Het Heilig Jaar geopend
De Hitlerianen binden in
I
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
St. Willibrordus
De socialisten in
Oostenrijk
Staatsgreep in
Uruguay
Het nieuws van heden
ONDER HET GELUI VAN
DE KLOKKEN
BOYCOT DUURT SLECHTS
TOT VANAVOND
VLIEGRAMP IN CANADA
DE BAROMETER
ZATERDAG 1 APRIL 1933
De plechtigheden in
den St. Pieter
Titulescu
Het Weer
Een troef van Seitz
Toestand nog niet te
overzien
De banken worden niet
gesloten!
Propaganda-eskader
33 dooden in Amerika
ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18343
BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866A
ABONNEMENTEN?
Voor Haarlem en Agentschappen p. week
25 cent; per kwartaal f3.25; per post,
per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866)
N.V. Ned. Verzek.'Maatschappij
Utrecht, Catharijnesingel 48
Hoofdinspectie Amsterdam
Adm.deRuijterw.242, Tel. 82797
Kapitaal- en Volksverzekering
Hedenochtend vond de plechtige
opening plaats van de
Heilige Deur
Paus Pius XI Jclopt op de Heilige Deur "bij
de opening van het jubeljaar 1925.
Paus Pius XI knielt in de Heilige Deur bij
de opening van het Jubeljaar 1925.
Oproep tot vorming van nieuwe
organisatie in plaats van den
Schutsbund
Dollfuss de voorrang
RECORD-WERELDVLUCHT
President Terra werpt zich op
als dictator
VROOLIJK BEZOEK BIJ DUIT SCHLANDS RIJKSKANSELIER
.V
Bewoonsters van het Spreewald hebben bij Rijkskanselier
Hitier een bezoek gebracht. Op onze foto ziet men: Dr. Fricks
Goering, Hitier en Kube
Voortzetting in versterkte mate
als Woensdag de buiten-
landsche hetze niet
ten einde is
Koopers bij Joden
gestempeld
Vrijwillige sluiting
Gemeenteraden en
Landdagen
Wordt van der Lubbe
opgehangen?
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN
ONTVANGLAMPEN VANAF F 2.50
N.V. Gloeilampenfabriek „Radium"
Plannen der Sovjet-regeering
NIEUWE HAARLE
COURANT
Onze Romeinsche correspondent seint:
Door het gelui van de klokktn aller Ro
meinsche kerken, dat Vinnacht om
één uur feestelijk en indrukwekkend
over de stad galmde, aangekondigd, is heden
ochtend het buitengewone Heiige Jaar ter
hegentienhonderdjarige herdenkint van de Ver-
Tossing met de plechtige ceremonie van de
Heilige Deur geopend.
Reeds in den vroegen morgen begonnen de
geloovigen naar Sint Pieter te stroomen en
vulden langzamerhand de breede beuken van
"de basiliek, terwijl ook een aanzieuijke menigte
op het St. Pietersplein bleef wichten in de
hoop, van daaruit iets van de iiteressante en
schilderachtige plechtigheid te kinnen zien.
Rijen van auto's brachten hoogvaardigheids-
bekleeders in groot tenue, diplommen, Maltezer
ridders, Romeinsche prinsen, die jlaats gingen
nemen op de tribunes in het votrportaal van
de basiliek. Links van de Heilige Deur, die nu
nog een steenen wand was, stond de troon van
den Paus; er tegenover de gereerveerde tri
bunes voor de souvereinen, voo: de familie
leden van den Paus, voor de orie van Malta,
de diplomaten, den Romeinschn adel, het
Comité voor het Heilige Jaar. De wijde hal van
het portaal bood een schitterenien aanblik.
Tegen elven werden de grooti hekken, die
het voorportaal naar het plein toe afsluiten,
dichtgeslagen, en eveneens de dcjren tusschen
het portaal en de basiliek geslotin. De pause
lijke stoet nadert.
In de Zaal der Paramenten an het Vatl-
caansch Paleis, waar hij werd ©gewacht door
de witgemijterde kardinalen, bekleedde de
Paus zich met den pauselijken jiantel en den
met edelsteenen bezetten mijter,om zich daar
op, voorafgegaan door de bjschoppen en
kardinalen en door het pauskrui, naar de Six-
tijnsche kapel te begeven en laar voor het
Allerheiligste te bidden.
Vervolgens hief de Paus het e n i Crea
tor aan, en terwijl het paslijk koor de
strofen van de hymne voortzet'e, vormde zich
de stoet en schreed plechtig iaar het voor
portaal van Sint Pieter.
Bij den ingang van het portal, nl. bij het
trotsche ruiterstandbeeld van ionstantijn den
Grooten, besteeg de Paus den draagstoel. De
zilveren trompetten schetter^ den triomf-
marsch van Longhi; terwijl afen recht staan,
komt onder het zijden baldaljjn, geflankeerd
door de wuivende pluimen wakers, de Opper
priester op de schouders van [e dragers lang
zaam nader. In den plechtgen stoet gaan
voorop de prelaten en de vertegenwoordigers
der verschillende ordes; dan Vlgen de peniten-
ciërs, die den langen dunnen tok, symbool van
hun ambt, in een krans van bloemen dragen;
de gemijterde bisschoppen en latriarchen, waar
onder de Oosterlingen zich d>or hun schilder
achtige kleedij onderscheidei; de kardinalen,
voorafgegaan door hun secretarissen, die een
kaars dragen. De Zwitsers taan langszij; op
den schouder de gegolfde mi.deleeuwsche slag
zwaarden. De Paus draagt jn de linkerhand
een brandende kaars, terwij de rechterhand
zegent.
Het is een oogenblik van waarlijk religieuze
Wijding. De Paus, die met zooveel ingetogen
plechtigheid nader komt, is lier vóór alles een
priester, de opperpriester 'an een negentien
eeuwen oude Kerk, die dood van haar
goddelijken stichter, waardig net menschdom
verlost is, gaat herdenken met een jaar van
buitengewone gebeden en boete, de priester, die
met een symbolische handeling de poorten der
bovennatuurlijke genade komt ontsluiten.
Begroet door den aartspriester van St. Pieter,
kardinaal Pacelli, en door het kapittel nam
de Paus plaats op den troon; rechts van hem
de groot-penitenciër kardinaal Laurenti en
links kardinaal Verde.
Toen het Veni Creator verklonken
was, daalde de Paus van den troon af, nam
uit de hand van den groot-penitenciër den
gouden hamer aan en sloeg voor de eerste
maal op het marmeren kruis, dat zich op de
deur afteekent.
Het liturgische gezang begeleidde de hamer
slagen.
Aperite mihl portas justitiae: opent mü de
poorten der gerechtigheid, zingt de Opper
priester ten eersten maal. En het koor ant
woordt; Ik zal ingaan en den Heer loven.
Bjj den tweeden slag; Ik zal ingaan in uw
huis, o Heer," waarop het koor antwoordt: En
in uwe vreeze aanbidden in uw tempeL
Ten derden male herhaalt de Paus: Opent
de poorten, want de Heer is met ons; en het
koor zingt: Die sterk is in Israël.
Bij den derden slag bezwijkt de dunne steenen
wand; een gat opent zich en de arbeiders, die
aan de andere zijden wachten, hebben vlug het
geheele muurtje omver getrokken en weg ge
sleept.
De Heilige Deur is open. Het koor zingt
„Jubilate Deo omnis terra....De klokken van
Sint Pieter beginnen te luiden en spoedig ant
woorden uit de verte die van de kerken van
Rome.
Intusschen hadden de penitenciërs, in den
open doorgang geknield, den drempel met ge-
wijd water van stof en steengruis gereinigd. De
Paus, die op den troon gewacht had, daalde
nu weer af en ging, met den mijter op het
hoofd, de kaars in de linker- en het processie-
kruis in de rechterhand, neerknielen op den
gewijden drempel. Zoo geknield, hief Hij de
hymne aan: Vexilla Regis prodeunt.
En terwijl het koor dehymne vervolgt,
schrijdt de Paus door de Heilige Deur als eerste
Sint Pieter binnen, terwijl de kardinalen en
bisschoppen en de geheele pauselijke stoet hem
volgt.
In de Sacramentskapel heeft de Heilige
Vader daarop de vertegenwoordigers der ver
schillende aartsbroederschappen en broeder
schappen tot den voetkus toegelaten, die belast
zijn met de bewaking van de Heilige Deur.
Vervolgens vormde zich weer de stoet en be
gaf de Paus, nu met de- tiara gekroond,
zich naar de Confessio, onder de jube
lende toejuichingen van de tienduizenden, die
binnen Sint Pieter, door een wand van het
overige gedeelte der basiliek gescheiden had
dén gewacht, en eerst nu den Heiligen Vader
zagen verschijnen.
Een heilige stilte valt echter, als van de
loggia in de groote koepelpijlers de kost
bare reliquieën der Verlossing getoond wor
den, die Sint Pieter bewaart: een groot frag
ment van het Kruishout, de zweetdoek van
Veronica, de lanspunt van Longinus.
Dan geeft de Paus van de hoogte van een
bij de confessio opgericht podium den
plechtigen zegen aan de dicht opééngedrongen
menigte, die een oogenblik nederknielt, om dan
met eindelooze toejuichingen den Heiligen
Vader, die op den draagstoel zegenend door
Sint Pieter gaat, te vergezellen, zoolang hun
stem Hem nog kan bereiken.
Het Heilige Jaar is geopend.
Met hetzelfde ceremonieel, zij het met ge-
ringeren luister, heeft intusschen hedenochtend
ook de opening der heilige deuren door de
kardinaal-legaten plaats gevonden in de Sint
Jan, Sint Paul en S. Maria Maggiore.
LONDEN, 31 Maart. (Reuter.) Titulescu wordt
de volgende week te Londen verwacht, waar hij
namens de Kleine Entente zal protesteeren te
gen het Vier Mogendheden Plan.
S Matige tot zwakken Zuidelijke tot Zuid-
5 westelijken wind, half tot zwaar bewolkt j=
=j of betrokken, waarschijnlijk eenige re- j§
gen, zelfde temperatuur.
H Verdere vooruitzichten: weinig verande-
ring.
Zon op 5.37, onder 6.32. Licht
op 7.02. Eerste Kwartier 3 April.
WEENEN, 31 Maart (Reuter) Met volle
dige instemming van de regeering heeft
Bondskanselier Dollfuss gelast, dat de Repu-
blikeinsche Marxistische Schutzbund in het ge
heele gebied ontbonden moet worden.
WEENEN, 31 Maart. (Reuter.) De ontbinding
van den soc.-dem. Schutzbund wordt door
rechts zeer levendig begroet en door links
scherp becritiseerd, vooral wegens het biyven
bestaan der andere weerorganisaties,
In een oproep der soc.-dem. partijleiding heet
het, dat terstond „Ordnerschafteh" gevormd
moeten worden als partij-organisatie. Alle le
den van den Schutzbund dienen zich hierbij
aan te sluiten. Het aantal „Ordner" zal bin
nen acht dagen dubbel zoo sterk zijn als de
Schutzbund, aldus de oproep.
De soc.-dem. burgemeester van Weenen heeft
als Landeshauptman van Weenen verordend,
dat de Weensche Heimatschutz terstond ont
bonden moet worden.
WEENEN, 31 Maart. (V. D.) De politie-di-
rectie heeft instructie ontvangen voorzorgen te
treffen voor de veiligstelling van het vereeni-
gingsvermogen van den republikeinschen
Schutzbund.
Op grond van de beschikking van den soc.-
dem. burgemeester Seits, welke zich richt tegen
de Heimwehr van Weenen heeft de politie
eveneens instructies ontvangen met betrekking
tot de Weensche Heimwehr, welke evenwel niet
zijn ten uitvoer gelegd, daar de beschikbare
krachten voorloopig bezig zijn met de ten uit
voerlegging der beschikkingen van den bonds
kanselier.
De Amerikaansche piloot Willy Post wil
binnen een week de aarde rond vliegen
MONTEVIDEO, 31 Maart. (Eigen bericht).
In Uruguay kwam het heden tot een staats
greep. President Terra heeft aan het sinds
lang tusschen hem en den Staatsraad bestaan
de conflict een einde gemaakt, door zich tot
dictator te proclameeren. Hij heeft terstond
het parlement ontbonden en de arrestatie van
de 9 leden van den Staatsraad gelast.
Als voorzorgsmaatregel is de residentie van
den dictator voorloopig verplaatst van het
presidentspaleis naar de brandweerkazerne.
Oud-president Bruns verzette zich tegen
zijn arrestatie door op de politiemannen te
schieten, van wie hy er twee verwondde. Zelf
maakte hij daarop een eind aan zijn leven.
De minister van Financiën is gearresteerd,
terwijl een aantal leden der oppositiepartij zich
in beschermingsarrest in hun woningen bevin
den.
Ofschoon de toestand nog niet volkomen te
overzien is, schijnt de dictator toch gesteund
te worden door leger en politie.
(United Press)
BERLIJN, 31 Maart (W.B.). De rijksminister
voor Volksvoorlichting en Propaganda, dr.
Goebbels, heeft Vrijdagavond tegenover ver
tegenwoordigers der Duitsche pers het volgende
verklaard:
De Rijksregeering heeft er met bevrediging
kennis van genomen, dat de anti-Duitsche
gruwelhetze in het buitenland aan het luwen
is. Zij ziet daarin een succes van de boycot,
waarmee de nat. soc. beweging heeft gedreigd.
Zij ziet daarin echter ook, dat het vereenigde
Jodendom in Duitschland de mogelijkheid be
zit, om deze gruwelhetze volkomen tot staan te
brengen. Zij is ervan overtuigd, dat de gruwel
hetze haar hoogtepunt heeft overschreden.
De N.S.D.A.P. heeft nu besloten de boycot
morgen in vollen omvang en met ijzeren disci
pline door te voeren. Zij begint 's morgens om
10 uur en wordt morgenavond voorloopig stop
gezet tot Woensdagochtend 10 uur. Is op dat
oogenblik de gruwelhetze in het buitenland
echter volkomen afgeloopen, dan is de
N.S.D.A.P. bereid, den normalen toestand te
herstellen. Zoo niet dan zal de boycot Woens
dag opnieuw beginnen, dan echter met een ge
weld en hevigheid, welke tot dan toe ongekend
was.
In beginsel zal de Rijksregeering het vol
gende verordenen: De boycot wordt door de
aangesloten organisaties met de meest ijzeren
discipline doorgevoerd en zonder eenige wets
overtreding. Wij hebben de verantwoording,
dat geen onschuldige door de boycot getroffen
wordt.
Banken worden niet gesloten, daar anders
het betalingsverkeer zou stokken.
Van de N.S.D.A.P. en haar leiding wordt
verwacht, dat geen S.A.-man, S.S.-man en
boycotpost een zaak binnengaat. Verwacht
wordt, dat de pers een waarschuwing tegen alle
communistische provocateurs uitvaardigt. Deze
zijn, wanneer zij tot handtastelijkheden of on
wettelijke handelingen aansporen, terstond in
handen der politie te stellen en zullen volgens
de bestaande strenge wetten worden gestraft.
BERLIJN, 31 Maart. (W.B.) Hedenmorgen
kwamen in Annaberg (Saksen) sterke S. A.-
afdeelingen voor de joodsche winkels samen, die
iederen kooper, die uit deze winkels kwam, een
stempel op het gezicht drukten met het in
schrift: „Wü verraders koopen bij Joden!"
Volgens een bevel van de nat.-soc. partij mo
gen de Joodsche winkels eerst morgen sluiten.
BERLIJN, 31 Maart. (V.D.). De Bond van
Duitsche Warenhuizen heeft al haar leden-fir
ma's, die getroffen worden door de bepalingen
van de boycot, aanbevolen onmiddellijk hun
zaken te sluiten tot Maandagavond 3 April.
BERLIJN, 31 Maart. (V.D.) Het Partijbe
stuur der S.P.D. vergaderde heden over het
uittreden van den partij-voorzitter Otto Wels
uit het bureau der Tweede Internationale.
Het partijbestuur publiceert de volgende ver
klaring:
„Het bestuur acht de houding van Wels juist,
aangezien de besluiten van het bureau der S
A. I. naast politieke ook organisatorische maat
regelen betroffen, die zonder de medewerking
der Duitsche sociaal-democratie tot stand zijn
gekomen. De verantwoordelijkheid voor aldus
tot stand gekomen besluiten moet de Duitsch
sociaal-democratie afwijzen".
BELGRADO, 31 Maart. (V.D.) Hedenmor
gen verscheen in de straten van Belgrado een
extra-editie van de „Novosti" met een groot
opgemaakt bericht op de voor-pagina, dat op
Hitier een aanslag was gepleegd en dat hij bij
het verlaten van zijn woning door drie revol
verkogels was gedood. Te Belgrado ontstond
groote opwinding. De kranten werden denver-
koopers uit de handen gerukt en de Duitsche
legatie ontving tal van verzoeken om inlichtin
gen en condolaties.
Inmiddels bleek het blad op de binnen-pa-
gina geantidateerd te zijn op Zaterdag 1 April
en bleek het geheele bericht slechts te zijn
bedoeld als een „April-grap".
In verband hiermede had de Duitsche ge
zant een onderhoud met den Minister van Bui-
tenlandsche Zaken, bij wien hij tegen de hou
ding van het blad „Novosti" protesteerde, ter
wijl hij bestraffing van de schuldigen eischte.
De Minister verklaarde maatregelen tegen de
schuldigen te zullen nemen.
BERLIJN, 31 Maart. De door de rijksregee
ring uitgevaardigde „voorloopige wet tot
Gleichschaitung" van de landen met het Rijk
wordt thans gepubliceerd.
Eerstens worden de landsregeeringen gemach
tigd buiten de in de landsgrondwetten voor
ziene procédés om landswetten uit te vaardi
gen.
De landdagen en autonome gemeenteraden
worden met uitzondering van den Pruisischen
Landdag, ontbonden, voor zoover dit niet reeds
gebeurd is.
Zij worden voor 15 April opnieuw gevormd
volgens de stemmenaantallen, die bij de jong
ste verkiezing voor den Duitschen Rijksdag
binnen ieder land op de kieslijsten zijn uitge
bracht. Hierbij worden de op de kieslijsten der
communistische party gekomen zetels niet toe
gekend.
Het aantal zetels der verschillende landdagen
wordt beperkt.
De nieuwe landdagen gelden per 5 Maart
1933 als voor vier jaren gekozen. Voortydige
ontbinding is niet toegestaan.
Een ontbinding van den Rijksdag heeft zon
der meer de ontbinding ten gevolge van de
volksvertegenwoordigingen der landen.
De gemeenteraden worden eveneens ontbon
den. zy worden vóór 3 April opnieuw gevormd
volgens het aantal geldige stemmen, die vol
gens de verkiezingen voor den Duitschen Rijks
dag op 5 Maart binnen het gebied van de be
paalde gemeente is uitgebracht. Daarby bhj-
ven stemmen buiten beschouwing, die op kies
lijsten der communistische partij zijn uitge
bracht. Hét aantal zetels wordt beperkt.
De nieuwe gemeenteraden gelden per 5 Maart
als voor 4 jaar gekozen.
De gemeenteraden in Pruisen biyven onge-
wyzigd.
BERLIJN, 31 Maart. (V.D.) De ryksregee-
ring heeft, naar de „D. A. Z." meldt, een wet
opgesteld over ophangen en het voltrekken van
de doodstraf, welke wet op 29 Maart is geda
teerd en die door rijkskanselier Hitier benevens
in vertegenwoordiging van den rüksminister van
justitie door den vice-kanselier von Papen is
onderteekend.
Volgens paragraaf 1 van deze wet is para
graaf 5 van de verordening van den rijkspresi
dent ter bescherming van volk en staat van
28 Februari ook van toepassing op daden, die
in den tijd tusschen 31 Januari en 28 Februari
zijn begaan. Paragraaf 5 van de verordening
van 28 Februari stelt de doodstraf in voor een
geheele reeks van zware misdaden, waaronder
de brandstichting in den Rijksdag ook valt.
Paragraaf 2 der verordening bepaalt: Wan
neer iemand wegens een tegen de openbare
veiligheid gerichte misdaad ter dood veroor
deeld is, kan de regeering van het Ryk op het
land door welks autoriteiten het vonnis moet
worden uitgevoerd, bevelen, dat de voltrekking
door ophangen geschiedt.
Hiermede zqn de legislatieve voorwaarden
geschapen voor de door den rijkskanselier in
zijn Rijksdagrede reeds aangekondigde executie
van den brandstichter in den Rijksdag.
NEODESHA (Kansas) 31 Maart. (Reuter).
Een vliegtuig, dat een ploeg Canadeesche sport-
menschen vervoerde, is naby Neodesha neerge
stort. Vier personen werden gedood, tien zwaar
gewond.
REPUBLIKEINSCHE SCHUTZBUND IN OOS
TENRIJK ONTBONDEN.
De anti-Joodsche boycot in Duitschland duurt
slechts tot hedenavond, doch wordt Woens
dag in versterkte mate voortgezet, wanneer de
hetze in het buitenland dan niet volkomen ge
ëindigd is.
Wijziging der Duitsche Landdagen en Ge
meenteraden overeenkomstig den uitslag der
jongste Rijksdagverkiezingen.
Staatsgreep in Uruguay. Toestand nog niet te
overzien.
Stijgende werkloosheid; indexcijfers van Ja
nuari j.L
Inzegening „Eigen huis" van de Kath. Jongens
Centrale te Utrecht door Z. H. Exc. den Aarts
bisschop.
Rede van oud-minister Welter over de moge
lijkheden voor onze industrie in het Verre Oos
ten.
Uitvaart en begrafenis van Pastoor E. Mersel
te Rotterdam.
Fusie tramwegmaatschappyen in den Gelder-
schen Achterhoek.
Versnelde bruggenbouw; twee wetsontwerpen
ingediend.
Meer boter door de margarine.
Beperking van de kaasproductie.
Minister Ruys de Beerenbrouck zal 4 April de
psychiatrische inrichting der St. Willibrordus-
stichting te Heiloo openen.
De Nederlandsche delegatie wederom naar
Berlijn vertrokken voor nieuwe besprekingen.
O
TILBURG
MOSKOU, 31 Maart (Reuter). De Sovjet
autoriteiten zijn voornemens een sterk vlieg-
eskader te vormen, dat het Maxim Gorki-es-
kader zal worden genoemd.
Het „vlaggevliegtuig" van dit eskader zal een
zeer groot vliegtuig zijn, dat plaats biedt aan
niet minder dan 40 personen en waarin een
bioscoop-installatie en een drukpers zal komen.
Het Maxim Gorki-eskader zal behalve dit
groote vliegtuig bestaan uit verscheidene klei
nere machines en een luchtschip met een ca
paciteit van 6500 kubieke meter.
Men is voornemens met dit eskader tot in de
meest afgelegen deelen der Sovjet-Unie door
te dringen, wair cultureele en opvoedende pro
paganda zal worden gemaakt. Ook voor prac-
tische doeleinden zullen deze machines worden
gebruikt, n.l. voor het zaaien van koren en het
helpen bij de oogstcampagne.
NEW-ORLEANS, 31 Maart. (Reuter.) Thans
wordt gemeld, dat de tornado in Texas en Ar
kansas 33 menschenlevens heeft gekost.
VOOR 60 CENT PER WEEK huurt U Uw
Stofzuiger, met 2 jaar Uw eigendom.
W. BRAKEL Jr. BOTERMARKT 17
HAARLEM TELEF. 12897
Hoogste stand op Zaterdag 9 uur v.m.: 758
Vorige stand 759
