Wijziging van de Kieswet
Spoorwegongeval
RA DIO-PR OGRA MM
WOENSDAG 1 FEBRUARI
TEGEN DE KLEINE
PARTIJTJES
Installatie Mr. Romme
Een kostbare zending
Donderdag 2 Febr. 1933
W erkloosheidsci j f er s
Situatie bij de marine
JOHN GALSWORTHY
Groote vertraging in het
verkeer
IJSVERSCHUIVINGEN
TWEEDE KAMER
De anti-papisten speurden weder
allerlei kwade bedoelingen
Te veel lijsten
INVOER BOVENKLEEDING
Wat niet gecontingenteerd wordt
Vloeibaar helium per K.L.M.
naar Londen
VAN DEN DOOD GERED
Door speelkameraadjes
In November 1932 aanmerkelijk
gestegen
LOONSVERLAGING TEXTIEL
WERKLOOZENKASSEN
Thans meer dan 600.000
ingeschrevenen
Commissie van onderzoek
ingesteld
Officieel communique
GEVAARLIJK
BRANDWEERMAN
Brandstichting om de premie
ROOFOVERVAL TE EELDE
Verdachte K. in vrijheid gesteld
De Engelsche schrijver met wereld
reputatie, Nobelprijs-winnaar,
overleden
PATER BERN. DEKKER
O. CARM. t
H. K. H. DE PRINSES OP REIS
BRANDJE IN DEN HAAG
Vrouw ernstig gewond
7
Zoo moet het.
Drie wagens van goederentrein bij
Breukelen ontspoord
Havenhoofd op Urk geteisterd
DOOR DUISTERNIS MISLEID
Te water geraakt en verdronken
DIEVENBENDE TE OSS
Vijf verdachten voor den rechter
Dwaaltocht op zee
Den Haag, 31 Januari 1933
Bij de hervatting harer werkzaamheden ziet
de Tweede Kamer zich alweder onmiddellijk
vcor een zeer omvangrijke taak gesteld. Onder
de ontwerpen, die reeds op de agenda geplaatst
zijn, zullen een omvangrijk debat eischen: de
opheffing van een aantal rechtbanken en kan
tengerechten, de heffing van een weeldever-
teringsbelasting en de Surinaamsche begroo
ting. Daarbij heeft men om verschillende rede
nen haast, om de Indische begrooting zoo
spoedig mogelijk aan te snijden. De commu
nist DE VISSER vroeg, om haar nummer drie op
de agenda (na de opheffing der gerechten) te
plaatsen, terwijl de sociaal-democraat CRA
MER haar daaraan nog wenschte te doen voor
afgaan. President VAN SCHAIK wil met die
wenschen rekening houden ook hij voelt na
tuurlijk, dat door allerlei omstandigheden, den
invloed der crisis op Indië en de verwerping
door den Volksraad van de Onderwijs-begroo-
ting b.v., een spoedige behandeling der Indi
sche begrooting urgent is maar een toe
zegging kon hij nog niet doen, omdat welis
waar de Memorie van Antwoord binnen is,
maar het Eindverslag, dat de rijpheid van het
ontwerp voor openbare behandeling vaststelt,
nog ontbreekt.
Er zijn ook alweder interpellaties aange
vraagd. De communist DE VISSER wil het met
de Regeering over de noodzakelijkheid van uit
breiding van den werkloozensteun en over de
uiteenloopende loonen in de werkverschaffingen
hebben, terwijl de sociaal-democraat DROP den
Minister van Defensie wenscht te interpellee-
ren over de aan het marine-personeel in Indië
opgelegde salariskorting en de daarmede ver
band houdende gebeurtenissen.
De wijziging van de Kieswet, waarmede de
Kamer haren arbeid weder begon, heeft tot
voornaamste strekking, artikel 100 dusdanig te
veranderen, dat een partij, die bij de verkie
zing niet tenminste 1 pet. van de kiezers achter
zich blijkt te hebben, niet in aanmerking komt
voor een overschotzetel. Krachtens de voorge
stelde redactie zullen geen overschotzetels toe-
bedoeld krijgen „lijsten, wier stemcijfer lager is
dan de kiesdeeler, en lijsten, die na toeken
ning van eene plaats een gemiddeld aantal
stemmen van minder dan 90 pet. van den kies
deeler per toegekende plaats zouden aanwij
zen". Deze 90 pet. is de limiet bij verkiezingen
voor Tweede Kamer en Provinciale Staten. Bij
Gemeenteraadsverkiezingen bedraagt hij, zoo
als vroeger, 75 pet.
De wijziging is ontworpen, om de nadeelen,
verbonden aan de veelheid van ingediende lijs
ten en aan de toeneming van het aantal één-
manspartijtjes, in te perken.
Daarnaast wordt een wijziging gebracht in
den dag der candidaatstelling, om het mogelijk
te maken, dat de verkiezingen in Juni in plaats
van zooals totnogtoe in Juli worden gehouden.
De Kamer heeft aan dit ontwerp nog vrij
uitgebreide en eigenlijk ook tamelijk overbodige
Algemeene Beschouwingen gewijd.
Daar waren vooreerst de vertegenwoordigers
van de kleine partijtjes de heeren BRAAT,
PEEREBOOM, FLORIS VOS en Ds. ZANDT
die in het geweer kwamen, daarbij vergetend,
dat het juist het stelsel van de Evenredige
Vertegenwoordiging geweest is, dat hun den
weg naar de Volksvertegenwoordiging opende.
De anti-papisten speurden alweder allerlei kwa
de bedoelingen. Zij zagen in het ontwerp al
leen een middel, om de macht van Rome en
de coalitie-partijen te vergrooten.
De andere afgevaardigden wij noemen de
heeren Eerdmans, Teulings, Bongaerts, Beu-
mer, Oud en Snoeck Henkemans gaven be
spiegelingen over gewenschte hervormingen
van ons kiesrecht ten beste, een onderwerp,
waarover Minister Ruys reeds in de Memorie
van Antwoord alle discussie afsneed, omdat
die vraagstukken hierbij niet aan de orde zijn.
Mr. TEULINGS, die als partij-secretaris der
R. K. Staatspartij in
deze materie bijzonder
goed thuis is, klaagde
evenwel niet ten on
rechte, dat deze kwes
ties toch ééns ter
sprake moeten komen
in het Parlement.
Want bij de behande
ling van Hoofdstuk V
der Begrooting wor
den degenen, die de
hervorming van het
kiesrecht aansnijden,
altijd verwezen naar
een andere gelegen
heid tot debat b.v. als
er eens een wijziging
MR. FR. TEULINGS van deKieswet
aan de orde komt.
De heer Teulings zou den band tusschen kie
zers en gekozenen, die door de Evenredige
Vertegenwoordiging verslapt is, weder willen
versterken. Mr. OUD wees hem erop, dat dan
een losser worden van dien band eigenlijk in-
haerent is aan het eenmaal gekozen systeem.
De partijen zelf en vooral die, welke een
belangrijk aantal afgevaardigden in de Kamer
De Minister van Economische Zaken en
Arbeid heeft bepaald, dat onder de artikelen,
bedoeld in artikel 2, eerste lid, onder a van
het K. B. tot regeling van den invoer van
bovenkleeding niet vallen: chambre-cloaks;
coins de feu; kleeding uit leder, ook indien ge
voerd, misgewaden e.d., transparajassen. Onder
de in voormeld besluit in artikel 2, eerste lid
onder b genoemde goederen vallen niet: cein-
tures, kleeding geheel uit leder, ook indien ge
voerd; pelterijen en transparamantels. Onder de
in voormeld besluit in art. 2 eerste lid onder c
bedoelde goederen vallen niet: kleeding geheel
uit rubber, schorten van gegummeerde stoffen,
transparajassen.
Voorts heeft de Minister bepaald, dat onder
de in dit besluit bedoelde goederen mede vallen
japonnen en peignoirs, gebreid of uit tricot-
stof vervaardigd.
In de Staatscourant van Dinsdagavond zijn
opgenomen de Koninklijke Besluiten en mi-
nisterieele beschikkingen betreffende de con-
tingenteering van den invoer van porselein en
aardewerk, rijwielbanden en binnenbanden en
IR. M. BONGAERTS
hebben kunnen hier trachten de euvelen zoo
veel mogelijk uit de wereld te helpen.
Ir. BONGAERTS, hoewel vooropstellend, dat
vlak vóór of na
verkiezingen de tijd
voor ingrijpende
hervorming van
het kiesrecht aller
minst geschikt is,
uitte den wensch,
dat in de toekomst
eene wijziging zal
worden ontworpen,
die nog meer in de
richting van het
stekel der gemid
delden gaat. Hij
acht noodig de er
kenning van een
blijvende organisa
tie als ondergrond
van het kiesstelsel.
Thans organiseert
men zich plotse
ling en incidenteel om een bepaald persoon of
om een losstaand en vaak vrij ondergeschikt
belang.
Wij komen morgen op onderdeelen van het
ontwerp terug. Daarbij komt b.v. de afschaf
fing van den stemplicht aan de orde naar
aanleiding van een amendement van mr. Beu-
mer. Daarbij wordt óók behandeld de theore
tisch knappe, maar in de practijk omslach
tige en bezwaarlijke gedachte van den sociaal
democraat mr. van den Bergh, die dóór middel
van een vóórstemming door een tiende deel der
kiezers kansloozen partijtjes de gelegenheid wil
geven, tijdig te verdwijnen.
In zijn antwoord bij de Algemeene Beschou
wingen heeft ook minister Ruys blijk gegeven,
uitnemend thuis te zijn in deze voor een leek
vrijwel met algebra gelijkstaande materie.
Bij het begin van deze eerste vergadering
van het nieuwe trimester is door president van
Schaik als opvolger van den heer Guit, die
ontslag nam als Kamerlid, omdat door de or
ganisatie van Overheidspersoneel St. Paulus,
waarvan hij voorzitter is, deze laatste functie
niet langer met het Kamerlidmaatschap ver-
eenigbaar werd geacht, mr. C. Romme geïn
stalleerd.
De nog jeugdige voorzitter van de Katholieke
Raadsfractie te
Amsterdam heeft,
toen bekend werd,
dat hij zijne be
noeming tot lid
der Tweede Kamer
aanvaardde, een
goede pers gehad.
In vrijwel alle
kampen voorspelde
men, dat hij in de
toekomst in de
Volksvertegenwoor
diging wel eens een
belangrijke rol kan
gaan spelen, gelijk
hij dit thans reeds
doet in de gemeen
telijke politiek van
de hoofdstad. Dit
dient natuurlijk Af
gewacht. De Twee
de Kamer is nu
eenmaal een col
lege van geheel anderen aard dan de gemeente
raad, zelfs die van 's lands grootste metropool.
En in een Kamerfractie van 30, waarin de par
lementaire veteraan prof. Aalberse zich reeds
door verschillende andere bekwame krachten
met de noodige Kamerervaring ook uit de
jongere generatie geflankeerd ziet, naar vo
ren te komen is moeilijker en eischt meer tijd
dan zich tot den primus op te werken in een
uiteraard belangrijk kleiner en minder met al
lerlei specialisten toegeruste gemeenteraads
fractie met haar beperkter arbeidsveld en klei
ner horizon.
Hoe het zij, de Katholieke Staatspartij ziet
met mr. Romme wederom een bekwaam en
veelbelovend „coming man" zijn plaatsje in
nemen op het Binnenhof. Van liberale zijde
werd reeds geponeerd, dat hij een van de figu
ren is met mr. van Schaik, die hem heden
installeerde waarop het „meest radicale"
deel der Katholieken zijn hoop gevestigd heeft,
terwijl de roode pers hem schilderde als een
conservatief, van wien de katholieke arbeiders
niets te verwachten hebben. Die liberale apgst
voor een teveel en die socialistische beducht
heid voor een te weinig aan democratische ge
zindheid wettigen de conclusie, dat de nieuwe
katholieke afgevaardigde het juiste midden zal
houden. Geheel in den trant van de fractie,
waarvan hij sedert heden deel uitmaakt.
Degene, die in de Katholieke Tweede Kamer
fractie de laatst ingetredene is, zit aan de lin
kerzijde van den president. Dat komt zoo uit
met de verdeeling van de plaatsen.
Mr. Romme had keus tusschen de heeren
Braat of Peereboom als buurman. Hij koos den
laatsten en zal dus de anti-katholieke galmen
van ds. Lingbeek's vrijmoedigen paladijn on
versaagd van zeer dichtbij ondergaan. Is het
wonder, dat de veteraan Marchant even naar
achteren schoof naar dat bankje van de twee
jongsten in de Kamer, om hun combinatie te
midden van Vrijheidsbond, Vrijzinnig-Democra
ten en sociaal-democraten van een ongetwij
feld grappige toelichting te voorzien?
MR. C. ROMME
Een zeldzame en kostbare zending vond
Dinsdagmiddag haar weg door de lucht, n.l.
een vacuumglas met vloeibaar helium, afgezon
den door het Natuurkundig Laboratorium der
Rijksuniversiteit te Leiden en bestemd voor
den bekenden professor Mc. Lennan van de
Royal Institution te Londen.
Het luchtvervoer bracht hier uitkomst, daar
de transporttijd bij andere middelen van ver
voer te lang is om een behouden overkomst te
garandeeren.
De heer J. C. Plim van het Natuurkundig
Laboratorium vergezelde deze zending.
Te Graauw, in Zeeuwsch-Vlaanderen, maak
ten op het ijs twee knaapjes jacht op water
vogels. Hierbij schoot een der jongens in een
diep kreekwak. De knaap zou stellig verdron
ken zijn, ware het niet, dat, na een eerste ver-
geefsche poging, zijn kameraadje er tenslotte
in slaagde den kleinen drenkeling met levens
gevaar weer op het droge te brengen. Het wak,
waarin de jongen was geraakt, ha'd een diepte
HUIZEN, 296 Meter KRO 8.00 Hoog
mis uit Tegelen NCRV. 10.00 Gramofoon-
muziek 10.15 Morgendienst door Ds.
H. Woutstra 10.45 Gramofoonmuziek
KRO 11.00 Gramofoonmuziek 11.30
Godsdienstig halfuurtje door Pastoor L. H.
Perquin O.P. 12.00 Politieberichten
12.15 KRO-orkest onder leiding van Johan
Gerritsen NCRV 2.00 Cursus fraaie hand
werken 3.00 Vrouwenhalfuurtje 3.30
Rustpoos voor het verzorgen van den zen
der 4.00 Bijbellezing door Ds. Buffinga
5.00 Concert 5.45 Cursus Handenarbeid
voor onze jeugd, door H. Steinvoort: „Een
tafeltje van dun karton" 6.15 „Onze Ne-
ierlandsche monumenten 6.45 Knipcur
sus 7.00 Weekoverzicht: „Wat er op de
wereld gebeurt", door A. Crayé 7.30 Po-
Itieberichten 7.45 Persberichten van het
Ned. Chr. Persbureau 8.00 Concert door
ie Amsterdamsche Orkestvereeniging on-
ier leiding van Frans van Diepenbeek
I.00 Muziek van groote meesters 9.00
Ouder uurtje A. J. Drewes: „Wat kunnen
leugdvereenigingen voor onze kinderen
ioen? 9.30 Vervolg muziek 10.00
Persberichten van het Persbureau Vaz
Dias te Amsterdam 10.30 Gramofoon-
nuziek.
HILVERSUM, 1875 Meter 8.00 AVRO
Gramofoonmuziek 10.00 Morgenwijding
10.15 Gramofoonmuziek 10.30 Solis
tenconcert 11.00 Knipcursus 11.30
Solistenconcert 12.00 Lunchconcert door
het ensemble Rentmeester; tusschenspel
van gramofoonmuziek 2.00 Halfuur voor
de vrouw door drs. J. A. Coltof: Merk
artikelen 2.30 Rustpoos voor het ver
zorgen van den zender 2.45 Gramofoon
muziek 3.00 Naaicursus door mevrouw
Ida de Leeuw van Rees 3.40 Gramofoon
muziek 4.30 Gramofoonmuziek 5.00
Verhalen voor grootere kinderen door mevr.
Ant. van Dijk 5.30 Omroeporkest onder
leiding van Nico Treep 6.30 Sportpraatje
door H. Hollander 7.00 Omroep Orkest
7.30 Engelsche Les voor gevorderden door
Fred. Fry 8.00 Nieuwsberichten van het
Persbureau Vaz Dias 8.05 Omroepor
kest onder leiding van Nico Treep 9.00
Radiotooneel „De Vaas", door A. H. v. d.
Veen; onder leiding van Kommer Kleyn
).30 Kovacs Lajos en zijn orkest; tusschen
spel van Gramofoonmuziek 11.00
Nieuwsberichten van het Persbureau Vaz
Dias 11.05 Gramofoonmuziek.
BRUSSEL, 509 Meter 12.20 Concert
door het klein orkest van het N. I. R.
onder leiding van P. Leemans 1.30 Gra
mofoonmuziek 5.20 Concert door het
Dmroepsymphonieorkest onder leiding van
lean Kumps 6.35 Gramofoonmuziek
3.20 Concert door het Radioorkest onder
leiding van Franz André 9.20 Piano-
Hieronder volgen de indexcijfers van de
werkloosheid, zooals deze berekend zijn door
het Centraal Bureau voor de Statistiek. Deze
cijfers, weergevende het percentage werkloos-
heidsdagen van het aantal dagen, dat gewerkt
had kunnen worden, indien geen werkloosheid
ware voorgekomen, zijn in hoofdzaak berekend
uit opgaven van gesubsidieerde werkloozenkas-
sen.
Het totaal aantal personen, van die de werk
loosheid is nagegaan, bedroeg in November 1932
rind 527.090, waaronder 516.000 leden van werk -
loozenkassen; het aantal werkloozen onder hen
bedroeg rond 161.000, w.o. 159.800 leden van
werkloozenkassen.
Beroepsgroepen Indexcijfers werkloosheid
Nov. '32 Nov. '31 Oct. '32
Aardewerkindustrie enz.
41,9
22,7
1)
Diamantindustrie
77,7
78,2
75,3
Drukkersbedrijven enz.
14.9
7,9
15,7
Bouwbedrijven, enz.
43,4
25,-
38,6
Houtbewerking enz.
42,2
28,5
40,5
Kleed ingindustrie
16,3
12,9
12,6
Lederindustrie
11,-
16,3
10,8
Steenkolenmij nen
4,2
1,6
5,8
Metaalindustrie, scheepsb.
38,-
27,6
37,1
Textielnyverheid
24,2 1) 15,-
23,9
Voedings- en genotm. be-
dryven
13,9
7,2
13,7
w.o. tabaks- en sigaren-
industrie
20,-
9,6
19,7
Visscherij
10,3
7,6
8,6
Handelsreizigers
1,1
0,8
1,1
Verkeerswezen 2)
20,7
17,-
19,1
Handels- en Kantoorbed.
10,1
5,6
10,1
Toonkunstenaars
21,4
23,1
21,1
Overige groepen
23,5
15,8
21,8
Totaal
27,2
18,5
25,4 3)
Totaal excl. diamantind.
26,6
17,7
24,9 3)
Totaal Industrie
30,8
20,3
28,8 3)
1) Onvolledige opgaven.
2) Excl. Havenarbeidersreserve.
3) Excl. Aardewerkindustrie.
In aansluiting bij hetgeen wij reeds mede
deelden, over de conferentie betreffende het
loonconflict in de textielindustrie te Almelo,
wordt nog vernomen, dat de fabrikanten de
vlogende verlagingen hebben voorgesteld:
Voor de spinnerij-arbeiders zal een loonsver
laging worden ingevoerd van 10 pet. Voor de
vasteloon arbeiders zal voor de ongehuwde een
loonsverlaging van 12 pet. worden toegepast
met die restrictie, dat voor de allerlaagst be
taalden eenige soepelheid zal worden betracht.
Voor de gehuwde arbeiders zal een loonsverla
ging voor alle bedrijven van 10 pet. worden in
gevoerd.
Is het „Handelsblad" goed ingelicht dan
hebben de besturen van de landelijke federa
ties en van de politiek-onafhankelijke vak
organisaties de loonsverlagingen afgewezen.
Het aantal leden van ingevolge het Werkloos
heidsbesluit 1917 gesubsidieerde werkloozenkas
sen heeft bij den aanvang van het jaar 1933
het cijfer 600.000 overschreden. Het bedroeg bij
don aanvang van het jaar 1931 440.000 en bij
den aanvang van het jaar 1932 535.000 en is
dus in die jaren sterk toegenomen.
In de week van 9 tot en met 14 Januari
1933 bedroeg het werkloosheidspercentage rond
35. Van den aanvang van April 1932 af, toen
het percentage 23.3 bedroeg, is het geregeld ge
stegen. Alleen in de maand Augustus kon een
t jdolijke geringe verbetering worden geconsta
teerd.
Het zwaarst getroffen is de diamantnijver
heid (83%). Verder is het percentage boven
het gemiddelde in de bouwvakken (55%), by de
houtbewerkers (49%), in den land- en tuinbouw
(45%:, de metaalnyv.rheid (41%) en bij de
fabrieksarbeiders (37.5%).
In de sigaren- en tabaksindustrie (23%) en
de textielnyverheid (29%) blijven de bereken
de werkloosheidspercentages weliswaar bene
den het gemiddelde, doch bij deze beide groe-
-
recital 9.50 Concert door het Radio-
srkest onder leiding van Franz André
10.30 Gramofoonmuziek.
KALUNDBORG, 1153 Meter 11.20
Strijkorkest van hotel d'Angleterre, onder
leiding van Max Skalka -7.30 Euro-
peesch Concert 10.10 Dansmuziek.
BERLIJN, 419 Meter 3.50 Gramofoon
muziek 7.20 gevarieerd programma 9.20
Dansmuziek.
HAMBURG. 373 Meter 10.50 Concert
12.35 Gramofoonmuziek 1.30 idem; 6.15
opera „Rienzl der letzte der Tribunen"
10.45 Populair concert.
KÖNIGSWUSTERHAUSEN, 1635 Meter
11.20 Gramofoonmuziek 1.20 idem
3.50 Concert.
LANGENBERG, 472 Meter 10.40 Gra
mofoonmuziek 11.20 Populair Concert
12.20 Concert onder leiding van Eysoldt
4.20 Vesperconcert 9.50 Concert onder
leiding van Eysoldt.
DAVENTRY, 1554 Meter 12.20 Orgel
concert 1.35 Lunchconcert 3.20 Ves
per 4.25 Concert 8.20 Vaudeville
10.00 Concert 11.05 B. B. C.dansor-
fcest onder leiding van Henry Hall.
PARIJS EIFFEL, 1446 Meter 7.50 Gra
mofoonmuziek.
PARIJS, 1725 Meter 8.05 Gramofoon
muziek 1.25 Pianorecital 1.55 Populair
concert 6.30 Gramofoonmuziek 8.20
Radiotooneel.
MILAAN, 331 Meter 7.45 Gramofoon
muziek 8.20 Opera-uitzending.
ROME. 441 Meter 7.35 Gramofoon
muziek 8.05 Concert door het Omroep
orkest.
WEENEN. 517 Meter 4.20 Concert
6.50 Vocaalconcert 7.25 Concert 8.45
Europeesch Concert 9.50 Uit de Léhar-
zaal van het Hotel Brantz-Ambassador-
concert.
WARSCHAU, 1411 M. 4.20 Solistencon
cert 5.20 Populair concert 7.30
Europeesch concert 9.55 Dansmuziek
10.20 Dansmuziek.
BEROMÜNSTER, 460 Meter 7.20 Wag-
nerconcert onder leiding van Schoeck
3.45 Europeesch concert.
VOOR NADERE BIJZONDERHEDEN
VERWIJZEN WIJ NAAR DEN KA
THOLIEKEN RADIOGIDS
gedeelte der week werkloos (voor gedeelte
in rekening gebracht by de berekening van
het werkloosheidspercentage)
By 221 organen der openbare arbeidsbemid
deling in gemeenten met 5000 of meer inwo
ners waren op 14 Januari 1933 ingeschreven
295300 werkzoekende mannen.
SOERABAJA, 31 Jan. (Aneta). De situatie
bij de Marine is zeer rustig.
De uit Malang gerequireerde troepen zyn gis
termiddag alle naar hun kampementen terug
gekeerd.
De Commandant van de Zeemacht in Ned.-
Indië zal vermoedeiyk morgenochtend met het
lijnvliegtuig van de K.N.I.L.M. naar Batavia
terugkeeren.
Aan boord van de „Evertsen" zyn 17 inheem-
sche opvarenden gearresteerd, aan boord van de
„Java" 7, terwyi bovendien eenige inheemschen,
werkzaam bij het Marinevliegkamp werden ge
arresteerd.
Alle arrestaties vonden plaats op grond van
dienstweigering.
Een commissie bestaat uit de heeren C. C. F.
Jager, kapitein-luitenant ter zee, H. van Schre
ven, luitenant ter zee der eerste klasse, en J.
P. Scheepmaker, officier van administratie der
tweede klasse.
Deze commissie zal advies uitbrengen inzake
de bestraffing van de dienstweigeraars.
BATAVIA, 31 Jan. (Aneta). In een officieel
communique van het Departement der Marine
in Ned.-Indië wordt het volgende medegedeeld:
„Maandagmorgen 30 Januari hebben de Euro-
peesche korporaals en minderen aan boord van
een kruiser en twee torpedobootjagers op de
marinebasis te Soerabaja eerst geweigerd aan te
treden by het morgenappel, als protest tegen de
onlangs ingevoerde salariskorting. Na een toe
spraak door de bevelvoerende officieren gingen
allen aan den arbeid met uitzondering van een
aantal, die in hun ongehoorzaamheid volhard
den. Deze mannen werden in arrest gesteld en
van boord gebracht.
Legerdetachementen werden in gereedheid
gehouden, doch behoefden niet op te treden.
De betrokken schepen verlieten denzelfden mor
gen de haven voor een oefentocht op zee vol
gens vastgesteld programma.
Dinsdagnacht hebben twee agenten op hee-
terdaad betrapt een brandstichter in de Kip
straat te Rotterdam. Dat gebeurde nog net op
tyd om een uiterst gevaariyke brand te voorko
men. De man werd betrapt voor het pand van
de meubelzaak van Spierdijk waar hy probeerde
brandende stukken krant door de brievenbus en
door een tuimelraam te werpen. De man werd
gearresteerd en op het politiebureau deed men
de wel zeer merkwaardige ontdekking, dat deze
brandstichter een spuitgast van de Vrijwillige
Brandweer was, n.l. de 34-jarige bloemenkoop-
man L. W., die is verbonden aan den slangen
wagen die het dichtst by den meubelwinkel is
gestationneerd. De man heeft vanochtend be
kend. Het motief tot zyn poging tot brand
stichting heeft hy niet opgegeven. Hy maakt
echter een normalen indruk, en men meent dan
ook dat het er den spuitgast om te doen is ge
weest brand te stichten om daarna dadeiyk zyn
slangenwagen te gaan halen om zoodoende de
premie te bemachtigen. De brand had buiten
gewoon gevaarlijk kunnen zyn 'omdat er veel
meubelen en vloermatten achter de deur lagen
en in de winkel een groote voorraad meubelen
was. Bovendien zijn vlak by die deur de trap
pen naar de bovenwoningen, waar drie gezin
nen wonen, zy hadden er dan ook waarschyn-
ïyk niet afgekund.
De verdachte K„ uit Peize, die in verband
met den roofoverval te Eelde op 13 Dec. j.l.
werd gearresteerd, is thans door de justitie te
Assen uit de voorloopige hechtenis ontslagen,
daar het parket geen termen aanwezig acht
John Galsworthy, de Engelsche schrijver,
wiens stukken o. a. in de vertaling van Paul
Huf ook ten onzent zyn gespeeld, is gistermor
gen overleden. Galsworthy is in Nederland by
het groote publiek vooral bekend geworden
door zijn tooneelwerk, maar ook door zijn ro
mans.
John Galsworthy is een van Engelands be
kendste auteurs. Hij won den Nobelprijs voor
letterkunde en was voorzitter der internationale
P. E. N.-club. Over heel de wereld was zy'n
naam als gezien society-auteur bekend en in
alle tijdschriften zijn artikelen van hem ge
publiceerd.
Zijn vader was rechter te Coombe in het
graafschap Surrey, waar John Galsworthy in
1867 werd geboren. Ook hij studeerde rechten
aan de befaamde universiteit van Oxford en
promoveerde in 1890. Zyn praktijk als advocaat
heeft hij echter nooit uitgeoefend, omdat hy
zich geheel aan de fraaie letteren wydde. Hij
bereisde Amerika, Canada, Australië, Zuid-
Afrika, Egypte en Rusland, maar op zijn wer
ken heeft dat weinig invloed gehad; altyd spe
len zy in de Engelsche kringen van den hoo-
geren stand. Een tijd lang (n.l. van 1896 tot
1906) was hy journalist.
In 1906 verscheen „The man of property",
het eerste deel der thans voltooide en bekroon
de „Forsyte Saga", waarin het leven eener ge-
heele familie uitvoerig wordt verhaald op de
wyze, die in ons vaderland navolging vond in
den z.g. „drie-geslachten-roman" van Jo van
Ammers-Küller en Ina Boudier-Bakker. Op
komst en verval van een middenstandsgeslacht
wordt geschetst, de avonturen van de verschil
lende familieleden worden nagegaan, zoodat de
Saga in haar geheel een kroniek is van het
moderne Engelsche leven. Het werk bestaat uit
zes romans en vier novellen en loopt van 1880
tot heden. Het laatste deel verscheen in 1931.
Talryke korte byaragen uit tydschrift en dag
blad werden door den schrijver gebundeld in
geestige, ietwat ironisch-weemoedige boekjes,
als dramaturg heeft hy een goeden naam. Zyn
sociale belangstelling blykt uit zyn tooneelstuk-
ken en uit zyn bemoeiingen ten gunste van de
oud-strijders en oorlogsverminkten. In 1918
werd hij tot den adelstand verheven.
Een zyner laatste werken, „Maid in Waiting"
verscheen in Nederlandsche vertaling, onder
den titel: „Een meisje wacht", die echter niet
juist den zin van den Engelschen titel weer
geeft. Ook de Forsyte Saga werd in het Neder-
landsch vertaald. Eenig voorbehoud is echter
noodzakelyk, omdat Galsworthy van overtui
ging zeer liberaal is. De godsdienst is voor hem
een privaatzaak, die hij niet steeds zonder
eenigen spot ter sprake brengt.
Maandag is in het Carmelietenklooster te
Boxmeer op ruim 78-jarigen leeftyd overleden
de Zeereerw. Pater Bernardus Dekker.
De thans overledene werd geboren te Am
sterdam 18 December 1854. Op 30 September
1875 deed hij zijn kloostergeloften en op 2 Fe
bruari 1880 werd hij'tot priester gewyd.
De Nederlandsche provincie der Orde ver
liest in den thans ontslapene een harer yverig-
ste priesters, die meerdere malen als Prior aan
het hoofd van een harer kloosters heeft ge
staan.
Pater Bernardus Dekker was Ridder in de
Orde van Oranje Nassau.
Zaterdag is Prinses Juliana met groot gevolg
te Darmstadt aangekomen en heeft in hotel
„Zur Traube" haar intrek genomen.
Een deel van haar gevolg is in het slot Er-
bach—Schönberg gehuisvest.
Het bezoek van de prinses in geheel incognito.
Zaterdagavond woonde de prinses de voor
stelling in het Hessische Landestheater by.
Maandagochtend vroeg is de prinses naar
Heidelberg doorgereisd.
Dinsdagmiddag tegen een uur werd de brand
weer gealarmeerd voor een zwaren binnenbrand
in perceel Rochussenstraat 78 te Den Haag.
Het bleek, dat de brand ontstaan was in een
voorvertrek van een bovenhuis, bewoond door
den heer v. d. B. Deze was voor werkzaam
heden afwezig en zyn vrouw en zoon waren
thuis. De vrouw, die ongeveer vyftig jaar oud
is, heeft by den brand ernstige brandwonden
bekomen en is in zorgwekkenden toestand naar
het ziekenhuis gebracht.
Ook de zoon bekwam verschillende verwon
dingen, doch zyn toestand is niet ernstig.
Omtrent den brand in de Rochussenstraat te
Den Haag vernemen wy nog nader, dat toen
de brandweer ter plaatse aankwam, het voor
vertrek zoo goed als geheel was uitgebrand.
Met geringe moeite slaagde de brandweer er
in de vlammen te dooven, zoodat de overige
vertrekken voor brandschade bewaard bleven.
Een door de politie ingesteld onderzoek wees
uit, dat de brand ontstaan is by het aanmaken
van een kachel.
De vrouw, die, zooals gemeld, met haar zoon
in huis was, wilde de kachel aansteken en ge
bruikte daarvoor petroleum. Vermoedelijk is
zij hierby eenigszins onvoorzichtig te werk ge
gaan, zoodat haar kleeren vlam vatten.
Zy trachtte de vlammen te dooven, daarby
geholpen door haar zoon, die op het gegil van
zijn moeder kwam toeloopen.
Het gelukte echter niet de vlammen meester
te worden en ten einde raad, holde de vrouw
de trap af er. liep luid gillend de straat op.
Naar ooggetuigen verklaren stonden haar
kleeren van onder tot boven in brand.
Voorbygangers en buren schoten te hulp en
trachtten de vlammen te dooven. Een der buren
kwam dadelyk met eenige dekens naar buiten
en wikkelde het slachtoffer daarin. Dit mocht
gelukkig baten.
De Geneeskundige Dienst vervoerde de vrouw
naar het Gemeente-Ziekenhuis aan den Zuid-
wal. Zij was deerlyk verbrand en haar toestand
is hoogst zorgwekkend.
Ook haar zoon had verschillende brandwon
den bekomen. Hy is eveneens ter verpleging in
Juist tijdens de trieste herdenking
van de bezetting van het Roergebied,
ging het Fransche mailschip, de „At-
lantique", in laaiende vlammen op en
het eerste schip, dat ter hulp kon ko
men kwam in razende vaart ook da
delijk. Dat sprak natuurlijk naar
ouden zeemanstrant vanzelf. Toch
deed het weldadig aan, dat het juist
een Duitsche boot was en wel een, die
den naam droeg „Ruhr." Dit werkt
al weer mede tot verbroedering tus
schen Frankrijk en Duitschland. Een
zeer mooie geste deed ZH. Exc. de
Bisschop van Berlijn, die zoo veel
voor den vrede doet en altijd werkt
aan de toenadering tusschen Frank
rijk en Duitschland. Hij droeg in zijn
kathedraal te Berlijn, de St. Hedwig-
ba^iliek, een pontificale Mis van Re
quiem op voor de dooden van de „At-
lantique", waarbij aanwezig waren
de Fransche ambassadeur te Berlijn,
het hoog gezantschapspersoneel, de
Fransche kolonie en tal van Berlijn-
sche en verdere Duitsche autoriteiten.
Dit is zielsverheffend.
Dit is de ware verbroedering in
Christa.
Zoo kan men een gezond optimisme
behouden, om te willen bevestigen
den vrede en zonder ophouden er voor
te werken-
Zoo moet het....
Omstreeks negen uur Dinsdagavond heeft
naby Breukelen een spoorwegongeval plaats ge
had, waardoor aanzienlijke vertraging in het
verkeer tusschen Utrecht en Amst;rdam is ont
staan. Drie goederenwagens van een rangeer-
trein ontspoorden naby Breukelen door tot nu
toe onbekende oorzaak, waardoor het spoor
Utrecht-Amsterdam W. P. werd versperd.
Persoonlijke ongelukken vonden niet plaats.
Onmiddellyk heeft men van uit Utrecht hulp
gezonden om de lyn zoo spoedig mogelyk weer
vry te maken. Intusschen kon het spoorweg
verkeer slechts met groote vertraging doorgang
vinden. Tusschen Maarssen en Nieuwersluis
werd slechts over één spoor gereden, n.l. het
Amsterdam-Utrechtspoor.
De personentrein, die om 21.18 aan het C.S.
te Amsterdam moest aankomen zat vlak achter
den goederentrein. De personentrein moest eerst
naar Maarssen werden teruggebracht en daar
na over het andere spoor verder naar Amster
dam geleid worden. Alle personentreinen kwa
men met groote vertraging te Amsterdam aan.
De D-trein van Emmerik, die om 21.46 uur te
Amsterdam W.P. moest aankomen is te Utrecht
omgeleid en via Hilversum naar Amsterdam
gereden.
Dinsdagmorgen is het ysvlak aan de zuid
zijde van het eiland Urk met donderend ge
raas uiteen gespat. Geweldige ijsmassa's zyn,
naar de „Telegraaf" bericht, over de haven-
dyken heen geschoven, alles vernielend wat in
hun weg kwam. Zware basaltblokken en an
dere steenen werden in de haven geslingerd.
Het havenhoofd is zoodanig geteisterd door
het ys, dat de palen afknapten. Deskundigen
beweren dat dit komt doordat het IJselmeer
is afgesloten en het ys nu niet meer kan af
drijven. Door den havenmeester zyn maat
regelen getroffen, om de schepen welke aan
de binnenzijde vgn den havendijk liggen, in
veiligheid te brengen.
Met spanning worden de winkeliers, die
Maandag naar Kampen zijn gegaan, om etens-
waem te halen, op Urk terug verwacht.
Dinsdagmorgen zyn door den 20-jarigen
timmerman H. Kramer, drie kinderen, die ty-
dens het sleedje rijden door het ys waren ge
zakt, met levensgevaar gered.
Gistermorgen is uit de kolk by Sluis 10 van
de Zuid-Willemsvaart, het lyk opgehaald van
den heer H. Cortenbach, aannemer te Asten.
Genoemde heer had Maandag in Lierop een
aanbesteding bijgewoond en begaf zich om onge
veer 10 uur des avonds naar huis. Waarschyn-
lyk is hij door de duisternis misleid en te water
geraakt.
Toen hy gistermorgen nog niet thuis was
werd men ongerust en ging men op onderzoek
uit.
Nadat men zijn pet en fiets uit hët kanaal had
opgehaald, vreesde men het ergste.
Na verder dreggen werd spoedig het lyk ge
vonden. De ongelukkige laat een vrouw en negen
kinderen na.
In het najaar van 1932 werd Oss en omge
ving onveilig gemaakt door een dievenbende, die
met groote brutaliteit optrad en talryke inbra
ken pleegde. Tenslotte slaagde de politie erin
de hand te leggen op een aantal verdachten,
onder wie een tweetal zeer jeugdige personen
van 17 en 18 jaar. Een vytal verdachten werd
opgesloten en zal in het begin van deze maand
voor de Bossche Arrondissementsrechtbank ver-
schynen wegens diefstal en heling.
Een 19-jarig jongmensch is Maandagmorgen
om elf uur van Enkhuizen vertrokken om Urk
te bereiken, 's Middags om vier uur was hy daar
nog niet aangekomen. Maandagavond om zes
uur is, volgens de „Telegraaf," bericht uit Har
derwijk ontvangen, dat hij daar was gearri-
Nrpprii
