IN EN OM HAARLEM
Hoe Voorhout vooruit ging
Uit vroeger tijd
DINSDAG 13 DECEMBER
Het Provinciaal Electrisch
bedrijf
Het
Bij het koperen jubileum van
burgemeester Bulten
BEKENDE HAARLEMMERS
"""uiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiii iiiniiiiiiii mini ui i in hi hui mi ui itiiu in inn hi tun in inn] ii illinium ii in mi iiiiiiiiiniiiiiiiiHi in Minimum
den
RIJKSINKOOPBUREAU
hoofdinspecteur te Haarlem
PERSONALIA
GOEDERENTREIN ONTSPOORD
Bij het station Velsen
IJSPRET
MUZIEK
KAMERMUZIEKAVOND
Toonkunst-af deeling Haarlem
COMMISSIE
WERKLIEDENZAKEN
DE H. MAAGD BIJ DINANT VERSCHENEN
AUTO MET CHAUFFEUR ZOEK
Te Lijnden
GEMEENTEBEGROOTING
VAN HEEMSTEDE
om
Fernanda, Gilberta en Albert Voisin en de zusjes Gilberta en
Adrée Degeimbre, die naar de Brusselsche Standaardbe
richt, beweren, dat zij de H. Maagd zouden hebben gezien
LEEKENAPOSTOLAAT
Dringende uitnoodiging
SCHOUWBURG JANSWEG
De Affaire Dreyfus
HAARLEMS GEMENGD KOOR
DEELNEMEN
PARTIJSTEMMING
Circulaire Kamer-Centrale
„Haarlem"
GEMEENTELIJKE
VENTVERBODEN
Hooge Raad onderzoekt rechts
geldigheid
Kindervoeding
DIRK VOLKERTSZ.
COORNHERT
DIRECTEUR POSTKANTOOR
Met meer dan gewone belangstelling' wordt
dezen keer door een groot deel van de
bewoners der provincie Noord-Holland
uitgezien naar de debatten der leden van de
Provinciale Staten over het Provinciaal Elec
trisch bedrijf.
Naaste aanleiding daartoe zijn de begrooting
v°or dat bedrijf, de motie van de heeren Hooij
c-s. inzake verlaging der stroomtarieven en het
doornemen van Gedeputeerde Staten om de be
zittingen van de N.V. „Zaanland" te naasten.
Wat de motie-Hooij betreft zijn Gedeputeerde
Staten van oordeel, dat de financieele toestand
v^n het P. E. N. een tariefsverlaging als door
hesren Hooij c.s. wordt voorgesteld, niet ver
slooft. Zij beroepen zich daarvoor o.m. op ds
bitkomsten van het bedrijf in het jaar 1931. Van
zijde der Statenleden zullen deze laatste
cÜfers wel niet onweersproken blijven en als
Wnzelf zullen dan de zware lasten, die op het
bedrijf rusten, ter sprake komen. In dit verband
interessant wat een inzender in het „Alge-
^n Handelsblad" een dezer dagen schreef:
'■Pen vergelijking met de tarieven, die in andere
®iectriciteits-bedrijven gelden, doet zien, dat het
P' E. N. een inderdaad „onevenredig hoog ta-
Nef" heft. Hoe komt dat? Bij een investeering
Vatl 35 millioen, welk bedrag dit jaar weer
biet verscheidene millioenen zal worden ver
hoogd, heeft men slechts een stroomomzet van
5Va millioen. Al dadelijk blijkt, welk een ge
weldigen factor rentebetaling en afschrijvings-
Pelttiek ten aanzien van den kostprijs van het
deduct (stroom) vormen."
Zoodat hierbij ook de afschrijvingspolitiek van
het p. e. N. waarschijnlijk in bespreking zal
bomen.
Ook zullen de statenleden niet nalaten den
badruk te leggen op de wenschelijkheid, in de-
2611 tijd, nu iedereen onder de slechte tijdsom-
®'andigheden gedrukt gaat, een ingrijpende ver
ding der tarieven door te voeren en het zal
van de kracht der argumenten, die Ged. Staten
hiertegen zullen aanvoeren, afhangen of met de
door Ged. Staten in vooruitzicht gestelde ver-
h>ging genoegen zal worden genomen.
Naast de bespreking van de tariefsverlaging
ei1 de wijze, waarop deze verlaging over de ver
skillende groepen van afnemers dient te wor
den verdeeld, zal waarschijnlijk de vraag worden
besproken of de distributie van den stroom aan
de verbruikers rechtstreeks door de provincie
'boet geschieden dan wel via de gemeentelijke
distributienetten.
Gedeputeerde Staten zijn van meening, dat de
Sroom door het P. E. N. rechtstreeks aan den
c°hsument dient te worden geleverd. Overeen
komstig dit beginsel wordt er door hen steeds
baar gestreefd de gemeente-electriciteitsbedrij-
v«n van zooveel mogelijk gemeenten, waarmede
hog stroomleveringscontracten loopen, vóór hef
Hloopen dier contracten over te nemen. Verweg
da meeste der 59 gemeenten, die nog een eigen
distributienet hebben, wenschen die distributie
e°hter zelf te behouden. Sommige gemeenten
binnen de inkomsten, die zij uit de stroom-
distributie genieten, ook moeilijk missen.
Ge overname der netten geschiedt uiteraard
Soheel vrijwillig en derhalve in gemeen overleg
^hrjjven Gedeputeerde Staten, maar het is juist
eetl grief van vele gemeentebesturen, dat door
Gedeputeerde Staten ten deze een wat zij noe-
„ongeoorloofde pressie" wordt uitgeoefend.
*n de gevallen, waarin het stroomleverings-
bbntract is afgeloopen, bestaat geen enkele ver
achting voor de provincie om de overeenkomst
6 Vernieuwen, hebben Gedeputeerde Staten
de Statenleden geschreven. En hoe sterk
op rechtstreeksche levering aansturen blijkt
Wel
hit deze zinsnede: „Zou de provincie ver-
b'icht zijn met de gemeenten, die zulks wen
sten, cje contracten te vernieuwen, dan zou
Gedeputeerde Staten niet meer de leiding
bben en zouden de gemeentebesturen de toe-
sssing van het algemeen toegejuichte beginsel
ah rechtstreeksche levering zoo lang kunnen
Afschuiven als zij wilden. De door de provincie
ibvaarde Rijksconcessie gaat ook uit van het.
eSitisel der rechtstreeksche levering; de
r°vincie is daartoe dus feitelijk verplicht."
Waarschijnlijk zal over deze vraag scherp
vap
«ttl;
Bedachten worden gewisseld in de Staten-
hg. want een heete strijd is ontvlamd tus-
^ben Gedep. Staten eenerzij ds en de N. V
aa-nland" anderzijds.
De
„Zaanland" is een Naamlooze Vennoot-
tot stroomdistributie van vereenigde
lansche gemeenten. Over twee jaar expireert
p leveringscontract, dat bestaat tusschen het
N. en deze stroomdistribueerende ge-
Acntebesturen. De provincie wenscht dit con-
ct niet te verlengen, omdat zij den detail-
erkoop in de Zaanstreek zelf ter hand wil gaan
Abten. Ge gemeentelijke N. V. is van de wen-
elijkheid dezer verandering echter geenszins
v ertuigd en zegt, dat het verschil alleen een
r<iubbeling der tarieven voor de afnemers in
j,*11 be Memorie van Antwoord aan de Tweede
bier inzake Hoofdstuk VII B (Financiën) der
*tiki
sbegrooting, merkt de Minister op, dat een
Ping van de taak van het Rijksinkoop-
v eau niet heeft plaats gehad en ook niet in
voornemen ligt.
e ook door den minister als wenschelijk er-
0)^be Wijziging in de arbeidsvoorwaarden, waar-
er het personeel aan het Rijksinkoopbureau
's no3 in voorbereiding. De Minister hoopt,
binnenkort haar beslag zal kunnen krij-
eb ligt in het voornemen, in 1933 te Haarlem
hoofdinspecteur werkzaam te stellen.
de Zaanstreek zal medebrengen. Dit laatste
wordt door Gedeputeerde Staten ontkend.
Mocht de N. V. weigerachtig blijven haar net
over te dragen, en de provincie haar zin om
zelf stroom te leveren, toch willen doorzetten,
dan zou zij in het Zaansche een nieuw distri
butienet moeten aanleggen. Daarvoor vragen
Gedep. Staten dan ook nu reeds een crediet van
500.000.
Men ziet welk een scherpen en eigenlijk dwa
zen vorm van strijd dit verschil van inzicht
tusschen Gedeputeerde Staten en de Zaansche
gemeenten dreigt aan te nemen.
Het is naar den uitslag van dezen strijd
vooral, dat niet alleen de Zaansche, maar alle
gemeentebesturen van Noord-Holland, die zelf
stroom distribueeren, brandend nieuwsgierig
zijn.
A.s. Dinsdag wordt de statenzitting gehou
den, waarin al deze dingen besproken zullen
worden.
Bij het Station Velsen heeft gisteren een dé
raillement plaats gehad. Toen een goederentrein,
komende uit Beverwijk, van Velsen naar Haar
lem zou vertrekken, liepen de laatste drie wa
gens, waarvan er één kantelde, uit de rails, ter
wijl een andere wagen tegen het perron liep.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
Spoedig was uit Haarlem technische hulp ge-
requireerd, en met man en macht wist men de
baan spoedig vrij te krijgen. De oorzaak van de
ontsporing is onbekend.
Nauwelijks waren er eenige nachtvorstjes ge
komen, of menig ijsliefhebster of liefhebber
zag hunkerend uit naar het oogenblik dat de
„ijzers" met een gerust hart opgebonden kon
den worden.
Het was daarom niet te verwonderen, dat
toen gistermiddag na een lange rustperiode de
ijsbaan aan de Kleverlaan geopend werd, men
van alle kanten in drommen kwam opdagen,
om op ouderwetsche wijze van het ijsfeest te
kunnen genieten.
Het ijs, dat op sommige plaatsen een dikte
van 6 c.M. had, was in een schitterende con
ditie. Het was een lust zich er op te bewegen.
Bovendien was de straffe wind van vorige da
gen een stuk minder, terwijl op de met vlag
gen omringde banen, een vriendelijk zonnetje
en een gramofoonplaatje het jolijt nog ver
hoogden.
Het was op de baan een bonte warreling van
jong en oud, die elkaar in snelheid of in sier
lijke gratie de loef trachtten af te steken. Ook
de hockey en niet te vergeten de krabbelbaan
mochten zich in groeiende belangstelling ver
heugen.
Veel te vroeg voor velen werd dan bevel
gegeven dat de banen ontruimd moesten wor
den, teneinde de banen wederom in goede con
ditie te maken....
Of zij nog in goeden staat zullen komen?
Wie weet
lagj^n°emd tot tijdelijk onderwijzer bij het
kr£.,r°hderwijs te Schagen de heer S. Buls-
1 te Haarlem.
Op den derden avond trad het Hollandsch
Strijkkwartet, bestaande uit de heeren Ley-
densdorff, Röntgen, de Clerck en Canivez, op.
Dit ensemble behoeft voor de hier optredende
buitenlandsche kwartetten geenszins onder te
doen. Technisch en artistiek, individueel en te
zamen voldoet het spel dezer Hollandsche in
strumentalisten, meer dan ooit te voren, aan
zeer hooge eischen. De uitvoering voor de Haar-
lemsche Toonkunst-afdeeling heeft dit weer
eens onomstootelijk bewezen.
Ter inleiding werd gespeeld een nagelaten
Quartett-satz van Schubert. Een echt-roman-
tisch getint werk, zooals gewoonlijk een weinig
breed uitgeplozen, zonder bewogenheid of felle
contrasten, doch zangrijk geschreven met ge-
zond-muzikalen inhoud.
Daarna liet het Hollandsch Kwartet ons ken
nis maken met een kwintet van Mozart, waar
voor de medewerking was ingeroepen van den
artist D. Blom. Door zijn eigenaardige bezet
ting worden er afwijkende greepeeringen ver
kregen. Vooral het drie-stemmig spel der altis
ten met den cellist viel bijzonder op en con
trasteerde fraai met dat der beide violisten
met den eersten altist, terwijl daartegenover het
volledig kwintet met zijn vollen, afgeronden
klank imposant aandeed.
Van dit kwintet bekoorde ons het meest het
feeërieke Adagio, ragfijn van klank voorge
dragen. Het Menuetto geleek ons wat te strak
metrisch gespeeld. Overigens werd de Mozart-
sfeer volkomen verkregen.
Het was een groot sprong van Mozart naar
Franck, dcch onze landgenooten waren er di
rect in en gaven er een verbluffend staaltje
van hun kunnen mede. Ieder deel stelt hier
zijn bijzondere eischen inzake karakteriseering,
maar zelden hoorden wij dit werk zóó fraai
uitgebeeld vertolken.
De spelers treden hier nogal eens afzonderlijk
op den voorgrond, vooral de altist in het zang
rijke Larghetto, doch dit werd nooit te solis
tisch. Immer bleef het een gaaf, onverbreek
baar geheel. Het monumental in Franck's
werk kwam duidelijk uit. Een bijzonder compli
ment voor die prachtvolle half-tinten in het
geheimzinnige Scherzo en de goede klankver
houdingen tegenover de Schouwburgzaal.
Stelden de aanwezigen Schubert's en Mo
zart's werk op hoogen prijs, na Franck's on
vergankelijk kwartet betoonden zij zich allen
ten hoogste verrukt!
O. K.
Vrijdag vergaderde de Commissie van over
leg voor de werkliedenzaken, onder leiding van
den voorzitter van het Georganiseerd Overleg,
den heer mr. J. Gerritsz.
Behandeld werd een voorstel van regenten
van het St. Elisabeth's of Groote Gasthuis tot
verlaging van de loonen van de werksters aan
die instelling verbonden.
De commissie besloot ten aanzien van dit
voorstel een ongunstig advies uit te brengen.
De vertegenwoordiging van het gemeentebestuur
deelde mede zich te kunnen vereenigen met
een herziening van de bestaande waardeering
in dien zin, dat zoowel aan haar, die thans in
dienst zijn, als aan haar, die nu of mettertijd
in dienst genomen zullen worden, een gelijke
belooning zal worden toegekend, t.w. 12.
per week, benevens vrij volledige kost en be
staande rechten.
De commissie vereenigde zich voorts met de
voorstellen betreffende wijziging van de dienst
regeling voor het hal-personeel van het open
baar slachthuis, voor de brugwachters en voor
de z.g. „reclame-monteurs" bij het electrici-
teitsbedrijf.
Voorts deelde de voorzitter mede, dat B. en
W. hebben besloten in overeenstemming met
de in 1927 gegeven toezegging, krachtens welke
het personeel, overgekomen van een geheel of
gedeeltelijk geannexeerde gemeente, vacantle-
toeslag geniet ter compensatie van vier vacan-
tiedagen, welke in die gemeente worden toe
gekend boven het aantal in Haarlem gebruike
lijk, dien toeslag thans niet aan te wenden voor
de inning van den tijdelijken aftrek op de loo
nen.
Enkele bij de rondvraag gestelde vragen wer
den door den voorzitter beantwoord, waarna de
vergadering werd gesloten.
Maandagmorgen vroeg arriveerde te Lijnden
een auto met een drietal chauffeurs van een
maatschappij uit Amsterdam.
Deze chauffeurs waren op zoek naar een
anderen auto met bestuurder, die Zondagnacht
eenige personen uit Vijfhuizen had moeten ha
len, doch daar de auto defect geraakt zou zijn,
zijn deze personen per andere gelegenheid naar
Amsterdam vertrokken.
Nadat de chauffeurs te Lijnden in alle rich
tingen tevergeefs hadden gezocht, zijn zij maar
weer naar Amsterdam vertrokken.
Bij de rijkspolitie is aangifte van het geval
gedaan.
B. en W. van Heemstede schrijven aan den
raad:
Naar aanleiding van het advies van de Fi
nancieele Commissie, waarvan wij met waar
deering hebben kennis genomen, meenen wij
dat eenzelfde gedragslijn van deze commissie
valt te constafeeren als door ons bij de sa
menstelling van de ontwerp-begrooting is ge
volgd.
De bedoeling van de Financieele Commis
sie is gelijk aan ons streven te geraken tot
een zuinig beheer.
Bij de samenstelling van de begrooting heb
ben wij daar dan ook reeds in belangrijke
mate rekening mede gehouden. Wij deelden u
toch in ons op de begrooting betrekking heb
bend voorstel reeds mede, dat tijdens de sa
menstelling daarvan reeds verschillende bezui
nigingen waren aangebracht, terwijl ook bij
de behandeling van het ontwerp door ons Col
lege nog weer verschillende posten lager zijn
geraamd, zoodat de begrooting met de noodi-
ge zuinigheid is samengesteld.
Niettemin heeft de Financieele Commissie
gemeend u te moeten adviseeren verschillende
posten nog weer lager te ramen en verder om
over andere dekkingsmiddelen te beschikken
dan door ons werden voorgesteld, om op deze
wijze de verhooging van den belastingdruk
minder sterk te maken.
Wij zijn na rijp beraad tot de conclusie ge
komen dat de dekking van het tekort behoorde
te geschieden op de wijze zooals wij U heb
ben voorgesteld. Daarbij hebben wij zeer ze
ker overwogen dat deze voorstellen een ver
hooging van den belastingdruk voor de burge
rij beteekenen, een verhooging die ook wij lie
ver achterwege gelaten zouden hebben wan
neer wij een naar onze meening juiste oplos
sing voor de dekking van het tekort hadden
kunnen vinden.
Wij zouden het daarom zeer op prijs hebben
gesteld wanneer de Financieele Commissie met
voor ons aanvaardbare voorstellen zou zijn ge
komen, waardoor een minder sterke belasting-
verhooging mogelijk zou zijn geweest. Het mid--
del om daarvoor maar in belangrijke mate
over de aanwezige reserve te beschikken, is
wel heel eenvoudig, maar daarom nog niet al
tijd het aangewezen middel. Wij komen op de
beschikking over de reserve nader terug.
Zooals u uit het volgende zal blijken, zijn
wij in sommige opzichten bereid met een voor
stel van de Financieele Commissie tot verla
ging van uitgaafposten hetzij geheel, hetzij
voor een deel, mede te gaan. Wij meenen ech
ter in het algemeen tegen een te lage raming
te moeten waarschuwen, omdat anders zeer ze
ker in den loop van het jaar de onvoldoende
raming zal blijken en de gelegenheid om nog
dekkingsmiddelen aan te wijzen zou ontbreken.
Wij vestigen de aandacht op de belangrijke
vergadering van het Leekenapostolaat, welke
hedenavond 8.15 uur wordt gehouden in het ge
bouw der St. Josephsgezellen, Jansstraat, welke
voor alle belangstellende katholieken toeganke
lijk is.
Nu het instituut van het Leekenapostolaat
hier ter stede onder beproefde leiding van De
ken Sondaal en Prof. Steger zulk een groote
vlucht belooft te gaan nemen, mag zeker van
Haarlem's katholieken daadwerkelijke belang
stelling voor dit schoone werk worden verwacht.
In de eerste week van Januari zullen in den
Schouwburg Jansweg door de Amsterdamsche
Tooneelvereeniging, Dir. Alb. van Dalsum en
Defrèsne, eenige voorstellingen worden gegeven
van de „Affaire Dreyfus", welk stük momenteel
te Amsterdam opgevoerd wordt. Deze voorstel
lingen zullen geheel gelijk zijn aan dit te Am
sterdam.
Evenals vorige jaren zal door Haarlems Ge
mengd Koor, dirigent Jan Booda, op 2aen
Kerstmiddag, half drie, in de Gem. Concert
zaal, het Weihnachts-Oratorium van J. S. Bach
worden uitgevoerd. Ook dit jaar zal een jon
genskoor medewerken, hetwelk aan de koralen
zoo'n mooi relief geeft.
Sinds 1919 is de heer G. Bulten burgemees
ter van Voorhout en hij vierde, naar wij be
richtten, een dezer dagen zijn koperen jubi
leum. In dit verband mag de geschiedenis van
het vriendelijke dorp in de bloemenstreek niet
achterwege gelaten worden, althans zeker niet
de blijde historie der afgeloopen 12y, jaar.
Burgemeester Bulten was de eerste burger
vader van Voorhout. Vóór hem waren de ge
meenten Voorhout en Oegstgeest onder één
leiding gesteld, waarbij de eerste met zeer
weinig tevreden moest zijn. Toen de heer Bul
ten zijn ambtswoning betrok waren de wegen
in het dorp slecht, gas, water en electriciteit
werden overdreven luxe beschouwd, terwij',
men het met den woningbouw niet ver ge
bracht had. Al spoedig werd dit alles ver
anderd. Het wegennet werd geheel gemoder
niseerd en van Bitumen-dek voorzien, trottoirs
werden aangelegd en nieuwe straten in uit
voering gebracht. Daar was natuurlijk veel geld
voor noodig en de raad besloot dan ook een
plaatselijke wegenbelasting te heffen, omdat de
kosten ad één en driekwart ton niet uit de ge
wone middelen geput konden worden.
Het aanzien van het dorp werd door deze
verbeteringen echter dusdanig veranderd, dat
zich velen kwamen vestigen. De woningbouw
diende dan ook ernstig ter hand te worden
genomen. Het Boerhave-kwartier voor arbei
ders en middenstanders ontstond met groote
medewerking van het gemeente-bestuur.
Nu confereerde de burgemeester, met ver
schillende besturen en overheidslichamen over
de uitbreiding van het electriciteitsnet en de
gasvoorziening. De resultaten waren schitte
rend. Moeilijker was de kwestie van de water
voorziening, omdat men niet aan de buizen van
Leiden en Noordwijk kon aansluiten op grond
van financieele bezwaren. De raad besloot dan
ook een waternet in eigen beheer te nemen
met winning in Noordwijkerhout door middel
van een geheel automatisch pompstation. In
1929 werd dit station plechtig in gebruik ge
nomen.
Ook op het gebied van het onderwijs kwa
men vele veranderingen en verbeteringen. De
eerw. Zusters kregen een nieuwe bijzondere
meisjesschool, de openbare school werd opge
heven en een R. K. Broedersschool werd er in
gevestigd, daarnaast werd een Chr. school met
den Bijbel gebouwd, a'les met groote mede
werking van het gemeentebestuur. Toen het
Klein Seminarie naar Hageveld overging kwam
daarvoor de Bisschoppelijke Nijverheidsschool
in de plaats. Met subsidie van provincie en
gemeente werd de R. K. Landbouw-Winter-
school gesticht. Bevorderd werd de bouw van
het St. Agnes-gesticht voor ouden van dagen,
er kwam een nieuw patronaatsgebouw.
In het 12K-jarig bewind van den heer
Bulten is de bevolking met 40 pCt. toegeno
men. Eerst waren er in den raad 6 katholieke
vertegenwoordigers en een A.-R. of C.-H.
Thans bestaat het college uit 9 katholieke
leden, een A.-R. en een C.-H. Uitbreiding van
het raadhuis was dan ook noodig en in 1931
geschiedde zulks, terwijl de raadszaal prachtig
werd gerestaureerd. Er was welvaart in Voor
hout en als niet de verschrikkelijke crisis ook
in de bloembollenstreek was doorgedrongen,
zou er nu nog geen enkel opcent op de fonds
belasting geheven worden.
Verleden jaar werd met succes crediet ge
geven aan kleine kweekers, waarvoor de ge
meente garant was. De werkloosheid is echter
belangrijk toegenomen, zoodat thans 80 op
centen worden geheven. Werd vroeger voor
steun aan werkloozen slechts driehonderd gul
den uitgegeven, voor 1933 staat een bedrag
van 14000 op de begrooting, waarbij dan nog
4000 voor werkverschaffing komt.
De burgemeester is dan ook voorzitter van
een comité uit de bevolking om den werkloozen
ontspanning te geven en aan lokalen daar
voor te helpen.
Een prachtig uitbreidingsplan ondervindt
natuurlijk stagnatie, maar er zullen, naar wij
hopen, spoedig betere tijden aanbreken.
Uit bovenstaande opsomming is gemakkelijk
een conclusie te trekken. Burgemeester Bulten
heeft zijn 12jj-jarige ambtsperiode gebruikt
om Voorhout tot een der mooiste dorpen van
de bollenstreek te verheffen. Door de tijdsom
standigheden heeft hij gemeend zich te moeter.
onttrekken aan elk feestbetoon, maar van deze
plaats past een woord van hulde aan dezen
volijverigen man van de daad, waarop Voor
hout trotsch mag zijn! Men houde dezen bur
gervader in eere, het dorp zal er wel bü varen!
Door de Kamer-Centrale „Haarlem" is de
volgende circulaire verzonden aan de besturen
der plaatselijke kiesvereenigingen in den Rijks
kieskring Haaiiam.
Nu de eerste étappe der Kiesreglement
procedure door het verschijnen van het bere
deneerd Verslag van den Verkiezingsraad is af
gesloten, is thans de tijd gekomen U uit te
noodigen, candidaten te gaan stellen voor de
Tweede Kamer.
In verband met deze candidaat-stelling ver
wijzen wij U naar art. 11, waarin o.m. wordt
bepaald, dat de Kiesvereenigingen moeten ver
gaderen tot het doen der aanwijzingen in de
tweede helft der maand December of de eerste
helft der maand Januari.
Uiterlijk 15 Januari 1933 moeten dus de lijs
ten van candidaten zijn ingezonden bij den
secretaris van de Kamer-Centrale.
Zooals U in de couranten hebt kunnen lezen
zijn aan de Kieskringen HaarlemHelder toe
gewezen 1 omschreven zetetl (Middenstand) en
2 vrije zetels. Speciale plaatsvervangers be
hoeven thans niet meer te worden aangewezen.
Om de candidaat-stelling voor onze plaat
selijke kiesvereenigingen te vereenvoudigen
hebben wij passende formulieren bijgevoegd.
Ook vragen wij nog Uw aandacht voor art. 12
Kiesreglementen 1932, waarin eventueele can
didaat-stelling buiten de vergadering der Kies-
vereeniging geregeld wordt.
Voorts wijzen wij U op art. 21, lid 2 en 4 van
het Kiesreglement.
Aan de Partij-stemming in Mei 1933 mogen
uitsluitetnd deelnemen de leden van de Kies
vereenigingen, die op 31 December 1932 het lid
maatschap bezaten en de contributie op 31 De
cember 1932 hebben betaald. Leden, na 1 Ja
nuari 1933 lid geworden, mogen dus in geen
geval aan de Partijstemming deelnemen.
Meer Kiesreglementen 1932 kunnen a 5 cent
per stuk worden aangevraagd aan het Alge
meen Secretariaat der R.K. Staatspartij, Laan
van Meerdervoort 65, Den Haag.
Art. 85 der Algemeene Politieverordening der
gemeente Haarlem luidt: „Het is verboden te
venten op openbare wegen en op uren, waarop
dit in het belang van de openbare orde of vei
ligheid krachtens openbare kennisgeving van
den burgemeester ongeoorloofd is verklaard."
Den bloemenkoopman R. K. te Haarlem was
ten laste gelegd overtreding van het in dit arti
kel bedoelde verbod.
De Kantonrechter verklaarde het ten laste ge
legde niet strafbaar op grond dat art. 85 der
A. P. V. der gemeente Haarlem van rechtswege
heeft opgehouden te gelden met de inwerking
treding der winkelsluitingswet.
De rechtbank te Haarlem vernietigde dit von
nis en achtte het feit wel strafbaar, daarbij
overwegende, dat genoemd art. 85 een bepaling
is in het belang der openbare orde en veiligheid
en derhalve een geheel ander onderwerp regelt
dan art. 8 der Winkelsluitingswet, hetwelk ken
nelijk slechts beoogt het venten te verbieden op
tijden, gedurende welke ook de winkels gesloten
moeten zijn, welke verboden der wet niet berus
ten op het motief„openbare orde of veiligheid."
De officier te Haarlem, die het met den kan
tonrechter eens was, stelde cassatie in bij den
Hoogen Raad.
Mr. Wijnveldt, advocaat-generaal, nam giste
ren conclusie en kon zich vereenigen met het
vonnis der rechtbank omdat z.i. art. 85 een ge
heel ander onderwerp regelt dan de winkelslui
tingswet. Hij achtte het zeer begrijpelijk, dat
deze bepaling wordt toegepast op drukke wegen
om verkeersstoornis tegen te gaan. Dit onder
werp staat volkomen zelfstandig naast dat der
winkelsluitingswet. Hij concludeerde mitsdien
tot verwerping van het beroep.
Arrest 9 Januari.
De Vereeniging .Kindervoeding" reikte in de
afgeloopen week uit in hare afdeelingen Zoete-
straat: Maandag 170 porties, Dinsdag 157,
Woensdag 153, Donderdag 155, Vrijdag 187,
Zaterdag 157.
Overtonstraat: Maandag 182, Dinsdag 195,
Woensdag 200, Donderdag 207, Vrijdag 230,
Zaterdag 188.
Byzantiumstraat: Maandag 114, Dinsdag 99,
Woensdag 127, Donderdag 125, Vrijdag 123,
Zaterdag 108.
Sommige vereenigingen houden het vele jaren
vol, maar die het een eeuw uithouden zijn
zeldzaam. Nog werkt het Kring-Comité der
kwart guldensvereeniging. Het laatste woord
vertelt al, dat het jaarlijksch offer minstens
25 cent was. De vereeniging werd 31 October
1893 te 's Gravenhage opgericht met het doel
gelden bijeen te brengen ten voordeele van de
stichtingen van heide-ontginning van den
Oranjebond van Orde in Utrecht. Twee-en-
twintig jaar geleden telde Haarlem en Omstr.
200 leden.
Het fonds van Vrouwe Cornelia Schellingen,
weduwe van Raadspensionaris Mr. Pieter
Steyn werd in 1783 gesticht, dus 150 jaar te
rug. Uit dat fonds worden toelagen geschonken
aan weduwen van Ned. Herv. predikanten en
officieren, die in werkelijken dienst zijn over
leden. Voorwaarde is, dat die weduwen ten tijde
van verkiezing, behalve het weduwepensioen uit
geenerlei hoofde 500.'s jaars inkomen ge
nieten. Het fonds werd in 1784 onder beheer
van Weesmeesteren te Haarlem gebracht en
kwam na de liquidatie der Weeskamer (op 't
stadhuis achter de Hal) sedert 1 Januari 1860
onder beheer en ter beschikking van den Mi
nister van Financiën. In 1909 bedroegen de ont
vangsten ƒ15258.38 en de uitgaven 15004.76X-.
Een andere functie van dit fonds was bewa
ring van familiepapieren en het onderhoud
van twee familiegraven. Ook waren hiermee in
dertijd de Weesmeesteren belast. De ontvang
sten en uitgaven voor dit doel beliepen in 1909
145.—.
Gebruik makende van een in het testament
der erflaatster, d.d. 4 Maart 1776 voorkomende
clausule, waarbij de baten van dit fonds, voor
zoover die jaarlijks niet noodig waren voor het
bewaren der familiepapieren en graf-onder
houd, ter dispositie van Heeren Weesmeesteren
werden gesteld, kwamen die bij Koninklijk Be
sluit van 17 Mei 1869 ten bate van bovenge
noemd Weduwenfonds.
Indertijd woonde in de Lange Veerstraat een
Burgemeester van der Burch. Uit zijn nalaten
schap hangen heel wat schilderijen in het
Frans Halsmuseum. Aan die familie herinnert
ook de Van der Burchstichting d.d. 29 Sep
tember 1883. Ze is van den heer J. L. van der
Burch en zijn zuster mej. Francina Antoinette
Conradina en is bestemd om personen, die hulp
behoeven en deze waard zijn en die niet door
eenig Armbestuur ondersteund worden, zoo
veel mogelijk stoffelijk te ondersteunen. Voor
deze ondersteuning komen in de eerste plaats
Protestanten en bij voorkeur afstammelingen
van twee aan de stichters verwante geslachten
in aanmerking.
Van liefdewerk tot sport overgaande komen
we tot de Gymnastiekvereeniging „Sparta", die
1 October 1883 als rechtspersoon werd erkend
en in de gymnastiekzaal van Den Doelen oefen
de. Indertijd was het Kamerlid Frans Lieftinck
eere-voorzitter en de heer J. Nierop, oud-onder
wijzer school Molenpad, voorzitter.
De Chr. gymnastiekvereeniging „Kracht en
Vriendschap" dateert van 28 Juli 1998 en oefen
de in het Zanderinstituut. De vroegere directeur
A. J. Meyerink is nog in volle fleur.
Uit hetzelfde jaar was de Halter- en Worstel-
club „Door Oefening Kracht", n.l. van 20 Octo
ber. Die oefende Dinsdags- en Vrijdagsavonds
en Zondagsmorgens in „Café Centrum", aan de
Botermarkt.
Eindigen we met de Haarlemsche Kegelclub
„Hard gaat ie", 8 December 1898 opgericht. Zij
oefende Donderdagavond in Café Brinkmann op
de Groote Markt.
Een beetje jonger is de Kegelclub „Vereeni
ging" die 1 September 1908 werd opgericht en
Dinsdagsavonds in „de Vereeniging" oefende.
En ten slotte nog de Schuurman Schimmel
van Outeren Stichting, dateerend van 17 Oc
tober 1883, waarvan indertijd de heer- L. E.
Gerdessen, eere-voorzitter was, Dr. H. Hon-
gersma, directeur H.B.S., voorzitter en Notaris
Versfeld, allen reeds lang verscheiden, penning
meester.
Deze bekende letterkundige, wijsgeer en
graveur, werd geboren in 1522 te Am
sterdam.
Hij ontving geen wetenschappelijke opleiding,
maar oefende zichzelf in het Fransch en
Spaansch, in het graveeren en de muziek en
in theologie en de wijsbegeerte, zoodat men
met recht mag zeggen, dat hij een autodidact
was.
Na eenige reizen in het buitenland kwam hij
hi dienst van Remond van Brederode, waarna
hij zich als graveur in Haarlem vestigde en
daar notaris, secretaris en pensionaris van de
vroedschap werd.
In 1572 werd hij benoemd tot secretaris van
de Staten van Holland, trok zich echter spoe
dig daarna weer terug als notaris te Haarlem
en moest ten slotte naar Gouda vluchten, waar
hij op 29 October 1590 stierf.
Eigenaardig is deze man, die zooveel hield
van vrede en vrijheid) zijn heele leven lang
vervolgd geworden. Zoo b.v. werd hU, niette
genstaande hij zich zeer verzet had tegen de
beeldstormerij in 1566 te Haarlem, toch voor
den „Bloedraad" gedaagd en in de gevangenis
geworpen, waaruit hij zich slechts door een
krachtige verdediging wist te bevrijden.
Tot driemaal toe moest hij daarna nog de
vlucht nemen, nJ. eerst in 1568 naar Kleef en
Xanten, vervolgens na zijn terugkeer en benoe
ming tot secretaris van de Staten van Holland,
nogmaals naar Xanten en ten slotte gedurende
zijn strijd met den Leidschen hoogleeraar Sa-
raria naar Den Haag, daarna naar Delft en
eindelijk naar Gouda.
Vooral zijn vrijheid van denken en zijn strijd
tegen de heerschzucht der predikanten wekten
de woede van deze laatsten op. Zoo vervaar
digde hij een „Proeve van den Catechismus"
en droeg die op aan de Staten van Holland,
die deze opdracht echter weigerden en een debat
tusschen Coomhert en Sararia lieten houden,
wat zeer veel schade aan zijn reputatie toe
bracht.
Coomhert is een van de meest bekende schrij
vers van zijn tijd geweest. Zijn hoofdwerk is
wel „De Vijftigh Lustighe Historiën ofte Nieu
wigheden Joannis Bocatië", terwijl hij daar
naast nog werken van Cicero, Seneca en de
eerste twaalf boeken van „Odysseus" vertaald
heeft.
Voorts heeft hij nog vele andere boeken van
zedekundige en wijsgeerige strekking geschre
ven, o.a. „Comedie van de Rycke man" (1582),
„Zedekunst, dat is Wellevenskunste" (1586) en
„Velerhande geestelicke liedekens" (1575).
Ten slotte was Coomhert een zeer bekwaam
graveur. Verscheidene portretten en teekenin-
gen naar schilderijen van Maerten van Heems-
kerek heeft hij gegraveerd.
Coomhert behoort dan ook tot een van da
meest op den voorgrond tredende en invloed
rijkste geleerden van de zestiende eeuw. Ook
thans wordt zijn naam in de kunstgeschiedenis
nog met eere genoemd.
De heer J. H. T. Pfaff, directeur van het post
kantoor hier ter stede, zal op 16 dezer 40 jaar
in dienst der posterijen zijn.
