadrukkelijk te wijzen op
het nut en het voordeel van vernietiging (als
er vernietigd moet worden) van het kleine goed
dat nog steeds waardeloos is en geld gaat kosten
als we het gaan doortelen.
Laart ons hopen, dat het resultaat van de
huidige hyacinthenbeperking een aansporing zal
kunnen zijn om in de toekomst eendrachtig sa
men te werken om de hyacinthenteelt in goede
banen te leiden en te houden.
&ihi
ven
f>eu eenten, welke of slechts tijdelijk, of in het
v. eel niet, in een verhooging van de K. W.-
g°eding hebben toegestemd,
jjj. toep iv: omvat de gemeenten Hilversum,
lwSUm en Muiden, die speciale overeenkomsten
t het p. e. N. hebben aangegaan.
jjj11 het bovenstaande blijkt, dat de groepen
benen Hl A dus alleen als „onwelwillend" kun-
0 worcien aangemerkt.
5e "toestaand overzicht geeft een beeld van
lhans^ geldende tarieven:
Vergoeding max. bel. K.W.U.-prijs
I v. 150 t. 110 p. K.W. 4,5 Ct.
II 120 75 2,4375
Ot P III 80 50 2,4375
C® IIIA80 40 2,4375
eD IV Speciale tarieven.
.Zal er tariefsverlaging komen en ieder
denkend mensch verwacht natuurlijk,
5e hoogste tarieven de grootste verlaging
ondergaan. Gedeputeerde Staten komen
"bif met an5ere voorstellen, welke niet de
§6tl°rtoiteit bevorderen, doch de tegenstellin-
5taat"og verscherpen, hetgeen uit onderstaand
liin„ waarin de voorstellen zijn verwerkt,
°ge blijken:
Het nieuw gebouwde informatiekantoor van
deze vereeniging aan het Stationsplein is thans
gereed gekomen en zal Zaterdag 17 December
des nam. half drie officieel worden geopend.
Met het oog op de beperkte ruimte kon slechts
een klein aantal uitnoodigingen tot bijwoning
van deze oficieele opening worden verzonden.
Een bezoek van belangstellenden op volgende
dagen zal echter het bestuur steeds welkom
zijn.
Van enkele Haaxlemsche firma's werden ge
schenken ontvangen in verband met de inrich
ting van genoemd bureau, waarvoor het be
stuur ten zeerste erkentelijk is.
Burgemeester en wethouders van Haarlem
brengen ter kennis, dat de lijst van inwoners,
die voor het verleenen van inkwartiering en
onderhoud van het krijgsvolk in aanmerking
komen, is herzien en dat die lijst gedurende
veertien dagen ter inzage is nedergelegd ter
gemeente-secretarie (2e afdeeling) alhier.
Bezwaren tegen die lijst kunnen van 10 tot
en met 23 December 1932 op ongezegeld papier
worden ingediend.
Op de internationale tentoonstelling van
„Ornithophilia" te Utrecht, behaalde onze stad
genoot, de heer K. van Dijk, met zijn inzen
ding zilverkonijnen vier eerste, vier tweede en
drie eereprijzen, benevens den Ornithophilia-
beker voor de beste inzending zilver konijnen.
Op Woensdag 14 December 's avonds om
8 uur houdt de Honkbalclub Haarlem in „De
Nijverheid" een ledenvergadering.
Het voornaamste punt van de agenda is
de Algemeene Vergadering van den N. H. B.
te Amsterdam op 15 Dec. met de aldaar door
verschillende functionarissen uit te brengen
verslagen.
Wie van 7 op 9 Januari a.s. een
wil doorbrengen en van deze gelegenheid wil
profiteeren om o.a. iri 't Sport-paleis aldaar de
bij te wonen, melde zich schriftelijk of per
soonlijk ten spoedigste aan ons bureau.
Dit Week-end-reisje bieden wij aan tegen den
ongelooflijken prijs van30.(verhoogd
met 2.50 voor administratiekosten).
In dit bedrag is alles inbegrepen (treinreis 3e
klas heen en terug, consumptie in den trein,
logies te Berlijn, ontbijt, autotocht door Ber
lijn, diner, souper en toegang tot 't Sportpaleis)
Vertrek op ZATERDAG 7 JANUARI te ongeveer 12 uur uit Utrecht,
's Maandagsmorgens weer terug in Holland.
Na toezending van 2.50 per deelnemer volgt inschrijving; de reissom
zelf 30.—) moet uiterlijk 20 December in ons bezit zijn.
Men melde zich per omgaande aan, daar de plaatsruimte in den trein
beperkt is. Prospectus en invulformulier aan te vragen aan ons bureau.
DE DIRECTIE.
De Berlijnsche pers is enthousiast over An-
driessen's daar gegeven piano-avond. De „Bör-
senzeitung" schrijft o.a.: „Eindelijk weer eens
een buitenlandsche pianist, over wien het de
moeite waard is, te berichten" en „Andriessen
heeft een aanslag van zeldzame schakeerings-
macht, en hem Debussy's Etude pour les no
tes répétées te hooren spelen is op zich zelf
al een genot. Maat Andriessen's techniek is
niet slechts tot het artistiek fijne, het fili-
graan-karakter beperkt. Schumann's Sympho-
nische Etuden vertolkt hij met een weekheid
en volheid van toon, die in een oogwenk eeni-
ge ingewortelde vooroordeelen doen verdwij
nen, en waarbij men geheel tot aandachtig
toehoorder wordt."
In „Der Tag" schrijft Max Qonisch: „Wie
zoo vermag te spelen zal immer door diegenen
worden gewaardeerd, voor wie uiterlijke glans
niet telt. Werken van oudere meesters, Beet
hoven's op. 110 en Schumann's Symphonische
Etudes het klonk als een artistieke belijde
nis, en de sterke bijval zal Andriessen getoond
hebben, dat hij zich hier veel vrienden ver
worven heeft."
Walter Hirschberg in de „Signale" roemt
Andriessen als type van den goeden musicus,
bij wien al het technische en niet minder al
het muzika'e in veilige handen is, en die met
volle overtuiging en bedoeling terugtreedt ach
ter de te interpreteeren werken.
Vergoeding max. bel. K.W.U.-prijs
v. 140 t. 100 p. K.W. 4,5 ct.
II 100 „62.50 2,4375
III A80 40 2,4375
IV Speciale tarieven.
VqÏ'' achten de tariefsverlaging niet alleen on-
°bbivfncie' doch ook de verdeeling onjuist en
bytojk. Het lag 0 j nu toch voor de hand
de
welke sinds de
stic,Tr eerste tariefsverlaging,
tögj? ng van het Provinciaal bedrijf voor de
stgj,^-afnemende gemeenten wordt voorge-
voor de groepen I en II een gelijk tarief
t}^ voeren en dit tarief zoodanig te stellen,
"et nagenoeg in overeenstemming kwam
Van dat van de andere groepen, althans hier-
krf>eniet sterk zou afwijken. Dan zou men ver-
Vetf->n hebben nagenoeg uniforme engrostarie-
60o en tevredenheid onder de afnemers, waar-
tb 0een betere verhouding tusschen Provincie
den meenten op electriciteitsgebied zou wor-
ftoschapen.
Êl'^tticus" schrijft in het „Weekblad voor
v,1'
dag- Hebben vandaag 6 Decmber en een paar
geleden was de termijn afgeloopen, waar-
bettP" de inlevering volgens het bekende be-
Öl^togscontract van de hyacinthenkweekers kon
dat v vinden. Het resultaat is bekend en óók.
"Den r de niet-deelnemers nog steeds de weg
Y», Sf.fi Q f 1 nisiVt r> V. c-lnif/on
het volgende:
V'5-, ,staat om alsnog zich aan te sluiten. Die
hg|. lS to aar weinig moeilijker begaanbaar dan
stU!r reeds door de onderteekenaars afgelegde
best,', ®et getuigt vati verstandig beleid, dat de
*1)5 rders van „De Hyacinth", die uitvoerders
<WVatl de in October tot stand gekomen over-
«r „"tost, als het ware voorzien hebben, dat
Sou p t laatst nog wel eens een brug geslagen
"tods!°eten worden. Dat is ook hierom zoo wijs,
at in een vak als het onze, alleen eendracht
B. en W. ellen voor te besluiten aan de Gebr.
R. en H. Mulder, alhier, tegen den prijs van
f 15.50 per M.2 In koop af te staan, grond, ge
legen aan de noordzijde van de Neptunusstraat
groot 350 M.2 (de juiste oppervlakte door den
landmeter bij het kadaster te bepalen), zulks
met de bestemming om op dien grond te bouwen
twee beneden- en bovenwoningen, elke woning
bestemd ter bewoning door niet meer dan één
gezin.
Het bestuur van de Stichting tot oprichting en
instandhouding van een kinderbewaarplaats in
Haarlem-Noord, wenscht ten behoeve van een te
stichten kinderbewaarplaats de beschikking te
verkrijgen van het terrein aan de Delistraat,
hoek Transvaalst!aatgroot 830 M2.
Tegen het gratis afstaan van dit terreingedeel
te bestaat bij B. en W. echter bezwaar.
Er bestaat bij hen geen bezwaar den grond m
voortdurende erfpacht uit te geven tegen een
jaarlijkschen canon van f 500.
De N V. Algemeene Export- en Importmaat
schappij v/h. P. C. André de la Porte Co.,
alhier, verzoekt den Raad haar alsnog ver
gunning te verleenen tot het bouwen van een
garage bij het perceel aan het Kenauplein no.
24. Deze garage zou, blijkens de ingediende
teekening, een lengte krijgen van pl.m. 5.50 M.,
een breedte van pl.m. 4.50 M. en een hoogte
van pl.m. 3 M. Zij zou worden gemaakt van
geconstrueerd ijzeren wanden en dakspanten,
welke geheel met gegolfd plaatijzer zouden wor-
den bekleed. B. en W. hebben deze vei gunning
geweigerd, omdat de garage geheel buiten de
ter plaatse geldende achterrooilijn zou worden
gebouwd. Vrijstelling van dit artikel hebben zij
niet verleend, omdat de afmetingen der garage
en hare constructie van dien aard zijn, dat de
welstand der omgeving zou worden geschaad.
Aangezien de garage bovendien behalve aan
de Rolsteeg ook aan de tuinzijde een paar toe
gangsdeuren zou krijgen en zij daardoor ook
toegankelijk zou zijn vanaf het Kenaupark,
zou deze zijtuin zijn oorspronkelijke bestem
ming zeker verliezen. Bovendien zou voor de
omwonenden deze garage meer bezwaren op
leveren dan een gewone garage, aangezien in
deze garage ook z.g. electrokarren zouden wor
den geplaatst, waarvoor, ten einde het demon-
teeren der batterijen te vergemakkelijken, in
de garage een hijschbalk met een kraan (ca
paciteit 1000 K.G.) zou worden aangebracht.
B. en W. stellen voor dit verzoek af te wijzen.
Verschenen is de Memorie van Antwoord op
het V. V. betreffende het Negende Hoofdstuk
(Waterstaat) der Rijksbegrooting voor 1933.
Hieraan is het volgende ontleend:
Wat de zoogenaamde radio-quaestie betreft,
meent de minister voor zoover de weinige
preciseering hem daartoe in staat stelt uit
het opgemerkte te mogen afleiden, dat het
geen met afdoend ingrijpen wordt aangeduid,
zou beteekenen ontrouw worden aan de be
ginselen, die hij bij herhaling in de Kamer mei
volle overtuiging heeft verdedigd o. a. de
gelijkheid in de verdeeling van den zendtijd
en hetgeen daaruit voortvloeit en door de
overgroote meerderheid der Kamer is aan
vaard.
Medegedeeld wordt, dat is ingesteld een com
missie van advies, inzake wijziging van de
Motor- en Rijwielwet, waarin de belangheb
benden zijn vertegenwoordigd. Na ontvangst
van haar advies zal een wetsvoorstel zoo spoe
dig doenlijk volgen.
Na herinnerd te hebben aan de verlaging
van de reizigerstarieven bij de Spoorwegen,
wordt ten aanzien van de goederentarieven op
gemerkt, dat wijziging van deze tarieven in
voorbereiding is bij de Spoorwegdirectie, ter
wijl een daarmee verband houdende wijziging
van het Algemeen Reglement Vervoer wordt
ontworpen.
De minister heeft inzake wijziging van de
wet: openbare vervoermiddelen, een wetsont
werp doen opstellen, waaraan bij het verschij
nen van het V. V. de laatste hand werd ge
legd. Dit ontwerp bedoelt voor autobussen
eenige in de practijk in het licht getreden
leemten weg te nemen, voor vrachtautodiensten
een vergunningstelsel in te voeren en voor
beide vervoermiddelen, wat de z.g. „wilde rit
ten" betreft, te komen tot tempering van de
thans al te weinig gebreidelde concurrentie.
De „Stscrt." bevat de statuten van de Fost-
duivenvereeniging „De Snelvlieger", alhier.
De minister betreurt de ongevallen, die bij
onbewaakte spoorwegovergangen voorkomen
Hij is echter van oordeel, dat deze niet het
gevolg kunnen zijn van het ontbreken van
passende kenmerken ter weerszijden van die
overgangen.
Overgangsplaatsen voor wielrijders zijn langs
de Rijkswegen dikwijls door een bord aange
duid, waarop is medegedeeld, dat de wielrijders
daar den weg moeten oversteken. Ter bevor
dering van de veiligheid der wielrijders zijn
somtijds voor zulke overgangsplaatsen waar
schuwingsborden voor het overige verkeer ge
plaatst. Het komt den minister voor, dat door
zulke aanduidingen, waarvan hij het aantal
denkt uit te breiden, de veiligheid bij de over'
gangsplaatsen voor wielrijders zoo goed moge
lijk wordt verzekerd. Of het daarnaast ook nog
ROME, 10 Dec. (Reuter). De Pauselijke nun
tius heeft te Madrid een protestschrijven over
handigd tegen de brandstichting in kerken en
andere religieuse gebouwen, welke sedert 11
Mei 1931 heeft plaats gehad.
GENÈVE, 10 Dec. (Reuter). Hedenavond zijn
de Japansche voorstellen inzake vlootontwape-
ning gepubliceerd. Merkwaardig is, dat Japan
een algemeene overeenkomst voorstelt tusschen
de groote zee-mogendheden, dat moet worden
aangevuld met regionale overeenkomsten. Er
zouden dan vier groepen van zeemogendheden
ontstaan: een Stille Oceaangroep, een Atlanti
sche, een Europeesche en een Zuid-Amerikaan-
sche groep; hierbij zou een met verscheidene
dezer groepen nauw verbonden land aan de be
sprekingen van die groepen deelnemen.
wenschelijk is de overgangsplaatsen door dui
delijk zichtbare grenslijnen aan te geven, kan
in elk bijzonder geval worden'nagegaan. -
Het reorganisatieplan betreffende den Rijks
waterstaatsdienst omvat drie hoofdpunten en
wel: de concentratie der bureelen, de concen
tratie van den dienst en de herziening der
directiën. De concentratie der büreelen be
doelt het te zamen brengen van het bureel van
den hoofd-ingenieur-directeur en die van de
arrondissem.ingenieurs, alsmede der kantoren
der technische ambtenaren, hoofden van dienst
kringen van eenzelfde directie zooveel moge
lijk in één gebouw. In dit stadium komt in de
positie en de bevoegdheid der genoemde auto
riteiten nog geen wijziging. Vervolgens komt
aan de orde centralisatie van den dienst.
Dit is het hoofdpunt, omdat in dit stadium
een principieele wijziging van bevoegdheden en
positie intreedt en de toestand wordt ver
kregen, dat de hoofdingenieur-directeur in elk
opzicht hoofd is van de directie en verantwoor
delijk voor den geheelen gang van zaken. De
ingenieurs en de technische ambtenaren komen
dan in hoofdzaak in een toegevoegde positie;
de geheele directie wordt van het centrale
punt uit bestuurd, behoudens bijzondere om
standigheden.
De voorbereiding van de hierboven uiteen
gezette maatregelen is thans in vollen gang.
Met het opheffen der districten is reeds reke
ning gehouden.
Naar het zich laat aanzien zal het aantal
bureelen en kantoren van den dienst, dat
thans 135 bedraagt, tot ongeveer 65 kunnen
worden teruggebracht.
Mede zijn in voorbereiding de reorganisatie
van den algemeenen dienst, den rivierdienst en
van het staatsvisschershavenbedrijf in iJmui-
den.
De plannen voor den bouw van de brug over
het Hollandsch Diep zijn nog niet gereed en
het onderzoek omtrent de juiste plaats van de
brug nabij den Moerdijk is nog niet geëindigd.
Intusschen wordt er op gerekend, dat in 1933
met de uitvoering van de werken zal kunnen
worden aangevangen.
Met betrekking tot de K. L- M. merkt de mi
nister o. a. op, dat het zich laat aanzien, dat
het verlies over 1932 belangrijk lager zal zijn
dan het geraamde bedrag (ƒ803.500).
BRUSSEL, 10 Dec. (Reuter) Na beëindiging
van het morgen te houden Liberale Congres
zal het ministerie Maandag een kabinetsraad
houden. Het laat zich aanzien, dat in de eer
ste helft van de komende week de demissie
van het geheele kabinet verwacht kan worden
Het ligt in de bedoeling met ingang van 1
Januari as. andermaal een loonsverlaging van
5 pCt. voor het personeel der N. S. in te voeren
in de onderstelling, dat op dat tijdstip ook
voor het Rijkspersoneel een inkomstenvermin
dering van ongeveer denzelfden omvang zal
worden toegepast. Waar omtrent laatstgenoemd
punt destijds nog geen zekerheid bestond heeft
de directie den personeelraad meegedeeld, dat
zij haar voornemen om op 1 Januari e.k. tot
een loonsverlaging van 10 pCt. te geraken, niet
kan terugnemen, doch dat voorloopig geen
verdere stappen zullen worden gedaan in af
wachting van de beslissing t.o.v. het Rijksper'
soneel.
MOSKOU, 10 Dec. (Per telefoon). Een po
litieke omwenteling begeleid van ernstige on
lusten heeft zich, volgens in diplomatieke krin
gen alhier in omloop zijnde berichten, in Oost-
Mongolië afgespeeld.
Gesteund door radicale nationalisten zou een
zekere Tringwag, lid van een machtige Mon
goolsche vorstenfamilie. zich van de heer
schappij hebben meester gemaakt en de re-
geering in de hoofdstad Urga in handen heb
ben genomen.
Het heeft er echter alle schijn van dat de
strijd om de macht nog niet ten einde is;
de onlusten duren voort.
Tringwag heeft een Westersche opvoeding
genoten en de militaire academie te Moskou
bezocht. Hij zou echter tegen de Sovjet zijn.
(United Press)
(Van onzen Berlijnschen correspondent)
In den vuilgelen mist van den December
morgen ziet de Belle-Alliance-Platz er meer
troosteloos uit dan anders; t verkeer dondert er
overheen, beneden loopt dreunend de metro,
een winterlijk plantsoentje is nauwelijks een
troost op dit grootestadsplein. Aan alle muren,
huis-hoog, reclameletters, groote, kleine, ver
lichte. Dan, op de derde etage van perceel num
mer vier, breed groen-op-rood: DER GR AL,
De Graal de Berlijnsche Graal.
In den afgeloopen zomer, in het heetst van
Juli kwamen drie dames der Congregatie „Vrou
wen van Nazareth" naar Berlijn; half-Augus
tus hadden zij de woning gevonden, waar een
loot van de Hollandsche Graalbeweging geplant
zou worden. Nu wonen zij er met z'n tienen
acht Hollandschen, twee Duitschen, in de
groote typiseh-Berlijnsche woning met ineen-
loopende kamers; groot, maar nauwelijks groot
genoeg om het van week tot week aangroeiende
meisjestal te ontvangen. Want thans, in Decem
ber, zijn er al ruim vierhonderd Berlijnsche
Graalmeisjes
Natuurlijk was het begin niet gemakkelijk.
Wie weet of, wanneer niet Mgr. Scbreiber, de
altijd-actieve bisschop van Berlijn, den Graal
niet dringend had uitgenoodigd, dit „filiaal" wel
gesticht zou zijn. In alle geval, met de volhar
ding, dezen jongen vrouwen eigen, wachtten zij
niet lang af, toen de beslissing genomen was.
Zij begonnen waar zich de eerste gelegenheid
voordeed. Het huis was gehuurd en werd inge
richt de Voorzienigheid zorgde voor een stel
meubelen, en die, waarvoor zij niet zorgde,
werden na rijp beraad met de smalle beurs zoo
goedkoop mogelijk gekocht. Wie dit huis bin
nenkomt, vergeet dat hij eigenlijk een klooster
betreedt, zoo fleurig en frisch ziet de inrichting
eruit. Maar toch ervaart hij, dat het een ge
zellig klooster is. De kapel wordt getoond: ach
ter een dubbele deur met witte glas-in-lood
ruitjes gaat een erkervertrek open; een eenvou
dig altaar voor hooge gordijn vensters; een
Godslamp.... Verder niets of niet veel, een
looper over den parketvloer, een enkel krukje
in een hoek. Geen banken, daarvoor is de
ruimte veel te klein. Er gaan, als het moet, een
honderd menschen in deze kamer, en wanneer
de deuren open worden gezet, nog meer.
Of de Graal-beweging hier in Berlijn zal op
nemen? Zr. van der Kallen denkt er het beste
van, ondanks de meest pessimistische voorspel
lingen, die haar van alle kanten gedaan zijn,
als: „U krijgt de Berlijnsche meisjes niet bij
elkaar"; „zij hebben hier geen gemeenschaps
gevoel, en als ze het hebben doen ze iets an
ders in hun vrijen tijd"; „ze doen niet mee met
iets wat religieus is en geld kost, daarvoor zijn
ze veel te laks"; ze komen misschien een paar
maal uit nieuwsgierigheid, maar dan blijven ze
ook weer weg u zult het beleven" dat wa
ren de verzekeringen, die welmeenenden grif
gaven. Wanneer men de leidster daar thans
aan herinnert, haalt zij de schouders op en
verzekert letterlijk: het is „ijskoud-niet-waar
Inderdaad, de meisjes komen, eerst uit nieuws
gierigheid, zeker, maar dan uit animo. Er zijn
er, die het Graalhuis als haar club beschouwen,
op ongeregelde uren binnenloopen en in een
hoekje gaan zitten om huiswerk te maken, een
jurkje te naaien of te studeeren. Het is er ge-
;ellig warm en niemand stoort u. Er zijn er,
die tout prix een krantje op touy.;, ife'üüen
zetten. Nu, ze hebben hun zin gekregen, het
tweede gecyclostyleerde nummer ligt klaar.
Daarin is in geestdriftige woorden sprake van
de repetities voor het groote Graalspel „Ro-
rate", dat in Januari wordt opgevoerd.
Ja, het GraalspelWat die Hollandsche
meisjes voor een hooi op de vork durven ne
men! Ze probeeren het Sportpalast vol te krij
gen! Een opvoering door twaalfhonderd Graal
meisjes voor een zaal, waar vijfduizend man
met gemak in gaan!
Een. groot aantal dezer Graal-actricetjes
komt uit HoUand over, waar thans Duitsche
leidsters de spreekkoren instudeeren; van de
vierhonderd Duitsche Graalmeisjes zijn er maar
een tweehonderdvijftig die mee kunnen doen,
de anderen zijn nog te „groen". De costumes
behoeven niet nieuw-gemaakt; grootendeeis
kunnen die van bet Pinksterspel in het Am-
sterdamsch Stadion worden gebruikt, omdat
hier ook Engelen, Maria-groep en dezelfde
dansgroepen voorkomen. Het stuk zelf is ik
heb den tekst hier voor mij door mej. v. d.
Kallen ontworpen en tezamen met een Duitsche
uitgewerkt. Het is een stuk werk zonder pre
tenties van literatuur, grootendeeis uit bijbel
teksten samengesteld en met veel latijnsche
gezangen, die de meeste katholieken kennen.
Het blijft geheel en al symbolisch en wanneer
onze Hollandsche meisjes het Duitsch zoo we
ten uit te spreken, dat het voor de massa ver
staanbaar wordt, dan zal het werk, tezamen
met de muziek en de dansen, zijn doel zeker
niet missen. Dit doel is in hoofdzaak: duide
lijk te zeggen, waar de Graal naar toe wil: een
groote actie vormen van katholieke meisjes,
om de kracht en het geluk van het Katholi
cisme te dragen in de huizen, bureaux en fa
brieken en overal waar menschen zijn, vooral
daar, waar de groote stad op haar triestigst is.
KOPENHAGEN 10 Dec. (VB.). Het Deensche
Koningspaar is gisteren naar Engeland ver
trokken om bij de Engelsche koninklijke familie
een bezoek te brengen, dat tot 16 December
zal duren.
Een dag na het vertrek van het Koningspaar
uit Londen, zal ook de Deensche handelsdele
gatie de Engelsche hoofdstad veriaten. De
onderhandelingen met de Engelsche regeering
schijnen tot nog toe niet veel succes te hebben
•jebad. De nieuwste eisch van Engeland is, dat
Denemarken den invoer van steenkool uit
Engeland met minstens een millioen ton kolen
verhoogd, zonder dat hiertegenover een cón-
cessie ten aanzien van den agrarischen invoer
in Engeland staat. De onderhandelingen zullen
waarschijnlijk in Januari in Engeland worden
voortgezet. Inmiddels is de Deensche minister
van financiën. Bramsnes te Londen aangeko
men teneinde dezen minister van buitenlandsche
zaken, die intusschen naar Parijs en in verbanc
met het Groenland-conflict naar Den Haag is
vertrokken, af te lossen als voorzitter der Deen
sche delegatie. In het Folketing worden steeds
"eller aanvallen op de regeering gedaan in ver
band met haar ontoegevende houding tegen
over Engeland.
voer nee humu, ^,-j.-gedenkteekeri
Vanmiddag liep ik toevallig Den Hout door
langs het pad, dat dan de Zuidgrens zou zijn van
het Hildebrand-gedenkteeken en het toeval wou
ook,, toen ik daar stond, dat er 'n boschwachter
bladeren veegde. Wij raakten aan 't praten. Hij
had de modellen van het monument ter plaatse
zien staan en verklaarde mij. dat ze vrijwel het
gezicht op het Paviljoen benamen en „toen ston
den ze nog laag; de grond moet er opgehoogd
worden." Nu, die misstand kon een kind zich
wel denken, ook zonder dat er beelden stonden.
Bovendien, de beeldhouwer heeft ze zich daar
niet gedacht, toen hij den prijs won in den wed
strijd; wel aan het eind van de Dreef (voetpad),
waarnaast toen de stoomtram nog stond te
wachten voor t vertrek om er met de komende te
wisselen. Het was daar toen ook druk. Ik zou zeg
gen; Openbare Werken heeft de daar liggende
fontein weggebroken en alles met asfalt bedekt
tegen de toezegging van de gemeente in, die daar
het gedenkteeken geplaatst vólde hebben.
Openbare werken moet nu ook zorgen, dat de
eens daar aangebrachte aanleg er weer zija
plaats vindt. Het is niets erg, dat de van Haarlem
langs de Dreef komende auto's 'n klein eindje nog
doorgaan om 't monument heen zwenken om dan
recht door Den Hout te verdwijnen. Ook de auto
van den anderen kant kan onmogelijk dat even
naar links gaan heel erg vinden. Ook het fiets
pad kan best wat naar links in de steenwoestijn,
die er nu ligt. worden verlegd. „Onnoodige on
kosten!" Zeker, maar dan moeten de overheden
zich maar beter aan eens gemaakte afspraken
houden. Het kon best; het kan nog Dwaasheid
zou het zijn terwille van een veranderd inzicht
van den beeldhouwer en vier wethouders een
mooi gezicht op het Paviljoen op te offeren.
Dan zou ik het geheel nog liever, zooals ik in
dertijd heb voorgesteld, willen hebben op het
Florapark tegenover den doorgang naar het
FI°rapark' J. B. SCHEPERS
