Bezuiniging rechtswezen
De boomkweekeri j
Fabrieksbrand in
Amsterdam-Noord
GOLF VAN AFKEURING
RA Dl O-PR OGRA MM A
AUTO TE WATER
VRIJDAG 3 FEBRUARI
TWEEDE KAMER
Het voornaamste bezwaar gold
de opheffing van een aantal
gerechten
Mr. Goseling verdedigt
het ontwerp
Andere maatregelen
Tijdverlies?
Geldschieterswet
Op 1 Maart a.s. in werking
KATH. RADIO OMROEP
Uitbreiding van de studio's
VALSCHE RIJWIELPLAATJES
Zaterdag 4 Febr. 1933
Een levensbelang voor dit bedrijf
dat het Duitsche toltarief
verlaagd wordt
Anders noodlijdend
OPWINDING TE PARAMARIBO
Communistische Messias
BOERDERIJ VERNIELD
Geheime werkplaats opgespoord
NEUTRALE ORGANISATIES
Aansluiting bij het Nationaal
Jongerenverbond voor
katholieken verboden
Bij brand te Escharen
HET GEERT GROOTE
GENOOTSCHAP
Rector H. B. Lauwaert opvolger
van dr. W. G. J. v. Koeverden
ERNSTIG AUTO-ONGELUK
Jongeman gedood
PLOTSELING OVERGESTOKEN
De Amsterdamsche Ertsmalerij'
aan den Asterweg door het
vuur vernield
Het waterkanon van de
„Jason" in actie
Twee auto-ongevallen het gevolg
Urk ingesloten door
ijsbergen
Vliegmachine brengt uitkomst
VALSCHE GELDSTUKKEN
Op heeterdaad bij aanmaak
betrapt
UJ u
Met den besten wil.
In het Noordhollandsch Kanaal
gereden bij Den Helder
Chauffeur verdronken
IJs in het IJsselmeer
Ten Westen van Schokland
hoog opgeschoven
DE ARRESTATIES IN INDIË
„Piet Hein" brengt de dienst
weigeraars aan
BRIGADE AANGEVALLEN
Pastoor Th. Beukers
Den Haag, 2 Februari 1933
De wijziging van de Kieswet men heeft
het in een deel onzer vorige editie reeds Run
nen lezen is door de Tweede Kamer niet
ln den vorm, waarin de Regeering haar voor
stelde, aanvaard. Dr. VAN DEN BERGH, de
bekwame sociaal-democratische kiesrechtexpert,
had een amendement, dat beoogde, het ver-
deelingsstelsel-d'Hondt van de grootste gemid
delden zoo consequent mogelijk in onze wet
geving neer te leggen. Met dat amendement
vereenigden zich de katholieke en sociaal-de
mocratische fracties, waarna voor de andere
partilen alle aardigheid van de wet af was en
tenslotte dezelfde Roomsch-roode combinatie
ook de wet aan een meerderheid moest helpen.
De voornaamste beteekenis van de wiiziging is
deze, dat de verdeeling van de overschotzegels
zeer vereenvoudigd wordt. Het practisch resul
taat zal zijn, dat de zeer groote partijen er
een tikje op vooruitgaan. En ook de zeer kleine.
Daarom verwonderde het ons, dat de vertegen
woordigers van de dwergpartiities zich tegen
het amendement uitspraken. Het Regeerings-
ontwerp eischte immers voor het behalen van
den eersten zetel den vollen kiesdeeler, terwijl
men daarvoor in het stelsel van het amende
ment met 90 pet. van den kiesdeeler volstaan
kon.
De geweldige critiek, die in het Voorloopig
Verslag is losgekomen over het ontwerp tot
bezuiniging op ons rechtswezen, dat een aantal
rechtbanken en kantongerechten wil opheffen,
heeft Minister DONNER niet kunnen inperken
door de concessie in zijn Memorie van Ant
woord, waarbij hij de opheffing van de recht
banken te Roermond. Alkmaar en Almelo en
van een achttal kantongerechten terugnam. De
opheffing van de rechtbanken te ZutDhen,
Tiel, Dordrecht en Winschoten en van 40 an
dere kantongerechten is gebleven en daarover
heeft de Kamer in overgroote meerderheid een
ware golf van afkeuring uitgegoten.
Reeds in Maart 1927 heeft Minister DONNER
over een soortgelijk, maar minder vergaand
voorstel op het verzet van de Kamer gestooten.
Door aanneming
van een motie van
Mr. van Schaik,
die de toen voor
gestelde opheffing
van 33 kantonge
rechten praema-
tuur achtte, omdat
eerst gezien had
moeten worden, of
niet door reorga
nisatie en uitbrei
ding van de com
petentie aan de
„kwijnende" kan
tongerechten
nieuw leven kon
worden ingeblazen,
werd toen de be
raadslaging over
het ontwerp ge
schorst, hoewel de Minister tevoren verklaard
had, aanneming van de schorsingsmotie te be
schouwen als een zachten vorm van verwer
ping. Later is toen het ontwerp ingetrokken.
Uit alle fracties is ook thans het verzet los
gebroken. Men is het in groote meerderheid
zóó eens en ook de aangevoerde argumenten
stemmen zóó overeen, dat we gevoegelijk kun
nen opsommen de namen van hen, die in zach
ter of scherper vorm, op primitiever of dege
lijker uitgewerkte wijze, tegen de voorstellen
opponeeren, om daarna samen te vatten, wat
zy gezamenlijk op 's Ministers voorstel tegen
hebben. Dan waren daar mevrouw BAKKER
NORT en mejuffrouw KATZ, de liberalen Mr.
BOON en Mr. v. RAPPARD, de sociaal-demo
craten FABER en SCHAPER, de Katholieke
afgevaardigde VAN VOORST TOT VOORST,
de anti-revolutionnair Mr. DAMBRINK en
voorts de heeren KERSTEN, PEEREBOOM en
FLORIS VOS, die allen het ontwerp bestreden.
MINISTER DONNER
het betreuren om andere cultuurbrengers is
gaan vragen. Gedeeltelijk is dit argument dan
ook uit den tijd.
Geheel uit den tijd is het bezwaar, dat Je
opheffing van de gerechten den justitiabelen
zooveel tijdverlies vanwege de grootere afstan
den zal veroorzaken. Als men bedenkt, dat de
structuur van onze rechterlijke macht van 1878
dateert en sindsdien de verkeersmiddelen de
autobus! een geweldige vlucht genomen heb
ben, moet men mr. Goseling toegeven, dat hier
overdreven wordt. Maar wèl dunkt ons het ar
gument van kracht, dat het hun meer geld zal
kosten dan vroeger, dat de Staat kosten, die
totnogtoe voor z ij n rekening waren, op de
justitiabelen afwentelt. Wees mr. Goseling zelf
er niet op, dat de opheffing der gerechten de
vergoeding van reiskosten aan advocaten, die
gratis rechtsbijstand in strafzaken moeten ver-
leenen, meer op den voorgrond brengt?
De heer Goseling heeft een pleidooi geleverd
voor de bezuini-
ging-nü. Dan moet
men doortasten,
tenminste als men,
zooals deze afge
vaardigde, van het
onderwerp belang
rijke bezuiniging,
stijgend naargelang
de tijd vordert, ver
wacht. Trouwens,
ook voor de recht
spraak zelf ver
wacht mr. Gose
ling op den duur
goede resultaten
van de inkrimping
van het aantal
rechterlijke colle
ga's. De specialisa
tie van den rech
ter kan er b.v. door in de hand gewerkt worden.
Naast den voorzitter der Katholieke Staats
partij stond in de verdediging van het ont
werp Baron van Wijnbergen. Met bloedend hart
hij zag de zaak zelf blijkbaar dus donkerder
in maar gedreven door het besef van de
noodzaak van bezuiniging. En voorts was daar
als c'erde verdediger tegenover de tien bestrij
ders de anti-revolutionnair Smeenk, die de be
zwaren overdreven achtte.
Dinsdag as. want morgen (Vrijdag) verga
dert de Kamer in de afdeelingen spreekt de
Minister.
Mr. C. GOSELING
In het Staatsblad is afgekondigd een Kon.
besluit ter uitvoering van de artikelen 31, 32,
tweede lid en 38 der Geldschieterswet,. welke
wet op 1 Maart as. in werking treedt.
Hierbij wordt bepaald, dat aan informatie-
kosten, voor zoover deze kosten zijn gemaakt,
maximaal in rekening mag worden gebracht
2 ten honderd van het bedrag der uitgeleende
geldsom of van de ter beschikking gestelde
geldswaarde, doch niet meer dan twee gulden
in totaal. Indien evenwel meer dan één borg
wordt gesteld, mag aan informatiekosten ten
hoogste 3 gulden in rekening worden gebracht,
met dien verstande, dat ook in zoodanig geval
ten hoogste 2 ten honderd van het bedrag der
uitgeleende geldsom of van de ter beschikking
gestelde geldswaarde worde gevorderd.
Indien de ter beschikkingstelling geschiedt
door een geldschieter, die aflossing en interest
aan de woningen der geldleeners pleegt op te
halen of te doen ophalen, mag aan informatie-
kosten maximaal in rekening worden gebracht
een bedrag van 1 ten honderd van de ter be
schikking gestelde geldswaarde.
De geldschieter is niet verplicht van een af
lossing en van een betaling van interest een
kwijtingsbewijs af te geven, indien de aflos
sing of de betaling van interest heeft plaats
gehad per postwissel of door tusschenkomst
van den Postchèque- en Girodienst of van een
gemeentelijk girokantoor.
Aan het K. B. zijn als bijlagen toegevoegd
verschillende tabellen van maximum interest
bedragen.
Het bezwaar bij uitnemendheid was, dat de
Minister om redenen van bezuiniging de o p-
heffing, de abrupte en later niet meer goed
te maken opheffing, van een aantal gerechten
voorstelt. Men wil, kis er dan bezuinigd moet
worden ook op de rechterlijke macht en dkt
geeft vrijwel ieder toe minder radicaal en
meer overwogen te werk gaan. Men wensebt
een kleine deskundigencommissie, die op kor
ten termijn de vraag, hoe op dit onderdeel van
de staatszaak kan worden besnoeid zonder
vitale deelen te raken, bestudeert aan de hand
van de talrijke adviezen en projecten, die van
de zijde der magistratuur en uit de juridische
wereld geopperd zijn, om althans dit ergste te
voorkomen. Minister Donner en dat is de
groote grief heeft zulk een nadei onderzoek
afgewezen, maar als men de verschillende
sprekers, zelf deskundig of door deskundigen
voorgelicht, hoort, voelt men de overtuiging
groeien, dat toch wel door e ?n combinatie van
andere maatregelen een rationeeler bezuiniging,
die ongeveer hetzelfde bedrag opbrengt, zou zijn
te vinden. Want afkeerig van inkrimping der
magistratuur, waar die gemotiveerd is, is men
allerminst. Men zou concentratie en rationali
satie, wijziging in de samenstelling en de werk
wijze der gerechten, vereenvoudiging van de
procedurevermindering van de Rijksveldwacht
allerminst eenparig afwijzen. En mr. v. Rap-
pard, president van de op te heffen Tielsche
rechtbank, opperde bovendien een nog niet ge
hoord denkbeeld. Zijns inziens kan zeker voor
een bedrag van ƒ80.000 bezuinigd worden op
het Rijkspolitietoezicht op de groote rivieren.
Een klein middel misschien, maar een middel
dat in een stel van andere maatregelen geen
kwaad figuur zou slaan en dat in ieder geval
een niet te verwaarloozen bedrag is, vergeleken
bij de circa zes ton, die de Minister met zijn
ontwerp denkt te bezuinigen. Want of het in
de practijk zooveel zal opbrengen, is nog de
vraag.
Men onttrekt door de opheffing van niet
minder dan 4 rechtbanken en 40 kantongerech
ten aan de „provincie", aan het platteland een
deel van zijn intel'ectueele en cultureele centra
Ook dat is een bedenking. Maar met mr. Gose
ling, één der weinige verdedigers van het ont
werp, zouden we die toch niet te zwaar willen
aanslaan. In verband met het door den heer
Goseling aangevoerde feit. dat de toch eigenlijk
gewenschte terughoudendheid van het rechter
lijk element niet bevorderlijk is voor het ver
spreiden van een cultureelen invloed rondom
zich. Waarbij bovendien nog komt, dat de mo
derne wereld zoo langzaam aan men kan
Het nog niet sedert lang in gebruik genomen
studiogebouw van den K. R. O. aan de Em-
mastraat 52 te Hilversum, blijkt thans reeds
niet meer voldoende ruimte te bevatten en niet
meer aan de technische en accoustische eischen
vkn de moderne uitzending te voldoen. Het be
stuur van den K. R. O. heeft daarom moeten
uitzien naar een gelegenheid tot uitbreiding
van de studioruimte en tot een aanpassing der
studio's aan bepaalde technisch accoustische
eischen. Daartoe is van de familie L. van der
Schaar aangekocht de villa Emmastraat 50, die
aan het huidige studiogebouw grenst. In deze
villa worden thans gebouwd een studio voor
hoorspelen met een daaraan grenzende studio
voor geluidseffecten, een controle-studio ten
behoeve van den regisseur der hoorspelen, twee
studio's voor sprekers en een afzonderlijke stu
dio voor solisten. Daarnaast komen in dit ge
bouw een kamer voor de versterkersinstallatie,
een gramotheek, een ruimte voor audities, een
kantoorlokaal en een ontvangkkamer.
Met de uitvoering der verbouwing en tech
nische inrichting is reeds eenigen tijd geleden
een aanvang gemaakt. Vermoedelijk zal over
een maand reeds het nieuwe studiogebouw in
gebruik worden genomen.
Ook deze belangrijke uitbreiding zal op den
duur niet aan de vereischte studio-ruimten kun
nen beantwoorden. Het ligt in de bedoeling
achter het huidige en 'het nieuw aangekochte
studiogebouw een concertzaal te bouwen, die ar
chitectonisch met de beide bestaande gebouwen
een geheel zal vormen. Achter beide bestaande
gebouwen is terrein voor dezen nieuwbouw aan
wezig.
HUIZEN, 296 M. KRO: 8.00 Morgencon-
cerc. 10.00 Gramofoonmuziek 11.30
Gosdienstlg Halfuurtje door Pastoor I. H.
Perquin 12.00 Politieberichten 12.15
K.P.O.-orkest o.l.v. Marinus van 't Woud
1.45 Rusthpoos voor het verzorgen van
den zender. 2.00 Halfuurtje voor de rij
pere jeugd, door P. Fouwels 2.30 Kin
deruurtje door mevr. Sophie Nieuwenhuis
-van der Rijst 4.00 HIRO Uitzending
voor de Evang. Mpij. 5.00 KRO Jubi
leumconcert door leerlingen van de Stede
lijke Muziekschool en het Museum te
Maastricht, 50-jarig bestaan. 6.45 Jour
nalistiek Weekoverzicht door Paul de
Waart 7.05 Gramofoonmuzlek 7.10
Kath. Radio Volksuniversiteit 7.30 Po
litieberichten -7.45 Soortpraatje van de
R.K.F. 8.00 Slamat Hindia: „Een uurtje
in onze Oost" 9.00 Persberichten van
het Persbureau Vaz Dias9.15 KRO-Boys
0.1.v. Piet Lustenhouwer, refreinzang Jac'q.
Mossel 10.00 Microfoonvertelsel, Politie
berichten. 10.15 KRO-Boys 11. Gra
mofoonmuzlek.
HILVERSUM, 1875 M. VARA: 8.00 Gra-
mafoonmuziek 10.00 VPRO. Morgen
wijding 10.15 Uitzending voor arbeiders
in de Continubedrijven 12.00 De Noten
krakers o.l.v. Daaf Wins 2.00 Verzor
ging van den zender 2.15 Gramofoon
muzlek 2.50 Doorenbosch zingt uit zijn
internationaal reoertoire 3.10 Klassieke
Gramofoonmuzlek 4.30 Kwartiertje voor
1. v. O. 4.50 De Flierefluiters o.l.v. Hugo
de Groot - 5.40 Literair overzicht door
A M. de Jong 6.00 Volksliederen door
de Wielewaal Zanggroep AJC o.l.v. Piet
Tiggers 6.30 Vara-Balaikaorkest o. 1. v.
Powarjef 6.50 Toespraak door A. de
Vries 7.00 Uitzending voor de VPO
8 00 VARA Herhaling SOS-berichtrn
8 05 Zaterdagavondprogramma 9.00 Pers
bureau Vaz Dias 11.30 Gramofoonmu
zlek.
BRUSSEL, 509 M. 12.20 Concert o.l.v.
André Felleman 1.30 Vervolg 5.20
Concert door de „Mickey's club Jazz attrac
tion" 8.50 Gramofoonmuzlek 11.00
Concert o.l.v. Moreaux 11.50 Gramo
foonmuzlek.
KALÜNDBORG, 1153 M. 11.20 Strijk
orkest van restaurant „Wimex" o.l.v. A.
Bendicx 1.50 Gramofoonmuziek 2.50
Omroeporkest o!.v. Petersen 7.20 Om
roeporkest o. 1. v. Fritz Mahler 9.50
Dansmuziek.
BERLIJN, 419 M. 3.20 Populair con
cert o.l.v. Kaufmann 4.20 idem 7.20
Dansavond o.l.v Braun 920 Berichten en
Dansmuziek.
HAMBURG, 372 M. 3.55 Concert
6.30 idem 10.50 Concert door het Kleine
Norag-orkest 12.35 Gramofoonmuziek
1.30 Gramofoonmuzlek 3.50 Concert
door het Noragorkest o.l.v. Eibenschtitz
10.50 Dansmuziek.
KÖNIGSWUSTERHAUSEN, 1635 M. 1.20
Gramofoonmuziek 5.20 Muziek van
Mozart 10.05 Concert.
LANGENBERG, 472 M. 11.20 Gramo
foonmuziek 2.20 Concert o.l.v. Wolf
1.55 Gramofoonmuziek 4.20 Vespercon
cert 10.20 Concert.
DAVENTRY, 1554 M. 12.20 Concert
1.20 Concert door het Commodore Grand-
Orkest o.l.v. Joseph Muscant 4.50 Con-
csrt 5.05 Orgelconcert 7.50 Pianore-
citall 10.55 Ambrose en zijn Orkest.
PARIJS (Eiffel), 1446 M. 7.10 Opera
„Heriade".
PARIJS (Radio), 1725 M. 8.05 Gramo
foonmuziek 9.20 Concert 12.20 Popu
lair concert 4.10 Dansmuziek door het
Omroeporkest 9.05 Gramofoonmuziek.
MILAAN, 331 M. 8.05 Concert.
ROME, 441 M. 720 Gramofoonmuziek.
WEENEN. 517 M. 4.05 Concert door
het Weensche mandoline-orkest 6.20 Po
pulair Concert 9.40 Gramofoonmuzlek
10.05 Concert.
WARSCHAU. 1411 M. 5.25 Cello-reci
tal 7.20 Dansmuziek door het omroep
orkest o.l.v. Nawtot 8.10 Populair Or
kest 9.25 Chopin-recital 10.20 Dans
muziek.
BEROMUNSTER, 460 M. 7.05 Geva
rieerd programma 9.00 Gramofoonmu
ziek.
VOOR NADERE BIJZONDERHEDEN
VERWIJZEN WIJ NAAR DEN KA
THOLIEKEN RADIOGIDS
Wat de boomkweekerij betreft waren de in
voerrechten al vóór 1 Januari prohibitief. Dit
blijkt o.a. hieruit, dat de uitvoer van de leden
van den Bond van Plantenhandelaren in het
najaar 1931/voorjaar 1932 nog slechts 10 pCt.
bedroeg van den uitvoer van 1929/1930.
Er is door de invoerrechten naar het gewicht
een volkomen wanverhouding gekomen tusschen
de waarde van het artikel en deze invoerrech
ten, die, naar het gewicht berekend, natuurlijk
dezelfde zijn gebleven.
Vóór 1 Januari 1933 bedroegen de invoer
rechten ook reeds 100 tot 300 pCt. voor plan
ten met kluit, 75 pCt. voor planten zonder
kluit.
In het nu afgeloopen verdrag waren voor spe
ciale artikelen bijzondere tarieven bedongen,
n.l. voor Laurieren 15 Mk., Azalea's en Rhodo
dendrons, Ilex en Aucuba 20 Mk., Buxus en
Taxus 2.5 Mk., Chamaecyparis en Blauwe spar
ren 30 Mk., allen per 100 K.G: Voor andere
planten golden de tarieven van 40 Mk.
Thans zijn deze tarieven vrijwel verdubbeld,
doordat men op alle planten 40 Mk. moet be
talen, wat voor planten zonder kluit nog wordt
30 Mk., indien het Duitsch/Belgisch verdrag ten
einde loopt.
Nederland is, wat den export van boomkwee
kerij-artikelen betreft, hierdoor van den uitvoer
naar Duitschland afgesneden. Gelukt het den
regeering niet om invoerrechten te bedingen,
die aanzienlijk lager zijn dan die vóór 1 Januari,
dan is de boomkweekerij een duurzaam nood
lijdend bedrijf geworden.
Nadat Engeland in den zomer den boomkwee
kerij-invoer zeer zwaar belast heeft, is nu
Duitschland practisch gesloten. Het is een le
vensbelang voor dit bedrijf, dat Duitschland
weer open komt. Dit is een levenskwestie niet
slechts voor een export-centrum als Boskoop,
doch voor allen, die het boomkweekerijbedrijf
in Nederland uitoefenen.
door het werk werd verdeeld. Niettemin had
Dr. van Koeverden nog een belangrijk aandeel
in het werk. Speciaal wat de uitgave der be
kende G.G.G.-boekjes betreft.
Als diens opvolger is thans benoe- id de Zeer-
eerw. heer H. B. Lauwaert, die T is geworden
van de commissie van uitgifte. In deze commis
sie heeft o.m, ook zitting, voornamelijk voor
wat het technisch gedeelte betreft, de Eerw.
frater Vitus van het St. Gregoriushuis.
PARAMARIBO, I Febr. (Aneta). De Su-
rinaamsche communist Dekom, die onlangs
alhier is teruggekeerd, heeft groote sensatie ver
wekt onder de Aziatische immigranten.
Eenige duizenden Javanen en Hindoes trok
ken van de plantages naar de stad. Zij zagen in
Dekom de Messias, die gekomen was tot verlos
sing der onderdrukking.
De optochten culmineerden heden in een
marsch naar het Gouverneurshuis.
De. politie joeg de menigte uiteen.
Dekom werd gearresteerd. Vermoedelijk zal
een strafvervolging tegen hem worden 's gesteld,
Een en ander heeft in Paramaribo groote
sensatie verwekt, doch tot dusverre hebben geen
ernstige botsingen plaats gevonden.
Door de marechaussee werd Woensdagmiddag
te Moerdijk een Duitsch sprekend heer aange
houden, M. R„ wonende te Rotterdam, die een
rijwiel en een koffer bij zich had. Bij fouillee
ring bleek hij in het bezit te zijn van een groot
aantal valsche rijwiel-belastingmerken van het
dienstjaar 1932-1933.
De man liep in de val, toen hij tegen den
prijs van twee gulden deze merken trachtte
van de hand te doen.
Hij werd op transport gesteld naar het hoofd
bureau van politie te Rotterdam, waar de
recherche inmiddels de geheime werkplaats,
waar deze merken vervaardigd worden, heeft
opgespoord.
Het Hoogwaardig Nederlandsch Episcopaat
deelt, naar de „Utr. Crt." bericht, aan de inter
diocesane jeugdcommissie bij schrijven van 11
Januari 1.1. mede, dat aansluiting of lidmaat
schap van het Nationaal Jongerenverbond voor
katholieke jongeren ongewenscht is om de vol
gende redenen:
1. Het Nationaal Jongerenverbond is een
neutrale organisatie, die als zoodanig zeker voor
katholieke jongeren niet is te aanvaarden.
2. Het sluit iedere politieke en godsdienstige
richting uit, een standpunt, dat om wille van de
neutraliteit aangenomen, op jongeren zeker
een ongunstigen invloed moet hebben.
3. Het geeft 'n orgaan uit en belegt vergade
ringen, waarin zij het indirect politieke en
sociale kwesties worden besproken en voorlich
ting op dat terrein aan jongeren wordt gegeven.
4. Het streeft krachtens zijn program naar
doeleinden handhaving van het wettig gezag,
bestrijding van het communisme, enz. die in
onze katholieke organisaties afdoende worden
behartigd en voor onze katholieke jongeren geen
afzonderlijke organisatie noodig maken.
5. Het lidmaatschap van dit verbond kan
gemakkelijk een aanleiding zijn voor onze jon
geren om het lidmaatschap van eigen organisa
ties te verwaarloozen,
In verband met dit besluit der Bisschoppen,
heeft het Tweede Kamerlid, mr. dr. L. G. Kor-
tenhorst, zijn ontslag ingediend als lid van den
Ouderenraad van genoemd Verbond.
Woensdag is de boerderij van den landbou
wer Daamen op De Bolt te Escharen totaal af
gebrand.
De geheele inboedel, landbouwwerktuigen en
de oogst, ging verloren. Een paard, eenige run
deren en varkens kwamen in de vlammen om.
Een paard en een paar koeien, die uit de bran
dende stallen konden wegloopen, waren zoo
danig met brandwonden overdekt, dat zij moes
ten worden afgemaakt.
De oorzaak van den brand is onbekend. De
schade wordt door verzekering gedekt.
Naar wij vernemen heeft de Zeereerw. heer
H. B. Lauwaert, rector van het St. Antonius
Gasthuis te Utrecht een be'angrijk aandeel ge
kregen in het werk van het Geert Groote Ge
nootschap.
Zooals wij bekend mogen veronderstellen is
nog voor diens overlijden het omvangrijke werk
van Dr. v. Koeverden voor het G. G. G. dat
op den duur voor een persoon te zwaar moest
worden geacht, n'deeld.
Eenige commissies werden benoemd, waar
Donderdagavond te ongeveer half zes, reed
een vijftal vrienden in een auto naar Capelle
a. d. IJsel, waar een broer van een hunner
zijn bruiloft vierde.
De auto, die bestuurd werd door den heer
J. de Vlaming, is in een bocht bij het dorp
in het water geraakt door nog niet opgehelder
de oorzaak.
Vier der inzittenden konden vrij spoedig
worden gered, maar de 24-jarige D. Jonge-
neel, die onder den onderstboven 'liggenden
wagen was bekneld, kon eerst worden bevrijd,
nadat de auto was opgetrokken. Hij gaf toen
geen teeken van leven meer. Twee uur lang heeft
men tevergeefs kunstmatige ademhaling toe
gepast, daarna heeft men de hoop opgegeven.
De vier andere jongelui hadden slechts eenige
lichte kwetsuren opgeloopen.
Donderdagavond omstreeks 9 uur is een groo
te brand uitgebroken in de fabriek „de Amster
damsche Ertsmalerij" gelegen aan den Aster-
weg over het IJ te Amsterdam. Directeur van
deze fabriek is de heer P. Tadema.
Een wachtsman die in een woonschip tegen
over de fabriek woont, wilde op dat uur zijn
ronde verrichten. Op het terrein aangekomen,
zag hij plotseling vlammen uit de tweede ver
dieping slaan.
De brandweer werd per brandmelder opge
roepen, doch toen de motorspuit van den post
Plaatijzerweg ter plaatse kwam sloegen de
vlammen reeds aan vier kanten uit drie ver
diepingen uit.
Het personeel van de boot van de Haven
politie die op het IJ surveilleerde zag den brand
uitbreken en stoomde er dadelijk heen.
Van dit vaartuig af werd het eerst met een
straal water gegeven.
De bevelvoerder van de eerst aangekomen
motorspuit gaf dadelijk een tweede alarm
„groote brand" waarop tal van voertuigen uit
rukten en ook de brandweerboot de „Jason"
uitvoer.
De boot kreeg ligplaats in een kleine binnen
haven naast de fabriek en stelde het machtige
waterkanon in werking. Hoog laaiden intus-
schen de vlammen op en een zware vonken
regen daalde op de omgeving neer. Een dikke
rook trok over het nabijgelegen Asterdorp.
De brandweer stond voor een moeilijk werk
Verschillende slangen moesten over een groo-
ten afstand over het terrein der onderneming
worden uitgelegd; alle standpijpen werden
daarbij gebruikt, terwijl de overige slangen naar
het open water werden geleid. Op deze wijze
kon het vuur, dat door de vele vensters van
het vier verdiepingen hooge gebouw van den
beganen grond af en verder via platjes en
daken van tot het pand behoorende bijgebou
wen aan vier kanten worden aangetast. In het
hoofdgebouw was een groot aantal zakken met
magnesiet opgeslagen en nu deed zich het voor
de brandwachts ietwat zonderlinge verschijnsel
voor, dat alleen de zakken opbrandden en hun
inhoud onaangetast bleef, waaruit dus veilig
de conclusie kon worden getrokken, dat dit
materiaal onbrandbaar is. De vlammen vonden
verder voedsel in de vele op de verdiepingen
aanwezige betimmeringen. In het geheel werd,
behalve door de „Jason", met negen stralen
gewerkt; door de enorme watermassa's, die zon
der ophouden in de vlammen werden gewor
pen, nam de overmacht van het vuur dan ook
na korten tijd zienderoogen af en omstreeks
tien uur was men het vuur meester.
De derde en vierde verdieping waren toen
echter reeds totaal uitgebrand, doch in de on
dergelegen verdiepingen zat nog veel vuur.
Het kantoorgebouw dat aan de fabriek grenst
kon worden behouden, doch kreeg veel water
schade. De eigenaar van de malerij woont in
Heemstede. Om vijf uur had het personeel het
gebouw verlaten. In de fabriek werd niet ge
stookt. Het blusschingswerk stond onder leiding
van den waarnemend commandant den heer
Förch, hoöfdbrandmeester was de heer Brunei
de Rochebrune, mede waren aanwezig de wet
houder van de brandweer, mr. G. C. J. D. Krop
man, de hoófd-commissaris, de heer H. J. Ver
steeg, commissaris L. Hoogenboom, de hoofd
inspecteur van politie E. Joosten, en de inspec
teurs de Vries-Hummel en J. Stuurman.
De Geneeskundige Dienst was met een ambu
lance-auto ter plaatse.
De drijvende stoombrandspuit „Jan van der
Heyde", die eveneens ter assistentie was uit
gevaren, kon, zonder dienst gedaan te hebben,
weer naar haar 'station terugkeeren, terwijl
eveneens, nadat het sein „brand meester" was
gegeven, verschillende voertuigen naar de stad
terugkeerden.
De brandweer is met de nablussching nog
geruimen tijd bezig geweest. De aangerichte
schade, die zeer groot is, wordt door verzeke
ring gedekt.
Er was zeer groote belangstelling van het
publiek. Ook op de De Ruyterkade sloegen ve
len het spel der vlammen gade.
Donderdagavond hebben op den Kalderker-
kerweg te Venlo twee ernstige auto-ongevallen
plaats gehad.
Het 8-jarig zoontje van Krauss uit het woon
wagenkamp te Venlo wilde plotseling den weg
oversteken, juist toen uit de richting Kalden-
kerken een Duitsche personenauto naderde. De
bestuurder remde uit alle macht, doch hij kon
een aanrijding niet voorkomen. Met een zware
hersenschudding werd het jongetje naar het
R.K. Ziekenhuis overgebracht. Zijn toestand is
hoogst zorgwekkend.
Door de ontstane verkeersbelemmering had
even later op denzelfden weg nog een tweede
aanrijding plaats. De 45-jarige wielrijder J.
Bruner uit Venlo werd van achteren aangere
den door een bestelauto van de firma Caris
De wielrijder werd tegen den grond gesmakt.
Met ernstige verwondingen aan schouders en
armen is hij naar zijn huis vervoerd. De auto
reed tegen een boom en werd grootendeels ver
nield. De bestuurder kwam met den schrik vrij
Onder geweldige belangstelling van de zijde
der bevolking is Donderdagmiddag de Fokker
VII A.D.X. op Urk geland, bestuurd door de
piloten Tepas en Walewijn. Het vliegtuig had,
naar de „Telegraaf" bericht, ongeveer 731 K.G.
post aan boord, te zamen 38 zakken. De komst
van het vliegtuig werd met spanning verwacht,
omdat de meegenomen goederen in vele behoef
ten moesten voorzien. Uitverkocht waren onder
meer het vleesch, de gist, noodig voor brood en
ook.... de postzegels van zes cent, zoodat ver
schillende brieven ongefrankeerd zijn meege
gaan.
De vliegeniers waren verrukt over het prach
tige panorama rond Urk. Ijsmassa's van meer
dan veertig meter hoog hebben zich opgesta
peld aan den Zuid-Oostkant van het eiland.
Over het landingsterrein waren zij echter niet
best te spreken. Het weiland was zeer drassig
en eerst na een drietal pogingen gelukte het,
om weer van den grond los te komen.
De stoomboot „Jhr. Alting van Geusau" heeft
Donderdagmorgen tevergeefs getracht de Ketel
te verlaten. De stoomboot „Idonea" ligt op Urk
onder stoom, om, zoodra er eenige opening in
het ijs komt, te trachten contact te krijgen met
de van Kampen komende boot. Het ijs is echter
ongeveer twee honderd meter rondom Urk zoo
hoog opgestapeld, dat men niet verder kan zien,
dan tot die ijsbergen. Urk is thans alleen per
vliegmachine te bereiken.
De politie te Heerlen heeft in samenwerking
met de politie van Asten zekeren F. K. te
Kohlscheid bij Aken, in zijn woning op heeter
daad betrapt, toen hij bezig was met het ver
vaardigen van valsche rijksdaalders en guldens.
Smeltkroezen en andere materialen werden in
beslag genomen. K., die bekende, is in de ge
vangenis te Aken opgesloten. Den laatsten tijd
werden vele valsche geldstukken in Limburg in
betaling gegeven.
Met den besten wil van de wereld
maakt „gij alle menschen niet wijs"
stond in een oud rijmpje. Het is jam
mer, maar 't is zoo. Anders zouden er
geen oorlogen, geen internationale
verwikkelingen, geen binnenlandsche
relletjes en geharrewar meer zijn.
Daarom moeten wij niet alleen iets
krachtig willen, wiaar ook verstandig
willen.
Wat eenmaal niet kan, kan niet.
Daarmede moeten we rekening hou
den. En daarom het goede, dat we
beoogen, op de juiste wijze trachten
te bereiken- Niet door met 't hoofd
tegen een muur te loopen indien de
muur ons in den weg staat, doch door
er om heen of desnoods overheen te
gaan.
Onze wil moet goed zijn, moet ste
vig, krachtig, vasthoudend zijn, maar
moet allereerst redelijk, verstandig
zijn.
Met den besten wil der wereld
scheppen wij van de aarde geen pa
radijs. Daarop moet ons pogen dus
niet gericht zijn. Maar wel moet onze
ijzeren wil er naar streven van ons
leven op aarde het allerbeste te ma
ken voor onszelf en onze evennaasten,
wat er van te maken is. Dan bereiken
we iets en kunnen het verhoopte pa
radijs zonder bitterheid maar met
levensvreugde na deze „pelgrimsreize"
nog verwachten.
Donderdagmiddag te ongeveer half één is
op den Rijksweg bij het buurtschap De Blauwe
Keet onder de gemeente Den Helder een vier-
persoons auto, afkomstig uit Harlingen, in het
Noordhollandsch Kanaal gereden. Daar juist
een bus van den dienst „Noord-Holland" pas
seerde, waarin twee rijksveldwachter s waren ge
zeten, konden onmiddellijk krachtige reddings
pogingen worden in het werk gesteld. Het lukte
dan ook spoedig, de zes inzittenden van den
wagen, die op een diepte van drie meter lag,
drie heeren, twee dames en een kind, te be
vrijden. Vijf van hen bleken bewusteloos te zijn.
De veldwachters wisten door het toepassen van
kunstmatige ademhaiing vier der bewusteloozen
bij te brengen. Bij den wagenbestuurder, den
45-jarigen caféhouder Sijbrand Rohoff uit Har
lingen, bracht de kunstmatige ademhaling geen
resultaat. Een inmiddels gearriveerd geneesheer,
dr. Oterdoom van 't Zand, heeft nog anderhalf
uur tevergeefs getracht, de levensgeesten op te
wekken.
Vermoed wordt thans, dat de bestuurder reeds
ten gevolge van een hartverlamming is over
leden vóór de wagen te water reed. Daardoor
zou het ongeluk tevens zijn verklaard.
Alle slachtoffers zijn per ziekenauto van het
vliegveld „De Kooy" naar het Marine-hospitaal
te Den Helder vervoerd.
Het IJsselmeer ten Oosten van Schokland is
thans geheel ijsvrij. Westelijk van het eiland
bevindt zich echter zeer veel ijs. De post van
Schokland is Donderdag per motorboot naar
den Ketelmond gebracht.
Aan de Zuidwestelijke punt van het eiland
is het ijs hoog opgeschoven, evenals aan de
Noordwestelijke zijde.
Donderdagmiddag te ongeveer twaalf uur is
de ijsbreker „Daniël Goedkoop" het IJsselmeer
opgevaren tot het maken van een verkennings
tocht. Van den hoek van het IJ tot een uur
benoorden Marken werd geen ijs gezien. Verder
ten Noorden van het eiland echter werden ge
weldige massa's drijfys waargenomen.
SOERABAJA, 2 Februari (Aneta). De „Piet
Hein" keerde hedenochtend aan den Oedjoeng
terug om eenige arrestanten af te geven. De
betrokken schepelingen waren in arrest ge
steld als gevolg van de oorspronkelijke dienst
weigering op Maandagochtend. De arrestaties
zijn dus geen gevolg van nieuwe gevallen van
dienstweigering.
In het kampement der Marine te Malang zyn
momenteel 47 arrestanten ondergebracht.
De commandant der marine te Soerabaja zal
morgen een bezoek brengen aan het Marine
kampement te Malang waar hy een inspectie
zal houden.
De gearresteerde dienstweigeraars zullen te
Malang biyven tot het tydstip van berechting
door den krijgsraad, waartoe het voorloopig
onderzoek ten spoedigste zal aanvangen.
BUITENZORG, 2 Febr. (Aneta). De Gouver
neur van Atjeh en Onderhoorigheden ontving
op 1 Februari een telegram, waarin werd ge
meld, dat de derde brigade was aangevallen
door amokmakende Atjehers bij kampong Tjila-
tong, onderafdeeling Tapatoean.
Een der aanvallers werd neergelegd. Een Ti-
moreesch fuselier werd niet onbeduidend ge
wond.
Naar wy vernemen zal de Zeereerw. heer
Th. Beukers, pastoor der St. Petrus-parochie
te Leiden, in het St. Elisabeth-Ziekenhuis te
Tilburg, waar een broer van den pastoor, Dr.
A. Beukers, chirurg is, een lichte operatie on
dergaan.
De pastoor is Maandag naar Tilburg ver
trokken en verwacht dat hy over uiterlijk drie
weken in zyn parochie zal zyn teruggekeerd.
