Frankrijk in de contramine Frankrijk en Mussolini's plan VEREEINIGDE KATHOLIEKE PERS Het nieuws van heden TEGEN REVISIONISME H. Uur te Rome Na de ramp met de Akron" GROOTE BEZWAREN VAN DALADIER DE BAROMETER R.K. STAATSPARTIJ Eerste Propaganda-vergadering VRIJDAG 7 APRIL 1933 BUREAUX: NASSAULAAN 51 - TEL. 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling ZES EN VIJFTIGSTE JAARGANG No. 18348 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.; ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek Solidair met de kleine broeders De vliegramp in Polen Zes dooden Algemeene staking te Montevideo Norman Davis naar Berlijn De brand te Toulouse Het radiostation moet zijn uitzen dingen voorloopig staken Het Weer 30-Urige werkweek in de V.S. Plechtigheid in Sint Pieter, in tegenwoordigheid van den H. Vader RUST EN EENVOUD Prachtig berglandschap uit Noord-Italië, dat door zijn rustige omgeving iedereen weldadig aandoet Kardinaal Pacelli Het onderzoek door de marine autoriteiten Hij komt op voor de „andere staten" en keert zich tegen revisie Verwijzing naar art. 19 Scherp Poolsch protest te Parijs De Pruisische Landdag niet bijeen Goering, Hitler of Hindenburg aan het hoofd van Pruisen? De aanslag op de gebrs. Rotter „Dag van den Duitschen Arbeid" Mr. J. v. HELLENBERC HUBAR en J. ANDRIESSEN DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN Nederlander beroofd De anti-Ruslandwet aangenomen Proces tegen ex-koning Alphons NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Het ontwapeningsplan van Ramsay Mac- Donald heeft een weinig welwillenoen weerklank in Polen en bij de Kleine Entente gewekt, maar over het ontwerp van een vier-mogendhedenverdrag, gelanceerd door Benito Mussolini, toonden de kleine Oost-Euro- peesche mogendheden zich bepaald verontwaar digd. Nadat de Roemeensche minister van bui- tenlandsche zaken Titoelescoe namens de Klei ne Entente luidkeels geprotesteerd had tegen het plan om den vrede in Europa gedurende tien jaar te verzekeren door middel van een nauwe samenwerking tusschen Duitschland, En geland, Italië en Frankrijk, ging hij naar Parijs, om de nog steeds zich uiterst gereserveerd hou dende Fransche regeering van de politieke ge varen van dit plan te overtuigen. Ook de Pool- sche minister van buitenlandsche zaken, Beek, toog naar de „ville lumière", om den Franscnen bondgenoot en beschermheer aan het aarzelend verstand te brengen, tot welke ongewenscüte gevolgen het instellen van een raad van Vier zou leiden. Tevergeefs verzekerden Mussolini en Ramsay MacDonald, dat het heelemaal niet in de be doeling lag over de belangen der kleine mogend heden te beslissen, zonder hun toe te staan daarbij zelve een woordje mee te spreken. Te vergeefs brandmerkten zij de opvatting als on juist, welke in een raad van de vier groote Europeesche mogendheden een den Volkenbond Uitschakelende organisatie meende te moeten zien. Tevergeefs trachtten zij aan te toonen, dat de voorgestelde samenwerking uitsluitend de voorbereiding en vergemakkelijking van het in den Volkenbond te verrichten werk beoogde, zoodat het aanvaarden van Mussolini's politieke denkbeeld eerder op een versterking dan een verzwakking van den Volkenbond zou neerko men. De Polen, de Tsjechen, de Roemenen en de Joego-Slaven lieten zich hun bezorgdheid niet uit het hoofd praten en gingen haar in het hoofd van Frankrijk praten. Of dit vanuit hun standpunt bezien noodig was. is nog de vraag. De moeite, welke zij zich hebben gegeven om Erankrijks solidariteit te winnen, bewijst niet Zoozeer, dat Frankrijk geen lust gevoelde hen als vanouds te steunen, als wel dat zij ernstig beducht waren voor een huns inziens te slappe houding van het hun weinig vertrouwen inboe zemende linksgeoriënteerde régime van Dala- dier en Boncour. De dreigende schaduw van het torenhoog op gerichte Swastica-kruis in Duitschland deed hen het vuur uit de diplomatieke sloffen loopen haar Parijs, te meer daar zoowel Italië als En geland op ondubbelzinnige wijze blijk hadden gegeven aan de revisionistische verlangens van de onder het juk van de vredesverdragen zuch tende overwonnenen uit den grooten wereld oorlog tegemoet te willen komen. Is Frankrijk voor den aandrang van zijn klei ne bondgenooten bezweken of heeft het dezen aandrang dankbaar aangegrepen als een zeer bruikbaar motief om zijn alle interna tionale initiatief doodende politieke contramine- positie te handhaven? Het laatste lijkt ons Waarschijnlijker dan het eerste. In ieder geval Staat het thans na de opzienbarende verklarin gen van Daladier in de Fransche Kamer vast, dat men zich voorloopig geen illusies behoeft te maken over een mogelijk soepeler houding van Frankrijk ten aanzien van de zoo noodza kelijk gebleken herziening der vredesverdragen Met nadruk verzekerde Daladier, die met zijn rede luiden bijval oogstte van de overgroote meerderheid in het parlement, dat Frankrijk er niet aan dacht den Volkenbond te laten val len. Mussolini en MacDonald denken daar evenmin aan, maar achten onderlinge voorbe sprekingen tusschen de vier groote mogendhe den nuttig en noodzakelijk voor een effectieve werking van den Volkenbond. Frankrijk wenscht Wel het ontwapeningsplan van Ramsay MacDo nald als grondslag van verdere onderhandelin gen te aanvaarden, doch wil het van eenige zeer ingrijpende amendementen voorzien, waar van de voornaamste zijn: een nauwkeurige de finitie van den aanvaller, het instellen van een effectieve, internationaie controle op de nale ving der eventueel te sluiten conventie, en af schaffing der particuliere wapenfabricatie en van den handel in wapenen. Dergelijke amendementen raken juist al de kwesties, waarover reeds tot in den treure academische deskundig«ndebatten zijn ge voerd, welke tot geen overeenstemming hebben kunnen leiden. Ten aanzien van Mussolini's politiek plan verwerpt het elke directorium gedachte en elk plan tot revisie der bij de Vredesverdragen vastgestelde grenzen. Dala dier wikkelde al zijn bezwaren tegen de plan nen van MacDonald en Mussolini in vele zachte doekjes, zoodat hij den indruk wekte nog wel met zich te zullen laten praten, maar bij het daarop volgende debat nam zelfs een man als Herriot, Daladier's partijgenoot, evenmin als de straf rechts gerichte afgevaardigden een blad voor den mond. Herriot zeide kort en bondig, dat geen één Fransch parlementslid afstand zou willen doen van de vriendschap met de Kleine Entente, Polen en België. Wat de prijs voor deze vriendschap is, hebben de ministers Beek en Titoelescoe te Parijs dui delijk te kennen gegeven. Geen verdragsherzie ning op territoriaal gebied. Dus geen wijziging van den Poolschen Corridor, waarnaar Duitsch land steeds luider snakt. Het internationale kamp is thans weer scherp verdeeld in revi sionisten en anti-revisionisten. Als dat zoo blijft, kan Mussolini zijn denkbeeld van een bijzondere internationale samenwerking, dat, zooals Daladier zeide, den schijn tegen zich heeft, wel opbergen in de schuiflade der ter dood veroordeelde initiatieven. Hoe lang zal aan den valschen schijn nog meer waarde worden gehecht dan aan de werkelijkheid? THORN, 6 April (Engen bericht). Bij een bot sing tusschen twee Poolsche militaire vlieeg- tuigen zijn de vier inzittenden om het leven gekomen. Een der vliegtuigen kwam terecht op een huis, dat in brand vloog. Hierbij kwamen een vrouw en een kind om het leven. (United Press). MONTEVIDEO, 7 April. (V.D.) Te Montevi deo is de algemeene staking afgekondigd, die hedenmiddag zal beginnen en tot Zondag zal duren. De staking is waarschijnlijk bedoeld als een protest tegen de dictatoriale maatregelen van president Terra. WASHINGTON, 6 April (Reuter) Het departement van Buitenland sche Zaken heeft thans bevestigd, dat Norman Da- Vis Vrijdagmid dag van Parijs naar Berlijn zal vertrekken, waar hij een onder houd zal hebben met Von Neu- rath. In verband met de geruchten, NORMAN DAVIS dat Norman Davis ook over het Joden-vraagstuk zal spreken, wordt thans reeds offisieel ver klaard, dat alleen economische vraagstukken zullen worden behandeld. PARIJS, 6 April (V. D.) De brand in het radiostation te Toulouse heeft den bekenden Franschen zender, die ook in het buitenland t> zeer goed hoorbaar was en die met een ener gie van 8 Kilowatt op de golflengte 385 Me ter zond. geheel vernield. Gisteravond zou uit de studio een symphonie-concert worden uit gezonden. Alle musici waren reeds aanwezig, toen het programma plotseling gewijzigd moest worden en het concert tot later op den avond werd uitgesteld, zoodat de leden van het orkest de studio weer verlieten. Nauwelijks waren zij buiten of een dichte rook steeg uit de dik ge capitonneerde wanden en weldra sloegen de vlammen naar buiten. In een oogwenk stond de studio in lichter laaie en het vuur breidde zich met groote snelheid uit naar de machine kamer en de zolderruimte, die geheel uit brandde, zoodat hervatting der uitzendingen voorloopig onmogelijk is. De oorzaak van den brand staat nog niet vast, doch waarschijnlijk heeft een der musici een brandende sigaret in de studio weggegooid. PARIJS, 7 April. (V.D.) In een bioscoop in de nabijheid van Toulouse is Woensdagavond tijdens de voorstelling brand uitgebroken, daar de film vlam vatte. Het vuur greep met ont zaglijke snelheid om zich heen en sloeg snel over naar de toeschouwersruimte. Onder de bezoekers ontstond een paniek. 50 personen die er niet in geslaagd waren tijdig in veilig heid te komen, bekwamen deels zware brand wonden aan gelaat en handen. Verwachting: Zwakke tot matigen, Noordelijke tot Westelijken of Zuid- Westelijken wind, nevelig tot half of zwaar bewolkt, weinig of geen regen, waarschijnlijk iets kouder. Hoogste stand: 770.0 te Parijs. Laagste stand: 752.8 te Jan Mayen. Zon op 5.24, op 7.13. onder Volle 6.43 Maan 10 Licht April. Onze Romeinsche correspondent seint ons d.d. 6 April: Hedenavond om half zes werd in den Sint Pie ter het H. Uur gehouden. In de basiliek was een dichte menigte samengestroomd, waaronder vele vreemdelingen. Voorafgegaan door een een- voudigen stoet van kardinalen en van het hof verscheen Z. H. de Paus op den draagstoel, geestdriftig toegejuicht door de menigte. Op het Pausaltaar werd het Allerheiligste in een kristallen monstrans uitgesteld.. De vensters van de basiliek waren met gordijnen bedekt, zoodat het van kaarsenlicht stralende altaar in den schemer rijk glansde. Nadat het „Adoro Te" en het „Pange lingua" waren gezongen, volgde een predicatie van Z. Em. kardinaal Pacelli over den doodsangst van Christus. Vervolgens werden de hymnen „Ado- ramus Te" en „Qui manducat" gezongen, waarna kardinaal Serafini een predicatie hield over het Offer des Kruises. Hierna volgde het gezang „Quid retribuam" en „Ubi caritas". Na het door de geloovigen gezongen „Tantum ergo" werd door den H. Vader de zegen met hèt Allerheiligste gegeven. De plechtigheid werd besloten met bet „Laudate Dominum" De predicaties werden door luidsprekers naar de verschillende deelen der basiliek overge bracht. WASHINGTON, 6 April. (V.D.) De drie over levenden van de ramp met het groote Ameri- kaansche marineluchtschip „Akron", de com mandant Herbert Wiley, Moody Erwin en R. E. Deal, arriveerden gisterenmiddag laat met een marine-transportvliegtuig te Washington. De drie mannen zagen er vermoeid uit en hun gezicht toonde nog sporen van den doorge- stanen schrik en spanning. Per auto vertrokken zij direct *ma aankomst naar het Departement van Marine, waar zij begroet werden door den Staatssecretaris van Marine, Swanson. Na een kort onderhoud met den minister, begaven zij zich naar den adjudant van den opperbevel hebber der Amerikaansche vloot, admiraal Wil liam Pratt. Admiraal Pratt heeft meegedeeld, dat een marine-commissie van onderzoek zal worden ingesteld, die alle bijzonderheden van de ramp met het luchtschip zal onderzoeken, haar zetel zal hebben te Lakehurst en Maandag a.s. met haar werkzaamheden zal beginnen. Heden zal commandant Wiley den staatssecretaris van marine, Swanson, een uitvoerig rapport van de gebeurtenissen geven. Wiley verklaarde o.a.: „Ik kan zeggen, dat de discipline aan boord van het luchtschip vol maakt was. Op het eerste alarm begaven de mannen zich naar hun posten, de meesten zoo uit hun kooi. Ook admiraal Moffett was ter stond op zijn post. Op zachten toon werden alle orders gegeven en zeer snel uitgevoerd. Toen de order kwam om zich voor te bereiden op een botsing, werd niets meer gezegd. Ieder stond zwijgend gereed om af te wachten wat zou gebeuren." Naar verluidt, zal schout-bij-nacht W. W. Phelps belast worden met de leiding van de commissie van onderzoek. WASHINGTON, 7 April. De Senaat heeft met 53 tegen 50 stemmen het door senator Con- nery voorgestelde wetsvoorstel aangenomen voor de invoering van een vijfdaagsche werk week van totaal 30 uur; men verwacht, dat daardoor zes millioen van de dertien millioen werkloozen werk kunnen vinden. Het wetsont werp is thans naar het Huis van Afgevaardig den gezonden. PARIJS, 6 April. (Reuter.) Tot algemeene verwondering nam minister-president Daladier in de Kamerzitting van hedenmiddag het woord, om een verklaring voor te lezen, welke blijkbaar ten doel had, het debat over de bui tenlandsche politiek te bekorten. Frankrijk aldus Daladier streeft naai ontwapening, op voorwaarde dat niemand her bewapent. Hier is geen sprake van een toe geven aan een gevoel van vrees: dit zou de geschiedenis en den tegenwoordigen wil van Frankrijk onwaardig zijn. Vastbesloten om blij vend met verstand en mate te werk te gaan ontvangt Frankrijk met blijdschap alle op rechte pogingen, welke den vrede willen dienen een zaak waaraan dit land ten zeerste is ver knocht. Een nieuwe bewapeningswedloop moet onmogelijk worden gemaakt. Frankrijk moet een positieve opbouwende politiek voeren. Het gaat in geenen deele om aansluiting bil een soort directorium der groote mogendheden, die hun wil aan de overige sta ten zouden opleggen. (Levendig applaus op alle banken) Wanneer het nieuwe pact van nut wil zijn. moet het logisch aansluipen bij de groote bouw werken van den vrede, waarnaar het zelf ver wijst: het integrale Volkenbondspact, het pact van Parijs en het pact van Locarno, dat de onschendbaarheid van de Fransche-Duitsche grens en het bestaan van de gedemilitariseerde tone waarborgt. Deze verdragen kunnen wij niet loochenen De samenwerking der vier mogendheden za' vruchtbaar zijn, wanneer zij verre van 'n ver breking der overeenkomsten te schijnen er naar streeft deze practisch ten uitvoer te leg gen; haar doel kan slechts zijn het eerbiedigen van den vrede door handhaving der verdragen. Frankrijk loochent niet het bestaan van ar tikel 19 van het Volkenbondspact, krachtens hetwelk de Volkenbondsvergadering haar leden kan uitnoodigen voor een nieuw onderzoek van onuitvoerbaar geworden verdragen. Het is in derdaad juist, een eventueel in gevaar brenger van den vrede te voorkomen. Bij het samen stellen van artikel 19 heeft men er naar ge streefd, een vreedzame procedure vast te leggen. Het woord revisie zou echter hebzucht en haat kunnen dekken. Zouden de bij het ont waken van een zeker nationalisme verontrusts volken vrede vinden in een hervorming van de kaart van Europa? Na de rede stelde Marin voor, artikel 1 van de begrooting voor Buitenlandsche Zaken naar de commissie terug te verwijzen. Minister-pre sident verklaarde er de kwestie van vertrouwen tegen te stellen. Het voorstel werd verworpen met 430 tegen 107 stemmen. WARSCHAU, 6 April. (Eigen bericht.) He denmiddag heeft de Poolsche ambassadeur te Parijs in een onderhoud op den Quay d'Orsay met groote beslistheid den inhoud van het Boi.cour-memorandum inzake Mussolini's plan van de hand gewezen. Dit plan was direct 'r. strijd met het Volkenbondspact. Polen zou aar, geen besprekingen deelnemen, welke een 4-mo- gendhedenpact behande'den, ook niet wanneer in deze besprekingen kwesties worden aange roerd, die Polen aangingen; het zou genomen besluiten onopgemerkt laten. Deze verklaring is misschien de scherpste welke ooit door Polen te Parijs is gegeven Verscheidene bladen te Warschau spreken openlijk van een Fransche trouwbreuk. (United Press; WASHINGTON, 6 April (Reuter) Een on derzeeër zet het onderzoek voort naar het wrak van de „Akron". De drie overlevenden zijn per vliegtuig te Washington aangekomen, waar zij aan een verhoor zullen worden onderworpen. De Koning van Engeland heeft president Roosevelt telegrafisch zijn deelneming betuigd met de ramp van de „Akron". De keizer van Japan heeft president Roose velt een telegram gezonden, waarin hij zijn leedwezen betuigt met de ramp van de „Akron". De Minister voor Marine, admiraal Osoemi, heeft zijn Amerikaanschen ambtgenoot Swan son eveneens een telegram gezonden. BERLIJN, 6 April (V.D.). De zitting van Za terdag a.s. van den Pruisischen Landdag is af gelast. In politieke kringen is men er van over tuigd, dat de zitting oorspronkelijk bedoeld was om gelegenheid te geven, over te gaan tot de verkiezing van een Pruisischen premier. Het ver luidt evenwel, dat de Duitsch-Nationalen van dit plan niet op de hoogte waren gesteld. Zooals bekend is, heeft de landdagfractie der N.S.D.A.P. steeds de verkiezing geëischt van een nat.-soc. minister-president en werd Goering als zoodanig genoemd. Intusschen aangevangen on derhandelingen hebben evenwel aan het licht gebracht, dat de met de verkiezing van een Prui sisch premier verbonden staatsrechtelijke kwes ties en kwesties van grondwetshervorming nog niet zoo ver zijn geregeld, óat de verkiezing reeds zou kunnen plaats vinden. Zoo wordt o.m. over wogen den Rijkskanselier zelf eveneens te be lasten met het premierschap in Pruisen. Daarnaast bestaat het plan den post van Prui sisch staatspresident in te stellen in personeele unie met den Rijkspresident. Daar al deze kwes ties nog niet konden worden beslist, bleef ten slotte niets anders over dan den Landdag van Pruisen pas bijeen te roepen in de maand Mei. zooals oorspronkelijk in het voornemen lag. GOETZIS »(Vorarlberg) 6 April (Reuter). In zake de arrestatie der jongelieden, die gisteren gepoogd hebben de gebroeders Rotter te ont voeren, wordt het volgende gemeld: De gendarmerie alhier kreeg gisteren tele fonisch vanuit Liechtenstein opdracht een auto aan te houden, die de grens van Liechtenstein gepasseerd had. Bij de controle constateerde de gendarmerie-post. dat de auto vier studenten uit Baden en een uit Liechtenstein bevatte, die o.a. eenige chloroform-pistolen en twee gas pistolen bij zich hadden, welke bij den overval echter weigerden. De gendarmerie arresteerde alle vijf mannen en leverde hen uit aan het landsgereehtshof te Feldkirch. BERLIJN, 6 April (V.D.). De „Völkische Beo- bachter" deelt omtrent de viering van den „Da§ van den Duitschen Arbeid" op 1 Mei a.s. mede. dat de Nat. Soc. Bedrijfscellen-Organisatie en het Rijksministerie voor propaganda, groote feestelijkheden en plechtigheden in het heele rijk zullen organiseeren. Openluchtvergaderingen zullen worden gehouden en 's avonds fakkelop tochten. waarbii tevens vuurwerk zal worden vertoond. Het blad schrijft, dat op 1 Mei voor de eerste maal een waarlijk en alleen den Duitschen ar beiders gewijd feest zal worden gevierd. Ter on derscheiding van de andere jaren, wanneer de Marxistische vakvereenigingsleiders met nun soms zeer kleinen aanhang door de straten trokken, zullen thans alle Duitsche arbeiders dezen dag vieren. De arbeiders zullen vervuld zijn van net bewustzijn, dat zij den belangrijk sten schakel van een groote gemeenschap vor men Op dezen dag zal hij zich bewust worden van den ommekeer en zal de arbeider vergeten wat men hem veertien jaar lang systematisch heeft trachten in te hameren, n.l dat r.i: be hoort tot de geringste en meest verachte klasse. HEDENAVOND 8% UUR in het gebouw St. Bavo, Smedestraat. SPREKERS: Lid Tweede Kamer Voorzitter R. K. Bouwvakarbeidersbond. Toegang vrij voor R. K. Kiezers. Geen debat. Het H. Uur in Sint Pieter te Rome. Dag van den Duitschen arbeid; 1 Mei-viering in Duitschland. Daladier oppert in de Kamer groote bezwaren tegen Mussolini's plan-van-vier. De anti-Ruslandwet door het Lagerhuis aange nomen. Niet harder dan 40 K.M.! Snelheidsregeling voor alle bebouwde kommen in Nederland. Verzekering van treinreizigers aan de loketten van de Ned. Spoorwegen met ingang van den a.s. zomer mogelijk. De vacature in den Hoogen Raad; dr. Servatius No. 1 op de nominatie. De machtigingswet na Paschen op de Kamer- agenda? Dr. Wibaut tegen het dictatoriaal optreden van den Senaatsvoorzitter. De Eerste Kamer nam het wetsontwerp tot wijziging van de Urisispachtwet z. h. s. aan. Straatgevechten in Amsterdam-West; door snorders veroorzaakt. Commissie ingesteld voor den uitvoer van zuivel- en melkproducten naar Duitschland. Steiger te ZwoUe ingestort; vijf gewonden. Met 51 hebben de Zwaluwen van de Corin thians gewonnen. PARIJS, 6 April (Reuter) Een Nederlan der, Sigmond den Rais, is hier het slachtoffer geworden van een brutalen diefstal. Een tweetal mannen, met wie hij te Monte Carlo had kennis gemaakt, hebben hem 1.600.000 francs afhandig gemaakt. Een van de dieven, Johnson genaamd, moet reeds gearresteerd zijn; de ander, Eaton gehee- ten, wordt nog gezocht. LONDEN, 6 April. (Reuter). Tijdens de be handeling van het wetsontwerp inzake het in- voer-verbod van Russische goederen in Enge land verklaarde Runciman. dat dit verbod voor loopig slechts voor drie maanden geldt en slechts ten doel heeft een eerlijke behandeling te ver krijgen van de beschuldigde Britsche ingeni eurs in Moskou. De motie van de Labour-Party, om het in voerverbod eventueel slechts voor een maand toe te passen, werd met 306 tegen 40 stemmen verworpen. Tenslotte werd het wetsontwerp met 291 tegen 41 stemmen aangenomen. MADRID, 6 April (Reuter) Het Opperste Gerechtshof heeft besloten een vervolging in te stellen tegen ex-koning Alphons, wegens het vervalschen van documenten. li^o r-yt i u I i 11 1 l l 'l l n 7 t t 7 r r 7 T r Hoogste stand op Vrijdag 1 uur n.m.: 763 Vorige stand 762

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1933 | | pagina 1