Achttien dooden en 25 gewonden op het muitersschip
Hr. Ms. Pantserschip de „Zeven Provinciën
door vliegboot gebombardeerd
Nadat brand was uitgebroken, gaf
de bemanning zich over
Slachtoffers
Kamer in conflict Het nieuws van heden
met Regeering
VEREEN IGDE KATHOLIEKE PERS
VERLOVEN INGETROKKEN
DE BAROMETER
VRIJDAG 10 FEBRUARI 1933
Europeanen weigeren
dienst
Vreeselijke uitwerking
van een bom
Voorloopig geen Kamer
zitting
Het Weer,
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866
ABONNEMENTEN: voor Haarlem en
Agentschappen per week 25 cent;
per kwartaal f 3.25; per post, per
kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
BATAVIA, 10 Febr. (Aneta).Vrijdagmorgen 10.45:
de commandant van het eskader sommeerde radio
grafisch de „Zeven Provinciën" tot onvoorwaarde
lijke overgave, daaraan toevoegende, dat anders ge
weld zou worden gebruikt.
Medegedeeld werd, dat de vlag moest worden ge-
heschen en een wit kleed moest worden getoond op
het zonnetentdek, terwijl het schip tien minuten be
denktijd werd gegeven.
De „Zeven Provinciën" antwoordde met een draad
loos telegram gelijk aan dat, waarvan eerder melding
werd gemaakt, waaraan werd toegevoegd: „Val ons
niet üastig."
Hierop wierp een vliegmachine de eerste bom naast
het muitende schip. De „Zeven Provinciën" gaf zich
over, nadat het te 9.18 uur door een bom van een Dor-
nier-vliegboot was getroffen.
Brand brak uit aan boord van „De Zeven Provin-
cien
De bemanning verlaat het schip en gaat in de
'booten. De brand is blijkbaar niet ernstig, daar de
Zeven Provinciën" doorgaat met radiografeeren.
Een gedeelte van het inlandsch
personeel op het eskader door
Europeanen vervangen
Dienstweigering door
Europeanen
Inheemsch personeel
vervangen
Een onderhoud met vloot-
aalmoezenier Alink
De „Zeven Provinciënwaarop brand is uitgebroken nadat het
schip tengevolge van de weigerachtige houding der bemanning
werd gebombardeerd
Verzwaard arrest
De wapenkwestie
BORNEO
Europeesche minderen hebben
aan de muiterij deelgenomen
BATAVIA, 10 Febr. (Aneta)
- In afwijking van eerdere be
richten kan thans gemeld wor
den, dat de Dornier-Wall-vlieg
boot niet twee, doch slechts één
bom geworpen heeft. Deze bom
heeft twaalf leden van de beman
ning van de „Zeven Provinciën""
gedood en vijf en twintig ge
wond. Bijzonderheden zullen
volgen.
Het is gebleken, dat Europee
sche minderen aan de muiterij
hebben deelgenomen.
Blijkens een nader bij het
Departement van Defensie ont
vangen bericht, bedraagt het aan
tal dooden 18, waaronder 15
inlanders en 3 Europeanen. De
Europeesche schepelingen zijn
de tamboers Bakker en de Bree
en de marinier 2e klasse Kroes
kop.
Volgens de voorloopige be
richten bevindt zich onder de
lichtgewonden de luitenant ter
zee 3e klasse, baron de Vos van
Steen wijk.
Men meldt ons uit Den Helder:
Vanmorgen heeft de vloot
aalmoezenier te Den Helder het
overlijden bekend gemaakt van
de tamboers Bakker en de Bree,
die beiden lid waren van de R.K,
Organisatie.
Bakker was uit Den Helder af
komstig, de Bree vermoedelijk
uit Deventer. De woonplaats van
Kroeskop was nog niet bekend.
Toen eskader en muiters elkaar ontmoetten
Verloven bij de marine
ingetrokken
Het bericht in eenige avondbladen
omtrent ontslagname van het
Kabinet voorbarig
Het Nederlandsch Correspon
dentie-bureau voor dagbladen be
richt:
„Naar ons uit inlichtingen uit de
beste bron gebleken is zijn alle ge
volgtrekkingen verbonden aan het
voorgevallene in de Tweede Ka
mervergadering van Woensdag
middag voorbarig. Met name de
conclusie betreffende het ontslag
van het Kabinet is absoluut in
strijd met de waarheid. H. M. de
Koningin, die in Zwitserland ver
toeft, is telegrafisch op de hoogte
gebracht."
H. M. keert heden in
Den Haag terug?
De vergadering van „Sint
Christophorus
Burgerkleeding verboden
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Gerequireerd
Politie-inval te Rotterdam
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
VIJF EN VIJFTIGSTE JAARCANC No. 18300
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 d.; ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contrad sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
iiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
99
DEN HAAG, 10 Febr. (Aneta). De speciale Aneta-ooggetuige-verslag-
gever, die zich aan boord bevindt van den kruiser „Java", het vlaggeschip
van het eskader dat de muitende „Zeven Provinciën" tegemoet vaart,
telegrafeerde Vrijdagmorgen 7.30 u. (Indischen tijd), dat het eskader
Hr. Ms. Pantserschip de. „Zeven Provinciën" in zicht heeft gekregen.
y%
Als de morgen gaat rijzen over den zesden
dag na den opstand aan boord van „De Zeven
Provinciën", het Indisch eskader zich allengs
Baat concentreeren bij de Straat Soenda, stijgt
de spanning en de verwachting van minuut tot
minuut. De ontknooping van het drama wordt
des te beklemmender, naarmate men langer in
onzekerheid verkeert. Waarschijnlijk zullen de
muiters eerst gesommeerd worden, zich over te
Beven, en indien zij hieraan geen gevolg geven,
of hun vroegere voorwaarden handhaven, zal
het eskader wel van zijn machtsmiddelen ge
bruik maken.
Vannacht zou de laatste acte worden opge
voerd. Om drie uur brengen de telegrammen
■Weinig meer dan een bondige vermelding der
feiten, die zich, onderwijl het muitende schip
roekeloos verder vaart, afspelen in enkele steden
Van Java.
Bij deze gelegenheid blijkt duidelijk, dat de
Marine ln Indië niet over veel materieel be
schikt. De kruiser „Sumatra", het zusterschip
Van de „Java", is tijdelijk buiten dienst, even
als vier jagers. Ook zes van de twaalf duik-
booten zijn opgelegd. Zoo komt het, dat behalve
de „Java", nog slechts de twee jagers „Evert-
sen" en „Piet Hein", de „Eridanus", de mjjnen-
legger „Gouden Leeuw" met de onderzeebooten
®n de acht vliegbooten tegen de „Zeven Provin
ciën" kunnen optreden. Overigens in dit geval
echter ruimschoots genoeg.
MED AN, 10 Febr. (Aneta) De Atjeh-corres-
Pondent van de Dehli-courant seint aan zijn
blad, dat de matrozen en stokers van „De Ze
ven Provinciën", die in Atjeh waren achter-
gebleven, order kregen van den militairen com
mandant Behrends om patrouille-diensten te
Verrichten in samenwerking met de marechaus
see in de richting van Tjallang en Tanggeum-
Pang.
Hierbij wordt gemeld, dat de inheemschen
aan dit bevel hebben gehoorzaamd, doch dat
alle Europeesche manschappen geweigerd heb
ben aan dit bevel te voldoen. Zij werden daarop
allen gearresteerd.
BATAVIA, ÏO Febr. (Aneta) Naar wij van
officieele zijde vernemen, is, alhoewel daartoe
Been rechtstreeksche aanleiding of aanwijzin
gen waren, en uitsluitend als voorzorgsmaat-
fegel bij het vertrek van het eskader uit Soe-
'abaja de inlandsche bemanning van de „Piet
Hein" en „Evertsen" en een gedeelte van deze
bemanning van de „Java" hoofdzakelijk ver
vangen door Europeanen. Bij aankomst van
het eskader te Tandjong Priok werden één
Europeesche kwartiermeester en twee schepe
lingen gevankelijk uit het eskader afgevoerd.
Zulks als resultaat van een telegram van de
commissie van onderzoek Inzake de gebeur
tenissen bij de Marine te Soerabaja.
Nader seint men ons uit Den Helder:
Wij hadden zoo juist een kort onderhoud met
den HoogEerwaarden Vlootaalmoezenier Alink.
Z. H. E. ontving ons zeer welwillend en gaf
ons in het kort als zijn meening te kennen,
dat onder het katholiek marinepersoneel geen
sprake is van eenige onrust. Integendeel, onze
jongens zien de komende dingen rustig tege
moet en hebben vast vertrouwen in de leiding
en onze Regeering. Ook Z. H. E. was de mee
ning toegedaan, dat de verkeerde werkmethoden
bij het C.A.M.B.O. mede een der hoofdoorzaken
mogen genoemd worden van de ontevredenheid.
Zij hebben jarenlang den geest onder het marine
personeel trachten te vergiftigen en deinzen,
nu het welhaast te laat is, terug voor de con-
r
- -
sequent! is, waarvoor zij zich thans zien gesteld.
Met achteraf te beweren, „dat het niet zoo
kwaad bedoeld was" komen we thans niet ver
der. Ook Z. H. E. moest toegeven, dat de toe
gepaste salariskorting van 17 pCt. voor de
marinemannen in Indië, onder den rang vac
officier, wel zeer streng mag worden genoemd
Overigens wenschte Z. H. E. zich uiteraard in
zijn kwaliteit niet verder uit te laten over
kwesties, de Marine betreffende. Dat het einde
van dezen toestand nog niet in zicht is, meende
hij wel te kunnen bevestigen. De katholieke en
christelijke bonden staan echter pal achter
Vorstin en Regeering en zullen, als het noodig
mocht blijken, weten welke houding zij hebben
aan te nemen.
Z. H. E. heeft vervolgens een onderhoud ge
had met den commandant van de Marine te
Den Helder.
Gisteravond heeft een gecombineerde ver
gadering plaats gehad van de hoofdbesturen
der drie Christelijke Marinebonden alhier
waarbij ook de diverse geestelijke adviseurs aan
wezig waren. Wat er besproken is, werd niet
bekend gemaakt. Er schijnen echter nog ver
schillende belangrijke vergaderingen alhier op
komst te zijn.
Een korporaal der marine, die Woensdag
middag in Den Helder het roode blad „De
Zeven Provinciën" kocht en in verband daar
mede door een officier tweede klasse van het
wachtschip „Emma" werd aangehouden, is, naar
„Het Volk" bericht, Donderdag gestraft. Wegens
het koopen van een dagblad, dat door den mi
nister van Defensie was verboden, heeft hij
drie dagen verzwaard arrest gekregen.
Wat betreft de kwestie van het inhouden der
wapenen van de marineschepelingen der te Den
Helder liggende oorlogsschepen, vernamen we
heden van bevoegde en goed ingelichte zijde,
dat; de wapenen steeds worden ingenomen,
voordat de schepelingen zich van boord be
geven. Het eenige, wat er inderdaad geschied
is en wat misschien tot de merkwaardige ge
ruchten heeft aanleiding gegeven, is het feit,
dat er eennieuw slot is aangebracht op
het centraal wapenmagazijn, een maatregel,
die, hoewel van een juist gezien beleid getui
gend (het oude slot was niet bijster solide
meer!), echter geenszins tot geruchten als het
hierboven gemelde behoeft te worden herleid!
KOTA -RAOJA
Si/"veu
PADANG
SlBEROET w
INDISCHE SIP0EA
OCEAAN
8EMK0ELE/1
JZridauus'
Naar wjj vernemen, heeft de Marinecomman-
dant van Den Helder alle verloven ingetrokken
Deze intrekking geldt ook voor hen, die verlof
hadden bekomen voor ondertrouw,
Uit dit communiqué blijkt dus alleen, dat
het bericht door enkele bladen verspreid in de
stadsedities van gisteravond, als zou de Regee
ring naar aanleiding van den uitslag der stem
mingen in de Tweede Kamer zjjn afgetreden,
onjuist is. Dit lag ook voor de hand. De regee
ring is onmachtig om iets te doen ten opzichte
van de Kamer. Dit is alleen het recht van HM.
de Koningin, die de Kamer kan ontbinden. Men
zou dus uit dit bericht tusschen de regels door
kunnen lezen, dat de regeering wachten zal
tot den terugkeer van de koningin, om daarna
te handelen. Dat er iets gebeuren moet, staat
na het voorgevallene in de Kamer vast en blijkt
ook uit het feit, dat de zitting van de
niet doorgaat. Ook nu zonder op de feiten voor
uit te loopen is er uit te lezen, dat de regeering
overweegt aan HM. de Koningin voor te stellen
tot Kamerontbinding over te gaan.
Voor het overige verwijzen wij naar de be
schouwingen van onzen Kameroverzichtschrijver
Naar de „Maasbode" verneemt, heeft H. M.
in verband met de politieke situatie, haar ver
blijf in Lenzerheide beëindigd. H. M. is op de
terugreis en werd heden in Den Haag verwacht.
Noch bij de spoorwegen, noch bij de politie,
noch bij andere autoriteiten was omtrent den
terugkeer van H. M. de Koningin uit Zwitser
land iets bekend.
Onze speciale correspondent te Den Helder,
ontving gisteravond van den voorzitter in het
hoofdbestuur van den Katholieken Bond van
Marine-personeel, afdeeling Den Helder, het
volgend communiqué, betreffende het verloop
van de aangekondigde vergadering van dit per
soneel.
De officieele tekst luidt als volgt:
Gisteravond werd een goed bezette ver
gadering, gehouden door de R.K. Vereeniging
van Marinepersoneel „Sint Christophorus", af
deeling Den Helder, ter bespreking van de
audiëntie met Zijne Excellentie den Minister
van Defensie, dr. Deckers op 3 Februari jX, ter
zake van de salariskorting voor het marineperso
neel, alsmede terzake van de nader gevoerde
actie door het hoofdbestuur. De voorzitter van
het hoofdbestuur, de heer A. W. P. Angenent,
hield een uitvoerige inleiding over de positie van
het marinepersoneel in Oost-Indië. De dienst
weigering en de muiterij aan boord van „De
Zeven Provinciën" werd door de vergadering
onvoorwaardelijk afgekeurd. Uit de vergadering
gingen stemmen op, om vooral in dezen tijd
krachtig achter de Regeering te blijven staan.
Men legde den nadruk op het feit, dat de Ka
tholieken, in samenwerking met den bond van
Christelijk Marinepersoneel en de Vereeniging
van Technici (bij de Marine), een groep van
bijna 1100 leden vormden, die het in geen enkel
opzicht met de actie van de socialistische bon
den eens zijn en de daar gevoerde agitatie ten
sterkste afkeuren!
Donderdag is bij wijze van aanplakking op
de schepen en in de marine-etablissementen
bekend gemaakt, dat de admiraal tot op nadei
aankondiging zoowel aan officieren als min
deren, ten strengste heeft verboden zich anders
dan gekleed in hunne uniformen in Den Hel
der en omgeving te bewegen! Burgerkleeding
is dus verboden! Bij informatie ter bevoegder
plaatse, werd ons medegedeeld, dat deze order
is uitgevaardigd in verband met de talrijke op
handen zijnde vergaderingen van de diverse
soorten marinebonden, en we! meer speciaal in
verband met de hedenavond plaats gehad heb-
DE MUITERS OP DE „ZEVEN PROVINCIëN"
GEVEN ZICH OVER; 18 DOODEN EN 25 GE
WONDEN.
AFTREDEN VAN HET KABINET-RUIJS OF
DE ONTBINDING VAN DE TWEEDE KA
MER?
Lindbergh opnieuw bedreigd met ontvoering.
Twee arrestanten.
Alfonso's oudste zoon doet afstand van zijn
rechten.
De stand der ontwapeningsbesprekingen te
Genève. Wat nu?
Tien dooden bij een autobusramp in N. W.
Spanje.
De Lourdes-grot in de Vaticaansche tuinen zal
verbouwd worden.
Het gerechtshof te Leeuwarden veroordeelde
een arbeider tot vier jaren gevangenisstraf we
gens den moord te Muntendam.
Opvoering van ..De Matrozen van Catarro" te
Haarlem verboden.
Inval in een werkplaats te Luik, waar duizen
den valsche rijwielplaatjes werden gemaakt; de
makers aangehouden.
Oordeel der commissie van onderzoek inzake
het Gidsartikel van Prof. Colenbrander.
Ingrijpende onderwijs bezuinigingen?
De Officier van Justitie bij de Haagsche recht
bank eischte vijftien jaar gevangenisstraf tegen
v. B. wegens doodslag op den agent Baas; de
rechtbank gelastte onmiddellijke invrijheidstel
ling.
In de strafzaak notaris M. heeft ook het O. M.
appèl aangeteekend.
De zesdaagsche te Frankfort; RauschPijnen
burg winnaar.
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllH
Verwachting: Matige Noord-Westelijke EE
tot Noordelijken wind, meest zwaar be- EE
H wolkt, regen- of hagelbuien. Aanvanke- EE
lijk veel kouder met kans op nachtvorst.
barometerstand 771.5 te La
barometerstand 737.4 te Ha-
EE Hoogste
Coruna.
EE Laagste
paranda.
Zon op 7.28, onder 5.0L Licht
op 5.31. Volle Maan 1021 n.m. EE
iilililiiiililllllliiiiiiiiiilliiilliiilliiiiiiiiiiiiiiiiilliiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiii
bende vergadering van het C.AM.B.O., die uit
sluitend toegankelijk is voor marinemannen.
Door het verbod van burgerkleeding ziet men
kans te voorkomen, dat zich ongewenschte ele
menten onder de schepelingen mengen._
Men seint ons nader uit Den Helder:
Gisteravond had alhier een vergadering van
het C.AM.B.O. plaats, op welke vergadering
alleen militairen in uniform toegang hadden.
In deze vergadering werd voornamelijk de motie-
Drop besproken en critiek uitgeoefend op de
salariskorting.
De vergadering nam een resolutie aan, waar
in intrekking van de 4 pet. korting wordt ge-
eischt en clementie voor de muiters wordt ge
vraagd.
In de stad werd des avonds met „De Tribune"
gecolporteerd. Wanordelijkheden deden zich
niet voor, daar de colporteurs werden begeleid
door rechercheurs.
Een vijftal rijksveldwachters uit de sectie
Schagen zijn ter versterking naar Den Helder
gerequireerd, teneinde op mogelijke ongeregeld
heden voorbereid te zijn.
Te Rotterdam heeft Donderdagmiddag de po
litie een inval gedaan in het kantoor van het
Plaatselijk Arbeids-Secretarlaat, naar aanleiding
van de actie van het N.A.S. onder bet marine
personeel.
De inval heeft echter geen resultaat opgele
verd.
Hoogste stand op Vrijdag 1 uur tun.: 759
Vooruit
